Türkiye’de Vatandaşlık Anlayışının Gelişimi
şin olduğu ifade edilmektedir.Diğer bir ifadeyle devlet karşısında görev eksenli vatandaş temsili, giderek haklar taşıyıcı vatandaşa ve devletin bu alandaki sorumluluğuna doğru kaydığı ortaya konulmaktadır.Bu dönemsel süreçte ifade edilebilir ki birey ile devlet arasındaki bağa gerçekten önem verilmemiştir.1990’lı yıllarla birlikteise vatandaşlık tartışmaları esas olarak küreselleşmenin Türkiye üzerinde etkileri ve kimlik siyasetinin yükselmesi ile bağlantılı olmuştur.Bu anlamda toplumun alt kimlikler ekseninde çatışmaya sürüklenmesinin önlenmesi, çok kültürlü ve kimlikli ama ortak bir anayasal vatandaşlık temelinde temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınmasından geçmektedir. Devlet, temel olarak bireylerin etnik veya dinsel kimliği ne olursa olsun hukuksal eşitliğe önem vermeli, içte ve dışta istikrar ve güvenliği sağlamaya çalışmalıdır.Bu bağlamda toplumun etkileşimini güçlendirerek kültürel farklılıkları ve siyasal bütünlüğü korumanın anayasal vatandaşlık anlayışı ile mümkün olabileceği ifade edilebilir.
Kaynakça Aybay, R. (1998). Teba-i Osmaniden T.C. yurttaşına geçişin neresindeyiz? A. Ünsal (Ed.), 75 yılda teba’dan yurttaş’a doğru içinde (s. 37-43). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. Berzeg, K. (2000). İnsan hak ve özgürlükleri, demokrasi, AB kriterlerine uyum ve çağdaşlaşma için Atatürk’ün 1924 Anayasası’nı tekrar yürürlüğe koyalım. Yeni Türkiye, Avrupa Birliği Özel Sayısı, 35-40. Bilgin, N. (1998). Cumhuriyet fikri ve yurttaş kimliği. A. Ünsal (Ed.), 75 yılda teba’dan yurttaş’a içinde (s. 139-151). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. Caymaz, B. (2007). Türkiye’de vatandaşlik resmî ideoloji ve yansımaları. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. Coşkun, V. (2009). Anayasal vatandaşlık. Köprü Dergisi,105. Dominique, S. (2005). Sosyoloji düşüncesinin özünde öteki ile ilişki (Çev. A. Sönmezay). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları. Eren, S. (1990). Devletin kavram ve kapsamı. Ankara: Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Yayınları. Esendemir, Ş. (2008). Türkiye’de ve dünyada vatandaşlık: Eski sorular, yeni arayışlar. Ankara: Birleşik Yayınevi. Gözübüyük, Ş. (2006). Yönetim hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi. Gündüz, F. (2005). Yurttaşlık bilinci. Ankara: Anı Yayıncılık. Gürses, F. & Pazarcı, N. (2010). Siyasal gündemin yurttaşlık kavramına etkileri: Ders kitapları üzerinde bir inceleme. Karaburun Bilim Kongresi, İzmir. İnan, A. (1998). Medeni bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün el yazıları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Kadıoğlu, A. (2008). Türkiye’de vatandaşlığın anatomisi. Vatandaşlığın dönüşümü: Üyelikten haklara. İstanbul: Metis Yayınları. Keyman, F. (2008). Aydınlanma, Türkiye ve vatandaşlık. İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi. Keyman, F. & İçduygu A. (1998). Türk modernleşmesi ve ulusal kimlik sorunu: Anayasal vatandaşlık ve demokratik açılım olasılığı. A. Ünsal (Ed.), 75 yılda tebaa’dan yurttaş’a doğru içinde (s. 169-180). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. Mardin, Ş. (2004). Globalleşme ve radikal demokrasi. Marshall, T. H. (1965). Class, citizenship and social development. USA Newyork: Anchor Books. Nomer, E. (2010). Türk vatandaşlık hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi. Sarıbay, A. (1992). Siyasal sosyoloji. Ankara : Gündoğan Yayınları. Soner, A. (2008). Azınlıklar ve vatandaşlar: Türk vatandaşlığının iki yüzü. F. Keyman (Ed.), Aydınlanma Türkiye ve vatandaşlık içinde (s. 364-370). İstanbul: Arşiv ve Araştırma Merkezi. Şit, B. (2008). Modern vatandaşlık kavramına bir bakış. TBB Dergisi, 76, s.64-82. Tezcan, E. (2002). Avrupa Birliği hukukunda birey. İstanbul. İletişim Yayınları. Ünsal, A. (1998). Yurttaşlık anlayışının gelişimi. A. Ünsal (Ed.), 75 yılda tebaa’dan yurttaş’a doğru içinde (s. 4-37). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. Üstel, F. (2004). Makbul vatandaşın peşinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
93
S