INHOUD Voorwoord 3 Deel 1 De samenleving
9
Hoofdstuk 1 Statistiek 11 1 Definitie 2 Nut en belang van statistische gegevens over werken en samenleven
11 11
Hoofdstuk 2 Databanken met cijfers en rapporten over de samenleving in Vlaanderen, België en Europa 13 1 Vlaanderen 1.1 Vlaamse provincies 1.1.1 Vlaams Brabant 1.1.2 Oost- Vlaanderen 1.1.3 West-Vlaanderen 1.1.4 Antwerpen 1.1.5 Limburg
1.2 1.3 1.4 1.5
De Studiedienst van de Vlaamse regering Agentschap binnenlands bestuur Lokale statistieken Steunpunten 1.5.1 Steunpunt Armoede 1.5.2 Steunpunt voor Werk en Sociale Economie 1.5.3 Steunpunt Jeugdhulp 1.5.4 Steunpunt Wonen 1.5.5 Steunpunt Sociaal-cultureel volwassenenwerk
1.6 VDAB: Arvastat 1.7 Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid 1.8 De stadsmonitor
14 14 15 16 16 17 18 18 19 20 22 22 23 23 24 24 25 25 26
2 België 2.1 Statbel 2.2 FOD Justitie 2.3 FOD Financiën 2.4 RVA 2.5 RSZ
26 26 27 27 28 29
3 Europa 3.1 De buurlanden 3.2 OECD (OESO) 3.3 Eurostat
29 29 29 30
4 Toepassingen 4.1 Toepassing 1: Je gemeente in cijfers 4.2 Toepassing 2: Vlaanderen in cijfers 4.3 Toepassing 3: België in cijfers 4.4 Toepassing 4: Europa in cijfers 4.4.1 Opdracht EUROSTAT 4.4.2 Opdracht OECD
31 31 33 36 39 39 42
Hoofdstuk 3 Reflecteren op data Inhoud
47 47 5
1 Zelfonderzoek via de octagonparaplu 2 Reflectie door zelfonderzoek 2.1 Het reflectiemodel van Korthagen 2.1 Het kernkwadrant
47 49 49 50
3 Toepassingen 3.1 Toepassing 1: Dagbesteding 3.2 Toepassing 2: Socialisatie 3.3 Toepassing 3: Reflectie op de levensdomeinen 3.4 Toepassing 4: Het kernkwadrant van DaniĂŤl Ofman
51 51 56 59 71
Deel 2 Statistiek 73 Hoofdstuk 4 Statistiek als wetenschap
1 De onderzoeksvraag 2 Populatie 3 Steekproef 4 Statistische representativiteit 5 Soorten variabelen 6 Vragenstelling 7 Fundamenteel en toegepast onderzoek 8 Toepassingen 8.1 Toepassing 1: definieer de populatie 8.2 Toepassing 2: Leef- en gezinssituatie 8.3 Toepassing 3: kwaliteitsgarantie van statistische data in Europa 8.4 Toepassing 4: Representativiteit 8.5 Toepassing 5: Kwalitatief of kwantitatief, continu of discontinu 8.6 Toepassing 6: Tijdsbudgetonderzoek 8.7 Toepassing 7: Soorten variabelen in de armoedemonitor 8.8 Toepassing 8: Onderzoek 8.9 Toepassing 9: Het levensverhaal 8.10 Toepassing 10: Welzijn op het werk
Hoofdstuk 5 Het ordenen van gegevens in tabellen
1 De enkelvoudige frequentietabel 1.1 Toepassing 1: Opstellen van de frequentietabel 1.2 Toepassing 2: Berekenen van absolute en relatieve frequenties 2 De gegroepeerde frequentietabel 2.1 Bepalen van de klassengrenzen 2.2 Het klassenmidden 2.2.1 Definitie 2.3 Toepassing 1: klassengrenzen 2.4 Toepassing 2: een continue frequentietabel 2.5 Toepassing 3: Prestatiestaat 2.6 Toepassing 4: Herhaling
Hoofdstuk 6 Gegevens grafisch voorstellen
1 Kolom- en staafdiagrammen 1.1 Staafdiagram 1.2 Kolomdiagram 1.3 Histogram (kwantitatief kenmerk continu) 1.3.1 Voorbeeld 1: Ontbijtcultuur 1.3.2 Voorbeeld 2: Sterftetabel 1.4 Stapeldiagram (absolute en relatieve frequenties) 1.4.1 Voorbeeld 1: Geloofsovertuigingen 1.4.2 Voorbeeld 2: Stapeldiagram in combinatie
6
Inhoud
