THEMA 12 Schermtijd LES 1
Wat moet groot? Wat moet klein? - hoofdletters
LES 2
Wij willen beroemd worden! - genietend luisteren
O V U R
LES 3
Wie is jouw favoriet? - spreken: verslag geven
O V U R
LES 4
Verslaafd aan gamen? - kijken en luisteren, tabellen
LES 5
Kampioen zijn is plezant! - kijken en luisteren, genietend lezen: strip
LES 6
Spel- en woordweb - spelling en woordverklaring
KEUZELES 1
De max op Ketnet - kijken en luisteren
KEUZELES 2
Quiz, soap of journaal? - soorten tv-programma's, lezen
KEUZELES 3
Spelprogramma - taalspellen
OEFENEN MAAR! ZELFTOETS
447
Les 1
Wat moet groot? Wat moet klein? Je weet wanneer je een hoofdletter moet schrijven.
2
a Lees de teksten. Border Security
1
F.C. De Kampioenen
3
Dublin zoo
2
omschrijven:
belanden:
beschrijven
terechtkomen
The Voice Kids
4
belanden
Familie
448
5
THEMA 12 | Schermtijd
Labyrinthus
6
b Zet de vetgedrukte woorden uit de teksten op de juiste plaats in de tabel. namen van personen en dieren
namen van plaatsen
woorden die van een plaatsnaam zijn afgeleid
namen van tijdschriften, films, boeken, series ...
namen van talen
afleiden: een besluit uit iets trekken
Je schrijft een hoofdletter aan het begin van een zin. Je schrijft ook een hoofdletter bij: - namen van mensen en dieren: Jef, Amina, Flipper - namen van plaatsen: België, Frankrijk, Londen - woorden die van een plaatsnaam zijn afgeleid: Turks brood, Spaanse kust, Luikse wafel - namen van tijdschriften, films, boeken, series …: Flair, De Leeuwenkoning, Sigi, Thuis - namen van talen: Nederlands, Italiaans, Portugees c Markeer de woorden die een hoofdletter moeten krijgen. 1
joris kijkt heel graag naar de belgische reeks mega mindy.
2
wanneer gaat marie naar groot-brittannië op reis?
3
drink jij graag chinese soep?
4
spreekt je mama frans en engels?
5
wij gaan zaterdag naar gent om met een bootje op de leie te varen.
6
in welk journaal brachten ze het nieuws over de nieuwe wereldkampioen?
7
at jij al eens turkse pizza? ja, toen we in turkije op vakantie waren.
8
het nieuwsblad is bekend om zijn sportbladzijden.
9
mijn tante kreeg een tweeling: yoko en yin.
10 kijk jij naar de quiz blokken?
LES 1 | Wat moet groot? Wat moet klein?
449
d Markeer alle woorden in de tekst die je met een hoofdletter moet schrijven.
in d5r gaan we hand in hand door het leven met de vijf beste vrienden: wout, kyra, leyla, vincent en amber. heb jij een ketnetprofiel? kijk dan op vrijdag 12 september als allereerste naar de eerste aflevering van d5r. bovendien leer je de personages op www.ketnet.be beter kennen, want jij kunt in hun smartphones meegluren.
Naar: www.ketnet.be
e Markeer alle woorden in de tekst die je met een hoofdletter moet schrijven. the voice kleine performers met grote talenten betreden het podium in the voice kids. ze zijn tussen zeven en veertien jaar oud. ze proberen, gesteund door laura tesoro, gers pardoel, sean dhondt en k3, om vlaanderen van hun zangkunsten (in het frans en in het engels) te overtuigen. de eerste stap: coaches laura tesoro, gers pardoel, sean dhondt en k3 wegblazen met een straffe blind audition. de beste zangers nemen het tegen elkaar op. daarna stoten slechts zes van hen naar de grote finale door. de beste stem wordt uiteindelijk dé voice van vlaanderen onder de kids. je kunt ook alles volgen in het laatste nieuws. Naar: www.vtm.be
450
THEMA 12 | Schermtijd
Les 2
Wij willen beroemd worden! Je kunt voor- en nadelen van beroemd zijn opnoemen. Je kunt je mening over beroemd zijn geven. Je kunt naar de mening van anderen luisteren. Je kunt informatie uit een voorgelezen verhaal halen.
a Beluister het fragment. Beantwoord daarna de vragen. Let er op dat je niet herhaalt wat iemand anders al zei. Luister goed naar elkaar. 1 2 3 4 5 6 7
Wat willen Ruben en Rebecca doen? Hoe willen ze dat doen? Waar zoeken ze informatie? Welk advies kiezen ze? Hoe bereiden ze zich voor? Is de première zoals ze dachten? Hoe komt dat? Waarom worden ze niet vaak gefotografeerd?
b Bereid de volgende vragen voor. Bespreek ze daarna met de klas. 1 2 3 4
Luister naar de mening van anderen zonder hen te onderbreken. Toon respect voor de mening van anderen. Laat elkaar uitspreken. Doe moeite om te begrijpen wat de anderen willen zeggen.
