VanColland Het samenwerkingsverband van alle agrarische en groene sociale regelingen
THEMA
Vallen & opstaan
‘Wij hebben een voorbeeldfunctie als het gaat om veilig werken’ Interview met Martine van der Meer (Manager hrm & communications CombiVliet Tomatenkwekerij)
‘Zonder een goede werksfeer red je het niet’ Interview met Wim van den Eertwegh (eigenaar gemengd bedrijf)
De regeling piekarbeid beweegt met de seizoenen mee
01 2022
Thema vallen & opstaan
Column
Vallen & Opstaan Net als bij andere organisaties in de groenbranche is er veel werk, maar kampen we met een krapte op de arbeidsmarkt. Daarom dagen we onze collega’s uit om hun talenten te benutten, maar willen we ook nieuwe collega’s inspireren. Alleen door aandacht te geven aan je medewerkers houden we voldoende slagkracht én kunnen we nieuwe collega’s werven. Gezonde en gemotiveerde medewerkers zijn dan ook de motor van ieder bloeiend bedrijf. We zijn binnen idverde dagelijks bezig om een veilige en prettige werkomgeving te creëren en stimuleren ontwikkeling, hebben aandacht voor elkaar en roepen collega’s op om ook zelf initiatief te nemen. We doen dit aan de hand van verschillende programma’s. Zo is er vanuit HR een FIT-programma opgezet, met aandacht voor thema’s als motivatie & betrokkenheid, leren & persoonlijke ontwikkeling, werk-/ privé balans en gezondheid & energie. Ook bezoeken de collega’s KAM (Kwaliteit, Arbeidsomstandigheden en Milieu) de vestigingen met een
Olaf Janssen
veiligheidskaravaan en is er een veiligheidsspel in ontwikkeling.
Bestuurslid Colland Arbeidsmarkt
Door te vertellen en te laten zien wat werken in de groene sector
en Vice President Business
inhoudt, willen we collega’s aan ons verbinden, waarbij we verder
Development idverde
gaan dan alleen het laten zien van betekenisvolle projecten. Onze projecten zijn het eindresultaat van een heel proces, waarbij goed werkgeverschap noodzakelijk is om tot goede resultaten te komen. Daarbij geloof ik sterk dat werkgeverschap niet ophoudt bij de drempel van het kantoor: wanneer een collega zorgen heeft om zijn besteedbaar inkomen of mantelzorg verleent aan een familielid, dan vraagt het leven en werk om een nieuwe balans. In gesprek gaan met de medewerker en andere vormen van hulp kan helpen in een nieuwe en passende balans. Het communiceren over werkgeverschap is belangrijk, maar ernaar handelen nog veel meer. En dat gaat met vallen en opstaan. Een betrokken medewerker weet wat er speelt in de organisatie (op korte en lange termijn), maar in de waan van de dag gaan we daar nog wel eens aan voorbij. Door vaste momenten in te plannen, elkaar scherp te houden en ook aan te spreken, komen we samen verder en bereiken we ons doel: een bloeiend bedrijf, waarin we maatschappelijk relevant en betekenisvol werk doen!
2
VanColland magazine #1 | Maart 2022
04
Interview Florex Blijven investeren in onze werknemers
8
Wim van den Eertwegh Zonder een goede werksfeer red je het niet
Verder in dit nummer 11 Heeft uw werknemer relatieproblemen?
12 Negen tips om ‘The Voice’ in jouw bedrijf te voorkomen
14 CombiVliet heeft speciale training cultuurverschillen en veilig werken
19 Continue verbeteren gaat met vallen en opstaan
16
Pieken en dalen Meebewegen met de seizoenen
24
22 Kort Nieuws Nieuw in de sector Lucas van der Hoorn
COLOFON
VORMGEVING Appeldoorn Vormgeving - Zoetermeer
VanColland is het magazine van het samenwerkings-
DRUK Drukwerkstudio.nl - Woerden
verband van alle agrarische en groene sociale regelingen. Dit magazine verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 16.000. Vragen, ideeën of tips? Of liever de digitale versie ontvangen? Neem dan contact op met onze redactie via redactie@colland.nl. VanColland is met de grootste zorg samengesteld. HOOFDREDACTEUR Marlies van Loon
Aan de informatie kunnen geen rechten worden
EINDREDACTEUR Elte Palm
ontleend. VanColland is ook digitaal beschikbaar op
REDACTIE Kim Gerrits, Annemarie van den Hoven
www.colland.nl
en Wendy Kranendonk
3
Thema vallen & opstaan
‘Blijven investeren in onze werknemers is de enige manier om aan de top te blijven’ Tekst: Elte Palm (Colland)
Florex is een bloembollenbedrijf dat in 1988 door vader Joop Klumpenhouwer is opgericht (als zoon van een bloembollenkweker in Andijk). In 1999 namen Wim en Gertjan Klumpenhouwer het familiebedrijf Florex van hun vader over. Gertjan is naast algemeen directeur van Florex ook bestuurder van brancheorganisatie Anthos. Wij vroegen hem wat de impact van de pandemie is geweest, hoe hij zorgt voor een goed werkklimaat en welke uitdagingen hij voor de komende jaren ziet.
4
VanColland magazine #1 | Maart 2022
Wat voor bedrijf is Florex? “Florex is een familiebedrijf gespecialiseerd in het verpakken en verkopen van met name bloembollen en zaden. Wij leveren onze producten aan retailers in heel Nederland en Europa. Denk bijvoorbeeld aan tuincentra, bouwmarkten en supermarkten. Elk seizoen komen wij nu met nieuwe soorten, verpakkingen en productpresentaties. Ook ontwikkelen wij samen met en voor onze klanten op maat gemaakte winkelconcepten.” In hoeverre heeft de pandemie impact gehad op het bedrijf? “Wij hebben het zoals de meeste bedrijven in het begin erg lastig gehad. Je weet niet wat je overkomt. Het was voor ons allemaal erg wennen om de energie en teamgeest erin te houden. Ineens moet je alles op afstand doen. En niet alleen op de werkvloer maar bijvoorbeeld ook het jaarlijkse kerstdiner. Gelukkig hebben we daar creatieve oplossingen voor verzonnen en zijn ‘gewoon’ doorgegaan.”
“De consument heeft de eigen tuin weer ontdekt.
