PROFESYONEL GAZETECİLİK
Aşırı yük riski Kamu denetçisinin işi ilginç olmakla birlikte çoğunlukla büyük çaba gerektirir. Bu işle uğraşan birçokları, posta kutularının bir gecede yüzlerce mesajla dolduğuna şahit olmuştur. Bir kamu radyo/TV yayını bazen düzinelerce tartışma sitesinde ve binlerce blogda gece gündüz yoğun bir şekilde tartışılabilir. Bu çoğu zaman ezici ve başa çıkılması güç bir yük hâline gelebilir. Öyledir de! Ama bundan kaçmanın ve kamuoyunun gerçekten önemsediği bütün sorunlar hakkında dürüst ve açık tartışmaların yapılmasını önlemenin yolu yoktur. Elbette bir tek kamu denetçisi, birkaç milyon dinleyicinin, izleyicinin veya Web kullanıcısının tek iletişim noktası olamaz. Ancak, bir kamu denetçisi, izleyici kitlesinin, önemli konularda editörlerin ve yöneticilerin hata yaptıklarına inandıklarında başvuracağı bir itiraz mercii, faal ve göz önünde bir büyükelçi görevi görebilir.
Bir itiraz sistemi Birçok gazetede tek bir kamu denetçisi, ciddi şikâyetlerin çoğunluğunu elden geçirebilir. Ama özellikle çok büyük izleyici kitlesine sahip olan ve bu kitleden her ay gelen binlerce yorum ve şikâyetle karşı karşıya kalan televizyon kanallarında ve radyo istasyonlarında, kamu denetçilerinin bir itiraz sistemi yürütmesi, uygun bir alternatif olabilir. Bu durumda bütün şikâyetler, ilgili editörler veya bölümlerce yanıtlanabilir ve bunlar, şikâyetçileri, yanıttan tatmin olmadıkları takdirde kamu denetçisine itiraz edebilecekleri konusunda bilgilendirir. Bu durumları inceleyen kamu denetçisi, bulgularını genel müdüre veya başyazara sunar, o da resmi olarak son sözü söyler.
Saydam kamu denetçisi Kamu denetçisi, olabildiğince açık ve saydam olmaya çalışmalıdır. Bunu gerçekleştirmenin bir yolu, bütün bulguların yayınlanmasıdır. Normalde bunun için, sistem dâhilindeki bir Web sayfası kullanılır. Bütün bulgular sitede kamuoyuna açıklanmalıdır. Sık aralıklarla çıkartılan raporlar aracılığıyla, sistemin
106
VE ÖZDENETİM
bulunmakta, kitlesel işbirliği sağlamakta, ilişkiler kurmakta ve geliştirmekte vb. kullanmaktaki büyük potansiyeli ortaya koyan birçok örnek de vardır.