gAZet jg.01 nr.20 vrijdag 17 mei 2013 | 32 blz. & 123 beelditems
REEDS 20 MAAL WILRONSEBOOMEN?
nr. 20 2013
HOME JG.01 NR.20
BLZ.C ZIE BLZ.M
LOKAAL DIGITAAL WEEKBLAD
alliene vuir Ronse… GAZET BRACHT LIEVEN DHAEZE ALS EERSTE BURGER VAN RONSE… EN DEZE WEEK BRENGEN WE TOM DEPUTTER ALS SCHEPEN-IN-AANTOCHT…
.
RONSE REGIONAAL KOPLOPER HOLEBIDAG 17 MEI 2013 - LEES BLZ. 11:00
ZIE BLZ.J
DE KOP VAN JUT? NEEN, MAAR WELKE KOP DAN?
A
Vorige zondag was het moederdag en we herinneren aan een lied van Salvatore Adamo dat hij ook nabij Ronse kwam brengen in zijn allereerste chanteurjaar: Sans toi Mamie! Ik had in ieder geval nog nooit over Adamo gehoord, maar op ‘n zaterdagavond midden de zestiger jaren, ik sliep op de Marmezoek aan de straatkant, dikte plots het geluid aan van vanuit Ronse voorbijzoevende auto’s, allemaal richting Saint-Sauveur, iets totaal ongewoon! De auto’s bleven maar komen en voorbijrijden, zeker één uur lang. Salvatore was een nieuwbakken vedette, wat ik door navragen bij buren enzo te weten kwam. De Salvatore Adamo sound was gezet! gAZet bracht via een muzieklink zijn stem aangaande de Paolaklok die Ronse rijk is (meter is de koningin, peter Adelin Devos - zie gAZet nr.18). Dan sliep ik niet meer aan het Marmezoekpleintje, maar in Stationsstraat nr. 9 (zie dezelfde gAZet) en kon ik door toedoen van weekblad –AZ gelegenheidsmedewerker dhr. Gabreau, persoonlijk bevriend met Salvatore… Adamo in Brussel ontmoeten. Dat was n.a.v. ‘n boek dat Marc Jeuniau (de man met sigaret) over Eddy Merckx had geschreven en, om de pers te plezieren, had men opgezet dat Eddy van Salvatore een gitaar zou krijgen en Adamo van Eddy een rennersfiets. Op de foto (in de hele Belgische dagbladpers van toen op blz. één!), v.l.n.r.: half verdoken dhr. Gabreau, Salvatore met onderaan een glimp van z’n cadeau, Willy Deventer uitgever van weekblad –AZ, de auteur & Eddy Merckx.
© copyright zie COLOFON achteraan...
ÉLKE VRIJDAG 11u ÉÉN WEEK LANG…
http://www.youtube.com/watch?v=lDcZldC_Nvg
20’13
LOKAAL DIGITAAL WEEKBLAD
alliene vuir Ronse… samengesteld door verschillende medewerkers copyright by ATELIER 92/94 | webmaster Loes Deventer v e r s c h ij n t i e d e r e v r ij d a g o p
www.gazetronse.be en www.azronse.be en op de blog bij azronse.wordpress.com postadres: BURO SAEY | Engelsenlaan 21 | 9600 Ronse E: gazetronse@gmail.com & azronse@gmail.com GSM: 0494 41 77 62 (buiten de kantooruren voice-mail) alle redactie en ingezonden stukken vallen uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van de auteur(s)
productie: Willy Deventer
20 points goes to http://www.youtube.com/watch?v=ovkalJVXpEw
Inmiddels 579 pagina’s & ca. 2260 beelditems verder ofte…
REEDS 20 MAAL
C
AZet INTERACTIEF… gAZet INTERACTIEF… gAZet INTERACTIEF… gAZet INTERACTIEF… gAZet 20’13
“Hallo Gazet ... toeval of niet, maar ik heb een ongeveer identieke foto (van slechtere kwaliteit) dat op enkele meters na op dezelfde plaats werd gekiekt ...vermoedelijk ook in hetzelfde jaar. Haha, mijn tante Louise (links) en mijn ma (rechts) ... chjawel ... óók met witte sokken. Vergelijk op beide foto’s ook eens de voetpadtegels ... precies identiek ! Op de twee postkaartfoto’s die ik meestuur is de Vrijheidsboom heel…
brengt verslag uit van de nationale gehoorzaamheidswedstrijd voor honden die plaats vond op het terrein aan de Kapellestraat in ‘n organisatie van Hondenvereniging DTC (Dog Training Center). De beste drie in programma één waren Yvette Coppejans, Martine Manhaeghe en Chantal Vogeleer. Op het podium in programma twee stonden Guy Claessen, Brigitte Lumaye en Sabrina Claes. Bij de debutanten waren de winnaars Philippe Lefranc, Gery Martens en Amandine Lamerand. Meer informatie over de Hondenvereniging DTC te Ronse door telefoon naar 0472 96 84 63 of via de website www.dtcronse.be. Liefhebbers van hondensport hartelijk welkom. Leuk dat lezers reageren op wat in hun gAZet staat, zoals de e-mail annex drie bijlagen hier en op de volgende blz.! Inderdaad bracht de uitgever zich als kleine pagadder in beeld aan de hand van zijn moeder, onze moederdagbijdrage van vorige week. De lezer presenteert een prentkaart met de jonge boom die later een uit de kluiten gewassen Vrijheidsboom (Rooseveltplein heette ooit ook de Vrijheidsplaats) zal worden. Zie vlg. blz. …
opvallend ... voetpad ook nog ‘t zelfde stramien”. N.v.d.r.: de andere prentkaart op de vrijheidsboom in 1929, volgende blz., bemerk beide MAAR… HOU JE ZAKDOEK KLAAR!!!
De wereld is klein, beide foto’s moeten van dezelfde fotograaf zijn, misschien wel op dezelfde dag genomen, ergens 1948 of zoiets…
kanonnen…
D
gAZet 20’13
ZONDER WOORDEN! gAZet INTERACTIEF… http://www.youtube.com/watch?v=MGs2iLoDUYE
E
“Teken een paard…” zei meester ‘Priester’, de week daarop was het een huifkar of een minister in steek en onder chapeau buse…, den dezen mocht het als 9-jarige én zonder enige documentatie allemaal van tussen z’n twee oren op het zwarte bord tekenen… (Willy Deventer)
20’13
A B
C
http://www.youtube.com/watch?v=Ic4M4Dfqns0
F E J
H
D I
G M
K
L gAZet INTERACTIEF…
GUIDO BEUJKIE
De familie De Buck én Ladou op fietstocht in Damme. Op de WAK (zie verder) wat staan babbelen met Magda (zie gAZet nr.18), die begin de jaren zeventig in weekblad –AZ in Stationsstraat nr. 9 de IBM van toen ‘bediende’. Jeugdherinneringen noemt zij dat! Ze is de halfzus-door-oorlog van mijn klasmakker Guido ‘Buujkie’ in de Vrij Gesubsidieerde Lagere School aan de Spinstersstraat. Later werd dat Jeugdhuis Kobbe. Iedere dag vanop de Marmezoek naar de Spinstersstraat én ik mocht bij nicht Georgette Geenens zaliger (hallo, Jean, Philippe…) enkele huizen verderop iedere middag mijn bokes gaan eten! De schoolfoto toont de klassen 3e & 4e studiejaar bij meester Depriester. Iedere donderdagnamiddag sloot hij mij tijdens de speeltijd op in de klas: ik zou twee jaren lang met kleurkrijt op het bord een tekening maken die de klasmakkers, ik incluis, dan moesten natekenen. Tekenles heette dat dan! Op de foto en voor zover ik mij herinner (laat anders maar komen): A = Vanbutsele; B = Liveyns; C = Haelters; D = Vinois; E = Guido beujkie De Buck; F = Haelters 2; G = Jean Carlier; de middelste ‘groten’ op de middenrij ben ik, Willy Deventer; DE BUCK (69) MET BLAUWE BROEK… H = Antoine Sentrie; I = Geenens; J = Decatelle; K = Eric Cardon; L = José…
Hierboven Magda Ladou in –AZ op de IBM - de letterkop was een draaiende bol waarop alle letters enzo stonden… Haar schoonvader Maurice Huysman maakte de bronzen hoed van Mootie uit gAZet nr. 19. Op de kleurfoto links onder v.l.n.r.: Francis Delecluse (FR, man van Rita); Jan Huysman (man van Magda); ‘beujkie’ zelf & Yvonne Wentholt wonen in NL; Magda en haar zus Rita Ladou… … Deroose en uiterst rechts zittend Jean-Marie Cardon (M), Fierteldrager. Effe commentaar: Jean-Marie Vanbutsele is een verhaal apart, volgt later. Liveyns is de oom van Joris Vandenhoucke. Vinois was verver, o.a. voor ZvB, woonde onderaan de Kruisstraat. Jean Carlier werkte als mecanicien bij garage Bossuyt (Citroën) in de Vanhovestraat, nu Kringloopwinkel. Was ik fenter dan was Sentrie… treejtie. Gienie riepen we naar Geenens (SintPieterparochie?) en naar Decatelle uiteraard Kateele! Eric Cardon zaliger was treinconducteur, José ‘Blauwesteen’ Deroose schoolverificateur én sterkaatser van het… Kaatsspelpein. Miester Priester was de vader van Club stervoetballer (voornaam?) Depriester…
DE FIERTEL 60 JAAR GELEDEN… Net voorbij Tieste daalt de Fiertel na een 32,6km lange tocht de Kruissens af. We schrijven 1953 en het regent lichtjes. De outfit van de dragers was anders dan die van vandaag…
31
MEI
gAZet INTERACTIEF… wie herkent wie? De stippelpijlen op de zwart-wit-foto komen overeen met deze op de kleurfoto links onder. Bij Tieste bestaat als café niet meer, het is ‘n privéwoning geworden. De ingang naar kasteel Malander is z’n stenen inrijrijpenanten kwijt (?), er rest alleen ‘n hekken… Fiertel 1953 valt mee te beleven op youtube onder de titel nog een beetje Fiertel van (1953)… op enkele dagen na 60 jaar terug!
