Magazine van stad Genk voor de 60-plussers November - december 2019 Verschijnt tweemaandelijks uitgezonderd juli en augustus
Afgiftekantoor Genk - P923577
Arlette Meuwis
Verantwoordelijke uitgever: Stadsbesttuur Genk, Stadsplein 1, 3600 Genk
Horizon
INHOUD
26
10
36
18
VRIJE TIJD M 77 Y90
vrije tijd BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
VRIJE TIJD M 77 Y90
4 Verkeerslessen 5
EN OOK C 35 M 66
Jinglebellrock SENIORENBONDEN
6 Tarara 7
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
De parel van ...
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
BELEID C 58 M 16
8 EN OOK C 35 M 66
9
beleid MENSEN M 27 Y 100
VRIJE TIJD M 77 Y90
SERVICE M 77 Y 51
Kom jij in aanmerking voor de premie van 100 euro? Gratis huisvuilzakken
SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
EN OOK C 35 M 66
DE HAZELAAR
9
Praatcafé dementie
10
Een Uur Voor Mijn Buur: mascotte Tuur helpt hulp vragen
12
Expo: Housing Apart Together
TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
13 www.portavida.be
2
41
14
Gemeentelijke premie Warm Wonen
16
Iedereen vrijwilligt
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
20 22
SENIORENBONDEN
24
mensen SERVICE M 77 Y 51
Medior in de kijker Iedereen aan het woord
DIENSTENCENTRA
Vruchtbare grond DE HAZELAAR TER HOOIE
26
Fototerugblik dienstencentra
28
Genkse geschiedenis
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
30 Huwelijksjubilea 32
Wintersymfonie en zomerkriebels
EN Y 100
WELKOM Beste lezer Genk is een ‘warme’ en ‘zorgzame’ stad. Het is een stad met een hart voor álle mensen, in het Noorden én het Zuiden. Elk jaar rond 11 november bundelen meerdere Genkenaren hun krachten. Ze zetten zich in voor acties ten voordele van 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging. Deze acties staan in het teken van samenhorigheid, solidariteit en een menswaardig leven voor iedereen: recht op voedsel, een beter klimaat, gezondheidszorg voor iedereen, … De Noord-Zuidraad van onze stad coördineert deze campagne en zet zich gedurende het hele jaar in voor meerdere initiatieven.
7
36
Jullie kunnen lezen dat vrijwilligster Lieve Willems haar schouders zet onder de tweedehandsboekenverkoop, Odette Storms haar steentje bijdraagt door te gaan zwemmen en Arlette Meuwis haar leven in het teken staat van wereldwijde zorg. Dit zijn enkele voorbeelden van Genkenaren die mee het verschil willen maken. Bedankt aan iedereen die op de een of andere manier zijn of haar bijdrage levert! Die ‘warme zorg’ voor elkaar zetten we ook verder in de laatste maand van het jaar. De dagen worden korter, maar daarom niet minder gezellig. Maak tijd voor jezelf, voor familie en vrienden, maak tijd voor ontmoetingen. Alvast een fijne eindejaarsperiode toegewenst!
SERVICE M 77 Y 51
service
VRIJE TIJD M 77 Y90
EN OOK C 35 M 66
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
Je huis, je thuis, ... zo lang mogelijk!
38
Gemeente in vorm
36
Controleer jij ook je bloeddruk en gewicht?
40
Het leven zoals het was
42-43 Prijsvraag / Colofon
37
De letterlover
DE HAZELAAR TER HOOIE DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Wim Dries Burgemeester
en ook...
15 DIENSTENCENTRA
Ria Grondelaers Schepen Sociaal Welzijn
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
44 Gedicht
3
VRIJE TIJD M 77 Y90
VRIJE TIJD BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Verkeerslessen
EN OOK C 35 M 66
SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
In november en december loopt een nieuwe reeks verkeerslessen voor medioren en senioren, georganiseerd door de adviesraad 55 +.
De lessen vinden plaats op: ● maandag 18 november 2019 ● maandag 25 november 2019 ● maandag 2 december 2019 ● maandag 9 december 2019 telkens van 9 tot 12 uur in in zaal 1 van het stadhuis Genk. De lessen worden inhoudelijk verzorgd door Luc Geerits, commissaris van politie op rust van de politiezone Carma. Deelname aan de cursus kost 5 euro. Na afloop ontvangen de deelnemers een getuigschrift dat recht geeft op vermindering bij een aantal verzekeringsmaatschappijen.
4
Inschrijven kan enkel telefonisch op het nummer 089 65 43 72 (Dienst Sociaal Welzijn). Betalen kan tijdens de eerste les.
OPGELET
Het aantal inschrijvingen is beperkt tot 25 personen.
I
Meer info Dienst Sociaal Welzijn 089 65 43 72 – sociaal.welzijn@genk.be
Jinglebellrock Dansen in kerststijl op de tonen van de Ambro Band. Met bezoek van de kerstman!
WANNEER: Maandag 16 december 2019 van 14 tot 18 uur in de feestzaal van de Limburghal.
INKOM:
5 euro per persoon (stuk kerststronk en tombola inbegrepen) Kaarten zijn te verkrijgen in het balieplein van het stadhuis op
• maandag 2 december 2019 van 9 tot 17 uur • maandag 9 december 2019 van 9 tot 17 uur
I
Meer info Dienst Sociaal Welzijn 089 65 43 75 – sociaal.welzijn@genk.be
Foto- en poëzieproject
Wintersymfonie en zomerkriebels Begin dit jaar deden we een oproep in de Horizon om deel te nemen aan het foto- en poëzieproject met als thema ‘wintersymfonie en zomerkriebels’. Die oproep viel niet in dovemansoren. Maar liefst 46 deelnemers stuurden hun creatie in. De geselecteerde foto’s vind je elders in deze Horizon. De gedichten komen in de volgende edities aan bod.
5
VRIJE TIJD M 77 Y90
VRIJE TIJD THEATER BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Tarara
EN OOK C 35 M 66
SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Het Nieuw Genker Toneel brengt An Swartenbroekx terug naar waar het voor haar begon… Tarara is een heerlijke relatiekomedie, geschreven en geregisseerd door An Swartenbroekx. KORTE INHOUD:
Wat als je man je geen aandacht meer geeft? Carla en Joke zijn twee beste vriendinnen die in hetzelfde schuitje zitten. Hun mannen geven hen niet genoeg aandacht en zitten in een midlifecrisis. Ze besluiten dat het zo niet langer kan en smeden een plannetje. Maar hun plannen lopen niet zoals verwacht. Elke keer als het misgaat, blijven ze doorgaan waardoor ze zich nog meer in nesten werken. Hun stopwoordje is “Tarara” maar stoppen doen ze niet. Zullen de vrouwen erin slagen zich uit die warboel te trekken? Krijgen ze de aandacht van hun mannen terug? Of loopt dit fataal af?
WANNEER:
seniorenvoorstelling inclusief koffie en taart op zondag 10 november 2019 om 14 uur. (Andere voorstellingen op 10, 15 en 16 november 2019 telkens om 20 uur) WAAR: schouwburg stadhuis Genk
INKOM: 10 euro
6
I
Reservaties en info Krantenshop Bart, Molenstraat 1a, 3600 Genk Simonne Nouwen: 089 35 30 30
reservaties@nieuwgenkertoneel.be
VRIJE TIJD M 77 Y90
VRIJE TIJD TIP VAN DE MAAND BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
De parel van …
EN OOK C 35 M 66
SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Onze stad grossiert niet alleen in cultureel en onroerend erfgoed. Ze koestert in haar schoot ook tal van evenementen, optochten en culturele blijvers die haar op de kaart hebben gezet en haar plaats daarop nog elke dag bevestigen. In zulke weelde loop je zelfs als Genkenaar weleens verloren. Daarom presenteren we je voor elke maand een parel in Genk: een verrassende tip voor een ontspannend bezoek of een leuke uitstap in onze stad. NOVEMBER DE PAREL VAN
ODETTE STORMS:
ZWEMMEN VOOR 11.11.11 Voor welk goed doel wordt er dit jaar gezwommen?
Odette: ’De 11.11.11-campagne belicht dit jaar vluchtelingen. Zelf zwem ik elke editie graag mee omdat ik weet dat ik op die manier een belangrijk verschil kan maken. Bovendien hou ik van de koppeling tussen sporten en opkomen voor het goede doel. Hoe ziet zo’n zwemmoment eruit?
Odette: De opbrengst van je inkomticket gaat helemaal naar 11.11.11. Bij aankomst wordt het project gekaderd
DECEMBER DE PAREL VAN
en krijg je te horen waarvoor we met z’n allen zwemmen. Bovendien kan je je laten sponsoren: je kan vragen aan mensen uit je kennissenkring om je te betalen per gezwommen baantje. Zo kan je nog meer geld ophalen. Hoe overtuig je mensen om mee te komen zwemmen?
Odette: Ik geloof rotsvast in 11.11.11, zowel in de keuzes die ze jaarlijks maken om een belangrijk thema naar voren te schuiven en in de manier waarop ze voor verandering zorgen. Goed vind ik ook dat ze diversiteit promoten en hameren op de positieve kanten daarvan. Dat hebben we echt nodig. Zwemmen voor 11.11.11: 8 november – van 7 tot 21 uur SportinGenk Park Inkom: 5 euro
Op welke manier ben je zelf betrokken bij de wandeling?
PIERRE CUYPERS:
Pierre: Als conservator van de Stiemerbeekvallei gids ik de wandelaars langs een aantal verrassende plaatsen.
DOORHEEN
Waarom moet je als Genkenaar de Stiemerbeekvallei
WINTERWANDELING DE STIEMERBEEKVALLEI Wat valt er in de winter zoal
te zien aan de oevers van de Stiemerbeek?
Pierre: Elk seizoen heeft zijn eigen bezienswaardigheden. In de winter zit je in de Stiemerbeekvallei goed voor absolute rust. En dat is de ideale voorwaarde voor een ontspannende wandeling. Onderweg treffen we enkele achtergebleven wakkere vogels die niet zijn weggetrokken, zoals de sijsjes die aan elzenpopjes knagen of merels die zich tegoed doen aan de laatste bessen.
beter leren kennen?
