Kwartalnik Kraków dla Mieszkańców nr 2(18)

K WA R TA L N I K N R

L I P I E C

02

(1 8)

2 0 2 0

T E M AT N U M E R U :

02

Prawdziwych przyjaciół...

03

KDM w akcji

10 Zaciskanie pasa

04

Z aresztu na dyrektorski stołek

12

06

Przyrody potrzebuje i mały, i duży człowiek

14 Zrób to sam

08

Lekką ręką

16

Soboty z krakowskim street artem

Krzyżówka

I S S N : 2 6 5 7 - 4 9 7 7. E G Z E M P L A R Z B E Z P Ł AT N Y

Prawdziwych

przyjaciół...

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, K WA R TA L N I K N R

02

(18)

B

ĘNDZE♥ DOBŻE! - ten kolorowy na-

sienią usłyszeli, że świat ogarnie choroba,

powych dla tęczy kolorach. Na obrazku

dziemy mogli wyjść na ulice, że krakowski Ry-

„dinozaury wodne, powietrzne i lądowe”;

opustoszały, że nie pójdziemy do fryzjera ani

się na rysunku nad tęczą o niety-

obok widniały, wedle młodocianej autorki, kawałek dalej - kolorowa abstrakcja au-

torstwa trzyletniego Bernarda, podpisa-

na którą umrą setki tysięcy ludzi, że nie bęnek przez długie tygodnie będzie kompletnie

do parku, a dzieci nie pójdą do szkoły.

na jako „Tygrys, który siedzi na pasikoniku,

A jednak okazało się, że umieliśmy dużo wię-

ptaka, który chce zjeść pasikonika”. I tam-

zem. W Krakowie mieszkańcy szyli w domach

który siedzi na borowiku i czeka żeby zjeść

ta kartka, z tekstem napisanym kolorowymi kredkami, ale dorosłą już ręką: „Nie bywamy ostatnio w muzeach, galeriach

ani na spotkaniach autorskich, trudno

cej niż przetrwać – umieliśmy być w tym ramaseczki, restauratorzy rozwozili darmowe

posiłki dla lekarzy i pielęgniarek, wolontariusze zgłaszali się do pomocy w szpitalach

i domach opieki społecznej, sąsiedzi robili

też o dłuższą rozmowę z sąsiadem. Mamy

sąsiadom zakupy i wyprowadzali ich psy. Byli

piękna i mądrości. Może podzielimy się

dostarczać jedzenie bezdomnym, i tacy, któ-

za to w naszych domach wiele dobra, nimi, tak żeby wychodząc do sklepu albo

z psem móc nad czymś się uśmiechnąć

tacy, którzy chodzili po pustostanach żeby

rzy gotowali obiady dla całkiem obcych ludzi.

czy zamyślić? Podzielmy się tym co nas

Jako „Kraków dla Mieszkańców” dołożyliśmy

nadzieję. SĄSIEDZI. P.S. Prace dzieci i wnu-

dyków, robiliśmy przyłbice, organizowaliśmy

sposób, w czasach, kiedy z domu wolno

ochronne lekarzom i skrzynie z roślinami dzie-

teki, z inicjatywy mieszkanki jednej z kra-

fajnym, kiedy nie mogły biegać po boisku.

inspiruje, opisuje, bawi, dotyka czy daje ków szczególnie mile widziane!” W ten

było wychodzić tylko po chleb czy do apkowskich kamienic, Marty Shaw, powstała

Tygrys, który siedzi na pasikoniku, który siedzi na borowiku i czeka żeby zjeść ptaka, który chce zjeść pasikonika.

Chyba nikt by nie uwierzył, gdybyśmy je-

pis, skreślony ręką dziecka, unosił

„Sąsiedzka Galeria”. Galerią stała się smutna wcześniej klatka schodowa; artystami

okazali się mieszkańcy. W bardzo trudnych

swoją cegiełkę: szyliśmy maseczki dla mezakupy dla seniorów, zawoziliśmy ubrania

ciom z domów dziecka, żeby zajęły się czymś

Prawdziwych przyjaciół poznaje się w bie-

dzie. My, Krakowianie, zdaliśmy ten egzamin.

okolicznościach zrodziła się wspólnota.

Na zdjęcia „Sąsiedzkiej Galerii”, natknąłem

się w Internecie. Zachwyciła mnie.

2

Lider stowarzyszenia Kraków dla Mieszkańców

Kraków dla Mieszkańców w akcji:

Zorganizowaliśmy akcję łączącą seniorów z osobami z ich okolicy, gotowymi zrobić zakupy. Na naszej stronie internetowej umieściliśmy plakat, który każdy mógł pobrać i powiesić w swojej klatce albo przed blokiem – a na nim podaliśmy numery telefonów, pod którymi można było zgłosić potrzebę załatwienia najpilniejszych sprawunków. Sami również zaangażowaliśmy się w akcję „zakupy dla seniora” – robił je m.in. Łukasz Gibała.

