D
De geschiedenis van straten en pleinen
In de maand oktober was De Wijkreiziger aanwezig op veel pleinen in de gemeente. De Wijkreiziger was een rondreizende tentoonstelling over de ruimtelijke ontwikkeling in de stad, dorpen en wijken. Het Stadsarchief en de Openbare Bibliotheek organiseerden gezamenlijk deze tentoonstelling in het kader van het jaarthema Straten en pleinen van de De Tijdreiziger. Dit is een initiatief van de gemeentelijke werkgroep Stedelijke Historische Presentatie, die zich inzet voor het dichter bij het publiek brengen van de cultuurhistorie van ’s‑Hertogenbosch. De tentoonstelling was begonnen met een oproep aan de bewoners van de dorpen en de wijken om foto’s met bijschriften of verhalen over de woonomgeving in te leveren. Door deze inbreng was het mogelijk om de tentoonstelling wisselend af te stemmen op de aangedane dorpen, wijken en pleinen. Bij de presentatie in Empel waren zelfs de leden van de werkgroep Empel van de Kring aanwezig om samen met de dorpsgenoten aan de hand van oude foto’s en kaarten oude herinneringen op te halen en de ontwikkelingen van het dorp te bekijken. Met de vrijwilligers van de Bouwloods gingen de verhalen en vertellingen over de straten en pleinen rond de Sint-Jan. De Elekerlyc-speellieden zorgden
Het verhaal van een nederzetting die een stadt wierd mee straeten ende pleinen Het begon met een gehucht met veul woeste grond Waer un bietje handel was en waer nog geen huizeken stond…. Hier begint mun verhaal, dus spits uw oren. Hier groeit Den Bosch …Laat niemand ons storen. Er waer hier un bos, waer hertog Hendrik in jaagde Op herten en swienen, hij vondt dat so scoon. Hi sei: ”ick blief hier veur altied wel verdomme, Ick zet hier min fort. Hier is’t waer ick vort woon”.
18
Een corte tijd en dat duurde niet lanc Hij vont daer ook een mooi, lief vrouwe Sie brade het wilt mee kruiden en wijn Met heur wilde hij wel trouwen. ’t Scoon gehucht wierd so een stadt Mee poorters en mee muren. Er werden huizekens gebouwd Van hout!! Pas op mee vure!! De stadt wier groter er cwam meer volk Veul mertlui en veul looiers Maar door de poorten die open ginghe Cwam ook veul gespuis en veul schooiers.
KringNieuws november 2007, jaargang 33 nummer 6
hierbij voor muziek om de juiste sfeer op te roepen die paste bij de geschiedenis van een straat. De reis door de tijd ging van de Judasbrug tot op het SintJanskerkhof. Onderweg waren onder meer verhalen te horen over het kopje van de herenkelder, de klompenschool, de eerste geefmeester (Klaas de
Ook kreeg de stadt een scone naem, ’s‑Hertogenbosch so sou sij heten Mee paters, nonnen, begijnen, en so meer Veul lieden, mee un katholiek geweten. Toen cwam Johanna in den Bosch Een hertogin gevlucht veur knechten Sij riep so luit : m’n swager wil gewelt Maer Brabant blieft één, ick wil niet vechten. Een Grote kerck wierd gebouwd Maria wierd in een loedse gevonden En menigeen, dat moet geseit, Genas er van stinkende wonden. Er cwamen in de groeiende stadt Veul straete en veul pleinen Veul mensen cwamen er ook bie Veul grote, dus ook veul kleine. Die straete kregen al een naam Van mensen, die daer werckten Van Duhamel, Jan Heins en Bosch Van paapsen en hun kerken. Maar Duhamel werd weggevaagd Zijn plein en straat verdwenen! Maar veur die edele ambachtsman Is een naam op een school verschenen