Θεσσαλών Υγεία Τεύχος 14

ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 • ΤΕΥΧΟΣ 14

6-7

8-9

Εξασφαλίστε απογόνους τώρα και στο µέλλον

Κολπική µαρµαρυγή µία σύγχρονη επιδηµία

ΒΑΤΣΑΡΕΑΣ ∆ΗΜΗΤΡΗΣ

ΞΙΩΝΗΣ ΘΕΟ∆ΩΡΟΣ

10-11

33

Το άσθµα έχει σοβαρό αντίκτυπο στις ζωές των ασθενών

Σακχαρώδης ∆ιαβήτης

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΡΙΖΟΥΛΗΣ ΑΝ∆ΡΕΑΣ

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

4

edi to rial

Υ

ποδεχόμαστε το καλοκαίρι, την εποχή που όλοι είμαστε πιο ξέγνοιαστοι χωρίς όμως να ξεχνάμε την υγεία μας. Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας έχει σκοπό την συνεχή ενημέρωση του κοινού μας για σημαντικά ζητήματα που αφορούν τον τομέα της Υγείας. Παράλληλα το περιοδικό ¨Θεσσαλών Υγεία¨ παρουσιάζει σφαιρικά εξειδικευμένα θέματα υγείας που απασχολούν την ιατρική κοινότητα. Στην ύλη του περιοδικού περιλαμβάνονται ιατρικά άρθρα, όπου οι γιατροί είναι πρόθυμοι να ενημερώσουν το κοινό μας και να λύσουν οποιαδήποτε απορία πάνω στο αντικείμενό τους, συμβουλές υγείας, έρευνες και αναλύσεις για εξειδικευμένα θέματα. Ειδικότερα, ο κ. Βατσαρέας από το Κέντρο Εξωσωματικής Medimall Αθηνών και ο κ. Παναγιωτίδης από το Κέντρο Εξωσωματικής ΙΑΚΕΝΤΡΟ Θεσσαλονίκης μας ενημερώνουν για την εξωσωματική γονιμοποίηση. Επιπλέον, η διατροφολόγος κ. Λιούλια δίνει πολύτιμες συμβουλές για τη διατροφή μιας μητέρας την περίοδο του θηλασμού. Διαβεβαιώνουμε όλους τους φορείς της Υγείας της Θεσσαλίας πως μέσα από το δικό μας ¨Θεσσαλών Υγεία¨ έχουν τη δυνατότητα να ενημερώσουν με στόχο τη συμβολή τους στην πρόληψη και τη θωράκιση της υγείας του πολίτη με θέματα αποκλειστικά ιατρικού περιεχομένου. Έχοντας ως σταθερή προτεραιότητα τη διασφάλιση του υψηλότατου επιπέδου ενημέρωσης ελπίζουμε να είμαστε το ιατρικό σημείο αναφοράς για εσάς! Σας εύχομαι καλό καλοκαίρι με Υγεία! Υπεύθυνη Marketing Αγγελοπούλου Γεωργία Thessalikipress1@yahoo.com ΕΚ∆ΟΤΗΣ Βαγγέλης Κωνσταντάκος

email: vagelis64@hotmail.com ΤΜΗΜΑ MARKETING Αγγελοπούλου Γεωργία

ON LINE

Ο Ιατρικός οδηγός διανέµεται δωρεάν µε την εφηµερίδα «Θεσσαλική PRESS» 28ης Οκτωβρίου 85, ΒΟΛΟΣ, Τηλ.: 24210 36610, ΦΑΧ: 24210 34320 www.thessalikipress.gr - info@thessalikipress.gr Θεσσαλική press ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Θεσσαλών Υγεία

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Γιαννοπούλου Ιφιγένεια ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Θεοδώρα Τζανή, Αντωνόπουλος Μιχάλης Αντώνης Παπαϊωάννου, Γιώργος Ανδρής

Περι εχόμεν α 6-7

Βατσαρέας Δημήτριος Μαιευτήρας- Γυναικολόγος Medimall IVF Clinic.

8-9

Ξιώνης Θεόδωρος Καρδιολόγος

10-11

Ευαγγελία Παπαγεωργίου Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

12-13

Θάνος Νικόλαος Νευρολόγος

14-15

Γιάννης Παναγιωτίδης Κλινικός Εμβρυολόγος ΙΑΚΕΝΤΡΟ Θεσ/νικης

30-31

Κένταυρος Κέντρο Φυσικής Αποκατάστασης

33

Ριζούλης Αντρέας Ενδοκρινολόγος

35

Μανούκα Βίκυ Ιατρός Αναισθησιολόγος – Βελονιστής

36-37

Χαιδεμενάκης Στυλιανός Χειρουργός Ορθοπαιδικός

39

Μπουρτζάλας Κωνσταντίνος Χειρουργός Ωτολαρυγγολόγος

41

16-17

Κουτσιαρής Επαμεινώνδας Χειρουργός Ουρολόγος - Ανδρολόγος

20-21

Λιούλια Γεωργία Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Μπρίζας Στέργιος Νευροχειρούργος

45

Νταφόπουλος Αλέξανδρος Μαιευτήρας - Γυναικολόγος

47

24-25

49

Δεληγιάννη Νάντια Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

27

Καραμαρίας Γιώργος Αιματολόγος

28-29

Γούλας Σπύρος Αναισθησιολόγος

Κλινική «Αγίου Γεωργίου» Πέτρου Δημήτριος Ειδικός Ρευματολόγος

50-51

ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

53

Καραγιάννης Νικόλαος Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

56-58

Ιατρικά Νέα ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

5

6

Εξασφαλίστε απογόνους τώρα και στο μέλλον Δημήτριος Βατσαρέας Μαιευτήρας – Γυναικολόγος Ειδικευμένος στην εξωσωματική γονιμοποίηση και Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας της Medimall IVF Clinic. (Περισσότερες πληροφορίες: www.vatsareas.gr και www.medimall.gr )

Σ

ύμμαχος στην επιθυμία των ανθρώπων για απογόνους, η γενετική επιστήμη έχει κάνει αλματώδη πρόοδο τα τελευταία χρόνια στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Από τις πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις, αυτές που αφορούν στην κρυοσυντήρηση γενετικού υλικού για μελλοντική χρήση και βέβαια, η δωρεά γενετικού υλικού (ωάρια, σπέρμα ή και έμβρυα) από πιστοποιημένους δότες σε υπογόνιμους άνδρες και γυναίκες που θέλουν να αποκτήσουν παιδί.

Παγώστε το χρόνο. Βάλτε στην κατάψυξη το σπέρμα ή τα ωάριά σας!

Σήμερα ολοένα και περισσότεροι άνδρες και γυναίκες αποφασίζουν να τεκνοποιήσουν σε όλο και μεγαλύτερες ηλικίες, είτε λόγω σπουδών και καριέρας, είτε λόγω αναζήτησης κατάλληλου συντρόφου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δυσκολεύΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ονται να αποκτήσουν παιδί ακόμα και με τη βοήθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αν όμως είχαν προβλέψει την κρυοσυντήρηση του σπέρματός τους οι άνδρες και των ωαρίων τους οι γυναίκες, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο απλά!

Η κρυοσυντήρηση των ωαρίων

Είναι γνωστό ότι η προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας είναι ο περισσότερο επιβαρυντικός παράγοντας για την απόκτηση ενός παιδιού. Αυτό οφείλεται αφενός στο μικρό αριθμό και αφετέρου στα χαμηλής ποιότητας ωάρια που παράγουν οι γυναίκες μετά τα 35-38 τους χρόνια, με συνέπεια τη δημιουργία εμβρύων κακής ποιότητας, τα οποία μοιραία οδηγούν σε αποτυχία εγκυμοσύνης και αυξάνουν τον κίνδυνο της αποβολής, ακόμα και στην περίπτωση κάποιας επιτυχούς προσπάθειας με εξωσωματική γονιμοποίηση. Η χρήση κρυοσυντηρημένων ωαρίων σε συνδυασμό με τις τεχνικές κρυοσυντήρησης γενετικού υλικού που έχουν βελτιωθεί θεαματικά στις μέρες μας, έχουν αντίστοιχα αυξήσει και τα ποσοστά κυήσεων από έμβρυα προερχόμενα από καταψυγμένα ωάρια. Η διαδικασία για τη λήψη και την κρυοσυντήρηση των ωαρίων, απαιτεί αρχικά τη διέγερση των ωοθηκών της γυναίκας με τη χορήγηση γοναδοτροπινών. Ο αριθμός των ωαρίων που λαμβάνεται είναι συνήθως μεγάλος

και άρα ικανοποιητικός στις νεότερες γυναίκες, ενώ είναι μικρότερος σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και μπορεί να απαιτηθούν περισσότερες από μία ωοληψίες.

Η κρυοσυντήρηση του σπέρματος

Η μέθοδος ξεκίνησε στη δεκαετία του 1950 και εφαρμόζεται για να συντηρήσει τα κύτταρα σπέρματος όσο είναι γόνιμα για μελλοντική χρήση. Η κατάψυξη των σπερματοζωαρίων μπορεί να διατηρήσει τη γονιμότητα σε άνδρες που: • πρόκειται να λάβουν θεραπεία για καρκίνο ή να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση προστάτη ή όρχεων, διαδικασίες οι οποίες μπορεί να βλάψουν την ποιότητα ή την παραγωγή σπέρματος • προγραμματίζουν να πραγματοποιήσουν αγγειεκτομή • εξασκούν επαγγέλματα υψηλού κινδύνου, με έκθεση σε χημικές ουσίες, ακτινοβολία ή υπερβολική θερμότητα και τα οποία μπορεί να προκαλέσουν στειρότητα • υποφέρουν από δυσλειτουργίες εκσπερμάτωσης. Η συλλογή του σπέρματος μπορεί να γίνει στο σπίτι ή στην κλινική μας. Εκείνοι που θα φέρουν το σπέρμα από το σπίτι θα λάβουν ακριβείς οδηγίες για τη σωστή συλλογή και τη μεταφορά του.

λεί μία διαδεδομένη λύση για τα υπογόνιμα ζευγάρια που θέλουν να αποκτήσουν παιδί και ένας από τους δύο ή και οι δύο σύντροφοι, αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας. Από δημοσιευμένες έρευνες στις οποίες μελετήθηκε ο μεγάλος αριθμός των παιδιών που γεννιούνται έπειτα από δωρεά γενετικού υλικού, αλλά και των πολλών οικογενειών που απέκτησαν με αυτή την μέθοδο παιδί, δεν φάνηκε κάποια αρνητική συνέπεια στις σχέσεις μητέρας, πατέρα και παιδιού, στην ποιότητα της μητρότητας και της πατρότητας ή στη συναισθηματική υγεία των παιδιών, παρά την έλλειψη γενετικής σχέσης μεταξύ μητέρας ή πατέρα (ή και των δύο σε περιπτώσεις δωρεάς εμβρύων) και παιδιού. Tα κέντρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και εξωσωματικής γονιμοποίησης που προσφέρουν ορισμένες ή όλες από τις υπηρεσίες που αναφέρονται πιο πάνω, θα πρέπει να ακο-

λουθούν τα πρότυπα και το νομοθετικό πλαίσιο που ορίζει τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και Ελλάδα με την άδεια και τις σχετικές πιστοποιήσεις από της ΕΑΙΥΑ (Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής): • να διαθέτουν υψηλής ποιότητας κρυοσυντηρημένο γενετικό υλικό • να επιλέγουν σχολαστικά τους δότες και τις δότριές μας τόσο με κλινικούς και γενετικούς ελέγχους όσο και με τεστ προσωπικότητας και ψυχολογίας • να εξασφαλίζουν τις ιδανικές συνθήκες κρυοσυντήρησης, φύλαξης, και μεταφοράς • να εγγυώνται την ανωνυμία των δοτών/δοτριών • να παρέχουν πλήρη ιχνηλασιμότητα τόσο στα ωάρια όσο και στο σπέρμα που δίδεται για δωρεά, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την απόλυτη αδυναμία πρόσβασης σε αυτή σύμφωνα με το νόμο και με μοναδική εξαίρεση τις περιπτώσεις που ο ίδιος νόμος ορίζει • να εφαρμόζουν απαρέγγλιτα τη διάθεση ενός συγκεκριμένου αριθμού ωαρίων από κάθε δότρια. Ο αριθμός αυτός υπολογίζεται από τα παιδιά που έχουν γεννηθεί από τον ίδιο δότη/δότρια και ορίζεται βάσει νόμου στα 10. Αυτό επιτυγχάνεται παρακολουθώντας την πορεία του εκάστοτε γενετικού υλικού, από τη διάθεση και τη γονιμοποίησή του, μέχρι την επιτυχή έκβαση της εξωσωματικής και τη γέννηση του μωρού.

Δωρεά γενετικού υλικού

Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να γίνει η μέθοδος ευρέως αποδεκτή, κυρίως λόγω ηθικών διλημμάτων, πλέον όμως η δωρεά ωαρίων, σπέρματος ή και εμβρύων, αποτεΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

7

8 Κολπική μαρμαρυγή – μία σύγχρονη επιδημία Θεόδωρος Ξιώνης Καρδιολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης Ιασώ Θεσσαλίας ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ – EUROPEAN CERTIFICATION IN HEART FAILURE ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΝ ΥΠΕΡΗΧΟ ΚΑΡΔΙΑΣ – EUROPEAN CERTIFICATION IN TRANSTHORACIC ADULT ECHOCARDIOGRAPHY

Η

καρδιά μας αποτελείται από δύο κόλπους και δύο κοιλίες. Σε μια υγιή καρδιά το ηλεκτρικό σήμα που θα οδηγήσει στην σύσπαση των κόλπων και των κοιλιών παράγεται ρυθμικά από μία περιοχή του δεξιού κόλπου που ονομάζεται φλεβόκομβος και η οποία αποτελεί τον φυσικό βηματοδότη της καρδιάς. Το ερέθισμα διασπείρεται στους κόλπους, στη συνέχεια περνά μέσα από τον κολποκοιλιακό κόμβο και τελικά διαδίδεται στις δύο κοιλίες οδηγώντας στη σύσπασή τους. Ο καρδιακός παλμός είναι συγχρονισμένος, δηλαδή κάθε σύσπαση των κόλπων αντιστοιχεί σε μία σύσπαση των κοιλιών (60-100παλμοί/λεπτό και 1:1 αντιστοιχία). Στην κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ), ο φλεβόκομβος δεν λειτουργεί, ενώ παράγονται πολλαπλά ασύγχρονα ηλεκτρικά σήματα από διάφορα σημεία των δύο κόλπων (χαοτικός κολπικός ρυθμός). Το κολπικό μυοκάρδιο στην προσπάθεια του να ανταποκριθεί αποκτά μία υποτυπώΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

δη και άναρχη συσταλτικότητα που ονομάζεται μαρμαρυγή.. η κολπική συχνότητα μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 400 παλμούς/λεπτό. Ο κολποκοιλιακός κόμβος όμως σταματά τα περισσότερα ηλεκτρικά ερεθίσAματα και αφήνει να περάσουν στις κοιλίες περίπου 50-150/λεπτό, τα οποία διεγείρουν τις κοιλίες άρρυθμα και ακανόνιστα. Η ΚΜ είναι η πιο συχνή αρρυθμία στην κλινική πράξη και η συχνότητά της αυξάνεται με την ηλικία. Είναι σπάνια στους νέους αλλά, μετά την ηλικία των 65 ετών, το 5% του πληθυσμού παρουσιάζει την αρρυθμία αυτή. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμάται ότι πάσχουν περίπου 4.5 εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ μέχρι το 2030 υπολογίζεται ότι ο αριθμός αυτός θα ξεπεράσει τα 15 εκατομμύρια, με 120.000 ως 215.000 καινούριες διαγνώσεις κάθε χρόνο. Η KM μπορεί να εμφανιστεί σε υγιή άτομα χωρίς την παρουσία κάποιας άλλης καρδιακής πάθησης (ειδικά σε νεότερα άτομα). Σε άλλες περιπτώσεις η KM μπορεί να συσχετίζεται με υπέρταση, στεφανιαία νόσο, βαλβιδοπάθεια, μυοκαρ-

διοπάθεια, περικαρδίτιδα, συγγενή καρδιοπάθεια, καρδιακή ανεπάρκεια, κατανάλωση αλκοόλ, διαταραχές θυρεοειδούς ή άλλες συστηματικές νόσους.

Τα κύρια συμπτώματα της ΚΜ είναι:

• Αίσθημα ακανόνιστων και άρρυθμων καρδιακών παλμών, ταχυπαλμία και αίσθημα φτερουγίσματος στον θώρακα • Θωρακική δυσφορία, στηθάγχη • Κόπωση, δύσπνοια, αδυναμία • Ζάλη, σκοτοδίνη ή τάση λιποθυμίας • Μερικοί ασθενείς δεν έχουν καθόλου συμπτώματα και ανακαλύπτουν ότι έχουν ΚΜ σε τυχαίο έλεγχο Η διάγνωση της ΚΜ γίνεται με το ηλεκτροκαρδιογράφημα ή με το holter ρυθμού.

Ανάλογα με τον τρόπο που εκδηλώνεται η ΚΜ, διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες

• όταν η ΚΜ εμφανίζεται περιστασιακά, ανατάσσεται αυτόματα ή και με παρέμβαση (φαρμακευτική ή μη) και διαρκεί λιγότερο από 7 ημέρες,

χαρακτηρίζεται ως παροξυσμική • όταν διαρκεί περισσότερο από 7 μέρες (συνήθως απαιτείται κάποια παρέμβαση για την επαναφορά του φυσιολογικού ρυθμού) χαρακτηρίζεται ως εμμένουσα • όταν η διάρκεια της αρρυθμίας είναι μεγαλύτερη από 1 έτος αλλά δεν έχει εγκαταλειφθεί ή αποτύχει κάθε προσπάθεια αποκατάστασης του φυσιολογικού ρυθμού χαρακτηρίζεται ως χρόνια • όταν η διάρκεια της αρρυθμίας είναι μεγαλύτερη από 1 έτος και έχει εγκαταλειφθεί ή αποτύχει κάθε προσπάθεια αποκατάστασης του φυσιολογικού ρυθμού χαρακτηρίζεται ως μόνιμη και λαμβάνονται απλώς μέτρα για την ομαλοποίηση της καρδιακής συχνότητας. Στην ΚΜ, λόγω του χαοτικού κολπικού ρυθμού, το αίμα δεν προωθείται ικανοποιητικά και λιμνάζει μέσα στους κόλπους. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων, οι οποίοι είναι δυνατόν να αποσπασθούν και με την κυκλοφορία του αίματος να εμβολίσουν κάποια αρτηρία (συνηθέστερα κάποια εγκεφαλική αρτηρία, προκαλώντας το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο). Οι ασθενείς με ΚΜ εμφανίζουν 5 ως 7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αγγειακoύ εγκεφαλικού επεισοδίου σε σχέση με τον υπόλoιπο πληθυσμό. Επίσης, η ΚΜ μπορεί να προκαλέσει κόπωση του καρδιακού μυός και καρδιακή ανεπάρκεια.

Η επιτυχής αντιμετώπιση του ασθενούς με ΚΜ περιλαμβάνει τους εξής στόχους:

• ρύθμιση της καρδιακής συχνότητας (έλεγχος συχνότητος - rate control) • πρόληψη των θρομβοεμβολικών επεισοδίων • ανάταξη σε φλεβοκομβικό ρυθμό και διατήρηση αυτού (έλεγχος ρυθμού - rhythm control) • πρόληψη υποτροπής ΚΜ Ο έλεγχος της συχνότητας επιτυγχάνεται με τη χρήση φαρμάκων (κυρίως αναστολέων διαύλων ασβεστίου, β-αποκλειστών ή/και δακτυλίτιδας) ή ηλεκτροφυσιολογικών επεμβάσεων (τροποποίηση/ κατάλυση του κολποκοιλιακού κόμβου σε συνδυασμό με εμφύτευση βηματοδότη), με στόχο τον έλεγχο της κοι-

λιακής καρδιακής συχνότητας. Κανένα μέτρο δεν λαμβάνεται για τη διατήρηση φλεβοκομβικού ρυθμού. Ο έλεγχος του ρυθμού είναι η συνεχής προσπάθεια για διατήρηση φλεβοκομβικού ρυθμού, με τη χρήση ηλεκτρικής ανάταξης (συχνά κατ΄επανάληψη), τη χορήγηση αντιαρρυθμικών φαρμάκων Κατάλυση ΚΜ στην περιοχή (p r o p a f e n o n e , των πνευμονικών φλεβών flecainide, amiodarone) νεότερα αντιπηκτικά παρουσιάζουν ή τ η δ ι ε ν έ ρ γ ε ι α κ α τ ά λ υ σ η ς ισοδύναμη με το sintrom αποτελε(a b l a t i o n ) στην περιοχή των πνευ- σματικότητα και αισθητά μεγαλύμονικών φλεβών ή και του αριστε- τερη ασφάλεια (λιγότερες αιμορρού κόλπου. Η κατάλυση της ΚΜ ραγίες). όταν γίνεται σε εξειδικευμένο κέντρο από έμπειρη ιατρική ομάδα έχει να Συμπερασματικά, η ΚΜ είναι μια παρουσιάσει εκπληκτικά αποτελέαρρυθμία όχι τόσο αθώα όσο πίσματα (σε επιλεγμένο πληθυσμό το ποσοστό ίασης φθάνει το 70-80%) στευε παλαιότερα η ιατρική κοιΑνεξάρτητα από τη στρατηγική, νότητα. Η σύγχρονη καρδιολογία θα πρέπει πάντα να εξετάζεται η προσφέρει πλέον πολλές λύσεις χρήση αντιπηκτικής αγωγής, για και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαπροφύλαξη από αγγειακά εγκεφα- σφαλίζει και την πλήρη ίαση. Η λικά επεισόδια και συστηματικές εμδιαχείριση της ΚΜ πρέπει να γίβολές. Η θεραπεία με αντιπηκτικά αποφασίζεται όταν ο ο θρομβωτι- νεται αποκλειστικά από τον καρκός κίνδυνος είναι κλινικά σημαντι- διολόγο, ο οποίος με προσοχή θα κός με βάση το καθιερωμένο πλέον πρέπει να επιλέγει κάθε φορά τη (CHA2DS2VASc score). Παλαιότε- βέλτιστη θεραπεία για τον ασθερα μοναδική επιλογή αποτελούσε η νή του! acenocoumarol (το γνωστό sintrom), αλλά πλέον κυκλοφορούν ευρέως νεότερα αντιπηκτικά ( a p i x a b a n , dabigatran, rivaroxaban - έχουν σταθερή δόση, υπολογισμένη με βάση τη νεφρική λειτουργία και δεν απαιτείται τακτική μέτρηση της πηκτικότητας – όμως είναι απαραίτητος ο υπολογισμός της νεφρικής κάθαρσης (GFR) τουλάχιστον δύο Όταν το score είναι >1 τότε κρίνεται φορές το χρόνο). Τα αναγκαία η αντιπηκτική αγωγή ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

9

10

Το άσθμα έχει σοβαρό αντίκτυπο στις ζωές των ασθενών Νεότερες θεραπείες Δρ Ευαγγελία Παπαγεωργίου Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ «ΕΛΠΙΣ» ΒΟΛΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» ΒΟΛΟΣ

Τι είναι το άσθμα;

Είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος που σε συνδυασμό με τη βρογχική υπεραντιδραστικότητα που αναπτύσσεται από αυτήν, οδηγεί σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια συριγμού, δύσπνοιας, βάρους στο στήθος και βήχα. Τα παραπάνω συνδυάζονται με μεταβαλλόμενη απόφραξη των αεραγωγών που αναστρέφεται είτε αυτόματα ή μετά από θεραπευτική παρέμβαση. Χαρακτηριστικό της νόσου είναι η ετερογένεια. Τα συμπτώματα του άσθματος μπορούν να επιδεινωθούν είτε σταδιακά είτε αιφνίδια. Αυτό αναφέρεται συχνά ως «κρίση άσθματος» ή «παρόξυνση». Οι σοβαρές παροξύνσεις μπορεί να οδηγήσουν σε νοσηλεία και μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή. Ωστόσο, όταν χορηγείται κατάλληλη θεραπεία, το άσθμα μπορεί να ελεγχθεί χωρίς συμπτώματα.

Πόσο συχνό είναι το άσθμα στην Ελλάδα; Σύμφωνα με την επιδημιολογιΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

κή έρευνα της Ομάδας Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας του 2011, 8,6% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα έχει άσθμα. Η συχνότητα του άσθματος αυξάνεται με την ηλικία . Η αύξηση αυτή μπορεί να αποδοθεί στην πιθανή υποδιάγνωση του άσθματος στην παιδική ηλικία και στην πιθανή υπερδιάγνωση του άσθματος στην τρίτη ηλικία (όπου πιθανώς συγχέεται με τη ΧΑΠ)

Σε ποιους ασθενείς θα υποψιαστούμε την παρουσία άσθματος;

Το άσθμα εκδηλώνεται συνήθως με παρατεινόμενο βήχα, συριγμό, βάρος στο στήθος και δυσκολία στην αναπνοή. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί έχουν εποχική κατανομή (συνήθως άνοιξη-φθινόπωρο) ή να παρατηρούνται σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Χαρακτηριστικά, τα συμπτώματα του άσθματος εμφανίζονται τη νύχτα ή νωρίς το πρωί, μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνα, ερεθιστικές ουσίες ή κρύο

αέρα, κατά τη διάρκεια της άσκησης, ή μετά από λήψη φαρμάκων.

