Support
INHOUDSTAFEL
INHOUDSTAFEL LEESWIJZER14 Inleiding
17
1
17
Wat is anatomie, wat is fysiologie?
1.1 Anatomie (van het Griekse anatome: opensnijden) of ontleedkunde 1.2 Fysiologie
17 18
2
19
De indeling van het lichaam
3 Topografie
19
HOOFDSTUK 1 Het skelet
23
1
25
Kraakbeenweefsel en beenweefsel
1.1 Samenstelling van kraakbeenweefsel 1.1.1 Wat? 1.1.2 Soorten? 1.2 Functies van kraakbeenweefsel 1.3 Samenstelling van beenweefsel 1.3.1 Wat? 1.3.1.1 Macroscopische bouw 1.3.1.2 Microscopische bouw 1.4 Functies van beenweefsel
25 25 25 26 26 26 26 27 30
2
Het skelet
33
2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3
Beenderen van de romp 33 De wervelkolom 33 De ribben 35 Borstbeen of sternum35 Beenderen van de gordels en de ledematen 36 De schoudergordel 36 Bekkengordel of pelvis (darmbeen os ilium, zitbeen os ischium, schaambeen os pubis)37 Onderste ledematen 38 Beenderen van de schedel 38 Hersenschedel of cranium cerebrale39 Aangezichtsschedel of cranium viscerale40 Schedel van de pasgeborene 41
3
De gewrichten
43
3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2
Soorten gewrichten naargelang de beweeglijkheid Onbeweeglijke gewrichten Weinig beweeglijke gewrichten Zeer beweeglijke verbindingen Soorten gewrichten naargelang de assen
43 43 43 43 45
7
Algemene menselijke anatomie en fysiologie 2019.indb 7
17/09/19 10:18
HOOFDSTUK 2 Het spierstelsel
49
1
51
Soorten spierweefsel
1.1 Dwarsgestreept spierweefsel (skeletspieren) 1.2 Glad spierweefsel (in de huid en de wand van sommige organen) 1.3 Hartspierweefsel
51 52 52
2
De spiersamentrekking of spiercontractie
52
2.1 2.2
Sleutelmolecules voor spiercontractie Motorische zenuwen sturen een prikkel
52 54
HOOFDSTUK 3 Het zenuwstelsel
59
1
Indeling van het zenuwstelsel
61
2
Cellen van het zenuwstelsel
62
3
Het centraal zenuwstelsel
64
3.1 3.2 3.3 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4 3.5 3.5.1 3.5.2
De meningen of hersenvliezen (ook vliezen van het ruggenmerg) 64 Liquor cerebrospinalis of hersenvocht 65 Vascularisatie van de hersenen 67 De hersenen 68 Grote hersenen of cerebrum69 De kleine hersenen of cerebellum73 De hersenstam 73 De tussenhersenen 74 Het ruggenmerg 75 Uitwendige bouw 75 Inwendige bouw 76
4
Het perifeer zenuwstelsel
77
4.1 Hersenzenuwen 4.2 Ruggenmergzenuwen
77 79
5
79
Fysiologie van het zenuwstelsel
5.1 Prikkelgeleiding 5.2 Prikkeloverdracht
79 83
6
85
Het autonoom zenuwstelsel
6.1 Sympathisch zenuwstelsel 6.2 Parasympathisch zenuwstelsel 6.3 Neurotransmitters 6.3.1 Acetylcholine 6.3.2 Noradrenaline
85 86 86 86 87
HOOFDSTUK 4 Het bloedvatenstelsel
93
1
Het hart
95
1.1 1.1.1 1.1.2
Anatomie van het hart De hartwand Het hart
95 96 97
8
Algemene menselijke anatomie en fysiologie 2019.indb 8
17/09/19 10:18
1.1.3 De hartkleppen 1.2 Fysiologie van het hart 1.2.1 Prikkelvorming en geleiding 1.2.2 Elektrocardiografie 1.2.3 De hartcyclus 1.2.4 Regeling van de hartactie
97 99 99 100 101 102
2 Bloedvaten
103
