cd Bespreking barok
barok
Henry Purcell The fairy queen & The prophetess: orchestral suites
Jacques Duphly
Le Concert des Nations o.l.v. Jordi Savall
Elisabeth Joyé
Alia Vox AVSA 9866/SACD
Alpha 150
H
J
Pièces de clavecin
et is dit jaar 350 jaar geleden dat Henry Purcell werd geboren. We gedenken ook de 250ste sterfdag van Händel en zo gul als hij wordt bedeeld met prachtige nieuwe cd-uitgaven, zo bekaaid komt Purcell
er af. Maar ziedaar, Jordi Savall zorgt met zijn orkest Le Concert des Nations
voor een vorstelijk eerbetoon aan een van Engelands grootste componisten, ook al gaat het om een heruitgave van een oudere productie. Savall heeft hiervoor een keuze gemaakt uit twee theaterwerken en hoewel deze ook prachtige liederen bevatten, is zo’n instrumentale selectie wel heel aantrekkelijk. Het grootste deel van de cd omvat muziek uit The fairy queen, dat in zijn volledige vorm avondvullend is en waarin vocale en instrumentale muziek en gesproken woord elkaar snel afwisselen. De afzonderlijke deeltjes zijn dus kort en bondig en dit zorgt voor veel afwisseling. Purcell heeft zijn theatermuziek geheel volgens de Engelse smaak van zijn tijd gecomponeerd, dus met veel Frans aandoende dansen. En het zal niet verbazen dat Savall hier met zijn toporkest een portie zuidelijke zwier aan toevoegt. Dit is theatermuziek pur sang, gespeeld in een grote bezetting met veel klankkleuren. En dat alles in een glanzende opname. Dit Purcellfeestje is een must voor iedereen!
P urcellfeestje met zuidelijke zwier
acques Duphly is op 15 juli 1789 overleden, een dag na de bestorming van de Bastille. Symbolischer kan het niet, want hij verdiende zijn brood door zich aan adellijke families te verhuren als klavecinist. De Franse
Revolutie markeerde het einde van de muzikale hofcultuur, niet alleen in Frankrijk, maar overal in Europa. Duphly was een van de laatste klavecimbelcomponisten en zijn muziek vertoont veel invloeden van Rameau en Domenico Scarlatti. Elisabeth Joyé bespeelt op deze cd een prachtig historisch klavecimbel. Alpha is bezig aan een serie cd’s waarop bewaard gebleven originele instrumenten zijn te horen. Het is een wonder dat die er nog zijn, want de Franse revolutie is ook in dit opzicht niet zachtzinnig verlopen en het klavecimbel was hét muzikale symbool van de zo verfoeide hofcultuur. Het hier bespeelde instrument is een fors exemplaar dat zelfs beschikt over een zestienvoetregister met extra mogelijkheden in de laagte.Verschillende registers zorgen voor diverse klankkleuren en het instrument is prachtig opgenomen in het kasteel waar het wordt bewaard. Wie hiernaar luistert, kan zich voorstellen dat Franse muziekliefhebbers, de echte wel te verstaan, moeilijk afscheid konden nemen van het klavecimbel. De fortepiano heeft in Frankrijk dan ook pas laat ingang gevonden. Een ‘authentieke’ cd in de ware betekenis van het woord.
Joyé belicht schoonheid historisch klavecimbel
Marcel Bijlo
Marcel Bijlo
barok dvd
barok
Rebel, Vivaldi 4 Elements - 4 Seasons Akademie für Alte Musik m.m.v. Juan Kruz Diaz de Garaio Esnaola (dans en choreografie)
Purcell, Lawes e.a. With endless teares Johannette Zomer, Fred Jacobs
Harmonia Mundi HMD 9909026
Channel Classics CCS 26609/sacd
D
H
eze opzienbarende productie heeft onlangs het Festival Oude Muziek Utrecht geopend. Juan Kruz Diaz de Garaio Esnaola heeft een choreografie gemaakt voor Les elements van de Franse barokcomponist Jean-Fery Rebel en voor Vivaldi’s bekende Vier jaargetijden. Rebel gebruikte
een wel heel woest akkoord om de chaos uit te beelden. Haydn deed het in Die Schöpfung wat subtieler, maar Rebel zette zich met dit openingsakkoord stevig op de kaart. Hij heeft dit werk gecomponeerd als een ‘symphonie de danse’, maar wat Juan Kruz hier in zijn eentje doet, heeft niets met barokdans te maken. Hij wekt de elementen tot leven door ze als het ware uit te spugen. In de Vier jaargetijden laat hij ook de musici in actie komen. En hoe! De vioolsoliste Midori Seiler wordt bedolven onder herfstbladeren, sneeuw en papieren vliegtuigjes. Ze wordt door Juan Kruz hoog door de lucht geslingerd, en dat alles terwijl ze haar moeilijke solopartij zonder een krasje tot een goed einde brengt.Wat we op de dvd helaas moeten missen, is het onweer dat tijdens de opening van het festival in Utrecht in de zaal te horen was en dat de voorstelling van een wel heel passend geluidseffect voorzag.
D oor de lucht geslingerde violiste speelt Vivaldi
Marcel Bijlo
52 oktober 2009
oewel de sopraan Johannette Zomer ook repertoire uit de negentiende en twintigste eeuw zingt, is zij de onbetwiste Nederlandse ‘first lady’ van de oude muziek. Geen andere vaderlandse zangeres weet zo
dicht bij de intentie van renaissance- en barokmuziek te komen als zij. Op haar alweer vierde cd met de luitist Fred Jacobs neemt zij het zeventiende-eeuwse Engelse lied onder handen. Opvallend genoeg is niet gekozen voor geijkte componisten maar voor vrijwel vergeten meesters als Robert Johnson, Nicholas Lanier, Henry Lawes en Pelham Humfrey. Purcell is hier de enige bekende. Hun liederen zijn vroege voorbeelden van de destijds vernieuwende declamatorische stijl met begeleiding van basso continuo. Dit repertoire verving de ‘lute song’ uit de late zestiende eeuw, maar behield de Britse melancholie. De titel With endless teares is terecht gekozen, want al is het niet overal kommer en kwel, op vele momenten stromen de tranen rijkelijk. Het hoogtepunt van de schijf is Lawes’ klaagzang van Ariadne, die door haar geliefdeTheseus is verlaten. In deze op een operascène gelijkende monoloog sleept Zomer uiterst beeldend de luisteraar mee in de radeloosheid van deze vrouw. Extra vermelding verdient het subtiele spel van Jacobs, die afwisselend op luit en theorbe zowel begeleidt als soleert.
Tranentrekkers uit zeventiende-eeuws Engeland
Frans Janssen