Inwestycje alternatywne
FUNDUSZE INWESTYCYJNE Czy rozwiązaniem są oferowane na rynku fundusze, uśredniające straty? Nie wierzę w to hasło reklamowe. Hipokryzja równa tej, która każe ubezpieczycielowi nazywać ubezpieczenie na wypadek śmierci polisą na życie, bez dodania, że chodzi o życie spadkobierców opłacającego składki. Hasło powinno brzmieć: fundusze uśredniają zyski. Wierzysz czy nie w zasadę 80/20, fakty rzeczywiście potwierdzają tę regułę; dwadzieścia procent zdarzeń decyduje, jakie będą skutki tych zdarzeń w osiemdziesięciu procentach, kiedy o pozostałych dwudziestu procentach skutków decyduje pozostałe osiemdziesiąt procent zdarzeń. Zatem w czasie hossy 80% firm ma historyczne wzrosty notowań, a 20% firm podczas bessy daje dalej zarabiać. Fundusze uśredniają zależności i prawidła, zalety i wady rynku kapitałowego. Powierzanie pieniędzy w ręce zarządzającego zwiększa ryzyko utraty kapitału. Grzechem pierworodnym zarządzających jest ścisła zależność wyniku, czyli osiąganego zysku, od rodzaju okresu w gospodarce na jaki przypada czas inwestowania. A i tak większość funduszy nie radzi sobie z rynkiem i wzrost wartości jednostek uczestnictwa w funduszu nawet podczas hossy jest mniejszy od wzrostu wartości indeksów, obrazujących wartość rynku. Mówiąc wprost, zarządzający z wynikami lepszymi od rynku to jednostki, bo prawie wszyscy przegrywają z rynkiem. Jeśli dołożyć do tego bezwładność, wynikającą ze skali inwestowanych kapitałów i możliwości oddziaływania na rynek, w tym przypadku negatywnego z punktu widzenia inwestorów, fundusze stają się złym sposobem na dobre menedżerskie inwestycje kapitałowe. Fundusze otwarte z ich jednostkami uczestnictwa są dla przypadkowych pieniędzy, przynoszących przypadkowe zyski. Fundusze zamknięte, szczególnie oparte o nowatorskie projekty, przynoszą nadprzeciętne zyski, ale potrzebny jest zbyt duży kapitał, jak na menedżerskie dochody czy oszczędności, a pewność znowu sprowadza się do wiary w konkretnych zarządzających. Niestety, ci w większości przegrywają w końcu z rynkiem. Czasem sami ze sobą, jeśli zauważyć, że w strukturze kapitałów giełdy warszawskiej fundusze stanowią o jednej trzeciej sprzedaży i zakupów - daje to obraz zależności i konsekwencji tych zależności. Nawet ci z zarządzających, którym powiodło się w rywalizacji z rynkiem i zakończyli rok większym wzrostem wartości zarządzanych kapitałów niż przyniósł rynek, przedstawiają jako swoje rekomendacje wyniki historyczne, których powtórzenia nie chcą zagwarantować. I to nie dlatego, że zapewniają osiągnięcie w przyszłości wyników jeszcze lepszych, ale dlatego, że nie są niczego pewni. To oznacza po prostu przyznanie, iż rezultat zarządzania nie wynika z możliwości, a z przypadku, a menedżer musi się z tymi faktami uporać, podejmując decyzję inwestycyjną. Oczywiście i ta reguła ma wyjątki. Najsłynniejszym wyjątkiem jest wspomniany wczsniej Warren Buffett, który swoimi decyzjami zapewnia rentowność kapitału powyżej piętnastu procent rocznie, ale też nie zawsze. Sądzę, że inwestycje kapitałowe menedżera nie muszą być wyjątkowe. Muszą być pewne.
33