2.1 Bouw 2.1.2 Capillairen 2.1.3 Venen 2.2 Functies 2.3 Controle van de bloeddruk 2.3.1 Neurale controle 2.3.2 Hormonale controle 2.3.2.1 Trage aanpassing door volumeveranderingen 2.3.2.2 Snellere aanpassing door verandering in vaatspanning en hartwerking
104 104 105 106 107 107 108 108 109
3
De bloedsomloop
110
3.1 3.2
De grote bloedsomloop De kleine bloedsomloop
110 111
HOOFDSTUK 5 Het lymfevatenstelsel
115
1
118
Het lymfevatenstelsel
1.1 Lymfe 1.2 Lymfevaten 1.3 Systematiek van het lymfevatensysteem
2
118 118 119
Thymus119
3 Lymfeklieren
120
4
De milt
121
5
De plaques van Peyer
122
HOOFDSTUK 6 Het ademhalingsstelsel
125
1
De extrapulmonale luchtwegen
127
1.1 1.2 1.3 1.4
De neus en de neusholten De pharynx of keelholte De larynx of het strottenhoofd De trachea of luchtpijp
127 128 129 130
2
De longen
131
2.1 2.2
Bronchiale boom De alveoli
132 134
3
De pleura
135
4
De ademhaling
136
4.1 4.1.1
Pulmonale ventilatie Hoe ontstaat een drukverandering?
136 136
9
Algemene menselijke anatomie en fysiologie 2019.indb 9
17/09/19 10:18
4.1.2 Drukverandering tijdens de ademhaling 4.2 Gasuitwisseling 4.3 Het transport van gassen in het bloed 4.3.1 O2-transport in het bloed 4.3.2 CO2-transport in het bloed 4.4 Regulering van de ademhaling
136 138 139 139 140 141
HOOFDSTUK 7 Het spijsverteringsstelsel
145
1
De mond
148
1.1 1.2 1.3 1.4
Het gehemelte De tong De tanden De speekselklieren
2
De keelholte of pharynx151
3
De slokdarm of oesophagus152
148 148 149 150
4
De maag
4.1 4.2 4.2.1 4.2.2
Macroscopische bouw 152 Microscopische bouw 154 Mucosa154 Muscularis155
152
5
De dunne darm
5.1 5.2 5.2.1 5.2.2
Macroscopische bouw 156 Microscopische bouw 156 Mucosa157 Submucosa158
156
6
De dikke darm
6.1 6.2 6.2.1 6.2.2
Macroscopische bouw 159 Microscopische bouw 160 Mucosa160 Submucosa160
159
7
De pancreas
161
8
De lever
162
8.1 8.2
Macroscopische bouw Microscopische bouw
162 163
9
De galblaas en galwegen
164
10
Fysiologie van de voeding
165
10.1 Speekselklieren 165 10.2 De tong en het gebit 166 10.3 De pharynx166 10.4 De oesophagus166 10.5 De maag 166 10.5.1 Samenstelling van het maagsap 166 10.5.2 Hormonen van de maag 167 10.6 De lever 167 10.6.1 Productie van gal 168
10
Algemene menselijke anatomie en fysiologie 2019.indb 10
17/09/19 10:18
10.6.2 Metabole functie 10.6.3 Detoxificatie en inactivatie 10.6.4 Depotfunctie 10.7 De pancreas 10.8 De dunne darm 10.8.1 Samenstelling van het darmsap 10.8.2 Gastrointestinale hormonen 10.9 Opname van voedingsstoffen 10.9.1 Opname van koolhydraten 10.9.2 Opname van eiwitten 10.9.3 Opname van vetten 10.9.4 Opname van water, elektrolyten en vitaminen
169 171 171 171 173 173 173 176 177 177 177 179
HOOFDSTUK 8 Het uitscheidingsstelsel
183
1
De nieren
185
1.1 1.2
Macroscopische bouw Microscopische bouw
185 186
2
Organen die de urine afvoeren
2.1 2.2 2.3
De ureter De blaas De urethra
188 188 189
3
De urine
189
3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3
De glomerulaire filtratie Terugresorptie en secretie De proximale tubulus De lis van Henle De distale tubulus en de verzamelbuis
HOOFDSTUK 9 Het endocrien stelsel 1 Hypothalamus-hypofyse
188
190 190 191 192 192