Πώς γίνεται η διάγνωση του άσθματος;

Η διάγνωση του άσθματος βασίζεται στο ιστορικό και στη συμβατή κλινική εικόνα. Η τεκμηρίωση γίνεται με την ανεύρεση σημαντικής αναστρεψιμότητας στη σπιρομέτρηση. Η σπιρομέτρηση αξιολογεί την δύναμη της εκπνοής και εξετάζει αν η χορήγηση ενός φαρμάκου που ανοίγει τους αεραγωγούς με τους οποίους αναπνέουμε αυξάνει σημαντικά αυτή την εκπνευστική δύναμη. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί η διακύμανση της μέγιστης εκπνευστικής ροής με τη χρήση ενός ροομέτρου. Σε περιπτώσεις διαγνωστικής δυσκολίας χρησιμοποιούνται δοκιμασίες πρόκλησης που αξιολογούν τη ειδική ευαισθησία που έχουν οι αεραγωγοί των ασθενών με άσθμα. Όταν οι ασθενείς με άσθμα εμφανίζουν ιστορικό συμβατό με παρουσία ευαισθησίας σε αλλεργικούς παράγο-

11

θέστερη επιλογή τους β2-διεγέρτες ταχείας έναρξης δράσης όπως η σαλβουταμόλη. Η βάση της ρυθμιστικής θεραπείας του άσθματος είναι η εισπνεόμενη κορτιζόνη που θα πρέπει να λαμβάνεται σε επαρκή δόση καθημερινά από όλους τους ασθενείς με επίμονο άσθμα. Σε συνδυασμό με βρογχοδιασταλτικά μακράς δράσεως, άρα σε δόσεις που μπορεί να δίνονται μία ή/ και δύο φορές την ημέρα προλαμβάνουν τις παροξύνσεις της νόσου και οδηγούν στον έλεγχο αυτής.

Τι είναι το σοβαρό άσθμα;

ντες πρέπει να υποβάλλονται σε αλλεργικά τεστ με σκοπό την ταυτοποίηση αυτών των παραγόντων, ώστε να ληφθούν μέτρα αποφυγής ή να αντιμετωπιστούν και εμφανίζονται τη νύχτα ή νωρίς το πρωί, μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνα, ερεθιστικές ουσίες ή κρύο αέρα, κατά τη διάρκεια της άσκησης, ή μετά από λήψη φαρμάκων.

Ποια είναι η σύγχρονη θεραπεία του βρογχικού

άσθματος;

Η θεραπεία περιλαμβάνει γενικά και ειδικά μέτρα. Στα γενικά ανήκουν η αποφυγή των αλλεργιογόνων και της έκθεση σε δυσμενείς περιβαντολλογικές συνθήκες και ερεθιστικούς παράγοντες. Στα ειδικά περιλαμβάνονται φάρμακα που συνήθως δίνονται με τη μορφή εισπνοών και διακρίνονται σε ανακουφιστικά και ρυθμιστικά. Όλοι οι ασθενείς με άσθμα θα πρέπει να έχουν διαθέσιμο ένα εισπνεόμενο ανακουφιστικό φάρμακο, με συνη-

Το σοβαρό άσθμα αφορά μια μικρή ομάδα ασθενών που η νόσος τους δεν μπορεί να ελεγχθεί παρά τη θεραπεία, η οποία κατά κανόνα περιλαμβάνει υψηλές δόσεις εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών. Για να αποφασίσουμε ότι ένας ασθενής πάσχει από σοβαρό άσθμα πρέπει να έχουμε διασφαλίσει ότι λαμβάνει σωστά τη θεραπεία του, να έχουμε αποκλείσει άλλες διαγνώσεις, να έχουμε θεραπεύσει νοσήματα που μπορεί να επηρεάζουν το άσθμα. Οι περιορισμοί που βιώνουν τα άτομα με σοβαρό άσθμα μπορεί να έχουν ευρείες και σοβαρές συνέπειες, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν θέματα ψυχικής υγείας. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί ειδικές θεραπευτικές παρεμβάσεις για το σοβαρό άσθμα. Για τους ασθενείς με σοβαρό αλλεργικό άσθμα έχει ένδειξη ένα μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι της IgE (omalizumab). Τέλος το τελευταία 2ετία βρίσκεται στη διάθεση μας το μονοκλωνικό αντίσωμα κατά της ιντερλευκίνης 5 (αντιIL-5, mepolizumab).

Υπάρχει ιστοσελίδα για τους Έλληνες ασθενείς με άσθμα στο διαδίκτυο;

Η ιστοσελίδα www.myasthma.gr Ασθενείς λοιπόν με τα ανωτέρω συμπτώματα είναι απαραίτητο να εκτιμηθούν από πνευμονολόγο με σκοπό τη διάγνωση και τη σωστή και έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

12

Δυσκινησία Νικόλαος Θάνος Νευρολόγος Ειδικευθείς στην Γ΄ Πανεπιστημιακή Κλινική «Γ. Παπανικολάου»

Υ

πό τον όρο « δυσκινησία», ο οποίος είναι ένας πολύ γενικώς και όχι σαφώς καθορισμένος όρος, περιλαμβάνεται ένα πλήθος ακούσιων κινητικών φαινομένων όπως είναι η χορεία, η αθέτωση, ο ημιβαλισμός, ο τρόμος, τα τικ κ.λπ. Χορειακές ονομάζονται οι άσκοπες, ακούσιες, άρρυθμες, ταχείες και μικρής διάρκειας επαναλαμβανόμενες κινήσεις των άκρων, των δακτύλων, του κορμού και σπανιότερα της κεφαλής. Αθετωσικές ονομάζονται οι ακούσιες, συνεχείς, αργές, ερπυστικές, ¨σκωληκοειδείς¨ κινήσεις περιφερικού τμήματος ενός άκρου ή και των δύο άκρων. Τικ (ticks) ονομάζονται οι αιφνίδιες, μονόπλευρες ή αμφοτερόπλευρες, ήπιες, ακούσιες, άρρυθμες βραχείας διάρκειας μυϊκές συσπάσεις οι οποίες επαναλαμβάνονται στερεότυπα αλλά άσκοπα. Ο ημιβαλισμός αποτελεί μια μορφή υπερκινησιών, η οποία συνίσταται από μεγάλου εύρους, κεντρομελικές, βίαιες, ταχείας, ακούσιες κινήσεις των άκρων του ενός ημίσεως του σώματος. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Δυσκινησία I TICKS (ΤΙΚ)

Τα τικ εντοπίζονται συχνότερα στο πρόσωπο ( στα βλέφαρα, στις γωνίες του στόματος) και στα άνω άκρα. Συνήθως, επεκτείνονται με τη συγκινησιακή φόρτιση και υποχωρούν με τη διάσπαση της προσοχής του ατόμου. Συχνά υπάρχει μια ιδεοψυχαναγκαστική συνιστώσα. Τα τικ μπορεί να είναι ιδιοπαθή, να αποτελούν σύμπτωμα του συνδρόμου Gilles de la Tourette, να οφείλονται σε οργανική βλάβη του εγκεφάλου ή σε έκθεση του ατόμου σε τοξικό παράγοντα.

Θεραπεία πρώτης επιλογής

•Αλοπεριδόλη/ Aloperidin, Πιμοζίδη /Pirium, Τετραβεναζίνη /Xenazine Δεύτερης γραμμής •Κλονιδίνη/ Catapresan, Κλοναζεπάμη/ Rivotril, Ζιπρασιδόνη/Geodon, Ολανζαπίνη/ Zyprexa. Εάν συνυπάρχει ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή Σιταλοπράμη/ Seropram, Pricital, Εσιταλοπράμη/ Cipralex, Φλουοξετίνη/ Ladose.

Δυσκινησία ΙΙ Ημιβαλισμός

Ο όρος ημιβαλισμός εκφράζει τις ακούσιες κεντρομελικές, μεγάλου

εύρους, βίαιες, εκρηκτικές και ταχείες κινήσεις των άκρων του ενός ημίσεως του σώματος. Οι ημιβαλιστικές κινήσεις που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας και υποχωρούν κατά τη διάρκεια του ύπνου, οφείλονται σε βλάβη του αντίπλευρου ημισφαιρίου αγγειακής φλεγμονώδους αιτιολογίας (τοξοπλάσμωση AIDS, μηνιγγίτιδα)

Θεραπεία

Εάν το αίτιο είναι γνωστό, η θεραπεία είναι αιτιολογική. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί να μη λάβει αγωγή, εάν η κατάσταση δεν του προκαλεί άγχος. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μην τραυματισθεί λόγω του ότι οι κινήσεις είναι απρόβλεπτες και συχνά μεγάλου εύρους. Αλοπεριδόλη/ Aloperidin, Χλωροπρομαζίνη/ Largactil, Προμεθαζόνη/ Phenergan, Πιμοζίδη/ Pirium, Τετραβεναζίνη/ Xenazine, Κλοναζεπάμη/ Rivotril.

Δυσκινησία ΙΙΙ Χορεία και άλλα συμπτώματα της Νόσου Huntington

Η Νόσος Huntington είναι κληρονομικό νόσημα που μεταβιβάζεται κατά τον αυτόσωμο επικρατητικό χαρακτήρα με σχεδόν πλήρη δια-

13

τρητικότητα. Το υπεύθυνο γονίδιο εντοπίζεται στο βραχύ σκέλος του χρωμοσώματος 4. Ο επιπολασμός της είναι σε παγκόσμια κλίμακα 1ο περιστατικά/ 100000 πληθυσμού. Η νόσος εκδηλώνεται με ύπουλο τρόπο, συνήθως σε άτομα ηλικίας 35 έως 45 με την ίδια συχνότητα σε άντρες και γυναίκες. Από τη στιγμή της διάγνωσης η διάρκεια της νόσου κυμαίνεται από 15 έως 30 έτη. Κλινικά χαρακτηριστικά: 1. Χορειακές κινήσεις 2. Διαταραχή της προσωπικότητας 3. Ψυχικές διαταραχές (κατάθλιψη, άγχος, παρανοϊκός ιδεασμός) Παθολογοανατομικά, χαρακτηρίζεται από απώλεια νευρώνων στον κερκοφόρο και στο κέλυφος του φακοειδούς πυρήνα.

Θεραπεία:

Αλοπεριδόλη/ Aloperidin, Τετραβεναζίνη/ Xenazine, Πιμοζίδη/ Pirium, Σουλπιρίδη/ Dogmatyl, Κουετιαπίνη/ Seroquel.

Δυσκινησία IV Χορεία και αθέτωση στο πλαίσιο άλλων νοσημάτων

1. Ρευματική χορεία είναι η νόσος των παιδιών και των εφήβων και οφείλεται σε στρεπτοκοκκική λοίμωξη, η οποία μπορεί να προηγείται της εμφάνισης των χορειακών κινήσεων από 1-6 μήνες. Το 1/3 των πασχόντων έχει και άλλες κλινικές εκδηλώσεις ρευματοπάθειας. Αντιμετώπιση για τη λοίμωξη δίνουμε πενικιλίνη. Για την αντιμετώπιση των χορειακών κινήσεων Βαλπροΐκο / Depakine, Καρβαμαζεπίνη/ Tegretal.

2. Χορεία από λήψη φαρμάκων. Η εμφάνιση της χορείας μπορεί να είναι απότοκος της λήψης μιας σειράς φαρμάκων ( αντιεπιληπτικών, αντιπαρκινσονικών κ.α.) Η θεραπεία όταν οφείλεται στη λήψη φαρμάκων συνίσταται η μείωση του υπεύθυνου φαρμάκου ή η αντικατάστασή του.

3. Χορεία μεταβολικής αιτιολογίας συνήθως οφείλονται σε υπέρ ή υπό Ca2+ ή Na+ αιμία, υπογλυκαιμία, υπεργλυκαιμία και υπερθυρεοειδισμό.

4. Χορεία αγγειακής αιτιολογίας συνήθως οφείλεται σε αγγειακές δυσπλασίες, αγγειακά εφράγματα

ή εντάσσεται στο πλαίσιο πολυκυτταραιμίας.

5. Χορεία αυτοάνοσης αρχής οφείλεται σε ΣΕΛ, αγγειίτιδα 6. Χορεία άλλης αιτιολογίας οφείλεται σε γεροντική χορεία, σε εγκεφαλική παράλυση ή σε όγκο του εγκεφάλου.

Δυσκινησία V Δυσκινησία και δυστονία στο πλαίσιο της νόσου Wilson

Η υπατοφακοειδής εκφύλιση ή νόσος Wilson είναι μια κληρονομικοεκφυλιστική νόσος που εκδηλώνεται κατά τη δεύτερη δεκαετία της ζωής. Μεταβιβάζεται κατά τον αυτόσωμο υπολειπόμενο χαρακτήρα. Το υπεύθυνο γονίδιο τοποθετείται στο μακρύ σκέλος του χρωμοσώματος 13. Η νόσος χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού του Χαλκού (Cu2+) με συνέπεια την αύξηση της ενδοκυττάριας συγκέντρωσής του, γεγονός που οδηγεί σε εκφύλιση ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου και σε κίρρωση του ύπατος. Κλινικά χαρακτηριστικά που ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή: a) Τρόμος (σε ποσοστό 33% των πασχόντων)

b) Δυστονία (εμφανίζεται στο 60% των ασθενών) c) Δυσκινησία (χορειόμορφες και αθετωσικές κινήσεις) d) Δυσαρθρία e) Διαταραχές της συμπεριφοράς Εργαστηριακά ευρήματα: a) Ο Cu2+ των ούρων είναι αυξημένος b) Το ελεύθερο κλάσμα του Cu2+ είναι αυξημένο, ενώ ο ολικός Cu2+ του ορού ελαττωμένος c) Η σερουλοπλασμίνη του ορού είναι ελαττωμένη.

Θεραπεία

Αιτιολογική D-πενικιλαμίνη Penikilamine Για ασθενείς που δεν ανέχονται την πενικιλίνη δίνουμε τριεντίνη Άλλες ουσίες που χορηγούμε είναι το θειικό κάλιο και το οξείδιο του ψευδαργύρου. Αντιχολινεργικά φάρμακα Βενζεξόλη/ Artane Αποφυγή τροφών που περιέχουν πολύ Cu2+ όπως σοκολάτες, μανιτάρια, συκώτι, ξηροί καρποί, όστρακα και τυρί. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

14

Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Η συμβολή του εμβρυολογικού εργαστηρίου Γιάννης Παναγιωτίδης Κλινικός Εμβρυολόγος, PhD panagy@iakentro.gr Υπεύθυνος εμβρυολογικού εργαστηρίου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ΙΑΚΕΝΤΡΟ. Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αλεξανδρούπολης Ειδικός στην κρυοβιολογία και πρωτοπόρος στην ανάπτυξη και καθιέρωση της υαλοποίησης. ΙΑΚΕΝΤΡΟ advance fertility center Αγ. Βασιλείου 4 - Χαριλάου - Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 325525, www.iakentro.gr

Τ

ο έτος 2018 συμπληρώνονται 40 χρόνια από τη γέννηση του πρώτου παιδιού με εξωσωματική γονιμοποίηση. Η διαδικασία της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αποτελεί πλέον ασφαλή και απόλυτα αποδεκτή λύση για τα ζευγάρια που χρειάζονται βοήθεια στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν παιδί. Βέβαια, στόχος και δείκτης αποτελεσματικότητας ενός προηγμένου προγράμματος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δεν θα πρέπει να είναι απλά ένα θετικό τεστ εγκυμοσύνης μετά την εμβρυομεταφορά, αλλά η γέννηση ενός υγιούς παιδιού, μετά από περιορισμένο αριθμό προσπαθειών και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε η σωματική, ψυχολογική αλλά και οικονομική επιβάρυνση του ζευγαριού να είναι η ελάχιστη δυνατή. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Ο ρόλος του εργαστηρίου. Στόχος η γέννηση Καθοριστικό ρόλο στην μεγάλη αύ- ενός υγιούς παιδιού. ξηση των ποσοστών επιτυχίας έπαιξε η αλματώδης εξέλιξη των εργαστηριακών τεχνικών στην εμβρυολογία. Κατά συνέπεια τα ζευγάρια στην έρευνα που κάνουν πριν ξεκινήσουν μια προσπάθεια υποβοηθούμενης αναπαραγωγής θα πρέπει να ενημερώνονται από τους εμβρυολόγους για τις τεχνικές που χρησιμοποιεί το κάθε εργαστήριο και να αξιολογούν τους δείκτες αποτελεσματικότητάς του. Ανάλογα με το ιατρικό ιστορικό του κάθε ζευγαριού, ο θεράπων γυναικολόγος, ο εμβρυολόγος και το ζευγάρι είναι ανάγκη να σχεδιάζουν από κοινού τη στρατηγική και τα βήματα της προσπάθειας με γνώμονα την ασφάλεια της μητέρας, του παιδιού και τις πιθανότητες επιτευξης εγκυμοσύνης.

Συνήθως η δίδυμη ή πολύδυμη κύηση που προκύπτει από μια προσπάθεια εξωσωματικής δεν είναι στα αρχικά πλάνα του ζευγαριού. Αν συνυπολογίσουμε ότι κάθε πολύδυμη κύηση έχει μια μικρή πιθανότητα για πρόωρο τοκετό, γέννηση ελλιποβαρών παιδιών και άλλων επιπλοκών για τη μητέρα και τα παιδιά, τότε σίγουρα ο αριθμός των εμβρύων που μεταφέρονται πίσω στη μήτρα θα πρέπει να μας απασχολήσει. Ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε μια πολύδυμη κύηση είναι η επιλογή και μεταφορά ενός μόνο εμβρύου και η αποτελεσματική κρυοσυντήρηση των υπολοίπων. Η πρακτική αυτή είναι νομικά θεσμοθετημένη

σε αρκετές βορειοευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα επιτρέπεται η μεταφορά δυο έως και τεσσάρων εμβρύων ανάλογα με την ηλικία και τη μέθοδο. Η μεταφορά μόνο ενός εμβρύου επαφίεται στις πρακτικές του κάθε εργαστηρίου και στην επιλογή του ζευγαριού.

που κανένα έμβρυο δεν καταφέρει να φτάσει στο στάδιο της βλαστοκύστης και χρειαστεί να ακυρωθεί η εμβρυομεταφορά, η ιατρική ομάδα θα έχει συλλέξει πολύτιμες πληροφορίες που θα βοηθήσουν στο σχεδιασμό και την επιτυχία της επόμενης προσπάθειας.

Επιλογή και μεταφορά Κρυοσυντήρηση (υαλοποίενός μόνο εμβρύου στο ηση) των βλαστοκύστεων στάδιο της βλαστοκύστης Η αποτελεσματική κρυοσυντήρηση Τα έμβρυα που προκύπτουν μετά τη γονιμοποίηση δεν είναι όλα της ίδιας ποιότητας λόγω των γενετικών και βιοχημικών χαρακτηριστικών που έχουν κληρονομήσει από το ωάριο και το σπερματοζωάριο. Η πλέον αποτελεσματική μέθοδος αξιολόγησης και επιλογής των καλύτερων εμβρύων είναι η παράταση του χρόνου καλλιέργειάς μέχρι και την 5η ημέρα μετά τη γονιμοποίηση, δηλαδή στο στάδιο της βλαστοκύστης, οπότε το έμβρυο έχει αυξημένα ποσοστά εμφύτευσης και επίτευξης εγκυμοσύνης. Στατιστικά, μόνο το 50% των εμβρύων έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν μέχρι αυτό το στάδιο,ενώ η διαδικασία αυτή προϋποθέτει άριστες συνθήκες καλλιέργειας, σύγχρονο και εξειδικευμένο εξοπλισμό και υψηλό ποιοτικό έλεγχο από έμπειρους εμβρυολόγους. Ακόμα και στην περίπτωση

των βλαστοκύστεων που δεν θα επιλεγούν για εμβρυομεταφορά αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχία μιας προσπάθειας, αφού από μια ωοληψία μπορούμε να επιτύχουμε πολλαπλές εμβρυομεταφορές, αυξάνοντας το ποσοστό αθροιστικής επιτυχίας, ενώ παράλληλα μειώνεται η σωματική και ψυχολογική καταπόνηση του ζευγαριού. Ο προσεκτικός χειρισμός των εμβρύων κατά τη διαδικασία της υαλοποίησης εξασφαλίζει ότι τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα έχουν ακριβώς τις ίδιες πιθανότητες εμφύτευσης σε σχέση με τα φρέσκα.

Αύξηση του αριθμού των βλαστοκύστεων Το εμβρυολογικό εργαστήριο μπορεί να συμβάλει ενεργά στην αύξη-

ση του αριθμού των βλαστοκύστεων που προκύπτουν από μια ωοληψία και στη μεγιστοποιηση της πιθανότητας για επιτυχία. Η επιλογή μόνο των φυσιολογικών σπερματοζωαρίων κατα τη μικρογονιμοποίηση με την χρήση μικροσκοπίων υπέρ-υψηλής ανάλυσης (IMSI), η συγκαλλιέργεια εμβρύων κάτω από ειδικές συνθήκες που ευνοούν την αυτό- και παρα-κρινική τους δραστηριότητα και η χρήση μικρορευστονικών συσκευών για την επιλογή των σπερματοζωαρίων, είναι κάποιες από τις νεότερες τεχνικές που έχει αποδειχθεί ότι συμβάλουν ενεργά προς αυτή τη κατεύθυνση.

Επιλογή των απόλυτα φυσιολογικών βλαστοκύστεων Η επιλογή των φυσιολογικών εμβρύων μπορεί να γίνεται όχι μόνο σε μορφολογικό αλλά και σε γενετικό επίπεδο. Ο προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος μας αποκαλύπτει το γενετικό αποτύπωμα των εμβρύων και επιτρέπει την επιλογή μόνο των χρωμοσωμικά και αναπτυξιακά φυσιολογικών εμβρύων. Η διαδικασία αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση του αριθμού εμβρομεταφορών και του χρόνου που απαιτείται μέχρι την εγκυμοσύνη.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

15

16

Δισκοκήλες Αυχενικής Μοίρας Σπονδυλικής στήλης Νευροχειρουργική Αντιμετώπιση Μπρίζας Στέργιος, MD Νευροχειρουργός Επιστημονικός Υπεύθυνος Νευροχειρουργικού τμήματος ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Ο

ι παθήσεις των μεσοσπονδύλιων δίσκων της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης αποτελούν την κύρια αιτία για την οποία οι πλειονότητα των ανθρώπων θα πρέπει να αντιμετωπίσουν για τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο αφενός στον υψηλό βαθμό κινητικότητας της αυχενικής μοίρας και αφετέρου σε εκφυλιστικές διεργασίες κατά την πάροδο των ετών. Οι δισκοκήλες της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης διακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίες τις α)τραυματικές: οι οποίες προέρχονται μετά αναφερόμενη κάκωση και πολλές φορές στην κατάσταση αυτή διαπιστώνεται κάταγμα του αυχενικού σπονδύλου ή υπεξάρθρημα και β) στις εκφυλιστικές: οι οποίες αποτελούν την πλειονότητα των περιπτώσεων. Η αντιμετώπιση των παραπάνω παθήσεων έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια έχοντας σαν αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη και μόΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

νιμη θεραπεία των παθήσεων αυτών στην πλειονότητα τους. Κύριο μέλημα είναι η πρώιμη αναγνώριση της πάθησης για να αποφευχθεί η αναμενόμενη μόνιμη και μη αναστρέψιμη βλάβη του νωτιαίου μυελού που καλείται ως αυχενική μυελοπάθεια. Οι τραυματικές δισκοκήλες δημιουργούνται μετά από τροχαία ατυχήματα, πτώση από ύψος και γενικά είναι κακώσεις υψηλού βαθμού ενέργειας που έχουν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό – ρήξη συνδεσμικών στοιχείων του αυχένα. Σε αυτές τις κακώσεις υπάρχει ρήξη του οπίσθιου επιμήκη συνδέσμου και του ινώδους δακτυλίου με αποτέλεσμα την έξοδο του πηκτοειδούς πυρήνα του μεσοσπονδύλιου δίσκου και την είσοδο του στο νωτιαίο σωλήνα. Πρωταρχικό μέλημα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η ακινητοποίηση του ασθενούς και η μεταφορά του για αντιμετώπιση σε νευροχειρουργικό τμήμα έτσι ώστε να υπάρχει άμεση αποκατάσταση της βλάβης. Η διαγνωστική προσέγγιση γίνεται

κυρίως με την κλινική εξέταση και την διενέργεια απεικονιστικών εξετάσεων. Η αρχική απεικόνιση με απλή ακτινογραφία είναι απαραίτητη διότι μας πληροφορεί για την σοβαρότητα της βλάβης και στην συνέχεια διενεργείται αξονική τομογραφία και μαγνητική τομογραφία (ο απεικονιστικός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται

Τραυματική δυσκοκήλη Α5 -Α6

αποκατάσταση με μικροχειρουργικές επεμβάσεις. Οι εκφυλιστικές δισκοκήλες αποτελούν την πλειονότητα των περιπτώσεων και πρέπει να γίνει κατανοητό πότε αντιμετωπίζονται συντηρητικά ή παρεμβατικά. Οι εκφυλιστικές δισκοκήλες αντιμετωπίζονται κατά κύριο λόγο συντηρητικά για 4 έως 6 εβδομάδες όταν υπάρχει μόνο πόνος ο οποίος κυρίως αντανακλά δεξιά ή αριστερά στα άνω άκρα. Φυσικά, εφόσον υπάρχουν συμπτώματα και σημεία όπως ανυπόφορος πόνος, αδυναμία ή ελάττωΔιεγχειρητική παρακολούθησειμε C-arm ση της κινητικότητας του άνω άκρου, ελάττωση μυϊκής ισχύς, διαταραχή της άμεσα μετά την κάκωση). Η αξονική αισθητικότητας (αιμμωδίες, μούδιατομογραφία δίνει πληροφορίες μόνο σμα) και σημεία πίεσης του νωτιαίου για τις οστικές δομές και την ύπαρ- μυελού, τότε η συντηρητική αντιμετώξη αιματώματος ενώ η μαγνητική το- πιση πρέπει να εγκαταλείπεται πριν μογραφία απεικονίζει καλύτερα α)τα την ολοκλήρωσή της. Εφόσον η συντηρητική αντιμετώμαλακά μόρια (μεσοσπονδύλιους δίπιση δεν αποδώσει τα αναμενόμενα σκους, νωτιαίο μυελό και τις εξερχόμενες νωτιαίες ρίζες), β)μας πληρο- αποτελέσματα επιλέγεται η νευροφορεί για την κατάσταση του νωτιαίου χειρουργική επέμβαση η οποία γίνεμυελού (μυελοπάθεια, συριγγομυελία, ται με πρόσθια προσπέλαση, συνήθως οίδημα) γ) για συνυπάρχουσες κατα- από δεξιά, με μία μικρή τομή 3-4 εκαστάσεις και δ) καλύτερη συσχέτιση με τοστών (ακολουθώντας προϋπάρχουτην κλινική εικόνα. Ο νεύροφυσιολο- σες δερματικές πτυχές για άριστο αιγικός έλεγχος (ηλεκτρομυογράφημα, σθητικό αποτέλεσμα). Διενεργείται ταχύτητες αγωγής κ.α.) διενεργείται πλήρης αφαίρεση του μεσοσπονδύστις περιπτώσεις στις οποίες πρέπει λιου δίσκου, αφαίρεση οστεόφυτων, να αποκλειστεί περιφερικότερη βλάβη πλήρης απελευθέρωση όλων των νευρικών στοιχείων, και τοποθέτηση μεη οποία μπορεί να συνυπάρχει. Όσον αφορά τις τραυματικές δισκο- ταξύ των σπονδύλων, μεσοσπονδύκήλες η θεραπεία τους είναι πρωτί- λιων προθεμάτων (PEEK ή τιτάνιο) ή στως χειρουργική. Η επιλογή της χει- τοποθέτηση τεχνητού δίσκου σε οριρουργικής τεχνικής (πρόσθια, οπίσθια σμένες μόνο περιπτώσεις και κατόπιν ή συνδυασμένη προσπέλαση) εξαρτά- συγκεκριμένων ενδείξεων όπως ηλιται από το εάν υπάρχει μόνο τραυμα- κία ασθενούς, αριθμός μεσοσπονδύτισμός του μεσοσπονδύλιου δίσκου ή λιων δίσκων κ.α. Τα αποτελέσματα της νευροχειρουρσυνυπάρχει κάταγμα σπονδύλου, ρήξη συνδεσμικών στοιχείων ή κάκωση των γικής επέμβασης είναι εντυπωσιακά με άμεση ύφεση όλων των συμπτωαρθρώσεων (υπεξάρθρημα). Ανεξαρτήτως της σοβαρότητας και μάτων καθώς ο ασθενής επιστρέφει πολυπλοκότητας της κάκωσης είναι στην οικία του την επόμενη ημέρα πλέον εφικτό η πλήρης και ασφα- πλήρως κινητοποιημένος και φυσιλής χειρουργική (νευροχειρουργική) κά στις καθημερινές του δραστηριότητες. Μετεγχειρητκά γίνεται η εφαρμογή μαλακού αυχενικού κηδεμόνα και διατηρείται για 10 ημέρες. Επίσης η κινητικότητα στον αυχένα δεν επηρεάζεται και ο ασθενής είναι πλήρως λειτουργικός. Οι επιπλοκές της νευροχειρουργικής επέμβασης είναι πρακτικά μηδενικές. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν χρειάζεται μετεγχειρητικά άλλες θεραπείΤραυματική σπονδυλαλισθηση Συνδυασμένη προσπέλαση (οπίσθια ες όπως: κινησιοθεραπεία, φυσιοθεραπεία Α6 -Α7 και πρόσθια) σε μία επέμβαση

17

Αντιμετώπιση με πρόσθια αυχενική προσπέλαση (δισκοκήλεςΑ4-Α5 και Α5-Α6)

Αντιμετώπιση με πρόσθια αυχενική προσπέλαση (δισκοκήλεςΑ4-Α5 και Α5-Α6) και γίνεται άμεση διακοπή όλων των φαρμάκων που ελάμβανε ο ασθενής. Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι η επέμβαση θα πρέπει να γίνεται εγκαίρως πριν υπάρξει νευρολογικό έλλειμμα καθώς η αποκατάσταση του είναι χρονοβόρα και μερικές φορές όχι πλήρης. Παρόλο που υπάρχει η ανάπτυξη – εφεύρεση νέων τεχνικών με ελάχιστα παρεμβατικά μεθόδους και οι οποίες διαδίδονται ως πανάκεια, η αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη θεραπεία εξακολουθεί να είναι η μικροδισκεκτομή με πρόσθια αυχενική προσπέλαση και απαραίτητα με την χρήση του νευροχειρουργικού μικροσκοπίου. Πλέον η ηλικία δεν αποτελεί αντένδειξη για τις επεμβάσεις αυτές καθώς θεωρούνται επεμβάσεις χαμηλού κινδύνου. Η έγκαιρη αντιμετώπιση της πάθησης έχει ως αποτέλεσμα την μικρότερη οικογενειακή, ψυχολογική και οικονομική επιβάρυνση. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

18

Σκλήρυνση κατά Πλάκας

Η

σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια φλεγμονώδης κα τάσταση απομυελινοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι προκαλείται από βλάβη στη μυελίνη - ένα λιπαρό υλικό που μονώνει τα νεύρα, ενεργώντας σαν την επικάλυψη ενός ηλεκτρικού καλωδίου. Η μυελίνη επιτρέπει σε ένα νεύρο να μεταδώσει γρήγορα τα σήματα από και προς τον εγκέφαλο. Είναι η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα με την οποία μεταδίδονται αυτά τα σήματα που επιτρέπουν ομαλές, γρήγορες και συντονισμένες κινήσεις να εκτελούνται με λίγη συνειδητή προσπάθεια. Στην σκλήρυνση κατά πλάκας, η απώλεια της μυελίνης (απομυελίνωση) συνοδεύεται από μια διατάραξη της ικανότητας των νεύρων να μεταφέρουν ηλεκτρικά σήματα προς και από τον εγκέφαλο. Αυτό παράγει τα διάφορα συμπτώματα της ΣκΠ. Οι περιοχές όπου η μυελίνη χάνεται (πλάκες ή βλάβες) εμφανίζονται ως σκληρυμένες (ουλές) περιοχές: στη σκλήρυνση κατά πλάκας αυτές οι ουλές εμφανίζονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η διάγνωση της ΣκΠ απαιτεί να επιβεβαιωθούν συμπτώματα σε τουλάχιστον δύο περιοχές του κεντρικού νευρικού συστήματος, τα οποία έχουν συμβεί σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

Τα πιο κοινά συμπτώματα Κούραση

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Εμφανίζεται σε περίπου 80% των ανθρώπων, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ικανότητα να λειτουργούν στο σπίτι και την εργασία και μπορεί να είναι το πιο σημαντικό πρώιμο σύμπτωμα σε ένα άτομο που αλλιώς δεν έχει άλλα προβλήματα που περιορίζουν την δραστηριότητά του.

Δυσκολία στο περπάτημα

Σχετίζεται και εξαρτάται με διάφορους άλλους παράγοντες, όπως αδυναμία, σπαστικότητα, απώλεια της ισορροπίας, μείωση αισθητηριακών ερεθισμάτων και κούραση. Μπορεί να αντιμετωπιστεί εν μέρει με φυσικοθεραπεία, βοηθητικές θεραπείες και φάρμακα.

Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα

Το μούδιασμα του προσώπου, του σώματος, ή των άκρων (χέρια και πόδια) είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα που βιώνουν όσοι τελικά διαγιγνώσκονται με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας.

Σπαστικότητα

Αφορά την ακαμψία και ένα ευρύ φάσμα από ακούσιους μυϊκούς σπασμούς. Μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε άκρο, αλλά είναι πολύ πιο συχνή στα πόδια.

Γνωστικές αλλαγές

Αυτές αφορούν μια σειρά από λειτουργίες υψηλού επιπέδου του

εγκεφάλου, που επηρεάζουν περισσότερο από το 50% των ατόμων με ΣΚΠ. Τέτοιες αλλαγές είναι η δυνατότητα επεξεργασίας εισερχομένων πληροφοριών, όπως και η δυνατότητα να μάθουν και να θυμούνται νέες πληροφορίες, να μπορούν να οργανώσουν και να επιλύσουν προβλήματα, να εστιάσουν την προσοχή του και να αντιλαμβάνονται με ακρίβεια το περιβάλλον. Συναισθηματικές αλλαγές Αυτές μπορεί να είναι μια αντίδραση στις πιέσεις της καθημερινότητας με ΣΚΠ, καθώς και αποτέλεσμα νευρολογικών αλλαγών και προβλημάτων στο ανοσοποιητικό σύστημα. Έντονη κατάθλιψη, εναλλαγές της διάθεσης, ευερεθιστότητα και επεισόδια ανεξέλεγκτου γέλιο και κλάματος θέτουν σημαντικές προκλήσεις για τα άτομα με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας και τις οικογένειές τους.

Κατάθλιψη

Μελέτες έχουν δείξει ότι η κλινική κατάθλιψη (η πιο σοβαρή μορφή κατάθλιψης) είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα της ΣΚΠ. Είναι πιο συχνή μεταξύ των ανθρώπων με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας από ότι στο γενικό πληθυσμό ή σε άτομα με πολλές άλλες χρόνιες, εκφυλιστικές παθήσεις.

Πώς γίνεται η διάγνωση της αυτοάνοσης νόσου

Είναι δύσκολο να διαγνωστεί η σκλήρυνση κατά πλάκας γιατί δεν υπάρχει κάποια εξέταση που να δίνει 100% βέβαιη και αξιόπιστη απάντηση.

τα άλλα συμπτώματα του ιστορικού του ασθενούς και την εξέταση του γιατρού.

Η άσκηση ως μέσο προαγωγής της λειτουργικής ικανότητας και της ποιότητας ζωής σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας

Το ιστορικό των συμπτωμάτων είναι συνήθως ασαφές και τα διαφορετικά συμπτώματα θα μπορούσαν να είναι ίδια με διαφόρων άλλων παθήσεων. Για τον λόγο αυτόν, μπορεί να περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να υποπτευθούμε ότι πρόκειται τελικά για σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι εξετάσεις γίνονται για να αποκλείσουμε την πιθανότητα άλλων ασθενειών και με την «εις άτοπον απαγωγή» να οδηγηθούμε στην πιθανή διάγνωση για σκλήρυνση κατά πλάκας. Αυτή η μακροχρόνια αβεβαιότητα της διαδικασίας διάγνωσης προκαλεί σημαντικό άγχος. Σύμφωνα με τον Σύλλογο Ατόμων με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΑμΣΚΠ), η ανίχνευση της σκλήρυνσης κατά πλάκας γίνεται με διάφορους τρόπους.

1. ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Ο γιατρός ζητά συνήθως το ιστορικό των συμπτωμάτων του ασθενούς. Η περιγραφή τους και η μορφή με την οποία εμφανίζονται μπορεί να υποδείξουν σκλήρυνση κατά πλάκας.

2. ΟΣΦΥΟΝΩΤΙΑΙΑ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ

Η εξέταση αυτή δείχνει αν υπάρχουν αντισώματα στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (το υγρό που κυκλοφορεί γύρω από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό). Τέτοια αντισώματα μπορεί να δημιουργηθούν από τη σκλήρυνση κατά πλάκας αλλά και από άλλες νευρολογικές διαταραχές. Κατά την εξέταση, λαμβάνεται με μια βελόνα μικρή ποσότητα

υγρού από τον νωτιαίο μυελό στο ύψος της οσφυϊκής μοίρας. Ο εξεταζόμενος χρειάζεται να μείνει ακίνητος για μικρό χρονικό διάστημα. Πρέπει επίσης να μείνει στο νοσοκομείο μία νύχτα. Τα αποτελέσματα της εξέτασης αυτής μπορεί να αποτελούν ένδειξη σκλήρυνσης κατά πλάκας αλλά δεν είναι και καθοριστικά

3. ΜΥΕΛΟΓΡΑΦΙΑ

Η μυελογραφία είναι μια ακτινογραφία του νωτιαίου μυελού. Κατά την εξέταση αυτή εγχύεται χρωματισμένο υγρό στη σπονδυλική στήλη, που η κίνησή του κατά μήκος του νωτιαίου μυελού φαίνεται στην ακτινογραφία. Έτσι, οποιοδήποτε εμπόδιο υπάρξει ανάμεσα στα νεύρα θα φανεί στην ακτινογραφία και ο γιατρός θα μπορέσει να αναγνωρίσει τα συμπτώματα άλλων νόσων αλλά και την πιθανότητα σκλήρυνσης κατά πλάκας. Η εξέταση δεν είναι επώδυνη, μόνο άβολη.

4. ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ

Η μαγνητική τομογραφία είναι μέθοδος των τελευταίων ετών. Πρόκειται για ακτινογραφίες του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, όπου φαίνονται οι περιοχές που έχουν προσβληθεί από τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Αν και αυτή είναι η μόνη εξέταση στην οποία είναι ορατή η νόσος, δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι 100% αποφασιστικής σημασίας όσον αφορά την τελική διάγνωση, γιατί ο ανιχνευτής δεν είναι σε θέση να ανιχνεύσει όλες τις περιοχές. Αποτελεί όμως ισχυρή ένδειξη, μαζί με

Υπάρχουν ισχυρές επιστημονικές ενδείξεις ότι οι ασθενείς με ΣΚΠ επωφελούνται σημαντικά από τη συμμετοχή τους σε οργανωμένα προγράμματα άσκησης. Η αερόβια άσκηση, η προπόνηση με αντιστάσεις και η εκγύμναση των αναπνευστικών μυών αποτελούν ενδεδειγμένες μορφές άσκησης γι’ αυτή την κατηγορία ασθενών. Η συστηματική αερόβια προπόνηση, με συχνότητα 2 συνεδρίες/εβδομάδα, διάρκεια 30 min/συνεδρία βελτιώνει τη φυσική κατάσταση, προάγει την ικανότητα βάδισης, μειώνει την κατανάλωση οξυγόνου σε κατάσταση ηρεμίας, ενώ, παράλληλα, αμβλύνει το αίσθημα της κόπωσης και της κατάθλιψης. Επιπλέον, υπάρχουν έρευνες που έχουν δείξει ότι η συγκεκριμένη μορφή άσκησης προάγει τη νευρογένεση και αυξάνει τα επίπεδα των νευροτροπικών παραγόντων. Ομοίως, και η άσκηση με αντιστάσεις (βαράκια, λάστιχα, βάρος του σώματος) επιφέρει θετικές προσαρμογές, καθώς παράλληλα με την αύξηση της δύναμης βελτιώνονται η ισορροπία και η ικανότητα κίνησης, χωρίς έξαρση της συμπτωματολογίας της νόσου. Παρεμβατικά προγράμματα με αντιστάσεις (10–15 επαναλήψεις) προάγουν τη λειτουργική ικανότητα και την ικανότητα βάδισης σε ασθενείς με μέτριο βαθμό αναπηρίας. Επομένως, η άσκηση θα πρέπει να περιλαμβάνεται στο καθημερινό συνταγολόγιο των ασθενών με ΣΚΠ, δεδομένου ότι επιφέρει πολλαπλές θετικές φυσιολογικές μεταβολές, βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και προάγει τη λειτουργική ικανότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. ΠΗΓΗ: onmed.gr ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

19

20

Σπερματέγχυση Dr. Νταφόπουλος Χ. Αλέξανδρος Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος Διδάκτωρ Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου • Εξωσωματική γονιμοποίηση • Λαπαροσκοπική Χειρουργική – Ενδοσκόπηση • Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Luebeck SchleswigHolstein, Γερμανίας Παναγούλη 65, 2ος όροφος, Λάρισα, 41222 ΤΗΛ. 2410555044 ΚΙΝ.6936816480 FAX. 2410555044 Email: info@dafopoulos.gr site: www.dafopoulos.gr

Η

σπερματέγχυση είναι μία χαμηλού κόστους διαδικασία, στην οποία επεξεργασμένο σπέρμα τοποθετείται κάτω από ειδικές συνθήκες μέσα στην ενδομήτρια κοιλότητα. Με ειδική επεξεργασία του σπέρματος που γίνεται στο εργαστήριο της μονάδας Ιατρικώς υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, προκύπτει ένας μικρός όγκος σπέρματος με υψηλή συγκέντρωση σε σπερματοζωάρια, με καλή κινητικότητα τα οποία τοποθετούνται μέσω ενός καθετήρα, με μια ανώδυνη διαδικασία που δεν απαιτεί αναισθησία, στη κοιλότητα της μήτρας. Τα παραπάνω αφορούν στη χρήση φρέσκου σπέρματος από το σύντροφο της γυναίκας, ενώ μία παραλλαγή της διαδικασίας μπορεί να γίνει με χρήση κατεψυγμένου σπέρματος δότη.

Σε ποιους απευθύνεται η μέθοδος της ενδομήτριας σπερματέγχυσης; • Ζευγάρια με ανεξήγητη υπογονιμότητα • Γυναίκες με ήπια ενδομητρίωση • Γυναίκες με διαταραχές ωοθυλαΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

κιορρηξίας • Ήπιος ανδρικός παράγοντας • Σε περιπτώσεις που είναι δυσχερής ή αδύνατη η κολπική επαφή • Σε διαταραχές εκσπερμάτισης • Σε προβλήματα του τραχήλου της μήτρας (τραυματισμοί του τραχήλου από προηγούμενες επεμβάσεις, προβλήματα τραχηλικής βλέννης) • Εάν χρησιμοποιείται σπέρμα δότη • Ειδικές περιπτώσεις που απαιτείται επεξεργασία του σπέρματος (άνδρας HIV θετικός) • Ζευγάρια του ίδιου φύλου (σε χώρες όπου η νομοθεσία του επιτρέπει)

Σε ποια ζευγάρια δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται η μέθοδος της ενδομήτριας σπερματέγχυσης; • Σε περιπτώσεις όπου και οι δυο σάλπιγγες έχουν σοβαρή βλάβη • Σε γυναίκες αυξημένης ηλικίας ή με ελαττωμένες ωοθηκικές εφεδρείες • Σε σοβαρές διαταραχές του σπέρματος • Σε σοβαρή ενδομητρίωση • Σε γυναίκες με ιστορικό πυελικών

φλεγμονών

Ποια είναι η διαδικασία της σπερματέγχυσης;

Η σπερματέγχυση είναι δυνατόν να λάβει χώρα σε ένα μη διεγερτικό κύκλο (φυσικός κύκλος χωρίς τη χορήγηση φαρμάκων στη γυναίκα) ή σε ένα διεγερτικό κύκλο (κύκλος με ήπια ωοθηκική διέγερση). Η πρώτη περίπτωση ενδείκνυται σε καταστάσεις διαταραχών εκσπερμάτισης ή σε προβλήματα του τραχήλου της μήτρας, ενώ η δεύτερη περίπτωση ενδείκνυται σε καταστάσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας ή διαταραχών ωοθυλακιορρηξίας.

• Μη διεγερτικοί κύκλοι Σε φυσικούς κύκλους χωρίς τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, η γυναίκα παρακολουθείται υπερηχογραφικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να προσδιοριστεί ο χρόνος της ωοθυλακιορρηξίας. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με ειδικά κιτ ελέγχου της ωορρηξίας που πωλούνται στα φαρμακεία, είτε με προγραμματισμένη πρόκληση της ωοθυλακιορρηξίας, με τη χορήγηση ανθρώπινης χοριακής γοναδοτροπίνης (ένεση pregnyl ή ovitrelle). Μελέτες έχουν δείξει μικρή υπεροχή της πρώ-

της μεθόδου, σε σχέση με τη δεύτερη.

• Διεγερτικοί κύκλοι Κύκλοι με ήπια ωοθηκική διέγερση επιτυγχάνονται με τη χορήγηση φαρμάκων είτε από το στόμα, είτε σε ενέσιμη μορφή. Η θεραπεία πρώτης γραμμής, περιλαμβάνει τη χορήγηση από το στόμα κιτρικής κλομιφαίνης σε δόση 100 mg (50 - 150 mg) για πέντε συνεχόμενες ημέρες, με έναρξη από τη δεύτερη έως τη πέμπτη ημέρα του κύκλου ανάλογα με τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου της γυναίκας. Η παρακολούθηση και πρόκληση της ωοθυλακιορρηξίας γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως και στους φυσικούς κύκλους, εναλλακτικά μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα λετροζόλη (αναστολέας της αρωματάσης), σε χώρες που έχει πάρει την έγκριση γ’ αυτό το σκοπό. Σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας ή σε νεαρές γυναίκες με χαμηλές ωοθηκικές εφεδρείες, που υποβάλλονται στη διαδικασία της σπερματέγχυσης, προτιμούμε τη χορήγηση ενέσιμων φαρμάκων (γοναδοτροπινών). Σε αυτή τη περίπτωση εκτός από το τακτικό υπερηχογραφικό έλεγχο, κρίνεται απαραίτητος και ο προσδιορισμός των επιπέδων της οιστραδιόλης στο αίμα. Όταν τουλάχιστον ένα ωοθυλάκιο εμφανίζει μέση διάμετρο 16-18 mm, χορηγείται στη γυναίκα ενέσιμη ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG), ώστε 34-36 ώρες μετά να προκληθεί ωοθυλακιορρηξία και να υποβληθεί στη διαδικασία της σπερματέγχυσης. Σε αυτή τη χρονική στιγμή θα ζητηθεί από τον άνδρα να δώσει το δείγμα του σπέρματος κατόπιν αυνανισμού, μετά από 2 - 5 ημέρες σεξουαλικής αποχής. Ιδανικά, αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα σε ειδικά διαμορφωμένο δωμάτιο, στο εργαστήριο της ΜΙΥΑ. Το σπέρμα συλλέγεται σε αποστειρωμένο κύπελλο για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μόλυνσης του και στη συνέχεια υφίσταται ειδική επεξεργασία από τον Εμβρυολόγο, ώστε να απομονωθούν τα καλής ποιότητας κινούμενα σπερματοζωάρια και να μεταφερθούν με τη βοήθεια ενός εύκαμπτου καθετήρα μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα. Εάν ο αριθμός τους είναι μεγαλύτερος από 5-10 εκατομμύρια, τα ποσοστά επιτυχίας της μεθόδου είναι σαφώς καλύτερα απ’ ότι σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις σπερματοζωαρίων. Κατά τη σπερματέγχυση η γυναίκα ξαπλώνει σε θέση λιθοτομής, σε ένα γυναικολογικό κρεβάτι και ο γιατρός τοποθετεί με ήπιες κινήσεις ένα μητροσκόπιο στο κόλπο της, αναγνωρίζοντας έτσι το εξωτραχηλικό στόμιο. Σε αρκετές περιπτώσεις και ιδίως σε γυναίκες με πρόσθια κλήση και κάμψη της μήτρας,

ζητείται από τη γυναίκα να έχει γεμάτη ουροδόχο κύστη, ενώ σε περίπτωση δυσκολίας εισόδου του εύκαμπτου καθετήρα από το τραχηλικό στόμιο, σκόπιμη είναι η ταυτόχρονη διενέργεια διακοιλιακού υπερηχογραφήματος. Με λεπτές κινήσεις ο γιατρός και χωρίς να αγγίξει την άκρη του καθετήρα, τοποθετεί το καθετήρα διαμέσου του τραχηλικού καναλιού στην ενδομητρική κοιλότητα, σε ένα βάθος 6-6,5 εκατοστά. Είναι σημαντικό ο καθετήρας να μην αγγίξει το πυθμένα της μήτρας, γιατί μπορεί να προκληθούν συσπάσεις της μήτρας, όπως επίσης και να μην υπάρξει καθόλου αιμορραγία κατά τη διάρκεια της σπερματέγχυσης, γιατί είναι τοξική για την εμφύτευση του εμβρύου. Μετά τη σωστή τοποθέτηση του καθετήρα γίνεται η έγχυση του σπέρματος και με ήπιους χειρισμούς η απομάκρυνση του καθετήρα. Τα σπερματοζωάρια φθάνουν στις σάλπιγγες 5 λεπτά μετά την έγχυση τους, ενώ συστήνεται στη γυναίκα να μην σηκωθεί αμέσως από το γυναικολογικό κρεβάτι, αλλά να παραμείνει εκεί για 10-15 λεπτά. Όπως γίνεται αντιληπτό η όλη διαδικασία διαρκεί λίγα μόνο λεπτά, ενώ δεν προκαλεί καμία δυσφορία στη γυναίκα.

21

Υπάρχουν επιπλοκές από τη διαδικασία της σπερματέγχυσης;

• Η λοίμωξη των έσω γεννητικών οργάνων αποτελεί μια σπάνια πιθανή επιπλοκή.

• Δεν έχει διευκρινιστεί εάν ο κίνδυνος για εξωμήτριο κύηση είναι αυξημένος σε γυναίκες που υποβάλλονται σε σπερματέγχυση, σε σύγκριση με άλλες γυναίκες με τους ίδιους προδιαθεσικούς παράγοντες που επιτυγχάνουν εγκυμοσύνη χωρίς σπερματέγχυση.

• Το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών αποτελεί επιπλοκή της διέγερσης των ωοθηκών και μπορεί να παρατηρηθεί σε κύκλους διέγερσης με γοναδοτροπίνες και ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (HCG), ενώ σπάνια παρατηρείται σε γυναίκες που λαμβάνουν κιτρική κλομιφαίνη.

• Η πιθανότητα πολύδυμος κυήσεως υφίσταται σε κύκλους που η διέγερση γίνεται γοναδοτροπίνες, ενώ είναι χαμηλότερη σε κύκλους που η διέγερση γίνεται με κιτρική κλομιφαίνη.