Pierre: We spreken hier van een erkend natuurgebied dat beheerd wordt door Natuurpunt Genk en een van de trekpleisters van onze stad en provincie is. Deze wandeling neemt je mee langs wisselende landschappen en biedt je prachtige natuurtaferelen. Onderweg maken we zelfs even tijd voor een korte uitleg over het industrieel verleden van onze stad. Winterwandeling doorheen de Stiemerbeekvallei: zondag 22 december – van 9 tot 12 uur Parking Thor Park, André Dumontlaan Meenemen: goede wandelschoenen 7
VRIJE TIJD M 77 Y90
BELEID C 58 M 16
BELEID MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Kom jij in aanmerking voor de premie van 100 euro? SENIORENBONDEN
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Genkenaren met een laag gezinsinkomen die aan de onderstaande voorwaarden voldoen, kunnen tot en met 15 december 2019 de premie nutsvoorzieningen van 100 euro aanvragen. Je moet hiervoor een afspraak maken met het Sociaal Huis. Dat kan via 089 65 36 00 en www.genk.be Opgelet: indien je dit jaar reeds een aanvraag indiende, moet je uiteraard geen nieuwe aanvraag meer doen.
DE VOORWAARDEN: CATEGORIE 1
Je voldoet op 1 januari 2019 aan een van de volgende voorwaarden: ● Je hebt een brug-, rust- of overlevingspensioen of je zit in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT). ● Of je hebt minstens twee kinderen ten laste. ● Of iemand in je gezin heeft een erkend attest als persoon met een handicap van ten minste 66% van een erkende instelling of ten minste 9 punten van de FOD Sociale Zekerheid of een attest van verminderd verdienvermogen tot één derde of minder van de FOD Sociale Zekerheid of verhoogde kinderbijslag en minstens 4 punten in pijler 1. EN het gezamenlijk belastbaar gezinsinkomen van 2017 of 2018 bedraagt niet meer dan 18.855,63 euro. Per extra inwonende persoon mag je daar 3.490,68 euro bijtellen. Personen met een erkend attest als persoon met een handicap worden dubbel geteld. Er wordt rekening gehouden met de inkomsten van alle personen die op 1 januari 2019 op hetzelfde adres zijn gedomicilieerd.
CATEGORIE 2
Je voldoet op 1 januari 2019 aan de volgende voorwaarden: ● Je hebt ten minste 3 kinderen ten laste en het gezamenlijk belastbaar inkomen is niet hoger dan 34.191,40 euro. Er wordt rekening gehouden met de inkomsten van alle personen die op 1 januari 2019 op hetzelfde adres zijn gedomicilieerd. De inkomensgrens van 34.191,40 euro is een forfaitair bedrag en mag dus niet worden verhoogd aan de hand van het aantal inwonende personen.
OPGELET: beide categorieën kunnen niet worden ge-
combineerd.
DE VOLGENDE DOCUMENTEN ZIJN NODIG BIJ DE AANVRAAG:
● Het aanslagbiljet van de personenbelasting aanslagjaar 2018 – inkomsten 2017 of aanslagjaar 2019 – inkomsten 2018 (van iedereen ouder dan 18 jaar die bij je inwoont). ● Een attest van brugpensioen van de RVA of de uitbetalingsinstelling (indien van toepassing). ● Een attest van officiële erkenning als persoon met een handicap (indien van toepassing). ● Een schoolbewijs van alle inwonende schoolgaande kinderen vanaf 18 jaar (indien van toepassing).
Meer info
I Balieplein
8
Sociaal Huis – Stad Genk
089 65 51 66
Haal nu je gratis huisvuilzakken af Nog tot eind december 2019 kan je de gratis huisvuilzakken afhalen in het Sociaal Huis van de stad. Je moet hiervoor een afspraak maken met het Sociaal Huis. Dat kan via 089 65 36 00 en www.genk.be Opgelet: indien je dit jaar reeds je gratis huisvuilzakken bent komen afhalen, moet je niet opnieuw langskomen. Om in aanmerking te komen moet je op 1 januari 2019 aan een van de volgende voorwaarden voldoen: ● Minstens drie kinderen ten laste hebben ● Of een attest van de FOD Sociale Zekerheid van 80% of 50% onderste ledematen of minstens 12 punten hebben of bijkomende kinderbijslag en minstens 6 punten in pijler 1. ● Of blijvende incontinentie hebben. ● Of een blijvende stoma hebben. ● Of thuisdialyse doen.
I
Meer info Sociaal Huis – Balieplein 089 65 51 66
Wie blijvende incontinentie of een blijvende stoma heeft of thuisdialyse doet, krijgt twee pakken gratis. De anderen krijgen één pak. Breng bij de aanvraag zeker de identiteitskaart van de aanvrager en de nodige documenten mee om aan te tonen dat die aan een van de voorwaarden voldoet.
Praatcafé dementie Jouw zorg … mijn zorg! De invloed van een dementieproces op familierelaties. Dementie treft niet één persoon maar een hele familie. Familierelaties en de familiegeschiedenis(sen) hebben hun impact op de zorg. Hoe gaan wij in ons gezin en onze familie om met de zorg voor een persoon met dementie?
Deze gratis infoavond vindt plaats op woensdag 20 november 2019 om 19 uur in dienstencentrum Ter Hooie, Hooiplaats 14/1 te Genk.
Lies Swerts, referentiepersoon dementie van CM Limburg, geeft antwoorden op de vele vragen die leven rond deze problematiek. Na deze avond heb je een zicht op de relaties in je eigen familie. Relaties die je energie geven, relaties die energie vragen en daaraan gekoppeld de vraag: ‘waarop heb ik invloed?’
Meer info en inschrijven?
Dirk Vuerstaek, projectverantwoordelijke
I
dementie van de dienstencentra 089 57 34 93
dirk.vuerstaek@genk.be
9
VRIJE TIJD M 77 Y90
BELEID C 58 M 16
BELEID MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Een Uur Voor Mijn Buur: mascotte Tuur helpt hulp vragen SENIORENBONDEN
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
De komende maanden kan je Tuur op verschillende plaatsen in Genk zien verschijnen. Met deze mascotte in de vorm van een klok willen de Genkse lokale dienstencentra burenhulp stimuleren, zeker voor oudere en minder mobiele buren. Af en toe een uurtje vrijmaken voor een buur door te helpen met een kleine klus of het bieden van gezelschap, daar staat het burenhulpproject Een Uur Voor Mijn Buur voor! HANDIGE HARRY’S EN BUDDY’S
Een beetje hulp in huis kan het leven aangenamer maken. Toch is hulp vragen niet altijd gemakkelijk, zeker als je elkaar minder goed kent of weinig kan terugdoen. Mensen willen geen last zijn voor hun buren en durven daarom geen hulp vragen. Als buur weet je niet altijd wat iemand nodig heeft en wil je jezelf ook niet opdringen. Een Uur Voor Mijn Buur helpt om mensen met elkaar in contact te brengen. In Genk heeft Een Uur Voor Mijn Buur ondertussen vaste voet aan de grond gekregen. Zo’n 13 vrijwilligers helpen buurtbewoners via het project. De handige Harry’s staan in voor de kleine klussen: een kastje herstellen, een telefoon programmeren, een vuilzak buiten dragen, … Andere vrijwilligers, de buddy’s, bezoeken dan weer regelmatig een senior voor een babbeltje of gaan samen een wandelingetje maken. Soms pikken de vrijwilligers op hun bezoekjes ook andere vragen op waarmee zij niet kunnen helpen. Die vragen geven ze dan door aan de professionele medewerkers van het dienstencentrum die dat verder opnemen. HULP VRAGEN
Nathalie, één van de medewerkers, vertelt: “Net omdat we merken hoe waardevol deze hulp is en hoe moeilijk het is om hulp te vragen, verwelkomen wij Tuur in Een Uur Voor Mijn Buur. Tuur is het gezicht van ons project. Door Tuur in Genk te laten rondreizen, hopen wij meer Genkenaren te informeren over dit aanbod en te stimuleren om hun buren een handje te helpen. Momenteel is er bijvoorbeeld een grote vraag naar buddy’s die regelmatig een bezoekje brengen bij mensen die niet veel contacten meer hebben. Dat kan een keertje per week of tweewekelijks. Wij kijken hierbij naar de wensen van de vrijwilliger.” 10
EEN WANDELING
Marijke, een 90-jarige alleenstaande dame van GenkCentrum krijgt wekelijks een bezoekje van een vrijwilligster van Een Uur Voor Mijn Buur. “Ik kan niet meer alleen naar buiten gezien mijn duizeligheid. De vrijwilligster ondersteunt mij prima zodat we tijdens de zomermaanden toch al geregeld buiten een wandeling konden maken. Ik zou ook graag nog eens naar en aan de Molenvijver wandelen, maar dat gaat nu nog niet. Ik heb een goede band opgebouwd met de toch wel heel vriendelijke vrijwilligster en ik ben uiteraard heel tevreden met deze oplossing”, vertelt ze fier.
Praktische info:
KLEINE KLUSJES
Luc is vrijwilliger bij dit project vanaf het eerste uur. “Ik ben niet de super klusser”, relativeert Luc zelf, “maar ik help graag mensen met kleine klusje zoals een kastje in elkaar steken en dergelijke. Soms hebben mensen vragen waar je eigenlijk een gespecialiseerde stielman voor nodig hebt. Die dingen kunnen wij uiteraard niet. Voor mij ook geen tuinonderhoud want daar heb ik een hekel aan. Voor de rest wil ik met heel veel plezier de mensen helpen en ben ik blij dat ik dat kan doen.”
Heb je een praktische vraag en weet je niet bij wie je terecht kan? Ben je op zoek naar iemand die samen met jou tijd doorbrengt? Bel dan naar de dienstencentra op het nummer: 089 57 34 81. De medewerkers van Een Uur Voor Mijn Buur zoeken samen met jou naar een gepaste oplossing. Ben je geprikkeld door het verhaal en wil je graag jouw tijd inzetten om senioren of zorgbehoevenden in Genk te helpen? Ben je een sociaal persoon die graag tijd met anderen doorbrengt? Of ben je een handige Harry die zijn handen uit de mouwen wil steken om kleine klusjes te doen? Dan zijn wij op zoek naar jou!
I
Meer info te verkrijgen bij: de vrijwilligerscoördinator van de dienstencentra via 089 57 34 81
Je kiest zelf op welke dagen je je vrijmaakt en welke taken je uitvoert. Wij zoeken met jou naar een vrijwilligersengagement op maat. 11
VRIJE TIJD M 77 Y90
BELEID C 58 M 16
BELEID MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Expo: Housing Apart Together SENIORENBONDEN
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
een expo over collectief wonen
Binnen het huidige maatschappelijk discours over duurzaam ruimtegebruik en woongedrag is het meer dan zinvol om op zoek te gaan naar nieuwe woonvormen.