Hoe ervaren jullie de ondersteuning vanuit het fonds Colland Arbeidsmarkt? vinden. Er is een Werkgeverslijn voor vragen en hulp en er liggen allerlei protocollen klaar. Dat is het grote voordeel
mee”
dat je aangesloten bent bij Colland. Alles is goed geregeld. Zeker in de drukke periodes willen wij nagaan of maatregelen die wij nemen tegen de verspreiding van het virus voldoende zijn of dat er nog aanvullende maatregelen
“Er was vooral onzekerheid over het wel en niet leveren
wenselijk zijn. Zo was er de coronachecklist van Stigas als
van onze producten. Winkels gingen open en weer dicht.
aanvulling op de risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE).”
We hebben continue contact gehouden met onze leveranciers om zoveel mogelijk de vertraging te beperken. Gelukkig werken wij met de meeste leveranciers al heel
“De ondersteuning
lang dus je weet wat je van elkaar kunt verwachten, ook in deze moeilijke tijden. Uiteindelijk lijken de gevolgen van de pandemie bij ons erg mee te vallen. De handel loopt beter dan ooit. De consument blijft vaker thuis en heeft de eigen van mee.”
De sector staat bekend om een goed werknemersklimaat en een laag ziekteverzuim. Hoe draagt Florex daar aan bij?
Welke maatregelen hebben jullie getroffen om het
“Wij hebben een hoge mate van betrokkenheid bij onze
bedrijf draaiende te houden?
werknemers. Iedereen heeft inspraak, ook de internationale
“Er is samen met de bedrijfsleider een corona-team
werknemers. Ik geloof echt dat wat je er zelf in stopt zich
ingericht om zo goed mogelijk in te spelen op de
ook uitbetaalt. Ons motto is dan ook ‘daar gaan we naar
verscherping en de versnelling van de coronamaatregelen.
toe en we doen het met z’n allen’. We werken weinig met
Wij hebben bijvoorbeeld meerdere pauzes ingelast,
uitzendbureaus. We hebben een goede band met onze
schermen geplaatst en is er een groepsapp aangemaakt
werknemers en de meeste internationale werknemers
waarin we elkaar informeren. Verder volgen we de richt-
zien wij ieder jaar terug. Wij werken hard maar werk-
lijnen van het RIVM. In de zomer werken er 110 mensen
plezier en een goede werkomgeving staan bij ons hoog
dus dan is het zaak hier scherp op te zijn.”
in het vaandel.”
5
Thema vallen & opstaan
“Bij ons heeft iedereen inspraak, ook de internationale werknemers”
En op het gebied van duurzame inzetbaarheid?
-
“Bij Florex komen nu pas de eerste werknemers met een
ceerd gekeurd product. Dat vraagt om transparantie over
pensioengerechtigde leeftijd in beeld. De seniorenregeling
wat je doet en waarom. En dat verhaal moet je kunnen
is iets dat wij zeker met deze werknemers gaan bespreken.
verkopen aan de consument. Transparantie vragen van alle
Want wij vinden het belangrijk om ook dat goed met elkaar
partijen in de keten blijft lastig. De markt is er in ieder geval
te organiseren.”
klaar voor. Uiteindelijk willen wij een duurzaam product voor een eerlijke prijs.”
Wat doet Florex op het gebied van duurzaamheid en innovatie?
Welke uitdagingen zien jullie voor de komende jaren?
“We hebben al geruime tijd voldoende zonnepanelen op
“Arbeid blijft een uitdaging. Wij moeten aantrekkelijk blijven
ons terrein. We hebben veel tijd en geld gestoken in de
voor werknemers nu en in de toekomst. Verder streven wij
ontwikkeling van een andere manier van verpakken. We
naar een next level in duurzaamheid. Dat draait niet alleen
proberen de plastic verpakkingen de komende tijd te
om het behalen van klimaatdoelstellingen. Maar ook hoe
vervangen door oa. papieren zakjes. We houden alle
zorgen wij ervoor dat wij over 10 jaar nog steeds meedraaien.
ontwikkelingen op dat gebied nauwlettend in de gaten.
De retailbranche stelt tegelijkertijd ook steeds hogere eisen
Volledig recyclebaar en of gerecycled plastic is ook een
aan producten. Dat betekent dat wij altijd twee stappen
optie. En het moet betaalbaar blijven. We verkopen al
vooruit denken. Daarom stellen wij continue de vraag: zijn
ruim 10 jaar biologische bloembollen.”
onze verpakkingen duurzaam genoeg, kan ons bedrijfsproces
Kun je daar iets meer over vertellen?
om daarin mee te gaan. Wij moeten dus blijven innoveren
“In 2016 zijn wij een initiatief gestart om duurzame
en blijven investeren in onze werknemers. Dat is de enige
bloembollen te stimuleren. Kwaliteit moet voorop blijven
manier om aan de top te blijven.”
staan en de consument moet kunnen vertrouwen op de
6
VanColland magazine #1 | Maart 2022
“Uiteindelijk willen wij een duurzaam product voor een eerlijke prijs.”
7
Thema vallen & opstaan
Wim van den Eertwegh lijdt forse schade door hoogwater
‘Zonder een goede werksfeer red je het niet’ Tekst: Ank van Lier (namens Sazas)
8
VanColland magazine #1 | Maart 2022
Als de Maas in de zomer van 2021 buiten zijn oevers treedt, krijgt Maatschap van den Eertwegh in Kessel te maken met een ramp. Een derde van de oogst gaat verloren. Ruim een half jaar later was er van de beloofde schadevergoeding nog geen cent binnen. Wim van den Eertwegh bleef hoopvol: ‘Het valt een keer op z’n plek.’ Ondertussen gaat het werk op het bedrijf door en dat gebeurt in een goede sfeer. Vallen en opstaan, Sazas-klant Wim van den Eertwegh (62)
Voor de lokale markt
weet er alles van. Samen met zijn vrouw Carla, broer Twan
Het werk op de boerderij gaat ondertussen door, want met
en zoon Chiel runt hij een gemengd bedrijf met vleesvee,
een gemengd bedrijf is er altijd iets te doen. Zijn het niet de
vollegrondsgroenten en akkerbouwgewassen. Dat alles in
150 vleeskoeien die aandacht vragen, dan is het wel het
het Limburgse Kessel, op een steenworp afstand van de
werk rondom de 150 hectare tuin- en akkerbouw. Asperges,
Maas. Deze plek werd in 1993 en 1995 aangewezen als
rode kool, witte kool, Chinese kool, rabarber, suikermais,
rampgebied vanwege overstromingen. In 2021 gebeurt dit
winterpeen, aardappelen, suikerbieten, mais, granen en
opnieuw, maar met een groot verschil: het is nu geen winter,
grasland: het bouwplan is breed, het afzetgebied smal.