Σε περίπτωση αποτυχίας πόσες φορές μπορώ να Τι πρέπει να προσέχω σπερματέγχυση; μετά τη σπερματέγχυση; κάνω Τα ποσοστά επιτυχίας της σπερμα-

Η γυναίκα είναι δυνατόν να επιστρέψει στη καθημερινή της δραστηριότητα λίγες ώρες μετά τη σπερματέγχυση. Αυξημένη εφύγρανση κολπικά μετά τη διαδικασία, μπορεί να παρατηρηθεί και οφείλεται σε υπερέκκριση της τραχηλικής βλέννης, χωρίς να σημαίνει ότι το δείγμα του σπέρματος εξέρχεται από το κόλπο. Θα πρέπει να ενημερώσουμε τη γυναίκα γι’ αυτό, ώστε να μην ανησυχεί. Επίσης ήπιες κράμπες στη κοιλιακή χώρα μπορεί να παρατηρηθούν, οπότε και συνιστούμε τη λήψη ενός ήπιου αναλγητικού (depon), Το ζευγάρι επιτρέπεται να έχει σεξουαλικές επαφές μετά τη σπερματέγχυση εάν το επιθυμεί, σε περιπτώσεις όμως που αναφέρεται δυσφορία στη κοιλιακή χώρα λόγω μεγέθυνσης των ωοθηκών μετά από χορήγηση κλομιφαίνης ή γοναδοτροπινών, το ζευγάρι θα πρέπει να αποφύγει τις σεξουαλικές επαφές. Δυο εβδομάδες μετά τη σπερματέγχυση, πραγματοποιείται έλεγχος των επιπέδων της β χοριακής γοναδοτροπίνης ή τεστ κυήσεως. Υποστήριξη της ωχρινικής φάσεως με χορήγηση προγεστερόνης ενδοκολπικά συστήνεται στις περισσότερες των περιπτώσεων, ιδίως εάν η ήπια διέγερση έγινε με χρήση ενέσιμων γοναδοτροπινών.

τέγχυσης μειώνονται σημαντικά μετά από τρεις κύκλους προσπαθειών, ανεξάρτητα από τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για την πρόκληση της ωοθυλακιορρηξίας. Σε αυτή την περίπτωση, συνήθως, προτείνουμε την εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων αντιμετώπισης της υπογονιμότητας. Οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες προτείνουν ένα μέγιστο αριθμό έξι κύκλων, ανάλογα με την αιτία της υπογονιμότητας.

Ποια είναι τα ποσοστά επιτυχίας της σπερματέγχυσης;

Το ποσοστό επιτυχούς κυήσεως μετά από έναν κύκλο σπερματέγχυσης, κυμαίνεται από 10-20%, είναι δηλαδή χαμηλότερο από το ποσοστό επιτυχίας μιας προσπάθειας εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι υψηλό όμως εάν σκεφτεί κανείς ότι ποσοστό κύησης για ένα γόνιμο ζευγάρι μετά από σεξουαλική επαφή είναι περίπου 20% ανά μήνα. Είναι, λοιπόν, σαφές ότι μπορεί να απαιτηθούν περισσότερες από μια προσπάθειες, ώστε να επιτευχθεί μια εγκυμοσύνη.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

22

Καλοκαίρι και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Τ

ο καλοκαίρι έφτασε, η λίμπιντο ανεβαίνει στα ύψη, ενώ οι πιθανότητες νέων γνωριμιών αυξάνονται. H σεξουαλική επαφή όμως με πολλαπλούς συντρόφους και οι γνωριμίες της μίας βραδιάς ελλοχεύουν πολλούς κινδύνους. Δεν είναι τυχαίο ότι την περίοδο αυτή αυξάνονται σημαντικά τα κρούσματα τόσο των αφροδίσιων νοσημάτων, όσο και των απλών λοιμώξεων. Τα αφροδίσια νοσήματα, ή αλλιώς σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, είναι νοσήματα που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Μολονότι η προφύλαξη είναι δυνατή και υπάρχουν πλέον αποτελεσματικές θεραπείες, τα αφροδίσια νοσήματα έχοντας ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια αποτελούν και σήμερα ένα σοβαρό πρόβλημα.

Μερικά από τα πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που παρουσιάζονται είναι τα πιο κάτω:

Έρπης Γεννητικών Οργάνων:

Οφείλεται στον ιό του απλού έρπητα. Ο έρπης των γεννητικών οργάνων μεταδίδεται κυρίως με την άμεση σεξουαλική επαφή με μολυσμένα γεννητικά όργανα και έχει χρόνο επώασης 2-5 μέρες. Υπάρχουν οι τύποι 1 και 2 του ιού, που ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

προκαλούν την ανάπτυξη μικρών πληγών στη γεννητική περιοχή. Ο τύπος 1 που είναι πιο συχνός στα χείλη του στόματος και ο τύπος 2 που είναι πιο συχνός στα γεννητικά όργανα. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει αύξηση των περιστατικών τύπου 1, λόγω πιθανών αλλαγών των πρακτικών σεξ. Όταν κάποιος μολυνθεί πρώτη φορά από τον ιό μπορεί να εμφανίσει μικρές φουσκάλες στα γεννητικά όργανα με πόνο ή αίσθημα καψίματος που από διάφανες γίνονται πιο σκούρες και καταλήγουν να δημιουργούν μικρές πληγές που συνοδεύονται με κνησμό και πόνο. Συνήθως τα έλκη αυτά εξαφανίζονται μετά από 3-20 μέρες. Οι λεμφαδένες είναι διογκωμένοι και συχνά επώδυνοι. Ο έρπητας είναι θεραπεύσιμος αλλά μπορεί εύκολα να υποτροπιάσει.

Οξυτενή Κονδυλώματα:

Προκαλούνται από τον ιός των

Ανθρωπίνων Θηλωμάτων HPVHuman Papilloma Virus. Εμφανίζονται στην ουρήθρα, τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό ως δερματικές παθήσεις που μοιάζουν εξ όψεως σαν μικρό κουνουπίδι. Τα Κονδυλώματα είναι συνήθως ανώδυνα, ερυθρορόδινης ή φαιόγκριζης απόχρωσης. Έχουν μαλακή σύσταση και πεπλατυσμένη βάση ή με μίσχο.

Χλαμύδια:

ένα από τα συχνότερα αφροδίσια νοσήματα. Μεταδίδονται με κολπική, πρωκτική ή στοματική ερωτική επαφή. Εάν μια έγκυος έχει μολυνθεί από χλαμύδια, το νεογέννητο μπορεί να μολυνθεί κατά τον τοκετό. Τα χλαμύδια αποτελούν μια «σιωπηρή νόσο», καθώς το 75% των γυναικών και το 50% των ανδρών μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα. Μετά από μόλυνση του τραχήλου ή της ουρήθρας μπορεί

να προκληθούν ασυνήθιστες εκκρίσεις από τον κόλπο ή το πέος ή καύσος κατά την ούρηση. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν πυρετό, πόνο στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς, πόνο κατά την ερωτική επαφή, ναυτία, ή αιμορραγία μεταξύ των περιόδων. Αν δεν θεραπευθούν τα χλαμύδια μπορεί να αποτελέσουν αίτια στειρότητας. Η διάγνωση των χλαμυδίων γίνεται με εργαστηριακές εξετάσεις και η θεραπεία με αντιβιοτική αγωγή. Τα άτομα με χλαμύδια πρέπει να απέχουν από ερωτικές επαφές μέχρι να θεραπευθούν.

Βλεννόρροια:

Οφείλεται σε ένα βακτήριο που μεταδίδεται σεξουαλικά. Μπορεί είτε να μην εμφανίζει συμπτώματα είτε να προκαλέσει αίσθημα καύσου κατά την ούρηση, εκκρίσεις από το πέος στους άνδρες ή τον κόλπο σε γυναίκες. Αν επεκταθεί το νόσημα αυτό στις γυναίκες μπορεί να προκληθεί φλεγμονώδης νόσος της πυέλου και στειρότητα. Επίσης, αν μία γυναίκα μολυνθεί κατά την εγκυμοσύνη, το νεογέννητο είναι δυνατόν να μολυνθεί κατά τον τοκετό. Κατόπιν διάγνωσης ο ιατρός χορηγεί αντιβιοτική αγωγή στον ασθενή και στον/στην σύντροφο.

Σύφιλη:

Οφείλεται σε ένα νηματοειδές μικρόβιο με 14-20 σπείρες. Αρχι-

κά 2-6 βδομάδες μετά τη μόλυνση, εκδηλώνεται ένα ανώδυνο κυκλικό έλκος στα γεννητικά όργανα, στον πρωκτό ή στο στόμα, με διόγκωση των λεμφαδένων της περιοχής (πρωτογόνος σύφιλη). Αν δεν τεθεί η διάγνωση και δε χορηγηθεί θεραπεία, το νόσημα διασπείρεται στον οργανισμό και εξελίσσεται στο δευτερογόνο στάδιο. Μετά από 1-6 μήνες μπορεί να εμφανισθούν διάφορα εξανθήματα σε περιοχές του σώματος (παλάμες, πέλματα, κορμός), με γενική αδιαθεσία, πυρετό, αρθραλγίες (δευτερογόνος σύφιλη). Η σύφιλη χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στην καρδιά, τα εγκεφαλικά αγγεία, το νευρικό σύστημα και αλλού. Κατά την εγκυμοσύνη, μπορεί να μολυνθεί το νεογέννητο. Η διάγνωση του νοσήματος γίνεται με εργαστηριακές εξετάσεις. Η θεραπεία χορηγείται στον ασθενή και τον/την σύντροφο.

HIV/AIDS:

Ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (Human Immunodeficiency Virus) που χρησιμοποιεί το γενετικό μηχανισμό των Τ- λεμφοκυττάρων για να αναπαραχθεί και να προκαλέσει το σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (AIDS). Όταν κάποιος μολυνθεί από τον ιό μπορεί να τον μεταδώσει και σε άλλους. Ο φορέας του ιού διανύει κάποια περίοδο κατά την οποία δεν εμφανίζει τα συμπτώματα της ασθένει-

23

ας. Όταν αναπτυχθεί το AID τότε ο φορέας του ιού-HIV αρχίζει να «νοσεί» και εμφανίζονται συμπτώματα του AIDS. Ο ιός αυτός προκαλεί πυρετό, διάρροια, απώλεια βάρους, λοιμώξεις και μπορεί να είναι θανατηφόρος. Πλέον είναι διαθέσιμες διάφορες θεραπείες και φάρμακα για την αντιμετώπισή του.

Συμπερασματικά οι προφυλάξεις που μπορεί να πάρει ο καθένας μας για την αποφυγή αφροδίσιων νοσημάτων, είναι πρωτίστως η χρησιμοποίηση προφυλακτικού, όταν έχει σεξουαλικές σχέσεις με κάποιον που δεν γνωρίζει καλά, η πλύση των γεννητικών οργάνων μετά από κάθε επαφή και η επίσκεψη στο αφροδισιολόγο αμέσως μόλις διαπιστώσει κάποιο σύμπτωμα, προτρέποντας και το σύντροφό του να κάνει το ίδιο ώστε να υποβληθούν και οι δυο σε θεραπεία χωρίς να περιμένουν ότι το πρόβλημα ’θα περάσει μόνο του’. Πρόκειται για μια απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσουν να εξαλειφθούν αυτές οι αρρώστιες, οι οποίες αν δεν δώσουμε την απαιτούμενη προσοχή μπορεί να μας προκαλέσουν δυσάρεστες εκπλήξεις ταλαιπωρώντας μας για μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως και για το υπόλοιπο της ζωής μας. Καλό καλοκαίρι λοιπόν, πάντοτε με προφυλάξεις! ΠΗΓΗ: healthnews.com.cy

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

24 Σχέση σεροτονίνης και υπερφαγίας Δεληγιάννη Νάντια Διαιτολόγος -Διατροφολόγος MASTER PRACTIONER ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ NCFED Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ Αγ. Δημητρίου 17β Βόλος Τηλ.: 2421305200, 6946683311 deligianninantia@gmail.com

Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής ο οποίος βρίσκεται στον γαστρεντερικό σωλήνα και συμβάλλει στη ρύθμιση της έκκρισης γαστρικού οξέος και άλλων πεπτικών υγρών. Ο πιο γνωστός όμως ρόλος της σεροτονίνης είναι στον εγκέφαλο όπου επηρεάζει τη διάθεση, τον έλεγχο του πόνου, τη σεξουαλική συμπεριφορά και τον ύπνο. Ο σημαντικότερος δε ρόΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

λος της είναι ο έλεγχος της όρεξης όπου δίνει το μήνυμα στον εγκέφαλο ότι έχει καταναλώσει επαρκή ποσότητα τροφής σταματώντας έτσι την υπερκατάνάλωσή τροφής.

Πως φτιάχνεται η σεροτονίνη;

Η σεροτονίνη παρασκευάζεται στον εγκέφαλο από το απαραίτητο αμινοξύ τρυπτοφάνη σε συνδυασμό με βιταμίνες συμπλέγματος Β, βιταμίνη C , μαγνήσιο, σίδηρο και χρώμιο. Παρόλο που η παραγωγή σεροτονίνης στον εγκέφαλο μπο-

ρεί να παραχθεί μέσα από την κατανάλωση συνδυαστικών τροφών , ωστόσο παρουσιάζει ανεπάρκεια σε ένα μεγάλο ποσοστο του πλυθησμού. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής ο οποίος χαρακτηρίζεται από διατροφή φτωχή σε θρεπτικά συστατικά σε συνδυασμό με κακές διατροφικές συνήθειες έχουν σαν αποτέλεσμα να μην παρέχονται οι πρώτες ύλες στον οργανισμό για την παραγωγή σεροτονίνης.

Πως τα μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης επηρεάζουν τον οργανισμό;

Καθώς τα επίπεδα σεροτονίνης

25

μειώνονται στον οργανισμό, είναι πολύ πιθανό να εμφανιστούν συμπτώματα όπως κατάθλιψη, αυπνία, πονικέφαλοι, χρόνια κόπωση καθώς και παχυσαρκία. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η έντονη επιθυμία για υδατάνθρακες . Έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι ακολουθούν διατροφή χαμηλή σε τρυπτοφάνη έχουν αποδεδειγμένα αυξημένη όρεξη λόγω μειωμένης σερτοτονίνης . Η ύπαρξη σεροτονίνης παίζει ουσιαστικό ρόλο στην πρόσληψη τροφής καθώς ρυθμίζει τα κέντρα ελέγχου της όρεξης αποτρέποντας την υπερκατανάλωση τροφής ενώ όταν βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα πυροδοτεί την έντονη διάθεση για φαγητό προκαλώντας υπερφαγία . Η υπερκατανάλωση υδατανθράκων μπορεί να καταλήξει σε μια εξαρτημένη συνήθεια καθώς το σώμα πέφτει σε φαύλο κύκλο, αφού η χαμηλή σεροτονίνη δημιουργεί έντονη υπερφαγία (κυρίως σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες ) . Οι υδατάνθρακες θα αυξήσουν προσωρινά τα επίπεδα σεροτονίνης και όταν αυτά πέσουν θα αρχίσει ο κύκλος από την αρχή.

πεδα σεροτονίνης καθώς και η υπερφαγία;

Όταν ένα άτομο με χαμηλή σεροτονίνη έχει έντονη επιθυμία για υδατάνθρακες θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο είδος των υδατανθράκων που θα καταναλώσει έτσι ώστε να έχουμε καλά επίπεδα σεροτονίνης. Μια διατροφή πλού-

σια σε σύνθετους υδατάνθρακες οι οποίοι θα προέρχονται κυρίως από φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως σε συνδυασμό με μια καλή ποιοτικά προωτεΐνη θα βοηθήσει στην εξισορρόπηση σεροτονίνης. Αν προσθέσουμε και καλά λιπαρά οξέα, κυρίως ω-3, θα έχουμε έναν οργανισμό σε πλήρη ισορροπία. Είναι πολύ σημαντικό να καταναλωθεί ένα σνάκ ή γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες ακριβώς τη στιγμή που το άτομο ‘’προετοιμάζεται’’ για υπερφαγικό επεισόδιο. Ένα σνακ πλούσιο σε σύνθετους υδατάνθρακες μπορεί να ενισχύσει τα επίπεδα σεροτονίνης για 3 ώρες. Άλλοι παράγοντες που θα βοηθήσουν στην εξισορρόπηση των επιπέδων σεροτονίνης είναι η φυσική δραστηριότητα και η διαχείριση του στρες. Μέσω της άσκησης μειώνεται το στρες ενώ ενισχύεται η καλή διάθεση λόγω απελευθέρωσης σεροτονίνης . Επίσης , μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της έντονης επιθυμίας για φαγητό . Από την άλλη η διαχείριση των στρεσογόνων καταστάσεων μπορεί να οδηγήσει στη διατήρηση των καλών επιπέδων των θρεπτικών συστατικών για την παραγωγή νευροδιαβιβαστών.

Πως μπορούν να αντιμετωπιστούν τα χαμηλά επίΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Θρομβοφιλία

27

Dr Γιώργος Στ. Καραμαρίας MD PhD Αιματολόγος Υπεύθυνος Αιματολογικού τμήματος, ιατρείου Θρομβοφιλίας & εξωτερικού ιατρείου ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΑ; Σήμερα ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αυξημένη τάση για φλεβική κυρίως θρομβοεμβολή, ως συνέπεια εργαστηριακής διαταραχής, τις περισσότερες φορές στο σύστημα της πήξης. Είναι γνωστό ότι ως «θρομβοφιλία» ( θρόμβος + φιλία ) ορίζεται η διαταραχή που συνδέεται με αυξημένη τάση για θρόμβωση από επίκτητα ή κληρονομικά αίτια, τα οποία αφορούν μεταβολές του αιμοστατικού ή ινωδολυτικού μηχανισμού. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1965 από τον Egeberg, για να περιγράψει οικογένεια με τάση για θρόμβωση που αργότερα αποδείχθηκε ότι είχαν έλλειψη αντιθρομβίνης. Από τότε μέχρι σήμερα με την ανάπτυξη της βιοχημείας και της μοριακής βιολογίας, συνεχώς προστίθενται νέοι παράγοντες που ενοχοποιούνται για θρομβοφιλική διάθεση. Η κύηση αποτελεί εκ προοιμίου προθρομβωτική κατάσταση λόγω αύξησης των επιπέδων αρκετών παραγόντων πήξης, ελάττωσης των επιπέδων ορισμένων ανασταλτών αυτής καθώς και της αγγειοδιασταλτικής δράσης των οιστρογόνων. Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος συμμετέχει στη νοσηρότητα των εγκύων γυναικών, ενώ η πνευμονική εμβολή αποτελεί την πρώτη αιτία μητρικού θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Η θρομβοφιλία έχει επίσης συσχετισθεί με μαιευτικές επιπλοκές και πτωχή έκβαση της κύησης (εμβρυϊκό θάνατο, προεκλαμψία, αποκόλληση πλακούντα, ενδομήτρια καθυ-

στέρηση της εμβρυϊκής ανάπτυξης), καθώς η θρόμβωση στην πλακουντιακή κυκλοφορία θεωρείται ο υποκείμενος παθογενετικός μηχανισμός των παραπάνω διαταραχών. Παρά ταύτα, δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις που στηρίζουν αυτή τη συσχέτιση, με εξαίρεση την ύπαρξη αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων. Οι θρομβοφιλικές διαταραχές μπορεί να είναι κληρονομικές ή επίκτητες.

ρήγηση χρόνιας θεραπείας · Παρακολούθηση και ρύθμιση χρόνιας αντιπηκτικής αγωγής · Εκτίμηση κινδύνου ανάπτυξης θρόμβωσης σε άτομα με ανάλογο οικογενειακό ιστορικό · Εκτίμηση κινδύνου ανάπτυξης θρόμβωσης από τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών · Έλεγχος αιτίων επιπλοκών της εγκυμοσύνης (επαναλαμβανόμενες αποβολές, προεκλαμψία, σύνδρομα ανεπάρκειας του πλακούντα κλπ).

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΑΣ; Στο Ιατρείο ΘρομβοφιλίΙατρείο Θρομβοφιλίας Στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας δημιουργή- ας του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας σαμε ένα εξειδικευμένο και πρωτοποριακό ιατρείο για τον ασθενή που έχει ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό θρομβώσεων ή επιπλοκών κύησης αλλά και για τις απόλυτα υγιείς γυναίκες που ανησυχούν για τους κινδύνους από τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών. Με εξειδίκευση στο αντικείμενο, ο στόχος μας είναι ο έγκυρος έλεγχος σε αξιόπιστο εργαστήριο με το λιγότερο δυνατό κόστος, η σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση, εφόσον χρειάζεται, αλλά και η τεκμηριωμένη ενημέρωση των ασθενών.

Σε ποιες περιπτώσεις βοηθάει το Ιατρείο Θρομβοφιλίας και Θρόμβωσης;

Οι εξειδικευμένες υπηρεσίες του Ιατρείου είναι χρήσιμες στις ακόλουθες καταστάσεις: · Οξεία αντιμετώπιση των θρομβώσεων · Εκτίμηση του κινδύνου υποτροπής μιας θρόμβωσης και απόφαση για χο-

· Ο ασθενής αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα με βάση το αναλυτικό του ιστορικό. · Ο έλεγχος θρομβοφιλίας, εφόσον κριθεί απαραίτητος, γίνεται σε επιλεγμένο, απόλυτα αξιόπιστο, εργαστήριο και περιορίζεται μόνο στις εξετάσεις εκείνες που, βάσει διεθνών βιβλιογραφικών δεδομένων, επηρεάζουν τις θεραπευτικές αποφάσεις. · Τα αποτελέσματα εκτιμούνται σε συσχετισμό με το ατομικό ιστορικό και θα λαμβάνονται θεραπευτικές αποφάσεις με βάση τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες. · Κάθε αποτέλεσμα θα εξηγείται αναλυτικά, καθώς και η σημασία του για την υγεία του ασθενούς. · Η θεραπεία θα επιλέγεται σε συμφωνία με τις ανάγκες του. · Στον ασθενή θα παραδίδεται από τον Ιατρό του, ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με την εξέτασή του, όπου απαιτείται. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

28

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

29

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Σακχαρώδης Διαβήτης

33

Ριζούλης Ανδρέας Ενδοκρινολόγος MD PhD Υψηλάντου 1, Λάρισα Διαβητολογικό τμήμα ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Ο

Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μια μεταβολική διαταραχή και αποτελεί ένα από τα συχνότερα χρόνια νοσήματα και μια από τις σημαντικότερες αιτίες πρόωρης θνησιμότητας. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη ο επιπολασμός του ΣΔ στην Ελλάδα για το 2014 εκτιμάται στο 7,04% (IDF, 2014). Η ανάπτυξη δράσης για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη διαχείριση του ΣΔ είναι μείζονος σημασίας τόσο για τη σωστή αντιμετώπιση της υγείας των ασθενών όσο και για την εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα υγείας. Στην Ελλάδα σύμφωνα με τους ιατρούς, μόνο το 62% των διαγνωσμένων ασθενών λαμβάνει κάποιου είδους θεραπεία (είτε οδηγίες για δίαιτα και άσκηση είτε φαρμακοθεραπεία), ενώ λιγότεροι από τους μισούς πετυχαίνουν τους θεραπευτικούς στόχους. Αλλά και μεταξύ των ασθενών με διαβήτη σημειώνονται προβλήματα συμμόρφωσης στις οδηγίες του ιατρού όχι τόσο στη φαρμακοθεραπεία αλλά κυρίως στη διατροφή και την άσκηση. Η επίτευξη λοιπόν σωστής αυτοδιαχείρισης, παρακολούθησης και ρύθμισης του ασθενή με διαβήτη απαιτεί συνεργασία και συντονισμένες ενέργειες διάφορων φορέων με επίκεντρο πάντα τον ασθενή. Το πρόγραμμα αυτοδιαχείρισης, εκπαίδευσης και στήριξης του διαβητικού (DSM/S) αποτελεί το θεμέλιο λίθο στην ενίσχυση λήψης αποφάσεων και δράσεων από τον ίδιο τον ασθενή που βελτιώνουν την υγεία του. Παρόλο που διαφορετικά μέλη της ομάδας υγείας και της κοινότητας μπορούν να συμβάλουν σε αυτή τη διαδι-

κασία, είναι σημαντικό για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και τους χώρους πρακτικής τους, να διαθέτουν τους πόρους και μια συστηματική διαδικασία παραπομπής ώστε να διασφαλίζεται ότι οι ασθενείς με διαβήτη λαμβάνουν την καλύτερη υποστήριξη και εκπαίδευση για αυτοδιαχείριση. Είναι η θέση της Αμερικανικής Ένωσης Διαβήτη (ADA) ότι όλα τα άτομα με διαβήτη λαμβάνουν εκπαίδευση και υποστήριξη κατά τη διάγνωση και, εφόσον χρειάζεται, στη συνέχεια. Ο θεραπευτικός αλγόριθμος βασίζεται σε πέντε κατευθυντήριες αρχές. Καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να παρέχεται το πρόγραμμα εκπαίδευσης DSM/S, μέσω της δέσμευσης ασθενών σε αυτό, της ανταλλαγής πληροφοριών, της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης , της ενσωμάτωσης με άλλες νέες θεραπείες και της συντονισμένης φροντίδας. Υπάρχουν τέσσερις κρίσιμες χρονικές στιγμές για την αξιολόγηση, την παροχή και την προσαρμογή του πλάνου 1) με τη νέα διάγνωση διαβήτη, 2) ετησίως για τη συντήρηση της υγείας και την πρόληψη των επιπλοκών, 3) όταν συμβαίνουν επιπλοκές , 4) όταν συμβαίνουν υγειονομικές αλλαγές στον ασθενή. Ο πάροχος του προγράμματος μπορεί να είναι ο ενδοκρινολόγος ή ακόμη καλύτερα μία ομάδα ιατρών που θα μπορούν να συνεργάζονται για την σωστότερη πρόληψη και θεραπεία των επιπλοκών του διαβήτη. Ακολουθώντας λοιπόν τα διεθνή σύγ-

χρονα πρότυπα, έχει δημιουργηθεί εδώ και λίγο καιρό το διαβητολογικό κέντρο του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας με σκοπό την έγκαιρη και ταχύτερη αντιμετώπιση του μεταβολικού αυτού νοσήματος. Εκτός όμως από τη διάγνωση και θεραπεία, στο τμήμα μας παρέχεται ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα αυτοδιαχείρισης και εξατομικευμένης ενίσχυσης του ασθενή, με τη συνδρομή τόσο του ιατρικού όσο και του νοσηλευτικού προσωπικού. Η θεραπευτική εκπαίδευση, όταν γίνεται από έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό, δίνει τη δυνατότητα τα θεραπευτικά σχήματα να έχουν καλύτερη απόδοση με άμεσο αντίκτυπο στη νόσο. Υπάρχουν πλέον αρκετές μελέτες που δείχνουν τα ευεργετικά αποτελέσματα αυτού του τύπου της εκπαίδευσης σε ένα διαβητολογικό κέντρο όπως στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, με μείωση των ημερών νοσηλείας, πτώση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και την καλυτέρευση των δεικτών ποιότητας ζωής.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

34

Άσκηση στο νερό: Ο φυσικός σύμμαχος της φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης

Ιδιαίτερα δημοφιλής δραστηριότητα το κολύμπι για κάθε ηλικία θα λέγαμε πως μόνο οφέλη μπορεί να έχει για τον οργανισμό, με την ήπια άσκηση που προσφέρει και η οποία με την άνωση του νερού ενεργεί προστατευτικά χωρίς υπερβολική πίεση στους μυς και τις αρθρώσεις των οστών. Συγχρόνως το κολύμπι βελτιώνει την ευλυγισία, με τη συνολικότερη εκγύμναση του σώματος, στοιχείο που διαφοροποιεί το κολύμπι από τις ασκήσεις γυμναστηρίου όπου συγκεκριμένα όργανα γυμνάζουν συγκεκριμένες «ενότητες» του ανθρωπίνου σώματος. Παράλληλα, ο συγχρονισμός των κινήσεων δυναμώνει τους μυς με τη μεγαλύτερη αλλά ευκολότερη προσπάθεια που απαιτεί η κίνηση στο νερό. Η ενδυνάμωση των μυών συνεπάγεται και αύξηση της μυϊκής μάζας. Στη φυσιοθεραπευτική προσέγγιση, η υδροθεραπεία αποτελεί βασική επιλογή. Η μη δημιουργία κακώσεων μέσω της άσκησης στο νερό αποτελεί θεραπευτική τεχνική, μιας και ο ασθενής κινεί τα μέλη του με ελάχιστη δύναμη, ενώ βοηθιέται ουσιαστικά και από την άνωση του νερού.