Wat lijkt je leuk aan beroemd zijn?
Wat lijkt je niet leuk aan beroemd zijn?
LES 2 | Wij willen beroemd worden!
451
c Beluister het vervolg. Volgens hun leraar moeten Ruben en Rebecca meedoen aan een talentenjacht als ze beroemd willen worden. Ruben wil proberen om tovenaar te worden. Hij steekt zijn konijn in een kleine doos en de kleine doos in een grote doos. Daarna steekt hij zwaarden door de grote doos. De buurvrouw maakt er foto’s van ... Ze roept dat ze het dier niet mogen mishandelen. Ook die poging om beroemd te worden lijkt niet zo'n goed idee ‌ 1
Hoe kunnen ze ook beroemd worden?
2
Wat besluiten ze te doen?
3
Is het slachtoffer blij met zijn helden?
4
Waarom dragen ze een zonnebril als ze naar school gaan?
5
Welke fout maakte de leraar?
6
Wat staat er in de krant?
7
Hoe reageren de kinderen op school?
8
Welke dingen uit het verleden komen in de krant ook aan bod?
9
Hoe voelt Rebecca zich nu ze in de krant staat?
10 Is beroemd zijn zo leuk als ze dachten? 11 Wat houdt hun laatste poging in om beroemd te worden? 12 Is dat volgens hen gelukt? d Werk samen met je buur. Neem een naam van een tv-personage in gedachten. Je klasgenoot mag alleen vragen stellen waar je met ja of nee kunt op antwoorden. Wissel af. Hoeveel vragen zijn er nodig om de naam te raden? tv-personage
452
THEMA 12 | Schermtijd
aantal vragen
Les 3
Wie is jouw favoriet? Je kunt zeggen naar welke zenders en programma’s je kijkt. Je kunt zeggen waarom je een programma mooi vindt. Je kunt uitleggen wie je favoriete personage of tv-persoonlijkheid is.
O V VOOR U R Bekijk de evaluatie van je vorige spreekopdracht. Kleur het bolletje groen bij wat je goed deed, rood bij wat beter kon. articulatie volume standaardtaal spiekbriefje gebruiken niet alles aflezen de klas aankijken houding voor de klas O V U R
Neem je tv-gids en markeer de programma’s waar je graag naar kijkt. Naar welke zender(s) kijk jij vooral? Welk soort programma’s heb je vooral aangeduid? Wie is je favoriete personage of tv-persoonlijkheid (dit kan een acteur zijn of een presentator)? Waarom? Gebruik dit schrijfkader om je spreekoefening voor te bereiden. Mijn favoriete tv-avond Ik kijk vooral naar (zender)
,
want Ik kijk heel graag naar (programma)
,
want Dit is een (soort programma) Mijn favoriete personage is
,
want
LES 3 | Wie is jouw favoriet?
453
O V TIJDENS U R Vertel over je favoriete tv-avond.
1 2 3 4 5 6
Gebruik standaardtaal. Vertel je verhaal vlot. Verzorg je houding. Praat luid en duidelijk. Vertel alles wat op je spiekbriefje staat. Lees niet letterlijk van je blaadje af.
O V NA U R Beoordeel je eigen prestatie. Markeer wat past.
Sprak je standaardtaal?
volledig dialect
veel dialect
Praatte je vlot?
helemaal niet vlot
voldoende vlot meestal vlot
heel vlot
Verzorgde je je houding?
onvoldoende
voldoende
goed
heel goed
Praatte je luid en duidelijk?
heel onvoldoende onduidelijk en duidelijk en stil stil
voldoende duidelijk en luid
heel duidelijk en luid
Vertelde je alles wat op je spiekbriefje stond?
bijna niets
te weinig
bijna alles
ja
Las je van je briefje af?
ja
een beetje
bijna niet
nee
Wat lukte er deze keer beter?
454
THEMA 12 | Schermtijd
meestal standaardtaal
volledig standaardtaal
Les 4
Verslaafd aan gamen? Je kunt informatie uit een tekst halen. Je kunt informatie uit tabellen aezen.
4.1
Een leven zonder gamen?
O V VOOR U R Kun jij je een leven zonder gamen voorstellen? Waarom wel/niet? O V U R
voorstellen: inbeelden
Bekijk de tekst zonder hem te lezen. - Lees de titel en de tussentitels. Bekijk de afbeelding. - Waarover gaat de tekst? - Waaruit komt deze tekst? - Is deze tekst bedoeld voor ouders of voor kinderen? Hoe weet je dat? - Wat is het tekstdoel? Deze tekst wil:
O O O O
je over iets informeren; je van iets overtuigen; je ontspannen; je ontroeren.
O V TIJDENS U R Lees de tekst.
Zo game je veilig (en weten je ouders dat het okĂŠ is)
De meeste Belgische ouders met gamende kinderen tussen acht en zestien jaar volgen het gamegedrag van hun kinderen. De meerderheid van die ouders wil nog meer weten over de videogames die hun kinderen spelen. Dat is belangrijk, want gamen kan slechte gevolgen hebben. De campagne en de website speelhetslim.be helpen ouders op weg om hun kinderen veilig te laten gamen.
