Paloturvallisuutta kotona - Sorani

‫بۆ داهاتوویەکی هێمنتر‬

‫پارێزراوی لە ئاگر‬ ‫لەناو ماڵدا‬ ‫شارەوانی‪ /‬شار‪:‬‬ ‫_________________________________________________________‬

‫ناوونیشانی شەقام‪:‬‬ ‫_________________________________________________________‬

‫ژمارەی درگای ماڵ‪:‬‬ ‫_________________________________________________________‬

‫ژمارە تەلەفۆنی کەسی دانیشتوو‪:‬‬ ‫_________________________________________________________‬

‫ژمارە تەلەفۆنی فریاکەوتن ‪112‬‬

‫‪1‬‬

‫ئەم نامیلکەیە لە شوێنێک دابنێ کە بتوانی بیبینیەوە‪.‬‬

‫ئامێرێکی وشیارکەرەوەی دووکەڵ دابنێ‪:‬‬ ‫ •لە ژووری خەوتن‬ ‫ •لە دااڵنەکە‬ ‫ •لە ژووری دانیشتن‬

‫‪3‬‬

‫وشیارکەرەوەی دووکەڵ‬

‫ •ئامێری وشیارکەرەوەیەکی دووکەڵ‬ ‫بە بنمیچەوە بلکێنە‪.‬‬ ‫ •بــاتــری ئــامــێــری وشــیــارکــەرەوەی‬ ‫دووکەڵ ساڵی جارێک بگۆڕە‪.‬‬ ‫ •دانیشتووان دەبێ بۆخۆیان ئامێری‬ ‫وشیارکەرەوەی دووکەڵ بکڕن‪.‬‬ ‫ •بە داگرتنی دوگمەی تاقیکردنەوە‪،‬‬ ‫ئامێری وشــیــارکــەرەوەی دووکــەڵ‬ ‫مانگی جارێک تاقیبکەوە‪.‬‬ ‫ •ئامێری وشــیــارکــەرەوەی دووکــەڵ‬ ‫ناتوانرێت بــۆ ئــاگــادارکــردنــەوەی‬ ‫خزمەتی فریاکەوتن بەکاربێت‪ .‬تۆ •ئامێری وشــیــارکــەرەوەی دووکــەڵ‬ ‫بۆخۆت دەبێ تەلەفۆن بۆ خزمەتی‬ ‫ئــاگــادارت دەکــات ئەگەر ئاگرێک‬ ‫فریاکەوتن بکەی‪.‬‬ ‫لەماڵەکە دا دەستی پێکردبێت‪.‬‬ ‫لە فنلەند‪ ،‬هەموو ماڵێک دەبێ ئامێری وشیارکەرەوەی دووکەڵی هەبێت‪ .‬وەکوو‬ ‫دانیشتووی ماڵەکەت‪ ،‬دەبێ دڵنیا بی کە ئامێری وشیارکەرەوەی دووکەڵت بە‬ ‫ڕادەی پێویست لە ماڵەکەتدا هەیە‪ .‬تۆ دەبێ ئامێری وشیارکەرەوەی دووکەڵ بە‬ ‫بنمیچی هەموو ژوورە خەوکان (‪ ،)MH‬دااڵنەکە (‪ )ET‬و ژووری دانیشتنەوە‬ ‫(‪ )OH‬بلکێنی‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫ •ئامێرە ئەلەکتریکییەکان بکووژێنەوە‬ ‫ئەگەر کەڵکیان لێوەرناگری‪.‬‬ ‫ •ئامێری قاوەسازکەر‪ ،‬کتری و نان‬ ‫برژێنەکەت لە کارەبا دەربێنە‪.‬‬ ‫ •پشتی سەالجە و سەهۆڵکەرەکەت‬ ‫ساڵی جارێک بە گەسکی ئەلەکتریکی‬ ‫بماڵە و خاوێنی کەوە‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫مەتبەخ‪ /‬چێشتخانە‬ ‫ •ئامێری چیشتلێنەر تەنیا بۆ سازکردنی‬ ‫چێشتە‪.‬‬ ‫ •ئامێری چێشتلێنەر بۆ گەرم داهێنانی‬ ‫ماڵەکە نییە‪ /‬هیتەر نییە‪ .‬تۆ نابێ‬ ‫بۆ گەرمکردنی ماڵەکەت کەڵکی‬ ‫لێوەرگری‪.‬‬ ‫ •چێشتلێنەرەکە بکووژێنەوە ئەگەر‬ ‫کارت پێی نەماوە‪.‬‬ ‫ •پلەیەکی گەرما بۆ تەندوورەکەت‬ ‫هــەلــبــژێــرە کـــە لـــەگـــەڵ جـــۆری‬ ‫خواردنەکەی کە سازی دەکەی گونجاو‬ ‫و لەبار بێت‪.‬‬