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΝΕΤΑΙ Η ΥΔΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Σε όλα τα μυοσκελετικά σπονδυλικά προβλήματα (αυχεναλγία, οσφυαλγία, πόνοι στη θωρακική μοίρα), συστήνεται η υδροθεραπεία εφόσον έχει αναταχθεί το σπονδυλικό πρόβλημα. Εάν ο ασθενής δεν αναταχθεί και κολυμπήσει, το πιο πιθανό είναι να πονέσει περισσότερο όταν βγει από το νερό. Ο ειδικός φυσιοθεραπευτής θα κρίνει την περίοδο που ο ασθενής μπορεί άφοβα να κολυμπήσει, πάντα με ήπιο τρόπο και ακολουθώντας τις συμβουλές που θα του δοθούν. Η καλύτερη φυσικοθεραπεία για την σπονδυλική στήλη είναι το κολύμπι. Απαραίτητο όμως είναι σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται η επαφή με κρύα νερά σε πισίνα ή θάλασσα, γιατί ενδεχομένως ο μυς να κάνει συσπάσεις και να δημιουργήσει πρόβλημα. Η μέση πάντως δυναμώνει με το κολύμπι, αρκεί αμέσως μετά να μην μείνει εκτεθειμένη σε ρεύματα. Συνιστάται άμεσο σκούπισμα και παραμονή για λίγο σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος.

ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Η καλύτερη αποκατάσταση είναι αυτή που συμβαίνει μέσα σε νερό. Οποιαδήποτε μυϊκή ατροφία, ή δυσλειτουργία που έχει φύγει από την οξεία φάση της, ή αποκατάσταση μετά από κατάγματα έχουν πολύ καλή πρό-

γνωση και αποκαθιστούν το πρόβλημα συντομότερα. Το ιδιαίτερα θετικό αποτέλεσμα είναι αφενός η αύξηση της μυϊκής δύναμης και αφετέρου η σταδιακή αύξηση της τροχιάς της κίνησης. Η θεραπευτική άσκηση στο νερό, φυσικά εφαρμόζεται σε πισίνα, υπό την επίβλεψη ειδικού φυσιοθεραπευτή και έχει ως στόχο την αποκατάσταση συγκεκριμένων παθήσεων όπως π.χ. το μειωμένο εύρος κίνησης, προβλήματα στη βάδιση, μυϊκή αδυναμία, μυϊκός σπασμός κλπ.

ΥΔΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ

Συνιστάται η ελεγχόμενη κίνηση μέσα στο νερό, που βοηθάει πολύ στην περίπτωση της οστεοπόρωσης, ειδικά στις γυναίκες που υποφέρουν συχνότερα από τους άνδρες. Ήπια φυσικά άσκηση που δεν έχει παρενέργειες, με το κολύμπι να βοηθάει στην καλύτερη στάση του σώματος και την καλύτερη κινητικότητα των μυών. Γενικός φυσιοθεραπευτικός κανόνας είναι πρώτα να έχει αναταχθεί το όποιο πρόβλημα και μετά να ακολουθήσει η υδροθεραπεία. Φυσικά δεν συστήνεται σε καμία περίπτωση κολύμβηση όταν υπάρχει έντονος πόνος και δυσλειτουργία της σπονδυλικής στήλης. Ένας παράγοντας που ίσως δεν έχει αξιολογηθεί ιδιαίτερα ενώ είναι πολύ σημαντικός, είναι η «βοήθεια» που παρέχει η ελαφριά άσκηση στο νερό στους εσωτερικούς μύες, όπως είναι εκείνοι της καρδιάς και των πνευμόνων. Η ενδυνάμωση των μυών αφορά και αυτούς, βοηθώντας τους να λειτουργούν καλύτερα, ενώ αυξάνει την καρδιακή ενέργεια με συνέπεια η καρδιά ως αντλία αλλά και οι πνεύμονες να λειτουργούν αποτελεσματικά. ΠΗΓΗ: eumedline.eu

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Βελονισμός: Διακοπή καπνίσματος και αντιμετώπιση παχυσαρκίας

35

Βίκυ Μανούκα Ιατρός Αναισθησιολόγος – Βελονιστής Μετεκπαιδευθείσα στο Πεκίνο Πτυχιούχος του Διεθνούς Οργανισμού E.C.P.D. Εξειδικευθείσα στην Αισθητική Ιατρική (κοσμετολογία) του Scuola Internazionale di Medicina Estetica FATEBENEFRATELL di Roma. www.kentrovelonismou.gr

ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Η νικοτίνη εισέρχεται στο οργανισμό μας: 1ον με την εισπνοή 2ον υπογλώσσια 3ον διασφηνοίδως διαμέσου της μύτης στον εγκέφαλο. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο παθητικός καπνιστής. Η νικοτίνη σε μια ώρα φτάνει σε ικανοποιητικά επίπεδα στο αίμα ώστε άριστα μπορεί να ανιχνευθεί στα ουρά.

Πως μπορεί λοιπόν να δράσει στη διακοπή καπνίσματος ο βελονισμός;

1oν διεγείρει κάποια βασικά κέντρα τα οποία παράγουν ενδορφίνες, δυνορφίνες, οι οποίες προκαλούν ευχάριστη διάθεση και μάλιστα εκλύεται ένα πεπτίδιο την 3η μέρα το οποίο προκαλεί απέχθεια απέναντι στη νικοτίνη.

2ον απομάκρυνση βιαίως της νικοτίνης από τον οργανισμό λόγω της εφαρμογής του ηλεκτροβελονισμού.

Τι παρενέργειες έχουμε από την διακοπή καπνίσματος;

Από την ίδια τη θεραπεία του βελονισμού απολύτως κανένα. Η έλλειψη

σμού της νικοτίνης έχουν σοβαρό δεσμό με τα οιστρογόνα και η απεξάρτηση είναι πιο δύσκολη Χορηγούνται αποχρεμπτικά και βιταμίνες για περισσότερο υποστήριξη του οργανισμού.

ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ της νικοτίνης όμως πιθανότατα μπορεί, αν αφήσουμε τον εαυτό μας ελεύθερο δηλ. να τρώμε ανεξέλεγκτα, πιθανόν να συμβάλλει στην αύξηση του βάρους. Αυτό αποφεύγεται με υγιεινή διατροφή και άσκηση. Την τρίτη μέρα από το βελονισμό μπορεί να έχουμε βήχα ο οποίος προκαλείται από τη δόνηση του ηλεκτροβελονισμού στο κροσσωτό επιθήλιο με σκοπό την απομάκρυνση της νικοτίνης , όπου χορηγείται και ένα σιρόπι αποχρεμπτικό προκειμένου να καθαρίσει το πνευμόνι γρηγορότερα. Τρίτη παρενέργεια είναι ότι δεν επιτρέπεται να δοκιμάσει κάποιος τσιγάρο για 6 μήνες. Αυτό το χρονικό διάστημα είναι όριο ασφαλείας, διότι μπορεί να ζαλιστεί ή ακόμη και να έχει λιποθυμικό επεισόδιο. Η θεραπεία δια ηλεκτροβελονισμού έχει επιτυχία 100%, με μία μόνο συνεδρία, όμως στις γυναίκες έχει μια μεγαλύτερη αντίσταση δηλ. 85% λόγω του ότι όλα τα προϊόντα μεταβολι-

Η δράση του βελονισμού για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και κυτταρίτιδας είναι πολλαπλή.

1. Καταστέλλει την πείνα και την βουλιμία.

2. Ρυθμίζει πολύ σύντομα τη διάθεση για γλυκά, αποκαθιστώντας την έλλειψη σιδήρου μέσω σωστής διατροφής.

3. Ενδυναμώνει το αίσθημα κορεσμού, δηλαδή χορταίνει κανείς με μικρότερες ποσότητες τροφής.

4. Εξισορροπεί το νευρικό σύστημα, καταστέλλοντας το άγχος και τη νευρικότητα του ατόμου, προκειμένου να ακολουθήσει μια υγιεινή διατροφή.

5. Καταπολεμά την κατακράτηση υγρών και διατροφικά και ορμονικά.

6. Έχει ο βελονισμός σημαντική παρέμβαση στο τοπικό πάχος. Εφαρμόζοντας την τεχνική λιποδιάλυσης που στηρίζεται στο φαινόμενο Joul της φυσικής, τοποθετούνται βελόνες στις συγκεκριμένες λιποαποθήκες και εφαρμόζεται υψίσυχνο ρεύμα. Αποδομείται έτσι μεγάλη ποσότητα λίπους.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

36

ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Η νέα επιδημία του 21ου αιώνα Γράφει ο Ορθοπεδικός Χειρουργός Στυλιανός Ι. Χαϊδεμενάκης MD, Στρατιωτικός Ιατρός Εξειδικευμένος στη Χειρουργική Χειρός και στην Αρθροσκοπική Χειρουργική Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου - Γόνατος

Η

οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μια νόσος με ασαφή ορισμό, μια νόσος με άγνωστο παθοφυσιολογικό μηχανισμό εκκίνησης που όταν γίνεται διάγνωση έχει ήδη προκαλέσει σημαντικές βλάβες στην άρθρωση και τέλος μια νόσος χωρίς αιτιολογική θεραπεία (δηλαδή χωρίς δυνατότητα αντιμετώπισής της αρχικής αιτίας όταν διαγιγνώσκεται). Προσβάλλει το 1/3 του γενικού πληθυσμού άνω των 65 ετών και με την ίδια συχνότητα όλους τους λαούς της γης. Είναι από τις αρχαιότερες παθήσεις, καθώς παλαιοντολογικά ευρήματα έδειξαν ότι από ΟΑ έπασχαν οι δεινόσαυροι, αλλά και οι πρώτοι άνθρωποι (Άνθρωπος του Νεάντερνταλ) Αποτελεί την πιο συχνή αιτία επίσκεψης του ασθενούς στο γιατρό και συνταγογράφησης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ). Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα κρατούσες απόψεις η ΟΑ ξεκινά από τον αρθρικό χόνδρο και στη συνέχεια επεκτείνεται στον αρθρικό υμένα (το σακουλάκι που περιβάλλει την άρθρωση) και τα άλλα στοιχεία της αρθρώσεως. Είναι γνωστό ότι μια φυσιολογική άρθρωση χαρακτηρίζεται από: 1. Απόλυτα λείες αρθρικές επιφάνειες λόγω του χόνδρου που καλύπτει και απομονώνει την οστική επίφυση των αρθρώσεων) που εφαρΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

επεκταθεί στον αρθρικό υμένα ή στο οστούν που βρίσκεται προστατευμένο κάτω από το χόνδρο. Αυτός είναι και ο αποκλειστικός λόγος που οι πολύ αρχικές βλάβες της ΟΑ που είναι και εύκολα αναστρέψιμες δε γίνονται αντιληπτές για να αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Το αρθρικό υγρό, που λιπαίνει και συντηρεί τις αρθρώσεις ενώ συγχρόνως απορροφά τις δυνάμεις που εξασκούνται πάνω στον αρθρικό χόνδρο κατά την έντονη κίνηση των αρθρώσεων, είναι υπερδιήθημα του πλάσματος και έχει ως βασικό συστατικό του το υαλουρονικό οξύ σε ποσό 2,3-3,5 mg/ml.

Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης ΟΑ: μόζουν με ακρίβεια και ολισθαίνουν η μία επί της άλλης και

2. Φυσιολογικό αρθρικό υγρό. (εικόνα 1 και 2) Ο αρθρικός χόνδρος δεν διαθέτει αγγεία. Η διατροφή του γίνεται με διαπότιση των θρεπτικών ουσιών από το αρθρικό υγρό, καθώς χρησιμοποιεί ένα σύστημα ανάλογο με αυτό της απλής αντλίας που ενεργοποιείται κατά την κίνηση των αρθρώσεων. Τέλος ο αρθρικός χόνδρος δεν έχει νεύρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αρχικές βλάβες του χόνδρου να μη γίνονται αντιληπτές. Για να πονέσει μια άρθρωση θα πρέπει η βλάβη να

1. Γενετικοί 2. Ηλικιακοί 3. Παχυσαρκία 4. Επάγγελμα 5. Παλαιοί τραυματισμοί 6. Φλεγμονώδεις παθήσεις των αρθρώσεων 7. Άλλες παθήσεις (οστεονέκρωση , νευροπαθητική αρθροπάθεια, υπερκινητική άρθρωση)

Εξέλιξη

Η εξέλιξη της ΟΑ διαχωρίζεται σε 3 στάδια: Στο πρώτο στάδιο η νόσος βρίσκεται σε υποκλινικό επίπεδο και εντοπίζεται στον αρθρικό χόνδρο. Στο δεύτερο η βλάβη επεκτείνεται πέραν του χόνδρου και στον αρθρικό υμένα με κυρίαρχο στοιχείο τη φλεγμονή.

• Διατήρηση του θυλάκου της άρθρωσης • Μειωμένος κίνδυνος εξαρθρήματος • Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος • Λιγότερη απώλεια αίματος • Ταχύτερη Κινητοποίηση • Μικρότερη παραμονή στην κλινική (4-5 ημέρες) • Γρηγορότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

Τέλος το τρίτο στάδιο χαρακτηρίζεται από την χρονιότητα, με τη φλεγμονή να έχει επεκταθεί και στο υποχόνδριο οστούν αλλά και στα πέριξ της αρθρώσεως μαλακά μόρια. Ο ασθενής παρουσιάζει πόνο (αρχικά κόπωσης, στην συνέχεια κατά την ανάπαυση και τελικά νυκτερινό) δυσκαμψία της άρθρωσης και παραμόρφωση αυτής. Το ισχίο παίρνει θέση προσαγωγής και εξωτερικής στροφής (εικόνα 3), τα ο γόνατο παίρνει θέση ραιβότητας και κάμψης(εικόνα 4), ενώ στα χέρια προσβάλλονται οι τελικές αρθρώσεις των δακτύλων (εικόνα 5), στην ραχιαία επιφάνεια των οποίων δημιουργούνται χαρακτηριστικά εξογκώματα (οζίδια Heberden).

ΓΟΝΑΤΟ

Τα ακτινολογικά ευρήματα είναι χαρακτηριστικά: (εικόνα 6 και 7)

1. Στένωση του μεσαρθρίου διαστήματος (ελάττωση απόστασης οστών) 2. Σκλήρυνση των αρθρικών επιφανειών 3. Κύστης του υποχονδρίου οστού 4. Οστεόφυτα (δηλ. οστικές προσεκβολές )είναι αυτά που ο κόσμος συνήθως τα λέει «άλατα» αλλά θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ούτε άλατα είναι ούτε έχουν σχέση με το αλάτι του φαγητού Η ακτινολογική εικόνα δεν συμβαδίζει πάντα με τη βαρύτητα της κλινικής συμπτωματολογίας

Θεραπεία

Η θεραπεία της ΟΑ διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Για τη συντηρητική θεραπεία έχουν προταθεί κατά καιρούς και χρησιμοποιούνται: 1. Αναλγητικά φάρμακα (παυσίπονα).

2. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) για μικρό χρονικό διάστημα 3. Τα βραδέως δρώντα οστεοαρθριτικά φάρμακα. Η κλινική βελτίωση εμφανίζεται το λιγότερο 4 εβδομάδες μετά από συνεχή χορήγηση.

4. Οι ενδοαρθρικές εγχύσεις κορτιζόνης που έχουν περιοριστεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια γιατί αποδείχτηκε ότι συχνά επιταχύνουν τη διαδικασία καταστροφής του χόνδρου.

5. Οι ενδοαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέως που διεγείρει την παραγωγή φυσιολογικού υαλουρονικού οξέως από τον υμένα της άρθρωσης.

6. Η φυσικοθεραπεία.

7. Διάφοροι μέθοδοι αδυνατίσματος.

8. Βελονισμός.

9. Ομοιοπαθητική.

10. Η ψυχοθεραπεία. Οι τέσσερεις τελευταίες μέθοδοι δεν χαίρουν αναγνώρισης από την Ορθοπεδική κοινότητα λόγω αναποτελεσματικότητας. Η χειρουργική θεραπεία χρησιμοποιείται όταν ο πόνος προκαλεί στους ασθενείς αναπηρία και δεν υποχωρεί με κανένα από τους παραπάνω τρόπους συντηρητικής θεραπείας. Αφορά την ολική αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης (ολική αρθροπλαστική ισχίου ή γόνατος) και έχει ως σκοπό την απαλλαγή του ασθενούς από τον πόνο, επαναφορά της κινητικότητας και της λειτουργίας της άρθρωσης καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του.

Ισχίο

Για το ισχίο η αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης με τεχνητή κεφαλή μηριαίου και κοτύλη κεραμική ή από πλαστικό είναι μέθοδος ευρύτατα χρησιμοποιούμενη τα τελευταία 25-30 χρόνια. Έχει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά επιτυχίας που εξαρτάται πάντα από τη χειρουργική εμπειρία του Ορθοπεδικού, την επιλογή του σωστού υλικού και τον τέλειο προσανατολισμό της προσθέσεως κατά την τοποθέτησή της (εικόνα 8 και 9). Ειδικά τα τελευταία χρόνια με τη μέθοδο AMISεπιτυγχάνουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Η μέθοδος αυτή είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος η οποία προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα όπως: • Ατραυματική μέθοδος με μικρή ουλή • Χωρίς διατομή μυών

Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος γίνεται με τοποθέτηση τεχνητών εμφυτευμάτων συνήθως από τιτάνιο με παρεμβολή ειδικού πλαστικού υλικού μεταξύ των μεταλλικών επιφανειών (εικόνα 10,11 και 12). Αφορά μια επέμβαση ρουτίνας στις ημέρες μας με πολύ καλά αποτελέσματα και μεγάλο χρόνο ζωής (15-20 έτη). Η ελάχιστα επεμβατική μέθοδος MISμπορεί να συνδυαστεί με ένα σύγχρονο τεχνολογικό επίτευγμα, την χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων ψηφιακά υποβοηθούμενης πλοήγησης (Navigation).Με τον τρόπο αυτό μετά από χαρτογράφηση των ανατομικών δεδομένων κάθε άρθρωσης επιτυγχάνεται με μικρομετρική ψηφιακή ακρίβεια η τοποθέτηση της προθέσεως καθόσον οι οστεοτομές (κοψίματα των οστών) και η εξισορρόπηση των μαλακών μορίων έχουν εκτελεστεί με ακρίβεια χιλιοστού. Τα επιπλέον πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι: 1. Ελαχιστοποίηση πιθανότητας πνευμονικής εμβολής.

2. Μειώνει την ανάγκη μετεγχειρητικής παροχής αίματος.

3. Καταγράφει ανά ασθενή διεγχειρητικά όλα τα δεδομένα της επέμβασης.

4. Προάγει τη δυνατότητα άμεσης μετεγχειρητικής κινητοποίησης του ασθενούς χωρίς πόνο. Ο ασθενής σηκώνεται την επόμενη ημέρα. Παραμένει 4-5 ημέρες στην κλινική. Βαδίζει με περιπατητήρα «Π» ή μπαστούνι για περίπου 4 εβδομάδες και σταδιακά επανέρχεται στην καθημερινότητά του. Με την ολική αρθροπλαστική ισχίου και γόνατος οι ασθενείς απολαμβάνουν καλύτερη ποιότητα ζωής χωρίς πόνο και μπορούν να έχουν δραστηριότητες που έχουν στερηθεί όπως περπάτημα, ήπια άθληση και χορός. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

37

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Ίλιγγος στα παιδιά Μπουρτζάλας Κωνσταντίνος Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος • Έλεγχος ιλίγγου με βιντεονυσταγμογραφία • Έλεγχος βρεφικής & παιδικής βαρηκοΐας • Ενδοσκοπικός έλεγχος ώτων – ρινός – λάρυγγα kostas2711@gmail.com

Ίλιγγος: λέξη από την αρχαία ελληνική που προκύπτει από το ρήμα ἴλλω ή εἴλω, δηλαδή στρίβω, συστρέφω, ωθώ, απωθώ, συνωθώ…. Κάπως έτσι αισθάνεται κάποιος, ο οποίος έχει ίλιγγο. Ο ίλιγγος έχει σημασία να πούμε ότι αποτελεί ένα σύμπτωμα και όχι μια ασθένεια. Ένα σύμπτωμα, το οποίο μπορεί να εμφανίζεται, να συνοδεύει πάρα πολλές ασθένειες, να αποτελεί το κυρίαρχο σύμπτωμα διότι έχει θορυβώδη συμπτωματολογία και άσχημα συνοδά συμπτώματα, χωρίς όμως να είναι αυτός η ασθένεια! Σε μια τέτοια κατάσταση λοιπόν, πρωταρχικής σημασίας είναι να εντοπίσουμε ποια ασθένεια προκαλεί τα συμπτώματα του ιλίγγου και όχι απλά να καταστείλουμε τον ίλιγγο. Πολύ περισσότερο στα παιδιά, όταν συμβαίνει, πολλές φορές δεν τα βοηθά η γλωσσική τους ανάπτυξη, λόγω ηλικίας, έτσι ώστε να μπορούν να περιγράψουν με ακρίβεια αυτό που νιώθουν και συνήθως το περιγράφουν είτε με λόγια που ακούν καθοδηγούμενα από τους γονείς, είτε με λόγια που απλά δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που αισθάνονται εκείνη τη στιγμή! Έτσι, όταν ένα παιδί που έχει μάθει να περπατά, ξαφνικά περιορίζει τις κινήσεις του και αρχίζει πάλι να μπουσουλά, αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα ιλίγγου ή αστάθειας που δε μπορεί να εκφράσει και να αποδώσει λεκτικά. Το ίδιο και όταν ένα παιδί κάνει εμετό, πέρα από μια γαστρεντερίτιδα ή μηνιγγίτιδα, πρέπει να σκεφτούμε και την πιθανότητα να έχει πάθει κάποια βλάβη στο λαβύρινθο. Η εκτίμηση του ιλίγγου στα παιδιά είναι δύσκολη και πρέπει να έχει ως βασικό γνώμονα ένα προσεκτικό ιστορικό,

σε συνεργασία με τους γονείς του παιδιού αλλά και με τον παιδίατρο, ο οποίος συνήθως είναι ο πρώτος “αποδέκτης” των “παραπόνων” του μικρού ασθενούς. Έτσι, πρωταρχικής σημασίας είναι η αναζήτηση λοιμώξεων στο πρόσφατο ιστορικό του μικρού ασθενούς (ιογενούς ή μικροβιακής αιτιολογίας). Ιογενούς αιτιολογίας μπορεί να είναι μια αιθουσαία νευρωνίτιδα λ.χ. ενώ μικροβιακής, μια οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα, που αποτελεί την πιο συχνή αιτία που συνοδεύεται με διαταραχές ισορροπίας αιθουσαίας αιτιολογίας στα παιδιά. Η χρόνια μέση χολοστεωματώδης ωτίτιδα, με συνοδό συρίγγιο στον οριζόντιο ημικύκλιο σωλήνα μπορεί να προκαλέσει διαταραχές της ισορροπίας.