Als alternatief voor de klassieke vrijstaande woningen, halfopen bebouwing en appartementen toont Architectuurwijzer in deze expo de meerwaarde van collectief wonen en hoe bewoners dat ervaren. De expo vormt het resultaat van twee jaar werking rond collectief bouwen en wonen. Historisch gezien kent Vlaanderen weinig grote voorbeelden qua collectief wonen. Sinds WO II is vooral aangestuurd op een sterke traditie van individueel en vraaggestuurd bouwen in linten en verkavelingen. Vandaag probeert het Vlaams ruimtelijk beleid deze trend te keren, en aan te zetten tot kernversterking en dichter wonen.
12
Deze beleidskeuze heeft geleid tot een sterke groei van appartementsgebouwen, waarvan de woonkwaliteit vaak onder druk staat van het budget en de commerciĂŤle voorkeur van de ontwikkelaar. In deze tentoonstelling wil Architectuurwijzer tonen dat collectiviteit een belangrijke troef kan zijn in de woonprojecten met hogere dichtheid. Een collectieve tuin, dakterras, BBQ, gastenkamer, ... kunnen een meerwaarde vormen voor de bewoners. Om deze nieuwe woonvormen tastbaar en begrijpbaar te maken, besteedt de tentoonstelling bijzondere aandacht aan het dagelijkse leven binnen deze projecten.
PRAKTISCHE INFO
De tentoonstelling loopt tot zondag 5 januari 2020 Locatie: polyvalente zaal C-mine De expo is alle dagen gratis toegankelijk van 10 tot 19 uur ● Groepsrondleidingen (max. 25 deelnemers) met gids op aanvraag via info@architectuurwijzer.be ● Individuele rondleidingen met gids op: > zondag 17 november en zondag 8 december om 14 uur > prijs: € 5 per persoon (max. 25 deelnemers) verplichte reservatie via C-mine 089 65 44 90 of online via c-minecultuurcentrum.be In samenwerking met Architectuurwijzer en Dienst Ruimte Stad Genk
www.portavida.be Wist je dat er op Portavida, de Genkse welzijnssite, al een 20-tal organisaties werken rond het welzijn en de gezondheid van de Genkenaar? Je vindt ze allemaal op www.portavida.be, de nieuwe website van Portavida.
Portavida heeft een rijk aanbod. Toch is het een eenvoudige website, met een overzichtelijke structuur en navigatie. Bovendien is hij aangepast voor computer, tablet én smartphone. Ontdek welke organisaties er op de site (komen te) zitten, van welke faciliteiten je gebruik kan maken en welke evenementen er georganiseerd worden. Op de plek waar vroeger het Sint-Jansziekenhuis stond, worden nu sociale koop- en huurwoningen gebouwd. Meer info vind je onder Wonen. Onder de rubriek Bereikbaarheid vind je informatie om gemakkelijk de weg naar Portavida te vinden, zowel met de fiets, de auto als het openbaar vervoer. Ken je iemand die op zoek is naar een job in de welzijnssector? Laat ‘m zeker een kijkje nemen op portavida.be. Vacatures van de organisaties op de site worden hier gepubliceerd.
Een hapje eten op Portavida? Voortaan kan je thuis al de menukaart van het Grand Kaffee en zelfbedieningsrestaurant Alternatief raadplegen. Portavida is een levendige site, met een levendige website. Ga ‘m zeker eens bezoeken!
13
VRIJE TIJD M 77 Y90
BELEID
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Gemeentelijke premie Warm Wonen stopt op 31 december 2019 SENIORENBONDEN
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Wie nog een verwarmingsinstallatie met energielabel A (condensatieketel of warmtepomp) laat plaatsen, kan nog een premie krijgen van 200 euro. Wie een woning (geen appartement) verhuurt of verwarmt op stroom heeft recht op een premie van 350 euro. Opgelet! Je woning moet minstens dakisolatie (Rd > 3.5) en gewoon dubbel glas hebben. Heb je dat niet, dan kan je dat best eerst doen. Enkel voor woningen aangesloten bij de netbeheerder vóór 1 januari 2006. (Mede)-eigenaars die een energie-audit uitvoeren, kunnen een gemeentelijke bijdrage ontvangen: 50% van de kostprijs, met een maximum van 350 euro per woonentiteit en 1500 euro voor het hele gebouw.
Aanvraagformulieren kunnen worden ingediend tot en met 31 januari 2020, samen met de factuur. De factuur moet dateren vóór 1 januari 2020. De factuur mag op datum van indiening niet ouder zijn dan 1 jaar.
I
een afspraak maken kan via www.genk.afspraken.be – T 089 45 36 00
Nieuw: praktische gidsen rond verhuren, huren en mede-eigendom
Aan het woonloket van de stad Genk kan je verschillende praktische gidsen verkrijgen die je wegwijs maken in mede-eigendom en huurrecht. Woninghuurdecreet De regelgeving over de huur/verhuur van een woning in Vlaanderen veranderde grondig in 2019. In deze omvattende gids van de Vlaamse Overheid staan de belangrijkste regels en procedures uitgelegd. Daarnaast bevat de gids een duidelijke lijst met herstellingen die ten laste vallen van de verhuurder of de huurder. Wet op de mede-eigendom Zit je in een Vereniging van mede-eigenaars? Dan is deze gids zeker iets voor jou. De wetgeving rond mede-eigendom veranderde ook in 2019. Deze gids legt je de nieuwe regels helder en overzichtelijk uit. Een must voor mede-eigenaars, leden van een beheerraad of syndici. De gidsen kan je gratis komen afhalen aan het woonloket: Woonloket – stadhuis Genk
I
maandag van 9 tot 13 uur donderdag van 11 tot 19 uur T 089 65 36 00 – info@woneningaoz.be
PRAKTISCHE GIDS VOOR
MEDE-EIGENAARS
Het Vlaams Woninghuurdecreet
gesloten voor woninghuurovereenkomsten vanaf 1 januari 2019
14
www.woninghuur.vlaanderen
VRIJE TIJD M 77 Y90
EN OOK C 35 M 66
BELEID C 58 M 16
BELEID MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Je huis, je thuis, … zo lang mogelijk! SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Sta even stil bij wat de toekomst kan brengen. Zo lang mogelijk thuis blijven wonen, ongeacht je gezondheid of zorgbehoefte? Liefst 80% van de mensen verkiest dat boven een verhuis naar een assistentiewoning of woonzorgcentrum. Dat is echter niet altijd evident zonder begeleiding, hulpmiddelen of zonder kleine of grotere aanpassingen in je woning. Daarvoor kan je in Genk terecht bij ‘Ergotherapie aan huis’. De ergotherapeuten helpen je om je zelfstandigheid in je eigen leefomgeving zo lang mogelijk te behouden. Je kan een gesprek aanvragen en dan komt een ergotherapeut op huisbezoek om samen met jou je vragen te overlopen. ‘Ergotherapie aan huis’ kan op drie vlakken hulp bieden. Advies rond bepaalde hulpmiddelen: er bestaan heel veel praktische hulpmiddelen die je dagdagelijks functioneren thuis heel wat gemakkelijker kunnen maken. Je krijgt informatie en begeleiding bij de aankoop en het gebruik ervan. Ook kunnen sommige hulpmiddelen uitgetest worden zoals een badplank, een douchestoel, een handgreep in de auto, …
Grote of kleine woningaanpassingen: een aanpassing in huis kan je levenscomfort verhogen. De ergotherapeut doet voorstellen op jouw maat en bekijkt met jou welke aanpassingen in je huis nuttig kunnen zijn. Voor grotere woningaanpassingen kan er eventueel samengewerkt worden met Landelijke Thuiszorg. Je moet dan niet zelf op zoek naar een aannemer of klussendienst. Deze dienst plant alles en zorgt voor de uitvoering. Begeleiding bij actief ouder worden, het verbeteren van je mobiliteit, het verminderen van het risico op vallen, dagdagelijkse activiteiten, … Uiteraard ben je niet verplicht om de voorgestelde hulpmiddelen aan te kopen of de woningaanpassingen te laten uitvoeren. Maar als je wel op het advies ingaat, dan begeleidt de ergotherapeut je verder zodat je er niet alleen voor staat. Er wordt ook steeds bekeken of je in aanmerking komt voor een premie en/of een tegemoetkoming. En zo wordt het een kleine stap om ervoor te zorgen dat je huis een aangename thuis blijft! Meer info:
I
Ergotherapie aan huis Sociaal Huis Portavida Welzijnscampus – 11 3600 Genk 089 65 58 54 – 089 65 58 55
ergo@genk.be
15
VRIJE TIJD M 77 Y90
BELEID C 58 M 16
BELEID IEDEREEN VRIJWILLIGT MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Iedereen vrijwilligt SENIORENBONDEN
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
In elke Horizon getuigen vrijwilligers over hun engagement in onze Genkse samenleving. Hun verhalen en ontboezemingen laten zien welke rol ze spelen: stuk voor stuk zijn het onmisbare schakels waar veel organisaties en verenigingen afhankelijk van zijn. Onze stad telt zo’n 7000 vrijwilligers. Zij maken van Genk de warme thuis die het voor zijn inwoners is. Wil je zelf ook vrijwilliger worden? Neem dan zeker eens een kijkje in de vrijwilligersdatabank van de stad op www.genkvrijwilligt.be. Je vindt er vast iets op jouw maat. Toch niets gevonden of meer info nodig? Contacteer dan de Dienst Sociaal Welzijn via 089 65 43 76.
voetbaltechnische kwaliteiten van de spelers, maar op de leuke sfeer en de gezelligheid na de wedstrijd. Uiteraard proberen we onze wedstrijden te winnen. Ons eerste internationaal toernooi sloten we onlangs af als zesde van de zestien ingeschreven teams. Maar ook als winnen niet lukt, drinken we er samen een glas op. Welke vaardigheden leer of onderhoud je met
In een voetbalgekke stad als Genk moest de recente trend van het wandelvoetbal wel wortel schieten. Zo’n vijf jaar geleden richtten enkele enthousiaste vrijwilligers een clubje met een paar spelers op dat vandaag is uitgegroeid tot een vereniging die van september tot mei in competitieverband twee ploegen de wei instuurt. Hoewel medebezieler Marcel Poelmans van Just4Fun SAR meteen verduidelijkt: ‘Wij spelen in de zaal van de Masita Soccer Arena. Bij wandelvoetbal mogen de spelers niet lopen, is lichamelijk contact verboden en mag de bal niet boven de heup komen.’ Een wedstrijd duurt tweemaal 20 minuten.