Zaangażowaliśmy się w obronę lasu Paprociowego w Czyżynach. To należący do miasta, porośnięty drzewami i licznymi paprociami teren, z którego chętnie korzystają mieszkańcy – ale Jacek Majchrowski postanowił go sprzedać.

Jakub Łoginow, ekspert think tanku Kraków dla Mieszkańców i radny Czyżyn przygotował petycję w tej sprawie. Podpisało się pod nią ponad 3 tysiące mieszkańców. W efekcie władze miasta wycofały się z tych planów.

Włączyliśmy się także w akcję szycia maseczek – przekazaliśmy na ten cel ponad 60 metrów bieżących bawełny, a także rozwoziliśmy uszyte już maseczki do domów pomocy społecznej i innych miejsc, gdzie ich szczególnie brakowało. Kupiliśmy też i dostarczyliśmy w te miejsca płyny do dezynfekcji.

3

Z aresztu na dyrektorski stołek O aferze łapówkarskiej w krakowskim Zarządzie Budynków Komunalnych słyszał w naszym mieście prawie każdy. Chodzi o lata 2015-2017 – to wtedy miało dojść do przekupywania urzędników. W śledztwie dotyczącym

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, K WA R TA L N I K N R

02

(18)

„załatwiania” za łapówki atrakcyjnych nieruchomości należących do miasta zarzuty postawiono już 20 osobom.

Sprawa dotyczy mieszkań, lokali użytkowych, a nawet całych kamienic, zwykle w prestiżowych lokalizacjach – m.in. przy Szewskiej, Karmelickiej czy św. Jana. Afera dotyczy już 42 nieruchomości. Śledztwo prokuratury i CBA w tej sprawie wciąż trwa.

Jedną z osób zajmujących się w krakowskim ma- płatną protekcję i przekupstwo. W latach 2015-2017 gistracie sprawami lokalowymi była urzędniczka Katarzyna I. miała przyjąć około 70 tys. zł łapówki Katarzyna I. Pracowała w urzędzie od 1999 roku, za pomoc w uzyskaniu prawa do gminnych nierumiędzy innymi w Zarządzie Budynków Komunal- chomości. Grozi za to kara do 10 lat pozbawienia nych, skąd awansowała na dyrektora Wydziału wolności. Co więcej, prokuratura zarządziła wobec Mieszkalnictwa krakowskiego urzęniej zawieszenie w czynnościach Katarzyna I. du miasta. Stanowisko to dostasłużbowych jako dyrektora Wydziału Mieszkalnictwa UMK. Zała w kwietniu 2017 roku, wkrótce jest obecnie… kazała też pracy na jakimkolwiek po tym, jak jedna z lokalnych gazet opublikowała serię artykułów o niestanowisku, które uprawniałoby wicedyrektorem prawidłowościach w ZBK, w wyniku do podejmowania decyzji mająmiejskiej jednostki – cych wpływ za działalność ZBK których prokuratura wszczęła śledztwo. Katarzyna I. 4 lipca 2018 roku Zarządu Cmentarzy i Wydziału Skarbu UMK (w któna dwa miesiące trafiła do aresztu – rym zresztą też w przeszłości praKomunalnych. właśnie w związku z aferą w ZBK. Procowała). Co oczywiste, w efekcie kuratura zarzuciła jej przyjmowanie Katarzyna I. straciła stanowisko korzyści majątkowej lub osobistej w związku z peł- dyrektora wydziału. W grudniu 2019 roku prokunioną funkcją, zachowanie stanowiące naruszenie ratura postawiła jej kolejne zarzuty w ramach tego przepisów prawa, a także przekroczenie uprawnień, samego śledztwa – które wciąż trwa.

4

Kiedy wyrok się uprawomocnił, a jego częścią był zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w administracji publicznej, tę pracę straciła.

Katarzyna I. jest obecnie… wicedyrektorem miejskiej jednostki – Zarządu Cmentarzy Komunalnych.

Odpowiada tam za planowanie i infrastrukturę.

Na stanowisko została powołana już po tym, jak usłyszała pierwsze zarzuty prokuratorskie (bo wtedy była jeszcze dyrektorem Wydziału Mieszkalnictwa). Pytany o jej zatrudnienie w ZCK Jacek Majchrowski miał powiedzieć, że „zawsze była pracownikiem wysoko ocenianym”. Biuro prasowe UMK pytane przez dziennikarzy o to, czy została zatrudniona bez konkursu, nie zaprzeczyło. Na pytanie o wysokość jej miesięcznego wynagrodzenia nie odpowiedziało wprost – urzędnicy podali jednak „widełki” na takim stanowisku. To 8-9 tys. zł brutto wynagrodzenia zasadniczego i 1000-2250 zł brutto dodatku funkcyjnego.

