Văn Học Mới Số 4 Tháng 9 Năm 2019 /
60
tôi bằng xe Jeep từ Mỹ Chánh ra Quảng Trị hỏi tôi dọc đường : “Qu‘est-ce qu‘ils disent, les Viet Minh, à propos de la mort du général?“. Tôi trả lời : “rien de particulier“. Đúng vậy, Việt Minh chỉ cho biết De Lattre chết mà không kèm lời bình luận gì đặc biệt cả. Nhưng cũng vì nhờ (và nhớ) hai câu hỏi-đáp này mà tôi “định vị“ được thời kỳ tôi rời bỏ chiến khu Ba Lòng. Giai đoạn tôi ở trên đó là giai đoạn Việt Minh tổ chức học tập “tổng phản công“. Sau này mới biết là 1949 họ Tưởng chạy sang Đài Loan và Mao Trạch Đông thành lập Tàu cộng, bỗng dưng tạo được cho Việt Minh một hậu phương vô cùng vững chắc nên Việt Minh dự định sẽ dựa thế Tàu đánh văng Tây khỏi Việt Nam. Nhưng rồi sau đó, chiến lược tổng tấn công thất bại, Việt Minh phải sửa đổi lại khẩu hiệu, chuyển thành “tích cực chuẩn bị tổng phản công“. Tôi giữ nhiệm vụ thư ký văn phòng cho Uỷ ban Hành Kháng. Tôi đã nhận được văn thư từ ngoài Bắc đưa vào, yêu cầu tuyển mộ các hạng người có chuyên môn như lái xe lớn, lái xe ca, chuyên viên truyền tin, chuyên viên xây dựng v.v..để chuẩn bị tổng phản công. Cũng ở chiến khu Ba Lòng, tôi đã gặp gỡ ca sĩ Hoàng Nguyên Cao Cự Phúc cùng đôi danh ca Ngọc Cẩm-Nguyễn Hữu Thiết vào dịp họ ghé trụ sở Ủy ban Tỉnh trên đường về thành. Vẫn nơi đây, lần đầu tiên tôi được nghe phổ biến học thuyết Mitchourin-Lyssenko, một học thuyết được mệnh danh là “cách mạng“ trong sinh học xã hội chủ nghĩa liên quan đến gen và hệ thống gen. Học thuyết này rồi sẽ theo tôi trọn đời. Người phụ trách phổ biến học thuyết được giới thiệu là từ trung ương vào và có văn bằng cử nhân khoa học. Tác phẩm trình bày học thuyết Mitchourin-Lyssenko ấn loát rất mỹ thuật, tất nhiên là so sánh với kỹ thuật phát hành tài liệu thời chống Pháp và tại chiến khu. Thời cộng hoà, tôi nhiều lần muốn tìm cách lên thăm lại Trấm, Ba Lòng nhưng đều không có cơ hội thuận tiện. Ngay cả khi anh Hoàng Thúc Dinh (đã mất) làm quận trưởng Ba Lòng và tôi ra thăm gia đình ở thị xã Quảng Trị, tôi cũng không lên Ba Lòng được. Anh Hoàng Thúc Dinh cũng bị Tây bắt giam ở quân lao Quảng Trị