Sluiten wandelen en voetballen elkaar niet uit?
Marcel: Het klopt dat aan een wedstrijd wandelvoetbal enkel 60-plussers mogen deelnemen, op één speler na die minstens 55 jaar moet zijn. Maar je kan ervan op aan dat er stevig gezweet wordt tijdens zo’n match. Ook de afstanden die worden afgelegd, zijn niet mis. Wandelvoetbal is echt een actieve sport met spannende momenten en veel inzet. Enkele van onze spelers hebben zelfs al blessures opgelopen. Moet je een goede voetballer zijn geweest om een wandelvoetballer te worden?
Marcel: Zelf heb ik nooit gevoetbald. Dankzij de overredingskracht van de anderen blijft mijn engagement voor de club niet beperkt tot het louter organisatorische. Bij ons is goesting het codewoord en ligt de focus niet op de 16
wandelvoetbal?
Marcel: Vooral je algemene conditie en je coördinatie varen er wel bij. Daarnaast blijft ook je lenigheid ermee op peil. Wandelvoetbal is een manier om je lichaam te verzorgen en in vorm te blijven. Waaruit bestaat jouw engagement als vrijwilliger voor Just4Fun eigenlijk?
Marcel: Behalve als speler ben ik ook verantwoordelijk voor de verzekering van de spelers en help ik bij de aansturing van de organisatie. Daarin word ik trouwens bijgestaan door Antoine Pauls, die onze ploeg ook coacht. Bovendien bezorg ik de Horizon bij de mensen in de omliggende straten en verdien ik zo een extraatje voor onze club. Een paar maanden geleden hielp ik een vlag te ontwerpen naar aanleiding van onze deelname aan een toernooi in Almelo in Nederland. Dat werd een Belgische vlag met onze naam erop en het oude wapenschild van Genk. Dat vroegere embleem komt uit onze tijd. Daar identificeren we ons nog altijd mee. Wat is de belangrijkste doelstelling van Just4Fun?
Marcel: Behalve fun? Mensen uit hun isolement halen. Als je in je zetel kruipt en er niet meer uitkomt, ben je heel snel oud. We spelen wandelvoetbal, drinken achteraf iets in de cafetaria en nodigen mensen uit naar buiten te komen. Waarom kan een stad als Genk niet zonder vrijwilligers?
Marcel: Vrijwilligers zijn een ras apart. Het zijn de trekkers die veel projecten nodig hebben. Zonder hen gebeurt er niet veel meer en klapt het sociaal weefsel in elkaar. Zelf
ben ik vrijwilliger omdat het juist aanvoelt om iets te doen voor de samenleving. Voor wie ik dat dan precies doe, is voor mij van ondergeschikt belang. Wat doet vrijwilligerswerk met jou?
Marcel: Ik vind het leuk om door vrijwilligerswerk in contact te komen met heel verschillende soorten mensen. Het heeft mij geleerd heel uiteenlopende mensen te waarderen. Dikwijls sta ik ervan te kijken hoe soms heel gesloten mensen plots helemaal ontbolsteren en bereid zijn te helpen om samen een project te realiseren.
Marcel Poelmans: Just4Fun SAR
Vrijwilligerswerk heeft me geleerd heel uiteenlopende mensen te waarderen
I
Zin om mee te spelen of te supporteren Marcel Poelmans
marcel.poelmans1@telenet.be 17
VRIJE TIJD M 77 Y90
BELEID C 58 M 16
BELEID IEDEREEN VRIJWILLIGT MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
Al sinds haar twintigste engageert Lieve Willems zich als vrijwilliger voor het Zuiden. In juli kon je haar nog ontmoeten op de zondagsmarkt waar ze samen met andere vrijwilligers passanten bewust maakte van de moeilijkheden waar het Zuiden mee kampt. En in november is ze opnieuw een van de schouders die de tweedehandsboekenverkoop ten voordele van 11.11.11 in de bibliotheek ondersteunt. Beide projecten worden gerealiseerd door de werkgroep ‘De wereld gebeurt’ waar Lieve lid van is. De werkgroep is een onderdeel van de Genkse Noord-Zuidraad. SENIORENBONDEN
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Vanuit welke verontwaardiging is je inzet voor
Wat zou er van jullie acties overblijven zonder
Lieve: Mijn rechtvaardigheidsgevoel heeft me altijd ingegeven dat het Noorden het Zuiden veel onrecht heeft aangedaan. Denk maar aan het kolonialisme, de roof van mensen en rijkdommen in het verleden. Maar ook vandaag loopt er nog heel wat fout. Naast de oorlogen om grondstoffen en de mensen die daarvoor op de vlucht slaan, verdienen ook de klimaatproblematiek en de gevolgen daarvan voor het Zuiden onze bezorgdheid. Het veranderende klimaat met zijn droogte op de ene plaats en zijn immense regenval op de andere treft alweer het Zuiden het hardst. 11.11.11 hoopt met haar acties de druk op de regering te verhogen om eindelijk gepaste maatregelen te nemen.
Lieve: Helemaal niets. Onze acties draaien op vrijwilligers. Bij de boekenverkoop helpen elk jaar opnieuw zo’n 30 vrijwilligers aan de kassa en bij de opbouw en afbraak van de stand. Ook voor de bredere context geldt dat vrijwilligers het fundament van het sociale leven zijn. Denk maar aan mensen die als vrijwilliger in de rusthuizen gaan helpen om de bewoners eten te geven. Zonder vrijwilligers zou Genk een koude stad zijn. Van hen gaat zo veel warmte uit!
het Zuiden gegroeid?
Met welke van beide acties maak je zelf het meeste verschil?
Lieve: Ik heb de indruk dat de ludieke actie op de zondagsmarkt op dat vlak zwaarder doorweegt dan de boekenverkoop. Maar eigenlijk kan je ze niet met elkaar vergelijken. Bij de zondagsmarktactie gaan we in gesprek met de bezoekers en staat bewustwording centraal. Elk jaar zoeken we naar creatieve invalshoeken om onze thema’s aan de man te brengen. We deelden al fruit uit tegen voedselverspilling. En dit jaar organiseerden we een quiz waarbij helden uit het Zuiden en van bij ons werden voorgesteld. De zondagsmarkt is de ideale gelegenheid om kleine prikjes aan de mensen te geven en hen uit te nodigen dieper na te denken over de verhoudingen in onze wereld. Is de boekenverkoop vooral een geldinzamelactie?
Lieve: Elk jaar worden we aangenaam verrast door het succes van de boekenverkoop, waarvan de opbrengst integraal naar 11.11.11 gaat. Dat proberen we ook aan de bezoekers duidelijk te maken met folders en banners. Dit jaar geven we een bladwijzer mee. Daarop staat een korte biografie van een van onze helden te lezen, die we tijdens de boekenbeurs in de kijker zetten. Zo proberen we de lezer even te doen stilstaan bij de Noord-Zuidproblematiek. 18
vrijwilligers?
Waarom is een vrijwilligersengagement helemaal anders dan een betaalde baan?
Lieve: Als vrijwilliger kies je bewust waar je achter staat en waar je je energie in steekt. Binnen de werkgroep ‘De wereld gebeurt’ heb ik een duidelijk omschreven taak. Ik hou niet zo van vergaderen en doe liever iets concreets. Naast de werkgroep werk ik ook als vrijwilliger in het Heempark. Dankzij de geboden vrijheid kan ik mijn vrijwilligerswerk op beide plaatsen goed combineren. Diversiteit is een veelbesproken thema in de media.
Worden jullie niet bedolven onder de interesse van nieuwe kandidaat-vrijwilligers?
Lieve: Toch niet. Veel projecten worden opgezet met overwegend dezelfde vrijwilligers. Een Noord-Zuidengagement ligt voor veel mensen wat moeilijker. Voor hen blijft Noord-Zuid ver van hun bed. Heel wat vrijwilligers kiezen ervoor om hier en nu iets concreets te realiseren. Wij proberen de lokale context te overstijgen en ijveren voor een mentaliteitswijziging. Binnen de NoordZuidraad zijn er in elk geval verschillende boeiende werkgroepen die graag nieuwe vrijwilligers verwelkomen.