1953
F
G
RONSE DEZE WEEK VRIJDAG 10 MEI’13 18:22
gAZet INTERACTIEF…
H 20’13
geRONSEeld krijgt deze week een volle pagina foto’s toebedeeld, ons eigenste FORUM ROTHNACUM (zie blz.11:02)
Engelsenlaan 21 Ronse | TEL 055 21 53 03
PUB002
http://www.youtube.com/watch?v=7xa2vlMMf8w
http://www.youtube.com/watch?v=U3BW2dqRfIk
Geeft verslag omtrent ‘kleuters maken zelf kunst’ en wel in het Sint-Antoniuscollege! ‘n Drietal weken werkten de kinderen van de tweede kleuterklas rond het thema kunst. Aan mama’s en papa’s werd het resultaat getoond en ook andere familieleden mochten present geven op de tentoonstelling van de werkjes. Directeur Hilde D’Hoop was best trots én met het initiatief én met het resultaat…
BUREAUMATERIAAL SCHOOLGERIEF LEDERWAREN GESCHENKEN FANTASIEARTIKELEN I N L IJ S T I N G E N
gazetronse@gmail.com
+32 55 20 60 03
via www.abyzadviez.com abyzadviez@gmail.com
In DezeWeek vinden ook onze gAZet lezers elke week hun eventcalendar:
www.dezeweek.be
(*) keerie = het Hermesschrijn, dé Fiertel dus… DE SCHEVE KOLOM op tekst van Willy Deventer
‘DE TIJD VAN DE WAANZIN’, destijds met pro’s & contra’s gebracht in Ronse, cultuurgoeroe Germain De Rouck nooit ver uit de buurt, welke lezer(s) weten er een en ander over?
_LOGODESIGN _WEBSITES_ _ILLUSTRATIES_CARTOONS_ _PORTRETTEN_LAY OUT_ _EVENTS_BOEKARCHITECTUUR_
PUB001
gAZet INTERACTIEF…
AAN DÉRODE BEUK!
brengt ‘n natuurwandeling in de PYRENEEËN onder de loupe, een prachtige streek in Ronse: voor wie houdt van ongerepte natuur, kleine bossen, open kouters, beken en beekjes en weidse weiden. Zondag 19 mei, vertrek in de Mgr. Beylsstraat, deelname is €2. Annick Ruyts komt spreken over onrust in het hoofd (burnout, autisme, ADHD of borderline). Donderdag 23 mei te 20u in De Spil (Sint-Pieter) prijs; €10.
I
park zijn gesloten op donderdagnamiddag 23 mei 2013 (personeelstreffen).
overschrijving van €10 (all-in). Sportieve JCIgroeten vanwege Brecht, Lukas, Mathieu en Ignace ofte de Commissie Naachtfieto° 2013
RONSE
presenteert
NAACHTFIETO° VRIJDAG 17 MEI 2013 vanaf 19u inschrijven @ Brasserie Harmonie deelname €10 all-in
vertrek Grote Markt te 20u voor verdere info: brecht.claeys@jcironse.be 0473 48 13 97 KRIJGEN VAN EPHREM DELMOTTE, WANT KIJK
BLIJKBAAR KAN GAZET NIET GENOEG
Naar goede gewoonte organiseert JCI Ronse opnieuw de ‘Naachtfieto°’. Tijdens de Naachtfieto°, in algemeen Nederlands de ‘Nachtfiertel’, tevens een concept van JCI Ronse, wordt de originele route van de Fiertelommegang in tegengestelde richting afgestapt. Meestal zijn we terug op de Grote Markt van Ronse rond 4.00u ‘s nachts. Nieuw dit jaar is de mogelijkheid tot het stappen van een verkorte versie en dit vanaf de industriezone via de Maagdenstraat en de Geraardsbergenstraat tot aan de Grote Markt. Afsluiten doen we in La Bourse De Commerce. De ‘Naachtfieto°’ vindt in 2013 plaats op vrijdag 17 mei. Inderdaad, deze maal een week vóór de echte Fiertel i.p.v. erna! Dé aangewezen training voor Fiertelzondag, toch? We vertrekken om 19u aan Brasserie Harmonie op de Grote Markt in Ronse. Meer info en inschrijven kan bij Brecht op 0473 48 13 97 of op rek. nummer BE77 7506 4243 8842 door
20’13
GEZELLIN LISETTE A/D COLLEGIALE.
FIETSGRAVERING OP ZATERDAG 18 MEI… Op 18 mei 2013 kan je in het stadhuis terecht om je fiets te laten merken. De gemeenschapswachten voorzien je fiets van je rijksregisternummer, zodat die beter beschermd is tegen diefstal. Kom tussen 9u en 11u met je fiets naar het stadhuis en neem je identiteitskaart of SIS-kaart mee. De gemeenschapswacht brengt op je fiets een label aan met je rijksregisternummer, dat direct verhardt in de fiets en dus niet meer te verwijderen valt. Hij fotografeert je fiets en noteert je gegevens. Later krijg je met de post een fietspas toegestuurd. Deze bevat je gegevens en de foto van je fiets. Bij diefstal is de fietspas een handig instrument om aangifte te doen bij de politie. Gelieve wel jouw aanwezigheid te bevestigen via gemeenschapswacht@ronse.be of op het nummer 055 23 28 03.