Διεθνείς μελέτες δίνουν έμφαση στο ρόλο της εκκριτικής ωτίτιδας, στη διαταραχή της ισορροπίας στο παιδί, όπως και στη δυνατότητα για λύση του προβλήματος με μυριγγοτομή και τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού. Το ημικρανικό ισοδύναμο: η ημικρανία είναι ένα αρκετά συχνό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας, που μπορεί να έχει γνωστό οικογενειακό ιστορικό και να συνοδεύεται από ίλιγγο. Πρόκειται για επεισόδια ημικρανίας ή κεφαλαλγίας ημικρανικού τύπου, που μπορούν να κρατήσουν από

15 λεπτά έως αρκετές ώρες και να εναλλάσσονται με ίλιγγο, ζάλη, ναυτία, εμέτους και φωτοφοβία. Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης στα παιδιά, είναι επίσης ένα αρκετά συχνό εύρημα. Σε κάθε περίπτωση μικρού ασθενούς, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την περίπτωση κάκωσης κεφαλής ή αυχένα για τον αποκλεισμό είτε μιας απλής διάσεισης της παρεγκεφαλίδας είτε κάποιας άλλης βαρύτερης κάκωσης με συμμετοχή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Αυτά ήταν κάποια από τα πιο συνηθισμένα αίτια ιλίγγου στα παιδιά και υπάρχουν και πάρα πολλά ακόμη. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να γίνεται μια ενδελεχής διερεύνηση ιεραρχημένη από τα συμπτώματα του παιδιού, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει μια πλήρη ωτονευρολογική εξέταση με όλες τις ακοολογικές δοκιμασίες καθώς και video-νυσταγμογράφημα αλλά και έναν πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο από τον οφθαλμίατρο. Ανεπάρκεια συζυγών οφθαλμικών κινήσεων, διαλείπων στραβισμός κατά τη διόφθαλμη όραση και ανισομετρωπία είναι μερικά από τα συνήθη ευρήματα. Αποτυχία της διόφθαλμης όρασης ή της διαδικασίας σύγκλεισης, μπορεί να ευθύνεται για ανεπαρκή σταθεροποίηση του βλέμματος κατά τη διάρκεια των κινήσεων και διπλή ή θολή όραση κατά τη στάση, έχοντας ως αποτέλεσμα της αίσθηση της ζάλης και διαταραχή της ισορροπίας. Τελευταία, θα αναφέρουμε τον ψυχογενή ίλιγγο, τον οποίο όμως μπορούμε να αποδώσουμε στον ασθενή, μόνον αφού πρώτα αποκλείσουμε όλα τα οργανικά αίτια. Η αντιμετώπιση του ιλίγγου στα παιδιά έχει να κάνει πάντοτε με το αίτιο, αφού πρώτα αυτό εντοπισθεί. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

39

Διμήνι - Βόλος,38500 Τηλ. & Fax 2421077020-30 www.kivotostoukosmou.org, kivotosvolos@gmail.com

ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ: 09:00 – 17:00 ΣΑΒ/ΚΟ: 10:00 – 15:00 ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ: 24210-77020 – 77030 E-MAIL: kivotosvolos@gmail.com

Ενισχύστε το σκοπό µασ στο µέτρο του δυνατού καλώντασ από όλα τα σταθερά και κινητά τηλέφωνα στο 19828 (χρέωση 2,48 €/κλήση) ή στέλνοντασ µήνυµα στο 19828 (2,48€/sms) ή καλώντασ στο 901 11 170 170 (3,71€/κλήση εντόσ δικτύου ΟΤΕ) Κάντε ένα like στη σελίδα µασ στο Facebook. https://www.facebook.com/kivot ostoukosmougr ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Νόσος Peyronie: Η Λύση είναι στα Μαθηματικά !

41

Δρ. Κουτσιαρής Α. Επαμεινώνδας Χειρουργός Ουρολόγος | Ανδρολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Ανδρολογικό Ιατρείο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Η

νόσος Peyronie είναι μια καλοήθης πάθηση που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση συνήθως σκληρών πλακών στο σώμα του πέους, οι οποίες προκαλούν κάμψη και γωνίωση του πέους κατά τη στύση, καθώς επίσης και πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Η κάμψη και η γωνίωση μπορούν να λάβουν τέτοια έκταση ώστε είτε να καθίσταται η διείσδυση του πέους αδύνατη είτε να προκαλείται διαταραχή της στύσης. Πρακτικά ο άνδρας βρίσκεται σε μια κατάσταση όπου από τη μία έχει ένα πέος που δεν αναγνωρίζει αφού έχει αλλάξει μορφή και από την άλλη δεν είναι λειτουργικό για σεξουαλική επαφή. Είναι ένας άνδρας εγκλωβισμένος … Η ακριβής αιτιολογία του προβλήματος δεν είναι γνωστή. Έχουν ενοχοποιηθεί κυρίως τραυματισμοί του πέους κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής (όχι απαραίτητα μεγάλης έντασης) και το “κάταγμα” του πέους. Άλλες αιτίες είναι μικροβιακοί παράγοντες, αυτοάνοσα νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, συστηματική αγγειακή νόσος, ακόμη και κάποιες νεοπλασίες. Η νόσος του Peyronie μπορεί να προσβάλει οποιονδήπο-

τε άντρα, οι πιο συχνές όμως δεκαετίες εμφάνισης είναι η 5η και η 6η. Η διαγνωστική προσέγγιση περιλαμβάνει ένα πλήρες ιατρικό και σεξουαλικό ιστορικό που αναζητά πιθανό τραυματισμό, τη διάρκεια των συμπτωμάτων, τη σεξουαλική συμπεριφορά , την επώδυνη στύση, την ύπαρξη ή όχι συνοδών νοσημάτων. Η κλινική εξέταση γίνεται πάντα με το πέος σε χάλαση και σε στύση μετά από έγχυση αγγειοδραστικής ουσίας εντός του πέους. Η απεικόνιση του προβλήματος επιτυγχάνεται κυρίως με μια ειδική εξέταση που καλείται δυναμικό υπερηχογράφημα (triplex) πέους. Η αντιμετώπιση της νόσου αρχικά είναι φαρμακευτική, με μια ποικιλία δραστικών ουσιών να χρησιμοποιούνται όπως η βεραπαμίλη, η ταμοξιφαίνη, η βιταμίνη Ε και πρόσφατα η κολλαγενάση από clostridium histolyticum. Στόχοι της φαρμακευτικής αγωγής είναι να σταματήσει την εξέλιξη του νοσήματος, να διατηρήσει ή να ενισχύσει τη στυτική λειτουργία και να μειώσει την κάμψη του πέους. Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, πλέον εφαρμόζεται ως μη επεμβατική θεραπευτική επιλογή και η χρήση χαμηλής έντασης κρουστικών κυμάτων στο πέος με αρκετά ενθαρρυντικά αποτελέσματα τόσο στη διεθνή βιβλιογρα-

φία όσο και στη καθημερινή κλινική πράξη. Όταν η βλάβη έχει σταθεροποιηθεί και όταν η κάμψη του πέους καθιστά αδύνατη τη σεξουαλική επαφή, θεραπεία εκλογής αποτελεί η χειρουργική επέμβαση. Πλέον παγκοσμίως στα εξειδικευμένα κέντρα εφαρμόζεται ο γεωμετρικός ανασχεδιασμός και ευθειασμός του πέους με αφαίρεση ή όχι της πλάκας, με τοποθέτηση ή όχι μοσχεύματος. Η γεωμετρική αναδόμηση του πέους είναι η μοναδική θεραπεία που προσφέρει πάλι στον άνδρα το πέος με τη μορφή που το ήξερε. Είναι η μόνιμη λύση στο πρόβλημα. Ο ειδικός χειρουργός ανδρολόγος με βάση την έκταση του προβλήματος, την ανατομία του πέους και την προσδοκία του άνδρα θα επιλέξει την κατάλληλη εξατομικευμένη θεραπεία. Όσο και εάν ένα χειρουργείο στο πέος μοιάζει σαν “εμπόλεμη ζώνη”, σε έμπειρη χειρουργική ομάδα αποτελεί μια ασφαλή και οριστική λύση για την αντιμετώπιση της νόσου Peyronie. Ο άνδρας βγαίνει από το αδιέξοδο, ξαναγυρνά στην ερωτική του ζωή και διεκδικεί ξανά τον κυρίαρχο ρόλο του στο ερωτικό παιχνίδι. Η εξίσωση λύνεται !

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Η ΠΙΟ ΣΟΒΑΡΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ: ΕΑΡΙΝΗ (VERNAL) ΚΕΡΑΤΟΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ

43

Η

εαρινή (vernal) κερατοεπιπεφυκίτιδα (VKC) είναι μια πολύ σοβαρή και ιδιαίτερη μορφή αμφοτερόπλευρης αλλεργικής επιπεφυκίτιδας. Αφορά πιο συχνά νέους άρρενες αν και στις τροπικές περιοχές όπου επίσης εμφανίζεται πολύ συχνά είναι εξίσου και στα δύο φύλα. Επίσης σχετίζεται με υψηλό κοινωνικοοικονομικό status. Ειδικά στην Ευρώπη και την Ασία υπάρχει εποχική επιδείνωση. Συνήθως η νόσος είναι αυτοπεριοριζόμενη μετά την εφηβεία, υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις πιο σοβαρές όπου μπορεί να απειληθεί ακόμα και η όραση του ασθενούς.

O επιπεφυκότας είναι μια λεπτή μεμβράνη που καλύπτει τα βλέφαρα από την εσωτερική τους πλευρά και τον σκληρό χιτώνα. Το επιθήλιο του επιπεφυκότα είναι συνέχεια της επιδερμίδας στην περιφέρεια του βλεφάρου. Ο επιπεφυκότας διαιρείται στον βλεφαρικό και τον βολβικό και αποτελεί σύνηθες όργανο στόχο των αλλεργικών αντιδράσεων.

H VKC μπορεί να είναι στον βλεφαρικό ή στον βολβικό επιπεφυκότα ενώ υπάρχουν διαφορετικά στάδια σοβαρότητας της νόσου. Η νόσος χαρακτηρίζεται από φλεγμονή, κυρίως ηωσινοφιλική. Γενικά όλο το προφίλ της φλεγμονής παραπέμπει σε αλλεργική αντίδραση. Τα κύρια συμπτώματα είναι κνησμός, δακρύρροια, ερυθρότητα και λιγότερο συχνά αίσθημα ξένου σώματος, φωτοφοβία.

Η εικόνα χαρακτηρίζεται από σχηματισμό θηλών που εκτείνονται από 1mm έως γιγαντιαίες θηλές δίκην πλακόστρωτου. Επίσης η υπεραιμία, η απελευθέρωση παχύρευστης βλέννης, η συμμετοχή του κερατοειδούς με διάβρωση, έλκη ή πλάκες. Ένα κλασσικό σημείο της VKC είναι οι τελείες του Tranta οι οποίες οφείλονται στη λεμφοκυτταρική διήθηση του επιπεφυκότα. Στη διαφορική διάγνωση περιλαμβάνονται η εποχιακή, η ολοετής αλλεργική επιπεφυκίτιδα, η ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα, η γιγαντιαία θηλώδης επιπεφυκίτιδα, λοίμωξη από χλαμύδια στα πρώτα στάδια της νόσου. Θεραπευτικά δεν υπάρχει gold standard επιλογή αλλά εξατομικεύεται ανάλογα με την περίπτωση. Σαφώς πέραν των φαρμάκων

οι ασθενείς θα πρέπει να παίρνουν και επιπλέον μέτρα όπως να πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους και να μην τρίβουν τα μάτια τους. Κρύες κομπρέσες και τεχνητά δάκρυα επίσης ανακουφίζουν. Τα αντιισταμινικά, οι σταθεροποιητές σιτευτικών κυττάρων, τα κορτικοστεροειδή σε τοπικές ή συστηματικές μορφές μπορούν να είναι χρήσιμες ανάλογα και με το ποσοστό αλληλοεπικάλυψης με άλλες μορφές επιπεφυκίτιδας. Ανσοτροποποιητικές αγωγές όπως κυκλοσπορίνη ή tacrolimus μπορεί να είναι χρήσιμες. Τέλος σε περιπτώσεις που ο αλλεργικός παράγοντας είναι αιτιολογικός σε μεγάλος βαθμό η ανοσοθεραπεία ή και χορήγηση anti ΙgE μπορούν να είναι χρήσιμες. ΠΗΓΗ: iator.gr ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Διατροφή για τη μητέρα και το βρέφοςΜητρικός Θηλασμός

45

Γεωργία Λιούλια Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πτυχιούχος Α.Τ.Ε.Ι Θεσσαλονίκης Master Practitioner στις διατροφικές διαταραχές και την Παχυσαρκία (Νευρική ανορεξία, Βουλιμία, Αδηφαγική Διαταραχή)

Πως επηρεάζεται η ποιότητα και η ποσότητα του γάλακτος από τη διατροφή που κάνω;

Οι τροφές και τα ροφήματα που καταναλώνει μια μητέρα κατά τον θηλασμό επηρεάζουν άμεσα το γάλα περισσότερο στην γεύση και στην ποιότητα και λιγότερο στην παράγωγη .Παρόλο αυτά για να έχουμε ένα καλό και ποιοτικό γάλα καλά είναι να προσέχουμε τι τρώμε… Από τροφές, καλό θα ήταν το διαιτολόγιο της θηλάζουσας να περιλαμβάνει τροφές που περιέχουν φώσφορο (δηλαδή, γάλα, τυρί, κόκκινο κρέας, ψάρι, ψωμί, ρύζι, αυγά και βρώμη), καθώς φαίνεται ότι χρειάζεται για την παραγωγή γάλακτος. Τα ψάρια επίσης, είναι πλούσια και σε ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου και του εγκεφάλου του. Καλό θα ήταν να καταναλώνονται τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Όσον αφορά τα υγρά, είναι ωφέλιμο να πίνετε νερό, φυσικούς χυμούς φρούτων και λαχανικών, γάλα και σούπες.

Χρειάζεται να παίρνω συμπληρώματα βιταμινών για όσο θηλάζω;

Κάνοντας μια σωστή διατροφή τα συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων είναι περιττά, το τσάι θηλασμού ή η τριγωνέλλα βοηθούν στην παραγωγή καλού και ποιοτικού γάλακτος και σε περιπτώσεις που η παραγωγή είναι πολύ μικρή μπορούμε να καταναλώσουμε μαγιά μπύρας για θηλασμό από το φαρμακείο. Σε περίπτωση που νομίζετε ότι η διατροφή σας δεν επαρκεί ,νιώθετεεξάντλησηκαι θέλετε να πάρετε κάποιο συμπλήρωμα ζητήστε

την συμβουλή ενός πιστοποιημένου επαγγελματία υγείας (π.χ. διαιτολόγο, φαρμακοποιό, μάια, γιατρό)

Υπάρχουν τροφές που χρειάζεται να αποφεύγω για όσο θηλάζω, όπως όσπρια, πικάντικα φαγητά, λαχανικά, όξινα φρούτα και γλυκά;

Αποφεύγουμε τα τρόφιμα με πολλά συντηρητικά και χρωστικές, κονσέρβες ,π.χ. τόνο, αλλαντικά π.χ. γαλοπούλα , πάριζα κλπ ,μεγάλα ψάρια αυξημένης περιεκτικότητας σε βαρέα μέταλλα (μόλυβδο και υδράργυρο) όπως ο ξιφίας και ο Σολωμός. Καλές επιλογές ψαριών είναι η τσιπούρα, το λαβράκι, μπακαλιαράκια οι σαρδέλες και ο γάυρος. Επιπλέον, αποφεύγουμε στην αρχή μόνο όσπρια, κουνουπίδι, μπρόκολο, κρεμμύδι , αρακά , πράσα, πορτοκάλι και μανταρίνι! Μετά τον 1-1,5 μήνα πρέπει να δοκιμαστούν όλα αφού δεν συντρέχει λόγος αποκλεισμού καμίας τροφής, αν δεν έχει πρώτα δοκιμαστεί τουλάχιστον 2 φορές με την εμφάνιση συμπτωμάτων αλλεργίας ή κολικών στο μωρό. Η μητέρα οφείλει να έχει ένα ολοκληρωμένο και πλήρες διατροφικό σχήμα και μόνο αν συντρέχει εμφανής λόγος θα πρέπει να αποκλείσει κάποια τροφή από τη διατροφή της ενώ θηλάζει. Αν διαπιστώσετε ότι υπάρχει κάποια τροφή που ενοχλεί το μωρό σας, αφαιρέστε την από τη διατροφή σας για διάστημα μιας εβδομάδας και μετά δοκιμάστε να τη φάτε ξανά. Αν δείτε έντονες ενοχλήσεις ξανά στο μωρό, αφαιρέστε αυτή την τροφή από το διαιτολόγιό σας για όσο θηλάζετε. Τα γλυκά κατά τον θηλασμό καλό είναι καταναλώνονται με μέτρο , μπορείτε να

καταναλώνεται υγιεινότερα γλυκά όπως σπιτικές κρέμες από άνθος αραβόσιτου ή σιμιγδάλι με μέλι ή λίγη μαύρη ζάχαρη , ρυζόγαλο και γιαούρτι με μέλι /μαρμελάδα ή γιαουρτοπαγωτό.

Μπορώ να καταναλώσω αλκοόλ, καφέ ή αναψυκτικά με καφεΐνη όσο θηλάζω;

Αλκοόλ Το αλκοόλ περνάει στο μητρικό γάλα, συνεπώς είναι προτιμότερο η θηλάζουσα να το αποφύγει ιδιαίτερα τους πρώτους 2 μήνες στον οποίο καθιερώνεται ο θηλασμός. Αν η θηλάζουσα επιλέξει να πιεί αλκοόλ μετά τον πρώτο μήνα του θηλασμού καλό θα ήταν να αρκεστεί σε 1 με 2 μπύρες την εβδομάδα και να το καταναλώσει 2-3 ώρες πριν το επόμενο γεύμα θηλασμού. Ευρέως διαδομένες είναι και οι μπύρες με λίγο ή καθόλου αλκοόλ . Καφές H θηλάζουσα μπορεί να καταναλώνει το πολύ 2 κούπες ημερησίως από ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη: καφέ , τσάι, το κακάο και κάποια αεριούχα ισοτονικά ποτά ή αναψυκτικά και το τσάι (εξαιρείται το τσάι θηλασμού. Αναψυκτικά Είτε είναι με καφέ είτε όχι καλά είναι να αποφεύγονται γιατί έχουν πολλά συντηρητικά και σχεδόν όλα περνούν στο μητρικό γάλα , προτιμείστε φρέσκα φρούτα και μια σπιτική λεμονάδα με λίγη ζάχαρη.

Και καλά ταΐσματα... ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

46

Υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου και η επίδρασή της στα μάτια

Ό

λοι γνωρίζουμε ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε αντηλιακό για να προστατεύουμε το δέρμα μας, αλλά και τα μάτια χρειάζονται προστασία! Καλοκαίρι σημαίνει περισσότερος χρόνος σε υπαίθριους χώρους και μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση στον ήλιο μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης οφθαλμοπαθειών όπως ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και ο καρκίνος στα βλέφαρα ή ακόμα και στο εσωτερικό του ματιού (μελάνωμα αμφιβληστροειδούς). Η ηλιακή ακτινοβολία που αντανακλάται στην άμμο και στο νερό στην παραλία ή δίπλα στην πισίνα, μπορεί να προκαλέσει φωτοκερατίτιδα, μία φλεγμονή στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού που είναι υπαίτια για την απώλεια όρασης που βιώνουν όσοι μένουν επί μέρες στα χιόνια χωρίς γυαλιά ηλίου. Ο κύριος υπαίτιος γι’ αυτούς τους κινδύνους είναι η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) του ηλίου, η οποία μπορεί να προκαλέσει βλάβες τόσο στους επιφανειακούς ιστούς του ματιού, τον κερατοειδή και τον κρυσταλλοειδή φακό, όσο και σε εκείνους που βρίσκονται βαθιά μέσα στα μάτια, όπως ο αμφιβληστροειδής χιτώνας το κέντρο του οποίου λέγεται ωχρά κηλίδα. Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι αγνοούν τους κινδύνους που κρύβει η UV για τα μάτια και έτσι δεν συνηθίζουν να φοράνε καπέλο ή/και γυαλιά ηλίου όταν βγαίνουν από το σπίτι, ούτε μαθαίνουν στα παιδιά τους να κάνουν το ίδιο. Ακόμα όμως και απ’ όσους αγοράζουν γυαλιά ηλίου, πολλοί δεν ρωτάνε αν και ποια μήκη της UV απορροφούν. Σύμφωνα με την έρευνα Sun ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

4. Μην ξεχνάτε τα παιδιά. Να τα κρατάτε σε κλειστούς χώρους τις ώρες που καίει περισσότερο ο ήλιος (11 το πρωί με 4 το απόγευμα). Να μην τα αφήνετε να βγαίνουν από το σπίτι τις υπόλοιπες ώρες δίχως καπέλο και γυαλιά ηλίου.

Safety Survey που πραγματοποίησε η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας, μόνο ο ένας στους δύο καταναλωτές ενημερώνεται για τον βαθμό της προστασίας από την UV που προσφέρουν.

Μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να προστατεύσετε την υγεία των ματιών σας είναι οι εξής: 1. Να διαλέγετε γυαλιά ηλίου που παρέχουν 100% προστασία από την UV. Πρέπει να αναγράφουν ότι προστατεύουν τόσο από την UVA όσο και από την UVB και να φέρουν την ένδειξη «UV400» ή «100% προστασία από την UV». Τα γυαλιά πρέπει να καλύπτουν και από τα πλάγια τα μάτια σας. Σας είναι απαραίτητα ακόμα κι αν φοράτε φακούς επαφής με αντηλιακά φίλτρα.

2. Να αγοράζετε γυαλιά ηλίου μόνο από έγκριτα καταστήματα οπτικών. Είναι ο μόνος τρόπος για να είστε σίγουροι για το τι αγοράζετε και για να ενημερωθείτε σωστά για την προστασία που παρέχουν.

3. Να φοράτε πάντοτε καπέλο όταν είστε στον ήλιο. Να προτιμάτε όσα έχουν φαρδύ γείσο.

5. Μην εφησυχάζετε επειδή έχει συννεφιά. Τα σύννεφα δεν απορροφούν την UV. Το 80% της ακτινοβολίας τα διαπερνά και φτάνει στην επιφάνεια της γης.

6. Μην ξεχνάτε το αντηλιακό γύρω από τα μάτια. Είναι απαραίτητο για την προστασία από τα καρκινώματα των βλεφάρων που εκδηλώνονται σε έναν στους δέκα ανθρώπους και αποτελούν το 5% έως 10% των κρουσμάτων καρκίνου του δέρματος. Επειδή, όμως, τα αντηλιακά μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία στο δέρμα των βλεφάρων και οποιαδήποτε αλοιφή ή λάδι στα βλέφαρα μπορεί να βρεθεί στο εσωτερικό τους, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί με την ποιότητα των αντηλιακών και να τα βάζετε με καθαρά χέρια, διότι η είσοδος τους στα μάτια μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την μεταφορά μικροβίων.

7. Μην ξεχνάτε τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο των ματιών.

8. Αν φοράτε φακούς επαφής, να αποφεύγετε το κολύμπι σε πισίνες, λίμνες, στάσιμα νερά και ποτάμια. Στη θάλασσα μπορείτε να κολυμπήσετε με αυτούς, αρκεί να μην κάνετε βουτιές με ανοιχτά μάτια. Μετά την έξοδο από το θαλασσινό νερό, όμως, μην βιασθείτε να τους βγάλετε. Να περιμένετε τουλάχιστον 10-15 λεπτά να εξισορροποιηθεί η σχετική ώσμωση, ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος να τραυματίσετε τον κερατοειδή σας. ΠΗΓΗ: medline.eu

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

48

Καρκίνος του Δέρματος Τι να γνωρίζω και πώς να προστατευθώ;

Ο

καρκίνος του δέρματος αποτελεί σήμερα την πιο συχνά εμφανιζόμενη μορφή καρκίνου παγκοσμίως. Κάθε χρόνο εντοπίζονται όλο και περισσότερα καινούρια κρούσματα καρκίνων του δέρματος σε σύγκριση με το συνολικό άθροισμα των νέων περιστατικών καρκίνων μαστού, προστάτη, πνευμόνων και εντέρου μαζί. Ο συνολικός κίνδυνος εμφάνισης κάποιου τύπου καρκίνου του δέρματος στη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου στις δυτικές κοινωνίες εκτιμάται σε ποσοστό 20% (1 στους 5). Ο καρκίνος του δέρματος διαχωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη ομάδα εκπροσωπείται από το κακόηθες μελάνωμα και η δεύτερη περιλαμβάνει τους Μη Μελανωματικούς Καρκίνους του Δέρματος, όπως το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Το μελάνωμα εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία. Αν και αποτελεί τη μειοψηφία των καρκίνων του δέρματος, εν τούτοις προκαλεί τα περισσότερα προβλήματα. Υπολογίζεται χαρακτηριστικά πως περίπου πάνω από 50.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από μελάνωμα ετησίως σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, όπου υπάρχουν βάσεις δεδομένων. Το μελάνωμα έχει τριπλασιαστεί σε συχνότητα κατά τις τελευταίες 3 δεκαετίες. Στην Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τον Καρκίνο του Δέρματος (EFSC), εκτιμάται πως κάθε χρόνο έχουμε μια συνολική αύξηση όλων των μορφών καρκίνου του δέρματος κατά 5-7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Αυτή η αυξητική τάση υπολογίζεται πως θα παραμείνει για την επόμενη γενιά, δηλαδή περίπου για τα επόμενα 20-30 χρόνια. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Υπεύθυνη για το φαινόμενο είναι και η αλλαγή της συμπεριφοράς των ανθρώπων, ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες, σε σχέση με τον ήλιο. Η δυνατότητα των ανθρώπων για περισσότερες διακοπές και ταξίδια σε προορισμούς με μεγαλύτερη ηλιοφάνεια έχει παίξει σπουδαιότερο ρόλο στους κατοίκους των βορειοευρωπαϊκών χωρών και των ΗΠΑ. Επίσης, υπάρχει μια έντονη και συστηματική έκθεση στον ήλιο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες από την παιδική ηλικία, μάλιστα. Ακόμη και στη χώρα μας αυτό είναι πολύ έκδηλο κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Όσα περιγράφονται δεν είναι απλές θεωρητικές αναλύσεις, αλλά μετρημένα στοιχεία. Η μελέτη της συμπεριφοράς των ανθρώπων έχει καταδείξει δύο «SOS» σφάλματα που αυξάνουν κατά πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης ενός καρκίνου δέρματος· πρώτα και κύρια τα σοβαρά ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία (έστω και ένα) και δεύτερο η διακοπτόμενη, έντονη έκθεση στον ήλιο, δηλαδή η ζωή-εργασία σε ένα γραφείο όλο το χρόνο και η πολύωρη έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία

κάποιες ημέρες το καλοκαίρι. Το τρίτο στοιχείο είναι ένα θέμα life style με τη χρήση solarium για τεχνητό μαύρισμα. Το solarium σύμφωνα με τον FDA και την αντίστοιχη ευρωπαϊκή επιτροπή είναι καρκινογόνο αντίστοιχης βαθμίδας με το τσιγάρο για τον καρκίνο του πνεύμονα. Η εκπαίδευση παιδιών και γονιών για τη σωστή ηλιοπροστασία από την παιδική ηλικία και η συνολική κατανόηση του προβλήματος θα βοηθήσει στο μέγιστο βαθμό. Αν ακολουθούνται κάποιοι βασικοί κανόνες, όλα θα είναι καλά. Συγκεκριμένα, πρέπει να αποφεύγουμε τον ήλιο κατά τις ώρες 11:00-16:00, οφείλουμε πάντα να φοράμε σωστό αντηλιακό με προστασία για τις UVA και UVB ακτίνες, να το ανανεώνουμε και να καθόμαστε σε σκιερά μέρη στην παραλία και πάντα με καπέλο και γυαλιά ηλίου. Όσον αφορά τα παιδιά, το μείζον θέμα είναι η εκπαίδευσή τους. Η σωστή ηλιοπροστασία πρέπει να τους γίνει βίωμα καθώς δεν πρέπει να «καούν από τον ήλιο» μέχρι να ενηλικιωθούν. Οι αριθμοί μπορεί να τρομάζουν, αλλά τα νέα είναι μόνο καλά. Ακόμη και το μελάνωμα, εφόσον διαγνωσθεί σε αρχικό στάδιο, πρακτικά είναι ιάσιμο, όπως και οι υπόλοιπες μορφές. Η προληπτική εξέταση στο Δερματολόγο μπορεί να είναι σωτήρια, καθώς με τη Δερματοσκόπηση και όλες τις νεώτερες διαγνωστικές τεχνικές μπορούμε να διαγνώσουμε το μελάνωμα σε πολύ αρχόμενη μορφή. Η γνώση επίσης σώζει. Ο κόσμος δεν πρέπει να τρομάζει, αλλά να αλλάξει κάποιες κακές συνήθειες στην καθημερινότητά του με ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά. Γι’ αυτό και όλες οι καμπάνιες πρόληψης κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Ο ήλιος είναι ένας σπουδαίος φίλος μας, αλλά με κάποιο μέτρο.

