YÜZBiNL E R iN S Ü R G Ü N Ü K l R l M 'DA TÜRK S O YKIRIMI
* Yayın sahasında, tarihteki Kırım milli hareketlerinden, miUi kahramanlarından, Türk Dünyası ile olan yakınlık, birlik ve bera berlikten bahsedilmesine müsaade edilmemiştir. •
Işgal zamanında işçi olarak Almanya'ya gönderilenlere ve Kı
zılordu'dan kaçarak Almanlar'a iltica edenlere, esirlere, Kırım'a dönme müsaadesi verilmemiştir. l65l Ayrıca 1 9 4 1 sonbaharında Kı rım'dan sürgün edilerek Kafkasya'da iskan ettirilen birkaç bin Kırım Türkü'nün de Kırıın'a dönmesine izin verilmemiştir. Halbuki onlar, anavataniarına kavuşma hasreti ve sevinci içinde Kırım sınırında Militopol'e kadar gelmişlerdi.166l
2. Kınm'da Milli Faaliyetler Türk Tiyatrosu Kınm Türkleri bir taraftan camilerinde ibadetlerini yaparlarken,
okullarında çocuklarını okuturlarken, diğer taraftan da tiyatrolarını açtılar. Baştan ilave etmek gerekir ki, bu tiyatro çalışmalan tama men Almanlar'ın idaresi ve kontrolü altında idi. Onların gayeleri,
bu tiyatroların sayesinde askerlerini eğlendiemek ve morallerini yüksek tutmaktı. Tiyatro idarecileri repertuarı; şekil, ınana ve ruh
itibariyle Kırım Türkleri'nin içinden aldıkları efsanelerle hazırla mışlar, edebi bir üslOpla sahneye koymayı başarmışlardır. "arzı Kız", "Bahçesaray Hareıni", "Altın Beşik" gibi seçilmiş oyuntarla seyirci karşısına çıkan Türk sanatkfuları, yüzlerce defa verdikleri temsiller le Kırım Türkleri'nin bazan gururlarını okşamış, bazan onları ağlat mış, sevindirmiş ve coşturmuştu. Kırım Türkleri, merhum Gaspıra lı İsmail Bey'in "Tercüman"ından sonra ilk defa bu tür kültür çalış masıyla milli varlıklarını hissettirmişlerdi. Kırım'ın bütün şehir, ka
saba ve köylerinden binlerce Türk, kamyonlarla, arabalada Akmesçit' e Türk Tiyatrosu'nu seyretmeye geliyordu. Bu ilginin başlıca sebebi; 65 Özkırım: a.g.y., s. 11:1. 66 Kırımal, Dr. Edige: Kırım'da Topyekun Tehcir ve Katliam. Dergi, 5. sayı, hususi baskı, s. 19, Temmuz 1956, Münih. 52