HEM HIER STAAN MET Z’N LEVENS-
menten in Ronse. Het is een gezonde traditie waar jaarlijks meer dan 5000 enthousiaste Ronsenaars, zowel ingezetenen als uitgeweken stadsgenoten én sympathisanten van zowat Binnenkort start Aquafin met wegen- en overal ten lande eraan deelnemen. Voor meer rioleringswerken in de Hullebroeckstraat, de informatie over de jaarlijkse ‘Fiertelommegang’ Stooktstraat en de Ninoofsesteenweg. Aquafin verwijzen we je ook graag door naar de website zal de werken toelichten tijdens een informawww.fiertel.be, waar je meer te weten komt tievergadering. Deze zal doorgaan op dinsdag over de oorsprong en betekenis van de Fiertel, 21 mei voor de werken in de Hullebroeckstraat de historiciteit van deze gebeurtenis, legende en de Stooktstraat en op dinsdag 28 mei voor en voorstelling van Sint-Hermes, de indeling en de werken in de Ninoofsesteenweg. Omwoopbouw van de historische processie en plan/ nenden en geïnteresseerden worden verwacht uurrooster van de Fiertelommegang. Zie ook om 19.30u in Wijkcentrum Aan ’t Spoor, Grote elders in deze gAZet alsook in de komende Marijve 133 te Ronse. nummers. De Fiertel kwam ook ik vorige nummers van gAZet aan bod, klik daartoe op de HOME van gazetronse.be op VORIGE EDITIES De Hoge Winde: (rechtsboven op je scherm) en grasduin dooraandachtstraining heen en in één van de inmiddels 20 edities van voor senioren op gAZet in 2013. 22 mei 2013 om Ter gelegenheid van de Fiertel vindt in Ronse 14u. Het lokaal de eerste kermis van het jaar plaats, de dienstencentrum zomerkermis genoemd (de winterkermis valt De Hoge Winde nodigt iedereen uit voor een net voor 01 november…). Door deze kermis… infonamiddag omtrent mindfulness of aandachtstraining voor senioren. Deze infonaverplaatst de woensdag- & zaterdagmarkt… middag gaat door op woensdag 22 mei 2013 De zomerkermis gaat door van zaterdag 25 mei om 14u met als spreker Bruno Cappelle. t.e.m. maandag 3 juni 2013 en dit op de Grote De inkom is gratis, maar inschrijven is noodzakelijk. Dit kan op het nummer 055 20 70 73. Markt. Tijdens deze periode zal de wekelijkse markt van zaterdag 25 mei, woensdag 29 mei Plaats: Lokaal Dienstencentrum De Hoge en zaterdag 1 juni doorgaan op de parking Winde, Bredestraat 256, 9600 Ronse. Portois. De marktkramers verwelkomen je aldaar graag tussen 8.00 en 12.30u. Fiertelommegang zondag 26 mei Sluitingsdagen mei-juni 2013. Het stadhuis en de BIB zijn Elke eerste zongesloten op : maandag dag na Pinksteren 20 mei 2013 (Pinksterwordt het schrijn maandag), op donderdagmet de relieken namiddag 23 mei 2013 van de heilige (Personeelstreffen), Hermes, patroonop maandag 27 mei 2013 (Fiertelmaandag) en heilige van de op maandag 3 juni 2013 (lokale feestdag). stad, zo'n 32,6 km De sporthal en het zwembad zijn gesloten op rondom Ronse gezondag 19 en maandag 20 mei 2013 (Pinkdragen. De traditie steren), op donderdagnamiddag 23 mei 2013 wil dat zo iedereen die zich binnen de cirkel bevindt, beschermd wordt tegen geestesziek- (Personeelstreffen) - porthal terug open van-af 17.30u! Gesloten ook op zondag 26 mei ten. De Fiertelommegang is ‘n historische ge(Fiertel). Dienst Toerisme en het recyclagebeurtenis en één van de belangrijkste evene-
Informatievergadering…
J
De VITRUVIUS man van Leonardo Da Vinci, zie gAZet nr. 11
20’13
TOM DEPUTTER doet stilaan zijn… … ogen open, want, is ie thans gemeenteraadslid én fractieleider van de Liberale Unie en volgt hij per één januari 2017 de huidige schepen van openbare werken op… “In de oppositie kun je feitelijk niks doen”, zegt…
TOM DEPUTTER
“… maar in de meerderheid dès te meer”! Na zovele coalities zónder dat officieel zeg maar Vlaams blauw vertegenwoordigd was, is het nu nog niet de obligate OPEN-VLD die vanuit 11% van de stemmen van 14 oktober 2012 in de coalitie zit, maar in ieder geval tot en met eind 2018 als Liberale Unie. Tom zegt zelf dat het begrijpelijk is dat potentiële kiezers hun kiesintentie afwenden van ruziemakers: “Als ‘blauw’ onderling niet overeenkomt en welhaast slaande ruzie heeft, hoe kunnen ze dan een stad zoals Ronse goed besturen?”… de score van 14 oktober jongstleden mocht best hoger geweest
…VAN DE KONINGIN DER BADSTEDEN NAAR DE KONINGIN VAN DE VLAAMSE ARDENNEN ! … maar kijk, wat niet is, kan komen en daar werkt de Liberale Unie aan. Het is koffiedik kijken en wie heeft ‘n glazen bol trouwens dat er naar oktober 2018 niet naar de Ronsese kiezer gegaan wordt als wéér… OPEN-VLD! Tom Deputter is ‘n “aangespoelde Ronsenaar”, maar dan wel met voldoende tijd om zich volkomen Ronsenaar te voelen (“Ik versta alle Ronssies, maar ik spreek het met wat haar op!”). Hij werd op 24 mei 1974 in Oostende geboren, hét Oostende waar naartoe onze Ronsese stadsbeiaardier Ehrem Delmotte uitweek. ..
http://www.youtube.com/watch?v=JakMshNAcac
De mensen vanuit eerlijke standpunten in de ogen kunnen blijven kijken… Hopen dat de bestuursploeg zoals ze het nu met elkaar kunnen vinden dàt zo de hele legislatuur blijft doen… Niet ontmoedigd geraken bij de vaststelling dat men niet voor iedereen goed kan doen… Er van uitgaan dat Ronse ONZE grootstad is én voor dat GROOT Ronse SAMEN willen werken… Kunnen rekenen op het begrip van de kiezer dat alle gaten dichtrijden in één legislatuur onmogelijk zal kunnen, ook al duurt ze zes jaar…
DIXIT TOM DEPUTTER
K 20’13
Als gAZet volgende vrijdag verschijnt met nr.21, is het Tom Deputters verjaardag en mag ie 39 kaarsjes uitblazen. Life begins at fourty, Tom, nog maar één jaartje wachten. Neem alvast ‘n glaasje op blz.A én PROSIT! Toms vader wisselde Oostende voor Ronse omdat hij hier werk vond als verkoper (nochtans jurist van opleiding) en wel bij de Ets. Gilleman. Moeder is advocate en eerst woont het gezin in de Zenobe Grammestraat, daarna in de Generaal de Gaullestraat. Tom moet bij wijze van spreken slechts de straat oversteken en hij zit op de schoolbanken van het Sint-Antoniuscollege alwaar hij na de lagere school ook zijn humaniora afwerkt, behalve dat laatste jaar, want dan zijn Sancta Maria én College gefusioneerd en worden de gebouwen nabij de Glorieuxlaan zijn schoolhabitat. O.a. zien de meisjes de jongens graag komen en kunnen de jongens zich meten met de meisjes. “Ik heb nog geschiedenis gekregen van…
… Bernard Decraene en Engels van Marc De Venter”. Na het secundair onderwijs te Ronse doorlopen te hebben, gaat Tom Deputter rechten studeren te Brussel en Tom is de zoon van ere-ambtenaar Robert en van emeritus-advocate Marie-Hélène Vanhonsebrouck. meer bepaald aan de VUB (alwaar ook Herman De Croo professor was). Thans is Tom advocaat aan de balie van L E E S V E R D E R O P B L Z . Z Oudenaarde. Tot voor kort werkte hij binnen het advocatenkantoor van zijn mama meester Vanhonsebrouck, nu is mama emeritus-pleiter én met papa terug naar… Oostende!
Tom is gehuwd met Stéphanie & ze zijn de trotse ouders van ‘n 11-jarige tweeling Lien & Cato
L
gAZet 20’13
wordt beûreliere of klouterkoes of confloreese of klakkedjure of nen hoerie fraak of pîmpompuulekie of fieto°blo°me of slopkapoute of hieketiese of pistuuft…
… en hertaald naar het Algemeen Nederlands (zonder ‘n rasechte Ronsenaar te willen affronteren) is dit…
beûreliere (luide schreeuwer) confloreesse (boezemvriendin) fieto°blo°me (fiertelbloem/gele brem) hieketiese (hagedis) nen hoerie fraak (een pelsmantel) klakkedjuure (zweep) klouterkoes (platte kaas) pîmpompuulekie (lieveheersbeestje) pistuuft (geperste kop) slopkapoute (nachthemd voor dames)
hét Ronsese woord van het jaar HOE DEELNEMEN? KIES ÉÉN WOORD UIT DE 10 GENOMINEERDE RONSESE WOORDEN, SCHRIJF HET IN EEN E-MAIL EN STUUR NAAR
gazetronse@gmail.com P O E P S I M P E L !
élke vrijdag 11:00 uur één week lang via www.gazetronse.be
http://www.youtube.com/watch?v=yQhBoEIBh48
Één van de oude houten à façon weefgetouwen zoals het in het museum wordt bewaard, gediend hebbende opdat Willy Deventer voor zijn Glorieuxreeks voor één van de vijf diepdrukken hét weefgetouw zou kunnen etsen, juist door dat etsen in… spiegelbeeld!
RONSE,
VERWEVEN MET TEXTIEL!
Ronse is onlosmakelijk verbonden met textiel. Deze reeks artikelen wil een beeld schetsen van Ronse als textielstad gisteren, vandaag én morgen. Jouw reacties zijn welkom op de redactie. Thomas Deriemaeker (tekst & beeld|grafiek & layout: gAZet)
M 20’13 Zie de volledige ets in gAZet nr.19
01 door Thomas DERIEMAEKER Voorbij de rode beuk op de Bruul (zie gAZet nr.18) staat het MUST (MUSeum voor Textiel) onder rekkems, die typische zaagvormige daken, óók in het groen geschilderd op de gevelmuur. Zie vlg.blz.