Frederic Vanbekbergen
Lieve Willems vrijwilliger voor het Zuiden:
Van vrijwilligers gaat zo veel warmte uit 19
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN MEDIOR IN DE KIJKER SERVICE M 77 Y 51
Arlette Meuwis DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM
een leven in dienst van wereldwijde zorg DE HALM
Arlette werd op 17 juni 1957 geboren in de André Dumontkliniek in Waterschei. Haar ouders woonden bij haar geboorte nog op de Hasseltweg, maar verhuisden een jaar later naar hun nieuwe woning in Boxbergheide. Vader Meuwis en moeder Vanierschot werden de fiere ouders van een mooi gezin. Arlette, Brigitte en Anneke waren de drie oogappels van Lucia en Boudewijn. Arlette, de oudste, van wie we hier de levensloop willen schetsen, volgde het lager onderwijs in de meisjesschool van Boxberg en haar middelbare studies in het Atheneum van Genk. Daarna volgde ze een opleiding verpleegkunde in de Hogeschool Maria Theresia, verbonden aan het St.- Jansziekenhuis van Genk. Hier werkte Arlette tien jaar en in die periode maakte ze kennis met zuster Marie-Paul Bijnens die bij haar zieke moeder waakte en die al geruime tijd, ongeveer 25 jaar, voor de Damiaanactie in Bangladesh werkte. Enkele maanden later deed Arlette met een aantal vrienden vijf weken vrijwilligerswerk bij Marie-Paul in Bangladesh. Naast het verplegend werk had Arlette ook een hobby, nl. meewerken aan de uitzendingen van Genker Radio Kontact (GRK). Ze brachten veel populaire muziek en deden allerlei interviews die live uitgezonden werden. Via deze weg kwam Arlette in contact met Dr. Jan Gysen die al lang oog had voor de noden in die andere wereld. Dr. Gysen besteedde elk jaar zijn verlofperiode aan vrijwilligerswerk in de verzorgingsinstelling van moeder Theresa in Calcutta. Hij was dan ook de man die erin slaagde moeder Theresa te overhalen een bezoek te brengen aan zijn thuisstad Genk. Hij organiseerde hier alles om zijn gast een onvergetelijke dag te bezorgen. Arlette, die zich door haar voorgaande contacten met dokter Gysen al goed kon inleven in het leven bij moeder Theresa, mocht voor GRK de hele verslaggeving van alle activiteiten van die dag live becommentariëren. 20
Zo geraakte ze aan een uniek interview met de alom bekende zuster waarin Zuster Theresa Arlette op het einde van haar verhaal voorstelde om ook maar eens naar Calcutta te komen en zelf te bekijken hoe het er ginder aan toe ging. Bij een volgende bezoek van Jan Gysen is Arlette dan meegegaan voor drie weken vrijwilligerswerk. Nadien besloot ze om er één jaar te gaan werken. Daarna vertrok ze voor zes jaar naar Bangladesh om er te gaan werken in verschillende projecten die allemaal betrekking hadden op moeder- en kindzorg. Met de steun van haar achterban, familie en vrienden van Boxberg is er ginder een gezondheidscentrum gebouwd. In dat centrum werden de mensen van de plaatselijke bevolking opgeleid om samen met de vrijwilligers de hele instelling, die deel uitmaakte van de missiepost, te beheren. Dat centrum bestaat vandaag nog steeds. Het motto van Arlette en haar groep was dan ook ‘ leer de mensen vissen in plaats van ze vis te geven’. Na zes en een half jaar Bangladesh besloot Arlette om opnieuw te gaan studeren. Ze keerde terug naar Europa om aan de Liverpool school of Tropical Medicine een master in Community Health te behalen. Daarna werkte ze in korte opdrachten voor o.a. de E.U. en verschillende ngo’s in Djibouti, Kenia, Ghana en Ethiopië. In dat laatste land bleef ze uiteindelijk twee en een half jaar om er te werken in een project van de E.U. gericht op de moeder- en kindzorg. In Ethiopië adopteerde ze ook haar zoon Jonas, die toen vijf weken oud was. Na Ethiopië kreeg ze een nieuwe opdracht in Nigeria als Country Director van de Damiaanactie. In een gebied zo groot als België was ze verantwoordelijk voor de opvolging van zieken die aan lepra of tuberculose leden.
In die periode bleek dat er iets mis was met haar zoon Jonas, toen drie jaar. Om die reden heeft ze haar contract opgezegd om hem in België grondig te laten onderzoeken. Jonas bleek een autismespectrumstoornis met waarschijnlijk een mentale beperking te hebben. Omdat Arlette de beste zorgen voor hem wilde, besloot ze in België werk te zoeken. Ze werd aangesteld als directeur van een opvangcentrum voor asielzoekers van het Rode Kruis Vlaanderen. In die functie werkte ze nog zeventien jaar in Overpelt. In die periode was ze gedurende vijftien jaar ook voorzitter van de Limburgse stichting Autisme en zorgde ze ervoor dat in Zutendaal zeventien studio’s gebouwd wer-
den voor jong volwassenen met autisme. Dat project is gekend onder de naam ‘Vijverplein’. Ondertussen is Arlette met pensioen en maakt ze deel uit van de adviesraad voor personen met een handicap en de werkgroep toegankelijkheid. Sinds kort werkt ze ook mee in de werkgroep medioren van de adviesraad 55+. Arlette, ik ben uitermate fier uw leven in dienst van de mensheid aan onze lezers van de Horizon te mogen voorstellen!
Remy Vandekerckhove 21
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN IEDEREEN AAN HET WOORD SERVICE M 77 Y 51
Winter DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
22
JULES SCHREURS (70 jaar)
MARIE-JEANNE MERCKEN (70 jaar)
Voor mij is de winter welkom na een mooie zomer. Ik hou best van de lange winteravonden. De lente is voor mij wel het mooiste seizoen met zijn heerlijke geuren en kleuren. Er wacht ons nog heel wat werk in de tuin met het opruimen van de eenjarige bloemen en om de doorlevende planten tijdig vorstvrij te bewaren. Overwinteren in warme streken hoeft voor mij niet. Ik raad alle lezers van Horizon aan om ’s winters niet altijd binnen te blijven. Blijf actief, wandelen kan je altijd en het is gezond.
Ik hou van elk seizoen. In de zomer als het heerlijk warm is, verkies ik het buitenleven: tuinwerk, fietsen, wandelen en mensen ontmoeten. De lente vind ik jong en fris. Die geeft mij weer goesting. In de winter is het meestal wandelen en fietsen om bezoekjes af te leggen bij zieken en ouderen die vaak lang alleen zitten. Een babbel kan die mensen zo goed doen. Voor de lezers van Horizon is mijn wintertip: kom zoveel mogelijk buiten, ga eens wandelen, beweeg. Zoek menselijk contact, bezoek je buren eens.
Na een warme zomer en een kleurrijke herfst bereiden we ons stilaan voor op de winter. Onze vliegende reporter Remy vroeg aan enkele Genkenaren hoe ze tegen de winter aankijken en of ze bepaalde voorzorgen nemen om die goed door te komen.
ESMERALDA VANRINTEL (57 JAAR) EN LUC QUESTROY (63 JAAR)
Wat seizoenen betreft zijn wij twee tegenpolen: Esmeralda houdt meer van de winter voor de warme gezelligheid in huis, zegt Luc. Geef mij maar de zomer met zijn aangename temperatuur, de dagen dat het lang licht is en zijn vakantiegevoel. Ik zorg voor mijn gezondheid door voeding en sport en Esmeralda heeft graag sneeuw en ziet er helemaal niet tegenop dat het winter wordt. Onze tip voor de Horizonlezers: blijf niet in je zetel, kom meer buiten en voor wie het kan, doe aan sport. Voor de anderen: neem deel aan de activiteiten van de dienstencentra. Daar ben je nooit alleen.
JOZEF WILLEMS (83 JAAR) Ieder seizoen heeft zijn charmes, ook de winter heeft je heel wat te bieden waar je kan van genieten. Ik neem geen bijzondere maatregelen om mij te wapenen tegen de nadelen van de winter. Ik ben altijd paraat! Om de winter goed door te komen raad ik iedereen aan om goed te eten en goed te stoken, want honger en kou lijden is niet aangenaam. Geregeld een korte wandeling houd je gezond. Blijf niet altijd binnen zitten.
Remy Vandekerckhove 23
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN SERVICE M 77 Y 51
Vruchtbare grond DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM
Gesprekken met grootouders van bekende Genkenaren DE HALM
Onze stad heeft in de loop van talloze jaren heel wat uitzonderlijke talenten voortgebracht. Zowel voor als achter de schermen werken en leven diverse Genkenaren die de gave bezitten hun omgeving te verrijken op een bijzonder inspirerende manier. Met de grootouders van Rani Rosius hadden we een geanimeerd gesprek over leven in Genk en schitteren in de wereld.
Madeleine Jacobs en Roger Rosius zijn de grootouders van een van de nieuwste sensaties uit Genk: met haar 19 jaar is Rani Rosius onderweg om nationaal en internationaal hoge ogen te gooien in de discipline van de 100 meter sprint. In april verbeterde ze nog het nationaal record bij de junioren dat op naam stond van Kim Gevaert door 11”45 over de afstand te doen. Dat was 7 honderdsten beter dan Gevaert in 1997. Groot was echter het drama toen enkele dagen later bleek dat de tijd niet gehomologeerd kon worden door een technisch probleem bij de startapparatuur.
Hoe hard kwam dat slechte nieuws aan bij Rani?
Roger: Dat was een enorme domper. Een heel jaar lang leef je ernaartoe om een mooi resultaat neer te zetten en na een knappe prestatie krijg je dan zo’n klap. Dat heeft haar trainingsschema zeker twee tot drie weken achteruit geslagen. Bovendien was ze door dat geschrapte resultaat haar EK-selectie voor de individuele 100 meter in Zweden in juli kwijt. Madeleine: Tel daar nog bij dat dat nieuws binnenliep aan de vooravond van haar negentiende verjaardag! Dat heeft haar emotioneel diep geraakt. Roger: Bij een latere poging in Luik strandde ze op 11”69. En ze moest onder de 11”65 blijven voor die EK-selectie. België hanteert veel strengere selectiecriteria dan andere landen waar de grenzen haalbaarder zijn. Rani loopt de vijftiende tijd in Europa, maar mag niet naar het EK terwijl daar meisjes meelopen die op 11”85 afklokken! Madeleine: Gelukkig mocht ze toch mee naar Zweden met het 4x100-team. 24
Wat geeft Rani allemaal op om aan de sprinttop te komen?
Madeleine: Vooral het afgelopen jaar heeft ze veel offers gebracht. We merken aan haar dat de druk toeneemt. Vroeger schudde ze alle aandacht van zich af. Maar dat wordt almaar moeilijker nu ze op loopwedstrijden herkend en met veel omhaal van woorden wordt aangekondigd. Roger: De combinatie met haar studies wordt daardoor ook moeilijker. Ondertussen is het duidelijk dat Rani de absolute top mag ambiëren. Maar ze wil ook verder studeren en een goed diploma behalen. Ik denk dat de combinatie mogelijk is. Uiteraard is het aan Rani om dat uit te maken. Hoe sterk leven jullie mee met haar sportprestaties?
Roger: Samen met haar ouders en de andere oma en opa zijn wij er altijd bij. Zelf ben ik ook een gedreven sporter geweest en ik geniet ervan te zien wat Rani allemaal kan en realiseert. Ik kon goed fietsen en lopen, maar dat bleef
beperkt tot het recreatieve. Ik ben geboren in 1944. Sport werd toen eerder afgedaan als een flauwiteit waaraan je je tijd niet moest besteden. Madeleine: Ik ben er niet op elke wedstrijd bij. De spanning en de drukte worden me soms te veel. Wanneer ik meega, vind je me dan ook nooit aan de aankomst. Dat is meer iets voor Roger. Die houdt van competitie. Meestal zijn we met zo’n tien tot twaalf vaste supporters die haar luid aanmoedigen. Maar onlangs fluisterde ze ons lachend toe: ‘Ik hoorde alleen oma.’ Zagen jullie in de voorkeuren en de spelletjes van de kleine Rani al een voorbode voor wat ze vandaag allemaal presteert?