‫ •کاغەز و قاپی پالستیکی و دەسگرە •تەندوورێکی خاوێن و ڕێکوپێک زۆر‬ ‫ئەمنترە لە تەندوورێکی شپرزە و پیس‬ ‫و هەر شتێکی کە بە هاسانی ئاوری‬ ‫و پۆخڵ‪ .‬تەندوورێکی پیس و پۆخڵ‬ ‫تێبەردەبێت لەسەر چێشلێنەرەکەت‬ ‫بە ئاسانی ئاور دەگرێ‪.‬‬ ‫دامەنێ‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫ •قەت ئوتوی گەرم‪ ،‬نان برژێنەر یان‬ ‫مقەڵی هەروا بەجێ مەهێڵە‪.‬‬ ‫ •کاتێک لەمال نی‪ ،‬ئامێری ئەلەکتریکی‬ ‫بەکار مەهێنە‪ .‬بۆ نموونە‪ ،‬ئامێری جل‬ ‫شوتن نابێ هەر کاربکات ئەگەر تۆ لە‬ ‫ماڵێ دەچیە دەرێ‪.‬‬ ‫ •هەمیشە نامیلکەی ڕێنمایی کە‬ ‫لەگەڵ ئامێرە ئەلەکتریکییەکان دێت‬ ‫بیخوێنەوە و کەڵکی لێوەرگرە‪.‬‬ ‫ •هیچ شتێک لــەســەر چــرا دامــەنــێ‪.‬‬ ‫ •ئامێرێکی ئەلەکتریکی شکاو دەتوانێ‬ ‫دەوروبەری چرا دەبێ هەمیشە خاڵی‬ ‫ببێتە هــۆی سازبوونی ئاگر‪ .‬تەنیا‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫پسپۆڕی ئەلەکتریکی شارەزا دەتوانێ‬ ‫ئامێری ئەلەکتریکی شکاو چاک‬ ‫بکاتەوە‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ئامێر و کەرەستەی ئەلەکتریکی‬

‫ •هەموو ئامێرە ئەلەکتریکییەکان لە •ئەگەر دووشاخەیەک لە پرێز دەردێنی‪،‬‬ ‫کــارەبــا دەربێنە‪ ،‬کاتێک کەڵکیان‬ ‫سەری دووشاخەکە بگرە‪ ،‬سیمەکەی‬ ‫لێوەرناگری‪ ،‬بۆ نموونە‪ ،‬مەکینەی‬ ‫ڕامەکێشە‪.‬‬ ‫جل شوتن یان ئامێری قاوەسازکەر‪.‬‬

‫ •قەت دوو دانە لکێنەری درێژکەرەوە •قەت دووشــاخــەی شکاو یان سیمی‬ ‫پچراو بەکار مەهێنە‪.‬‬ ‫پێکەوە مەلکێنە‪ .‬مەهێلە لکێنەرە‬ ‫درێژکەرەوەکان قەت تۆزیان لەسەر‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫‪6‬‬

‫گڕی ئاور‪ /‬ئاوری ڕووت‬

‫ •تۆق تۆقە نابێ لە ناو ماڵدا‪ ،‬لەسەر‬ ‫باڵکۆن یان لە هەیوان داگرسێنی‪.‬‬ ‫ •کاتێک مۆمێک هەڵکراوە‪ ،‬هەمیشە‬ ‫ئاگات لێی بێت‪.‬‬ ‫ •مـــۆم هــەڵــگــر دەبـــێ لــە مــادەیــەک‬ ‫سازکرابێت کە ئاورنەگرێ‪ ،‬وەکوو‬ ‫شووشە یان جۆرێک ئاسن‪.‬‬