Ρευματική πολυμυαλγίαΚροταφική αρτηριίτιδα

49

Δημήτριος Πέτρου Ιατρός – Ειδικός Ρευματολόγος Τηλ. 2421033005 petroudim@hotmail.com

Ορισμός

Η ρευματική πολυμυαλγία (Ρ.Π.) είναι μια ρευματολογική διαταραχή , η οποία προκαλεί μέτριο ή και σοβαρό πόνο στον αυχένα, στους ώμους και στην περιοχή της λεκάνης. Επίσης, συνοδεύεται από δυσκαμψία, ιδίως τις πρωινές ώρες και μετά από περιόδους ακινησίας. Προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες και σχεδόν πάντα εμφανίζεται σε ηλικίες άνω των 60 ετών. Η συχνότητά της αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Η κροταφική (Κ.Α.), ή αλλιώς γιγαντοκυτταρική αρτιριίτιδα, είναι μια φλεγμονή των αρτηριών του κρανίου και της περιοχής του τραχήλου και προσβάλλει σχεδόν πάντα ασθενείς άνω των 50 ετών. Πιο συχνή είναι η προσβολή των κροταφικών αρτηριών, οι οποίες πορεύονται στην περιοχή των κροτάφων και μπορεί να είναι διογκωμένες και επώδυνες στην ψηλάφηση. Η Κ.Α. μπορεί να εμφανισθεί σε ποσοστό 20% περίπου των ασθενών που πάσχουν από Ρ.Π.

Διάγνωση

Τα συμπτώματα της Ρ.Π., όπως αναφέρθηκε, είναι πόνος , δυσκαμψία , καθώς και πυρετός, αδυναμία και απώλεια βάρους. Η Κ.Α. μπορεί να εκδηλωθεί με κεφαλαλγία, πόνο στην περιοχή των κροτάφων, πυρετό, μυαλγίες, πόνο κατά τη μάσηση και διαταραχές της όρασης, όπως διπλωπία και θόλωση της όρασης. Από τα εργαστηριακά ευρήματα είναι χαρακτηριστική ή συνήθως μεγάλη αύξηση των δεικτών φλεγμονής (ταχύτητα καθίζησης ερυθρών και CRP) και στις δυο καταστάσεις. Επίσης, μπορεί να υπάρχει

αναιμία χρόνιας νόσου. Αν υπάρχει υποψία για ύπαρξη Κ.Α. πρέπει να γίνει βιοψία των κροταφικών αρτηριών. Συνήθως η βιοψία θα θέσει τη διάγνωση με τα χαρακτηριστικά ευρήματα της φλεγμονής (αγγειίτιδας). Όταν εμφανισθούν τα συμπτώματα της Ρ.Π. είναι πολύ σημαντικό να διερευνηθεί η τυχόν συνύπαρξη αρτηριίτιδας στις κροταφικές αρτηρίες, γιατί η τυχόν καθυστέρηση της διάγνωσης και της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της όρασης, ακόμη και σε τύφλωση, Έτσι, είναι πολύ σημαντική η ταχεία παραπομπή του ασθενούς σε ειδικό ρευματολόγο για την έγκαιρη έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής.

Θεραπεία

Η θεραπεία της Ρ.Π. και της Κ.Α. είναι τα γλυκοκορτικοειδή και συνήθως η πρεδνιζόνη. Στην Ρ.Π. δίνουμε χαμηλότερη δόση

κορτιζόνης από ότι στην Κ.Α. , συνήθως 10-20mg/ημέρα και μετά την ύφεση των συμπτωμάτων μειώνουμε σταδιακά και συνεχίζουμε με μικρές δόσεις πρεδνιζόνης για αρκετούς μήνες. Είναι χαρακτηριστική η θεαματική βελτίωση μετά την χορήγηση των κορτικοειδών, κάτι που επιβεβαιώνει και την ορθότητα της διάγνωσης. Όταν υπάρχει Κ.Α. η δόση της πρεδνιζόνης που δίνουμε είναι αρκετά μεγαλύτερη , 40mg/ημέρα ή και περισσότερο για ένα μήνα και μετά αρχίζει σταδιακή ελάττωση. Στην Κ.Α. η χορήγηση των κορτικοειδών μπορεί να συνεχισθεί για 2 χρόνια ή και περισσότερο σε μικρές δόσεις. Επίσης, αν υπάρχουν διαταραχές στην όραση, μπορεί να δώσουμε ενδοφλεβίως κορτικοειδή σε μεγάλες δόσεις , για να αποτρέψουμε την τύφλωση. Στην Ρ.Π. και στην Κ.Α., λόγω της μακροχρόνιας χορήγησης κορτικοειδών πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα για πρόληψη των παρενεργειών τους, όπως να δίνουμε αντιοστεοπορωτική θεραπεία. Άλλα μέτρα προστασίας είναι η χορήγηση γαστροπροστατευτικών φαρμάκων, οι διαιτολογικές συστάσεις για μείωση του αλατιού στο φαγητό, ο τακτικός έλεγχος του σακχάρου, ο συχνός οφθαλμολογικός έλεγχος κλπ. Οι περισσότεροι ασθενείς με Ρ.Π. και Κ.Α. μπορούν με την κατάλληλη θεραπεία να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους. Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή. Μετά τη διακοπή της θεραπείας τα συμπτώματα μπορεί να επανέλθουν αλλά υποχωρούν και πάλι με την επαναχορήγηση των κορτικοειδών.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ) ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Σ

τη Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ) του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας έχουν υιοθετηθεί οι πιο σύγχρονες τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η ομάδα που στελεχώνει τη ΜΙΥΑ του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, αποτελείται από εξειδικευμένους γυναικολόγους και βιολόγους - εμβρυολόγους με πολυετή πείρα και μεγάλο αριθμό επιτυχιών στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Καθιερωμένοι στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση επιστήμονες, σε συνδυασμό με τις πρωτοποριακές τεχνικές που εφαρμόζονται και τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα που διαθέτει το εργαστήριο της μονάδας, εξασφαλίζουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΜΙΥΑ και η τράπεζα κρυοσυντήρησης του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας είναι οι μοναδικές στη Θεσσαλία αδειοδοτημένες από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Η Μονάδα λειτουργεί μέσα στο χώρο του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, το οποίο έχει τις προδιαγραφές και τις εγκαταστάσεις ενός μητροπολιτικού νοσοκομείου, παρέχοντας ασφάλεια με την παρουσία ομάδας εφημερευόντων ιατρών σε όλες τις βασικές ειδικότητες, 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο. Στο εργαστήριο εφαρμόζονται πλήρως οι διαδικασίες που επιβάλλονται από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Είναι πιστοποιημένο κατά ISO για το σύστημα διασφάλισης ποιότητας, με το εξειδικευμένο πρότυπο EN 15224:2012, το οποίο εστιάζεται στην υγεία, δίνονας έμφαση στην ποιότητα της φροντίδας που πρέπει να λαμβάνει ο ασθενής καθώς και κατά Temos για τη περίθαλψη ασθενών από το εξωτερικό, γεγονός που αποτελεί εγγύηση για την υψηλή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Υπηρεσίες της ΜΙΥΑ

Στη ΜΙΥΑ προσφέρεται όλο το φάσμα των σύγχρονων θεραπευτικών τεχνικών για την αντιμετώπιση της γυναικείας και ανδρικής υπογονιμότητας: • Πλήρες σπερμοδιάγραμμα • Επεξεργασία/εξέταση σπέρματος • Ενεργοποίηση σπέρματος για σπερματέγχυση • Έλεγχος κερματισμού (DNA) σπερματοζωαρίων (DNA fragmentation – HALO test) • Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) • Εξωσωματική γονιμοποίηση με ενδοωαριακή έγχυση σπερματοζωαρίων (ICSI) • Εξωσωματική γονιμοποίηση με σπερματοζωάρια που προέρχονται από παρακέντηση της επιδιδυμίδας (MESA) ή με σπερματοζωάρια που προέρχονται από βιοψία όρχεων (TESE), σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας.

• Καλλιέργεια και μεταφορά βλαστοκύστης • Κρυοσυντήρηση ωαρίων • Κρυοσυντήρηση εμβρύων • Κρυοσυντήρηση σπέρματος

ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ-ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ Α.Ε.

8ο ΧΛΜ. Π.Ε.Ο. ΛΑΡΙΣΑΣ-ΑΘΗΝΩΝ Τηλ.: 2410 996000, fax: 2410 555451 www.iasothessalias.gr, e-mail: thessalias@iaso.gr

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΣΤΟΥ ΤΟΥ ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ;

Γράφει η: Ντανιέλα Αθανασιάδου Χειρουργός Μαστού Συνεργάτης ΙΑΣΩ Θεσσαλίας Χειρουργική Ομάδα Κέντρου Μαστού ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Κ

αλά νέα στην κρίση στην Θεσσαλία; ΝΑΙ, ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΣΤΟΥ. Μετά απο πολλά χρόνια αναμονής και σχεδιασμού,οι γυναίκες της Θεσσαλίας απέκτησαν, χάρις στον Όμιλο ΙΑΣΩ, αυτό που δικαιούνται και ήταν τόσο αναγκαίο για την περιοχή - ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΑ-

ΣΤΟΥ. Στο πλαίσιο του θεραπευτηρίου ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ λειτουργεί από τον Απρίλιο 2018 ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΣΤΟΥ. Καταξιωμένοι ιατροί με εξειδίκευση στο μαστό, αποτελούν το πυρήνα του κέντρου. Επίσης σύγχρονα μηχανήματα εξασφαλίζουν την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία νοσημάτων του μαστού. Καθημερινά μετά από ραντεβού λειτουργούν τα εξωτερικά ιατρεία, όπου οι γυναίκες μπορούν να εξεταστούν απο ιατρό μαστολόγο, να υποβληθούν σε μαστογραφία με μαστογράφο τελευταίας τεχνολογίας με ελάχιστη ακτινοβολία, να κάνουν υπερηχογράφημα μαστού, μαγνητική μαστογραφία και βιοψία. Τα εξωτερικά ιατρεία εξασφαλίζουν και την παρακολούθηση γυναικών

ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ-ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ Α.Ε.

8ο ΧΛΜ. Π.Ε.Ο. ΛΑΡΙΣΑΣ-ΑΘΗΝΩΝ Τηλ.: 2410 996000, fax: 2410 555451 www.iasothessalias.gr, e-mail: thessalias@iaso.gr

για προληπτικούς λόγους,την παρακολούθηση ογκολογικών ασθενών,και συμβουλευτική θηλασμού. Για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού,το κέντρο διαθέτει όλα τα μέσα από την διάγνωση, κατευθυνόμενες βιοψίες έως την χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Στην χειρουργική θεραπεία εφαρμόζουμε την βιοψία του φρουρού λεμφαδένα, την ογκοπλαστική, την πλαστική αποκατάσταση και όλες τις σύγχρονες μεθόδους χειρουργικής θεραπείας, όπως σε όλα τα ευρωπαϊκά κέντρα μαστού. Η ακτινοθεραπεία πραγματοποιείται με γραμμικό επιταχυντή τελευταίας τεχνολογίας.Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται απο εξειδικευμένους παθολόγους ογκολόγουςκαι μετα απο απόφαση του ογκολογικού συμβουλίου. Τέλος το κυτταρολογικό και παθολογοανατομικό εργαστήριο συμβάλλουν με το καλύτερο τρόπο στην πληρότητα της λειτουργίας του κέντρου. Περιοδικά το κέντρο οργανώνει ενημερωτικές ομιλίες για το κοινό.

52

Καλοκαιρινοί Παιδικοί Κίνδυνοι

Τ

ο καλοκαίρι κρύβει παγίδες. Είναι η εποχή όπου συμβαίνουν τα περισσότερα ατυχήματα, μικρά και μεγάλα, σε μικρούς και μεγάλους. Την ευθύνη όμως των μικρών την έχουμε εμείς οι μεγάλοι. Οι κίνδυνοι προέρχονται από τις υψηλές θερμοκρασίες, τη θάλασσα, το παιχνίδι στο ύπαιθρο, το ποδήλατο, την τάση των παιδιών να διερευνούν τα πάντα και άλλα πολλά. Και όλα αυτά τα επικίνδυνα, κάτω από μια συνήθως χαλαρή επίβλεψη.

ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη η παρατεταμένη έκθεση σε υψηλή θερμότητα;

Παρά το γεγονός ότι τα παιδιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα των 4 ετών, είναι ιδιαίτερα ευπαθή στις υψηλές θερμοκρασίες διότι δεν έχουν επαρκείς θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς, εν τούτοις μόνο το 4% των θανάτων από θερμοπληξία αφορά παιδιά. Αυτό συμβαίνει διότι οι γονείς και γενικότερα αυτοί που έχουν τη φροντίδα τους, είναι ευαισθητοποιημένοι και τα φροντίζουν ώστε να μην φθάσουν στο σημείο της μη αναστρέψιμης βλάβης.

Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης, δεδομένου ότι η θερμοπληξία αντιμετωπίζεται δύσκολα;

• Τα μικρά παιδιά πρέπει να αποφεύγουν την παρατεταμένη έκθεση σε θερμότητα και κυρίως να μην ασκούνται υπό δυσμενείς συνθήκες. (με μαγιό και ρακέτες στην άμμο επί 1-2 ώρες, ποδόσφαιρο στην άμμο, τρέξιμο για άσκηση κάτω από καυτερό Ήλιο και αυξημένη υγρασία).

• Συχνή λήψη δροσερών ποτών.

• Έκθεση του σώματος με τα ελάχιστα ρούχα σε ανεμιστήρα.

• Προσοχή στα άτομα με χρόνιο νόσημα ή αυτά που βρίσκονται σε ανάρρωση από εμπύρετο νόσημα.

• Τέλος πρέπει να γνωρίζουμε ότι η παρουσία Ήλιου δεν είναι απαραίτητη για να προκληθεί θερμοπληξία. Οι ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ζεστές μέρες με χαμηλή νέφωση και υψηλή υγρασία, είναι πιο επικίνδυνες.

ΘΑΛΑΣΣΑ

Πόσο συχνός είναι ο πνιγμός των παιδιών στο νερό; Είναι ο πνιγμός των παιδιών σιωπηλός;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά κατά προσέγγιση ότι χάνουν την ζωή τους ετήσια από πνιγμό 8 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού. Το 40% αυτών αφορά σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών.. Ο πνιγμός των παιδιών είναι πράγματι ‘‘σιωπηλός’’ και αυτό κάνει δυσκολότερη τη διάσωση. Δηλαδή το παιδί βυθίζεται και βγαίνει από το νερό χωρίς να ζητήσει βοήθεια, ενώ οι κινήσεις πανικού θεωρούνται ότι είναι μέρος του παιχνιδιού. Στην ουσία το παιδί εκείνη τη στιγμή πνίγεται. Όταν τα παιδιά είναι στο νερό, τα μάτια μας είναι συνεχώς καρφωμένα επάνω τους.

Ποιες ώρες είναι καταλληλότερες να κολυμπούν τα παιδιά και για πόσο χρονικό διάστημα ;

Οι ώρες πριν τις 11:00 και μετά τις 16:00 είναι οι καλύτερες διότι η δύναμη του Ήλιου είναι περιορισμένη. Η διάρκεια δεν μπορεί να προσδιορισθεί διότι εξαρτάται από την ηλικία, τη δραστηριότητα, την πειθαρχία στις οδηγίες κ.α.

Ποιος είναι ο εξοπλισμός των παιδιών στην παραλία;

Γυαλιά Ηλίου είναι ο πρώτος και σημαντικότερος εξοπλισμός. Γυαλιά απορροφητικά, ελαφρά, άθραυστα που προμηθευόμαστε από καταστήματα οπτικών ειδών. Περισσότερο δραστική και ζημιογόνος είναι η πλάγια ακτινοβολία που αντανακλάται από την άμμο, τις πέτρες, τα ξύλα, το νερό κ.α. και προκαλεί εύκολα ζάλη. Η χρήση αντηλιακών είναι η αμέσως επόμενη φροντίδα. Τα παιδιά που είναι μικρότερα των 5 ετών πρέπει να προστατεύονται με αντηλιακά που περιέχουν φυσικές αντανακλαστικές ουσίες( μέταλλα), που συνήθως έχουν δείκτη προστασίας 25 και όχι με απορροφητικά της υπεριώδους ακτινοβολίας, που είναι χημικά φίλτρα και δείκτη 50. Τα δεύτερα, πολύ συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις στο ευαίσθητο παιδικό δέρμα.

Είναι απαραίτητο να τοποθετούμε συχνά αντηλιακό στα παιδιά και όχι μόνο μια φορά σε κάθε μπάνιο και σε επαρκή ποσότητα.

Σε ποια ηλικία μπορούμε να αφήσουμε τα παιδιά να κολυμπούν μόνα τους; Μέχρι πότε επιβάλλεται η χρήση σωσιβίου;

Ανάλογα και με το βαθμό ωριμότητας, ικανότητας κολύμβησης και πειθαρχίας. Γενικά, τα μάτια μας πρέπει να είναι συνεχώς καρφωμένα επάνω τους. Το παιδί πνίγεται ακαριαία, ιδιαίτερα στις πολύ επικίνδυνες πισίνες, όπου οι τραυματισμοί είναι συχνότεροι από ότι στη θάλασσα. Τα ‘‘μπρατσάκια’’ είναι ασφαλέστερα των σωσιβίων. Τα σωσίβια μπορεί να τα σπρώξει ο αέρας στα ανοιχτά με ταχύτητα μεγαλύτερη από την ταχύτητα κολύμβησής μας και να κινδυνεύσουμε και εμείς και το παιδί. Πόσο απειλητικό είναι το περιβάλλον της παραλίας για τα παιδιά; Έχει κινδύνους και αυτοί προέρχονται από έντομα, γυαλιά, σίδερα, καρφιά, αιχμηρές πέτρες. Για το λόγο αυτό στην παραλία πρέπει να φορούν πλαστικά πέδιλα με σκληρό πέλμα. Προσοχή επίσης όταν υπάρχουν κοντά αιχμηρά βράχια. Οι βουτιές είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ρηχά νερά.

Πόσες ώρες πρέπει να περάσουν μετά τη λήψη γεύματος για να κολυμπήσει ένα παιδί; Μπορούμε να έχουμε κολατσιό στη θάλασσα;

Η λιποθυμία την ώρα της κολύμβησης ως συνέπεια της κατανάλωσης σημαντικής ποσότητας τροφής με ή χωρίς τη χρήση αλκοόλ, είναι φαινόμενο που το συναντά κανείς περισσότερο σε ενηλίκους και σε εφήβους. Τα παιδιά καταναλώνουν συνήθως λιγότερη ποσότητα τροφής και κολυμπούν λιγότερο, ενώ παίζουν περισσότερο. Παρά ταύτα καλό είναι να μην μπαίνουν στο νερό νωρίτερα από 2 ώρες από τη λήψη της τροφής και τρεις ώρες, αν πρόκειται να κάνουν ψαροτούφεκο ή να κολυμπήσουν ανοιχτά. ΠΗΓΗ: iator.gr

«Η μαγεία του πράσινου τσαγιού»

53

Η φυσική μας ασπίδα κατά του καρκίνου, της χοληστερίνης και του στρες

Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD,MPhil Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος-Ερευνητής Τηλ. Επικοινωνίας: 24210-31737

Το πράσινο τσάι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αφεψήματα του πλανήτη με ιδιαίτερα υψηλή κατανάλωση στις Ασιατικές χώρες και τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Πέρα, όμως, από την κατανάλωση του ως αφέψημα χρησιμοποιείται και για την κατασκευή πολλών συμπληρωμάτων διατροφής. Το πράσινο τσάι προέρχεται από την Κίνα και παράγεται από τα φύλλα της Camellia sinensis. Το πράσινο τσάι είναι γνωστό ότι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες και πιο συγκεκριμένα πολυφαινόλες. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες και πιο συγκεκριμένα οι πολυφαινόλες έχουν ένα εύρος θετικών επιδράσεων στον ανθρώπινο οργανισμό και είναι ουσίες οι οποίες πρέπει απαραιτήτως να καταναλώνονται για την διασφάλιση της υγείας. Έχουν γίνει πολλές έρευνες που παρουσιάζουν τα οφέλη της κατανάλωσης πράσινου τσαγιού και αρχικά οι θετικές ιδιότητες του πράσινου τσαγιού είναι εμφανείς στην καταπολέμηση του καρκίνου. Μια πρόσφατη έρευνα σε ποντίκια με καρκίνο του εντέρου -η οποία πραγματοποιήθηκε από Κινέζους ερευνητές και θα εκδοθεί στο άμεσο μέλλον- έδειξε ότι ο συνδυασμός των κατεχίνων του πράσινου τσαγιού με κουρκουμίνη (μπαχαρικό) μείωσαν δραστικά τον όγκο που υπήρχε στο παχύ έντερο των πειραματόζωων. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι το πράσινο τσάι επιδρά αρνητικά στην εκδήλωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας, πράγμα που μπορεί να αποβεί

σωτήριο για αυτούς που παρουσιάζουν υψηλή κατανάλωση τσιγάρου και αλκοόλ. Παράλληλα, πριν ένα μήνα Ιάπωνες επιστήμονες γνωστοποίησαν τα αποτελέσματα μιας έρευνας που δείχνει ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού μείωσε τον καρκίνο του γαστροεντερικού συστήματος σε πάσχοντες και θεωρήθηκε πρωταρχική θεραπευτική αγωγή για τους ασθενείς. Επίσης, μια πρόσφατη έρευνα από Ιάπωνες επιστήμονες, όπου παρακολούθησαν πάνω από 40.000 Ιάπωνες για 9 χρόνια, έδειξε ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού μείωσε τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του ύπατος με εκπληκτικά αποτελέσματα. Παράλληλα, μια έρευνα στην Κίνα πριν δύο μήνες παρουσίασε ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού μειώνει τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του ενδομήτριου. Πέρα όμως από τις έρευνες που έχουν γίνει στην κατανάλωση πράσινου τσαγιού σε σχέση με την καρκινογένεση. μια πρόσφατη έρευνα στην Βραζιλία έδειξε ότι μέσα σε 8 μόνο εβδομάδες άτομα τα οποία κατανάλωναν πράσινο τσάι παρουσίασαν μείωση στην κακή χοληστερίνη (LDL) και στα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Επίσης, εδώ και αρκετό καιρό είναι γνωστό ότι το πράσινο τσάι αυξάνει τον μεταβολισμό. και πιο συγκεκριμένα το φαινόμενο της θερμογένεσης, όπου ο οργανισμός μπαίνει σε μια διαδικασία ανακύκλωσης ουσιών με απώτερο σκοπό την παραγωγή θερμότητας. Τελικά, αυτό που ουσιαστικά επιτυγχάνεται εί-

ναι η απώλεια ενέργειας με μηδενική κινητικότητα. Αυτό εξηγεί και την παρουσία εκχυλισμάτων πράσινου τσαγιού σε όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα που υπόσχονται απώλεια βάρους στον καταναλωτή. Επίσης, μια πρόσφατη έρευνα από το Χονγκ-Κονγκ παρουσίασε ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού ενισχύει την παραγωγή οστού, ενώ επιβραδύνει την διάσπαση αυτού. Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση πράσινου τσαγιού επιταχύνει τη δράση των οστεοβλαστών (κύτταρα υπεύθυνα για την παραγωγή οστικής μάζας) ενώ μειώνει την δράση των οστεοκλαστών (κύτταρα υπεύθυνα για την διάσπαση των οστών) με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα μοναδικό μέσο για την καταπολέμηση της οστεοπόρωσης. Η θετική δράση του πράσινου τσαγιού συνεχίζει και πέρα από τις οργανικές λειτουργίες και φαίνεται να επηρεάζει και την ψυχολογία των καταναλωτών του. Ιαπωνικές έρευνες παρουσίασαν πρόσφατα ότι η κατανάλωση του μειώνει τα επίπεδα κατάθλιψης στους ηλικιωμένους, αλλά και όσο μεγαλύτερη είναι η κατανάλωση του, τόσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα εκδήλωσης άγχους και στρες στον ευρύτερο πληθυσμό. Συνεπώς, τι καλύτερο για να αντιμετωπίσουμε την απαιτητική καθημερινότητα μας από μερικές κούπες πράσινου τσαγιού με λίγο μέλι, για να του δώσουμε γεύση και να ενισχύσουμε την αντιοξειδωτική του δράση. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

«Ε.Μ.Ε.Ι.Σ.»

