II. Türkiye Lisanüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı II
politikasına yerleştirmesi açısından önemlidir. Harun Reşit’in kitabının genel mantığı bir “ideal beden” yaratma düşüncesine yaslanmaktadır. Hıfzıssıhhayı hasta olmamayı temine çalışan ilim olarak tarif eden Harun Reşit, kitabının hemen başında “Zayıf kalmak, zayıf çocuk yetiştirmek, henüz cezasız kalan bir cinayettir.” der (Reşit, 1929, s. 4). Harun Reşit güçlü olmayı dönemin genel anlayışı içerisinde bir zorunluluk ve “vazife” olarak görür ve sözlerine şöyle devam eder: “… sağlam kafa sağlam vücutta bulunur diye vazedilen düsturun ne büyük ve kati bir hakikat olduğu bugün daha kuvvetle anlaşılmaktadır. Filhakika hemen bütün canilerin ya ayyaş ya raşitik veya mütereddi oldukları sabit olmuştur. Bir ferdin cemiyet-i beşeriye içinde faydalı bir insan olması için evvela sıhhatinin iyi olması lazımdır.” (Reşit, 1929, s. 4). Yazara göre bedensel ve ahlaki norm birbirinden ayrılamaz. Fikren ve ahlaken iyi olmanın yolu kişinin bedenine hıfzıssıhha kılavuzluğunda iyi bakmasından geçmektedir. Hatta Reşit’e göre “Hıfzıssıhha bir gün gayesine vasıl olursa tababet ortadan kalkacaktır.” (Reşit, 1929, s. 7). Reşit, kusursuz bir beden sağlığına ulaşılabileceğini ve bunun sonucunda da tıbba gerek kalmayacağını düşünmektedir. Harun Reşit’e göre beden terbiyesi bedensel mükemmeliyete ulaşmanın, hıfzıssıhhanın yani sağlığı korumanın önemli bir parçasıdır: “Terbiye-i bedeniye vücudun kuvvetini uzun müddet muhafaza ettiği gibi kendisine gelmek isteyen hastalıklara karşı mukavemetini de arttırır.” (Reşit, 1929, s. 275). Beden terbiyesi ve spor yalnızca sağlıklı olmak için değil gençlerin disipline alışmaları, dayanışmacı bir davranış kazanmaları ve alkolden uzak durmaları açısından da önemlidir: “… spor bir çocuğun yalnız maddiyatını değil maneviyatını da terbiye ve inkişaf ettiren bir vasıtadır. Bundan başka müştereken yapılan oyunlar ve mümareseler gençleri inzibata da alıştırır ve bu suretle içtimai tesanüt husule getirir, fikrî yorgunluğu izole eder, işrete inhimake mani olur ve tabii olarak güneşle, hava ile, su ile tedavi şeraitini temin ve ihzar eder.” (Reşit, 1929, s. 6). Yazar kitabının sonlarına doğru normatif bakış açısını hem bedenin fiziksel niteliği hem de beden terbiyesi konusunda geliştirir. Reşit’e göre bedensel hareketlerde ölçülü olmak önemli bir kuraldır ve her şeyde olduğu gibi bedende de aşırı hareketlilik yarardan çok zarar getirir. Reşit’e göre “Akrobat (cambaz) çocukların boyları daima küçük kalmaktadır. Çocuk koşmalı, oynamalı, fakat cambazlık yapmamalıdır.” (Reşit, 1929, s. 275). Aşırı hareketlilik boy uzamasını engeller ve boyun kısa kalması hayat boyu bir “eksikliği” beraberinde getirir: “Pek kısa boylu insanlar ne kafi derecede kuvvetli ne de yürüyüşleri süratlidir. Bunun için mütevassıt bir boya malik olmak lazımdır.” (Reşit, 1929, s. 275-276). Modernlik, bedensel orantılılık, sürat ve hareket konusunda belirli geometrik düzene riayet etmek demektir. Bu anlamda kısa olmak bireyi hem yavaşlığa hem de ideal beden ölçülerinin dışında kalmaya mahkûm eder. Aşırı hareketli olmak gibi aşırı spor da zararlıdır. Bu nedenle Reşit’e göre “… sporu pek ileriye götürmemelidir. Çünkü şampiyon olmak veya rekor kırmak sevdasına düşenler müzmin yorgunluğa düçar olabilirler.”
496