آن‌ها با انحالل خانه سینما ،به ستیز با سینمای هنری و مستقل ایران برخاستند. رفتار و برخورد آن‌ها با سینماگران مستقل و منتقد دولت ،رفتاری خشن ،مستبدانه ،و ضددمکراتیک بود و با شعار‌هایشان درباره حمایت از سینمای ملی و اصناف سینما، تضاد داشت کرد ک�ه در ص�ورت نادیده گرفت�ن خطوط قرم�ز ،با آن‌ها
برخورد خواهد کرد .سردار بهمن کارگر ،معاون اجتماعی نیروی انتظامی ،علنا به سینماگران هشدار داد که اگر خط قرمز‌ها را نادیده بگیرند و یا نیروی انتظامی ،اگر تساهل و
تسامح ببیند ،وارد عمل خواهد شد.
امروز سینماگران ایرانی در شرایط بسیار ناگوار و دشواری
به س�ر می‌برند .سیاس�ت مدیران دولتی فعلی ،س�رکوب اندیش�ه‌های مس�تقل در عرصه س�ینما و فرهنگ بوده و
هس�ت .آن‌ها با خ�ودی و ناخ�ودی کردن س�ینماگران، ایج�اد تفرقه در میان صنوف س�ینمایی و س�خت‌تر کردن قوانین ممیزی ،عمال س�ینماگران مس�تقل و دگراندیش
را خانه نش�ین ساخته و تنها به دس�تهای از فیلم سازان به اصطالح ارزشی میدان دادند.
در چنی�ن فضای آل�وده و زهرآگینی بود که فیلم س�ازان
کم مای�ه و بی‌اعتباری چون فرج اهلل سلحش�ور ،مس�عود ده نمک�ی ،جم�ال ش�ورجه و حبی�ب اهلل کاوش ،عرصه دار میدان ش�ده و فیلم س�ازان معتبر و برجس�تهای چون رخشان بنی اعتماد ،ناصر تقوایی ،جعفر پناهی ،کیانوش
عیاری و بس�یاری دیگر ،بیکار و خانه نش�ین ش�ده و فیلم
سازان اندیش�مند و پرافتخاری چون بهرام بیضایی ،امیر نادری ،محس�ن مخملباف و سمیرا مخلمباف ،مجبور به مهاج�رت و ترک وطن ش�دند یا مثل عباس کیارس�تمی،
مام�وران ممیزی، خس�ته و فرس�وده از چالش دائم�ی با ِ ترجی�ح دادند که به ج�ای چانه زدن با آن‌ه�ا و تلف کردن وقت و انرژیشان در راهروهای وزارت ارشاد ،از خیر فیلم
س�ازی در ایران بگذرند و به جای آن در ایتالیا ،فرانس�ه و
44
شماره هشتم ،مرداد ۱۳۹۲
ژاپن فیلم بسازند.
به اعتقاد بسیاری از تحلیل گران سینمایی ،روند سانسور
و ممیزی فیلم‌ها در س�ال‌های اخیر ،یعنی بعد از روی کار
آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد ،ش�دت و دامنه بیشتری یافت�ه و فضا برای س�ینماگران مس�تقل و تولید فیلم‌هایی
با رویکرد اجتماع�ی و انتقادی ،تنگ‌تر و محدود‌تر ش�ده
است.
حس�ین صفار هرندی ،وزیر ارش�اد دولت احمدی‌نژاد،
ش�اید نخس�تین وزیر فرهن�گ در تاریخ معاص�ر ایران بود
که مستقیما از سانس�ور یک فیلم حمایت کرد .وی دستور توقیف فیلم «س�نتوری» داریوش مهرجویی را صادر کرد
و با تم�ام قدرت خ�ود در مقابل اکران این فیل�م که پروانه نمایش هم داشت ،ایستاد .هرندی در دفاع از توقیف فیلم
س�نتوری گفته بود« :دوس�تان به حق جلوی اکران آن را
گرفتند .فیلمی که اگر منصفانه بنش�ینیم و آن را در دادگاه وج�دان ملی و دینی م�رور کنیم حتی یک نکت�ه مثبت در
آن دیده نمی‌ش�ود .این فیلم هر ب�دی در درون خود جای
داده و از اته�ام به خدا و دین تا اته�ام به مردم و به ایرانیان و تحقیر هموطنان خودش و س�یاه نمایی در جامعه‌ای که هر روز در حال پیش�رفت و ترقی است را در خود جای داده
چه توجیهی دارد حتی اجازه دهی�م که چنین فیلمی تولید
ش�ود ...معلوم اس�ت که نباید چنین فیلم�ی مجوز بگیرد و اکران ش�ود و معلوم است که با کس�انی که توسعه‌دهنده
چنین فرهنگی هستند باید برخورد شود ...تا زمانی که در جایگاه خدمت گذاری هس�تیم قطعا اج�ازه نخواهیم داد، فرهنگ ما س�ر از همان جاهایی درآورد ک�ه بیایند هنرمند جماعت را به عنوان متهم ردیف یک توسعه تباهی در این
جامعه معرفی کنند».
وزی�ر ارش�اد دوره اول دولت احمدی‌ن�ژاد ،از همکاران
خ�ود در وزارت ارش�اد خواس�ته ب�ود که تک ت�ک ،نقش سانس�ورچی و کنترلچی فرهن�گ را در جامع�ه ایفا کنند:
«همه شما باید به عنوان یک ناظر و کنترل‌کننده ،باال سر فرهنگ مراقب باش�ید و اجازه ندهید حتی یک سر سوزن مس�امحه و خرابکاری ص�ورت گیرد و به نام ش�ما و از زیر
دست شما سندی پلید صادر و منتشر شود».
جواد ش�مقدری که از منتقدان سیاس�تهای س�ینمایی