… γιατί η ΘΕΡΑΠΕΙΑ είναι ∆ΙΚΑΙΩΜΑ, όχι πολυτέλεια! «Ε.Μ.Ε.Ι.Σ» - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΑΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ –ΊΑΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ- µε Κοινωνικό & Επιστηµονικό έργο: 1. Περίθαλψη και στήριξη (ιατρική, χειρουργική, νοσηλευτική, ψυχολογική) ανασφάλιστων, αδύναµων οικονοµικά γυναικών µε καρκίνο του µαστού σε όλεσ τισ βαθµίδεσ υγειονοµικήσ περίθαλψησ.

2. Δωρεάν κλινικέσ εξετάσεισ και την αφύπνιση του πληθυσµού σε θέµατα πρόληψησ και έγκαιρησ διάγνωσησ, µε εξορµήσεισ σε όλη την Ελλάδα και δη σε δυσπρόσιτα µέρη.

3. την εκπαίδευση και στήριξη νέων επιστηµόνων σε θέµατα µαστού (εκπαιδευτικά σεµινάρια, υποτροφίεσ κτλ) καθώσ και 4. την επιστηµονική έρευνα. ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΙΑ ΟΜΑΔΑ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΗ ΜΑΧΗ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΝΙΚΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΝΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΠΛΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΕΝΑ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ ΕΡΓΟ ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΟΤΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΔΥΣΒΑΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ. ΓΙΑΤΙ ο καρκίνοσ του µαστού, µπορεί να είναι ιάσιµοσ

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

55

Καρκίνος του μαστού Κλεάνθης Γιαννούλης MD, FRCS(Eng) Ο κ. Κλεάνθης Γιαννούλης σπούδασε Ιατρική στο Α.Π.Θ. και στη συνέχεια ειδικεύθηκε στην Γενική Χειρουργική και μετεκπαιδεύτηκε στην Μ. Βρετανία. Είναι αναπληρωτής καθηγητής Χειρουργικής στο Α.Π.Θ. και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Χειρουργική Ογκολογία. Είναι εθελοντής της Ε.Μ.Ε.Ι.Σ, της επιστημονικής εταιρείας IBUS (International Breast Ultrasound School) και ασχολείται ενεργά με την αντιμετώπιση του προβλήματος του καρκίνου του μαστού στην Ελάδα.

Ο

μαστός είναι το μητρικό όργανο που εξασφαλίζει την θρέψη του νεογέννητου παιδιού (γαλουχία). Αποτελείται από επιμέρους λόβια που εκβάλλουν σε πόρους,μέσα σε ένα περιβάλλον λιπώδους και ινώδους ιστού. Οι πόροι ενώνονται μεταξύ τους και μεταφέρουν το γάλα στην θηλή. Στον μαστό υπάρχουν επίσης νεύρα, αιμοφόρα και λεμφικά αγγεία. Τα τελευταία επικοινωνούν με τους γειτονικούς λεμφαδένες (μασχάλης και θώρακα) που σχετίζονται με την άμυνα του οργανισμού. Ο καρκίνος του μαστού εκδηλώνεται όταν κύτταρα των πόρων ή λόβιων αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα και σχηματίζουν όγκους. Ο διηθητικός καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα δημιουργώντας μεταστάσεις. Εκτός από τον καρκίνο, στον μαστό αναπτύσσονται συχνά καλοήθεις όγκοι, αλλά και μορφές μη-διηθητικού καρκίνου που μπορούν να θεραπευθούν αν διαγνωστούν έγκαιρα (δεν δίνουν μεταστάσεις). Ο καρκίνος του μαστού (σπάνιος στους άντρες) είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες με 12% δια βίου κίνδυνο νόσησης. Η πενταετής επιβίωση από καρκίνο μαστού είναι συνολικά 90% και η δεκαετής ξεπερνά το 80%. Περίπου το 10% των καρκίνων είναι κληρονομικοί και συχνά μπορούν να αποδοθούν σε ανιχνεύσιμες αλλοιώσεις του γενετικού υλικού (μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, στα μέλη της ίδιας οικογένειας). Η σύγχρονη επιστήμη επιτρέπει την μοριακή ταξινόμηση των

καρκίνων με σημαντική βελτίωση της ικανότητας επιμέρους θεραπείας τους. Εκτός από την κληρονομικότητα και τυχόν προϋπάρχουσες παθήσεις, παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο νόσησης είναι η ατεκνία/καθυστερημένη τεκνοποίηση, η λήψη οιστρογόνων, το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ, η παχυσαρκία και η ανθυγιεινή διατροφή. Σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη / επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού παίζει η αυτοεξέταση – παρακολούθηση των γυναικών από εξειδικευμένους γιατρούς και η διενέργεια περιοδικού προληπτικού ακτινολογικού ελέγχου. Η προληπτική ψηφιακή μαστογραφία και το υπερηχογράφημα είναι πολύτιμα εργαλεία στην ανίχνευση πρώιμων μορφών καρκίνου σε ασυμπτωματικούς ασθενείς. Πρέπει να γίνονται από την ηλικία των 40 ετών, σε γυναίκες φυσιολογικού κινδύνου νόσησης. Η ανίχνευση κάποιου ύποπτου στοιχείου διερευνάται από δειγματοληψία ιστού (βιοψία) υπό ακτινολογική καθοδήγηση και σαφή διάγνωση της πάθησης προ του σχεδιασμού οποιασδήποτε μορφής θεραπείας. Το υπερηχογράφημα αποτελεί την συχνότερα χρησιμοποιούμενη μέθοδο καθοδηγούμενης βιοψίας, αλλά κάποιες φορές είναι απαραίτητη η χρησιμοποίηση πιο πολύπλοκου εξοπλισμού (στερεοτακτική τράπεζα, μαγνητικός τομογράφος). Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών απαιτούνται χειρουργικές βιοψίες. Σε περίπτωση καρκίνουτο υλικό της βιοψίας πρέπει να εξετάζεται για την μοριακή ταξινόμηση του. Η ακριβής διάγνωση του τύπου του

καρκίνου και η περιοχική και συστηματική σταδιοποίηση του (αξιολόγηση της πιθανής επέκτασης του) είναι απαραίτητες για τον σχεδιασμό της ιδανικής θεραπείας, κατόπιν ενημέρωσης και συζήτησης με την ασθενή. Θεραπευτικές επιλογές αποτελούν: • Η νέο-επικουρική (προ-εγχειρητική) θεραπεία, ιδιαίτερα σε γυναίκες με συγκεκριμένους μοριακούς τύπους καρκίνου / όταν είναι επιθυμητή η συρρίκνωση του όγκου και η αποφυγή μαστεκτομής.

• Η συντηρητική χειρουργική εκτομή με διατήρηση του μαστού και αισθητική αποκατάσταση (με τεχνικές της Όγκο-πλαστικής χειρουργικής, χωρίς την χρήση προσθετικών ενθεμάτων). Μετεγχειρητικά είναι απαραίτητη η ακτινοθεραπεία στον υπολειμματικό μαστό.

• Η ριζική χειρουργική εκτομή (μαστεκτομή) με ή χωρίς αποκατάσταση (με τεχνικές της πλαστικής χειρουργικής).

• Η βιοψία του φρουρού λεμφαδένα πραγματοποιείται σε περιπτώσεις κλινικά «αρνητικής» μασχάλης και αποσκοπεί στην «περιοχική» σταδιοποίηση του καρκίνου.

• Ο λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης σε περιπτώσεις εκτεταμένης νόσου εκεί. Μετεγχειρητικά, ανάλογα με το στάδιο και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της νόσου, συχνά χορηγείται συμπληρωματική θεραπεία (ορμονική, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, ή συνδυασμοί). Παράλληλα και μετά την ολοκλήρωση της οι ασθενείς παραμένουν σε παρακολούθηση για την έγκαιρη διάγνωση τυχόν υποτροπής. ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

56

ΙΑΤΡΙΚΑ Ανακαλύφθηκαν 112 γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για γλαύκωμα

Εντόπισαν 112 παραλλαγές γονιδίων κινδύνου, με βάση τις οποίες είναι δυνατό να προβλεφθεί με ακρίβεια 75% αν κάποιος θα πάθει γλαύκωμα κάποια στιγμή στη ζωή του. Βρετανοί και Αμερικανοί επιστήμο-

νες ανακάλυψαν 112 γονιδιακές παραλλαγές, από τις οποίες τις 68 για πρώτη φορά, που αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση ενδοφθάλμιας πίεσης και γλαυκώματος στα μάτια, της κύριας αιτίας της μη αναστρέψιμης τύφλωσης παγκοσμίως. Η ανακάλυψη φέρνει πιο κοντά την ανάπτυξη ενός γενετικού τεστ έγκαιρης διάγνωσης στο μέλλον. Πρόκειται για μια σημαντική πρόοδο στη μάχη κατά της εν λόγω πάθησης, που οφείλεται σε αυξημένη πίεση μέσα στα μάτια, δεν έχει συμπτώματα ή πόνους στα αρχικά στάδια και από την οποία πάσχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Η απώλεια της όρασης αρχίζει από την περιφερική και προχωρά σταδιακά. Οι ερευνητές του Βασιλικού Κολλεγίου (King’s) και του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου (UCL) του Λονδίνου, καθώς επίσης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επικεφαλής τον δρα Πίρο Χίζι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γενετικής «Nature Genetics», μελέτησαν γενετικά δεδομένα για περίπου 140.000 ανθρώπους. Εντόπισαν έτσι 112 παραλλαγές γονιδίων κινδύνου, με βάση τις οποίες ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

είναι δυνατό να προβλεφθεί με ακρίβεια 75% αν κάποιος θα πάθει γλαύκωμα κάποια στιγμή στη ζωή του. ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δημοσιεύθηκε η ΚΥΑ για την καλλιέργεια φαρμακευτικής κάνναβης

Τους όρους και τις προϋποθέσεις για την καλλιέργεια και επεξεργασία της φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, ορίζει η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) η οποία δημοσιεύθηκε την 15η Μάιου στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Τo νομοσχέδιο για την «Παραγωγή Τελικών Προϊόντων Φαρμακευτικής Κάνναβης» είχαν παρουσιάσει τον Φεβρουάριο, σε συνέντευξη Τύπου οι υπουργοί Υγείας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, και Οικονομίας και Ανάπτυξης, και είχε ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής, στο τέλος του ίδιου μήνα. Σύμφωνα με την ΚΥΑ, η έγκριση για την παραγωγή, κατοχή, μεταφορά, αποθήκευση, προμήθεια των πρώτων υλών και των ουσιών των ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2%, την παραγωγή, εισαγωγή και εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού, καθώς και την εγκατάσταση και λειτουργία μεταποιητικής μονάδας επεξεργασίας και παραγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης με αποκλειστικό σκοπό, είτε την προμήθεια του κρατικού μονοπωλίου και τη διάθεσή τους για ιατρικούς σκοπούς, είτε την εξαγωγή τους, χορηγείται ενιαία. Την Κοινή Υπουργική Απόφαση υπογράφουν ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής, ο υπουργός Αγροτικής ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Νίκος Τόσκας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης και ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βασίλης Κόκκαλης. ΠΗΓΗ: kathimerini.gr

A E N

Νέα θεραπευτική επιλογή στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα

Νέα δεδομένα που αναμένεται ότι θα αλλάξουν τη θεραπευτική αντιμετώπιση μιας του καρκίνου του πνεύμονα ανακοινώθηκαν στο αμερικανικό συνέδριο για την Έρευνα του Καρκίνου. Πρόκειται για την προσθήκη του pembrolizumab σε καθιερωμένο

σχήμα χημειοθεραπείας ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τον μεταστατικό μη πλακώδη μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα που πέτυχε σημαντική βελτίωση στη συνολική επιβίωση των ασθενών ανεξάρτητα από την έκφραση του βιοδείκτη PD-L1 και μείωσε κατά 51% τον κίνδυνο θανάτου, συγκριτικά με το σχήμα της χημειοθεραπείας. Παράλληλα, ο συνδυασμός πέτυχε σημαντική βελτίωση στο διάστημα ελεύθερο υποτροπής με τον κίνδυνο υποτροπής ή θανάτου να μειώνεται επίσης στο μισό (48%) σε σχέση με τους ασθενείς που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία.

Tα παραπάνω είναι ευρήματα της μελέτης KEYNOTE-189 που παρουσιάστηκαν στο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας για την Έρευνα του Καρκίνου στο Σικάγο. Η μελέτη KEYNOTE-189 είναι μια πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή και ελεγχόμενη με placebo μελέτη φάσης 3 για την αξιολόγηση του

ΙΑΤΡΙΚΑ συνδυασμού pembrolizumab με πεμετρεξίδη και σισπλατίνη ή καρβοπλατίνη ως θεραπεία πρώτης γραμμής σε ασθενείς με μεταστατικό μη πλακώδη μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα σε σύγκριση με πεμετρεξίδη και σισπλατίνη ή καρβοπλατίνη μόνο. Η μελέτη συμπεριέλαβε 616 ασθενείς με μεταστατικό μη πλακώδη μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα ανεξαρτήτου έκφρασης του βιοδείκτη PD-L1, χωρίς γενετικές μεταλλάξεις EGFR ή ALK και οι οποίοι δεν είχαν λάβει προηγουμένως συστηματική θεραπεία για τη νόσο. Τα δύο πρωτεύοντα καταληκτικά σημεία της μελέτης ήταν η συνολική επιβίωση και το διάστημα ελεύθερο υποτροπής, ενώ τα δευτερεύοντα περιελάμβαναν ποσοστά συνολικής ανταπόκρισης, διάρκεια ανταπόκρισης και ασφάλεια. Κατά τη διάμεση παρακολούθηση διάρκειας 10,5 μηνών, ο συνδυασμός του pembrolizumab με τη χημειοθεραπεία με πεμετρεξίδη και σισπλατίνη ή καρβοπλατίνη επέφερε 51% μείωση του κινδύνου θανάτου, συγκριτικά με την χημειοθεραπεία με πεμετρεξίδη και σισπλατίνη ή καρβοπλατίνη ως μονοθεραπεία. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι το 69,2% των ασθενών που έλαβαν τον συνδυασμό ήταν εν ζωή στους 12 μήνες, συγκριτικά με το 49,9% της ομάδας ελέγχου. Η χορήγηση του συνδυασμού ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τον μεταστατικό μη πλακώδη μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα αναμένεται να εγκριθεί στην Ευρώπη το ερχόμενο φθινόπωρο, ενώ στις ΗΠΑ έχει ήδη εγκριθεί.

Αλλάζουν οι όροι λειτουργίας των κλινικών, αναβρασμός στην αγορά Τα πάνω - κάτω στη λειτουργία των ιδιωτικών κλινικών στην Ελλάδα φέρνει νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας που βαίνει καθ’οδόν προς ψήφιση στη Βουλή. Το σχέδιο νόμου με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός και Αναμόρ-

A E N

φωση Θεσμικού Πλαισίου Ιδιωτικών Κλινικών» που αλλάζει τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας των θεραπευτηρίων βρίσκεται εδώ και λίγες ημέρες στα «χέρια» των κλινικών και όπως εξηγούν στελέχη του χώρου, η αγορά πρόκειται να αλλάξει ριζικά. Το άρθρο που προκαλεί το μεγαλύτερο αναβρασμό είναι το 23, αναφορικά με τον αριθμό των κλινικών. Όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο, για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικής κλινικής, ο αριθμός κλινών που αναπτύσσεται ανά κατηγορία έχει ως εξής: α) Για τις γενικές κλινικές ορίζεται ελάχιστος συνολικός αριθμός 40 κλινών, ο δε ελάχιστος αριθμός κλινών του παθολογικού τμήματος και του τμήματος γενικής χειρουργικής αντίστοιχα ορίζεται σε 10 κλίνες και των τμημάτων των λοιπών ειδικοτήτων σε 5. β) Για τις μεικτές κλινικές ορίζεται ελάχιστος συνολικός αριθμός 30 κλινών, ο ελάχιστος αριθμός του παθολογικού τμήματος ή του τμήματος γενικής χειρουργικής αντίστοιχα ορίζεται 10 και των τμημάτων των λοιπών ειδικοτήτων σε πέντε 5. γ) Για τις ειδικές κλινικές ορίζεται ελάχιστος συνολικός αριθμός 30 κλινών Φορείς της αγοράς αναφέρουν πως η παραπάνω διάταξη, αν ισχύσει και για τις παλιές κλινικές, θα οδηγήσει σε λουκέτα, ειδικά σε μονάδες της Περιφέρειας όπου υπάρχουν πολλά μικρά

57

θεραπευτήρια χαμηλότερης δυναμικότητας. Συμπληρώνουν δε πως το νέο πλαίσιο λειτουργίας θα αποδειχτεί τελικά ανεφάρμοστο και το κόστος για τη «συμμόρφωση» στο νέο καθεστώς λειτουργίας μη αποσβέσιμο. Σύμφωνα επίσης με το νομοσχέδιο, κάθε ιδιωτική κλινική γενική ή ειδική ή μικτή πρέπει να διαθέτει υποχρεωτικά εκτός από νοσηλευτικές μονάδες εργαστήριο βιοπαθολογίας, ακτινοδιαγνωστικό εργαστήριο (δεν είναι απαραίτητο για ειδικές ψυχιατρικές και παιδοψυχιατρικές κλινικές), συγκρότημα χειρουργείων και Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) πολυδύναμη ή Μονάδες Εντατικής Θεραπείας αντίστοιχης ειδικότητας που απαιτούνται από τα αναπτυσσόμενα τμήματα, σε κλινικές πάνω από 80 κλίνες, ελάχιστης δυναμικότητας 6 κλινών. Επιπλέον κάθε κλινική πρέπει να διαθέτει προσωπικό ανάλογα με τον αριθμό των κλινών που διαθέτει και όχι με βάση την πληρότητα. Ακόμη συστήνεται στο υπουργείο Υγείας μητρώο ιδιωτικών κλινικών, στο οποίο κατ’ ελάχιστον θα αποτυπώνονται η επωνυμία της κλινικής, η έδρα, το είδος της, τα τμήματα, ο συνολικός αριθμός των κλινών της και η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας της, μαζί με τις τροποποιήσεις της. ΠΗΓΗ: capital.gr

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

58

ΙΑΤΡΙΚΑ

A E N

Δημιουργήθηκε ο πρώτος κερατοειδής χιτώνας ματιού από τρισδιάστατο βιο-εκτυπωτή Επιστήμονες στη Βρετανία δημιούργησαν τον πρώτο τρισδιάστατα εκτυπωμένο κερατοειδή χιτώνα ματιού. Η τεχνική ανοίγει το δρόμο, ώστε στο μέλλον να υπάρξει απεριόριστη διαθεσιμότητα κερατοειδών χιτώνων, που αποτελούν το εξωτερικό στρώμα του ανθρώπινου ματιού, καθώς σήμερα υπάρχει έλλειψή τους για μεταμόσχευση. Περίπου δέκα εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρειάζονται χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης του κερατοειδούς για να αποφύγουν την τύφλωση εξαιτίας ασθενειών όπως το τράχωμα, μια λοιμώδης νόσος. ‘Αλλα πέντε εκατομμύρια ασθενείς έχουν χάσει την όρασή τους εξαιτίας καταστροφής του κερατοειδούς λόγω εγκαυμάτων, πληγών, εκδορών κ.α. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ, με επικεφαλής τον καθηγητή Τσε Κόνον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο οφθαλμολογικο περιοδικό «Experimental Eye Research», χρησιμοποίησαν ένα χαμηλού κόστους τρισδιάστατο βιο-εκτυπωτή. Το βιο-μελάνι ήταν ένα μίγμα από βλαστικά κύτταρα από τον δωρητή ενός υγιούς κερατοειδούς χιτώνα, κολλαγόνο και άλατα αλγινικών οξέων (προερχόμενα από φύκια), παράγοντας έτσι ένα υλικό αρκετά σκληρό για να διατηρεί το σχήμα του, αλλά και αρκετά μαλακό για να εκτυπώνεται. Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Νέο φάρμακο για τη θεραπεία του Αλτσχάιμερ Επιστήμονες από τη Βρετανία και τη Σουηδία ελπίζουν ότι εντόπισαν ένα φάρμακο, που μελλοντικά ίσως μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

λο από τη νόσο Αλτσχάιμερ, δρώντας προληπτικά όπως οι στατίνες, γι’ αυτό ονομάσθηκε «νευροστατίνη». Η εν λόγω δραστική ουσία (Bexarotene) έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ως αντικαρκινική, καθώς έχει εγκριθεί από την εποπτική Αρχή των ΗΠΑ, την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), για τη θεραπεία του λεμφώματος. Αν και η σχετική έρευνα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και τα πρώτα πειράματα έχουν γίνει μόνο σε καλλιέργειες νευρικών κυττάρων στο εργαστήριο και σε νηματώδεις σκώληκες, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ Μικέλε Βεντρουσκόλο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», διαπίστωσαν ότι η συγκεκριμένη ουσία εμποδίζει το πρώτο στάδιο του θανάτου των εγκεφαλικών κυττάρων. Όταν η νευροστατίνη δόθηκε εκ των υστέρων σε σκώληκες που είχαν γενετικά τροποποιηθεί και είχαν ήδη αναπτύξει ένα είδος Αλτσχάιμερ, δεν μπόρεσε να «φρενάρει» τη νόσο. Όταν όμως η ίδια ουσία χορηγήθηκε έγκαιρα, προτού καν εμφανισθεί το πρώτο σύμπτωμα, τότε η ασθένεια δεν έκανε την εμφάνισή της στους σκώληκες. Οι ερευνητές αισιοδοξούν ότι και άλλα παρεμφερή χημικά μόρια μπορεί να έχουν ανάλογη προληπτική και προστατευτική δράση. Άλλοι ειδικοί τόνισαν ότι είναι ση-

μαντικό να ξεκαθαρισθεί -μέσα από πειράματα με μεγαλύτερα ζώα- κατά πόσο αυτές οι ουσίες θα μπορούσαν να δοθούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα σε ανθρώπους. Αν αυτό όντως επιβεβαιωθεί, τότε όπως οι στατίνες λαμβάνονται προληπτικά για να αποφευχθεί ένα καρδιαγγειακό πρόβλημα, έτσι οι και «νευροστατίνες» θα μπορούσαν να δίνονται για να προλάβουν την τοξική νευροεκφυλιστική διαδικασία του Αλτσχάιμερ. Εδώ και μια δεκαετία δεν έχουν βρεθεί νέα φάρμακα για την άνοια και το Αλτσχάιμερ. Αντίθετα με τα υπάρχοντα φάρμακα για τη νόσο, τα οποία απλώς καθυστερούν κάπως την εκδήλωση των συμπτωμάτων, οι νευροστατίνες αφήνουν υποσχέσεις ότι θα εμποδίζουν εξ αρχής την ίδια την εκδήλωση της ασθένειας. Προτού όμως γίνουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, οι επιστήμονες θα πρέπει να είναι βέβαιοι για το πώς δουλεύουν οι νευροστατίνες. Η ουσία βεξαροτένη (bexarotene) είχε προ ολίγων ετών δοκιμασθεί ξανά κατά του Αλτσχάιμερ χωρίς επιτυχία, αλλά τότε οι κλινικές δοκιμές είχαν εστιάσει στην χορήγησή της, όταν πια η ασθένεια είχε προχωρήσει και είχαν σχηματισθεί τοξικές πλάκες της πρωτεΐνης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο του ασθενούς. Αυτή τη φορά, οι ερευνητές -ενθαρρυμένοι από τα πειράματα με τους σκώληκες- ακολουθούν διαφορετική στρατηγική: τη χρήση της ίδιας φαρμακευτικής ουσίας αλλά με προληπτικό τρόπο. Έως το 2050 ο αριθμός των ανθρώπων με Αλτσχάιμερ προβλέπεται ότι, από 40 εκατομμύρια σήμερα, θα φθάσει τα 130 εκατ. παγκοσμίως. «Ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος για να σταματήσει αυτή η δραματική αύξηση περιστατικών είναι μέσω προληπτικών μέτρων», ανέφεραν οι ερευνητές. Αν και ούτε οι νευροστατίνες μπορούν να θεωρηθούν θεραπεία για το Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με τους επιστήμονες, πιθανώς μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, βοηθώντας τις φυσικές άμυνες του οργανισμού να καταστρέψουν τις πρώτες-πρώτες πρωτεΐνες που εγκαινιάζουν την τοξική αλυσίδα της νευροεκφύλισης στον εγκέφαλο. Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

*Προϊόντα µαστεκτοµήσ *Ενοικιάσεισ θηλάστρων

Πλήρης γκάµα σε καλσόν & κάλτσες φλεβικής ανεπάρκειας Ιατρικά Ορθοπεδικά Οξυγόνο 2ΑΣ ΝΟΈΜΒΡΙΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ (ΚΤΗΡΙΟ ΤΕΕ) ΒΟΛΟΣ ΤΗΛ: 2421217001 ΚΙΝ: 6971855964

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#

ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 #14#