‫ •مۆمی چکۆلەی چایی (مۆمی پێچراو بە ئاسن) دەبێ مۆم هەڵگری هەبێت‪.‬‬ ‫‪9‬‬

‫کەرەسەی ئەلەکتریکی‬

‫ •شەوانە یان ئەو دەمانەی دەچیە دەرێ‪• ،‬هیچ شتێک لەسەر تەلەڤیزیۆنەکە‬ ‫دامەنێ‪.‬‬ ‫تەلەڤیزیۆنەکە بە داگرتنی دوگمەی‬ ‫کووژاندنەوە بکووژێنەوە‪.‬‬ ‫ •جــاروبــار ســەر تەلەڤیزیۆنەکە و‬ ‫قەراخەکانی بە گەسکی ئەلکتریکی‬ ‫ •ئەگەر تەلەڤیزیۆنەکە بە ئامێری‬ ‫خاوێن بکەوە‪.‬‬ ‫کۆنترۆلی ڕێی دوورەوە بکووژێنیەوە‪،‬‬ ‫تەلەڤیزیۆنەکە ناکووژێتەوە‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ساونا‬

‫ •جلەکانتان لە ساونا ئیشک مەکەنەوە‪.‬‬ ‫ •هیچ شتێک لەسەر کــوورەی ساونا‬ ‫دامەنێن‪.‬‬ ‫ •ساونا شوێنی کۆکردنەوە نییە‪.‬‬

‫گەرمکەر و ڕادیاتۆڕ‬ ‫ •سەر ڕادیاتۆری ئەلەکتریکی بە پەردە‬ ‫دامەپۆشە‪.‬‬ ‫ •نابێ جلەکانت لەسەر ڕادیــاتــۆری‬ ‫ئەلەکتریکی ئیشک بکەیەوە‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫جگەرە کێشان‬

‫باڵکۆن و هەیوان‬

‫ •نابێ لەسەر پێخەفەکەت یان لەسەر •مقەڵی (مقەڵی ‪ )BBQ‬لەناو ماڵ‬ ‫یان لەسەر باڵکۆن و هەیوان بەکار‬ ‫سۆفا جگەرە بکێشی‪.‬‬ ‫مەهێنە‪.‬‬ ‫ •قــونــکــە جـــگـــەرەکـــەت بـــە بــاشــی‬ ‫ •باڵکۆن و هەیوان شوێنی کۆکردنەوە‬ ‫بکووژێنەوە‪.‬‬ ‫و شوێنی دانانی شت و مەک نین‪.‬‬ ‫ •قونکە جگەرە نابێ فڕێدرێتە نێو‬ ‫تەنەکەی زبڵ و خۆڵەوە‪.‬‬ ‫ •شەمچە و فەندەک لە شوێنێک دامەنێ‬ ‫کە مندااڵن بیبیننەوە‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫بۆ هەاڵتن لە باڵەخانەیەک؛ ئەگەر نهۆمێکی‬ ‫دیکە یان باڵەخانەیەکی دیکە ئاوری گرتووە‪:‬‬ ‫ •ئەگەر دووکەڵ لەسەر پێپیلکانەکان‬ ‫نییە (لــە دااڵنـــی پیلکانەکان)‪ ،‬لە‬ ‫ڕێگای پێپیلکانەکانەوە هەڵێ‪ .‬درگای‬ ‫باڵەخانەکەی خۆت داخە‪ .‬ئاسانسۆڕ‪/‬‬ ‫بەرزکەرەوە بەکار مەهێنە‪.‬‬ ‫ •ئەگەر لەسەر پێپیلکانەکان دووکەڵی‬ ‫لێیە (لــە دااڵنـــی پیلکانەکان)‪ ،‬لە‬ ‫باڵەخانەکەی خۆت بمێنەوە و درگای‬ ‫پێشەوە داخە‪.‬‬ ‫ •ئەگەر دووکەڵ هاتە ناو باڵەخانەکەتەوە‪،‬‬ ‫بچۆ بۆ سەر باڵکۆن و درگاکە لەپشت‬ ‫سەرت داخە‪ .‬هاواری یارمەتی بکە و‬ ‫چاوەڕێ بە تا لیوای ئاگرکووژێنەوە‬ ‫(بــەشــی ئــاگــرکــووژێــنــەوە) دێــن و‬ ‫یارمەتیت دەکــەن‪ .‬چاوەڕێی لیوای‬ ‫ئاگرکووژێنەوە بە؛ باز مەدە‪.‬‬ ‫ •ئەگەر ئاگرەکە لە ماڵەکەی نهۆمی‬ ‫ژێر نهۆمی تۆیە‪ ،‬مەچۆ سەر باڵکۆن‪.‬‬ ‫تەلەفۆن بۆ بەشی فریاکەوتن بکە بۆ‬ ‫ژمارەی ‪.112‬‬

