Sosyalizm
1. Not Tro~ki, "ihanete Ugrayan Devrim" (iUD) adh ~ah~masmda, Sovyet rejimini Him yonleriyle inceledikten sonra, 9. bolilmdeki sonu~ k1smmda rejimin biltilnsel bir tarifini onerir. SSCB, ona gore, ge~ici bir rejimdir. "Sovyet rejimini ge<;ici ya da ge<;i§Sel o/arak nitelemek demek, kapitalizm ('devlet kapitalizmi' iddias1 da dahi/) ve sosyalizm gibi tamamlanm1§ sosyal kategorileri bir kenara koymak demektir. Ancak bu tamm tek ba§zna yetersizdir ve mevcut Sovyet rejiminin ka<;1mlmaz olarak sosyalizme ilerleyecegi gibi yanlz§ bir dii§iinceye yo/ a<;abilir. Oysa kapitalizme geri donii§ de son derece miimkiindiir. Daha eksiksiz bir tanimm daha uzun ve aynnt1h olmas1 gerekecektil:" Bu "daha uzun ve aynntih" tamm i~in Tr~ki ~u formillasyonu onerir: "Kapitalizm ve sosyalizm arasmda bir ge9i§ toplumu olan SSCB'de: a. iiretici gii9lerin geli§imi hala, devlet miilkiyetine sosyalist bir karakter veremeyecek kadar yetersizdir, b. ilkel birikim egilimi, ihtiya9lardan dogmaktadir ve planh ekonominin her gozeneginde mevcuttur, c. burjuva nitelikli yeniden oolii§iim normlan, toplumsal farkhla§manm temelinde yatmaktad1r, d.ekonomik geli§me, her ne kadar i§9ilerin ko§ullarm1 yava§ yava§ iyile§tirse de, h1zla bir ayncahkhlar kastmm olu§umuna katk1da bulunmaktadir, e. sosyal 9eli§kileri kendi lehine kullanan biirokrasi, kontrol edilemeyen, sosyalizme yabanc1 bir kast haline donii§mii§tiir, f. toplumsal devrim, iktidardaki partinin ihanetine ragmen, hala miilkiyet ili§kilerinde ve i§9ilerin bilincinde ya§am bulmaktadlf, g. biriken 9eli§kilerin evrimi, sosyalizmde son bulabilecegi gibi toplumu kapitalizme de gotiirebilir, h. kapitalizm yolunda ilerleyen mevcut kar§1-devrim i§9ilerin direni§ini k1rabilir, i. sosyalizm yolunda ilerleyen i§9iler biirokrasiyi ala§ag1 edebilir." Tro~ki
bu tamma ~unu ekler: "Mesele, ulusal ve uluslararas1 diizlemlerde, bu iki canh giiciin, yani proletarya ile burjuvazinin miicadelesi sonucunda <;oziilecektil:"
2. Not Tro\ki'nin 1936 y1lmda SSCB i\in yapt1g1 bu "uzun ve aynnhh" tammt ele alip 2004 'teki duruma gore degerlendirirsek, etkenlerin s1rasm1 degi~tirip, Tro\ki 'nin en sona koydugu etkenleri en ba~a almak gerekecektir: "Mesele, ulusal ve uluslararas1 diizlemlerde, Im iki can It giiciin miicadelesi sonucunda <;oziilecektir." Ekim devriminin yarathg1 kazammlarm (ki bunlan ilerde tckrar ele alacag1z) par~alanmasmda alman mesafeye ragmen, bize gore mesele hala tam anlam1yla ~ozi.il-