maar zomer. “De ondergelopen landerijen stonden vol met
“We hebben een duidelijk motto: produceren voor de
gewassen”, vertelt de ondernemer. “Deze hoefden alleen
lokale markt, en daar toegevoegde waarde aan geven.”
nog maar te groeien en geoogst te worden. Alle kosten
Het betekent dat de aardappels van Van den Eertwegh
waren gemaakt. Dat betekende dus maximaal verlies.”
naar de verwerker in het dorp gaan en dat het vlees naar
Ongekende omvang Het water uit de Maas zet de rabarber, wortelen, witte kool en aardappelen van Van den Eertwegh onder water. In totaal gaat het om 53 hectare. Er wordt een schade opgenomen van 450.000 euro. “Een ramp van ongekende omvang”, stelt Van den Eertwegh. Een geluk bij een ongeluk is dat ook Zuid-Limburg te maken heeft met extreme wateroverlast en als rampgebied wordt aangewezen. “Toen kon de regering moeilijk om de rest van Limburg heen. Er zou een ruimhartige vergoeding volgen.” Maar vervolgens bleef het stil. Om welke bedragen gaat het? Wat zijn de eigen risico’s? “Tot nu (januari 2022) toe is er nog niets bekend en we zijn ruim zes maanden verder. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) moet dit regelen en mag daar schijnbaar een jaar over doen.” Omgaan met onzekerheid “Deze winter komen we wel door”, vervolgde Van den Eertwegh. “Aankomend voorjaar moeten we de nieuwe teelt zaaien en dat kost geld. De onzekerheid is erg zuur. We hebben geen idee waar we aan toe zijn.” Toch blijft de ondernemer positief, zo zit hij in elkaar. “Ik ben van nature geen pessimist. Anders was ons bedrijf er na de situatie in 1993 en 1995 al niet meer geweest. Ook deze tik kunnen we hebben. Tegenslagen horen erbij.”
9
Thema vallen & opstaan
“We zorgen goed voor onze mensen. Dat zorgt er ook voor dat zij een tandje bijschakelen als dat nodig is.”
de plaatselijke keurslagers gaat. Ook de winterpeen voor
Open en vrolijke werksfeer
de supermarkt en de suikermais worden lokaal afgezet.
Om al het werk gedaan te krijgen, heeft Maatschap van den
Daarnaast worden de groenten via de eigen boerderijwinkel
Eertwegh één vaste werknemer in dienst. Daarnaast werken
verkocht of via de dichtbij gelegen veiling ZON. “Zoiets
er op piekmomenten zo’n zes seizoenskrachten en zijn er
organiseer je niet van de ene op de andere dag”, vertelt
vaak stagiairs en scholieren op het bedrijf te vinden.
Van den Eertwegh. “Dat moet groeien. Je moet de markt
“De meeste mensen werken al jaren bij ons”, stelt
zelf aanboren en verder ontwikkelen.”
Van den Eertwegh tevreden vast. “Vanwege de afwisseling in werkzaamheden én de sfeer op het bedrijf. Die is heel open en vrolijk. We zorgen goed voor onze mensen. Dat zorgt er ook voor dat zij een tandje bijschakelen als dat nodig is.” Zelf staan de ondernemers ook gewoon op de werkvloer. “Wij zijn geen mensen die op kantoor zitten en de boel aansturen. Als er ergens iets speelt, zitten wij er kort op en lossen het gelijk op. Dat is handig, een misverstand begint vaak klein.” Het verklaart volgens Van den Eertwegh deels waarom het bedrijf tot op heden niet te maken heeft gehad met langdurig verzuim. “Mensen komen hier graag.” Verzuim voorkomen Zo lang als Van den Eertwegh zich kan herinneren heeft hij zijn verzuimverzekeringen ondergebracht bij Sazas. De samenwerking loopt naar wens. “In een goed huwelijk moet je niet stoken”, lacht de ondernemer. “Ondertussen doen we er alles aan om verzuim te voorkomen. Dat is een GlobalGAP en PlanetProof. Arbeid is daar onderdeel van en moet aan veel eisen voldoen. Maar de meeste waarde hechten we aan de werksfeer. Als die niet goed is, red je het niet.”
10
VanColland magazine #1 | Maart 2022
Heeft jouw werknemer relatieproblemen? Zo kun je ermee omgaan Tekst: Kim Gerrits (Sazas)
Vallen en opstaan: ook privé hebben je werk-
Trek op tijd aan de bel
nemers ermee te maken. Er kan van alles gebeuren
Het is belangrijk om bij de eerste tekenen van relatie-
in het privéleven van een werknemer wat de productiviteit en inzetbaarheid aantast, zoals
problemen bij je werknemer meteen actie te ondernemen. Bespreek met de werknemer wat de beste stappen zijn en hoe u hierin kunt helpen. Zo kan het bijvoorbeeld
relatieproblemen. Verzuimspecialist Sazas vertelt
helpen om samen werktijden anders te plannen of tijdelijk
wat de invloed kan zijn op verzuim en hoe je hier
afspraken te maken over aangepaste taken. Op die manier
als werkgever mee kunt omgaan.
bied je de ruimte om bijvoorbeeld tijd vrij te maken voor een mediator of gesprek met een coach, maar ook geef je je werknemer dan tijdelijk iets meer mentale rust.
Relatieproblemen en verzuim Op het moment dat het bij je werknemer thuis niet zo
Zoek een manier van ondersteunen die bij je past
lekker gaat, merk je dat als werkgever vroeg of laat ook.
De manier waarop je jouw werknemer ondersteunt moet
Relatieproblemen behoren tot de grootste veroorzakers van
wel bij je passen. Als je bijvoorbeeld nauwelijks belt met
stress, en kunnen daarmee ook uitval bij werknemers tot
de werknemer, kan het erg onverwachts zijn als je nu wel
gevolg hebben. Naast dat werknemers met relatiestress in
ineens wekelijks opbelt. Het kan zelfs wat ongepast
Nederland tot wel een half miljard euro per jaar extra
overkomen. Het is vooral belangrijk om de werknemer
kosten, wil je natuurlijk ook dat jouw werknemers zich goed
te laten weten dat de deur altijd open staat en dat je een
voelen. Dit heeft niet alleen een positieve invloed op de
luisterend oor kunt bieden.
onderlinge sfeer, maar ook op de kwaliteit van het werk. Maak afspraken en leg deze vast Ondersteun je werknemer
In dit soort situaties is het belangrijk dat de verwachtingen
Weet wat er speelt bij je werknemer, zodat je op tijd en
vanuit beide kanten duidelijk zijn. Zo weet je als werkgever
waar nodig kunt ondersteunen. Dit kun je in eerste instantie
wat je van je werknemer kunt verwachten en andersom.
doen door het gesprek aan te gaan en goed te luisteren.
