INHOUDSTAFEL Voorwoord3
HOOFDSTUK 1 Wat is economie?
15
1 Inleiding
17
2
Het economisch probleem: zeer veel behoeften tegenover schaarse middelen
18
2.1
Menselijke en maatschappelijke behoeften
19
2.2
Schaarse middelen en de noodzaak te kiezen
19
2.3
Het maken van keuzes en opportuniteitskosten
20
2.4
Economie: een definitie
21
2.4.1
Wat? Hoeveel?
21
2.4.2 Hoe?
21
2.4.3 Waar?
21
2.4.4
Voor wie?
22
2.5
Micro- en macro-economie
22
3
De productiemogelijkheden van een land: de curve van de productiemogelijkheden
23
4
Het marktmechanisme versus centrale planning
25
4.1
Centrale planning
25
4.2
Het marktmechanisme
26
4.3
De moderne gemengde economie: marktwerking met overheidsinterventie
28
HOOFDSTUK 2 Het marktmechanisme
31
1
33
Inleidende cases
2 Inleiding
38
3
40
De marktvraag
3.1 Definitie
40
3.2
Grafische voorstelling van de vraag
42
4
Het marktaanbod
45
4.1 Definitie
45
4.2
Grafische voorstelling van het aanbod
46
5
Het marktevenwicht
48
5.1 Definitie
48
5.2
Grafische voorstelling van het marktevenwicht
48
5.3
Verschuivingen in het marktevenwicht
50 5
Inhoudstafel
6
6
De prijselasticiteit van vraag en aanbod
51
6.1
Prijselasticiteit van de vraag
52
6.1.1 Definitie
52
6.1.2
Berekenen van de prijselasticiteit van de vraag
53
6.1.3
Extreme waarden van de prijselasticiteit
54
6.1.4
Het verband tussen de prijselasticiteit van de vraag en de uitgaven
54
6.1.5
Welke factoren beĂŻnvloeden de prijselasticiteit van de vraag?
56
6.2
De prijselasticiteit van het aanbod
57
6.2.1 Definitie
57
6.2.2
Grafische interpretatie
57
6.2.3
Welke factoren bepalen de prijselasticiteit van het aanbod?
58
7
De markt- en overheidsinterventies
59
7.1
Indirecte prijsinterventies: indirecte belastingen en subsidies
59
7.2
Directe prijsreglementering: minimum- en maximumprijzen
61
7.2.1 Maximumprijs
61
7.2.2 Minimumprijs
62
8 Begrippen
64
9 Oefeningen
65
HOOFDSTUK 3 Consumentengedrag
69
1
71
Inleidende cases
2 Inleiding
73
3
Nut, marginaal nut en consumptiebeslissingen
73
4
Preferenties en indifferentiecurven
75
4.1
Preferenties en indifferentiecurven
75
4.2
Eigenschappen van de indifferentiecurve
77
4.2.1
De indifferentiecurve heeft een dalend verloop
78
4.2.2
De indifferentiecurve is convex ten opzichte van de oorsprong
78
4.2.3
Indifferentiecurven geven een hoger nutsniveau naarmate ze verder van de oorsprong liggen
79
4.2.4
Twee indifferentiecurven kunnen elkaar niet raken of snijden
79
5
De budgetrestrictie
80
6
De optimale keuze van de consument
82
7
Veranderingen van het consumentenevenwicht
83
7.1
Veranderingen in de preferentieschaal
83
7.2
Veranderingen in het budget
84
7.3
Veranderingen in de prijs
86
7.3.1
De invloed van prijsveranderingen en de individuele vraagcurve
86
Inhoudstafel
7.3.2
Afleiding van de individuele vraagcurve
87
7.3.3
Het substitutie-effect en het inkomenseffect
88
8
Consumentengedrag in actie
89
9
Afleiding van de marktvraag uit de individuele vraagcurven
90
10 Begrippen
91
11 Oefeningen
91
HOOFDSTUK 4 Productie en kosten van bedrijven
95
1
97
Inleidende cases
2 Inleiding
103
3
Bedrijven en de organisatie van de productie
104
3.1
Voordelen van de organisatie van productie in bedrijven
104
3.2
Doelstellingen en beperkingen van bedrijven
105
4
Productie en kosten: enkele inleidende begrippen
105
4.1
De productiefunctie
105
4.2
Productiekosten: relevante en irrelevante kosten
108
5
Het gedrag van de producent: de optimale keuze van inputs in de productie