Jednak wkrótce potem wygrała konkurs na dyrektorskie stanowisko w gminnej spółce – Miejskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej. za czasów słynnego Jana Tajstera, który zresztą w tej sprawie został skazany razem z nią i teraz siedzi w więzieniu. Już po tym, jak została skazana nieprawomocnie, została dyrektorem Zarządu Inwestycji Miejskich. Kiedy wyrok się uprawomocnił, a jego częścią był zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w administracji publicznej, tę pracę straciła. Jednak wkrótce potem wygrała konkurs na dyrektorskie stanowisko w gminnej spółce – Miejskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej. Rzeczniczka Jacka Majchrowskiego stwierdziła wtedy, że „prezydent Krakowa wysoko ocenia jej kompetencje. Nie można odmówić jej doświadczenia, bo jest doskonałym fachowcem i świetnie zna się na inwestycjach”.

Po tym, jak między innymi my nagłośniliśmy sprawę, Iwona Król straciła i to stanowisko.

W jednym z ubiegłorocznych numerów naszego kwartalnika opisywaliśmy podobną sprawę – Iwony Król, która została prawomocnie skazana za nieprawidłowości przy przetargach Zarządu Dróg i Komunikacji, poprzednika ZIKiT-u. Dochodziło do nich

Adrianna Siudy

5

Przyrody potrzebuje i mały, i duży człowiek Rozmowa z dr. inż. Kasprem Jakubowskim – architektem krajobrazu, aktywistą miejskim, prezesem fundacji „Dzieci w Naturę!” i autorem

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, K WA R TA L N I K N R

02

(18)

publikacji dotyczących ekologii miasta i zieleni miejskiej.

Co to jest „syndrom deficytu natury”?

Pisze o tym Richard Louv w książce „Ostatnie dziecko lasu”. Jeśli dziecko nie miało regularnego kontaktu z naturą, zwłaszcza do szóstego roku życia, czekają je problemy z koncentracją, odpornością, empatią.

w tym lesie nie widziałem. To zresztą pokazuje, jakiego rodzaju terenów rekreacyjnych potrzebujemy.

Czyli?

Las Witkowicki to nie park Jordana. Oczywiście, miejskie parki są potrzebne, ale potrzebujemy też dużych terenów, żeby móc się rozproszyć. Potrzebujemy przyrody mniej zagospodarowanej. Im gęstsze są nasze grafiki, tym bardziej potrzebujemy dostępu do dzikiej przyrody.

Chodzenie po lesie na pierwszy rzut oka nie ma zbyt wiele wspólnego z empatią czy koncentracją. Na czym polega ten związek?

Przez 99% historii ludzkości ludzie wychowywali się w środowisku innym niż miejskie, spędzali czas przede wszystkim w naturze. Jako ludzie potrzebujemy tak zwanych miękkich bodźców – dotknąć, powąchać, skosztować, usłyszeć, popatrzeć. Można to zrobić w lesie, ale już siedząc cały dzień przed ekranem komputera – nie.

Nasze dzieci często spędzają dni z nosem w telefonie, a kiedy są mniejsze, siedzą na kilku metrach kwadratowych i bawią się plastikowymi zabawkami.

Taka plastikowa zabawka ma określoną formę i użycie. A patyk w lesie to może być tysiąc różnych rzeczy.

W czasie pandemii nasze zamknięcie w domach przybrało jeszcze bardziej radykalną postać. Ale i wcześniej, jak rozumiem, byliśmy „zamknięci”. Czy można powiedzieć, że, z perspektywy historycznej, ludzkość jest w lock-downie? Zbiorowej kwarantannie?

Dokładnie tak. Brytyjczycy opublikowali badania, które pokazują, że dzieci w Wielkiej Brytanii spędzają mniej czasu na zewnątrz niż więźniowie na spacerniaku. Obawiam się, że w Polsce jest podobnie.

Człowiek, i mały, i duży, potrzebuje przyrody, otwartej przestrzeni, dalekiego widoku, kontaktu z dziką przyrodą – nie tylko doniczki na balkonie. W ostatnich tygodniach mocno to poczuliśmy.

Może być wędką, chochlą do mieszania zupy z liści i szyszek, samolotem…

Właśnie. Dziecko, które w lesie bawi się patykiem, samo decyduje, czym on będzie, samo wypełnia go treścią. Używa swojej wyobraźni, rozwija umiejętności twórcze.