Maak hier dus goede afspraken over en leg deze schriftelijk
Zorg dat je de eerste stap zet en dat je werknemer zich
vast. Dit schept duidelijkheid in een voor de werknemer
gehoord voelt. Meeleven mag natuurlijk ook, maar probeer
roerige tijd en kan jullie allebei houvast bieden.
de situatie wel van een zekere afstand te bekijken. Zo houd
Het is dus belangrijk om in het geval van relatieproblemen
je het overzicht. Kijk daarnaast samen met de werknemer of
bij een werknemer vroeg in te grijpen, een luisterend oor te
deze extra hulp kan gebruiken in de vorm van een coach of
bieden en in overleg te kijken wat je voor je werknemer
externe hulpverlener.
kunt betekenen. Doe dit op een manier die goed bij jullie beiden past.
11
Thema vallen & opstaan
Negen tips om ‘The Voice’ in jouw bedrijf te voorkomen Tekst: Stigas Foto: Unsplash
Seksuele intimidatie, pesten, discriminatie, agressie en geweld, allemaal zaken waar je je medewerkers actief tegen moet beschermen. Hoe je dat precies doet, dat laat de wetgeving in het midden. Met het aanstellen van een vertrouwens-
Tip 2: Spreek je uit
persoon ben je er nog niet. Uit jurisprudentie
Laat als management weten waar je voor staat,
blijkt dat de Nederlandse Arbeidsinspectie
welke omgangsvormen gewenst en welke
het aanstellen van alleen een vertrouwens-
ongewenst zijn. Leg uit waarom je dat doet.
persoon op zich niet ziet als een actieve aanpak. Hoe pak je het wel goed aan?
Tip 3: Meten is weten Bepaal je uitgangspositie met een nulmeting. Je
Corine Witter, adviseur bij Stigas, geeft tips.
kunt dit integreren in je huidige metingen. Denk
Corine is extern vertrouwenspersoon bij een
aan het medewerkerstevredenheidsonderzoek,
aantal bedrijven en staat opgesteld als
het preventief medisch onderzoek, de risico-in-
vertrouwenspersoon voor de sector open
ventarisatie en evaluatie, de vitaliteitscan, of
teelten. Ook traint ze regelmatig interne
neem het onderwerp mee in de gesprekscyclus.
vertrouwenspersonen van bedrijven.
Richt het onderzoek zo in dat de uitkomsten je handvatten geven om aandachtspunten in kaart
Tip 1: Bepaal het risico op jouw bedrijf
te brengen op individueel-, afdelings- en
Waar mensen samenwerken, bestaat het risico
bedrijfsniveau.
op ongewenste omgangsvormen. Als er in je bedrijf sprake is van een of meer van de
Tip 4: Stel een vertrouwenspersoon aan
volgende situaties, is het risico groter:
en laat deze regelmatig scholen
Er is een sterke hiërarchische afhankelijkheid
Heb je nog geen vertrouwenspersoon? Stel deze
tussen mensen.
dan aan. Dat kan een interne vertrouwensper-
Er zijn snelle personeelswisselingen.
soon zijn, maar je kan ook een externe partij
Er is onvoldoende toezicht.
inhuren. Check bij je sectororganisatie of er
Er is een onveilige werksfeer.
misschien al een vertrouwenspersoon voor je
Er wordt gewerkt met mensen die zorg
sector is. Heb je een interne vertrouwensper-
nodig hebben.
soon? Dan is het belangrijk dat deze regelmatig
Leidinggevenden geven zelf het slechte voor-
een training volgt of deelneemt aan intervisie.
beeld en corrigeren hun medewerkers niet. Tip 5: Hoe hoog is het risico op ongewenste omgangs-
Als je rekening houdt met de samenstelling van
vormen binnen jouw bedrijf? In welke functies?
je medewerkersbestand, maak je de drempel om
Als je daar zicht op hebt, kun je daar een extra
contact op te nemen met de vertrouwenspersoon
actief beleid voeren.
zo laag mogelijk. Dus: stel je een man of een vrouw aan, welke rol en positie heeft hij of zij in
12
VanColland magazine #1 | Maart 2022
het bedrijf en wordt deze persoon als toegankelijk ervaren? Daarnaast is het belangrijk dat deze persoon onafhankelijk is. Heb je veel internationale medewerkers? Stel dan een vertrouwenspersoon aan die hun taal spreekt en de cultuur kent. En zorg dat de vertrouwenspersoon ook voor uitzendkrachten toegankelijk is. Tip 6: Werk met een klachtenregeling Stel een klachtenregeling op en deel deze met je medewerkers. Zo is het voor iedereen duidelijk welke procedure wordt gevolgd als iemand een misstand meldt. Tip 7: Communiceer over je beleid Communiceer over je beleid. Denk aan: een voorlichting of presentatie, een artikel in de interne nieuwsbrief, communicatie vanuit de directie en het personeelshandboek. Maak steeds de link naar het gewenste gedrag van jezelf, je leidinggevende en je medewerkers. Met andere woorden: ‘Wat betekent het voor mij?’. Tip 8: Evalueer je acties Evalueer jaarlijks met de betrokkenen wat je doet. Zo krijg je input voor het vervolg. Met een jaarrapportage van de vertrouwenspersoon zorg je voor een gestructureerde terugkoppeling aan de organisatie. Tip 9: Zorg voor voelsprieten binnen je bedrijf De medewerkersvertegenwoordiging of ondernemingsraad speelt een belangrijke rol bij het vormgeven van een beleid rond ongewenste omgangsvormen. Door mogelijke signalen regelmatig te bespreken kunnen zij fungeren als ‘voelsprieten’ binnen je bedrijf.
Wil je meer informatie of van gedachten
Vertrouwenspersoon Open teelten:
wisselen over dit onderwerp? Stuur dan een
www.collandarbeidsmarkt.nl/nieuws-item/
mail naar corine.witter@stigas.nl. Zij neemt
stigas-vertrouwenspersoon-open-teelten/
dan contact met je op. Vertrouwenspersoon Glastuinbouw: Of geef je op voor een van de online
www.collandarbeidsmarkt.nl/project/
voorlichtingen over dit onderwerp via
vertrouwenspersoon-glastuinbouw
www.stigas.nl/diensten/vertrouwenspersoon.