110
5.1
Productie en de substitueerbaarheid van inputs
110
5.2
Toenemende, afnemende of constante schaalopbrengsten
112
5.2.1 Definitie
112
5.2.2
Economische relevantie van schaalopbrengsten
114
5.3
Het keuzeprobleem van de producent: productie tegen minimale kosten
114
5.3.1 Isokostenlijnen
114
5.3.2
Kostenminimerend gedrag van de producent: optimale keuze van de inputs
116
6
Productie en kosten op korte termijn
118
6.1
De productiefunctie in de korte periode: totaal, gemiddeld en marginaal product
118
6.2
Het kostenverloop in de korte periode
121
6.2.1
Totale, vaste en variabele kosten
121
6.2.2
Gemiddelde en marginale kosten
123
7 Begrippen
124
8 Oefeningen
125
HOOFDSTUK 5 Prijsvorming onder verschillende marktstructuren
129
1
131
Inleidende cases
2 Inleiding
135
7
Inhoudstafel
8
3
Criteria voor het onderscheiden van verschillende marktvormen
136
3.1
Zuivere mededinging
136
3.2 Monopolie
137
3.3 Oligopolie
137
3.4
Monopolistische concurrentie
137
4
Winstmaximerend gedrag
139
5
Zuivere mededinging
140
5.1
Het winstmaximerende outputniveau van de onderneming op korte termijn
140
5.2
De aanbodfunctie van de onderneming op korte termijn
142
5.3
Aanpassingen op lange termijn
144
6 Monopolie
145
6.1
145
Oorzaken van monopolie
6.1.1 Kostenvoordelen
145
6.1.2
Beperkingen op de toetreding tot de industrie
146
6.1.3
Natuurlijke monopolies
146
6.2
Het verloop van de totale, gemiddelde en marginale opbrengst voor een monopolist
146
6.3
Het gedrag van de monopolist
148
7 Oligopolie
149
8
Monopolistische concurrentie
150
9
Voorspellen van marktuitkomsten in de praktijk
150
9.1
Marktvormen en marktuitkomsten
151
9.2
Concurrentie als dynamisch proces
152
10 Begrippen
153
11 Oefeningen
153
HOOFDSTUK 6 Marktimperfecties en de rol van de overheid
157
1
159
Inleidende cases
2 Inleiding
160
3
Economische welvaart en de marktuitkomsten
160
4
Oorzaken van marktfaling en de rol van de overheid
164
4.1 Monopolie
164
4.1.1
De welvaartsimplicaties van monopolie
164
4.1.2
Natuurlijke monopolies
166
4.2
Zuivere en quasi-publieke goederen
167
4.3
Externe effecten
169
4.3.1
Negatieve externe effecten
170
Inhoudstafel
4.3.2
Positieve externe effecten en verdienstegoederen
172
4.4 Verdelingsaspecten
173
4.4.1 Inkomensverdeling
173
4.4.2
174
Prijzen en ongelijkheid
5 Begrippen
175
6 Oefeningen
175
HOOFDSTUK 7 Productie, inkomens en bestedingen: de macro-economische benadering
179
1
181
Inleidende cases
2 Inleiding
185
3
186
Productie, toegevoegde waarde en vergoeding van de productiefactoren
4 Voorraden
188
5
Soorten factorvergoedingen
188
6
Bruto- versus nettoproduct
189
7
Fundamentele gelijkheid van product, inkomen en bestedingen
190
8
Macro-economische identiteiten voor een gesloten economie zonder overheid
191
9
Eenvoudige economische kringloop
192
10
Bruto binnenlands product, nationaal inkomen, binnenlandse bestedingen en besteding van het binnenlands product
193
11 Waarderingsproblemen
197
12
Uitschakeling van de prijsinvloed
198
13
De impliciete prijsindex van het bbp
199
14
Vergelijking tussen landen
201
15 Begrippen
202
16 Oefeningen
203
HOOFDSTUK 8 Economische groei
207
1
209
Inleidende cases
2 Inleiding
212
3
Definitie en maatstaven
213
4
De langegolfbeweging
215 9
Inhoudstafel
10
4.1
Schets en datering
215
4.2
Verklarende factoren
216
5 Groeiboekhouding
217
6
De neoklassieke groeitheorie
219
7
De nieuwe groeitheorie
223
8
Waarom groeien en hoe?