Roger: Ik herinner me nog hoe ze thuis een zwembad had waar ze andere meisjes uitdaagde om tegen haar te zwemmen. Als jong kind pikte ze alles heel snel op en was ze heel lenig. In die tijd kon je haar bij wijze van spreken in een koffer stoppen. Madeleine: Mij blijven zeker ook de opmerkelijke turnhoudingen bij die ze in de zetel of op een stoel aannam. Haar lenigheid combineerde ze bovendien met een felheid die haar op de speeltuin de gekste maar ook de meest bewonderenswaardige acrobatieën deed uithalen.
Roger: Rani is in haar jonge jaren begonnen als turnster. Haar latere looptrainer zag haar sprinttalent, maar heeft een tijd nodig gehad om haar looptechniek bij te spijkeren. De eerste jaren nam ze zelfs niet deel aan wedstrijden: ze was nog te veel turnster. Madeleine: Op een gegeven moment kreeg ze een Oekraïense lerares die zo streng was dat het plezier er voor haar af was. Op de vraag of ze op turninternaat wilde gaan om haar talenten nog verder te verbeteren heeft ze neen gezegd: ze wilde te graag thuis bij haar ouders blijven wonen. Wat herkennen jullie van jezelf in Rani?
Roger: Net als ik is Rani eerder competitief en individualistisch: wij hebben geen gezelschap nodig als we sporten. Mijn zonen spelen graag voetbal en sporten in groepsverband. Voor Rani en mij hoeft dat niet noodzakelijk. Madeleine: Rani weet in elk geval goed wat ze wil. Ze laat zich zeker niets opdringen. Ze kreeg een tijd geleden de raad om bepaalde gezonde supplementen te gebruiken om haar recuperatievermogen na het sporten te verbeteren. Dat lachte ze gewoon weg: geen denken aan. Ook hoef je haar op een vrijdag voor een wedstrijd niet te zeggen dat ze geen frieten kan mee-eten met haar ouders en zus. Die laat ze heus niet staan!. 25
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN
VRIJE TIJD M 77 Y90
SERVICE M 77 Y 51
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN FOTOTERUGBLIK SERVICE M 77 Y 51
EN OOK C 35 M 66
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR
DE HAZELAAR
TER HOOIE
TER HOOIE
DE STEYMER
DE STEYMER
DE SCHALM
DE SCHALM
DE HALM
DE HALM
1
1
Welke band heeft Rani met onze stad?
Roger: De naam Rosius is een echte Genkse naam. Daar is Rani echt wel trots op. Rosius is de verlatinisering van Roos of Roux. De Rosius die in 1811 als eerste naar Genk kwam, is de stamvader van alle Rosiussen in Limburg. Hij was afkomstig uit de provincie Luik en werkte als dagloner. Zijn nazaten in Genk zijn altijd getrouwd met Genkenaren. Die band met Genk wil Rani later ook bestendigen door haar kinderen de familienaam Rosius te geven.
9
Uitstappen zomer 2019
Frederic Vanbekbergen
26
VRIJE TIJD M 77 Y90
2
1
Achelse Kluis
3
Maaseik Gerhagen 4
5
Oud Rekem
6
Alden Biesen
Beeldentuin Staf Timmers
DIENSTENCENTRA
7
8
3
4
2
5
4
7
6
De Schalm
Ontbijt met vrijwilligers De Schalm
8
De Hazelaar creatief bezig zijn
9
Rondleiding DAC De Start
27
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
MENSEN GENKSE GESCHIEDENIS SERVICE M 77 Y 51
Genkse geschiedenis
SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM
De gekende geschiedenis van de naam Waterschei DE HALM
Geschiedenis is niet alles wat er gebeurd is in het verleden, het is wat de mensen zich daarvan herinneren. Het huidige Waterschei bruist op alle terreinen en is één van de kloppende kamers van het hart van de stad Genk. Het heden en het verleden vinden elkaar evenals het sportieve, het religieuze, het medische en het culturele. Waterschei schittert op allerlei vlakken. In dit korte betoog gaan we op zoek naar de etymologische betekenis van ‘Waterschei’. Daarvoor maakten we gebruik van 'Het historisch essay over Waterschei’ (update 21 april 2015) van Alex Marut.
telijke richting naar As stroomt en verderop de Uotara (Oeter) genoemd wordt. Die beek behoort tot het Maasbekken.
De geschreven literatuurbronnen die wij terugvonden, verwijzen naar de vroegste registers van de leenhoven van Luik en Loon. Vanaf de 15de eeuw worden de naamvarianten van Waterschei, gaande van o.a. Waterschije over Waterscheide sous la paroiche de Gheinck tot Waetersche, voor het eerst vernoemd in de schepenregisters van de schepenbank van Genk. Ook het oudere toponiem Heppenzeel wordt vlakbij Waterschei gesitueerd. Het toponiem Heppenzeel kwam al in de 14de eeuw voor in een oude Franstalige leenakte van Hoei. In de buurt van het leengoed Waterschei werd een jonge nederzetting gevormd, die de naam van het nieuwe dorp kreeg: Nuwedorp - Nudorp -Nuedorp - Nouwedorp alias Watersch (1519). Keltische waternamen De meeste waternamen of hydroniemen, eindigend op -er zijn doorgaans van vóór-Germaanse origine, mogelijk van Keltische oorsprong. Alle riviernamen zijn vrouwelijk (eindigend op -a), wat wijst op Keltische roots omdat water en aarde als bodemelementen vrouwelijke natuurelementen waren. De Stymara (Stiemer) ontspringt te Waterschei, nabij de oude steenkoolmijn en vloeit in westelijke richting via de Tamara (Demer) in de Thyla (Dijle) om uiteindelijk in de Scaldis (Schelde) uit te monden. Bovendien ontspringt te Waterschei de Bos- of oude Molenbeek, die in oos28
Uit een Limburgs krantenartikel van net na de Eerste Wereldoorlog citeren wij het volgende: ‘De Stiemer ontspringt op de hooge vlakte van Waterschei, loopt door de vijvers van Staelen, een der fraaiste oorden der Kempen, bespoelt het dal van Winterslag, geeft drijfkracht aan de schilderachtige slagmolens, vormt de prachtige vijvers van Genck, besproeit de groote heide van Diepenbeek en stort zich in den Demer na den vergaarbak van de waterleiding der stad Hasselt gevoed te hebben’.
Omheinde woonplaats Volgens sommige bronnen zou de naam Waterschei afgeleid zijn van de Oeral-Keltische woordvorm wat-ara-iska, wat etymologisch verklaard zou kunnen worden als volgt: wat(ta), verbogen vorm van hut(ta): omheining, omheind met houten palen; ere: wild dier of wolf; iska, soms verbogen tot de zachte vorm isk, of iskija: kamer, huis of woning; Samen zou het kunnen betekenen: omheinde woonplaats, beschermd tegen wilde dieren (wolven). Ar betekent in het Keltisch ook water of waterloop zodat de samenstelling zou kunnen betekenen: omheinde plaats aan het water, nabij de beek (Stymara of Stiemer). Waternamen of hydroniemen zijn de oudste toponymen omdat de meeste nederzettingen nu eenmaal noodgedwongen nabij een waterloop werden gesticht. Jan Segers, secretaris van de Vereniging voor Limburgse Dialect-en Naamkunde meent dat de plaatsnaam Waterschei te recent is om als vóór-Germaanse verklaring in aanmerking te komen en houdt het op de verkla-
ring met betrekking tot de scheiding van twee waterbekkens. Volgens de Hasseltse schooldirecteur Alfons Paquay zou de naamgeving verwijzen naar de taal van de Ripuarische Franken, die aan de oevers van de Rhenus (Rijn of Rhein) woonden. Daarnaast bestaan er nog een aantal andere heemkundige verklaringen. Ook in Nederland en Duitsland bestaat de plaatsnaam Waterscheydt (de samenvloeiing van Maas en Rijn bij Roermond) en Wattenscheid, een stad aan de Roer. Waters en heide Albert Remans huldigde altijd de eenvoudigste verklaring van de samenvoeging van de zaaknamen waters en heide tot de huidige samenstelling Waterschei, naar analogie met andere plaatsnamen zoals Wolfsheide en Godsheide (nabij Bokrijk). Andere studies verwijzen doorgaans naar een hydrografische verklaring. Waterschei is het toponiem van de waterscheidingsplaats in het oostelijk gebied van de huidige gemeente Genk, nabij de grens met de gemeente As. Daar ligt een hydrografische waterscheidingslijn van het stroomgebied van de Schelde enerzijds en de Maas anderzijds.
Martin Reyskens
29
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN HUWELIJKSJUBILEA SERVICE M 77 Y 51
DIENSTENCENTRA
In de vorige Horizon werden enkele verkeerde foto’s geplaatst en sloop een foutje in de naam van een koppel. Onze excuses daarvoor. We zetten het in deze uitgave recht. DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM
Briljant DE HALM
De heer en mevrouw Godderie-Sieuw 16 juni
De heer en mevrouw Houbregs-Vangeneugden 25 augustus
De heer en mevrouw Rigotti-Bosetti 4 september 30
De heer en mevrouw Thijs-Jambon 4 september
Diamant
De heer en mevrouw Haex-LĂźddens 6 juni
De heer en mevrouw Todde-Sanna 4 mei
De heer en mevrouw Beerten-Claes 12 september
De heer en mevrouw Geusens-Vandyck 5 augustus
De heer en mevrouw Paolino-Erneste 26 september
31
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN 12 JAAR FOTOPROJECT SERVICE M 77 Y 51
DIENSTENCENTRA
Wintersymfonie en zomerkriebels DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER
DE SCHALM DE HALM
Foto- en poëzieproject
Dit jaar organiseerden de adviesraad 55+ en de Dienst Sociaal Welzijn reeds voor de 12de keer een fotoproject voor medioren/senioren-amateur-fotografen. Voor de tweede keer was er ook de mogelijkheid om gedichten in te sturen. En het project was ook nu weer een groot succes. Heb je de tentoonstelling in het stadhuis en de bibliotheek niet kunnen bezoeken? Dan vind je hier een overzicht in miniformaat. Onder elke foto vind je de naam van de fotograaf. De gedichten worden gepubliceerd in de volgende edities van Horizon. Het gedicht van Jozef Steegmans vind je alvast op de achterzijde van deze Horizon.