13
Thema vallen & opstaan
Martine van der Meer, Combivliet (l) en Rita Kostwinder, NL Jobs
CombiVliet heeft een speciale training over cultuurverschillen en veilig werken
“Veel dingen die vanzelfsprekend lijken, zijn dat niet” Tekst: Stigas | Foto: Brian Lubking
CombiVliet is ambassadeur van het initiatief Uitzendkrachten werken veilig. Doel: ervaringen met uitzendkrachten delen met de sector. Martine van der Meer, manager hrm & communications bij deze grote tomatenkweker, vertelt er meer over. 14
VanColland magazine #1 | Maart 2022
Personeelsbestand CombiVliet “We zijn een van de grotere bedrijven in Nederland. We voldoen, ook als het gaat om veilig werken, aan de strengste normen en eisen en hebben een voorbeeldfunctie. Als
• 130 mensen in vaste dienst • in het hoogseizoen ruim 1000 inleenkrachten, verdeeld over drie vestigingen in Nederland • uitzendkrachten worden ingehuurd via NL-Jobs
groot bedrijf is het belangrijk om volgens vaste structuren te werken. Alle uitzendkrachten worden bij aanvang van hun werkzaamheden geïnstrueerd, en alles wat we vertellen, krijgen ze ook op papier. Zo weten ze wat er van
Rita Kostwinder, algemeen directeur NL Jobs
hen verwacht wordt en hoe ze veilig moeten werken.
“Wij zijn formeel werkgever en dus verantwoordelijk
Verder gaat alle communicatie in een voor hen begrijpelij-
voor de veiligheid van onze internationale uitzend-
ke taal. De taalbarrière is dus geen issue. Wij zijn als
krachten. We lichten hen voor over veilig werken,
werkgever verantwoordelijk voor al deze mensen. Het gaat
veilig wonen en veilig reizen en geven praktische
om hun welzijn.”
tips. Veel met plaatjes, dat werkt beter dan geschreven tekst. Als het werk erom vraagt, verstrekken we
Jullie hebben een speciaal programma om meer aandacht
ook de persoonlijke beschermingsmiddelen. De
te besteden aan communicatie. Hoe ziet dat eruit?
begeleiding op de werkvloer wordt opgepakt door
“We werken inmiddels met mensen uit acht verschillende
onze klanten.
landen. En elk land heeft eigen normen en waarden. Veel
Veel uitzendkrachten komen uit het buitenland
dingen die vanzelfsprekend lijken, zijn dat niet. Het is
en zondag is over het algemeen de aankomstdag.
belangrijk inzicht te krijgen in de cultuurverschillen van de
De voorlichtingen zijn daarom op maandag en
mensen die bij ons werken. Hier worden we in getraind.
dan schrijven we de medewerkers ook in bij de
Zowel de Nederlandse medewerkers als de internationale
gemeente. Zo organiseren we een zachte landing:
medewerkers. We leren wat voor Nederlanders normaal is
niet meteen na een lange reis aan het werk, want
en wat voor mensen uit en andere cultuur normaal is en
haast en stress zijn niet goed als je veilig werken
waar de verschillen kunnen ontstaan. Als je dat ziet, kun je
hoog in het vaandel hebt staan.
problemen voorkomen. In veel culturen zeggen mensen
We hebben een eigen arbo-afdeling. Als er een
bijvoorbeeld altijd ‘ja’, ook als ze het niet begrijpen.
bedrijfsongeval plaatsvindt of een kleiner onge-
Want ‘ja’ is beleefd. ‘Nee’ is een belediging voor de
lukje, zoals iemand die zich snijdt, wordt meteen
leidinggevende die het niet goed uitgelegd zou hebben.
onderzocht hoe dit kon gebeuren en hoe het in
Dus als er iets uitgelegd wordt en ze snappen het niet
de toekomst kan worden voorkomen.”
en je vraagt of het duidelijk is, zeggen ze gewoon ‘ja’. Dat kan dus problemen geven als je niet goed doorvraagt en checkt.” Wat vinden jullie medewerkers van deze aanpak? “Ze zijn er blij mee, want het geeft een hoop helderheid over hoe verschillend we denken en leven. Dat besef je pas als je het weet! Het zorgt voor meer begrip voor
UITZENDKRACHTEN WERKEN VEILIG
Meld je ook aan als ambassadeur!
iets moet gebeuren, ook voor meer begrip kan zorgen.”
Ga jij voor een bedrijf waar iedereen veilig werkt? Dus ook de uitzendkrachten? Sluit je dan aan bij het initiatief Uitzendkrachten werken veilig. En deel met jouw branchegenoten hoe jij het aanpakt.
Hoe veranker je deze kennis in je bedrijf?
MEER INFO EN AANMELDEN:
elkaar. En voor duidelijkheid. Je leert bijvoorbeeld dat je ook kunt checken of iets begrepen is door mensen te laten herhalen wat er gezegd is. En dat uitleggen waarom
“We hebben een aantal zaken aangepast. De begeleiding van uitzendkrachten in de eerste week is intensiever
www.watkanjounougebeuren.nl/ uitzendkrachten-werken-veilig/
geworden en de inwerkperiode langer. Ook krijgen ze een buddy die hen wegwijs maakt en ze hebben meer persoonlijk contact met ons kaderpersoneel. Die binding is belangrijk; we hebben elkaar nodig.”