‫‪13‬‬

‫پێپیلکان‬

‫ •هیچ شتێک لــەســەر پێپیلکانەکان‬ ‫بەجێ مەهێڵە‪ ،‬بۆ وێنە عەڕەبانەی‬ ‫مندااڵن (داشقەی مندااڵن) یا کەوش‪/‬‬ ‫پێاڵو‪ /‬پۆتین‪ .‬مەترسی ئاگرنانەوەی‬ ‫بەئانقەست هەیە‪.‬‬ ‫ •هیچ شتێک نابێ لە دااڵنی ژێرزەمین‬ ‫یان سەربان دا دابندرێت‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫ئاوری تێبەربێت‬

‫ •لە شوێنێکی ئەمنەوە‪ ،‬تەلەفۆن بۆ •لیوای ئاگرکووژێنەوە بۆ شوێنی‬ ‫ئاگرەکە ڕێنوێنی بکە‪.‬‬ ‫بەشی فریاکەوتن ‪ 112‬بکە‪.‬‬

‫ •ئاگرکووژێنەوەی دەستی‬

‫ •دوگمە – دایگرە بۆ ئەوەی تەلەفۆن‬ ‫بۆ لیوای ئاگرکووژێنەوە بکەی‬ ‫‪15‬‬

‫دەبێ چی بکەی ئەگەر ماڵەکەت‪ /‬باڵەخانەکەت‬

‫ •ئــەوانــەی دیــکــە وشــیــار بــکــەوە و •شوێنی ئاگرەکە بەجێهێڵە‪.‬‬ ‫ڕزگاریان بکە‪.‬‬ ‫ •هــەوڵ بــدە ئاگرەکە بکووژێنیەوە‪• .‬درگـــاکـــان و پــەنــجــەرەکــان داخــە‬ ‫و سیستەمی هــەواتــازەکــردنــەوە‬ ‫خۆت مەخە مەترسییەوە‪.‬‬ ‫بکووژێنەوە‪ ،‬ئەگەر کاتی ئــەوەت‬ ‫هەبێت‪.‬‬

‫ •ئەم نیشانانەی پاراستن لە ئاگر خێراترین ڕێگا بۆ دەربازبوونت نیشان دەدەن‪.‬‬ ‫‪14‬‬

‫ •بەتانی ئاگر دەبــێ گــەورە بێت‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە ‪ 120‬لە ‪ 180‬سانتی میتر‪.‬‬ ‫ •بەتانی ئاگر لــەنــاو کیسەکەیدا بە‬ ‫دیواری چێشتخانەوە هەڵواسە‪.‬‬ ‫ •ئەگەر بەتانییەکە خراپ بووە‪ ،‬یەکی‬ ‫نوێ بکڕە‪.‬‬

‫ •لەوە دڵنیا بە کە شتی ئاگرگرتوو لە •ئــەگــەر ئــاورەکــە کـــــووژاوە‪ ،‬شتە‬ ‫هیچ الیەکەوە هەوای پێناگات‪ .‬ئامێری‬ ‫سووتاوەکە لە چێشتلێنەرەکە دوور‬ ‫چێشتلێنەر و هەواکێشی چێشتلێنەرەکە‬ ‫بکەوە‪ .‬لێی گەڕێ با سارد بێتەوە‪.‬‬ ‫بکووژێنەوە‪.‬‬ ‫ •تەلەفۆن بۆ ‪ 112‬بکە‪.‬‬ ‫‪17‬‬

‫چــۆن کەڵک لە بەتانی‪/‬‬ ‫پەتووی ئاگر وەرگری‬ ‫ •بــەتــانــی ئــاگــر بــۆ کـــووژانـــدنـــەوەی ئــاگــری‬ ‫چکۆلە بەکاربێنە‪ ،‬بۆ نموونە‪ ،‬ئەگەر ئامێری‬ ‫قاوەسازکەر‪ ،‬تاوەی چێشت یان تەلەڤیزیۆن ئاگر‬ ‫بگرن‪ .‬هەروەها لە دەوری ئەو کەسانەی بپێچە‬ ‫کە جلەکانیان ئاوری گرتووە‪.‬‬

‫ •بەتانی ئاگر لە گۆشەکانیەوە بگرە‪• .‬بەتانی ئاگر بە ئەسپایی لەسەر شتی‬ ‫ئاگرگرتوو دانێ‪.‬‬ ‫بەتانی ئاگر لە نێوان خۆت و ئاگرەکە‬ ‫دا ڕاگرە؛ دەستەکانت بپارێزە‪.‬‬ ‫‪16‬‬

