3
Inhoud
Inhoud Inleiding
Deel 1 Basisbeginselen
13
19
Hoofdstuk 1 Begrip en kenmerken van de belasting 21 1 Het begrip ‘belasting’ 21 2 Kenmerken van een belasting 21 2.1 Het financieel doel 21 2.2 Het dwingend karakter 21 2.3 Overheidsinkomsten die geen belastingen zijn 22 2.4 Retributie versus bijzondere vormen van belastingen 22 2.5 De parafiscale bijdragen 23 Hoofdstuk 2 De situering van het belastingrecht 24 Hoofdstuk 3 Noodzakelijk karakter van belastingen in een moderne samenleving 25 Hoofdstuk 4 De functies van de belasting 26 1 De financiële functie 26 2 De economische functie 26 3 De sociale functie 27 Hoofdstuk 5 Wie mag belasting heffen? 28 Hoofdstuk 6 Grondwettelijke beginselen van de belastingheffing 30 1 Het legaliteitsbeginsel 30 1.1 Draagwijdte van het legaliteitsbeginsel 30 1.2 Gevolgen van het legaliteitsbeginsel 31 2 Het eenjarigheidsbeginsel 32 2.1 Draagwijdte van het eenjarigheidsbeginsel 32 2.2 Gevolgen van het eenjarigheidsbeginsel 33 3 Het gelijkheidsbeginsel 33 3.1 Draagwijdte van het gelijkheidsbeginsel 34 3.2 Controle over de eerbiediging van het gelijkheidsbeginsel 34 Hoofdstuk 7 Beginselen en kenmerken die voortvloeien uit de aard van de belastingen en uit het recht in het algemeen 36 1 Het fiscaal recht is geen volstrekt autonome rechtstak 36 2 De fiscale wet is van openbare orde 37 2.1 De belastingwet bepaalt zelf wie de schuldenaar is 37 2.2 Belastingontduiking is niet toegelaten – keuze van de minst belaste weg 38 2.3 Mogelijkheid tot het afsluiten van overeenkomsten tussen de fiscus en de belastingplichtige 43 2.4 De fiscus is geen derde bij de vestiging, wel bij de invordering van de belasting 45 3 Strikte interpretatie van de belastingwet 47 3.1 Algemeen 47 3.2 Eerste fase: tekstuele interpretatie 47 3.3 Tweede fase: het nagaan van de bedoeling van de wetgever 47 3.4 Derde fase: de niet-heldere tekst 48 4 Het beginsel van de niet-retroactiviteit van de belastingwet 48 4.1 Niet-terugwerkende kracht van wetten en decreten 48 4.2 Niet-terugwerkende kracht van Koninklijke en Ministeriële Besluiten 49 4.3 Niet-terugwerkende kracht van plaatselijke verordeningen en besluiten 49 5 De toepassing van de beginselen van behoorlijk bestuur 49 6 Het realiteitsbeginsel 51 6.1 Algemeen 51 6.2 Fiscaliteit houdt enkel rekening met de werkelijk gestelde handelingen 51 6.3 Juridische of economische werkelijkheid 51 6.4 Morele neutraliteit van de belastingwet 52 7 Het ‘non bis in idem’-beginsel 53 8 Het territorialiteitsbeginsel 54 9 Het verdragsrecht beheerst het intern fiscaal recht 54