N
De Ronsese textielsector kende zijn gloriedagen tijdens een relatief korte periode die grofweg 100 jaar duurde. Die ‘Gouden Eeuw’ startte rond 1860 met de aanleg van de ijzerweg. Nochtans had Ronse zich vanaf de 18de eeuw kunnen profileren in de linnennijverheid. Rond 1800 was de Ronsese lijnwaadmarkt nog de derde van de provincie. Zo’n 600 handgetouwen produceerden met zelfgesponnen vlas het ‘Ronschen twijn’ of de ‘toile de Renaix’, een goedkoop verpakkingsmateriaal. De ontwikkelingen in de 19de eeuw kwamen dus niet uit de lucht vallen. In 1803 doet het katoen zijn intrede in Ronse. Het is een tijd van verandering: Engeland is in de ban van de industriële revolutie en de Fransen zwaaien de plak over onze streken. Hoewel België (dat nog niet bestond) het eerste geïndustrialiseerde land van the Continent was, situeerde de zware industrie (en rijkdom) zich in Wallonië, voornamelijk rond de Samber- en de steenkoolbekkens. In het arme Vlaanderen zou alleen Gent mee op de trein springen. Een bekend verhaal wil dat Lieven Bauwens de Mule Jenny spinmachine naar Gent smokkelde en zo aan de basis lag van de industrialisatie van Gent. Het waren zijn zakenpartners, de gebroeders Lousbergs (vanwege de Lousbergkaai in Gent), die in Ronse de eerste textielfabriek zouden oprichten. De Lousbergs kwamen ook naar Ronse omdat de lonen een stuk lager waren dan in Gent. Bovendien was er voldoende textielervaring. In 1803 vonden ze de ideale locatie in de kelders van ‘t kasteel van Nassau die ze huurden van eigenaar de Merode. Daar brachten de broers 180 (hand?)weefgetouwen samen. In 1806 kwamen er nog 200 kleine Mule Jenny’s
20’13
bij en enkele Ronsenaars volgden deze vooruitstrevende trend. Onder hen Bersez, die in het gewezen Zwartezusterklooster een spinnerij oprichtte. Nadat we in 1815 waren overgegaan in Nederlandse handen viel de Franse afzetmarkt weg en werden de Nederlanden overspoeld door Brits textiel. De prille katoenbedrijven gingen bankroet en de linnenindustrie boerde achteruit. Het werd stil in Ronse…
Lithografische voorstelling van het Zwartezustersklooster (1495) hoe het er uitzag halverwege 19de eeuw.. Dit klooster werd samen met het Sint-Elooishospice verkocht na de verbeurdverklaring van kerkelijke goederen eind 18de eeuw. Net zoals de Lousbergs die hun fabrieken bij voorkeur in oude kerken onderbrachten, vond Bercez hier een locatie voor zijn bedrijf.
Een handweefgetouw uit 1799 zoals het opgesteld staat in het Museum voor Textiel in Ronse. Dit soort getouwen maakt gebruik van een vliegende schietspoel. Hoewel de Brit Kay deze schietspoel al in 1733 uitvond, kwam die bij ons pas rond 1800 in zwang. De introductie van de vliegende schietspoel betekende een verdrievoudiging van de weefsnelheid.
Weverswoning in het MUST – museum voor textiel. De typische thuisnijverheid zal ook later in de 19de eeuw de motor blijken voor de industrialisatie van Ronse.
O 20’13
http://www.youtube.com/watch?v=wEFrT8Dp530
Voor de werpspoel had de wever immers twee handen nodig. Bij een schietspoel kon het met één hand door de gaap worden geworpen en opgevangen. …
van hout naar metaal, ‘n volgend contrast dient zich aan
deel 02 volgende week Opstelling met de Mule Jenny in het MIAT (Gent) met een beeld dat we kennen uit de film Daens. Deze uitvinding betekende een aanzienlijke vooruitgang voor de textielindustrie. Niet alleen kon ze dunnere en sterkere katoendraden spinnen ook de snelheid ging aanzienlijk vooruit. Voordien waren er acht spinsters nodig om één wever aan de slag te houden…
De oudste en eenvoudigste ‘binding’ van een weefsel (keper) en basis van een ‘uni’. Het is meteen ook de meest gebruikte.
P
UIT DE BESPREKING VAN HET LAND- EN KAARTBOEK VAN RONSE DATEREND UIT 1684
gAZet brengt nu en de volgende weken de bespreking van het land- en kaartboek van Ronse - door LOES DEVENTER HET BEPALEN VAN DE GRONDWAARDEN Hierna volgen de grootte en de prijs van elk perceel in dit land- & kaartboek vermeld
14
bunder dagwand roeden pond schellingen deniers
De grondwaarde ten tijde van het land& kaartboek van Ronse in 1684 werd berekend per dagwand (= 100 vierkante roeden = 35 a 73 ca 60 dm²) en werd naargelang de grond vastgelegd op acht, twaalf, veertien, zestien, 22, 28 schellingen tot twee pond parisis per dagwand. Naast elk kaartblad staat ook een tabel (zie hiernaast) met daarin, per perceelnummer, de eigenaar, de oppervlakte en de ‘prijsije’. Die ‘prijsije’ of schatting diende als basis voor de belasting. Bij de schattingen van de gronden werd vooral gekeken naar het bodemgebruik, de ligging, de toegankelijkheid, de afwatering en de aard van de gronden. Onder sterk wisselende klimatologische omstandigheden vonden erosie- en accumulatieprocessen plaats die een invloed hadden op de pleistocene afzettingen. De belangrijkste, aan de oppervlakte gelegen formaties bestaan uit löss, het zijn niveolische afzettingen van het Boven- Pleistoceen die uit het Noordzeebekken afkomstig zijn en werden aangevoerd door noordwestenwinden. De holocene afzettingen zijn vooral het gevolg van menselijk ingrijpen, zoals ontbossing en veehouderij. Dit leidde tot de aanvoer van alluvium in de valleien en door afspoeling werd colluvium afgezet aan de voet van de hellingen. In dit golvende landschap hebben de grote verscheidenheid in de bodemgesteldheid en het heuvelige reliëf geleid tot een gedifferentieerd bodemgebruik. Het akkerland van Ronse bevond zich op de vervlakte heuvelruggen met lichte zandleemgronden en goed gedraineerde leemgronden. Zie verder op vlg. blz.
20’13
één dagwand zou nu 3073,6 m² zijn, dat is ‘n stuk grond van ongeveer 55,5 bij 55,5 meter…
Q
gAZet 20’13
Het alluviaal gebied van de talrijke beekvalleien werd als hooiweide gebruikt. Verspreid in het gebied kwamen er talrijke bronnen, die opwelden uit de hellingen, daar waar de waterhoudende zandlagen en de ondoordringbare kleilagen elkaar snijden, voor. Deze bronnen voedden talrijke beekjes en waren ook bepalend voor de oudste bebouwing die op sommige plaatsen precies de bronnenlijn volgden. De belangrijkste waterloop is, we weten het nog van vorige bijdragen in gAZet…
= DEKENS THIENDE
Asjeblief ‘Ronse’, respecteer de straatnaamborden: die van Malaise OK, maar dat van Ronsemeers lag omver in het hoge jonge lentegras annex brandnetels!?
Kant Dergneau wordt Ronsemeers dit…
De Sint-Martensbeek vloeit wat verder in de Molenbeek…
R
Pagina R met enige dRamatiek, óók dit is Ronse…
gAZet 20’13
http://www.youtube.com/watch?v=ooi7eomsTuc
de Meulebeek (thans Molenbeek), een bijbeek van de Ronne. Haar naam verwijst naar de talrijke watermolens langs haar loop en binnen in de stad vormde ze de enige watervoorziening voor de industrie. De bodem van het desbetreffende gebied was zeer geschikt voor landbouw én is dat nog steeds… Landbouwgrond werd geschat op acht, twaalf, veertien, zestien, 22 of 28 schellingen parisis per dagwand. Percelen met ‘n geschatte waarde van acht
schellingen parisis per dagwand, waren gemakkelijk toegankelijk, maar aan bijna alle zijden omsloten door bos of heide, wat de vruchtbaarheid van de grond niet ten goede kwam. Alle percelen gelegen in het gebied ‘Mallaise’ (zie foto hierboven), deel van het ‘Dekens thiende’ (zie gAZet nr.19) werden op acht schellingen parisis per dagwand geschat. Deze percelen hadden een goede toegankelijkheid, maar door de nabijheid van de hoger gelegen ‘Ronssche meerschen’, die periodiek onder water kwamen te staan, werden ook de
kouters van het gebied ‘Mallaise’ bij zware regenval overspoeld. Die geregelde overstromingen maakten de gronden drassig en beïnvloedden de vruchtbaarheidscoëfficiënt. De landbouwgronden met een waarde van twaalf schellingen parisis per dagwand, waren gelegen op de toppen van de noordelijke heuvelkam en de westelijke flank van de zuidoostelijke heuvelkam. De overgangsgronden tussen de klasse ‘minder vruchtbare’ en de klasse ‘vruchtbare’ gronden, goed voor slechts 6,99 % van de totale stadsoppervlakte, werden ge-
schat op veertien schellingen parisis per dagwand. Landbouwgronden, geschat op zestien en 22 schellingen parisis per dagwand, werden geklasseerd als toegankelijk en vruchtbaar, respectievelijk als goed toegankelijk én zéér vruchtbaar. Die gronden geschat op 28 schellingen parisis per dagwand waren dan weer nóg toegankelijker, uiterst vruchtbaar en ze behoorden tot de oudste ontginningen. WORDT VERVOLGD (zie ook vlg. blz. voor Molenbeek > Ronne)
S
DE HOTONDBERG MET LICHTE IMPRESSIE VAN DE ZENDMAST NABIJ DE HOTONDMOLEN 20’13
Onze Molenbeek die we vorige week n.a.v. moederdag in gAZet de moeder aller Ronsese beken noemden, loopt daar (geel) en hierachter (rood) in de Ronne. Net over Ronsegrens met Wattripont! Zoals je ziet, zonder toeters noch bellen!