Co może być dzikiego w mieście poza tygrysem w klatce w ZOO? Dzika przyroda jest bliżej, niż nam się wydaje. Kraków to pod tym względem to jedno z najciekawszych miast w Europie. Mamy piękne, dzikie łąki modraszkowe – czyli takie, na których żyją niezwykłe, niebieskie motyle modraszki. Mamy parki rzeczne z meandrującymi rzekami, takimi jak Białucha czy Dłubnia. Mamy niebezpieczne i tajemnicze, fascynujące przyrodniczo kamieniołomy. Niestety, wiele z tych terenów nie jest dostatecznie chronionych. I mało kto o nich wie.

Byliśmy dosłownie unieruchomieni w naszych mieszkaniach.

To nam pokazało, jak bardzo potrzebujemy przyrody. Mieszkam niedaleko lasu Witkowickiego. Takich tłumów jak wtedy, kiedy dopuszczono spacery, nigdy

6

Zapominamy, że troska o tereny zielone nie jest ani prawicowa, ani lewicowa.

Nasze dzieci potrzebują lasu niezależnie od tego, na kogo głosujemy.

W ramach fundacji „Dzieci w Naturę!”, której jest Pan prezesem, robicie spacery edukacyjne, które odciągają dzieci od ekranów i plastikowych zabawek.

I widzimy, jak bardzo dzieci są tego spragnione.

Chodzimy po łąkach, lasach, kamieniołomach, bagnach. Dzieci uwielbiają bagna. Mamy takie hasło – „bagno wciąga”.

Po trzecie, pilnowałbym, żeby powstające parki miały charakter mozaiki – kawałek parku jest tradycyjnym miejskim parkiem, takim jak park Krakowski, ale inny kawałek to na przykład pole uprawne. Jest miejsce dla rodzin na piknik, są place zabaw, ale jest też dzika łąka, drzewa, które same wyrosły czy zwalone stare drzewa.

Jako mama poczułam lekki niepokój. Dziecko i bagno, które wciąga?

Robimy to bezpiecznie. Znamy teren, chodzimy w woderach. Razem łowimy organizmy wodne, uczymy o żabach, ropuchach, wężach, traszkach, zwiedzamy tamy bobrowe. W lasach pokazujemy dzieciom drzewa. Takie martwe drzewo jest jak mała Puszcza Białowieska: wielkie chrząszcze, huby, śluzowce, kora. Jeśli nauczymy dzieci patrzeć na las z bliska, jako dorośli będą umieli chronić prawdziwą Puszczę Białowieską.

Jest Pan chrześcijańskim ekologiem. Ekolodzy i kościół katolicki w Polsce często wydają się stać po dwóch stronach sporu.

Zapominamy, że troska o tereny zielone nie jest ani prawicowa, ani lewicowa. Nasze dzieci potrzebują lasu niezależnie od tego, na kogo głosujemy. Dla mnie jako katolika kluczowa jest encyklika papieża Franciszka „Laudato si”, wydana pięć lat temu. Przeczytałem w niej, że trzeba umacniać w sobie pasję na rzecz troski o świat. Przeczytałem o grzechu ekologicznym, ale też grzechu zaniechania, kiedy nie przeciwdziałamy niszczeniu przyrody.

Czego Kraków potrzebuje najbardziej w kontekście przyrody? Co zrobiłby Pan na miejscu prezydenta?

Po pierwsze, stworzyłbym listę rankingową terenów, które miasto powinno wykupić, a później połączyć, tworząc parki XXL. Terenów, które w ten sposób przekształcimy w parki, mogłoby być w Krakowie kilkadziesiąt do kilkuset hektarów. Po drugie, chroniłbym i promował to, co już mamy – na przykład naturalne łąki. Swoje piękno zawdzięczają temu, że należały do jakiegoś gospodarza z dziada pradziada, były koszone wtedy kiedy trzeba, wypasano na nich owce, krowy czy kozy. Te zwierzęta są „naturalnymi kosiarkami”. Takie łąki to element dziedzictwa przyrodniczego miasta. Mówimy o dziedzictwie kulturalnym Krakowa – oczywiście, trzeba je chronić – ale mamy też dziedzictwo przyrodnicze i jemu też jesteśmy winni ochronę.

Jakie Pytania powinien zadać sobie chrześcijanin, który nie chce popełniać grzechów ekologicznych?

Warto zadawać sobie pytania niezależnie od tego, czy jest się chrześcijaninem, czy nie. Czy muszę mieć nowy telefon? Czy, jeśli zniszczą mi się buty, wyrzucę je i kupię nowe, czy znajdę szewca, który je naprawi?

Czy kupuję żywność z produkcji przemysłowej, czy od lokalnego rolnika? Czy mógłbym mniej jeździć samochodem, a więcej rowerem czy tramwajem? Czy mogę mniej kosić? Zbierać wodę do beczek? Co mogę zrobić, żeby pomóc naturze? Ja ostatnio na przykład wymyśliłem sobie, że kiedy biegam, przy okazji zbieram śmieci. Każdy z nas może dołożyć swoją cegiełkę.

