Master NLP(VI) hoe kennis van het brein steunend is 23 maart 2016

John van der Meij Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Therapie (Oegstgeest) Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen (Haarlem)

OPDRACHT • Schrijf met je rechter hand een 9 in de lucht • Draai met je rechtervoet en rondje boven de grond, met de klok mee • Doe nu beide opdrachten tegelijk

Het snijvlak van de interne, subjectieve wereld en van de externe, objectieve wereld van de wetenschap (voelen van angst is niet hetzelfde als het vuren van de amygdala)

Breinregels bij de N van NLP 1. Heb kennis van het brein 2. Hoe ouder, hoe dominanter 3. Zorg voor veiligheid om te kunnen leren 4. Krijg inzicht in je doelen 5. Staying cool under pressure 6. Ontwikkel getuigepositie 7. Communiceer met compassie

HEB KENNIS VAN HET BREIN

BREINREGEL 1

Het verschil tussen een professional en een nieuweling is een model. Het uitermate krachtgevende model is “weten hoe je brein werkt” Evian Gordon, Brain Revolution; 2009

PREFRONTAAL

NEO

LIMBISCH

REPTIEL

Het brein in simpele weergave

Handmodel

HOE OUDER , HOE DOMINANTER

•

BREINREGEL 2

KAN IK VERANDEREN?? 29 mei 2015

De Kracht van het Brein bij Coachen

Nee dank je, ik ben op dieet

Lekker!

Neuken?

Ons brein is ‘gebouwd’ om veranderingen te kunnen weerstaan. Gedrag automatiseren vergroot de overlevingskans Noodzaak om te veranderen pas : -Bij levensbedreiging -Bij veel lijden

DE DIEPST INGESLETEN BREINPROGRAMMA’S WINNEN EN DE MEESTE MENSEN HEBBEN NIET GENOEG DISCIPLINE OM LANG GENOEG TE OEFENEN MET EEN NIEUW PROGRAMMA.

De formule voor duurzame gedragsverandering

d∆ = F (iD x D x iA) • d∆ = • iD = • D = •

duurzame verandering innerlijke drang (lijdensdruk en een alternatief zien) discipline (om automatismen, sociale druk en ziektewinst te weerstaan) iA = interne attributie (fouten en tegenslagen aan jezelf toeschrijven)

KRIJG INZICHT IN JE DOELEN

BREINREGEL 4

Welk pad leidt naar je doel?

The Marshmallow Test

Het executieve brein Dan Siegel,Mindsight 2010

CEObrein

Integratievezels Prefrontale cortex Margriet Sitskoorn, 2016

Executieve vaardigheden Sam Goldstein & Jack Naglieri

• • • • • • • • •

Aandacht; richten, vasthouden, loslaten Emoties reguleren; omgaan met stress Flexibiliteit bij veranderingen Ongewenst gedrag onderdrukken Taken en zaken starten Organiseren Plannen Jezelf monitoren Gebruik maken van je werkgeheugen

Extra executieve vaardigheden • Reëel zelfbeeld vormen • Vermogen tot ‘theory of mind’ (vb Churchill) • Prosociaal gedrag

Executieve vaardigheden Sam Goldstein & Jack Naglieri

• Flexibiliteit bij veranderingen (cognitief en mentaal)

• Ongewenst gedrag (impulsen) onderdrukken • Gebruik maken van je werkgeheugen

Waar heb je het werkgeheugen voor? Koppeling van verleden, heden en toekomst

• • • • •

Begrijpen Beslissingen nemen Onthouden en herhalen Informatie terughalen uit lange termijn geheugen Iets van het ‘toneel’ houden

Werkgeheugen ( korte termijn geheugen): een tijdelijke opslagplaats van taakrelevante informatie

Je brein is s’nachts bezig je werkgeheugen leeg te maken

HIPPOCAMPUS PFC

NB vooral ‘leegmaken’ in lichte droomloze slaap, 2e helft nacht

Koude executieve vaardigheden • Vaardigheden die gebruikt worden om een doel te bereiken in een niet-emotionele omgeving waar analytische vermogens belangrijk zijn (puzzel oplossen bijv.) Dorsolaterale Prefrontale Cortex

Warme executieve vaardigheden • Deze vaardigheden evalueren, suren en be.heersen stimuli en opdrachten met een persoonlijke emotionele lading (Marshmallowexperiment) Ventromediale Prefrontale Cortex