LES 4 | Verslaafd aan gamen?
455
Waarom moet dat dan? Gamen is leuk. Je trekt op avontuur of maakt een hele nieuwe wereld. Je moet zo veel mogelijk snoepjes verzamelen. Gamen kan ook minder fijn zijn. Dat zijn dan dingen waar jij misschien niet bij stilstaat. Je ouders maken er zich wel zorgen over. Dat is niet altijd onterecht. Je schoolwerk kan eronder lijden. Je hebt misschien weinig tijd meer voor andere hobby’s terwijl die net zo leuk zijn of goed zijn voor je gezondheid. Er zijn nog zaken waar je aan moet denken. ‘Achter heel wat gratis games zit een verdienmodel’, legt Elke Boudry van Mediawijs uit. ‘Zo verdienen die spellen geld met reclame, of je moet betalen om bepaalde rugzakjes te kopen. Je koopt in de game soms iets met een digitale munt. Dat denk je, maar in werkelijkheid gaat er toch geld van de rekening omdat de kredietkaart van mama of papa aan de app werd gekoppeld.’ En dan is er nog privacy. Werk je met je eigen naam of met een nickname? En hoeveel van jezelf moet je delen? ‘Heel veel games vragen gegevens over jezelf terwijl dat niet echt nodig is om de game te kunnen spelen. In chatrooms let je maar beter op met wat je deelt over jezelf. Let erop dat niet iedereen je vriend is.’ Wat kan jij doen? Veilig gamen hoeven we niet alleen aan de ouders over te laten. Je kunt zelf ook helpen om ze gerust te stellen. Zo zijn er ook minder discussies en ruzies thuis. ‘Maak goede afspraken met je ouders’, zegt Elke Boudry. ‘Wanneer is nu een goed gamemoment? Beslis om eerst je huiswerk te maken en dan pas een uurtje te gamen.’ ‘Wat we ook merken, is dat ouders niet goed weten hoe het is om te gamen. Probeer ook eens samen te spelen, zodat ze begrijpen waarom je iets leuk vindt en waarom het soms moeilijk is om plots te stoppen. Stoppen gaat niet altijd meteen, omdat je meer tijd nodig hebt om het spel af te ronden. Je ouders kunnen daar dan rekening mee houden. Als je merkt dat je niet altijd hoort wat iemand zegt en beseft dat dat vervelend is, spreek dan een signaal af. Zo weet je wanneer ze jouw aandacht nodig hebben.’ Naar: De Jommekeskrant
Beantwoord de vragen. 1 Wat zijn de minder leuke kanten van gamen?
456
THEMA 12 | Schermtijd
2 Welke nadelen van gamen zie je waarschijnlijk niet onmiddellijk?
3 Wat betekent een verdienmodel?
4 Hoe kun je je ouders geruststellen?
O V NA U R Ik heb 1 2 3 4 vragen juist beantwoord. Ik vond de opdracht makkelijk / moeilijk, omdat
Dit zal ik bij de volgende leesopdracht anders aanpakken:
4.2
Enquête
421 jongeren tussen 12 en 14 vulden een enquête over gamen in. Bekijk de resultaten en beantwoord de vragen.
enquête: vragenlijst
1 Hoeveel game je ongeveer per dag, tijdens een schoolweek? (bijna) nooit
110
minder dan 1 uur
80
tussen 1 en 2 uur
129
tussen 2 en 3 uur
49
meer dan 3 uur
53
- Tot welke groep behoor jij tijdens een schoolweek? Markeer.
LES 4 | Verslaafd aan gamen?
457
2 Hoeveel game je ongeveer per dag, tijdens het weekend? (bijna) nooit
48
minder dan 2 uur
99
tussen 2 en 3 uur
86
tussen 3 en 4 uur
73
meer dan 4 uur
115
- Tot welke groep behoor jij tijdens het weekend? Markeer. - Zijn er daar thuis soms discussies over? 3 Wanneer game je tijdens een schoolweek? (meerdere antwoorden mogelijk) ’s morgens
29
’s middags
56
tussen 17 en 21 uur
268
tussen 21 en 24 uur
29
na 24 uur (bijna) nooit
9 127
300 250 200 150 100 50 0
- Markeer het juiste antwoord. Meer dan / minder dan de helft van de jongeren gamet tussen 17 en 24 uur. - Markeer het juiste antwoord. De meerderheid / minderheid van de jongeren gamet na 24 uur.