75 75 75 75 77 77 79 80 81 81 82 82 84 84 85 87 89 91 93
97 97 98 99
99 100 100 100 100 101 103 103
105 105 106 106 107 108 108 110 111 111 113
1.5 Trappendiagram (Cumulatieve frequenties) 2 Lijndiagrammen 2.1 Enkelvoudige frequentiepolygoon: Gewicht van jongeren 2.2 Cumulatieve frequentiepolygoon: Sociale huisvesting 2.3 Van lijnen- naar stralendiagram 2.3.1 Lijnendiagram 2.3.2 Stralendiagram
115 117 117 119 121 121 122
3. Cirkeldiagram 4. Radardiagram 4.1 Voorbeeld 1: Leermaterialen 4.2 Voorbeeld 2: Assessment
123 125 125 126
5. Spreidingsdiagram 5.1 Definitie lineaire enkelvoudige regressie 5.2 Voorbeeld 1: Uitgaven gezondheidszorg 5.2 Voorbeeld 2: Gewerkte uren per jaar
127 127 128 129
6. Toepassingen 6.1 Toepassing 1: Verschillende soorten grafieken 6.2 Toepassing 2: Creatief ontwerp
130 130 132
Hoofdstuk 7 Kengetallen van een frequentieverdeling
133
1 Kengetallen voor ligging 133 1.1 Het rekenkundig gemiddelde 133 1.1.1 Definitie 133 1.1.2 Het rekenkundig gemiddelde voor een discrete variabele 133 1.1.3 Het rekenkundig gemiddelde voor een continue variabele 134 1.2 De mediaan 134 1.2.1 Definitie 134 1.2.2 Bepaling van de mediaan, uitgaande van een enkelvoudige frequentietabel 134 1.2.3 Bepaling van de mediaan, uitgaande van een gegroepeerde frequentietabel 135 1.2.4 Formule gecorrigeerde mediaan 135 1.2.5 Voor- en nadelen van de mediaan 135 1.3 De kwantielen 136 1.3.1 Definitie 136 1.3.2 Kwantielen berekenen, uitgaande van een enkelvoudige frequentietabel 136 1.3.3 Kwantielen berekenen, uitgaande van een gegroepeerde frequentietabel 136 1.4 De modus 137 1.4.1 Definitie 137 1.4.2 Berekening van de modus bij een enkelvoudige frequentietabel 137 1.4.3 Berekening van de modus bij een gegroepeerde frequentietabel 137 1.5 De boxplot 138 1.5.1 Definitie 138 2 Kengetallen voor spreiding 2.1 De spreidingsbreedte of variatiebreedte 2.1.1 Definitie 2.2 Percentielintervallen 2.2.1 Definitie 2.2.2 Interkwartielafstand als bijzondere vorm: definitie 2.3 De variantie 2.3.1 Definitie 2.4 De standaardafwijking 2.5 Opmerkingen m.b.t. de variantie en de standaardafwijking 2.6 De relatieve spreiding of variatiecoëfficiënt 2.6.1 Definitie 2.6.2 Opmerkingen m.b.t. de relatieve spreiding of de variatiecoëfficiënt
Inhoud
138 138 138 139 139 139 139 139 139 140 141 141 141
7
3 Kengetallen voor scheefheid 3.1 Symmetrische en asymmetrische verdelingen 3.2 De empirische formule van Pearson 3.2.1 Definitie 3.3 Scheefheidscoëfficiënten 3.3.1 Scheefheidscoëfficiënt van Pearson 3.3.2 Scheefheidscoëfficiënt van Bowley 3.3.3 Scheefheidscoëfficiënt van Fischer
141 141 142 142 142 142 142 143
4 Kengetallen voor welving 4.1 De momentenwelvingscoëfficiënt 4.2 De kumulantenwelvingscoëfficiënt
144 144 145
5 Toepassingen 5.1 Toepassing 1 5.2 Toepassing 2 5.3 Toepassing 3 5.4 Toepassing 4 5.5 Toepassing 5 5.6 Toepassing 6 5.7 Toepassing 7 5.8 Toepassing 8 5.9 Toepassing 9 5.10 Toepassing 10 5.11 Toepassing 11 5.12 Toepassing 12 5.13 Toepassing 13
145 145 145 146 146 146 147 147 148 148 149 149 150 150
Hoofdstuk 8 Leerdoelen Bibliografie Afbeeldingen Formularium
8
Inhoud
151 153 157 161