Albert Kellens
Alice Geurts
André Hofkens
Antoon Virant
Charlie Chorkawa
Chris Goemans
Christianne Broods
Dolores Morato
32
Alex Vanderfeesten
Alice Geurts
Eveline Karpez
Fons Vanden Berghe
Francine Dejongh
Helena Godec
Frans Geerkens
Ivan Picquet
Jan Geurts
AndrĂŠ Michielsens
Ivan Picquet
Hella Herbots
Ivan Picquet
Hilde Michiels
Jan Hendrix
33
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SENIORENBONDEN
MENSEN 12 JAAR FOTOPROJECT SERVICE M 77 Y 51
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE DE STEYMER DE SCHALM DE HALM
Jules Geraerts
Jules Geraerts
Luciano Del Bigallo
Jo Achten
Luciano Del Bigallo
Lutgarde Raskin
Ludo Vanhove Margriet Nouwen
Marianne Kuchta
Lydia Szymczak
34
Marina Slabbaert
Martin Reyskens
Michel Hilkens
Miet Michiels
Miet Michiels
Toon Hermans
Nicole Van Nieuland
Roland Lemmens
Peter Vanloffelt
Suzanne Palmers
Vic Bunkens
35
MENSEN M 27 Y 100
BONDEN
SERVICE M 77 Y 51
SERVICE
Controleer jij ook je bloeddruk en gewicht?
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE
DE STEYMER DE SCHALM DE HALM
Je bloeddruk en gewicht kunnen belangrijke signalen geven over je gezondheid. De helft van de mensen met een verhoogde bloeddruk weet niet dat zijn bloeddruk te hoog is.
Regelmatig controleren is dus de boodschap, vooral als je: ● rookt en ouder bent dan vijftig; ● ouder, broer of zus vóór de leeftijd van zestig een hartof vaatziekte had; ● overgewicht hebt; ● cholesterolgehalte te hoog is. Omdat er meestal geen lichamelijke klachten bij komen kijken, merk je zelf niet of je al dan niet een hoge bloeddruk hebt. De enige manier om een hoge bloeddruk te ontdekken is door je bloeddruk regelmatig te (laten) meten. Eén meting is niet voldoende om te besluiten dat iemand een verhoogde bloeddruk heeft, je bloeddruk durft namelijk al eens te wisselen door bepaalde inspanningen, emoties,…
BLOEDDRUKMETING BIJ JE THUIS Meet je zelf regelmatig je bloeddruk en zoek je een manier om alle metingen beter bij te houden? Er bestaan heel wat gratis apps die je een handje helpen. MyBP Control is er zo een. De app is beschikbaar voor iPhone en Android. Met deze app vul je de gegevens van de bloeddrukmeter iedere keer in, kan je je gegevens op de voet volgen en de vooruitgang controleren. Nog een laatste goede tip: regelmatige lichaamsbeweging doet de bloeddruk dalen. Ga dus minstens dertig minuten per dag wandelen, fietsen, turnen, tuinieren,…
BLOEDDRUKMETING IN DE DIENSTENCENTRA Wil jij je bloeddruk ook eens laten meten? Of heb je al een verhoogde bloeddruk en volg je graag je waarden wat beter op? In de vijf dienstencentra kan je wekelijks terecht om je gratis te laten wegen en je bloeddruk te laten meten. Een afspraak maken is niet nodig. Spring gewoon binnen op een van de onderstaande momenten. Een enthousiaste, gepensioneerde verpleegkundige-vrijwilliger staat voor jou klaar. De vrijwilligers geven geen medisch advies. Zij zullen je wel doorverwijzen naar je huisarts indien nodig en geven je dan een overzicht mee van de metingen die ze gedaan hebben.
36
De Hazelaar
elke maandag en donderdag tussen 13 en 14 uur
Ter Hooie
elke vrijdag tussen 13 en 14 uur
De Schalm
elke vrijdag tussen 12.30 en 13.30 uur
De Halm
elke vrijdag tussen 12.30 en 13.30 uur
De Steymer
elke eerste en derde donderdag tussen 12.30 en 13.30 uur elke tweede en vierde vrijdag tussen 12.30 en 13.30 uur
De letterlover
2
Boekenwurm Ria Geurts geeft je in elke Horizon tips over boeken die het lezen meer dan waard zijn. Vandaag stelt ze ‘Een berg mens onder witte lakens’ van Erik Vlaminck aan je voor. Een tijdje geleden moest ik enkele dagen naar het ziekenhuis voor een kleine operatie. De rustige avonden daar waren ideaal om de tanden te zetten in een goed boek. Tegen half tien ’s avonds kwam de verpleegster van de avonddienst langs om me gereed te maken voor de nacht: “Zijn alle pilletjes ingenomen? Staat er een glaasje water? Is het hoofdeinde van het bed naar beneden?” “Oei, dat is te vroeg, ik ben nog aan het lezen, ik doe mijn bed zelf wel neer als ik stop met lezen.” Maar, ondanks dat het een spannend boek was, viel ik, met het boek in de handen, in slaap. Op de rug slapen had vervelende gevolgen, niet voor mij, ik hoorde daar niets van, ik sliep, maar blijkbaar snurkte ik zo hard dat het tot op de gang te horen was. Rond vijf uur ’s morgens hoorde ik twee verpleegsters tegen elkaar fluisteren: “Het is deze mevrouw die zoveel lawaai maakt!” De volgende morgen vroeg een patiënt die ik in de gang tegenkwam: “Hebt gij ook die man horen snurken vannacht? Ik heb geen oog dichtgedaan!” “Neen, ik heb niets gehoord”, loog ik zonder verpinken. De volgende nacht sliep ik alleen in de tweepersoonskamer, mijn buurvrouw had gevraagd om op een andere kamer te mogen liggen! Onlangs las ik de laatst uitgekomen roman van Erik Vlaminck, het verhaal speelt zich ook af in het ziekenhuis: “Een berg mens onder witte lakens”. De auteur moet voor een kleine ingreep één dag opgenomen worden in het ziekenhuis, ’s morgens aanmelden, een nare dag achter een waas van verdoving meemaken en ’s avonds weer naar huis, maar door complicaties verlengt zijn verblijf en belandt hij op een kamer die hij noodgedwongen moet delen met een medepatiënt André. Het is iemand die hem de oren van het hoofd kletst, of er nu een antwoord komt of niet. De schrijver kan tot zijn spijt en ergernis niet anders dan constant luisteren naar het tragische levensverhaal, de medepatiënt dwingt de schrijver naar hem te luisteren. Af en toe geeft de auteur een korzelig antwoord of probeert te nuanceren. De berg mens is totaal niet geïnteresseerd in zijn kamergenoot:
“Hij vraagt niet hoe ik heet. Hij zegt niet hoe hij heet.” In de loop van de volgende dagen vertelt André in een behoorlijk ruige taal alles wat hem de afgelopen jaren is overkomen. Hij rijdt graag met een camion, levenslang heeft hij een passie gehad voor trucks. Wel neemt hij het niet zo nauw met de regels. “Alles en iedereen kan vierkantig mijn kl…. kussen!!.” Door zijn gedrag geraakt hij steeds meer in de problemen, het gaat van kwaad naar erger. Het verhaal speelt zich af tussen 1963 en 2019, in een sfeer van de 60-70'-er jaren. De auteur schrijft over gekwelde personages. Hij verwoordt de onderbuikgevoelens en de ongezouten meningen die bij een groot deel van de bevolking leeft in een vlotte spreektaal. Wat een verhaal komt er uit die berg mens onder de witte lakens!! Erik Vlaminck is een van de belangrijkste Vlaamse schrijvers van nu. Zijn recente romans Suikerspin, Brandlucht en De Zwarte Brug waren stuk voor stuk succesvol. Hij is een veelgevraagd theaterauteur en zijn column Brieven van Dikke Freddy maakt al 25 jaar ophef.
● Een berg mens onder witte lakens- 2019 ● Uitgeverij Vrijdag - ISBN : 978 94 6001 729 2 Ria Geurts 37
VRIJE TIJD M 77 Y90
EN OOK C 35 M 66
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
EN OOK GEMEENTE IN VORM SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE DE STEYMER
Seizoensgebonden groenten en fruit DE SCHALM DE HALM
In deze Horizon zetten we rode kool en noten in de kijker. Je leest hieronder meer over hun geschiedenis, eigenschappen en voedingswaarde. Uiteraard mag een lekker en gezond recept niet ontbreken
RODE KOOL
BENODIGDHEDEN VOOR 4 PERSONEN
Een beetje geschiedenis Kool, ook de rode kool, wordt al duizenden jaren geteeld en was zeer geliefd bij de Romeinen en de Kelten. Kool werd vroeger de ‘arts van de armen’ genoemd. Reeds bij de Romeinen werd deze groente als een van de belangrijkste geneesmiddelen beschouwd. Ze werd niet enkel gegeten, maar men gebruikte de gekneusde koolbladeren ook als kompres. Cato de Oudere beschouwde ze zelfs in de 3de eeuw voor Christus als een ‘kruid’ dat tegen alle kwalen bescherming bood. En volgens Plinius is het dankzij de rode kool dat de Romeinen zonder arts hebben overleefd. Bij ons zou het tot de 19de eeuw duren vooraleer rode kool volop in de keuken werd gebruikt.
BEREIDING
Voedingswaarde Rode kool is rijk aan vezels en bevat vitamine A, B, C, calcium en ijzer. Rode kool is bovendien arm aan vetten, verhoogt de weerstand en is goed voor onze ogen en huid. Het bevordert de spijsvertering en zou ongezonde cholesterol verminderen.
OVENSCHOTEL MET RODE KOOL EN GEHAKT
● 1 kilo kruimige aardappelen ● 500 gr rode kool (gekookt) ● 400 gr rundergehakt ● 1 appel ● 2 uien ● 1 teentje knoflook ● een scheutje melk ● 20 gr paneermeel ● 40 gr geraspte kaas ● 0,5 tl nootmuskaat ● peper en zout
> Verwarm de oven voor op 200°C (hete lucht). Schil de aardappelen en kook ze gaar in ruim water met zout.