4 Hoeveel geld geef je gemiddeld per maand uit aan gamen? 0 euro
458
217
250 200
tussen 0 en 5 euro
42
tussen 5 en 10 euro
46
150
tussen 10 en 20 euro
48
100
tussen 20 en 50 euro
49
50
meer dan 50 euro
19
0
THEMA 12 | Schermtijd
gemiddeld: het midden tussen twee uitersten
- De meerderheid / minderheid van de jongeren geeft meer dan 50 euro per maand uit aan gamen. 5 Zou je een dag zonder gsm kunnen? ja
270
nee
151
- Welk antwoord zou jij op de vraag hierboven geven? Markeer. Waarom? 6 Hoe vaak vind je het moeilijk om met gamen te stoppen? nooit
22,09 %
zelden
28,27 %
soms
32,30 %
vaak
9,74 %
zeer vaak
7,60 %
- Hoeveel procent van de jongeren vindt het soms moeilijk om te stoppen met gamen? - Hoeveel procent van de jongeren vindt het vaak of zeer vaak moeilijk om met gamen te stoppen. 7 Hoe vaak ga je langer door met gamen, terwijl je je voorgenomen had om te stoppen? nooit
23,52 %
zelden
31,59 %
soms
27,32 %
vaak
11,64 %
zeer vaak
5,93 %
- Hoeveel jongeren gamen langer door, zelfs als ze wilden stoppen? meer dan de helft minder dan de helft
LES 4 | Verslaafd aan gamen?
459
8 Hoe vaak denk je dat je eigenlijk minder zou moeten gamen? nooit
35,87 %
zelden
28,27 %
soms
23,75 %
vaak
9,26 %
zeer vaak
2,85 %
- Hoeveel procent denkt dat hij/zij eigenlijk minder zou moeten gamen? Let op: Je moet meerdere antwoorden optellen. 9 Hoe vaak maak je snel-snel je huiswerk om te kunnen gamen? nooit
48,46 %
zelden
26,37 %
soms
15,91 %
vaak
6,65 %
zeer vaak
2,61 %
- Hoeveel procent van de jongeren maakte al eens snel-snel huiswerk om te kunnen gamen? Let op: Je moet meerdere antwoorden optellen. - Komt dit overeen met wat je in de tekst las of niet?
Vragen enquĂŞte naar: www.druglijn.be/test-jezelf
460
THEMA 12 | Schermtijd
Les 5
Kampioen zijn is plezant! Je kunt de verschillen tussen de strip en het fragment bespreken. Je kunt ervan genieten om een stripverhaal te lezen en een fragment uit een serie te bekijken.
a Lees het stripverhaal.
LES 5 | Kampioen zijn is plezant!
461
462
THEMA 12 | Schermtijd
Š 2012 Standaard Uitgeverij / WPG Uitgevers BelgiÍ nv
Beantwoord de vragen. 1 Weten Carmen en Xavier dat de andere Kampioenen aan boord zullen zijn? - Hoe weet je dat? 2 Weten Bieke en Pascale dat Maurice en Markske met een lijkkist onderweg zijn? - Hoe weet je dat? 3 Wat loopt er mis in deze strip met de lijkkist? - Wie heeft daar voor gezorgd, denk je? - Hoe weet je dat? b Bekijk het fragment uit F.C. De Kampioenen. Beantwoord de vragen. 1 Wie komen er in het fragment het eerst op de boot aan? 2 Wie komt in de strip het eerst op de boot aan? 3 Welk plan voert Fernand uit? 4 Waarom wil Carmen niet in het restaurant eten? 5 Wat denkt Xavier dat er van hem verwacht wordt als er iets misloopt?
6 Wat verwacht Carmen dat hij doet? 7 Waarom steekt de ober zijn hand uit naar Xavier?
LES 5 | Kampioen zijn is plezant!
463
c Lees het volgende stuk van het stripverhaal.
464
THEMA 12 | Schermtijd
© 2012 Standaard Uitgeverij / WPG Uitgevers België nv
d Beantwoord de vragen. 1 Hoe toont de tekenaar dat Fernand slaapt? 2 Waarom zegt de officier aan boord 'klakklakklakklak...'? 3 Wat bedoelt de tekenaar met de woorden ‘klopklopklopklopklop…’? 4 Markeer de zin die bewijst dat Bieke en Pascale niets wisten van het lijk. 5 Markeer de zin die toont dat Markske het, zoals altijd, verkeerd begrepen heeft. 6 Wie is de verstekeling die ze aan boord brachten?
465
Les 6 6.1
Spel- en woordweb
Spelweb Je kunt de woorden van dit spelweb correct schrijven.
a Lees de woorden hardop. b Schrijf de woorden juist over. Let op je schrijfhouding en je pengreep. 1
bezigheid
7
jaloers
2
circus
8
journaal
3
informatie
9
nieuws
4
praktisch
10 presentatie
5
speciaal
11 quiz
6
volledig
12 verblijf
c Duid de moeilijkheden in het woord aan. d Spel de woorden hardop. e De woorddelen staan door elkaar. Vorm zes hele woorden met de delen en noteer ze in de tabel. Kies uit de woorden uit oefening b.
cir ja
466
tisch
ciaal blijf
jour
naal
cus prak
THEMA 12 | Schermtijd
ver
loers spe
f Vul de zinnen aan. 1 Deed je tante mee aan de nieuwe 2 Keek je gisteren naar het
?