15
Thema vallen & opstaan
Meebewegen met de seizoenen – pieken en dalen
16
VanColland magazine #1 | Maart 2022
Hoe werkt de regeling piekarbeid van BPL Pensioen? Tekst: BPL Pensioen Foto: Unsplash
Het oogstseizoen is een drukke periode. Maar ook in de periode dat er wordt geplant, moeten er bergen werk worden verzet. Veel ondernemers maken gebruik van tijdelijke krachten om die pieken op te vangen. De afgelopen twee jaren bracht dat nog wel eens problemen met zich mee. Werknemers die niet konden werken, omdat ze in quarantaine moesten. Of buitenlandse arbeidskrachten die niet naar Nederland konden of wilden reizen vanwege coronamaatregelen. Goed om te weten: bij BPL Pensioen geldt voor een aantal sectoren een regeling piekarbeid. Dat is een regeling waarbij je voor tijdelijke arbeidskrachten geen pensioenpremie betaalt. In dit artikel lees je hoe de regeling piekarbeid werkt. Geen pensioenpremie voor piekarbeiders Valt jouw onderneming onder de cao-sector Glastuinbouw,
Voorwaarden voor de regeling piekarbeid
Bloembollengroothandel of Open Teelten? Dan kun je
De onderneming waar de piekarbeider werkt,
gebruikmaken van de regeling piekarbeid. Dat houdt in dat
valt onder één van de volgende cao-sectoren:
je géén pensioenpremie betaalt voor tijdelijke arbeids-
Glastuinbouw;
krachten die je inzet voor seizoensgebonden werk. Goed om
Bloembollengroothandel, of
te weten: de werknemer bouwt dus ook geen pensioen op
Open Teelten (bloembollen, boomkwekerij,
over het salaris dat hij of zij als piekarbeider verdient.
landbouw, tuinbouw). De werknemer werkt in een piekperiode van
Meld piekarbeiders aan via onze website
maximaal acht weken achter elkaar (maximaal
Je meldt een piekarbeider aan via onze website: www.
één periode van acht weken bij één werkgever).
bplpensioen.nl/piekarbeid. Je kunt meerdere piekarbeiders
De werknemer doet seizoensgebonden werk. Het
in één keer aanmelden. En heeft een piekarbeider al eerder
werk is uitsluitend routinematig en heeft te maken
bij je gewerkt? Dan hoef je niet alle gegevens weer opnieuw
met oogst- en teeltwerkzaamheden voor agrarische
in te voeren. Je kunt de gegevens eenvoudig ‘heractiveren’.
gewassen. Dit is inclusief het bewerken en verwerken van de oogst.
Meerdere piekarbeiders tegelijk aanmelden met een
De werknemer ontvangt (bovenop het loon) voor
CSV-bestand
zijn of haar inzet in deze periode een compensatie
Vanuit het salarispakket maak je een zogenaamd CSV-bestand
van 0,7% van het geldende loon.
aan met de gegevens van de piekarbeiders die je wilt aan-
De werknemer heeft een Burgerservicenummer
melden. Upload dit CSV-bestand op onze website, nadat je
(BSN). Zonder BSN kun je de werknemer niet
bent ingelogd. Heb je hulp nodig bij het uploaden van het be-
aanmelden.
stand? Of lukt het niet om een CSV-bestand aan te maken?
De werknemer wordt uiterlijk op de vijfde dag bij ons aangemeld.
Wij helpen je graag Het team van BPL Pensioen helpt je graag. Op maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur op (050) 522 40 00. Of mail naar werkgever@bplpensioen.nl.
17
Thema vallen & opstaan
Hoe meld je piekarbeiders bij ons aan? EEN STAPPENPLAN: Log in op onze website: www.bplpensioen.nl/regeling-piekarbeid. Wil je één of enkele piekarbeiders aanmelden? Of wil je piekarbeiders heractiveren? Kies dan voor ‘Aanmelden of heractiveren’ (oranje knop).
TIP
Tip: Let erop dat je de piekarbeider uiterlijk op de vijfde werkdag aanmeldt. Dat is een
Wil je meerdere piekarbeiders tegelijk aanmelden? Maak
voorwaarde om gebruik te mogen
dan vanuit je salarispakket een CSV-bestand aan met
maken van de regeling piekarbeid.
de gegevens van de piekarbeiders die je wilt aanmelden.
Een latere aanmelding betekent dat
Kies nadat je bent ingelogd op onze website voor
je ‘gewoon’ pensioenpremie betaalt.
‘Bestandsupload’ (lichtgroene knop). Houd de volgende gegevens van je piekarbeider(s) bij de hand: Burgerservicenummer (BSN); Overige persoonsgegevens; De datum waarop de werknemer in dienst komt;
TIP
De datum waarop de werknemer uit dienst gaat.
Tip: Lukt het niet om een CSVbestand aan te maken? Neem contact met ons op. We sturen je dan een leeg CSV-bestand, dat je kunt invullen.
TIP
Tip: Komt een tijdelijke werknemer uit het buitenland en heeft hij of zij nog geen Burgerservicenummer (BSN)? Neem dan contact op met een gemeente met een loket voor niet-ingezetenen. Daar kan de werknemer zich laten inschrijven. Doe dit vóór de start van het contract. Je werknemer heeft dan op tijd een BSN. Kijk voor meer informatie op de website www.rijksoverheid.nl.
18
VanColland magazine #1 | Maart 2022
Continu verbeteren gaat met vallen en opstaan Zo gaan we daar bij BPL Pensioen mee om Tekst: BPL Pensioen
Onderzoeken. Wij zien er als ‘ondernemer’ veel voorbij komen. Ook BPL Pensioen
Vertrouwen in BPL Pensioen is hoog De werkgevers die meededen aan het onderzoek zijn best tevreden over BPL Pensioen. We krijgen op dit punt een 6,8
doet regelmatig onderzoek. Veel doen we
als rapportcijfer: een voldoende. Dat kan beter. Natuurlijk
‘achter de schermen’. Bijvoorbeeld met
wel belangrijker is het vertrouwen dat je in ons hebt. Ruim
willen we graag dat je tevreden bent. Maar misschien nog
zogenaamde A/B-testen. Dat betekent dat
acht van de tien werkgevers die meededen aan het
we twee verschillende versies van een
Pensioen. Daar zijn we blij mee.
brief of websitepagina maken en kijken op welke versie de meeste respons komt.
onderzoek, geven aan dat zij vertrouwen hebben in BPL
Dienstverlening kan nóg beter Een meerderheid van de werkgevers is tevreden over onze
Maar we doen ook andere onderzoeken.
dienstverlening. Zes van de tien werkgevers zijn tevreden of
Jaarlijks in ieder geval een communicatie-
aanleveren van gegevens. En over de manier waarop we
zeer tevreden over de ondersteuning die we bieden bij het
dienstverleningsonderzoek. Ook vorig jaar
vragen beantwoorden.
vroegen we een willekeurige groep (oud-)
Mooie scores op zich, maar we zien hier ook ruimte voor
werknemers, gepensioneerden en werkgevers naar hun mening. Misschien heb jij ook wel meegedaan. Benieuwd naar de
verbetering. Zo zijn we bezig met het verbeteren van het gedeelte van onze website waar je de loongegevens en andere gegevens van je werknemers aanlevert. Verder informeren we je vooraf per mail als we (per post of mail) contact opnemen met je werknemers. En vorig jaar hebben
uitkomsten? Hiernaast lees je de belangrijk-
we proefgedraaid met online videogesprekken. Die blijken
ste resultaten van het onderzoek onder
videogesprekken aan te blijven bieden.
een enorm succes. Daarom hebben we besloten deze
werkgevers.
