11
Thema 7 Wereldhandel Blok 1 Peper en nootmuskaat
Daar en nu: Nederlandse sporen in Indonesië
BRON 7 Met waterbuffels wordt een akker geploegd.
Van het VOC-verleden kun je in Indonesië nog altijd sporen zien. De huidige hoofdstad Jakarta was in de VOC-tijd de hoofdvestiging van de VOC. De stad heette toen Batavia. Batavia werd gebouwd als een Hollandse stad met grachten, pakhuizen, kantoren en woonhuizen in Hollandse stijl. Maar het klimaat is in Indonesië heel anders dan in Nederland. De grachten stonken enorm en de huizen waren niet koel genoeg. Batavia ligt laag en is omringd door moerassen. Het is er daardoor heet en in de 17de eeuw vol muggen die tropische ziekten overbrachten. De sterfte onder Europeanen was daardoor erg hoog. Rijke Europeanen lieten daarom grote buitenhuizen bouwen buiten Batavia, meer landinwaarts. De bouwstijl van huizen werd in de loop der tijd aangepast aan het tropische klimaat. Er werd gezorgd voor ventilatie en zo veel mogelijk schaduw.
Indonesië
Het gebied waar de Hollandse kooplieden rond 1600 gingen handelen, ligt rond de evenaar. Omdat het bij de evenaar warm is, stijgt de lucht daar op. Zo ontstaat een lagedrukgebied waar de lucht van het noordelijk en het zuidelijk halfrond naartoe stroomt. Dit gebied heet de intertropische convergentiezone (ITCZ). De lucht die naar Indonesië stroomt, is over warme zeeën gekomen. De toegestroomde lucht bevat daardoor veel waterdamp. Bij het opstijgen koelt de lucht af en condenseert de waterdamp. Zo ontstaat er (veel) regen. Grote delen van Indonesië hebben dus een tropisch regenwoudklimaat met altijd warm en vochtig weer. Door die gelijkmatige omstandigheden leven er veel verschillende soorten planten en dieren. Ook zijn er in Indonesië veel vulkanen. De vulkanische as vormt een vruchtbare bodem voor de landbouw. Samen met het warme en vochtige klimaat zorgt dit ervoor dat de boeren in Indonesië drie keer per jaar kunnen oogsten. Indonesië is een eilandenrijk. Voor de Hollanders had dat als voordeel dat ze overal per schip goed konden komen. Maar de zee zorgde ook voor weinig dagelijks contact tussen de Indonesiërs zelf. De cultuurverschillen tussen de eilanden zijn daardoor groot. Een uitzondering op deze cultuurverschillen is de taal. Bijna alle Indonesiërs spreken het Bahasa Indonesia. Die taal is afgeleid van het Maleis.
06488036_Mundo_THV2_Lesboek.indb 11
BRON 8 Oude pakhuizen in Jakarta aan een gracht (Kali Besar). Door de hitte stinkt het water enorm.
04-02-14 15:27