3 Wat is je oma haar grootste 4 Waar haal je al die 5 Bekijk je de
nu ze alleen is?
over die zelfbouwauto? reeks van D5R op één avond?
6 Gaf jij al eens een
6.2
op Vier?
voor de leerlingenraad?
Woordweb Je begrijpt de woorden uit het woordweb.
Reeks 1 a Lees de eerste reeks woorden en ook de voorbeeldzinnen. aankondiging
Zag je de aankondiging van het concert van Justin Bieber?
afbakenen
Wie zal die nieuwe weide afbakenen?
voorkeur
Welke voorkeur van film heb je?
inleven
Jij moet je in de rol van Roodkapje inleven.
opstellen
Hoe gaat de trainer de spelers opstellen?
variant
Is dit toneelstuk een variant op de tv-serie van W817?
b Verbind de woorden met de juiste betekenis. 1 variant
A een omheining, afsluiting ... plaatsen
2 afbakenen
B je voorstellen om iemand anders te zijn of in een andere situatie te zitten
3 inleven
C een plaats geven
4 voorkeur
D bekendmaking, boodschap, mededeling
5 opstellen
E iets boven iets anders kiezen
6 aankondiging
F iets dat een beetje anders is dan het origineel 1
2
3
4
5
6
LES 6 | Spel- en woordweb
467
Reeks 2 c Lees de tweede reeks woorden en de voorbeeldzinnen. afleiden
Kun jij de formule afleiden?
belanden
Hoe zijn die Hongaarse beren hier beland?
gemiddeld
Wat is de gemiddelde leeftijd van de mensen hier?
enquête
Heb jij de enquête van de jeugdbeweging al ingevuld?
omschrijven
Hoe zou jij het schilderij omschrijven?
voorstellen
Kun jij je een leven zonder auto voorstellen?
d Vul een van de woorden uit oefening c in. 1 Waarover gaat dat programma? Kun je het eens 2 Moet ik daaruit 3 Ik haal
?
dat je toch niet meegaat op reis?
14/20 voor Frans.
4 Kun jij je een leven zonder elektriciteit 5 Hoe zullen zij daar
?
?
6 Sommige mensen laten zich betalen om een
in te vullen!
e Vul het goede woord in. 1
Zag jij de
van hun huwelijk al?
2
Hoeveel
3
Hoe moet ik me
4
Wil jij je gevoelens eens
5
Hoeveel kost een nieuwe auto
6
Leg eens uit hoe volleybalspelers zich op het veld
7
Uit de kledij van de lerares kun je
vulde jij al in? in de toneelrol van een kleine jongen? ? ? .
dat
ze naar een feestje gaat. 8
Ik bedacht een nieuw recept en maakte een
9
op tomatensoep.
De overburen zijn hun stuk grond aan het
.
10 Hoe kan huiswerk van wiskunde in mijn map van Frans 11 Wat is jouw
?
van auto’s? Ik hou van Volvo.
12 Gaan jullie te voet op kamp? Hoe moet ik me dat
468
THEMA 12 | Schermtijd
?
keuzegedeelte Keuzeles 1
De max op Ketnet
Je kunt informatie uit een reportage halen.
1 Lees eerst aandachtig de vragen. 2 Let op de woorden die op het scherm komen. 3 Concentreer je goed. a Bekijk het eerste fragment. Beantwoord de vragen. 1 Wat doen de decorbouwers? 2 Geef een synoniem voor wrapper. 3 Wat is een rekwisiet? 4 Wat betekent 'op locatie opnemen'? b Bekijk het volgende fragment. Beantwoord de vragen mondeling. 1 Waarom presenteert Frank voor een scherm dat niet werkt? 2 Hoe weet Frank dan waarnaar hij moet wijzen? c Bekijk het derde fragment. Beantwoord de vragen mondeling. 1 Wat betekent ‘prikken’ als je in een televisiestudio bent? 2 Wat doen ze bij de eindregie? d Zet de juiste naam bij de tekening. Kies uit:
redactie - decorafdeling - make-uplokaal - montagekamer - rekwisietenmagazijn kostuumatelier - nieuwsstudio - bluekeystudio
LES 6 | Spel- en woordweb
469
Keuzeles 2
Quiz, soap of journaal?
Je kunt soorten programma's benoemen. Je kunt voorbeelden van de verschillende programma's geven. Je kunt informatie opzoeken op dvd-hoezen.
a Vul het soort televisieprogramma in. Kies uit:
journaal of nieuws - sportprogramma - serie - komische reeks - soap spelprogramma of quiz - talkshow - tekenďŹ lmserie - realityreeks
b Geef nog een voorbeeld van elk soort programma. Denk aan de hoofdletters! tekenďŹ lmserie: serie: komische reeks: sportprogramma:
470
THEMA 12 | Schermtijd
talkshow: soap: journaal: quiz: realityreeks: c Bekijk de teksten bij oefening d en e. - Welke teksten herken je? - Wat is het tekstdoel? - Waarom lees je deze teksten? - Zou jij deze dvd’s kopen met je zakgeld? Waarom wel of niet? d Lees de tekst en beantwoord de vragen. Gebruik indien nodig je woordenboek.
