Enkelvoudige rugslag aanleren zonder het kind beet te pakken Essentieel bij de rugslag is de bewegingspositie van waaruit de beweging start: ontspannen drijven, gestrekt op de rug. Bij het aanleren van de eerste rugslag is het voor veel kinderen prettig om de armen wijd te hebben. Het geeft een stabiele ligging waarin ze rustig kunnen nadenken over de beweging. Gun ze dit in deze aanlerende fase. De slag begint met het buigen van de benen tot een hoek van 90 graden. Hierbij zijn én blijven de voeten en knieën iets uit elkaar. Tijdens het buigen van de knieën, blijven de bovenbenen in het verlengde van de romp. Na het langzaam-buig, kan het vervolg bestaan uit ‘én om’. Dit is een tweetakt, een drietakt beweging oefenen kan ook uitstekend. Na langzaam-buig, volgt dan wijd-sluit of open-dicht. Essentieel is het uitvoeren van de drietakt in het juiste bewegingsvlak. Dat is onder/ achter het lichaam. Een drietakt is voor veel jonge kinderen, of kinderen die minder motorisch vaardig zijn, concreter en vaak makkelijker te begrijpen. Later wordt de drietakt een tweetakt. Die 1e slag herhaal je, inclusief het opstaan en weer gaan liggen, tot dit technisch goed én geautomatiseerd is. Daarna uitbouwen naar 2 slagen, 3 slagen en verder. Hierbij oefenen je tevens het basiselement draaien (om de breedte as) vaak. Dat is fijn voor het onder controle krijgen van de balans van het
lichaam. Het automatiseren van de enkelvoudige rugslag is een intensief proces en vraagt veel oefening. Automatiseer je de techniek goed, dan is een foutenanalyse overbodig. Waak ervoor dat je niet te snel de afstand groter maakt of alle kinderen de gelijke afstand laat zwemmen. Geef het kind steeds feedback die aankomt en het kind beter maakt. Als je een aanwijzing geeft, stel dan niet de vraag ‘begrijp je wat ik bedoel?’. Het antwoord is dan meestal ‘ja’. Vraag: ‘Wat ga je nu doen?’. Kijk wat het kind gaat doen en of het kind het heeft begrepen en kan uitvoeren. Pas als kinderen iets laten zien, kun je hen beter maken. Anders ben je slechts een verhalenverteller. Het is fijn als het kind zelf weet of het wel of niet goed is wat hij doet. Ga daarom bij het kind staan en laat het vertellen wanneer het goed ging. Daarmee maak je het kind ‘zwemmeester van zichzelf’. Het kind vertelt jou wanneer het goed is wat hij doet. Dat laat je hem 2 of 3 keer goed doen en jij gaat het volgende kind coachen. Het kind gaat zo bewuster oefenen. Pak het kind niet beet om ‘even de benen die goede beweging’ te laten maken, leg ook niet eventjes een hand onder de rug voor ‘vertrouwen’. Meestal wordt er vastgepakt zodat een kind iets sneller of beter uitvoert. Maar met beetpakken treed je de primaire of intieme ruimte van een kind binnen. Gevraagd of ongevraagd, daar hoor jij
als lesgever niet. Tussen 0 cm en 45 cm is de afstand die bestemd is voor mensen waar iemand echt een goede band mee heeft, zoals ouders of later een geliefde. Geef les zonder vast te pakken. Vastpakken vertraagt bovendien het leerproces omdat de receptoren die in de huid zitten (de tast) worden uitgeschakeld. Het is van belang voor een beter leerproces dit niet te doen en een belangrijk punt in het kader van ongewenste intimiteiten. Kinderen kunnen het contact als ongewenst beschouwen, maar vinden het lastig dit aan te geven. Bij beetpakken door de lesgever is het kind de regie kwijt. Een goede zwemonderwijzer kan lesgeven zonder beet te pakken én doet dit ook. Vastpakken is meestal het ongeduld van de lesgever. Wel doen: kort uitleggen, individuele tips geven, zorgen voor succeservaringen, de focus buiten het kind leggen, metaforen gebruiken en precies bevestigen wat goed gaat. Alle kleine, simpele opdrachtjes waarmee je het oefenen kort onderbreekt, voorkomen dat het oefenen op de automatische piloot gaat en saai wordt. Oefenen met nadenken geeft sneller een verbetering. Tijden veranderen. Het zal lastig zijn om les te geven zonder vast te pakken. Dwing jezelf ertoe. Maak geen gebruik van jouw ‘macht’ als lesgever. Maar zoals vaak: kinderen zijn het gewend en ‘het kan wel’. Ik betwijfel alleen wel of dit het allerbeste en allerfijnste is voor een kind.
column Leône Hamaker Wil je reageren op de column van Leône, mail naar leone@leonehamaker.nl of via twitter @leonehamaker ZWEMBADBRANCHE
29