‫‪ .2‬‬

‫ئەو پرسیارانەی لێت دەکرێن واڵم بدەوە‬

‫پرسیارەکان نابنە هۆی درەنگ گەیشتنی یارمەتی فریاکەوتن‪ .‬فەرمانبەری بەرپرس یارمەتی‬ ‫دەنێرێت کاتێک لەگەڵ تۆش قسە دەکات‪.‬‬ ‫‪ .3‬‬

‫کاتێک تەلەفۆنەکە داخە کە پێت بڵێن‬

‫فەرمانبەری بەرپرس پێت دەڵێت کە کەنگێ تەلەفۆنەکە داخەی‪ .‬ئەگەر ثێوەندی تەلەفۆنیەکە خێرا‬ ‫بپچڕێنی‪ ،‬لەوانەیە کە یارمەتی فریاکەوتن درەنگ بگاتێ‪.‬‬ ‫دیسان تەلەفۆن بکەوە ئەگەر دۆخەکە گۆڕانی بەسەردا هات‪.‬‬

‫ژمارەی فریاکەوتن ‪112‬‬

‫‪19‬‬

‫لەکاتی شتی لەناکاودا‪ /‬ئورژانسیدا‬ ‫تەلەفۆن بۆ ‪ 112‬بکە‬ ‫تەنیا لەکاتی ئۆرژانسیدا تەلەفۆن بۆ بەشی فریاکەوتن بکە‪.‬‬ ‫تۆ دەتوانی ژمارەی ‪ 112‬بەخۆڕایی و بێ پارە لە هەموو تەلەفۆنێکەوە بەبێ بەکارهێنانی کۆدی‬ ‫شوێنەکە بگری‪.‬‬ ‫لەم دۆخانەی خوارەوە دا‪ ،‬تەلەفۆن بۆ ژمارەی فریاکەوتنی ‪ 112‬بکە‪ ،‬بۆ نموونە‪:‬‬

‫ •تۆ رووداوێک دەبینی کە پێش هاتووە یان شوێنێک ئاگری گرتووە‬ ‫ •دەبێنی کە تاوانێک ڕوویداوە یان تاوانێک ڕوو دەدا‬ ‫ •تۆ پێویستت بە ئامبواڵنس یان کارکەری کۆمەاڵیەتی هەیە‬ ‫‪ .1‬‬

‫بۆخۆت تەلەفۆن بۆ ژمارەی فریاکەوتن بکە ئەگەر دەتوانی‬

‫گرنگە ئەو کەسەی کە تووشی ئاگر بووە یان بینەری ڕووداوێک بووە‪ ،‬تەلەفۆن بۆ ژمارەی‬ ‫فریاکەوتن بکات‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫بۆ داهاتوویەکی هێمنتر‬

‫پارێزراوی لەئاگر لەناو ماڵدا‬ ‫ئەم نامیلکەیە بەتایبەتی بۆ پەنابەران داڕشتراوە کە چۆن فێری پارێزراوی لەئاگریان‬ ‫بکەن لەناو ماڵدا‪ .‬بە ئینگلیزییەکی سووک و هاسان نووسراوە‪.‬‬ ‫نامیلکەی پارێزراوی لەئاگر لەناو ماڵدا لەالیەن ئەمانەی خوارەوە داڕشتراوە بە‬ ‫هاوکاری و پشتیوانی فاندی پارێزگاری ئاگر‪:‬‬ ‫● ڕێکخراوەی فریاکاری نەتەوەیی فنلەند‬ ‫● بەشی فریاکاری شاری هێلسینکی‬ ‫● دایرەی فریاکاری ناوچەیی تامپێر‬ ‫● ئەنجومەنی پەنابەرانی فنلەند ‪ /‬پرۆژەی کۆتیلۆ ‪KOTILO‬‬ ‫● ناوەندی پێشوازگەی مێتسێاڵ ‪Metsälä‬‬ ‫ئەم نامیلکەیە لەالیەن فاندی پارێزگاری ئاگر دابینکراوە‬

‫ڕێکخراوەی فریاکاری نەتەوەیی فنلەند (‪)SPEK‬‬ ‫‪Ratamestarinkatu 11, 00520 Helsinki‬‬ ‫تەلەفۆن‪ ،(09) 476 112 :‬فاکس‪(09) 4761 1400 :‬‬ ‫‪20‬‬