Malabsorbsiyon :
Besinlerin sindirimi ağızda başlar, mide ve bağırsaklar boyunca ve ince bağırsak epitelinin fırçamsı kenarında da devam eder. Besinlerin bağırsak kanalında sindiriminde bozulma, fırçamsı kenarlarda besinlerin emiliminde bozukluklar ve lenfatik taşınma fazındaki bozukluklar malabsorbsiyon olarak adlandırılan emilim bozukluğuna neden olur. Bu durumda da D vitamini eksikliği meydana gelir. Postgastrektomi, Gluten enteropatisi, Pankreatik yetersizlik, Kistik Fibrozis, Crohn Hastalığı, Bilier Obstrüksiyon vs. gibi hastalıklar vücutta emilimin azalmasına sebep olan hastalıklardandır. Şimdi bu hastalıkların birkaçına göz atıp D vitamini emiliminde problem oluşmasına sebep olan evreleri inceleyelim: Postgastroktemi: Midenin bir kısmının veya tamamının alınması ile gerçekleşen cerrahi
işleme gastroktemi adı verilir. Bu işlemin sonucunda midenin erken boşalması şeklinde görülen dumping sendromu oluşur. Bu gibi durumlarda D vitamini eksikliğinin oluştuğu araştırmalar sonucunda çok sık rapor edilmiştir. Gluten enteropatisi: Bir diğer adı çölyak hastalığı olan gluten enteropatisi ince bağırsaktaki epitel hücrelerinin düzleşmesi nedeniyle yeterince D vitamini emiliminin gerçekleşememesine ve bu nedenle eksikliğinin görülmesine sebep olur. Obezite: D vitamini yağ dokuda depolanan bir vitamin olduğundan ve obezlerde de yağ dokusu fazla olduğundan dolayı bu dokularda depolanan D vitamini kullanılamaz ve
eksikliği görülür. Ayrıca, bu kişilerin derilerinde de vitaminin yapımı azalmaktadır. Erişkin obez hastalarının vitamin D seviyelerini tespit etmek ve vücut kitle indeksi (VKI) ile arasındaki ilişkiyi incelemek için Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Araştırma Hastanesi Hasköy Aile Hekimliği Polikliniği'ne Kasım 2011-Şubat 2012 döneminde başvuran erişkin obez hastaların, tıbbi kayıtları geriye dönük olarak incelenmiş. Sonuçlar “Erişkin Obez Hastalarda D vitamini Düzeyinin Vücut Kitle İndeksi ile İlişkisi” isimli bir rapor altında toplanmıştır. Bu raporun sonuçlarına göre: VKI düzeylerine göre aşırı kilolu, obez ve morbid obez olarak üç gruba ayrılan bireylerin Serum 25(OH)D düzeyleri 20 ng/ml ise normal vitamin D düzeyi olarak tanımlanmıştır. Araştırmada çalışmaya dahil edilen toplam 270 hastanın (117 erkek ve 153 kadın) yaşlarının ortalaması 46.21[±]12.99 yıl olarak saptanmıştır. Hastaların %37'sinde D vitamini eksikliği, %50'sinde ise D vitamini yetersizliği tespit edilmiştir. D vitamini eksikliği ve yetersizliğinin özellikle kadınlarda olmak üzere aşırı kilolu ve obez hastalarda oldukça yaygın olduğu, serum 25(OH)D düzeylerinin, VKI ile ters orantılı bulunduğu ve obez hastalara vitamin D destek tedavisi düzenlenmesinin akılcı bir yaklaşım olacağı araştırma sonuçları arasında gösterilmiştir. (8)
37
Diyetisyen gözünden sağlık ve daha bir çok şey...