224
9 Groeibeleid
226
10
228
Economische ontwikkeling
10.1 Betekenis
228
10.2 Ontwikkelingslanden
228
10.2.1 Big Push
228
10.2.2 Self-reliance
229
10.3
229
De groeilanden
11 Begrippen
230
12 Oefeningen
230
HOOFDSTUK 9 Macro-economisch evenwicht
233
1
235
Inleidende cases
2 Inleiding
241
3
De aggregatieve vraag
242
4
Het aggregatieve aanbod
245
4.1
De lange-termijn aggregatieve aanbodcurve
245
4.2
De korte-termijn aggregatieve aanbodcurve
247
4.3
Het verwachte prijsniveau
248
4.4
Van de korte naar de lange termijn
249
5
Vraag- en aanbodschokken
249
5.1 Vraagschokken
250
5.2 Aanbodschokken
252
5.3
254
(Neo)keynesianen en (neo)klassieken
6 Begrippen
255
7 Oefeningen
255
Inhoudstafel
HOOFDSTUK 10 Consumptie, investeringen en het macro-economisch evenwicht in een gesloten economie zonder overheid
257
1
259
Inleidende cases
2 Inleiding
260
3
De consumptiefunctie en de spaarfunctie
261
3.1
De consumptiefunctie
261
3.2
De spaarfunctie
264
3.3
Andere bepalende factoren van de consumptie (en het sparen)
266
3.3.1
Het vermogen
266
3.3.2
De intrestvoet en de kredietbeschikbaarheid
266
3.3.3
De houding en verwachtingen van de consumenten
266
3.3.4
Demografische factoren
266
3.3.5
De voorraad van duurzame consumptiegoederen
267
3.3.6
De beschikbaarheid van nieuwe producten en de verkooppromotie
267
4
De investeringsfunctie
267
4.1
De rol van de rentevoet
267
4.2
De rol van de afzet
268
5
Macro-economisch evenwicht
270
5.1 Algebraïsch
270
5.2 Grafisch
273
6
De investeringsmultiplicator
275
7
Onder- en overbesteding
278
8 Begrippen
278
9 Oefeningen
279
HOOFDSTUK 11 De budgettaire politiek 1
Inleidende cases
281 283
2 Inleiding
287
3
Macro-economische betekenis van de overheid
287
4
Economische kringloop en evenwichtsvoorwaarden
289
5
Het evenwichtsinkomen
291
6
Discretionair budgettair beleid
294
7
Automatische stabilisatoren
295
11
Inhoudstafel
8
Budgettaire politiek en de overheidsschuld
297
9
Het stabiliteits- en groeipact
301
10 Begrippen
302
11 Oefeningen
303
HOOFDSTUK 12 Geld, banken en de monetaire politiek
305
1
307
Inleidende cases
2 Inleiding
309
3
De geldhoeveelheid
310
4
De geldcreatie
311
4.1
Het aanbod van basisgeld
312
4.2
De creatie van giraal geld
314
4.3
De geldpiramide
317
5
De vraag naar geld
318
5.1
Het nationaal inkomen en de vraag naar geld
319
5.2
De rentevoet en de geldvraag
319
6 Geldmarktevenwicht
320
7
322
De monetaire politiek van de ECB
7.1 Instrumenten
322
7.2 Doelstelling
325
8
326
Monetaire en budgettaire politiek
9 Begrippen
327
10 Oefeningen
328
HOOFDSTUK 13 Werkloosheid en inflatie
331
1
Inleidende cases
2 Inleiding
339
3 Werkloosheid
342
3.1
Werkloosheid en inactiviteit
342
3.2
Niet-conjuncturele werkloosheid
345
3.3
Conjuncturele werkloosheid
347
4 Inflatie
12
333
348
Inhoudstafel
4.1
Inflatie en inflatiemaatstaven
348
4.2
Vraaginflatie en kosteninflatie
349
4.2.1 Vraaginflatie
350
4.2.2 Kosteninflatie
350
4.3
De kwantiteitstheorie van het geld
351
5
De Phillips-curve
352
6 Begrippen
354
7 Oefeningen
355
HOOFDSTUK De internationale economie, vrijhandel en protectie
357
1
359
Inleidende cases
2 Inleiding
365
3
Internationale handel en de aggregatieve vraag
365
4
Het macro-economisch evenwicht in een open economie
367
5
Vrijhandel en protectie
369
5.1
Winnaars, verliezers en welvaartseffect van vrijhandel
369
5.2
Vormen van protectie
371
5.3
De welvaartseffecten van protectie
372
5.4
Argumenten voor protectie
373
5.4.1
Behoud van essentiĂŤle activiteiten
374
5.4.2
Beschermen van kwetsbare groepen
374
5.4.3
Het optimale-tarief-argument
374
5.4.4
Evenwicht op de lopende rekening van de betalingsbalans
375
5.4.5
Bescherming van jonge industrieĂŤn
375
5.4.6
Bescherming van het milieu
375
6
Organismen van internationale economische samenwerking
375
7 Begrippen
377
8 Oefeningen
378
HOOFDSTUK 15 Het internationaal monetair stelsel
381
1
Inleidende cases
383
2 Inleiding
392
3
392
De betalingsbalans
13
Inhoudstafel
4
De wisselkoers en de wisselmarkt
396
4.1
Vlottende wisselkoersen
396
4.2
Vaste wisselkoersen
397
5
Het internationaal monetair stelsel
398
6
De economische en monetaire unie in Europa
399
7 Begrippen
402
8 Oefeningen
403
Geraadpleegde literatuur
405
Economische informatie op het internet
411
Trefwoordenregister414
14
Surf naar hoger.deboeck.be voor meer info.
Published on Aug 19, 2019
Surf naar hoger.deboeck.be voor meer info.