195 198
1.1 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.4 1.4.1 1.4.2
De bloedvoorziening 199 Hypothalamus199 Adenohypofyse 200 De effectorhormonen 201 De glandotrope hormonen 201 Neurohypofyse 203 Vasopressine 203 Oxytocine 203
2
Schildklier
2.1 Anatomie van de schildklier 2.2 Schildklierhormonen 2.2.1 Thyronine 2.2.2 Calcitonine
204 204 204 205 205
3
Bijschildklier
206
4
Corpus pineale207 11
Algemene menselijke anatomie en fysiologie 2019.indb 11
17/09/19 10:18
5
Bijnieren
5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2
Bijnierschors (cortex)208 De mineralocorticoĂŻden 208 De glucocorticoĂŻden 208 De geslachtshormonen 210 Bijniermerg (medulla)210
207
6
Eilandjes van Langerhans
210
6.1 Glucagon 6.2 Insuline 6.3 Somatostatine 6.4 Pancreaspolypeptide
210 211 212 212
7
Geslachtshormonen
212
7.1 7.1.1 7.1.2 7.2
Vrouwelijke geslachtshormonen Oestrogeen Progesteron Mannelijke geslachtshormonen
212 214 214 214
8
Weefselhormonen
215
8.1 8.2
Weefselhormonen van het maag-darmkanaal Weefselhormonen van de nieren
215 215
HOOFDSTUK 10 Het zintuigenstelsel
219
1 Gevoelszintuigen
221
1.1 Pijnzin 1.2 Tast- of drukzin 1.3 Temperatuurzin
221 222 222
2
Het gezichtszintuig
2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3
De oogkassen De oogbol De wand van de oogbol De inhoud van de oogbol De optische banen
222
3
Het smaakzintuig
228
4
Het reukzintuig
229
5
Het gehoorzintuig
230
5.1 5.2 5.3
Het uitwendige oor Het middenoor Het binnenoor
230 231 231
6
Het evenwichtszintuig
233
6.1 6.2
Vestibulum met utriculus en sacculus234 Halfcirkelvormige kanalen 235
222 222 223 226 226
12
Algemene menselijke anatomie en fysiologie 2019.indb 12
17/09/19 10:18
HOOFDSTUK 11 Het voortplantingsstelsel
239
1
Het vrouwelijke voortplantingsstelsel
241
1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.2.1 1.1.2.2 1.1.2.3 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.4 1.4.1 1.4.2 1.4.3 1.5
Het ovarium of de eierstokken 241 Primordiale follikel 242 Groeiende follikels 242 Primaire follikel 242 Preantrale follikel 242 Antrale follikel 243 Rijpe of Graafse follikel 244 Ovulatie 244 Corpus luteum245 De tuba uterina (tuba falloph, salpinx, oviduct, eileider) 246 De uterus 247 Bouw 247 Fysiologie 248 De vagina 248 De mucosa 248 De muscularis 249 De adventitia 249 De uitwendige genitalia 249
2
Het mannelijke voortplantingsstelsel
2.1 2.1.1 2.1.2 2.2 2.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.5 2.6
De testis (teelbal) 251 De tubuli seminiferi251 Het interstitium van de testis 252 De epididymis (bijbal) 252 De ductus deferens (zaadleider) 252 Accessoire klieren van het mannelijke genitale stelsel 253 De vesiculae seminales (zaadblaasjes) 253 De prostata (prostaat) 253 De penis 253 Het sperma 253
250
Verklarende woordenlijst
255
Lijst met afkortingen
261
Bibliografie
262
13
Algemene menselijke anatomie en fysiologie 2019.indb 13
17/09/19 10:18
Published on Sep 24, 2019
Surf naar hoger.deboeck.be voor meer info.
Published on Sep 24, 2019
Surf naar hoger.deboeck.be voor meer info.