RONNE VLOEIT NAAR SCHELDE
T
We zetten de S.M.G.-route verder, maar verwijlen nog even bij de grondvesten van de aloude Sint-Pieterskerk… onderaan zie je een grondplan na de opgravingen & zoals archeologen dat minuscuul optekenen, kiezel per kiezel. De gele pijl geeft op de foto aan wààr we ons op het plan van 1948-49 bevinden. Kijk maar:
20’13
ROUTE
7
SINTPIETERS KERK (V)
Sint-Hermesstraat, tot voor kort verlengde van het Kaatsspelplein
N waar de fontein staat
Hierboven zónder en hieronder mét westertoren… COPYRIGHT BY WILLY DEVENTER
Schets van de aloude Sint-Pieterskerk. Oost-westdoorsnede op afmetingen van wijlen Albert Cambier
actuele toegang tot de crypte
HIER STAAT DE COLLEGIALE brengt een bondige geschiedenis rond Sint-Hermes cf. de toelichting door historicus Eric Devos die destijds bij de expo in de crypte te lezen stond. Roger Schrije legt zijn sculptuur Cypriaan de Rore uit…
15 METER
U 20’13
Vervolg uit gAZet nr.19, het magazine BREAK dat in zijn winternummer 2012/2013 eens ‘n postieve wind over Ronse doorheen journalistieke kolommen laat waaien (zie foto’s onderaan links)…
ACW Ronse vierde Rerum Novarum en lanceert een campagne, óók voor Ronse! Het valt vooral wandelaars op: na een ‘betere’ periode liggen buurten, winkelparkings, straten en hoofdwegen in en om Ronse er opnieuw vervuild bij. Afvoertegels en grasboorden zijn gevuld met blikjes en ander restafval. In het kader van de viering Rerum Novarum wil het ACW-bestuur de affichecampagne ‘Propere buurt’ promoten. Tijdens de zaterdagmarkt van 11 mei werd de campagne figuurlijk op gang geschoten met de uitreiking van vetplantjes. Of hoe mensen meegenomen worden in de uitnodiging om mee verantwoordelijkheid op te nemen voor een leefbare, dus propere buurt. “RESPECT VOOR LEEFOMGEVING ÉN VOOR JEZELF”, roept kersvers ACW-voorzitter Fernand Van Hoecke op.
AAN DE LEZERS VAN GAZET Aan mien kameroeten... Vanaaf vandoege wielekiek a°gesprauken worden mei mienen eegten Ronssiesen naum: SAVUITSJIE! Daat ees de lapnaum vaan mien voeder oost ie op de moert stond mei… spekskies en uuk o°p de noveine vaan Wietentaak en den beidevoerte no°r Kiezer woer daat ie ien zien baraake zuive leekies moktege en pomdamoers (daat ees nen apo° o°p a stokskie mei ruuje sa°ker rond). Bauven o°p zien kroem stond er Confiserie Renaisienne en o°p zien zakskies mei leekies stond er Savuijtsjie vaan Ronse! Dienen naum komt vaan mien gruutvoeder en intreeker in de fabriejke van Gosseie… A°beer… WORDT VOLGENDE WEEK VERVOLGD...
BREAK
De cultuurfabriek heeft ruimte voor tento’s, meetings, privé- & bedrijfsevents, personeelsfeesten, culturele en creatieve activiteiteiten allerhande, kortom… in de Cultuurfabriek is quasi alles mogelijk onderstreept Catherine Van Ongevalle. “De industriële architectuur van de vorige eeuw (waarvan in Ronse al te veel berouwloos van naar beneden werd gehaald, n.v.d.r.) zorgt voor een spannend contrast met de creatieve concepten van deze tijd.” Verder looft BREAK zowel de Brouwerij als de Ververij én raadt een beklimming van de Sint-Hermestoren (via de draaitrap uiteraard) sterk aan. Ronse heeft nog textielondernemingen – heet het verder, zie ook onze 01 aflevering omtrent textiel in Ronse, een bijdrage van Thomas Deriemaeker op blz.M – die een belangrijk aandeel hebben in de lokale tewerkstelling én Ronse doet tegelijk iets met het rijke textielverleden van de stad. Bij de rondgang door de stad zullen toeristen zowel kennis maken met de nog resterende optrekjes van de zogenaamde textielbarons én van de kleine woningen o.a. in beluiken waar de gewone textielarbeider huisde. De aandacht van de lezer van BREAK wordt gevestigd op de Hoge Mote (zie ook de aanheffoto voor het Ronse-artikel in BREAK), het Bruulpark… waar ‘s middags de schoolgaande jeugd een sandwich eet op een bankje onder het groen én desgevallend het liefje zoent. Ook de rode beuk krijgt ‘n open doekje en de blik gaat dan richting Mouroitplein waar de gevels getuigen van welstellende families… Zo belandt BREAK in de Art Deco materie die in Ronse zéér breed kan worden uitgesmeerd. VERVOLG EN SLOT VOLGENDE WEEK…
TUUPE VUIR RONSE … LIJKT, ZÓNDER TE ZIJN UITGESPROKEN, DÉ KREET VAN JONG N-VA DAT ZATERDAG IN DE BROUWERIJ WERD GEDOOPT. Glas van de vriendschap als doopsuiker, spaarvarken voor de kado’s…
20’13
http://www.youtube.com/watch?v=o051iigyCyg
Neen, gAZet doet niet aan politiek en, hoe eigengereid én persoonsgebonden we soms ook overkomen, we proberen de partijpolitieke boten op het water te houden, niét in onze redactie. Maar voorbijgaan aan de oprichting van een kakelverse groep jongeren die zo manifest Ronse in hun Vlaamse hart, op de radde tong en op zo’n soliede handen draagt, dàt komt in onze kolommen. Én, de jongerengroepen van de andere partijen én zo ze dat willen, komen zeker nog aan bod. Voor gAZet is welke gelegenheid dan ook vlug voldoende om op reportage te gaan en zo mogelijk ‘n paar foto’s te bedelen, zo we ze zelf al niet nemen, getuige week na week ons COLOFON. Maar laten we verleden zaterdag blijven… Rita Claus (schoolbestuur VKORR) had het hem nog gezegd juni 2011 nadat hij de proclamatie aan elkaar had gepraat als afzwaaiend leerling van KSO Glorieux: “David, jij MOET in de politiek”. En kijk, ze kreeg gelijk, want David Vandekerkhove racede zich initiatiefnemend tot voorzitter van JONG N-VA RONSE. Zaterdag nam hij dan ook de honneurs waar, gedreven, breedlachs, grappend, overtuigd, als ‘n jonge spring-in-’t-veld (beluister ‘t muziekje!). We grasduinen vrijelijk doorheen de meegedeelde deels uitgesproken teksten van dienst, belicht met PPt en dit niet door voorzitter David alleen, maar door een vierkoppig panel. Verzorgd, kort en goed, onderbouwd en eerste burger van Ronse Lieven Dhaeze (zie gAZet nr.15) zag dat het goed was! Volg even mee en de roep van deze zaterdagnamiddag klinkt niet hol zoals hij door zogenaamde breeddenkers wordt gehanteerd: samen voor Ronse, in het Ronssies vertaald TUUPE VUIR RONSE zal, denken en hopen wij, géén… holle slogan blijven. De vijf speerpunten van JONG N-VA RONSE op een rijtje…
… IS HÉT LEITMOTIV VAN JONG N-VA RONSE…
1/JONG & DIVERS = neutraliteit in openbare aangelegenheden; vrijheid van mening, geloof, ideologie, seksuele voorkeur…; nultolerantie voor discriminatie; herziening van het bijzonder taalstatuut voor Ronse 2/ JONG & GELEERD = aanwakkeren van talent; nauwe samenwerking tussen stad en onderwijs; beter & ruimer aanbod van afstudeerrichtingen; afname jongeren zonder diploma secundair onderwijs; participatie stimuleren; OPEN DIALOOG MET ANDERE POLITIEKE JEUGDWERKINITIATIEVEN 3/JONG & OUD = actieve aanpak jeugdwerkloosheid; daling van jongeren in kansarmoede; betere studiekeuzebeleid; aantrekkingskracht voor jonge gezinnen; duurzaam en ecologische beleid 4/JONG & ONDERNEMEND = strategisch plan voor ‘t Rosco; cultuur voor iedereen; taskfor- Samen met N-VA-voorzitter Tijl ce met horeca Rommelaere & de twee andere Ronse; polyzaal sprekers op de persconferentie (Peter Dedecker en David voor alle jeugdCoppens) het bestuur van Jong werkinitiatieven NVA: David Vandekerkhove als & desbetreffende voorzitter, Lorenzo Risack is informatiebeurs; secretaris en Aaron Demeulestartende on- meester penningmeester alsook dernemingen Davine Baert, bestuurslid. intensief ondersteunen 5/JONG & VLAAMS = Vlaamse gAZet zal ook de jongerenwerking van andere partijen belichten; wie daar identiteit voor Ronse; herziedesgevallend reeds wil voor afspreken: ning GAS-reglement; goede gazetronse@gmail.com – gAZet is wel kennis van Nederlands, Frans eigengereid, maar blijft politiek liefst en Engels promoten; afschafneutraal, mààr wie voor RONSE hét fing van de taalfaciliteiten; beste been voorzet, is absoluut een eigentijds diversiteitswelkom in onze kolommen… plan. Signatuur: JONG N-VA…
V
gAZet
ZIE OOK BLZ.11:01
De voet van de met pijlen doorboorde Sebastiaen (in Ronse zegt men zonder nadenken Saint Sébastien!) zochten we vorige week, maar naar welke voet zoeken we in deze twintigste editie van gAZet? Bovendien is er wat speciaal aan, gezien we deze zoekrubriek uitbreiden met een kop én de kop die we vanaf nu elke week óók gaan zoeken heeft wat met
… de voet te maken, ze behoren tot één en hetzelfde lijf. Mààr van welk lijf? Van de voet ‘ten volle uit’ – zie rechts, geven we op blz.Y de twee foto’s die gAZet nam om je na de zoektocht de hele Sint-Sebastiaen te kunnen tonen. Dit brons staat nabij het Bruulpark onderaan de Glorieuxlaan met in de rug de gelijknamige brasserie. Omdat we vonden dat door dat zoeken en brengen van voeten eveneens véél over Ronse kan worden verteld, geven we van nu af én een voet én een Ronsese kop weg! Voor de eerste keer zelfs een extra: iedere Ronsenaar herkent in dit torentje datgene dat op ons stadhuis staat (en waar Adelin Devos een jaquemart in wil), Maar toeval wil dat het nu te zien is vanuit een gezichtshoek van waaruit het weldra niet meer zal kunnen. Van waar kiekte gAZet het torentje van het Ronsese stadhuis???
