Draaiboek voor Afrikaanse paardenpest
‘Vermijd de noodzaak om dieren te doden bij een ziekteuitbraak’ Vermijd de noodzaak om dieren te doden. Dat is een hoofdthema in de adviezen over de bestrijding van besmettelijke dierziekten. Maar dat gaat niet zonder Europese richtlijnen aan te passen, zegt voorzitter Frits Pluimers van de deskundigengroepen waarin die adviezen worden opgesteld. ‘Mensen hebben met een paard altijd een bijzondere band. Voor rundvee geldt dat ook, maar minder. Koeien hebben bijvoorbeeld meestal wel een naam. Varkens niet. En met pluimvee is de band het minst gevoelig.’ Dierenarts Frits Pluimers kan het weten. De voormalige Chief Veterinary Officer van het ministerie van LNV is voorzitter van alle vier deskundigengroepen die aan het ministerie van LNV moeten adviseren over de bestrijding van besmettelijke dierziekten: voor paardachtigen, voor herkauwers, voor varkens en voor pluimvee. ‘We houden wel rekening met die verschillen,’ zegt Pluimers, ‘Maar bij alle soorten bestrijding speelt eigenlijk een veel grotere rol het vermijden van de noodzaak om dieren te doden. We hechten bijvoorbeeld veel belang aan vaccineren rondom een besmettingshaard, zodanig dat je niet later die dieren hoeft te doden. Dat betekent streven naar vaccins die onderscheid mogelijk maken tussen gevaccineerde en geïnfecteerde dieren’. ‘Nuancerend’, zo noemt Pluimers de adviezen van zijn deskundigengroep waar het de paardenwereld betreft. Niet meteen de zwaarste middelen aanslepen maar eerst rustig kijken wat echt zinvol is. In december 2008 produceerde de groep een advies voor LNV over het concept-draaiboek voor de Afrikaanse Paardenpest, die vanuit Afrika naar het noorden optrekt en inmiddels als een serieuze bedreiging wordt gezien voor ons land. LNV gebruikt dit advies om het concept-draaiboek af te ronden.
Frits Pluimers
Deze zomer zal de definitieve versie gereed zijn. Veel adviezen komen erop neer dat de Europese Commissie tot nieuwe inzichten moet worden gebracht. De inhoud van het draaiboek volgt namelijk vaak direct uit Brusselse richtlijnen. Pluimers: ‘Zo’n richtlijn zegt bijvoorbeeld dat je op een besmet bedrijf verdachte paarden zou moeten doden. Wij zeggen: dat hoeft niet als je een verdacht dier zo opstalt dat de knutten – vliegjes die de besmetting overbrengen - hem niet kunnen bereiken. Ander voorbeeld: als er een verdenking is van Afrikaanse Paardenpest moeten in een bepaald gebied alle paarden worden opgestald. Maar daarvoor zijn niet altijd geschikte stallen beschikbaar. Wij nuanceren dus: zet ze in een goed met gaas afgesloten stal, en als dat niet kan laat ze dan
buiten lopen met een knuttendeken.’ Ook andere rigoureuze maatregelen uit de richtlijn ontmoeten een dempende reactie van de deskundigengroep. Alle dieren in bescherming- en toezichtgebieden regelmatig klinisch inspecteren bijvoorbeeld. Pluimers: ‘Dat is enorm veel werk. Effectiever is wellicht een goed systeem om de ziekte te detecteren en te melden’. Of: altijd alle contacten traceren van een besmet bedrijf. Pluimers: ‘Dat is in de eerste dagen nuttig. Maar als je al een tijdje vervoersbeperkingen hebt levert het niets extra’s meer op’. In gesprek gaan met de Europese Commissie, dat zou volgens Pluimers bovenaan de prioriteitenlijst moeten staan. ‘En doe het niet in je eentje, maar met zoveel mogelijk andere landen!’ ■
5