Rozmawiała Renata Ropska

7

Lekką ręką Pieniądze w budżecie miasta pochodzą z naszych podatków, czyli są nasze. Zobaczcie najdziwniejsze sposoby na ich wydawanie.

(18)

199,5 tys. zł

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, K WA R TA L N I K N R

02

Łódź motorowa dla Zarządu Zieleni Miejskiej. Jest wyposażona w echosondę, GPS i mocny, stukonny silnik. Producent zapewnia, że jest „idealna na długie morskie wycieczki”. W Krakowie posłuży do obsługi tramwaju wodnego. Oprócz niej ZZM ma już jedną łódź i dwie łódki ratownicze.

155 tys. zł

Nowy lexus dla Jacka Majchrowskiego. Taka jest jego cena, ale zapłaciliśmy mniej – zaledwie 74 tysiące złotych, bo w rozliczeniu oddaliśmy poprzedniego lexusa prezydenta. Trzeba go było wymienić, bo miał już aż 5 lat, a zdaniem urzędu „pięcioletni samochód nie daje gwarancji bezpieczeństwa”. Jeżdżące po polskich drogach auta mają średnio 14 lat.

500 tys. zł

135 koszy na śmieci w parku Reduta. Czyli zapłaciliśmy ponad 3.700 za sztukę. Kosze wzbudziły zaskoczenie mieszkańców nie tylko ceną. Postawiono ich w parku tak dużo, że miejscami wyglądał on jak las koszy.

150 tys. zł

Dwie donice z siedziskami pod Magistratem. Ich obsadzenie roślinami kosztowało nas dodatkowo 25 tys. zł. Są wykonane m.in. ze stali cortenu i mają własny system nawadniania. Ustawienie donic urzędnicy nazywają „tymczasowym prototypowaniem przestrzeni publicznej".

8

96,4 tys. zł

Przygotowanie stojącego bankietu podczas prywatnego kongresu medycznego.

W menu bankietu były m.in. „pikantne gazpacho podawane w kieliszku z warzywnym ratatouille i mozarellą”, „grillowana, pieczona, różowa polędwica ułożona na sosie kaparowym z czarnym pieprzem i musem grzybowym” i „owocowy kawior”. Udział w kongresie był płatny – kosztował nawet ponad 2 tys. zł. Te pieniądze trafiły do organizatora.

213,2 tys. zł

Dzień Otwarty Magistratu.

W tym 148 tysięcy złotych dla jednej tylko firmy, która zajmowała się „kompleksową obsługą logistyczną i organizacyjną” tego wydarzenia.

213,2 tys. zł to nie jest pełny koszt – bo kolejne 237,6 tys. zł wydaliśmy na promocję, m.in. reklamę zewnętrzną.

Nie wliczamy ich jednak, bo za te pieniądze promowano również Dni Krakowa i 70-lecie Nowej Huty.

23 tys. zł

Renowacja kanapy i fotela w gabinecie Przewodniczącego Rady Miasta Krakowa. Niestety, nie znamy szczegółów dotyczących tych jakże wymagających mebli. Jak jednak łatwo sprawdzić w ofertach sklepów, nowe tego rodzaju meble (z naturalnej skóry) można kupić za mniej niż połowę tej kwoty.

58,6 tys. zł

Naprawy, głównie w wyniku awarii, zapory drogowej przed Magistratem.

Chodzi o wysuwające się z drogi słupki, blokujące wjazd na parking dla urzędników – po to, by nie zajmowały na nim miejsc niepowołane osoby. Jedną z głośniejszych „słupkowych” awarii była ta, kiedy słupek zaatakował niespodziewanie najeżdżającą na niego służbową limuzynę wicemarszałka województwa.

476,7 tys. zł Całoroczna obsługa cateringowa dla spotkań organizowanych przez Wydział ds. Przedsiębiorczości i Innowacji Urzędu Miasta Krakowa. Dodajmy, że to jeden z kilkudziesięciu już wydziałów UMK.

9

Zaciskanie pasa Epidemia koronawirusa ma już skutki finansowe – również dla krakowskiego budżetu miasta. To nie tylko koszty w postaci pieniędzy wydanych na środki ochrony osobistej – takie jak maseczki czy płyny do dezynfekcji.

To również – a może przede wszystkim – mniejsze wpływy z podatków PIT i CIT. Kryzys dotknął przecież wielu krakowskich przedsiębiorców, a w konsekwencji i ich pracowników. Władze miasta szacują, że tylko w tym

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, K WA R TA L N I K N R

02

(18)

roku dochody miasta spadną o około miliard złotych.

Na czym miasto będzie oszczędzać?