W 20’13
DE KOP VAN JUT? NEEN, MAAR WELKE KOP DAN?
VERVOLG VAN VORIGE WEEK… Op 24 oktober trad Gilbert Malrait, voor een vrij Europa gesneuveld op het einde van WOII en tijdens zijn verblijf te Ronse leerling in het Kon. Atheneum, in het leger te Provindence, USA. Hij werd er ingekwartierd bij de Medische Dienst. Als militair stamnr. kreeg hij 11011541 (cf. Nationale Archieven USA). Van 25 oktober 1940 tot eind juni 1941 was Gilbert gelegerd in Fort Devens. Van 14 oogst tot 01 oktober 1941 verbleef hij in Camp Edwards (eveneens Massasuchets). Van 02 november tot 15 november 1941 in Muskogee en van mei tot september 1942 in Monroe (eveneens Louisiana). Het was in dat jaar dat hij zich kandidaat stelde voor een pilotenopleiding. Gilbert Malrait doorstond alle medische onderzoeken om te checken of ie tot vliegen geschikt was! Hij slaagde met brio en werd gekazerneerd op de Selman Fieks Basis te Monroe. Negen weken duurde zijn basisopleiding die hij september 1942 aanvatte op Fairschild PT-19 A Cornell, annex zijn navigatorsopleiding. Navigator worden vloeide bijna rechtstreeks voort én uit de kei die Gilbert in wiskunde was én zijn hobby sterrenkunde! Het was een zeer opwindende tijd voor een jongeman die zich liet begeesteren door… avontuur! Gilbert was te Monroe ingedeeld in de class 43-5 FLIGHT 67, bekwam de navigatorvleugels en werd op 10 april 1943 tweede luitenant. Na een kort verblijf bij zijn oom (zie gAZet nr.19), vatte Malrait de crew training aan op het David-Monthan Field nabij Tucson in Arizona. Op 04 mei 1943 werd hij ingedeeld bij de Bolick Crew onder nr. 39-4-69 en wel in het 577e eskadron van de 392th Bomb Group. Door ziekte moest hij een oproeping aan zich laten voorbijgaan en verhuisde daardoor naar de 449th Bomb Group! Daardoor ontsnapte hij aan de dood, want de 392th crashte op Bremen op 26 november 1943! Op het DavidMonthan Field werd op 01 mei ‘zijn’ 449th samengesteld die dan bestond uit het 716thn 717th, 718th en 719th eskadron. Vanuit New Alamogordo in New Mexico werd Malrait met zijn eenheid vanuit de USA overgevlogen naar Engeland en in augustus 1943 toegevoegd aan de 8th Air Force op de Wendling Air Base in
X
Op 24 mei te 17.30u wordt de tijdens WOII gesneuvelde luitenant Gilbert Malrait met militaire eer herdacht op de oude stedelijke begraafplaats.
20’13
Bij de foto’s: de kleine Gilbert, ook met zijn ouders; de tweede crash, met de ‘Maui Maid’, die Malrait overleefde; de… derde zou hem fataal worden!
Monument voor de omgekomen leden van de Sint-Sebastiaensgilde. Het stond vroeger in het Bruulpark zelf, met rug naar de BIB; nu staat het met de rug naar brasserie Saint-Sébastien op het Antonia Depoorterplein. De architect van het momunument was Edgard Lelubre en de sculpteur van het beeld, een aan een boom gebonden en met pijlen doorboorde heilige Sebastiaen, is van Geo Verbanck (Gent 1881-Aartselaar 1961). Georges is ook de sculpteur van het monument ter ere van de gebroeders Van Eyck nabij de Sint-Baafskathedraal van Gent naar een ontwerp van architect Valentin Vaerwyck,. Beiden woonden naast elkaar aan VOLGENDE WEEK VERVOLG & SLOT. De Sterre…
Y
VERVOLG VAN VORIGE BLZ.
Oost-Engeland. Op Alamogordo Army Air Base in New Mexico werd Gilbert ingedeeld in het 719e escadron van de 449th Bomb Group die op 06 sepember weer verhuisde naar het Bruning Army Field in Nebraska. De verhuis was afgerond op 18 september 1943 en op dat moment bestond de eenheid van Gilbert uit 184 officieren en 1203 miliciens. De groep werd uitgerust met 61 B-24 Liberator bommenwerpers, voor ieder vliegtuig werd een tienkoppige crew samengesteld en Malrait werd ingedeeld bij de Thieme Crew 9-D-12. Hun eerste B-24 die deze ploeg kreeg toegewezen, kreeg de naam ‘Betty Ann’ zijnde de naam van de eega van piloot F/O Thieme William. We schrijven oktober 1943. De Betty Ann crashte bij de overvlucht naar Europa boven West-Afrika door té veel ijsafzetting. De bemanning, Gilbert incluis, wist zich te redden door de parachutes waarvan er eentje té vroeg openging boven Meknès in Marokko en gastpiloot kapitein Hiero Hays te pletter stortte. De 449th Bomb Group werd in december 1943 overgebracht naar Grottaglie, operationele basis helemaal in het zuiden van Italië gelegen nabij de stad Raranto. Op 01 januari 1944 was de hele 449th Bomb Group op sterkte om de strijd aan te gaan. Het bereik reikte tot Regensburg, en München (Duitsland), Wenen (Oostenrijk), het zuiden van Frankrijk tot Ploesti en Boekarest in Roemenië. Na de crash met ‘hun’ ‘Betty Ann’ vlogen ze met verschillende vliegtuigen en op 30 januari volgde voor Malrait en de zijnen een… tweede crash, nu met de ‘Maui Maid’, die een ander toestel dat niet van de grond raakte door hard remmen wou ontwijken en zich aldus met de neus in de grond boorde! 2LT Gilbert Malrait vloog zijn missies met de Thieme crew waarbij de missie #40 op 04 april 1944 een derde én fatale crash kende.
Vervolg van blz.W
20’13
Portret van Georges Verbanck door Oscar Colbrandt.
ZIE BLZ.H
Z 20’13
De jongerenwerking binnen ‘blauw’ (“Ik ben penningmeester, dacht ik!?”) ligt momenteel stil en wacht op een nieuwe adem die van jong Ronse zal moeten komen…
Tom Deputter is een bezige, beweeglijke, alerte, gemotiveerde man mét wat in z’n politieke mars, dàt voel je. Hij maakt zich klaar om het waar te maken. Ook sportief Ronse kent hem als speler van Club Ronse en SK dat jammer genoeg naar 4e afglijdt!
