'Voorlopig geen kilometerheffing'

24

Nederland Logistiek

Remco Dijkstra

Cem Laçin

47 jaar, woonachtig in Lienden, 7 jaar actief in de Tweede Kamer, dossiers (selectie): infra, mainports, verkeer en vervoer van mensen en goederen, verkeersveiligheid, water

34 jaar, woonachtig in Schiedam, 3 jaar actief in de Tweede Kamer, dossiers (selectie): infrastructuur, mobiliteit, milieu

‘Voorlopig geen kilometerheffing’ TLN organiseerde onlangs een debat tussen Tweede Kamerleden Cem Laçin (SP) en Remco Dijkstra (VVD) over mobiliteit in Nederland. Beiden reageerden op vijf prikkelende stellingen en maakten zo klip en klaar met welke ambities ze de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 ingaan.

25

D E B AT

Corona zal de mobiliteit in Nederland definitief veranderen Cem Laçin (CL): ‘Eigenlijk zijn we al voor corona begonnen met anders te kijken naar mobiliteit, en corona heeft dit alleen maar in een stroomversnelling gebracht.

Hoe gaan we om met woon-werk verkeer? Moeten we zoveel blijven vliegen? Nu is het moment om serieus werk te maken van toekomstbestendige en dus duurzame mobiliteitsoplossingen.’

Remco Dijkstra (RD): ‘Ik vraag mij af hoe definitief de huidige situatie is ná corona. De capaciteit van het openbaar vervoer is nu serieus minder. Maar blijft dat zo? Tegelijkertijd kan ik mij voorstellen dat we blijvend meer gaan thuiswerken. Wat gezien de voordelen overigens alleen maar goed zou zijn.’

CL: ‘Net zoals Remco hoop ik niet dat de huidige situatie in het openbaar vervoer de nieuwe werkelijkheid is. Daar moeten we ons ook niet te snel bij neerleggen. Waarom gebruiken we de nu stilstaande touringcars niet om de capaciteit in het openbaar vervoer uit te breiden?’

RD: ‘Lijkt mij een prima plan. En laten we dan aanvullend slimmer omgaan met kantoortijden en schoolroosters.

Zo’n gedragsverandering gaat ook veel bijdragen aan onze mobiliteit.’

CL: ‘Mee eens. We moeten nu het gesprek aangaan met werkgevers en onderwijsinstellingen om hierover afspraken te maken, om te bereiken dat men meer buiten de spits reist.’

Files verdwijnen alleen als álle weggebruikers gaan betalen voor het gebruik van de weg RD: ‘Ik vind deze gedachtegang wat naïef, zeker als de veronderstelling is dat de motorrijtuigenbelasting en bpm dan direct komen te vervallen. Ik geloof namelijk niet dat de overheid een dergelijke inkomstenderving zal fiatteren.

Bovendien: als volwaardige alternatieven in het openbaar vervoer uitblijven, is de kans groot dat je als automobilist en wegvervoerder betaald in de file komt te staan.’

CL: ‘Het principe van betalen naar gebruik kan zeker bijdragen aan de bereikbaarheid in ons land, maar het is zeker niet dé oplossing. Immers, niet iedere Nederlander heeft een – betaalbaar – alternatief voorhanden. Zeker niet in de regio. En zolang we dat niet weten te borgen, dat iedereen

in Nederland zonder al te veel problemen kan kiezen voor een andere vervoerswijze dan de auto, ben ik geen voorstander van een kilometerheffing.’

RD: ‘Laat duidelijk zijn: het principe van betalen naar gebruik klinkt eerlijker. Maar omdat autorijden daarmee een stuk duurder wordt, geloof ik niet dat er op dit moment een politieke meerderheid bestaat voor deze maatregel. Simpelweg verhouden de kosten en de baten zich niet. Kilo­ meterheffing zie ik daarom voorlopig geen praktijk worden.’

Vergroting van de wegcapaciteit stimuleert de economie en werkgelegenheid CL: ‘Die koppeling zie ik inderdaad. Met de belangrijke kanttekening dat je een vergroting van de wegcapaciteit niet realiseert met enkel meer asfalt. Weliswaar krijg je dan geen langere files, maar wel bredere. Het is beter om de wegcapaciteit te vergroten door goederentransport van de weg te halen en over te hevelen naar de binnenvaart en het spoor.’

RD: ‘In tegenstelling tot de SP zie ik wél de absolute noodzaak van weguitbreidingen. Belangrijke transportcorridors als de A15 en A67 zijn sinds de jaren ’70 tweebaans ingericht. Bizar, als je het mij vraagt. Daar moeten we echt snel iets aan doen.’

CL: ‘Soms is asfalt wél de oplossing, begrijp me goed. Maar wat ik vooral belangrijk vind, is dat we telkens het gehele plaatje schetsen: wat zijn de mogelijkheden en is meer asfalt dan de beste oplossing? Bij de recente verbreding van de A27 bijvoorbeeld zijn de alternatieven nooit serieus overwogen. Daar is direct voor wegverbreding gekozen.’

RD: ‘De VVD ziet het openbaar vervoer, in tegenstelling tot de SP, niet als publieke dienst die daarom onbeperkt geld mag kosten. Lege bussen willen we zoveel mogelijk voorkomen. Elke euro kunnen we maar één keer besteden. Daarom kiezen we in de eerste plaats voor rendabele ­mobiliteitsoplossingen, en dat is in de regio toch vaak eerder een weguitbreiding dan een ov-oplossing.’