KEUZELES 2
471
1
Hoeveel verhalen staan er op de dvd?
2
Hoe lang duurt de dvd?
3
In welke taal spreken de Smurfen op deze dvd?
4
Wie heeft de Smurfen gemaakt?
5
Wanneer tekende hij de Smurfen voor het eerst?
6
Wat betekent generatieconict?
7
Wat betekent nors?
8
Is een gewillig oor vinden letterlijk of ďŹ guurlijk taalgebruik? Wat is de betekenis?
9
Wat betekent vertolking?
10 Wat betekent onbehouwen? e Lees de tekst en beantwoord de vragen. Gebruik indien nodig je woordenboek.
1 Wat betekent AL op de dvd-hoes van De Kampioenen? 2 Wat betekent met straatlengtes voorsprong? 3 Geef een ander woord voor hilarisch. 4 Leg uit wat bloopers zijn. 5 Wat betekent cast?
472
THEMA 12 | Schermtijd
Keuzeles 3
Spelprogramma
Je kunt verbanden tussen woorden vinden. Je kunt een personage omschrijven. Je kunt passende vragen stellen om een personage te vinden.
a Bekijk de tabel. Er horen telkens vier woorden samen. Markeer de woorden die samen horen met dezelfde kleur. wrapper
Ketnet
6 uur
Blokken
W817
nieuwsanker
Ben CrabbĂŠ
journaal
vooravond
1000 punten
Karrewiet
De Kotmadam
Sponge Bob
voetbaluitslagen
H2O
Sportweekend
studentenkamers
Sam en Cat
VTM
Nickelodeon
zondagavond
Odilon
b De letterwinkel. Noteer zoveel mogelijk namen in de tabel. Gebruik je tv-gids of kijk op het internet. letter tv-personage B
Ben Affleck
televisieprogramma Blokken
D E F G H K M T V
KEUZELES 3
473
c Lingo! Kies een woord van vijf letters. Je buur mag het woord raden. Hij/zij schrijft telkens een woord van vijf letters op. - Als een letter juist is ĂŠn op de juiste plaats staat, zet jij er een cirkel rond. - Als een letter niet in het woord voorkomt, schrap je hem. - Als de letter in het woord voorkomt, maar hij staat op een verkeerde plaats, dan onderstreep je de letter. Bekijk het voorbeeld:
Jouw beurt:
S
T
O
E
L
H
A
V
E
N
S
T
A
A
F
T
A
F
E
L
Als het woord geraden is, draai je de rollen om.
474
THEMA 12 | Schermtijd
Oefenen maar! 1
Hoofdletters
Duid hier jouw kleur aan:
Les 1 Wat moet groot? Wat moet klein?
1 2 3 4 5
Laurens leert nu Portugees. Volgende zomer gaat Gaëlle naar de Spaanse kust. Staat Niels Destadsbader op de cover van Dag Allemaal? Ligt Perth aan de Britse kust? Las je het interview in Flair? 3 Woorden die afgeleid zijn van een plaatsnaam
4 Namen van tijdschriften, films, boeken, series ...
5 Namen van talen
Nummer:
1 Namen van 2 Namen van personen en dieren plaatsen
Datum:
a Zet de vetgedrukte woorden in de juiste kolom.
Klas:
b Markeer in de krantenkoppen de woorden die een hoofdletter moeten krijgen. belg opgepakt voor moord op deense in madrid fransman komt om bij arbeidsongeval in textielbedrijf fiets voor niets met het laatste nieuws stad ieper geeft info op maat over doortocht van de wielerwedstrijden nieuwe ierse pub open op 1 oktober flair toont foto's van ian thomas romelu lukaku schittert in fifa flipper werd wereldberoemd door de film
Naam:
neroke is een bekende hond helft van de leerlingen spreekt niet goed frans
OEFENEN MAAR!
475
c Schrijf de zinnen opnieuw. Zet een hoofdletter waar het nodig is. 1 leest je zus clickx? 2 of leest ze nest misschien? 3 toska is het paard van anna. 4 eet je hond graag brokken van frolic?
Naam:
5 zag jij de ďŹ lm van nachtwacht? 6 volg jij sportweekend op televisie? 7 las jij de boeken van patrick lagrou? 8 kijkt je kleine zus naar diego of dora? 9 ga jij naar noorwegen op reis? 10 wij gaan naar polen op bouwkamp.
2
Spelling en woordenschat
Les 6 Spel- en woordweb
Klas:
2.2 Spelweb a Schrijf de woorden over.
Nummer: Datum: 476
1 bezigheid
7 jaloers
2 circus
8 journaal
3 informatie
9 nieuws
4 praktisch
10 presentatie
5 speciaal
11 quiz
6 volledig
12 verblijf
THEMA 12 | Schermtijd
b Vul het juiste woord in. in de vakantie?
1 Wat is jouw favoriete 2 Waar haalde jij de 3 Voelde jij je
voor je spreekoefening?
toen je aan het dansen was?