Op onze vraag of hij iets wil zeggen over de invulling van De Kloef met De Stadstuin, voert Tom Deputter aan dat De Stadstuin moet gezien worden als het doorbreken van een vicieuze cirkel om finaal tweeverdieners naar Ronsese bodem te lokken. Dit teneinde het weldra gapende gat in onze stadskas van de komende jaren te helpen dichten, wàt absoluut zelfs van levensbelang zal zijn! De bewoning van wat voorheen De Kloef werd genoemd, zal ook een parallel circuit op gang brengen zoals werkgelegenheid, de nieuwe bewoners zullen zich willen ontspannen, aan culturele events…
… deelnemen, sport willen zien én zelf beoefenen, er zal bezoek voor ze komen zodat toerisme zal boomen enz.! Zeer goed Tom en… neem dan eens dat er in In 2005 treedt Tom toe tot het bestuur van OPEN-VLD, maar naar de gemeente- pakweg de helft van de nu leegstaande huiraadsverkiezingen van 2006 toe, scheurt de liberale familie van Ronse in twee zen, akkoord: mits ‘n fikse premie, nóg wat stukken. Samen met Patrick De Dobbeleer wordt Tom naar de gemeenteraad ge- méér van die tweeverdieners komen wonen, stemd, zij het in de oppositie! Tegen 14 oktober legt ‘blauw’ wat meer branie dan geeft dit ‘n dubbel effect op de stadskas aan de dag en gaat als Liberale Unie de kiezer tegemoet. De liberalen blijven in én heeft Ronse meteen een trigger om (op) Ronse nu eenmaal méér dan andere traditionele partijen last hebben met twee dat grote plein zoals gAZet het meermaals strekkingen: de francofone en de Vlaamse. Tom wordt tot de Vlaamse vleugel voorstelde INDERDAAD in te zetten voor… gerekend en, zoals voorheen geschreven, is hij in de huidige legislatuur gemeen- cultuur, kunst, onderwijs, sport, ontspanning teraadslid, fractieleider én binnen de LB op deal van Rudy Boudringhien aankoenz. én voila dus óók… WERKGELEGENHEID. mend schepen. “Ik word nu reeds perfect op de hoogte gehouden van wat reilt Één zaak is zeker: Tom kan en zal zich terdeen zeilt binnen het stadsbestuur. Wekelijks brieft Rudy mij. We zijn een echte ge voorbereiden om als toekomstig schepen tandem opdat ik van hem het roer als schepen van o.a. openbare werken zal beide handen aan de ploeg te slaan, gedrekunnen overnemen en dat per 01 januari 2017. Rudy zal dan 67 jaar zijn…” ven, creatief, jong én met… de ogen open!
11:00
De internationale dag tegen homofobie op 17 mei, is de verjaardag van de dag uit 1990 waarop de Wereldgezondheidsorganisatie homoseksualiteit officieel schrapte van de internationaal gehanteerde lijst van ziekten. Steeds meer gemeenten hangen die dag een regenboogvlag uit. Ze tonen daarmee hun solidariteit met de holebi- en transgendergemeenschap en beklemtonen zo dat ze deze minderheid in hun beleid een plaats willen geven. Vlaamse Ardennen bekennen kleur Toeterniettoe, de regionale afdeling Vlaamse Ardennen van de holebi-jongerenbeweging Wel Jong Niet Hetero, nodigt de gemeentebesturen uit de regio jaarlijks uit om zo’n regenPersbericht (maandag 13 mei 2013) boogvlag op te hangen aan het gemeentehuis. REGENBOOGVLAGGEN Ronse gaf het voorbeeld in 2006. De daaropKLEUREN VLAAMSE ARDENNEN Op vrijdag 17 mei hangen tientallen gemeente- volgende jaren tekenden ook Oudenaarde, Brakel, Kluisbergen, Zottegem en Geraardsbesturen in Vlaanderen en Brussel een regenboogvlag uit naar aanleiding van de internati- bergen in op de actie. Sinds dit jaar zal ook in Zwalm, Lierde, Wortegem-Petegem en Maaronale dag tegen homofobie en transfobie. In de Vlaamse Ardennen wist Toeterniettoe maar kedal een regenboogvlag het gemeentehuis kleuren. liefst tien gemeenten te overtuigen, waarbij ‘We zijn blij dat het aantal deelnemende RONSE de koploper was. Zwalm, Lierde, gemeenten jaarlijks stijgt.’, zegt coördinator Wortegem-Petegem en Maarkedal nemen Gregory Vandewiele. ‘Ze geven hiermee een voor het eerst deel aan de actie.
Informatie in een notendop Toeterniettoe is de regionale afdeling Vlaamse Ardennen van de holebi-jongerenbeweging Wel Jong Niet Hetero. De signaal aan de volledige bevolking dat homofovereniging organiseert activiteiten, heeft bie niet welkom is in hun gemeente.’ een uitgebreide onthaalwerking en interRegenboogbeleid actieve scholenwerking. De vereniging vraagt gemeentebesturen om meer te doen dan de regenboogvlag uit te Toeterniettoe is aangesloten bij çavaria, hangen op 17 mei. ‘Een dag per jaar een regen- de belangenverdediger van holebi’s en boogvlag ophangen heeft een sterke symbolitransgenders in Vlaanderen en Brussel, sche waarde. Toch roepen we gemeentebeen Casa Rosa, het Oost-Vlaams holebisturen op om 365 dagen per jaar aandacht te huis. hebben voor holebi’s en transgenders.’, gaat Toeterniettoe is ook lid van het Vlaams Gregory verder. ‘Daarom stuurden we naar Steunpunt Vrijwilligerswerk en actief in elke schepen van gelijke kansen of diversiteit van de deelnemende gemeenten een brief om de Stedelijke Adviesraad voor Jeugd van holebi’s en transgenders niet te vergeten bij de de Stad Ronse. opmaak van het nieuwe meerjarenplan. We verwachten geen enorme inspanningen, het zijn de kleine dingen die het verschil kunnen maken. We denken aan het aanbod in de plaatselijke bibliotheek, het opnemen van contactinformatie op de gemeentelijke website en in de gemeentelijke nieuwsbrief, aandacht voor het thema op school, kennis en attitude van het gemeentepersoneel, enzoverder. Wij willen gemeentebesturen daar graag bij helpen.’ Toeterniettoe Toeterniettoe is een van de 18 lokale afdelingen van de holebi-jongerenbeweging Wel Jong Niet Hetero. De vereniging heeft een uitgebreide onthaalwerking via e-mail, chat en persoonlijke gesprekken en organiseert ontspannende en informatieve activiteiten. Om het holebi-thema bespreekbaar te maken op school en in jeugdbewegingen, heeft de jeugdvereniging een scholenwerking, waarbij een of twee scholenwerkers een getuigenis brengen en workshop begeleiden. De vereniging werkt voor en door jongeren en is steeds op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Gegadigden zijn dus steeds welkom.
INTERNATIONALE DAG TEGEN HOMOFOBIE Op 17 mei 2013 zullen volgende gemeenten/steden een regenboogvlag uithangen aan het gemeentehuis/stadhuis (met vermelding van het eerste jaar van deelname tussen de haakjes): RONSE (2006) – PROFICIAT STAD RONSE Brakel, Oudenaarde en Zottegem (2008) Kluisbergen (2011) Geraardsbergen (2012) Lierde, Maarkedal, Wortegem-Petegem en Zwalm (2013). Indien je contact wil met Toeterniettoe: de coördinator in Ronse is Gregory Vandewiele. Je kan hem e-mailen bij gregory@toeterniettoe.be. Wil je liever e-mailen naar het nationale adres, dan luidt de mailbox info@toeterniettoe.be. Op de foto’s links zie je de regenboogvlag van vorig jaar aan het Ronsese stadhuis.
Jong geleerd is oud gedaan… een portret van kersvers JONG-NVA voorzitter
David VANDEKERKHOVE (°Ronse, 17 juli 1992) Van kindsbeen af wou David zich voluit inzetten voor zijn medeburgers. Reeds als 12-jarige richtte hij met enkele buren het wijkcentrum ’t Wijksen op. Verder deed David ook mee aan acties om goede doelen te steunen. Zo zetelde David enkele jaren in het bestuur van Vredeseilanden Ronse. Ook tijdens zijn schoolloopbaan in het KSO Glorieux Ronse was David actief betrokken bij alles wat er leefde in zijn school. In het eerste middelbaar werd hij met 98% van de stemmen tot de leerlingenraad verkozen. Vanaf dan ging de bal aan het rollen. In de leerlingenraad werd hem gevraagd of hij de schoolraad wou vervoegen (een overkoepelend overlegorgaan met alle stakeholders van de school). Alsof de schoolraad nog niet genoeg was, kreeg David het aanbod om in het medezeggenschapscollege van de VKORR te zetelen. Zes jaar lang zette David zich in voor zijn medeleerlingen. Hij behaalde in 2011 met onderscheiding het diploma economie-wiskunde. Momenteel studeert David verder in Gent. Hij volgt daar een lerarenopleiding economie – Nederlands.
Hij heeft de ambitie om na bachelor een master in de pedagogie te behalen. Ook in de vakantieperiodes zet David zich vrijwillig in voor Ronse. Hij is namelijk animator in het jeugdwerk voor de stad Ronse. Elke zomer kan je hem vinden op de terreinen van speelpleinwerking de Pagadders in Ronse. Via die werking zetelde David een tijdlang in de Stedelijke Adviesraad voor Jeugd. Maar van zodra hij openlijk uitkwam voor zijn politiek engagement, wou David het spel eerlijk spelen en zette hij een stap opzij. Vanaf nu zetelt David in de Stedelijke Adviesraad voor Jeugd als onafhankelijk lid.