CL: ‘Ik zie het eerder andersom. Kijk naar de RandstadRail, de lightrailverbinding tussen Den Haag en Rotterdam. Die heeft geleid tot tal van nieuwe woonwijken in de nabijheid van de spoorlijn. Daardoor zijn mensen uit Den Haag en Rotterdam getrokken en is de bereikbaarheid van die

Cem Laçin: ‘Met enkel meer asfalt krijg je geen langere files, maar wel bredere.’

26

Nederland Logistiek

steden verbeterd. Bovendien kunnen de mensen in de buitengebieden met de RandstadRail eenvoudig naar de stad reizen, mochten ze dat willen. Eerst bewegen, dan wonen – in die volgorde zien we het graag bij de SP. En min of meer hetzelfde gaat op voor een spoorverbinding als de Betuweroute. De aanleg van dit traject heeft het goederenvervoer over het spoor gestimuleerd en daarmee voor extra werkgelegenheid gezorgd. Tegelijkertijd is ermee voorkomen dat er handel is weggelekt naar de ons omringende landen.’

Alvorens te kunnen investeren in nieuwe infrastructuur, moeten we eerst investeren in onderhoud en beheer van infrastructuur CL: ‘Daar ben ik het niet mee eens. Aanleg, onderhoud en beheer moet je parallel laten lopen. Wel vind ik dat het beheer en onderhoud op dit moment te veel achterstand kent. Maar dat hoeft de aanleg van nieuwe infra niet in de weg te staan. Uiteindelijk gaat het om de capaciteit en daarmee de aantrekkelijkheid van ons land. En daar dragen zowel de aanleg als het beheer en onderhoud van infrastructuur aan bij.’

RD: ‘Hier ben ik het eens met Cem, beide kunnen naast elkaar. Met de belangrijke randvoorwaarde dat investeringen in het één niet ten koste gaan van investeringen in het ander. Ik pleit daarom al langer voor verhoging van het investeringsbudget om nieuwe wegen aan te kunnen leggen, en een apart budget voor beheer en onderhoud. Waarbij het natuurlijk afwachten is wat corona – in zijn algemeenheid – gaat betekenen voor toekomstige investeringen.’

CL: ‘Ook ik vind dat we die bestedingsruimte voor bestaande en nieuwe infra moeten borgen, zeker met een mogelijke recessie op komst. Daarom is het goed om de rekening van de crisis neer te leggen bij de multinationals in ons land die jarenlang hebben geprofiteerd van onze belastingvoordelen. Door hen meer te belasten, zorg je ervoor dat zij een eerlijke bijdrage gaan

Remco Dijkstra: ‘Belangrijke transport­ corridors als de A15 en A67 zijn sinds de jaren ’70 tweebaans ingericht.

Bizar, als je het mij vraagt.’

leveren aan onze samenleving. Tegelijkertijd creëer je daarmee de benodigde bestedingsruimte, met oog voor de toekomst.’

Goederentransport is alleen te verduurzamen als wegtransport naar het water en spoor wordt verplaatst CL: ‘Deze stelling onderschrijf ik volledig. We moeten binnen het goederentransport veel meer gebruik gaan maken van het water en spoor. Daarom is het ook zo belangrijk om onze bruggen en sluizen goed te onderhouden, zodat we de binnenvaart optimaal kunnen inzetten. Wegtransport is dan met name weer interessant voor de laatste kilometers, zeker als dit elektrisch gebeurt. Bij elkaar kom je dan tot een duurzame totaaloplossing.’

RD: ‘Ik ben het niet eens met deze stelling. Immers, ook het wegtransport draagt serieus bij aan de verduurzaming van het goederenvervoer. Het is eerder een kwestie van en-en. Als het wegtransport doorgaat met de ingezette verduurzaming, en daarnaast de binnenvaart groener gaat opereren en het spoor beter wordt ontsloten, dan kun je tot écht slimme en duurzame transportoplossingen komen. En dat kan betekenen dat je bewust kiest voor een modal shift, van de weg naar bijvoorbeeld de binnenvaart, zeker als het écht efficiënt en duurzamer is. Niet enkel en alleen om vrachtwagens van de weg te krijgen.’

CL: ‘Zo’n aanpak vraagt wel om wederzijdse transparantie. Alle modaliteiten moeten dusdanig van elkaar op de hoogte zijn dat je met elkaar een optimale belading weet te realiseren. En daar schort het nu nog wel eens aan, mede omdat de VVD zich al langer terughoudend opstelt ten aanzien van het stimuleren van deze wederzijdse transparantie.’

RD: ‘Het mag duidelijk zijn dat wij marktwerking voorstaan, met de daarbij behorende transparantie. Ik had juist het idee dat de SP hier wat weifelend in staat, en eerder een planeconomie aanhangt. Echter, bij deze nodig ik Cem graag uit om dit thema nader met elkaar te gaan bekijken.’

CL: ‘Dat doe ik met alle plezier. Want ondanks onze soms afwijkende politieke overtuigingen, streven we beiden naar een mobiel Nederland, met een goede bereikbaarheid, duurzaam goederentransport en tijdig onderhoud van de infrastructuur. Een verschil van inzicht is dus overkomelijk, vermoed ik zomaar.’