Ciemno wszędzie, głucho wszędzie

– Będziemy głównie pokrywać i oszczędzać na wydatkach bieżących, bo tutaj mieliśmy czasami – nie użyję słowa „fanaberie”, ale pewne rzeczy wykonywaliśmy, a nie musieliśmy ich wykonywać. Po prostu dla mieszkańców, żeby im było wygodniej żyć – tak 17 kwietnia na swoim blogu odpowiedział na to pytanie Jacek Majchrowski. Jakie dokładnie „fanaberie” miał na myśli prezydent, nie wiadomo. Wiadomo jednak, gdzie ciął – lub próbował ciąć – koszty.

Tramwajem rzadziej albo wcale Jedną z pierwszych decyzji było drastyczne ograniczenie kursów tramwajów i autobusów. Komunikacja nocna została wyłączona całkowicie. Tę dzienną obcięto bardzo mocno. Część linii została zawieszona. Pozostałe poza godzinami szczytu kursowały raz na godzinę. Na oficjalnej stronie miasta, czyli krakow.pl, tłumaczono, że zmiany mają na celu „zachęcenie ludzi do pozoCięcia dotknęły też stania w domach i podróżowania środkami transportu zbiorowego wyłącznie w pildzieci z przedszkoli sanych potrzebach”. Za taką „pilną potrzebę” morządowych. Do koń- uznała swój powrót z pracy jedna z Kraca roku nie będą miały kowianek, która napisała do nas na Fadarmowych, dobrowol- cebooku. Pracę w jednym z dyskontów spożywczych kończyła o północy, kiedy konych zajęć dodatkomunikacja miejska już nie działała. Od wiewych – takich jak taniec lu mieszkańców dostawaliśmy też zdjęcia czy robotyka. przepełnionych autobusów i tramwajów, co w czasie epidemii było niedopuszczalne.

10

Kolejną kontrowersyjną decyzją było wyłączenie oświetlenia ulicznego nocą. Latarnie gasły o północy, włączane były o 4 nad ranem. Pierwszą taką nocą była ta z 14 na 15 kwietnia. Poprosiliśmy krakowską policję o statystyki wybranych przestępstw dla pierwszej i drugiej połowy kwietnia. Po wyłączeniu światła wyraźnie wzrosła liczba kradzieży, włamań i przypadków niszczenia cudzego mienia. Krakowska Gazeta Wyborcza opisała przykład pana Tomasza, który wraz ze znajomym został nocą dotkliwie pobity przez chuliganów. Za to, co mu się przydarzyło, obwiniał właśnie ciemność. Sprawców trudno będzie znaleźć, bo nagrania miejskiego monitoringu do niczego się tutaj nie przydadzą.

Przedszkolaki bez zajęć Cięcia dotknęły też dzieci z przedszkoli samorządowych. Do końca roku nie będą miały darmowych, dobrowolnych zajęć dodatkowych – takich jak taniec czy robotyka. Tę decyzję Jacek Majchrowski podjął osobiście, co przyznał w odpowiedzi na interpelację w tej sprawie. Jak będzie w przyszłym roku, nie wiadomo. Tymczasem trzeciego czy czwartego roku życia dziecka nie da się powtórzyć. W tym okresie wykształca się wrażliwość artystyczna, koordynacja ruchowa, umiejętności społeczne. To strata nie do odpracowania. Trudno oczekiwać, że rodzice będą szukać „zastępstwa” w ofercie komercyjnej, tym bardziej że również wielu z nich dotknął kryzys i konieczność oszczędzania.

Koniec przedszkoli za złotówkę?

Kultura (nie) dla młodzieży

Ponieważ w przedszkolach samorządowych nie Kolejnym pomysłem na oszczędności była likwima wystarczająco dużo miejsc, a obowiązkiem sa- dacja Młodzieżowych Domów Kultury. To miejsca, morządu jest zapewnić wychowanie przedszkolne gdzie młodzi Krakowianie, również ci z ubożwszystkim chętnym, powstały tzw. przedszkola za zło- szych rodzin, mogą rozwijać swoje pasje i tatówkę. Rodzice nie płacą za nie dzięki dotacjom z bu- lenty. Zgodnie z planami Jacka Majchrowskiego dżetu miasta. Te dotacje Jacek Majchrowski również jednostki te miały zostać przekształcone w filie próbował zmniejszyć. Dla wielu niesamorządowych dużych miejskich domów kultury, służyć nie tylprzedszkoli oznaczałoby to koniec działalności – ko młodzieży. W efekcie ich oferta dla młodych bo nie mogą nakładać na rodziców opłat, a ich budże- zostałaby obcięta, a zajęcia byłyby najprawdopoty spinają się co do złotówki. Ten pomysł póki co uda- dobniej płatne. Konsekwencją byłaby też zmiana ło się zastopować dzięki protestom rodziców i części – na gorsze – warunków zatrudnienia prowadząmiejskich radnych. Istnieje jednak obawa, że projekt cych je ludzi. Na szczęście również w tym przyuchwały w tej sprawie jeszcze wróci do rady miasta. padku pomysł prezydenta udało się zablokować.

