202
FETHI TEVETOOLU
üzere dağılmıştı. Mustafa Kemal Paşa da kendisini büsbiitün bu mücadeleye ada yarak istifasını verdi ve Hiikumet Ordusu'ndan çekildi. Bizim heyet İstanbul'dan yola çıktığında, Sivas Kongresi toplanmış bulunuyor du. Biz, gayn resmf olarak bu kongreyi toplayanlara tasviye edilmiştik.' Böylece bu lunduklan yerlere yaklaştığımız zaman tavsiye yazılarımızı gösterip kolaylık sağla yacaktık. Bizce, bu Millf Miicadele'nin ne amaçla yapıldığı ve ne gibi sonuçlar do ğurabileceği açıkça bilinmiy�rdu. İstanbul'daki yabancı temsilciler bu yüzden biiyük bir kuşku içinde .idiler. Hatta bize : ''Ne olur, ne olmaz, tedbirli ve uyanık bulu nunuz" diye tavsiyelerde bulunmuşlardı. Lakin, Mardin'e vardığımız zaman anla şıldı ki, Türkiye'nin doğusundaki bütün sivil ve asker memurlar, yetkililer, Millf Mü'cadele Hareketi'ne katılmışlar .ve yalnız Malatya bunun dışında kalmıştı. Ordu sub�ylan ve memurlar, hep Sivas'dan (Mustafa Kemal Paşa'dan) aldıkları emirler le hareket ediyorlar ve idare mekanizması eskisi gibi işliyordu. Biz 78 Eylül'de Malatya'dan· hareket ettiğimiz zaman, Sivas .Kongresi sona ermiş ve seçtiği bir korn iteye de hükumet vazifesini vermişti. Malatya 'da bize, Millf Mücadelecilerin bizi, yani Amerikan Hükumeti'nin gönderdiği araştırma heyetini, iyi karşılayacakianna ve memleket durumunu gö'riip anlamak vazifemizi güzelce · başarabilmemize memnunlukla yardımcı bulunacakianna dair gü'verice verilmişti. İstanbul Hü'kumeti'ne karşı ayaklanma ve ihtiliil sayılacak bir davranışın önderi olan zatın, bizi "Hoş geldiniz/" diyerek resmf surette karşılayacak kimselerin arasında bulunmasını ve bu yüzden gezimi;:;in kö'tü'ye doğru gitmesini istemediğin:ı iyin, bizi karşılacak heyetle Mustafa Kemal Paşa 'nın bulunmasını istemediğimi söyledim. Ayın yirminci günü (20 Eylül 7979 Cumartesi), öğle vakti Sivas;ın varoş/an na vardık Yolumuz dağların arasından birkaÇ mil dolaştıktan sonra, kıvnlıp vadi ye iniyordu ve oradan vadinin manzarası fevkatade idi. Şehir, Karadeniz 'e akıp gi den bir nehrin kenannda idi. Bizi karşılamak iyin nehre yakın düz bir yere çadır lar kuru[muş, bir pavyon hazırlanıp halılar döŞenmiş ve bir müjreze piyade ve sü'vari �ıtası' çıkarılmıştı, R�malılar.dan kalma taş�kö'prü' ve o.rkasında hızla akan ne hir ik b�'tü'n bu riıan.zara p�k ·güzel bir tablo. teşkil ediyordu. ·
.
Karşılama heyetinde sivil ve asker erkan ile -Mustafa Kemal Paşa dışında Kongre'nin seçtiği diğer Temsilciler Heyeti ileri gelenleri vardı. Bu ileri gelen say gın kimselerin baz-ılan, memleketin tanınmış, seçkin, yüksek şahsiyetleri idiler. İtal ya Savaşı sona erdiği vakit bir Türk kruvazö'rünü'n komt,Jtanı olarak Akdeniz'de pek cesaret/i· ·ve gösterişli bir akın yapıp, geçen Ekim'in birinde de Bahriye Nazırı sıfatı ve Baş-temsilci yetkisi ile· Mondros Mü'tarekenamesi'ni imzalamış olan Rauf