De geheime code van Michelangelo inde schepping van Adam

God maakt Adam een homo sapiens verus

ONTWIKKELEN EN VERANDEREN BETEKENT DAT JE UIT JE COMFORTZONE MOET

ZORG VOOR VEILIGHEID

BREINREGEL 5

Handmodel

In welke “toestand” verkeert je zenuwstelsel? In stand 1 kun je leren…

ONTVANKELIJK

REACTIEF

BELONEND

BEDREIGEND

STAND 1

STAND 2 MODEL ZENUWSTELSEL

STAYING COOL UNDER PRESSURE

BREINREGEL 5

Silhouet illusie Welke kant draait de danseres op? Nobuyuki Kayahara

Leren kijken met ‘nieuwe’ ogen…

Om nieuwe vaardigheden te kunnen leren en je hersenen te ontwikkelen moet je je aandacht leren richten

Alles wat je aandacht geeft groeit, omdat aandacht de plasticiteit van je hersenen stuurt

Zelfgerichte Neuroplasticiteit ACTIEF AANDACHT ERGENS AAN GEVEN GEEFT RICHTING AAN NEUROPLASTICITEIT EN VORMT JE HERSENEN, GEVOELENS EN VAARDIGHEDEN OP DE MANIER DIE JIJ VOOR OGEN HEBT.

Aandacht voor prikkels van buitenaf Exogene of automatische aandacht: •‘Ik wil nu’- krachten •Ondermijnen langetermijndoelen •Direct een beroep op je genot- of pijnsysteem •Prikkeling van ‘oude brein’ •Bottom-upcontrole van aandacht

Aandacht voor prikkels van buitenaf Exogene of automatische aandacht: •‘Ik wil nu’- krachten •Ondermijnen langetermijndoelen •Direct een beroep op je genot- of pijnsysteem •Prikkeling van ‘oude brein’ •Bottom-upcontrole van aandacht

Endogene of bewuste aandacht: •“Ik wil echt”- krachten •Ondermijnen je doel niet •Bewust je Prefrontale cortex inzetten •Reguleren ‘lagere’delen van het brein •Top-downaandacht •Goal shielding

Multitasking oftewel verdeelde aandacht

onze hersenen niet goed in parallelle, maar vooral in seriĂŤle informatieverwerking razendsnelle switch van de ene naar de andere taak; in de switch neem je geen info op dus: minder efficient in uitvoering, kennisopname en tijd

“Ik ben nog niet klaar”; “ik moet nog iets doen”; “dit is belangrijk, dit is urgent”

Stress systeem in hersenen voortdurend onder druk….. bedoeld voor korte acute stress…

Continue staat van paraatheid door prikkeling van het stresssysteem en de reactie van het lichaam is funest. Cellen hypergevoelig: -Nerveus -Angstig -Voortdurend idee dat er iets belangrijks gebeurt Cellen sterven: - Geheugen slechter - Stemming verandert

“sucker for irrelevancy” : wel een bericht, geen informatie…

Invloed van chronische stress op het brein

.

Richard Davidson;Nat Neurosci. 2012 Apr 15; 15(5): 689–695

De echte vijand van hoge prestatie is niet stress, maar de afwezigheid van gedisciplineerd tussentijds herstel

29 mei 2015 De Kracht van het Brein bij Coachen

Selectieve aandacht trainen ter bevordering van doelgericht gedrag middels selectieve aandachtsmeditatie

Om doelen te bereiken: Dorsolaterale PFC

Superieure frontale sulcus

-Aandacht ergens op richten -Te blijven richten -Te bemerken als je afgeleid wo -Je weer opnieuw richten

Meditatie is goed om aandacht te focussen

TRAINEN VAN SPIEREN VERANDERT HET LIJF

TRAINEN VAN DE GEEST VERANDERT HET BREIN

Open aandachts meditatie: mindfulness

Mindfulness leert je bewust te worden van allerlei sensaties, eigenschappen gedachten en gevoelens en dat wat je waarneemt te accepteren‌

VERANDERINGEN IN BREIN Mindfulness Neuroscience

Afname grijze stof amygdala na mindfulness training Hรถlzel et all, SCAN (2010) 5,11^17

Invloed van open aandacht op het brein

.

