KONFERENCJE
Sprawozdawczość i rewizja finansowa wobec kryzysu ekonomicznego
Początek grudnia był ważnym okresem dla Katedry Rachunkowości Finansowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Odbyła się wówczas zorganizowana przez pracowników Katedry Międzynarodowa Konferencja Naukowa pod hasłem „Sprawozdawczość i rewizja finansowa wobec kryzysu ekonomicznego”, będąca próbą odpowiedzi na wyzwania stawiane współczesnej rachunkowości. Konferencja była czwartą cykliczną wymianą poglądów, której zagadnieniem przewodnim jest sprawozdawczość i rewizja finansowa. Grudniowy termin konferencji sprzyja podsumowaniu całego mijającego roku, a spotkanie można uznać za specyficzne rozrachunkowe zamknięcie ksiąg 2009. W tym roku obrady odbywały się w dniach 7–8 grudnia w hotelu „Chopin” w Krakowie. W konferencji wzięło udział 97 osób, przygotowano 56 referatów (66 autorów), wygłoszono 12 referatów ujętych w cztery sesje tematyczne. Pierwszy dzień obrad rozpoczęło uroczyste otwarcie konferencji przez prof. dr. hab. Bronisława Micherdę, kierownika Katedry Rachunkowości Finansowej UEK. Profesor, przewodniczący Rady Programowej Konferencji, zaprezentował cel spotkania i zwrócił uwagę na znaczenie wiarygodności rachunkowości we współczesnej gospodarce. Prorektor ds. studenckich UEK dr hab. Andrzej Chochół, prof. UEK, witając uczestników obrad, podkreślił znaczenie środowiska rachunkowości dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki. Następnie przemawiał prof. dr hab. Zbigniew Messner, prezes Stowarzyszenia Księgowych w Polsce i przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej Krajowej Izby Biegłych Rewidentów oraz pracownik naukowy Akademii Ekonomicznej w Katowicach. W imieniu władz Wydziału Finansów uczestników spotkania przywitała prof. dr hab. Bogusława Gnela, prodziekan Wydziału Finansów UEK. Pierwszej sesji, zatytułowanej „Sprawozdanie finansowe w dobie kryzysu”, przewodniczył prof. dr hab. Edward Nowak. Otwierającym referatem była prezentacja dr Danuty Krzywdy z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz prof. Marka Schroedera z Uniwersytetu w Birmingham nt. „Ujawniania zagrożenia kontynuacji działalności w sprawoz-
28
daniach finansowych i opiniach biegłych rewidentów”. Autorzy zwrócili uwagę na kontrowersje dotyczące omawianej zasady oraz sposoby jej definiowania w międzynarodowych i polskich przepisach. Podkreślono także błędne często przyjęcie założenia kontynuacji działalności w sytuacji, gdy rzeczywistość temu przeczy. Zaprezentowano również wpływ kontynuacji działalności danego podmiotu na rodzaj opinii biegłego rewidenta. W wystąpieniu „Rezerwy jako instrument kształtujący wizerunek przedsiębiorstwa w sprawozdaniu finansowym w dobie kryzysu gospodarczego” prof. dr hab. Ewa Walińska z Uniwersytetu Łódzkiego oraz dr Bogusława Bek-Gaik z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie wskazały na rezerwy jako narzędzie służące kreowaniu wyniku finansowego. Podkreśliły, że nawet sprawozdania sporządzane w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej nie dają pełnej wiedzy na temat określonych zagadnień. W konkluzji stwierdzono, iż rezerwy w badanym okresie były wykorzystywane w zakresie determinowanym przez poziom faktycznych przychodów operacyjnych oraz kosztów finansowych i pozostałych operacyjnych, innych niż wynikających z tworzenia rezerw. W prezentacji zamykającej pierwszą sesję nt. „Sprawozdania finansowego jako źródła informacji dla wyceny dochodowej przedsiębiorstwa w warunkach kryzysu ekonomicznego” mgr Zofia Wydymus z Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Krakowie zauważyła, iż istotnym zagadnieniem współczesnej gospodarki jest potrzeba prawidłowej wyceny przedsiębiorstwa. Znaczącym elementem wystąpienia było wskazanie dylematu podziału zysku w warunkach zaistniałego kryzysu gospodarczego – tezauryzacja czy konsumpcja. Prezentowane wnioski były efektem przepro-
Otwarcie konferencji przez prof. dr. hab. Bronisława Micherdę, kierownika Katedry Rachunkowości Finansowej UEK
wadzonych przez autorkę badań dotyczących wyniku finansowego netto spółek notowanych na polskiej giełdzie w latach 2004–2009. Drugą sesję, zatytułowaną „Rola Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w czasie kryzysu”, poprowadził prof. dr hab. Wiktor Gabrusewicz. Jako pierwsza wystąpiła dr Alicja Mazur z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Tematem prezentacji był „Pomiar wartości godziwej – projekt nowego Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej”. Autorka przytoczyła definicję wartości godziwej oraz zwróciła uwagę na założenia stojące u podstaw jej ustalania. Podkreśliła także proponowane w projektowanym standardzie zawężenie wartości godziwych wyłącznie do potencjalnych cen sprzedaży wycenianych składników. Zwróciła też uwagę, że przy ustalaniu wartości godziwej składnika aktywów bądź zobowiązań należy brać pod uwagę najlepszy i najbardziej właściwy dla tego składnika sposób wykorzystania oraz najkorzystniejszy rynek. Następne wystąpienie dotyczyło „Wybranej problematyki wyceny rzeczowego majątku trwałego według międzynarodowych i polskich standardów rachunkowości”. Jego autor, dr Tomasz Lis z Akademii Ekonomicznej w Katowicach, omówił zagadnienie początkowego ujęcia oraz wyceny rzeczowego majątku trwałego w świetle MSR16. Wskazał także na późniejsze nakłady na środek trwały w prawie bilansowym i podatkowym oraz wynikającą z tego faktu wycenę. Poruszono także problem wycofania z użytkowania oraz zbycia środka trwałego na tle obowiązujących przepisów. Autor zwrócił uwagę, że prawidłowa wycena rzeczowego majątku trwałego ma często kluczowe znaczenie dla oceny wartości zasobów przedsiębiorstwa. Referatem zamykającym pierwszy dzień obrad była prezentacja zatytułowana „Wpływ
www.uek.krakow.pl