4 Mijn zus is heel 5 Is er nog
. Als ik iets krijg, wil zij ook iets.
over de slachtoffers?
6 Wie organiseerde de
in de Chiro?
c Markeer zes woorden uit oefening a in de ster. Noteer ze in de tabel. C
P
Y
E
L
Q
Q
O
R
I
I
E
B
T
F
S
R
I
M
P
B
Q
L
F
V
J
G
I
S
T
J
T
Z
K
W
N
U
N
J
A
D
Z
L
C
T
M
V
P
P
A
L
F
L
E
R
W
U
L
W
Q
Y
T
O
X
S
T
R
U
T
R
U
A
D
C
F
V
E
J
H
L
V
P
C
A
Y
N
E
H
A
B
C
J
O
U
Q
M
C
I
K
U
E
N
G
N
C
Z
I
L
I
N
R
T
Q
S
A
K
R
M
W
L
L
J
I
C
I
I
E
G
S
U
S
W
B
E
F
J
I
U
S
G
R
S
H
O
S
X
R
D
M
A
T
W
S
C
N
P
W
T
J
A
Z
E
I
Q
Q
P
A
X
G
H
G
S
Y
R
M
V
G
E
U
R
U
W
N
O
P
J
N
U
R
V
G
E
U
R
U
U
J
R
Q
N
H
B
I
X
X
C
X
R
H
A
Y
S
B
P
C
M
Naam:
Klas:
I
Nummer:
Datum:
V
OEFENEN MAAR!
477
d Maak zelfstandige naamwoorden door -heid toe te voegen. Doe zoals het voorbeeld. Bv. bezig Ò bezigheid
Naam:
1 afwezig
Ò
2 beleefd
Ò
3 gezond
Ò
4 fit
Ò
5 waar
Ò
6 vrij
Ò
7 werkloos
Ò
8 liefdadig
Ò
e Woorden met ij Vul de zinnen aan met woorden met ij. Noteer ze in de kolommen naast de zin. 1 St
fz
2 W
sm
de mandar
3 M
n vr
heid is voorb
4 De w
n na het sporten is niet f
zer staat op v
Vertrek t Klas:
ntjes eens aan. .
f over zes.
dig.
5 Bl___f voorzichtig r___den, je komt wel op t___d.
Nummer: Datum: 478
n.
THEMA 12 | Schermtijd
2.2 Woordweb Lees de woorden uit thema 11 en 12. aankondiging
inleven
afbakenen
omschrijven
afleiden
opstellen
belanden
variant
enquête
voorkeur
gemiddeld
voorstellen
Datum:
a Vul de zin aan. Noteer het juiste woord in de tweede kolom. 1 Kreeg jij al een ___ voor de verkiezingen van de klasburgemeester? 2 Kun jij een ploeg ___? 3 Hoe moet ik een volleybalveld ___ met linten? Nummer:
4 Wat geniet jouw ___? Chocoladetaart of een ijsje? 5 Een acteur of actrice moet zich in de rol kunnen ___. 6 De nieuwe auto is een ___ op de vorige versie.
Klas:
b Verbind het woord met de juiste betekenis. 1 Kun je je een mooiere verjaardag voorstellen?
a besluiten uit iets trekken
2 Omschrijf je gevoelens eens bij het overlijden van je oma.
b vragenlijst
3 Vulde je de enquête al in om te zeggen wat je van de uitstap vond?
c terechtkomen
4 Hoelang gamen de leerlingen van de klas per dag gemiddeld?
d het midden tussen twee uitersten
5 Zal de moordenaar in de gevangenis belanden?
e beschrijven
6 Kunnen we uit de vele zieken afleiden dat griep in het land is?
f inbeelden
2
3
4
5
6 Naam:
1
OEFENEN MAAR!
479
c Lees de zin en vul het juiste woord uit het woordweb in. Tip: Onder de letters staat een cijfer, dezelfde letters krijgen hetzelfde cijfer.
Naam:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Wat zal er op de staan? Van waar is de mango ? Hoe zou je de reis ? Kun je een tweede ploeg of heb je niet genoeg spelers? Hoe moet ik me een dagtocht ? We moeten het speelveld nog ? Wanneer zullen we in bed ? Is deze soep een op de soep van Jeroen Meus? Zou je veel geld verdienen met het afnemen van ? Welke drank heeft jouw ? Water of fruitsap?
1
2
3
4
5 Klas:
6
7 Nummer:
8
9 Datum: 480
10
1
1
2
3
4
2
5
6
7
1
8
3
4
9
10
11
6
7
4
9
10
12
13
14
6
15
16
4
17
10
11
18
19
19
18
2
16
4
4
14
10
11
18
19
19
1
8
20
1
3
18
2
18
2
20
18
19
1
2
5
18
2
16
1
14
6
1
2
11
18
2
22
23
18
11
18
10
16
4
4
14
3
18
23
14
THEMA 12 | Schermtijd
6
2
18
2
18
2
7
Zelftoets thema 11 en 12 1
Het geslacht van zelfstandige naamwoorden Thema 11 Les 3 Mannelijk, vrouwelijk en onzijdig
/15
a Vul het juiste lidwoord de of het in. Let op hoofdletters.
