Hoe worden onze Als je aan iemand vraagt “Wie ben jij?” krijg je meestal als antwoord de naam, de leeftijd en het beroep. Dat is allemaal slechts de oppervlakte. Wanneer je iemand al een beetje kent, krijg je de diepere laag te horen, zoals welke waarden belangrijk zijn voor hem en hoe iemand zich verhoudt tot de samenleving. In die gesprekken ontstaat de mogelijkheid je in te leven in iemand anders, je te verbinden met die ander. Leven is ontmoeten, een intieme relatie met de wereld en de ander aangaan.
Verbinding is de sleutel tot het begrijpen van de ander en van het leven. Alleen in verbinding, in de ontmoeting, kunnen we het leven gaan verstaan. Met verstaan bedoelen we dat je het leven werkelijk begrijpt. Intelligentie kun je zien als de mogelijkheid om het leven te verstaan. Vanuit dat begrip ben je in staat om adequaat te handelen in, en te reageren op sociale situaties. Emotionele intelligentie vraagt dus om sensitiviteit, een open mind. De kunst van het leven is dat je je vanuit deze verbondenheid ook verantwoordelijk voelt voor de ander en de wereld waar je deel van uitmaakt. Dat is pas wijsheid.
Verbinding met het echte leven Het ontwikkelen van een helder denkvermogen is heel belangrijk, maar dit moet wel in samenhang zijn met een rijk gevoelsleven, met fantasie en verbeeldingskracht. Om voeding te geven aan zo’n rijke intelligentie moet de school vanuit de verbinding met het leven werken. Dat wil zeggen dat doen, ervaren en beleven centraal staan. We zullen ophouden kinderen uit de beleving te halen door steeds alles uit te leggen. Als hoofd en hart zich verbinden, kan de mens tot doorleefd inzicht komen. Dan werken we letterlijk aan de basis. Dan pas groeit intelligentie uit tot wijsheid.
Goede basis Als we op de basisschool de basis niet goed verzorgen, is de kans groot dat mensen in hun latere leven gevoelens krijgen als: ‘ik ben niet mezelf’, ‘ik kan mijn weg niet vinden’, ‘ik heb 30
educare | januari 2014
met niemand echt contact’ of ‘mijn hoofd is nooit vrij van malende gedachten’. Deze mensen kunnen in hun basis niet rusten en in de ouderdom zullen hun herinneringen minder levendig zijn. We zouden waarschijnlijk veel minder therapeuten en coaches nodig hebben als opvoeding en onderwijs bij zouden dragen aan een rijkere voedingsbodem voor het denken, een voedingsbodem waarop in het latere leven wijsheid kan bloeien.
Als het denken vleugels krijgt Goede leraren spreken tot de verbeelding, waardoor het denken vleugels krijgt; het zijn heelmeesters. Ze zullen minder informatie overdragen en meer verhalen vertellen. Ze zullen muziek, dans, schilderen en toneel naast taal en rekenen een
Goede leraren spreken tot de verbeelding, waardoor het denken vleugels krijgt. belangrijke plaats geven, omdat ze weten dat dit voor het ontwikkelen van intelligentie essentieel is. Ze zullen ruimte maken voor spel, fantasie en verbeelding omdat ze zich niet langer blind staren op nut en leeropbrengst. Afstandelijke, technische leermiddelen nemen niet de plaats in van de levende relatie met de leerkracht en de andere kinderen.