Politieke loopbaan In 2010 waren er federale verkiezingen. David was toen nog net iets te jong om te mogen gaan stemmen. Maar de politieke microbe zat al lang in z’n bloed. Als kind keek hij naar Villa politica en naar De zevende dag. Doch in 2010 besefte David middels zijn burgerplicht een stem uitbrengen voor democratie. David koos er wel voor om
actief op zoek te gaan naar de partij die zijn ideologie het best vertegenwoordigt. En zo kwam David uit bij de N-VA. In 2010 was de lokale afdeling in Ronse op sterven na dood. David maakte zich lid van de N-VA en blies samen met Tijl Rommelaere (huidig voorzitter van NVA Ronse) en Paul Carteus (voormalig voorzitter van N-VA Ronse) de afdeling nieuw leven in… én met succes! In 2011 kreeg David het aanbod om mee te werken aan het project Jongerenpact2020. Pascal Smet (sp.a) zocht 10 geëngageerde jongeren om samen met hem het Vlaams Jeugdbeleidsplan op te stellen. Via dit project maakte David actief kennis met het politieke gebeuren op Vlaams niveau. In 2012 waren het gemeenteraadsverkiezingen in Ronse. David kreeg de negende plaats op de verkiezingslijst. De jongeren waren voor de NVA van kapitaal belang. Ze mochten een eigen programma uitwerken, ze kregen cruciale plaatsen op de lijst, ze mochten mee onderhandelen over het bestuursakkoord… en ga zo maar door. In februari 2013 ging David nationaal. Hij waagde zijn kans om zich kandidaat te stellen om in afdelingsraad van Jong N-VA nationaal te zetelen. Op 23 februari 2013 werd David met unanimiteit van stemmen verkozen tot mandataris in de afdelingsraad. In maart 2013 waren er bestuursverkiezingen bij N-VA Ronse. Daar werd David wederom met unanimiteit van stemmen tot bestuurslid verkozen. Tijl Rommelaere, de nieuwe voorzit-
11:01 ter van de N-VA, vroeg hem toen om een jongerenwerking uit te bouwen, wat voor David een heuse uitdaging was. Na het nodige bloed, zweet en tranen, kon David in mei 2013 het startschot geven van ‘zijn’ jongerenafdeling in Ronse. Op 11 mei jl. waren er bestuursverkiezingen voor Jong NVA Ronse. Daar werd David unaniem als voorzitter van de afdeling verkozen. Iedereen schaarde zich achter zijn visietekst (cfr. De vijf speerpunten – zie blz.V). Diezelfde dag werd er ook een persconferentie georganiseerd waarbij David als kersverse voorzitter zijn project van en voor Jong N-VA Ronse aan Ronse kenbaar maakte. Beknopt is David… gewezen bestuurslid Vredeseilanden Ronse, gewezen mandataris in leerlingenraad, schoolraad en medezeggenschapscollege van de VKORR; animator in het jeugdwerk te Ronse; mandataris in Jongerenpact2020 o.l.v. Pascal Smet (sp.a), bestuurslid N-VA Ronse en PR: sociale media, mandataris in Lokaal Overleg Kinderopvang; mandataris in de Gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Ordening; kakelvers voorzitter Jong N-VA Ronse en mandataris in de afdelingsraad Jong N-VA Nationaal.
Het panel in De Brouwerij op zaterdag 13 mei, v.l.n.r.: Peter Dedecker, David Vandekerkhove, David Coppens en Tijl Rommelaere.
Ergens in Ronse hebben we ons eigenste (mini) FORUM ROMANUM (het echte 11:02 zie je linksboven), dat we dus maar zullen noemen…
FORUM ROTHNACUM VOLGENDE WEEK MÉÉR FOTO’S…
http://www.youtube.com/watch?v=ZtQ76_KlF3I
NU ZONDAG IS HET HOOGDAG VAN PINKSTEREN,
AUTEURSRECHTEN ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN BBIE DEPONERING (i-Depot) Willy Deventer is international author met CAE-code 109987598, aangesloten bij SABAM en bij de BBIE (i-Depot), tevens graficus/kunstschilder met TheArtServercode 22912 alsook uitgever bij de Koninklijke Bibliotheek te Brussel met code 8672, manager Atelier 92/94 Ronse en co-founder BVBA AbyZ consult & projects Gent. Er is ter goeder trouw gepoogd om (beeld-) materiaal op te nemen waarover geen duidelijk copyright te noteren viel. gAZet heeft dus niemand willen duperen, maar, indien er zich iemand tóch tekort gedaan voelt, neem dan asap contact op met onze redactie via gazetronse@gmail.com om ofwel het betrokken (beeld-)materiaal alsnog te verwijderen of om er het copyright van te kunnen vermelden. Confraterneel gegroet, Willy Deventer.
tus’ Hemelvaart, in de vorm van vlammetjes neerdaalde over de apostelen…
INHOUDS– INFO & VERANTWOORDING van de foto’s, illustraties en ander (beeld-) materiaal in jaargang 01 nummer 20 van het lokaal digitaal weekblad gAZet voor Ronse HOME: gAZet logo door Willy Deventer (ook vlg. blz.); eigen foto’s; fotografen onbekend;cartoon Daventra; gAZetGRAfiek BLZ.A: foto uit -AZ-archief v/Willy Deventer BLZ.B: reeds 20 maal gAZet… BLZ.C: fotograaf onbekend; oude prentkaart BLZ.D: oude prentkaart via een lezer BLZ.E: fotograaf onbekend; foto’s via Magda Ladou; eigen foto’s BLZ.F: fotograaf onbekend; eigen foto’s; foto via stadsbestuur; gAZetGRAfiek BLZ.G: eigen foto’s; via stadsbestuur BLZ.H: eigen foto BLZ.I: stadsberichten; BLZ.J/K: eigen foto’s BLZ.L: logo door Willy Deventer BLZ.M/N/O: bijdrage Thomas Deriemaeker; kasteel van Nassau copyright by gAZet BLZ.P/Q/R/S: bijdrage Loes Deventer over ‘t land- & kaartboek van 1684; eigen foto’s
BLZ.T: eigen foto’s; logo/letterfam. door W.D. BLZ.U: foto Damien Van Wambeke; uit BREAK; bijdrage door A.D.; eigen foto BLZ.V: foto’s Leendert Vanden Heule BLZ.W: eigen foto’s; cartoon door Daventra BLZ.X: bijdrage via Ignace Michaux BLZ.Y: eigen foto’s; logo door Willy Deventer BLZ.Z: eigen foto’s BLZ.11:00: bijdrage HOLEBI-Ronse BLZ.11:01: foto’s Leendert Vanden Heule BLZ.11:02: foto’s Thomas Deriemaeker; eigen foto (Rome) COLOFON; eigen foto’s; foto An Deventer OVERZICHT 25 blz. uit gAZet jaargang 01 nr.20 van 17 mei 2013; 32 blz./123 illustr. gAZet élke vrijdag 11.00 uur één week lang… redactie: gazetronse@gmail.com
O. A. I N D I T N U M M E R : √ 2L Gilbert Malrait wordt herdacht… √ Ronse verweven met textiel (01)… √ Tom Deputter is schepen-in-aantocht… √ van dezelfde Abeelstraatfotograaf?… √ waar is de tijd van de waanzin?... √ op wandelroute met Glorieux deel 7… √ BREAK over vriendelijk Ronse!?… √ Jong N-VA Ronse ging van start… √ reeds de kaart van de Fiertel trekken... √ en er ook de scheve kolom aan wijden! √ blik naar/op de Sint-Pieterskerk… √ wààr vloeit de Molenbeek i/d Ronne? √ voet en kop van hetzelfde item… √ verrassing voor Guido aka ‘Beujkie’… √ savuitsjie zeegt daat ie… savuitsjie ees! O.M. IN KOMEND(E) NUMMER(S): √ waar is het arduin van VDW-Henrist?… √ vervolg uit het kaartboek van 1684… √ vervolg Glorieux, vervolg duivels… √ eens ‘n goed artikel over Ronse… √ Ronsemuziekjes uit bomma’s tijd… √ wat brengt de lokale pers?… √ tien woorden, maar dan plastischer… √ en nog van alles en nog wat…
COLOFON gAZet 20’13
Studie naar naaktmodel door Willy Deventer
COLOFON digitaal weekblad gAZet wordt uitgegeven door ATELIER 92/94 te 9600 RONSE BTW BE0 736 111 125 TEL +32 494 41 77 62 (mét voice-mail) gazetronse@gmail.be / azronse@gmail.be initiator/producer/uitgever: Willy Deventer de redacteurs staan bij hun blz. vermeld hoofdredacteur: Willy Deventer de auteurs zijn verantwoordelijk voor hun ingezonden kopijen; kopijen kunnen worden ingekort en/of passages kunnen worden geresumeerd → postadres: Saey Buro, Engelsenlaan 21, ‘t feest van de Heilige Geest die, na Chris9600 Ronse
Terwijl je leest, kli(n)kt er
uit gAZet!
Willy DEVENTER stichter /uitgever van lokaal digitaal weekblad gAZet zegt je alweer tot volgende vrijdag 11.00 uur…
gAZet jg.01 nr.20 vrijdag 17 mei 2013