/10
9-jarige Pete is zaterdag met een lege bus gaan rijden in straten van
grootste stad van een Canadese provincie. jongetje ging 's ochtends langs bus waarvan
stelplaats. Hij kroop in
motor aan was en gaf gas.
knul
bus op en zette onmiddellijk
achtervolging in. Zijn vrouw zag hoe
kind
rechtopstaand bestuurde. Hij was te klein om al zittend drukken. Ook andere automobilisten besloten
gevaarte gaspedaal in te gekaapte bus te volgen.
Nummer:
Journalist Steve merkte
Datum:
reed zeker drie stratenblokken ver.
voertuig botste enige tijd later tegen een geparkeerde truck en een andere stadsbus. Er vielen geen gewonden. deuren en kwam uit
licht beschadigde bus. Volgens
plaatselijke politie is te worden. Hij werd door
kereltje simpelweg te jong om vervolgd politie naar zijn ouders gebracht.
Klas:
zelf
kereltje opende
Naar: www.hln.be
b Maak een nieuwe zin. Vervang het onderstreepte door hij, zij of het. Bij twijfel gebruik je het woordenboek.
/5
1 De jongen stapte in de bus. 2 Hij drukte het gaspedaal in. 3 De automobilist volgde de bus. 4 De politie bracht de jongen naar huis.
Naam:
5 De moeder kon er niet om lachen.
THEMA 11 & 12 | ZELFTOETS
481
2
De eindleestekens
Thema 11 Les 4 Speel je spel(ling)
/5
a Markeer het juiste eindleesteken.
/5
1 Kom je naar mijn verjaardagsfuif
.
?
!
2 Ja, ik kom zeker
.
?
!
3 Komen er veel klasgenoten
.
?
!
4 Ja, bijna iedereen komt
.
?
!
5 Waauw, te gek
.
?
!
Naam:
3
Enkele en dubbele medeklinkers
Thema 11 Les 4 Speel je spel(ling)
a Vul de medeklinker enkel of dubbel aan. Schrijf het volledige woord over in de laatste kolom.
Klas:
1 l - ll
a
2 g - gg
leu
en
3 p - pp
da
er
4 t - tt
schi
5 r - rr
toe
6 t - tt
hi
e
7 k - kk
lui
en
8 g - gg
wielerploe
9 n - nn
rei
Nummer:
10 m - mm
erlei
erend en
en
igen
toeste
ing
Datum: 482
THEMA 11 & 12 | ZELFTOETS
/20
/10
b Vul de klinker enkel of dubbel aan. Schrijf het volledige woord over in de laatste kolom. sch
2 u - uu
avont
3 o - oo
br
4 e - ee
r
p
5 a - aa
k
rs
6 e - ee
st
nen
7 o - oo
k
rden
8 u - uu
nat
9 e - ee
l
10 e - ee
m
pen ren dd
s
rlijk Datum:
raar rvoud
Samenstellingen
Thema 11 Les 6 Nieuwe woorden maken
a Maak samenstellingen. Voeg een tussenletter -s of -en toe.
/10
/5
Nummer:
4
1 a - aa
/10
1 koopje + periode 2 huwelijk + aankondiging Klas:
3 leerling + raad 4 nieuwjaar + brief 5 boek + plank a Maak samenstellingen. Let op voor het verenkelen of verdubbelen.
/5
1 Ik stond uur + lang in de ďŹ le op de Brusselse Ring. 1 Mijn kleine zusje speelt heel graag in het bal + bad. 1 In Egypte maak je soms een kameel + tocht door de woestijn. 1 De artiest kreeg geen nieuw plaat + contract, waardoor hij geen werk meer had.
Naam:
1 Weet jij hoeveel uren praktijk er in ons nieuw les + rooster voorzien zijn?
THEMA 11 & 12 | ZELFTOETS
483
5
Hoofdletters
Thema 12 Les 1 Wat moet groot? Wat moet klein?
a Zet de hoofdletters waar dat nodig is. Schrijf het woord over.
/25
/25
justin drew bieber is een canadese zanger. hij begon als kleuter met drummen en gitaarspelen. hij zong voor het eerst in het openbaar toen hij twaalf jaar oud was. eerst zette bieber ďŹ lmpjes van zijn deelname aan een lokale zangwedstrijd op YouTube voor familie en Naam:
vrienden. twee jaar later tekende hij zijn eerste platencontract. hij werd snel een tieneridool. bieber is de zoon van jeremy en pattie. hij groeide op in ontario in canada. zijn ouders zijn gescheiden. in de zomer verblijft hij meer in de verenigde staten. naast zijn muzikale carrière doet justin ook nog andere dingen om geld te verdienen. zo is hij het vaste model bij calvin klein. Naar: nl.wikipedia.org
TOTAAL
/75
Klas: Nummer: Datum: 484
THEMA 11 & 12 | ZELFTOETS