19
Thema vallen & opstaan
‘De meeste werkgevers willen graag informatie van ons ontvangen op het moment dat zij iets moeten doen’
Groen pensioenfonds = goed pensioen in een leefbare wereld We zijn een groen pensioenfonds. En niet alleen omdat we de pensioenen beheren voor de agrarische en groene sectoren. Ook omdat we duurzaam beleggen belangrijk vinden. Het draagt bij aan een leefbare wereld én een goed pensioen. Nog lang niet alle werkgevers zijn op de hoogte van onze verschillende activiteiten op het gebied van maatschappelijk verantwoord beleggen. Daar brengen we verandering in. Op onze website laten we voorbeelden zien
Informeren op de juiste momenten
én ook in komende magazines vertellen we er graag over.
De meeste werkgevers willen graag informatie van ons
Want met een groen pensioen bied je je werknemers een
ontvangen op het moment dat zij iets moeten doen.
heel mooie arbeidsvoorwaarde die bij de sector past.
Ruim zes van de tien werkgevers wil daarnaast ook graag informatie ontvangen als er wettelijke wijzigingen zijn op het
Wij zijn blij met alle feedback!
gebied van pensioen. Dat gaan we doen. Zorg ervoor dat je
Wij doen ons best om onze dienstverlening steeds een
mailadres geregistreerd staat in de online omgeving, dan
beetje verder te verbeteren. Laat het ons weten als je ideeën
houden we je op de hoogte.
hebt ter verbetering. Daar zijn we blij mee.
Een belangrijke wijziging is het nieuwe pensioenstelsel dat
Ben je actief op LinkedIn? Wij sinds kort ook. Volg ons en laat
we in Nederland krijgen. Ook in 2022 houden we je graag op
gerust een reactie achter.
de hoogte van de laatste ontwikkelingen. In november 2021 organiseerden we een eerste webinar en we verwachten ook dit jaar een webinar te organiseren. Het eerste webinar is terug te kijken via: bplpensioen.nl/webinar.
‘Omdat we duurzaam beleggen belangrijk vinden. Het draagt bij aan een leefbare wereld én een goed pensioen.’
20
VanColland magazine #1 | Maart 2022
Jong personeel is niet zaligmakend
Impact onderschat
Communicatie is het sleutelwoord
Steeds meer jonge mensen in de leeftijdscategorie
Werkgevers missen vaak bij medewerkers de signalen die
25-35 jaar kampen met burn-outklachten. Enkele cijfers:
kunnen leiden tot uitval, en in het bijzonder van jonge mensen
Als verzuimverzekeraar ziet Sazas een toename van
omdat dit van hen niet verwacht wordt. In de haast van de
het verzuim door burn-out van ruim 28% in deze
dag wordt er geen vinger aan de pols gehouden terwijl
leeftijdscategorie, tegenover een stijging van meer
ondertussen de emmer aan het vollopen is en snel gaat
dan 10% in andere leeftijdsgroepen.
overstromen. Concentratieproblemen, prikkelbaarheid,
Maar liefst 1,3 miljoen medewerkers kampen in 2021
wisselende stemmingen, fysieke klachten en vaker
met burn-outklachten volgens TNO.
ziekmelden zijn allemaal signalen die een werkgever
Verzuim door werkstress en werkdruk kost werkgevers
vroegtijdig kan opvangen. Als werkgever moet je je veel
3,1 miljard euro per jaar.
tussen je mensen begeven om dit te kunnen signaleren. Het is essentieel om in gesprek met medewerkers goed
Levenslessen
door te vragen om erachter te komen hoe het werkelijk met
De stijgende verzuimcijfers onder jonge mensen is niet
iemand gaat. Op die manier kun je vroegtijdige burn-out
alleen toe te schrijven aan ‘coronastress’. Tussen het 25e
signalen opvangen en er iets mee doen. Ook kun je als
en 35e levensjaar krijgen mensen veel levenslessen tegelijk.
werkgever een veilige omgeving creëren waar je teamleden
Op die leeftijd beginnen velen met het werkende leven,
vraagt om op elkaar te letten en waar problemen besproken
kopen zij hun eerste huis, krijgen zij kinderen, maken zij
kunnen worden.
meer overlijdens mee en mogelijk zelfs een eerste scheiding. Daar komt bij dat social media veelal een belangrijk
Sluipmoordenaar
onderdeel uitmaakt in hun leven. Online willen jonge
Het is tijd dat bedrijven onder ogen zien dat jong
mensen graag een zo positief mogelijk beeld van zichzelf
personeel niet altijd beter is. Burn-out onder jonge
neerzetten, wat een enorme druk op ze legt. Ook hebben
mensen is een sluipmoordenaar die harde klappen
veel jongvolwassenen last van FOMO, fear of missing out.
uitdeelt aan bedrijven. Door oprechte betrokkenheid
Allemaal zaken die samen bijdragen aan een hoog verzuim
en goede communicatie kan het verzuim door burn-
door burn-out in deze leeftijdsgroep.
21
Thema vallen & opstaan
Kort Nieuws Bedrijfsscan duurzame inzetbaarheid Wil je aan de slag met de inzetbaarheid van je personeel? De bedrijfsscan duurzame inzetbaarheid van Stigas brengt in kaart wat je al doet voor de vitaliteit van je medewerkers en waar nog kansen stap kan zijn.
Uitzendkrachten werken veilig – wordt ambassadeur! Ga jij voor een bedrijf waar iedereen veilig werkt? Dus ook de uitzendkrachten? Sluit je dan aan bij het initiatief Uitzendkrachten werken veilig. En deel met jouw branchegenoten hoe jij het aanpakt. Meer info en aanmelden: www.watkanjounougebeuren.nl/uitzendkrachtenwerken-veilig/ of gebruik de QR code hierboven. #uitzendkrachtenwerkenveilg #ambassadeurs #laat het zien.