Giet af en stamp ze samen met een scheutje melk tot een romige aardappelpuree. Je kunt eventueel ook nog een klontje roomboter toevoegen voor een extra romige puree. Breng de aardappelpuree op smaak met wat peper en zout. Bak intussen het gehakt rondom aan in een koekenpan. Pel en snipper de ui en hak de knoflook fijn. Voeg dat bij het gehakt en bak het mee. Breng het gehakt op smaak met de nootmuskaat en wat peper en zout.
> Was de appel en snijd die in plakjes. Verdeel het gehakt over een ovenschaal. Laat de rode kool uitlekken en ver-
deel die over het gehakt. Leg de plakjes appel op de rode kool. Verdeel de aardappelpuree over de rode kool. Meng de geraspte kaas met het paneermeel en strooi dat over de puree.
> Bak de ovenschotel in ongeveer 15 – 20 minuten goudbruin in de voorverwarmde oven. In principe is alles al gaar. De ovenschotel is klaar als die een mooi goudbruin korstje heeft.
38
WALNOTEN OF OKKERNOTEN
Een beetje geschiedenis De walnoot vindt zijn oorsprong in Perzië, waar boomresten zijn gevonden uit de periode 2000 v.C. Andere bronnen zeggen dat in Europa reeds 8000 jaar geleden walnoten werden gegeten. De walnotenbomen zijn een van de zeer weinige plantsoorten die van oorsprong in zowel het westelijke als in het oostelijke halfrond groeien. Dat kan een teken zijn dat de bomen dus al groeiden voordat de continenten zich splitsten. In de Romeinse tijd werd de walnotenboom door vrijwel gans Europa en Noord-Afrika verspreid. Al in de Griekse en Romeinse periode waren walnoten de belangrijkste noten vanuit medicinaal standpunt gezien. Ze werden gebruikt tegen vergiftigingen, abcessen en ontstekingen en zelfs hondenbeten zouden ermee beter genezen. In de middeleeuwen beschouwde men de walnoot als een geneesmiddel voor hoofdwonden en psychische stoornissen, omdat de schil op de menselijke schedel lijkt en de noot op de hersenen. Voedingswaarde Noten leveren voedingsstoffen zoals ijzer, vitamine E en B-vitamines. Ook bevatten ze vetten, waarvan een groot deel enkelvoudige of meervoudig onverzadigde vetten. Het eten van noten zou zorgen voor een lager cholesterolgehalte en lijkt beschermend te werken tegen hart- en vaatziekten.
WALNOTENTAART MET KARAMELVULLING BENODIGDHEDEN VOOR EEN TAART VOOR 10 PERSONEN
● 250 gr tarwebloem ● 375 gr witte basterdsuiker ● 1 mespunt zout ● 150 gr ongezouten roomboter ● 1 middelgroot ei ● 220 gr ongezouten walnoten ● 250 ml verse slagroom ● 2 el volle melk
BEREIDING
> Verwarm de oven voor op 175 °C. Zeef de bloem, de
> Vet de boterkoekvorm in. Rol ⅔ van het deeg tussen 2 vellen bakpapier met de deegroller uit tot een lap van Ø 25 cm. Bekleed de vorm ermee. Schep het noten-
helft van de basterdsuiker en het zout boven een kom.
mengsel op het deeg. Rol de rest van het deeg uit tot
Snijd de boter in blokjes. Meng met het bloemsuiker-
een lap van Ø 23 cm. Bekleed de bovenkant van de
mengsel en het ei tot een samenhangend deeg. Verpak
vorm ermee.
in vershoudfolie en leg 30 minuten in de koelkast. Houd 12 walnoten apart, hak de rest grof. Smelt ondertussen de rest van de basterdsuiker in een pan met een
> Bestrijk het deeg met de melk. Zet de taart 30 min. in
het midden van de oven. Verdeel de 12 walnoten erover en bak nog ca.10 min. Serveer lauwwarm.
dikke bodem op heel laag vuur. Roer eerst de slagroom erdoor en dan de gehakte noten. Breng aan de kook en laat 1 min. zachtjes doorkoken. Neem de pan van het vuur en houd apart.
Els Willems
[ Smakelijk allemaal ] 39
VRIJE TIJD M 77 Y90
EN OOK C 35 M 66
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
EN OOK SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE DE STEYMER
Het leven zoals het was… DE SCHALM DE HALM
Onze rubriek ‘Het leven zoals het was…’ is nog steeds erg populair. Verwaterde banden worden weer aangehaald. En dat is precies de bedoeling van deze rubriek! Oude klasfoto’s zijn nog steeds welkom! We zijn dringend op zoek naar jongensklassen. Heb je nog een klasfoto van vroeger? Bezorg die snel aan de Dienst Sociaal Welzijn, 2de verdieping stadhuis. We scannen je foto in en je krijgt je originele foto direct terug.
Deze foto werd ons bezorgd door Jules Geraerts. Op de foto staat de kleuterklas van zuster Alfonsine Lenaerts – Sint-Michielschool Winterslag – 1943. Wil je meer weten over deze foto, neem dan contact met Jules via 089 38 27 56 of jules.geraerts37@gmail.com
40
Deze foto werd ons bezorgd door Marie-Hélène Hermans. Op de foto staat het 5de studiejaar van juffrouw Hilda Brans – Mater Dei – 1959. Wil je meer weten over deze foto, neem dan contact met Marie-Hélène via 089 35 51 49 of billen-hermans@hotmail.com
I
Wil je meer weten over deze rubriek? Contacteer dan de Dienst Sociaal Welzijn via 089 65 43 60 of mail naar sociaal.welzijn@genk.be
41
VRIJE TIJD M 77 Y90
EN OOK C 35 M 66
BELEID C 58 M 16
MENSEN M 27 Y 100
SERVICE M 77 Y 51
EN OOK SENIORENBONDEN
DIENSTENCENTRA
DE HAZELAAR TER HOOIE DE STEYMER
Prijsvraag DE SCHALM DE HALM
NIEUWE PRIJSVRAAG In onderstaande tekst zitten heel wat cijfers verborgen. Tel alle cijfers samen. De UITKOMST is de oplossing van deze prijsvraag.
Walter en Heleen zouden een dagje op hun eerste kleinkind Dries letten. Wat een leuke dag met hun vijfjarige kleinzoon moest worden, draaide aanvankelijk uit op een nachtmerrie. Alles verliep immers anders dan ze gedacht hadden. Het begon al bij aankomst. Dries was erg verdrietig toen zijn mama vertrok en huilde tranen met tuiten. Toen hij met zijn opa naar de groentetuin wandelde, stootte hij zijn kleine teen aan een dikke steen. Hij weigerde verzorgd te worden, waarop oma en opa zelf geduldig bleven wachten tot zijn slechte humeur voorbij was. Oma besloot uiteindelijk om samen een leuke tekening te maken, maar ook dat pakte anders uit. Dries zat blijkbaar in een donkere periode en tekende enkel zwarte vierkanten. Om Dries wat milder te stemmen zocht oma ten slotte haar toevlucht tot het bakken van een cake. Dries mocht de bloem zeven en dat zorgde voor dolle pret. De cake zelf, die na een uurtje uit de oven werd gehaald, smaakte overheerlijk en toverde een gelukzalige glimlach op Dries’ gezicht.
42
PRIJSVRAAG
COLOFON
OPLOSSING VORIGE PRIJSVRAAG Haarband – dakpan – oogappel – neushoorn – valstrik – badmuts
Een onschuldige hand trok volgende winnaars uit de juiste inzendingen: ● Marie-José Kwasniewski van de Miklaan ● Lucien Houben van de Kneippstraat Ze mogen vanaf 4 november 2019 een fairtrade verrassingspakket ter waarde van 25 euro komen afhalen op de Dienst Sociaal Welzijn, 2de verdieping stadhuis (eerst aanmelden aan het onthaal van het balieplein).
De Horizon is het informatieblad van het stadsbestuur, de Adviesraad 55+ en de dienstencentra van het OCMW. De Horizon verschijnt tweemaandelijks, uitgezonderd juli en augustus. Eindredactie: Dienst Sociaal Welzijn Stad Genk Dienstencentra OCMW Redactieraad: Jo Achten, Jos Aerts, Leon Berger, Thieu Bollen, John Botterman, Vic Bunkens, Marcella Cabes, Hilde Cools, Frans Geerkens, Jan Geurts, Ria Geurts, Chris Maessen, Julienne Olaerts, Yvonne Olaerts, Nadia Poleszczuk, Martin Reyskens, Jo Scheepers, Lucien Sturbois, Liliane Tielens, Wasil Tokarek, Johny Van Hissenhoven, Frederic Vanbekbergen, Remy Vandekerckhove, André Vanhaeren, Els Willems, Anne-Marie Zwakhoven Fotografie: Maarten Thijs, Paul Reinquin Dienst Sociaal Welzijn
Stuur je antwoord vóór 10 november 2019 naar
Dienst Sociaal Welzijn, Stadsplein 1, 3600 Genk of mail naar sociaal.welzijn@genk.be en maak kans op een fairtrade verrassingspakket ter waarde van 25 euro.
OPLOSSING:
NAAM: ADRES: TEL.:
....................................................................................................................
....................................................................................
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
......................................................................................
E-MAIL:
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zwarte of donkere achtergrond
Lay-out Grafische Cel Redactieadres: Dienst Sociaal Welzijn 089 65 43 60 of 089 65 43 75 Dienstencentra OCMW - 089 57 34 81 Redactie-e-mail: sociaal.welzijn@genk.be www.genk.be Nuttige telefoonnummers: Stad Genk 089 65 36 00 OCMW Genk 089 57 32 00 ZOL Genk 089 32 50 50 Huisartsenwachtpost 089 20 10 90 Adviesraad 55+ 089 65 43 60 Politie Carma 089 39 14 10 Wachtdienst apotheken 0903 99 000 (1,50 euro per minuut) Dringende noodnummers: Politie 101 Ambulance/brandweer 112 Europees noodnummer 112 Tele-onthaal 106 Card Stop 070 344 344 Antigif Centrum 070 245 245 Brandwondencentra 02 268 62 00 43
Na de voorbijgaande herfstdagen Vallende bladeren en kale bomen Kondigt koning winter zich stil aan Keuvelend gezellig hand in hand Wandelend aan de rand van het winterland Luisterend naar de zachte achtergrondmuziek Elkaar goed omarmd en verwarmd, kijkend Luisterend naar het opvoerend kinderspel Ritmisch dansend op die mooie zachte melodie Waar dit geheel ons samen brengt Tot een belevingsvolle Wintersymfonie.
Jozef Steegmans