Jakub Zajda

Naszym zdaniem nie tędy droga. Dlatego też Łukasz Gibała interpelował w przypadku większości wymienionych w tym artykule cięć wydatków, a także przedstawił swoje propozycje oszczędności. Są wśród nich m.in.:

zmniejszenie liczebności rad nadzorczych i zarządów miejskich spółek oraz stanowisk dyrektorskich w miejskich jednostkach (np. dyrektor Zarządu Dróg Miasta Krakowa ma aż 6 zastępców) rezygnacja z organizacji Igrzysk Europejskich – to kontrowersyjna i niepotrzebna impreza o niskim prestiżu wstrzymanie kontrowersyjnych inwestycji, takich jak np. zaplanowana na około 50 mln zł budowa parku Zakrzówek i zaprojektowanie ich raz jeszcze, w oszczędniejszej wersji unikanie niepotrzebnych wydatków, takich jak 2 donice z ławką pod Magistratem za 150 tys. zł, luksusowa łódź motorowa dla jednej z miejskich jednostek czy wymiana pięcioletnich samochodów służbowych na nowe

wstrzymanie kolejnej modernizacji stadionu Wisły; w tym przypadku straciliśmy już 7,6 mln zł, za które, już podczas pandemii koronawirusa, miasto kupiło prawa autorskie do projektu stadionu – bez nich żadne zmiany obiektu nie byłyby możliwe; dodajmy, że za poprzednią modernizację tego stadionu miasto zapłaciło 600 mln zł i nikt nie zadbał wtedy o to, żeby Kraków stał się właścicielem praw autorskich projektu, co wydawałoby się rzeczą oczywistą rezygnacja lub przeniesienie do sieci festiwali w tym roku – corocznie kosztują one kilkadziesiąt milionów złotych wstrzymanie do końca roku miejskich dopłat do dużych komercyjnych imprez sportowych wstrzymanie budowy Centrum Sportów Zimowych

Soboty z krakowskim street artem Od roku w każdą sobotę na naszym Facebooku i Instagramie prezentujemy krakowskie murale. Wybraliśmy te, które cieszyły się największą popularnością. Wszystkie znajdziecie pod hashtagiem #SobotyZKrakowskimStreetArtem!

Mikołaj Rejs na budynku Thesaurus Cracoviensis Mural autorstwa krakowskiego artysty Mikołaja Rejsa na oddziale Muzeum Krakowa przy ul. Księcia Józefa 337 : powstał w ubiegłym roku i przedstawia kontynuację legendy o Janie Twardowskim, w której główny bohater powracający ze skrzynią pełną planet z odległych galaktyk spotyka się ze swoją żoną. Mural, wykorzystując strój ze sztuki „Bolesław Śmiały”, nawiązuje także do twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Łukasz Lenda i mural „1977” W namalowaniu tego muralu na osiedlu Handlowym Łukaszowi Lendzie pomagali NOUD i KILOFF. Dzieło przenosi nas w przeszłość Nowej Huty, przedstawiając m.in. autobus „ogórek”, fiata 126p czy kombinat. Żółte światło na sygnalizatorze to zamalowana prawdziwa lampa na bloku.

12

Murale ornitologiczne Wojciecha Rokosza To cała seria murali, które powstały i wciąż powstają na ścianach bloków osiedla Na Kozłówce. Ich inicjatorem jest spółdzielnia mieszkaniowa, a autorem Wojciech Rokosz. Przedstawiają między innymi dzięcioła i ziębę (które widzicie na zdjęciach), a także bociana, kraskę, pustułkę, słowika, sójkę oraz żołnę.

„Kompozycja kubihutyczna 1” Dariusza Milczarka Projekt to zwycięzca konkursu „Awangarda - między kulturą a naturą. Ekomural” zorganizowanego w 2017 roku w związku ze 100-leciem awangardy w Polsce. Powstał na osiedlu Złotej Jesieni i zawiera elementy kojarzące się z Nową Hutą. Wyimaginowana forma industrialna, wkomponowana w geometryczne układy ma ukazywać Nową Hutę jako miasto-maszynę.

Zdjęcia: Adrianna Siudy, Dariusz Milczarek

Zrób to sam Palety drewniane, a w zasadzie ich wtórne zastosowanie od lat cieszą się niegasnącą popularnością. Znajdują miejsce w industrialnych wnętrzach, ogrodach, a nawet w restauracyjnych ogródkach. Z założenia palety są odpadem i podobnie jak inne opakowania z drewna, powinny być poddawane recyklingowi. Niestety w praktyce jedynie niewielki ułamek (ok. 15%) trafia do recyklingu zgodnie z przepisami. Większość ląduje pod altanami śmietnikowymi, na wysypiskach,

K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, K WA R TA L N I K N R

02

(18)

a co gorsza często służą jako opał. To fantastycznie, że tylu twórców inspiruje nas do przerabiania palet.