Richard Davidson;Nat Neurosci. 2012 Apr 15; 15(5): 689–695

Insula activatie neem toe na een mindfulness-training ; empathie neem toe Farb et all, 2007

Left anterior shift Prefrontale Cortex bij meditatie Je kweekt een houding van toenadering ipv vermijding aan

ONTWIKKEL GETUIGEPOSITIE

BREINREGEL 6

Silhouet illusie Nobuyuki Kayahara

Bewustzijn als een container

PIJN

Dat wat vervelend is moet weg versmalling van bewustzijn

PIJN

Bewustzijn verruimen

PIJN

Getuige positie

Lensmodel open, objectief en observerend blijven naar jezelf en de ander KIJKEN -NAAR ONSZELF -NAAR ANDEREN

MINDSIGHT LENSMODEL

OBSERVATIE

Vermogen om het ´ik´ waar te nemen, zelfs tijdens het ervaren van een gebeurtenis

OPENHEID

Afstemming op wat er is

OBJECTIVITEIT

Het hebben van gedachte of gevoel, zonder meegesleept te worden

Buiten je eigen ervaringen staan, zonder oordeel en zonder gewoontes en zonder emoties gedreven

Zelfbewustzijn

Mindful awareness technieken: ontwikkelen van bewustzijn naar binnen The Mindful Brain; Daniel Siegel, 2007

Effecten Minfulness Meditatie: Vergroten van zelfbewustzijn Reguleren van je emoties Richten van je aandacht

• Bij mensen die niet ‘mindful’ zijn zijn de Amygdalae chronisch overactief

Afname grijze stof amygdalae na mindfulness training van 8 weken

Left anterior shift Prefrontale Cortex bij meditatie Je kweekt een houding van toenadering ipv vermijding aan

“NEEM HET ALLEMAAL NIET AL TE ERNSTIG OP, HET GAAT MAAR OVER JE LEVEN…” GENPO ROSHI

COMMUNICEER MET COMPASSIE

BREINREGEL 7

Communicatie

Defend Your Research: I Can Make Your Brain Look Like Mine Uri Hasson in Harvard Business Review,2010

Innerlijke spraak: zelfkritiek of compassie Zelfkritiek: circuits die fouten opsporen Compassie: circuits die geruststellen

Begrijp de beperkingen van ons alledaagse bewustzijn De ander kan zich maar heel korte tijd op vier kleine brokjes informatie tegelijk richten GEBRUIK KORTE ZINNEN PRAAT LANGZAAM NIET LANGER DAN DERTIG SECONDEN

Werkgeheugen ( korte termijn geheugen): ongeveer 4 brokjes info 30 seconden vastgehouden

Onder woorden brengen emoties bij mannen • Meer tijd nodig • Vrouw ‘taliger’ ontwikkeld • Vooroordeel: “Gevoel niet onder woorden brengen= geen gevoelens hebben”

• Man minder behoefte eindeloos te praten

Luisteren MAN

•Meer gefocuste aandacht mbt het probleem oplossen •Snel naar conclusie

VROUW •Meer interesse in proces hoe je bij de conclusie komt •Beschouwen meer de consequenties, de context etc.

…Mannen doen vaak wat ze gevraagd wordt… Lieverd ga naar de winkel, laat Tom nog even lekker liggen. Neem de kinderen mee naar school; huur wat dvd’s en maak gerust de rest van de afwas af..

maar luisteren selectief‌ Lieverd ga naar de winkel, laat Tom nog even lekker liggen en neem de kinderen mee naar school; huur wat dvd’s en maak gerust de rest van de afwas af..

Gender differences in brain activity toward unpleasant linguistic stimuli concerning interpersonal relationships: an fMRI study Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci (2005) 255 : 327–333

Bij vrouw neemt oxytocine na 10 min praten toe‌

Bij man ontwikkelt zich sneller fight, flight, freeze..

Wat gebeurt er in het brein bij het horen van onplezierige woorden betreffende je relatie?

Waarom luisteren mannen zo? Judith Glaser; Navigational Communications; Gender Intelligent Listening; 2008

Man LH

Compartimentalized listening

• Mannen luisteren om:

- Besluit te nemen - Het antwoord te krijgen - Het probleem op te lossen

Waarom luisteren vrouwen zo? Judith Glaser; Navigational Communications; Gender Intelligent Listening; 2008

• Vrouwen willen eerst brede context om keuze te kunnen maken

RH

Vrouw

Web-based listening

Vrouwen breder corpus callosum vooral Frontaal

Man die gekwetst wordt en dat niet aangeeft… • • • • •

Zich terug trekken Niet meer praten… Passief-agressief Gaan mokken, zeuren Geven steken onder water

Vrouw die gekwetst wordt en dat niet aangeeft… • Gaat in de aanval • Agressief , ‘slaat’ om • •

zich heen Generalisaties Veel herinneringen, oude feiten

Bedankt voor uw aandacht !

voor meer info: www.trilemma.nl