Wat zijn de meest voorkomende beroepsziekten in Nederland? In Nederland wordt jaarlijks een groot aantal medewerkers ziek door hun werk. Sommigen raken door
Week van de teek 2022: 25 tot en met 29 april
hun werk zelfs arbeidsongeschikt. Een beroepsziekte Een beet van een teek kan - onder andere - de schade leiden. In bepaalde gevallen kan een beroeps-
ziekte van Lyme veroorzaken. De gevolgen kunnen
ziekte ook leiden tot forse juridische claims.
ernstig zijn. Licht mensen die buiten werken daarom goed voor. De jaarlijkse Week van de teek,
Wat zijn de meest voorkomende beroepsziekten in
gecoördineerd door Stigas, helpt om extra aan-
Nederland en wat kunt u als werkgever doen om de
dacht aan de gevaren van de teek te besteden.
kans op beroepsziekten in uw bedrijf te verkleinen?
Op www.weekvandeteek.nl vind je alle info over
Met de juiste aanpak kunt u daadwerkelijk een verschil
de deelnemers en de activi-
maken: bij 11 veelvoorkomende
teiten die zij organiseren. En
aandoeningen is er zelfs een
handige hulpmiddelen om je
daling haalbaar tussen de 3 en
medewerkers te vertellen wat
25%. Lees verder over de meest
ze kunnen doen om teken-
voorkomende beroepsziekten
beten te voorkomen.
op de website van Sazas of via de QR-code hiernaast.
22
VanColland magazine #1 | Maart 2022
WEBINAR:
Verzuimbeleid Sazas en psychisch verzuim
Subsidieregeling STAP-budget – vragen en antwoorden Vanaf 1 maart 2022 kunnen werkenden en werkzoekenden een STAP-budget van maximaal € 1000,- aanvragen voor
Liesbeth Post, HR-manager bij Sazas, neemt
scholing en ontwikkeling.
u in dit gratis webinar mee in de wereld van (psychisch) verzuim. Ze geeft onder andere
Het STAP-budget is bedoeld om mensen te helpen zich te
antwoord op de volgende vragen:
ontwikkelen tijdens hun werkende leven. Werkenden en werkzoekenden ouder dan 18 jaar (en tot AOW-leeftijd)
Wat is de visie van Sazas op verzuim?
hebben op deze manier meer kansen om hun baan te
Wat is belangrijk in ons eigen verzuimbeleid?
houden. Of om een nieuwe baan te vinden. Het STAP-
Wat zijn recente cijfers en ontwikkelingen
budget vervangt de belastingaftrek voor studiekosten.
op het gebied van (psychisch) verzuim?
STAP staat voor Stimulans Arbeidsmarkt Positie.
Wat is het verschil tussen mentaal en psychisch verzuim? Wanneer kan stress
Lees verder over het STAP-
leiden tot verzuim?
budget op de website van Sazas
Welke soorten verzuim zijn er en zijn deze
via de QR-code hiernaast.
te beïnvloeden? Welke tips heeft zij waar u direct mee aan de slag kan in uw bedrijf? Bekijk het gratis webinar via de QR-code hieronder.
Verzuimcijfers op een rij: toename van verzuim in 2021, ook langdurig verzuim neemt sterk toe Door de veranderde omstandigheden als gevolg van het coronavirus, is er een aantal trends op het gebied van verzuim zichtbaar. Ten eerste ziet verzuimspecialist Sazas dat het gemiddelde verzuim in 2021 is toegenomen. In de eerste twee kwartalen van 2021 viel het verzuim in verhouding nog mee. Maar in oktober werd de grootste stijging van het verzuim sinds maart 2020 gemeten. Daarnaast is in 2021 de gemiddelde verzuimduur toegenomen. Medewerkers zijn langer gaan verzuimen op het moment dat ze ziek worden in vergelijking met andere jaren. Wat kunt u als werkgever doen om langdurig verzuim te voorkomen? Sazas zet tips en de verzuimcijfers van het afgelopen jaar voor u op een rij. Lees verder op de website van Sazas of via de QR-code hiernaast.
23
Thema vallen & opstaan
NIEUW IN DE SECTOR
Lucas van der Hoorn (17 jaar), scholier Werk: stageplek en bijbaan in de hovenierssector | Vrije tijd: schaatsen (lange baan en shorttrack) , skeeleren en varen
Tekst: Stigas | Foto: Aat Korving
Welke opleiding volg je?
man Hoveniers. Dan doe ik voornamelijk het onderhoud
“Vorig jaar heb ik mijn vmbo-t afgerond. Op dit moment zit
van de eilandjes in de Westeinderplassen in Aalsmeer.
ik op het Yuverta mbo in Houten. Vroeger heette dat het
Beschoeiingen plaatsen bijvoorbeeld.”
Wellantcollege. Ik doe de opleiding Leefbare stad en klimaat en word opgeleid tot uitvoerder in de groene ruimte. Ik leer
Hoe bevalt het?
plantennamen, hoe ik moet werken met grote machines en
“Het is belangrijk om te werken. Je hebt sociale contacten
hoe het motorische gedeelte van een machine in elkaar zit.
en je komt erachter hoe veel je moet doen om iets te ver-
En ik leer over het bodemleven.“
dienen. Het buitenwerk past bij mij, eigenlijk al vanaf dat ik nog klein was. We hebben thuis een grote tuin en daar was
Hoe bevalt het?
ik altijd in bezig.”
“In het begin had ik er wat moeite mee. Het is anders dan de middelbare school; je moet veel zelfstandiger zijn.
Wat wilde je vroeger worden?
Inmiddels heb ik mijn weg wel gevonden.”
“Hovenier. Maar ook sporten met mensen met een handicap trok me wel.”
Je loopt stage en hebt een weekeindbaantje als hovenier.
24
Kan je daar iets over vertellen?
Hoe zie jij je toekomst?
“In mijn stage bij hoveniersbedrijf Rutger Tas in Aalsmeer
“Eerst mijn opleiding afronden en dan een aantal jaar bij
werk ik mee aan het aanleggen en renoveren van tuinen.
een hoveniersbedrijf werken om te kijken hoe het gaat.
Je hebt contact met de opdrachtgever om erachter te
Daarna zou ik wel een eigen bedrijf willen. Dan kan je
komen wat hij wil, je overlegt met je collega’s hoe je het
het werk op je eigen manier doen en zelf bepalen welke
gaat aanpakken en je werkt soms alleen. Best afwisselend.
opdrachten je aanneemt. Geen groot bedrijf hoor, liever
Je leert veel nieuwe dingen en maakt samen iets moois.
kleinschalig en overzichtelijk, zodat ik goed contact met
Op zaterdag en in de vakanties werk ik bij Bert Schuur-
al mijn medewerkers kan hebben.“
