ﺳﻴﺪ ﻓﺨﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺼﺒﺎح و ﻫﻤﻜﺎران
192
و ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ( و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 1.داروي ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ از دﺳﺘﻪ
(0/4ml) 4mgﺑﻪازاي ﻫﺮ ﻣﻮش ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎﻫﻴﭽﻪاي درﻳﺎﻓﺖ
Biguanidsﺑﻮده ،ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﺣﺴﺎس ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺗﺮﺷﺢ
ﻧﻤﻮده و ﺑﻪﻣﺪت 10ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ
اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ و اﻓﺰاﻳﺶ آن را ﻣﺤﺪود ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺪروژن
ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﺮوه ﭼﻬﺎر :در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻧﻴﺰ اﺑﺘﺪا ﺑﻪروش ﻗﺒﻞ در ﻣﻮشﻫﺎي PCOS
PCOS
در ﻗﻔﺲ ﻧﮕﻪداري
ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪ ،ﺳﭙﺲ 150ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﻪازاي ﻫﺮ
ﻛﻪ از ﺗﺨﻤﺪان و ﻏﺪه ﻓﻮق ﻛﻠﻴﻪ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻲﺷﻮد را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ.
ﺻﺤﺮاﻳﻲ
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ ﻳﻚ داروي ﻣﻮﺛﺮ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم وزن ﺑﺪن در روز و ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ ﺧﻮراﻛﻲ
ﺳﻨﺪرم ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﻲ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ،ﺑﻪﺧﺼﻮص در آنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻮﻣﻴﻔﻦ
درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﻣﻮشﻫﺎي ﻫﺮ ﮔﺮوه در ﻃﻮل ﺗﻴﻤﺎر ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ
ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ ﺳﻴﻜﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ را در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺧﻼق در ﻗﻔﺲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﮕﻪداري ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻴﺰان ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي
ﺳﻨﺪرم ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ واﻛﻨﺶ داروﻫﺎي
،FSH ،LHﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ،ﭘﺮوژﺳﺘﺮون و اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﺑﻪروش
ﻣﻮﺛﺮ در ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري ،ﺑﻪﺧﺼﻮص در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم
Radioimmunoassayو ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﻪروش اﺳﭙﻜﺘﺮوﻓﺘﻮﻣﺘﺮي در
ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﻲ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﻛﻠﻮﻣﻴﻔﻦ ﺳﻴﺘﺮات ﻣﻲﮔﺮدد .اﻓﺰون ﺑﺮ آن
ﻣﻮشﻫﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ ،ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎ و ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل در
ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮزا در ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ در ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﺳﻨﺪرم ﻣﺎﻧﻨﺪ
زﻣﺎن ﭘﺮواﺳﺘﺮوس و در ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮوهﻫﺎ ﭘﺲ از ﺗﻴﻤﺎر داروﻳﻲ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي
اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ،اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺪروژن و
ﺷﺪ .وزن ﻣﻮشﻫﺎ در ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪﻣﺪت 14ﻫﻔﺘﻪ در ﻳﻚ
اوﻟﻴﻦﺑﺎر Velazquezاﺳﺘﻔﺎده از
روز و ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎ ﺗﺮازوي ﻣﺨﺼﻮص اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ .ﭘﺲ از
ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ در درﻣﺎن اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم را ﮔﺰارش ﻧﻤﻮد و ﻧﺘﺎﻳﺞ آن ﺑﻬﺒﻮد
آن ﺑﻪ ﻣﻮشﻫﺎ اﺟﺎزه ﺟﻔﺖﮔﻴﺮي داده ﺷﺪ .ﺻﺒﺢ روز ﺑﻌﺪ از
و ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون آزاد و ﺗﺎم و اﻓﺰاﻳﺶ
ﺟﻔﺖﮔﻴﺮي ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﭘﻼك واژﻧﻲ ﻣﻮشﻫﺎي ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ
FSHو ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ در زﻧﺎن ﭼﺎق ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
و ﻣﺴﺎوي ﺑﻪ دو زﻳﺮ ﮔﺮوه "اﻟﻒ" و "ب" ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ ،ﻫﺮ ﻳﻚ از
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮ ﻣﺘﻔﻮرﻓﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺗﺮﺷﺢ
زﻳﺮ ﮔﺮوهﻫﺎ در ﻗﻔﺲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻫﻤﮕﻮن ﻧﮕﻪداري ﺷﺪﻧﺪ.
ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ،ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺛﺮ ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ ﺑﺮ
ﻣﻮشﻫﺎي زﻳﺮ ﮔﺮوه "اﻟﻒ" ﭘﻨﺞ روز و زﻳﺮ ﮔﺮوه "ب" 15روز ﭘﺲ
ﻻﻧﻪ ﮔﺰﻳﻨﻲ ،ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ و ﻣﻴﺰان ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ در ﻣﻮش
از ﻣﺸﺎﻫﺪه ﭘﻼك واژﻧﻲ ،ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻲدرد ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .رﺣﻢ و
ﺻﺤﺮاﻳﻲ دﭼﺎر ﺳﻨﺪرم ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﻲ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺨﻤﺪان در زﻳﺮ ﮔﺮوه "اﻟﻒ" از ﺑﺪن ﺣﻴﻮان ﺧﺎرج و ﺑﺎ روش ﻣﻌﻤﻮل
14و13و1
ﭼﺎﻗﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ.
ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ،ﻛﺎﻫﺶ 15
اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم اﺳﺖ.
LH
رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﻫﻤﺎﺗﻮﻛﺴﻠﻴﻦ -اﺋﻮزﻳﻦ آﻣﺎده ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ .ﺗﺨﻤﺪان از ﻧﻈﺮ
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﻓﻮﻟﻴﻜﻮلﻫﺎي ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ و واﻛﻨﺶ دﺳﻴﺪوا در رﺣﻢ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ .در
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪاي ﻛﻪ در ﺳﺎل 1387در داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
زﻳﺮ ﮔﺮوه "ب" ﺗﻌﺪاد ﺟﻨﻴﻦ در رﺣﻢ ﭘﺲ از ﺧﺎرج ﺷﺪن از ﺑﺪن
ﺷﻴﺮاز اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ ،ﺗﻌﺪاد 40ﺳﺮ ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻣﺎده ﺑﺎﻟﻎ از ﻧﮋاد
ﺣﻴﻮان ﺷﻤﺎرش ﺷﺪ .در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ،ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از
ANOVA
Sprague Dawleyﺑﺎ وزن ﺣﺪود 180-210ﮔﺮم ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ
ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري و ﺗﺤﻠﻴﻞ درون ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﺎ ﺗﺴﺖ LSDاﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻮشﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ 12ﺳﺎﻋﺖ روﺷﻨﺎﻳﻲ و 12ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎرﻳﻜﻲ در ﺣﺮارت 22-25 Cﺑﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ آزاد ﺑﻪ ﻏﺬا و آب ﺑﻪﻣﺪت
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزش ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه در ﻗﻔﺲ ﻧﮕﻪداري و
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ﻣﻴﺰان ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ،ﭘﺮوژﺳﺘﺮون، LH ،FSH
و ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﺟﺪول 1و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن،
ﺳﭙﺲ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺎوي و ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ :ﮔﺮوه ﻳﻚ:
اﺳﺘﺮادﻳﻮل،
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ،ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ داروﻳﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮدﻧﺪ،
وزن و ﺗﻌﺪاد ﺟﻨﻴﻦ ﻫﺮ ﺣﻴﻮان در ﺟﺪول 2آﻣﺪه اﺳﺖ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
ﮔﺮوه دو :در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ 150ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﻪازاي ﻫﺮ
ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ،اﺳﺘﺮادﻳﻮل و LHدر ﮔﺮوهﻫﺎي درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه
(Sigma,
)ﮔﺮوه ﺳﻪ( ،دﭼﺎر -PCOS
ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم وزن ﺑﺪن در روز و ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ )USA
ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ )ﮔﺮوه دو( ،دﭼﺎر
PCOS
ﺧﻮراﻛﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﮔﺮوه ﺳﻪ :ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ اﻳﻦ
درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﻔﻮرﻣﻴﻦ )ﮔﺮوه ﭼﻬﺎر( ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري )ﺑﻪﺟﺰ
ﮔﺮوه ﻳﻚﺑﺎر ﺗﺰرﻳﻖ اﺳﺘﺮادﻳﻮل واﻟﺮﻳﺖ )دارو ﭘﺨﺶ -اﻳﺮان( ﺑﻪﻣﻴﺰان
اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﻛﻪ در ﮔﺮوه دو اﻓﺰاﻳـﺶ آن ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﻴﺴﺖ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،3ﺧﺮداد 1390