Warto więc również wziąć młotek w swoje ręce i odmienić paletowy odpad, na przykład w donicę.

Katarzyna Sobol, autorka bloga KlinikaDIY.pl

Z całej palety wytnij jeden element połączony klockami, a z reszty przygotuj deski i przybij jako dno skrzynki.

Zbitą w całość skrzynkę wyrównaj papierem ściernym.

Jeśli masz szlifierkę, pójdzie szybciej. Jeśli nie, odrobina ćwiczeń nie zaszkodzi ;). Wcale nie musi być idealna, jedynie oczyszczona i przygotowana pod malowanie farbą.

1

2

14

3 4

Do pomalowania skrzynki możesz użyć impregnatu do drewna na zewnątrz, farby dedykowanej na zewnątrz, wtedy przedłużysz trwałość donicy.

Zwykła farba akrylowa czy ftalowa również się sprawdzą. Wykorzystaj takie farby, jakie masz.

A jeśli chcesz przyciemnić i potem zalakierować surowe drewno, użyj kawy rozpuszczalnej. Nada skrzyni piękny, orzechowy kolor.

5

Wnętrze gotowej skrzyni wyłóż folią i przybij ją gwoździkami lub tackerem do boków. Na pewno masz folię po ziemi lub zbędne reklamówki – idealnie się nadadzą. Zrób kilka dziurek w dnie folii, żeby woda mogła odpływać z donicy.

I możesz sadzić rośliny we własnoręcznie zrobionej, upcyklingowej donicy.

6

15

Krzyżówka

2

1

3

4

Hasło krzyżówki

czytane kolejno,

10

11

w poziomie.

15

17

18 20

19

21

22

za tak bezcenny

23

wkład w ten numer naszego kwartalnika!

14

16

jest Pan Edward Pięta, któremu – jak zwykle –

12

13

Autorem krzyżówki

serdecznie dziękujemy

25

24 28

29

(18)

26

27

30

32

31 33

02 K R A KÓ W D L A M I E S Z K A Ń C Ó W, K WA R TA L N I K N R

8

9

tworzą litery na niebieskich polach,

7

6

5

34 POZIOMO

1.

35 24. szukał straconego czasu

6. miara wina

25. nadaje słuchowisko

7. roślina przypominająca trawę

9. atut miss

31. Tolek urzędowo

11. z uszkiem pod łóżkiem

12. kapryśny Smerf

33. męskie imię biblijne

przełęcz w masywie Giewontu

6. mleczko kauczukowe

10. oficer przyboczny dowódcy 13. aparat do prześwietlania jaj 15. czarna kuzynka brzozy

17. panna, w której kochał się basista

z piosenki „Jesteśmy na wczasach”

18. tańczy jak się patrzy

20. drugie co do wielkości jezioro w Europie

22. oficerska lub narodowa 23. czarna w samolotach

28. lew z obręczą przy drzwiach

32. spacerują po linie 34. dzieli posesje

8. wiją się nad okiem

14. słoma po przejściach

16. twardziel wśród cukierków

19. arystokrata wśród trunków

35. w parze z magistrem

21. ptak jak wariat

PIONOWO

23. następca Lenina

1.

grabione na łące

2. prażynka z ziemniaka

3. miejsce na występy

4. bryka na drogach

5. trzyma knot w pionie

22. dawny nadzorca folwarczny 26. awantury spod szkoły 27. kary lub gniady

29. kładka między nabrzeżem a jachtem

30. bokobrody, faworyty

Dołącz do nas! www.KrakowDlaMieszkancow.com

Wydawca: Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkańców

www.instagram.com/KrakowDlaMieszkancow

Redaktor naczelna: Renata Ropska

FB.com/KRKdlaMieszkancow

Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkańców

Redakcja: ul. Kazimierza Wielkiego 60, 30-074 Kraków

Projekt kwartalnika, skład i ilustracje: www.stereoplan.pl

Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 60

Druk: Agata Pindel-Witek AW

zapraszamy w dni robocze od 9.00 do 17.00

biuro@krakowdlamieszkancow.com, tel. +48 516 381 647

Nie chcesz przegapić kolejnych numerów naszego kwartalnika? Wyślij maila o treści „KWARTALNIK” na adres prenumerata@krakowdlamieszkancow.com – dostaniesz je od nas w wersji elektronicznej.

Ten kwartalnik został wydrukowany na ekologicznym i certyfikowanym papierze. Drewno wykorzystane do jego produkcji pochodzi z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony.