2010 najaar by Speakers Academy

ACADEMY 速

N G

O W

Foto: Marcel Krijger

Albert de Booy spreekt met

prof. dr. Andreas Kinneging

over de geografie van goed en kwaad

Ramachandra Guha

India zal geen wereldmacht worden

prof. dr. Hans Achterhuis

Kapitalisme is net als communisme gebaseerd op een utopie

dr. Jacqueline Cramer

De opkomst van duurzaamheid is niet meer te stuiten

mr. Naema Tahir

Special Report

prof. dr. ir. Guus Berkhout

De moslima kiest voor elegante emancipatie

Hoe maken we de democratie effectiever?

De Nederlandse Sprekersatlas

速

Onmisbaar naslagwerk met de beste sprekers, gerubriceerd per categorie

Super Last Minute Specials Basisarrangement inclusief: • Retour economy vlucht Amsterdam-Dubai met KLM of Emirates • Opvang en privé transfer naar uw hotel v.v.

• 7 nachten verblijf in ruime kamer • Dagelijks uitgebreid ontbijt buffet • Welcome Pack Dubai • Luchthavenbelastingen en belastingen

Atlantis The Palm Hotel *****(*) Periode 09 - 23 sep E 1.995,- p.p., nu met GRATIS half pension Westin Mina Sehayi Hotel ***** Periode 12 sep - 07 okt E 1.795,-p.p. Le Meridien Mina Sehayi ***** Periode 12 sep - 07 okt E 1.595,- p.p. One and Only Royal Mirage The Palace ***** Periode 01- 23 sep E 1.895,- p.p., nu met GRATIS half pension Boek tevens een Jeep Safari voor slechts E 55,- p.p. of een Dubai Stadstour voor E 65,- p.p.

Dubai De Nieuwe Poort naar uw Dromen Als u denkt aan een bijzondere reis zullen wij alles doen om het voor u perfect in orde te maken. Met minder nemen wij geen genoegen! We zijn extra thuis in de Verenigde Arabische Emiraten en directe omgeving: Dubai, Abu Dhabi, Sharjah, Ras al Khaimah, Fujairah, Oman en Qatar. Deze bestemmingen kenmerken zich door (super) luxe accommodaties, maar wij hebben voor alle budgetten een passend voorstel. Wilt u vooral ontspannen aan het strand? Of juist in prachtige winkelcentra ‘lekker shoppen’? U kunt ook genieten van cultuur en via speciale excursies veel zien en beleven. Sportief is er ook veel mogelijk... natuurlijk golf, maar ook skiën in de grootste overdekte sneeuwhal ter wereld! Tevens is een combinatie met een fantastische cruise mogelijk. Of wat dacht u van een absoluut onvergetelijke ‘honeymoon’. Kortom, alles is mogelijk voor uw privévakantie en voor uw zakelijke reis: congres, meeting en/of incentive.

Vondelweg 109 • 3031 PV Rotterdam • Tel. +31 (0)10 414 92 50 • info@emeraldtravel.nl • www.emeraldtravel.nl

AcAdemy速 Magazine / 2010

Hightech kan eenvoudig zijn. Levensechte ﬁlm- en muziekbeleving, gewoon thuis. Maak kennis met het 3·2·1 GSX DVD home entertainment-systeem van Bose. ®

Home cinema uit slechts twee zichtbare luidsprekers.

muziek waarvan u het meest geniet en doet voorstellen voor andere

Genieten van het krachtige geluid van een BOSE 3·2·1 -systeem wordt

nummers die u al lang niet meer hebt afgespeeld.

nu nog gemakkelĳker. Het 3·2·1 GSX DVD home entertainment-systeem, ®

gebaseerd op de exclusieve TrueSpace digitale signaalverwerking, ®

Eenvoudig te installeren en te gebruiken. Dankzĳ de

brengt ﬁlms en muziek tot leven met geluid dat u lĳkt te omringen.

HDMI-aansluiting is het makkelĳk om uw HDTV aan te sluiten. Het

Twee krachtige GEMSTONE luidsprekerarrays en een uit het zicht te

3·2·1 GSX-systeem kan uw dvd’s upscalen naar 1080p (full HD) voor

plaatsen ACOUSTIMASS -module produceren een vol, ruimtelĳk geluid

een betere beeldkwaliteit. Het elegante media center is uitgerust met

waarvan u zou verwachten dat alleen een systeem met vĳf

alle functies die u nodig hebt om te genieten van ﬁlms en muziek,

luidsprekers het kan produceren.

inclusief een dvd/cd-speler en een am/fm-ontvanger. Met de universele

afstandsbediening kunt u uw systeem en de meeste aangesloten Intelligente muziekweergave. Het systeem kan ook

apparatuur eenvoudig bedienen.

uw favoriete muziek opslaan (tot 200 uren cd- en MP3 muziek) en is uitgerust met het nieuwe en innovatieve uMusic + intelligente

Overtuig uzelf. Vraag om een demonstratie bĳ de

weergavesysteem. Dit systeem ont-

wanneer hightech en eenvoud samenkomen.

geautoriseerde Bose dealer en hoor wat er gebeurt

wikkelt de vaardigheid om muziek voor u uit te zoeken, selecteert automatisch de

VOOR FILMS. VOOR MUZIEK. VAN BOSE.

3·2·1 GSX ®

DVD home entertainment-systeem Voor dealer-adressen bel +31 (0)299 - 390290, e-mail consumenteninfo@bose.com of bezoek www.bose321.nl 43

AcAdemy® Magazine / 2010

di pecora Ook zo’n hekel aan te kleine en te warme paskamers op zaterdagmiddag? Dat is niet meer nodig want Di Pecora – Tailor for Businessmen bezoekt u in alle rust en ruimte bij u thuis of op kantoor.

Di Pecora is dé specialist in herenmaatkleding en staat voor meer dan vijftien jaar vakmanschap en ervaring, bij Di Pecora kunt u terecht voor maatpakken en maatoverhemden van hoge kwaliteit. De Di Pecora kleermaker adviseert u persoonlijk over de kleuren, dessins en stoffen en neemt uw maten voor een perfecte pasvorm, vervolgens wordt het pak en het shirt tot in detail afgestemd op uw wensen en behoeften. U heeft de keuze tussen verschillende maakwijzen, van semi-traditioneel tot full-canvas handgemaakt en ook heeft u keuze uit meer dan 1500 stoffen, alles is mogelijk maar kwaliteit en stijl blijft voorop staan!

B.E.S.T. - BESPOKE TAILORING British, Elegance, Style & Tradition: zo kunnen we ons pak het beste typeren. Engeland is de bakermat voor stijl en traditie en (dus) ook voor het pak. De beste stoffen hebben een Engelse origine en ook de geschiedenis van het pak heeft bijna alles aan het Engelse hof en de grote militaire traditie te danken. De Italianen staan bekend om hun elegantie door het losse binnenwerk, de fraaie stoffen met iets meer glans en de strakheid van de kleding. Di Pecora combineert deze wetenschap in het B.E.S.T. pak.

Di Pecora B.V. | Lange Kleiweg 52F | 2288 GK Rijswijk 070 307 08 78 | info@dipecora.nl | www.dipecora.nl

di pecora Dit ultieme pak heeft een Engelse snit en een Italiaans binnenwerk. Alle souplesse is daardoor aanwezig om er gelijkertijd strak uit te zien, goed in te kunnen bewegen en het nauwelijks te voelen. De Engelse denkwijze voor dit maatpak past heel goed bij de Nederlandse man. De schouderconstructie samen met de mouwomvang zorgen voor veel comfort, 贸贸k aan de vergadertafel. De borstpartij loopt strak naar binnen en de taillering is zo goed dat het pak zeer slank oogt. De pantalon is typisch van deze tijd en heeft een Nederlandse snit: slank op de achterbenen, voldoende ruimte op het voorbeen en mooi rechtop gesteld voor een slank silhouet. Ook de afwerking is fantastisch, een gevouwen en comfortabel katoenen broekband, ademende Bemberg voeringen, hoornen knopen en natuurlijk de beste stoffen. Uiteraard wordt het volledig op en voor uw lichaam gemaakt. Aan u de keus in welk model en of we het pak machinaal of volledig met de hand afwerken.

Inhoudsopgave Voorwoord Rust

Theo Jansen Schepper van het pvc-Universum

mr. Naema Tahir De moslima kiest voor elegante emancipatie

mr. Bas van Werven Televisie is toch een heel ander vak dan radio

prof. dr. Andreas Kinneging Albert de Booy spreekt met hem over de ‘Geografie van goed en kwaad’

Jack de Vries Spotlight

Spinoza Het hedendaagse ethische debat volgens Spinoza

prof. mr. dr. Geert-Jan Alexander Knoops Met een thriller bereik ik veel meer mensen

Frankrijk Overzicht van de meest recente nieuwe faculty members

dr. Eize Wielinga Artsen zien de patiënt niet staan

TEDx Amsterdam 2010 Ideas worth spreading

Robert Benninga Een goede vraag is een groot cadeau

Mickey Huibregtsen & Pieter Winsemius Als samenhang partijbelang overstijgt vernieuwt de maatschappij

Jeroen Smit Op jacht naar het nieuwe leiderschap

dr. Jacqueline Cramer De opkomst van duurzaamheid is niet meer te stuiten

ir. Marc Cornelissen Tegen de lopende band in

Carice van Houten Spotlight

Miles Hilton-Barber Beperkingen bestaan niet, tenzij je ze jezelf oplegt

Filosoof en theoloog prof. dr. Hans Achterhuis Kapitalisme is net als communisme gebaseerd op een utopie

Wim van Sluis De haven van Rotterdam is en blijft een A-merk

Laurent Combalbert Accepteer dat de uitzondering de regel wordt

drs. Rein Gerritsen Gevangenissen werken niet

dr. Carl Rohde Trendwatcher van het jaar

Miles4Justice Zeilen voor zaken, ontspanning en mensenrechten

Aad Ouborg De kunst van het ondernemen

Hans Elshout Strateeg, ondernemer en internetpionier

Halina Reijn Spotlight

prof. dr. ir. Guus Berkhout Special report: Hoe maken we onze democratie effectiever?

prof. dr. Margriet Sitskoorn Een beter inzicht in de hersenen, is een beter inzicht in onszelf

113

dr. Claudie Haigneré Spotlight

Charles Groenhuijsen Internationaal topauteur, spreker en dagvoorzitter

114

prof. dr. Kees Klinkhamer Werkgever, speel je wel voldoende in op de AOW-verhoging?

prof. Ramachandra Guha India zal geen wereldmacht worden

116

Yeşim Candan ‘Ik geloof heel erg in de capaciteiten van mensen’

AcAdemy® Magazine / 2010

drs. Arend Jan Boekestijn Is het Kapitalisme passé?

120

148

prof. dr. Anton van der Geld In woord en geschrift op weg naar een menselijker samenleving

Ferdinando ‘Nani’ Beccalli-Falco MSc Spotlight

124

149

De Nederlandse SPREKERSATLAS © Onmisbaar naslagwerk voor iedereen die periodiek een spreker engageert voor een seminar, congres of bedrijfsbijeenkomst

Cabaretgroep MiER Improviseren is een onmisbare vaardigheid

126

164

Janine Shepherd Spotlight

Bertram + de Leeuw Uitgevers & Speakers Academy® Sprekers voor de Culturele Sector

129

165

Nance Coolen Spotlight

drs. Harry Starren Boekbespreking

142

238

Aangenaam kennis te maken Sprekers die zich recent bij Speakers Academy® hebben aangesloten

Bamber Delver & Liesbeth Hop ‘Maak razendsnelle WIFI-generatie mediawijs’

144

242

Colofon

prof. dr. Jeff B.R.Gaspersz Het nieuwe denken en doen

147

Columns prof. dr. Maarten van Rossem

177

Petra de Boevere

dr. Mei Li Vos

179

drs. Hans Molenaar

Pauline Sinnema

122

183

Nico de Haan

Angélique Schmeinck

128

187

Bart de Bondt

Koos de Wilt

146

189

Jan Heemskerk

Roel Wolbrink

153

193

André Meiresonne

Bernard van de Weert

155

196

Frans Reichardt

prof. dr. René Smits

157

197

Menno Beker

prof. dr. Ruud Pruijm

160

205

Hein Vergeer

drs. Mathijs Bouman

161

209

Michel Schuurman

mr. Thierry Baudet

167

213

Danny Mekic’

Karel Hubert

170

221

Jan-Willem Seip

drs. Ben Crul

177

236

Ionica Smeets

AcAdemy® Magazine / 2010

VOORWOORD

RUST

‘Als niemand het mij vraagt, weet ik het: als ik het wil uitleggen aan iemand die het vraagt, weet ik het niet’ Aan het woord is Augustinus en waar hij op doelt is de tijd. De tijd is een fascinerend fenomeen, ongrijpbaar en onzichtbaar. Maar wel voelbaar. Voortschrijdend in een rechte lijn of dansend in rondjes, ofwel lineair of circulair. Misschien wel beide, net als een spiraal die je vanuit het middelpunt uittrekt. Geschiedenissen, tragedies, komedies, gebeurtenissen herhalen zich almaar weer. In het klein en in het groot. Als we een tekort aan tijd ervaren roepen we wanhopig ‘druk, druk, druk’. Ondergetekende is hier geen uitzondering op. Plots word je gewezen op het feit dat je rust moet nemen en ook tijd voor stilte moet inruimen. En dat je moet luisteren naar de dingen om je heen. In de westerse muziekcultuur wisselt muziek zich af met rusten: er is geluid onderbroken door stilte. De Japanse componist Takemitsu ziet het poëtischer: uit stilte wordt muziek geboren. Het besef van rust overkwam mij toen ik het boek van Andreas Kinneging, ‘Geografie van goed en kwaad’, ging lezen naar aanleiding van het gesprek dat ik hierover met de auteur zou hebben. De 500 pagina’s zouden mij op zijn minst 20 uur ‘kosten’. Toen ik echter het eerste essay las, werd in deze opmaat gepleit voor het nemen van rust, ascese zelfs, en discipline. Een pleidooi om jezelf te leren kennen en terug te keren naar de bronnen (ad fontes). Ik wist: de man heeft gelijk. De essays heb ik met ongelooflijk veel interesse en plezier gelezen. De tijd vloog om (!). Niet alleen bleek dat de

wereld al die tijd gewoon was doorgedraaid, maar dat ik het 20 uur lang niet druk had gehad. Bovenal bleek het boek bijzonder leerzaam. Uw razend drukke hoofdredacteur pleit er dan ook voor dat ook u eens tijd neemt om wat meer rust te nemen en u te bezinnen. Jaren geleden ontving ik van een vriend een geschenk in de vorm van het befaamde prozagedicht ‘Desiderata’, mooi ingelijst en in een sierlijk monnikenhandschrift geschreven. Ik raad u aan dit wijze stukje te lezen. Weliswaar op een computer getypt, maar met rust en liefde voor u gedaan.

Albert de Booy Oprichter en CEO Speakers Academy ®.

DESIDERATA 'Kies kalm je weg temidden van het rumoer en de haast en herinner je hoeveel vrede er in de stilte kan zijn. Sta, zoveel mogelijk met behoud van je eigen karakter, met iedereen op goede voet. Spreek rustig en duidelijk de waarheid en luister naar anderen; ook naar hen die dom en onwetend zijn; ook zij hebben hun verhaal. Mijd luidruchtige en agressieve mensen, zij zijn een kwelling voor de geest. Indien je je met anderen vergelijkt, kun je ijdel worden, of verbitterd, want er zullen altijd mensen zijn die minder of groter zijn dan jij. Geniet zowel van wat er bereikt is als van je plannen. Houd belangstelling voor je eigen werk, hoe eenvoudig ook, want onder de wisselvalligheden van de tijd is dat een werkelijk bezit. Wees voorzichtig in zaken, want de wereld is vol arglist. Maar laat dit je niet blind maken voor de deugd die er is; veel mensen streven naar hoge idealen en het leven is overal vol heldenmoed. Wees jezelf. Veins vooral geen genegenheid, maar wees ook niet cynisch over de liefde, want bij alle dorheid en ontgoocheling

is zij eeuwig als het gras. Aanvaard blijmoedig de wijsheid der jaren en doe met gratie afstand van de dingen van de jeugd. Kweek de geestkracht die je bij plotselinge tegenslag kan beschermen, maar maak jezelf niet bang met spookbeelden. Veel angsten komen voort uit vermoeidheid en eenzaamheid. Houd je aan een gezonde discipline, maar wees daarbij zacht voor jezelf. Je bent een kind van de schepping, niet minder dan de bomen en de sterren; je hebt het recht er te zijn. En of je het begrijpt of niet, de schepping ontvouwt zich ongetwijfeld naar haar wet. Leef daarom in vrede met God, wat voor beeld je ook van Hem hebt. En wat ook je werk en streven moge zijn, bewaar in de luidruchtige maalstroom van het leven de vrede met je ziel. Ondanks haar veinzerij, gezwoeg en teleurstellingen is de wereld toch mooi. Wees zorgzaam. Streef ernaar gelukkig te zijn'. Geschreven in 1927 door Max Ehrmann (1872-1945).

Toen de Amerikaanse Democratische politicus Adlai Stevenson in 1965 stierf, vond een gast in zijn huis een kopie van Desiderata naast zijn bed en ontdekte dat Stevenson het plan had om de tekst te gebruiken in zijn Kerstkaarten. De publiciteit die naar aanleiding hiervan ontstond maakte het stuk wereldberoemd.

AcAdemy® Magazine / 2010

Uw bedrijf in de spotlights van Carré De keuze van een locatie voor een zakelijk evenement, zoals een jaarvergadering, bedrijfs- of product presentatie, kan een wezenlijke invloed hebben op de uitstraling van uw organisatie. Carré staat voor gastvrijheid, professionaliteit, ﬂexibiliteit, hoge kwaliteit en creativiteit. Iedereen voelt zich een welkome gast binnen de muren van de ‘grande dame’ aan de Amstel in Amsterdam. Naast onze foyers met ieder hun eigen uitstraling, de originele ‘huiskamers’ en de prachtige theaterzaal,

bieden wij u ook de culinaire aankleding die past bij uw speciﬁeke wensen. Carré biedt u uitgebreide mogelijkheden om de branding van uw bedrijf in de spotlights te zetten. Marloes van Wijk, verantwoordelijk voor de Zakelijke Markt, denkt graag met u mee, daar waar het gaat om uw zakelijke presentaties binnen Carré. Bel of mailt u haar eens en wees van harte welkom in Carré.

Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125 1018 EM Amsterdam T 020 5249 414 E marloes.vanwijk@carre.nl I www.carre.nl

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Marcel Krijger

MENS & SAMENLEVING

‘De moslima kiest voor elegante emancipatie’ mr. Naema Tahir Mr. naema Tahir wordt dit jaar niet alleen veertig, ze levert ook haar vijfde boek af. in oktober verschijnt: ‘Bruid van de Dood’. een boek waarin een tegen haar zin uitgehuwelijkte moslima zich genoodzaakt ziet om een radicale oplossing te zoeken. Bij zichzelf bespeurt de schrijfster – die te boek staat als uiterst kritische moslima – juist wat meer mildheid ten aanzien van haar geloof en cultuur.

De elegante luxe van Hotel Corona past bij haar. Gekleed in een klassieke, zwarte twinset zit schrijfster Naema Tahir op een canapé in de lobby van het chique Haagse hotel aan het Buitenhof. Ze spreekt er graag af voor interviews. Terwijl buiten het leven voorbij raast, lijkt de tijd in Corona op een comfortabele manier stil te staan. “Hier kun je nog in alle rust een gesprek voeren. Er wordt al genoeg geschreeuwd. Ik vind het prettig om zorgvuldig mijn gedachten te formuleren. Zeker naarmate ik wat ouder word.” De schrijfster wordt dit jaar niet alleen veertig, maar levert met ‘Bruid van de Dood’ in oktober ook haar vijfde boek af. Ze legt momenteel de laatste hand aan het document. “De laatste intensieve fase van het proces. Als ik schrijf, gaat het gewone leven voor een groot deel aan me voorbij. Ik trek me helemaal terug, mijn huis wordt een klooster waarin het woord regeert.” Het schrijven van haar eerste boeken combineerde Naema met haar werk als mensenrechtenjuriste voor de Raad van Europa in Straatsburg. “Ik heb die baan uiteindelijk opgezegd en helemaal voor het schrijven gekozen. Voor het schrijven van een boek heb je honderd procent toewijding nodig.” Dat kan wel eens eenzaam zijn. “Ik mis het werk en de collega’s in Straatsburg soms. Ik kijk uit naar mijn promotietournee eind dit jaar. Ook naar het doceren over mijn vakgebied, wat ik sinds kort op

verschillende universiteiten doe. Inspirerend voor me om onder de mensen te zijn.” In ‘Bruid van de Dood’ speelt de Islam, en dan vooral de positie van de vrouw daarbinnen, opnieuw de hoofdrol. “Het verhaal gaat over Sophia. Zij groeit op in een Pakistaans gezin dat zich in Rotterdam heeft gevestigd. Haar ouders houden vast aan de moslimtradities uit het land van oorsprong. Daarbij hoort ook dat zij voor hun dochter een geschikte partner zoeken. Een volle neef in Londen lijkt de ideale match. Maar Sophia komt in opstand.” Tahir zou ook wel eens over iets heel anders willen schrijven. “ Maar ik kom toch steeds weer terug bij dit thema. Blijkbaar ben ik nog niet uitgeschreven over de positie van de moslima.”

Verloving Wie haar persoonlijke geschiedenis kent, zal het niet verbazen. Naema Tahir, geboren in Slough (Berkshire), heeft de Britse, Nederlandse én Pakistaanse nationaliteit. Ze emigreert als tienjarige met haar Pakistaanse ouders naar Nederland, woont daarna twee jaar in Pakistan en komt op haar zestiende terug naar Nederland. Ze voltooit de middelbare school en studeert rechten in Leiden. Na haar studie, vinden haar ouders dat ze moet trouwen. “Ze gingen ervan uit dat ik zonder morren zou

AcAdemy® Magazine / 2010

instemmen met een gearrangeerd huwelijk. Met een Pakistaan natuurlijk.” Zonder dat ze haar toestemming had gegeven, verloven haar ouders haar met een Pakistaanse universitaire docent, die ze nog nooit van haar leven had gezien. “Ik wilde zelf mijn partner uitkiezen, maar mijn ouders begrepen dat niet. In Pakistan is het de plicht van de ouders een geschikte huwelijkskandidaat voor hun dochter uit te kiezen. Zij vonden het heel ondankbaar dat ik niet op hun voorstel wilde ingaan.” Niet in een Nederlands Blijf-van-mijn-lijf huis, maar bij de Muslim Women’s Helpline in Londen, vindt Naema hulp. “Ik kreeg advies waar ik zelf in eerste instantie niet op was gekomen. De moslima aan de telefoon raadde me aan om mezelf te bewapenen met de islamitische regels. In de Hadith, de overleveringen over het doen en laten, staat dat je het recht hebt een huwelijkskandidaat die je ouders hebben uitgezocht, te weigeren. Zonder toestemming van de vrouw geen huwelijk. Het is niet islamitisch om vrouwen tegen hun zin uit te huwelijken.” Na een jaar wordt de verloving verbroken. “Dat was een opluchting voor mij, maar heel pijnlijk voor mijn ouders. Een verbreking van een verloving is een schandaal. Mijn ouders hebben heel wat kritiek over zich heen gekregen van vrienden en familie uit de Pakistaanse gemeenschap.” Dat Naema een paar jaar later trouwt met een Nederlandse man - en in haar eerste boek ‘Een moslima ontsluiert’ alle moslima’s oproept om hun eigen leven in te richten zoals ze zelf willen, vooral als het gaat over relaties en seksualiteit - is voor haar ouders te veel van het goede. Ze verbreken het contact met hun dochter. “Een heel groot offer dat ik heb moeten brengen om het leven te leiden dat bij me past. Gelukkig komt het contact met mijn ouders heel voorzichtig weer op gang, maar het is nog kwetsbaar. Ik weet dat ik ze met mijn nieuwe boek opnieuw pijn zal doen.”

Zeemeermin In ‘Bruid van de Dood’ zoekt Sophia de oplossing voor haar netelige positie ook in de Sharia, de islamitische wetten. “Zij schiet daarin alleen te ver door. Sophia voelt zich als de kleine zeemeermin in het gelijknamige sprookje van Andersen. Ze verlangt naar de andere wereld, een wereld die alleen bereikt kan worden als er een groot offer wordt gebracht. In het sprookje verliest de zeemeermin haar stem om mens te kunnen worden en te trouwen met de prins die ze liefheeft. Sophia bedenkt een andere, maar niet minder radicale oplossing.”

‘Nu ik wat ouder begin te worden, zie ik dat ik deel uit maak van een lange traditie. Dat ik me niet zomaar los kan koppelen, maar er op mijn manier mee verder wil’

Na een aantal boeken waarin Naema Tahir zich heftig afzet tegen de onderwerping van de vrouw (‘Kostbaar bezit’) en de verscheurdheid van migranten beschrijft (‘Eenzaam Heden’) - en het geestige moslimsprookjesboek ‘Groenkapje en de bekeerde wolf’ - merkt ze dat ze milder is geworden. “Eigenlijk is die mildheid al ingezet met mijn laatste boek. Als je kunt lachen om dingen, zijn de scherpe kantjes er al af. Ik was eerst zo boos door wat mij door mijn ouders in naam van het geloof was aangedaan, dat ik weinig goeds meer kon zien in de islam en de cultuur van Pakistan. Ik had de neiging alles overboord te gooien. Nu ik wat ouder begin te worden, zie ik dat ik deel uitmaak van een lange traditie. Dat ik me niet zomaar los kan koppelen, maar er op mijn manier mee verder wil.”

Elegant De vrucht van die hernieuwde kennismaking met haar cultuur en religie komt in oktober 2011 uit: ‘Elegante Emancipatie’. In dat boek beschrijft Naema of en hoe de moslima in haar emancipatie gebruik kan maken van de Koran, de Hadith en de Sharia. “De derde emancipatiegolf zal een heel elegante zijn, want moslima’s zijn er de vrouwen niet naar om in een tuinbroek

met kort rood haar op de barricades te klimmen. Zij kiezen hun eigen weg, misschien wel met een hoofddoek op en de Koran in de hand. Ik zeg niet dat dat ook mijn manier is. Mijn ambitie is te verkennen of moslima’s er goed aan doen op deze subtiele wijze te emanciperen. Al zal ik altijd kritisch blijven, ik ben niet voor niets mensenrechtenjuriste en helaas is het zo dat de islam – net als andere godsdiensten – regels heeft die vrouwen achterstellen. Sommige andere religieuze regels worden vaak door mannen misbruikt om de vrouw eronder te houden. Voor mij persoonlijk is de hoofddoek een teken van onderdrukking, maar als er vrouwen zijn die er juist kracht uit putten, moeten ze die lap stof vooral ophouden.” Vanaf september dit jaar, tot en met januari 2011 zal Naema over dit onderwerp college geven op de Roosevelt Academy, het University College in Middelburg. “Daar zie ik erg naar uit. Dit soort colleges is voor zover ik weet in Europa nauwelijks eerder gegeven.”

Eergevoel Misschien moeten we de moslima eens een tijdje met rust laten, en ons meer focussen op de moslimman, stelt Naema voor. “Het zou pure winst zijn als de man zijn eergevoel los zou kunnen koppelen van het gedrag van de vrouwen uit zijn familie. Waarom kan een vader, broer, echtgenoot niet trots zijn als zijn dochter, zus of vrouw haar eigen leven leidt?” Ook hier wil ik onderzoeken of de Koran in eerste instantie juist een hulpmiddel zal kunnen zijn. “Je moet met kleine stapjes beginnen. In de Koran staat wel dat de man kostwinner is, maar er staat nergens dat de vrouw niet mag werken. Sterker nog, het geld dat zij met een eigen onderneming verdient, mag zij naar eigen inzicht besteden. In het Midden-Oosten zijn vrouwen die met dat geld een fonds zijn begonnen of een ziekenhuis. Zij gebruiken de Koran als bondgenoot.” Op Bali – waar in tegenstelling tot de rest van Indonesië de moslims in de minderheid zijn – konden moslima’s steeds moeilijker aan een man uit hun

geloofsgemeenschap komen. “Volgens de regels mag een moslim wel met een christelijke vrouw trouwen, maar andersom

‘De derde emancipatiegolf zal een heel elegante zijn, want moslima’s zijn er de vrouwen niet naar om in een tuinbroek met kort rood haar op de barricades te klimmen. Zij kiezen hun eigen weg, misschien wel met een hoofddoek op en de Koran in de hand’

AcAdemy® Magazine / 2010

absoluut niet. De gedachte hierachter is dat de moslima te zwak is en men bang is dat de religie verloren gaat als zij met een andersgelovige zou trouwen. Maar tegenwoordig zijn steeds meer vrouwen bemiddeld, invloedrijk en hoog opgeleid. Daarom keurt een vader een huwelijk van een moslima met een christen op Bali steeds vaker goed. Vaders zeggen: ‘Mijn dochter is net zo belangrijk als een man, daarom mag het’. Het is misschien niet zo recht door zee als wij in Nederland gewend zijn, maar het is ook een manier om je doel te bereiken.”

Mr. Naema Tahir is als dochter van Pakistaanse ouders in Slough bij Londen geboren. In 1980 kwam het gezin naar Nederland. Daarna heeft Naema nog in de Punjab gewoond. Ze studeerde Nederlands recht in Leiden en werkte daarna als jurist voor Nederlandse en internationale instellingen, o.a. in Lagos, en tot 2006 als jurist mensenrechten voor de Raad van Europa in Straatsburg. Naema, die na een aantal opiniestukken in NRC Handelsblad het stempel ‘kritische moslima’ draagt is geregeld in Nederland om aan haar Nederlandstalige boeken te werken. Nederlands is haar vierde taal, die ze daarom zo vaak mogelijk moet horen, spreken en lezen. Na haar essaybundel ‘Een moslima ontsluiert’ (2005) heeft ze opzienbare verhalen geschreven in ‘Kostbaar bezit’. In 2008 zijn haar roman ‘Eenzaam heden’ en de sprookjesbundel ‘Groenkapje en de bekeerde wolf’ uitgekomen. ‘Bruid van de dood’ is haar nieuwste boek. Het verhaal gaat over Sophia, dochter uit een Pakistaans gezin. Ze groeit op in Rotterdam. Haar ouders houden vast aan moslimtradities uit het land van oorsprong. Daar hoort bij dat zij voor hun dochter de juiste partner zoeken. Een volle neef uit Londen lijkt de ideale man. De verwesterde Sophia voelt zich als de kleine zeemeermin uit het gelijknamige sprookje van Andersen. Ze verlangt naar de andere wereld, die alleen te bereiken is door een groot offer te brengen. De uithuwelijking is een breekpunt en Sophia komt in verzet. Uitgever: De Geus. ISBN 978-90-445-1550-3.

naematahir@speakersacademy.eu

Editor’s Choice The Road Not Taken Two roads diverged in a yellow wood And sorry I could not travel both And be one traveler, long I stood And looked down one as far as I could To where it bent in the undergrowth;

And both that morning equally lay In leaves no step had trodden black. Oh, I kept the first for another day! Yet knowing how way leads on to way, I doubted if I should ever come back.

Then took the other, as just as fair, And having perhaps the better claim, Because it was grassy and wanted wear; Though as for that the passing there Had worn them really about the same,

I shall be telling this with a sigh Somewhere ages and ages hence: Two roads diverged in a wood, and II took the one less traveled by, And that has made all the difference.

AcAdemy® Magazine / 2010

EuroCollege Hogeschool Versneld en begeleid MBO & HBO Praktijkgerichte opleidingen in Hospitality & Evenementen Management速 en International Hotel & Hospitality Management速

Openavonden dinsdagavond of donderdagavond 19.30 - 21.30 uur 2010 2011 Locatie

: 2 en 30 november : 20 januari, 17 februari, 24 maart, 21 april, 9 juni en 30 juni : Westblaak 139, Rotterdam. Tel. 010 - 478 01 29

www.eurocollege.nl

RECHTSFILOSOFIE

Geografie van goed en kwaad Tijdens zijn studie van de klassieken raakt andreas Kinneging doordrongen van het belang van de traditionele deugdenleer, ontsproten in de Klassieke Oudheid en bewaard gebleven in het – katholieke – christendom. Deze leer is bij uitstek het instrument voor een morele opvoeding. en die is weer essentieel, aldus Kinneging, omdat de mens nu eenmaal uit krom hout is gesneden. Of op z’n protestants: omdat de mens is geneigd tot alle kwaad. zijn belangrijkste kritiek op het Verlichtingsdenken is dan ook dat daarin het kwade in de mens wordt genegeerd. Het boek is een kritiek op de westerse cultuur. Hij vindt het belangrijk om zich te bezinnen op de eigen cultuur en niet alleen op die van een ander. Fotograﬁe: Roy Beusker 18

AcAdemy® Magazine / 2010

in het kader van zijn toetreding als faculty member tot Speakers academy® stelt albert de Booy, oprichter en CeO van Speakers academy®, andreas Kinneging een aantal vragen over diens boek ‘geograﬁe van goed en kwaad’.

albert de Booy: in uw leven heeft u een belangrijke geestelijke ommekeer meegemaakt. Ooit geloofde u in de zegeningen van de Verlichting en Romantiek. Door uw studie van de oude Romeinen maakte uw vooroordeel (nl. dat hun politieke en ethische denken primitief en gebrekkig is) plaats voor het inzicht dat óns denken primitief is en dat het antieke denken verregaand superieur was aan het nieuwe denken dat ervoor in de plaats was gekomen. zelfs stelt u dat met de Verlichting de ondergang begint van de westerse beschaving. Uw boodschap luidt dan ook: terug naar de bron! Hoe moeten wij dit doen? Andreas Kinneging: “Door ons weer te verdiepen in de bron, of liever gezegd de bronnen, van onze beschaving. Dat betekent eerst en vooral: lezen, studeren, je erin verdiepen. Niet zozeer aan de hand van secundaire literatuur, alswel door de grote werken uit onze intellectuele traditie zelf te bestuderen. Je kunt honderd boeken lezen over Plato, maar je gaat Plato pas echt begrijpen als je hem zelf leest. Echt leest. Dat wil zeggen: als een koe. Langzaam en herkauwend.”

Immanuel Kant

controlemechanismen vooraf en door straffen achteraf en daar past voorzichtigheid, immers ook de controleurs en straffers zijn uit krom hout gesneden. in dit kader moet ik denken aan een spreuk van Paulus: ‘ik doe het goede niet dat ik wil, maar het kwade dat ik niet wil’.

Stuiten we hier niet op het menselijk tekort nl. we willen a.B.: De structuur van uw boek doet mij denken aan wel, maar we kunnen niet? Ofwel is het verschil tussen een muzikale compositie. een drietal hoofddelen die twee niet ‘lijden’, onze condition humaine ? voorafgegaan door een opmaat en gevolgd door een coda. in totaal 24 hoofdstukken waarin u uw betoog A.K.: “Ja, U heeft gelijk. Eén van de belangrijkste oorzaken uiteenzet en ons deelgenoot maakt van uw bevindingen. van het lijden is, dunkt me, het onvermogen van de mens in deze ﬁlosoﬁsche sonate pleit u in de opmaat voor daadwerkelijk voor elkaar te krijgen wat hij voor elkaar zou het nemen van rust en Bildung, niet alleen voor jezelf, willen krijgen. Vaak lukt dat gewoon niet. Het kan om van alles gaan. Kleine zaken als op tijd maar ook voor de ander en komen en grote zaken als je huwelijk de omgeving. U pleit voor het goed houden. Dat is inderdaad een scheppen van orde in de chaos en Apostel Paulus: belangrijk aspect van de menselijke het goed zorgen voor lichaam en conditie, of - scherper uitgedrukt - het geest. een pleidooi voor psychische ‘Ik doe niet het goede dat menselijk tekort. Maar er is ook nog gezondheid (aandacht, respect, ik wil, maar het kwade dat een ander aspect. Vaak kunnen we ascese). een zoektocht naar het het eigenlijk wel, maar willen we niet. goede leven. een zoeken naar ik niet wil’ Dat brengt ons op het mysterie van de het antwoord op de vraag ‘wat wil, dat merkwaardige fenomeen. Er is de mens?’ (De alomvattende bestaat zoiets als wilskracht, maar ook slotvraag van immanuel Kant die de vragen wat mag ik hopen, wat moet ik doen, wat wilszwakte. Daarover had Paulus het. Maar er bestaat ook zoiets kan ik weten? samenvat). U schrijft ook over het belang als een goede wil en - angstaanjagend - het tegenovergestelde: van willen en kunnen (met het kennen als intellectuele de kwade wil. Die veroorzaakt ook veel lijden.” component). Over de kwade wil die destructie begeert. Over het zelf kunnen en de combinatie met het kunnen (Cf. het grafschrift van Ovidius: ‘heu, patior telis, vulnera facta van de ander (met een exponentieel resultaat). Over de meis’; ‘helaas, al mijn wonden zijn mij door mijn eigen pijlen intoming van de wil, omdat we immers allen uit krom toegebracht’). hout zijn gesneden. De wil moet worden ingetoomd door

AcAdemy® Magazine / 2010

vriendelijkheid. We spreken over een deugd als een waarde door een persoon wordt belichaamd. De morele waarden staan in het grieks-Romeinse en christelijkhumanistische denken hoog in de waardenhiërarchie, boven vitale, esthetische en economische waarden. U schetst een lijn van Socrates via het christendom naar Kant (met de door de laatste geformuleerde categorische imperatief), die deze opvatting verwoordt. Daartegenover stelt U een lijn van de soﬁsten via Hobbes naar de Verlichting en onze tijd, die met name vitale waarden, als leven en macht, maar ook economische waarden als rijkdom, en soms zelfs estethische waarden, boven ethische waarden stelt. ethische waarden worden in deze laatste lijn hooguit gezien als middelen ten behoeve van de eerder genoemde vitale en andere waarden. zo gezien zijn ethische waarden er ten behoeve van bijvoorbeeld het overleven, of de macht.

Plato

a.B.: in het hoofdstuk over persoonlijke ethiek spreekt u over spiritueel kapitaal. U verstaat hieronder de voorraad individuele deugden die u verdeelt in zelfoverstijgende deugden zoals moed, ijver, volharding en inventiviteit en zelfbeheersingsdeugden zoals zelfdiscipline, spaarzaamheid, netheid, bedachtzaamheid en gematigdheid. ze helpen de mens zijn zwakheid te overwinnen. U stelt dat de mens van nature een woeste barbaar is die moordt en rooft. Door indamming van de woestheid begint de beschaving en ontstaat er een constructieve activiteit zoals goede zorg voor zichzelf, voor de ander en voor de wereld. een goed leven (en daar gaat het eigenlijk allemaal om) geeft gestalte aan de belangrijkste deugden (de Platoons-Ciceroonse kardinale deugden), te weten rechtvaardigheid, verstandigheid, moed en gematigdheid. Kan de mens zichzelf indammen ? en kan hij zich ‘trainen’ in deze deugden? Of heeft hij die deugden in aanleg, van nature? A.K.: “Een zeer belangrijke vraag! Eén van de hoofdvragen van Socrates. Is morele opvoeding mogelijk? Kan een mens worden ‘getraind’ in moed, bijvoorbeeld, of in zelfbeheersing? Kan hij door zijn opvoeding waarlijk moedig of gematigd worden, waar hij dat eerst niet was? Kan het karakter net zo gevormd worden als het verstand? Het antwoord is, lijkt me, tot op zekere hoogte. Zoals je iemand met een laag IQ maar weinig bij kunt brengen, zo kun je ook iemand met een aangeboren neiging te schransen, maar moeilijk leren zich met eten te beheersen. Er moet dus ook iets zijn van een natuurlijk aanleg. Dat maakt echter ‘training’ niet overbodig. Integendeel. Zoals het verstand getraind kan en moet worden, zo kunnen en moeten ook kwaliteiten als moed en zelfbeheersing getraind worden. Oefening baart kunst, zeggen we niet zomaar.”

a.B.: een van de meest misbruikte begrippenparen is het paar ‘waarden en normen’. We bedoelen hiermee morele waarden en normen, waarbij de waarden in de mens liggen besloten en de normen van buitenaf worden opgelegd in de vorm van geboden of verboden. U noemt voorbeelden van morele waarden zoals rechtvaardigheid, trouw, dapperheid, oprechtheid, bescheidenheid,

Leidt dit alles niet tot een goedkoop politiek en individualistisch opportunisme? Plukken we daar nu niet de wrange vruchten van in de vorm van allerhande crises (zie grafschrift Ovidius)? is er primair niet sprake van een existentiële crisis? A.K.: “Eens. Als ethiek slechts een middel is ten behoeve van iets anders, dan is het te weinig. Variërend op Kant: men moet de ethiek ook altijd zien als doel op zich. In dit verband zou je kunnen stellen dat een groot deel van de aandacht die er momenteel is voor ethisch ondernemen niet meer is dan opportunisme, ingegeven louter door zorg om de portemonnee. Ander voorbeeld: iemand die alleen maar niet steelt uit angst gepakt te worden, is niet echt eerlijk. Ook hij is een opportunist, in de letterlijke zin van het woord. Als hij de kans krijgt, steelt hij namelijk wel. Een samenleving van dergelijke opportunisten roept een enorm controleapparaat op, om ze in de hand te houden. Maar omdat ook dat apparaat zal bestaan uit opportunisten, zal er alom corruptie en machtsmisbruik zijn. Geen prettig idee!” Socrates

a.B.: ”Rechtvaardig is alleen hij die de wil bezit ieder het zijne te geven (suum cuique tribuere). Het is een deugd die verworven moet worden aangezien iedereen van nature de neiging heeft zichzelf voor te trekken. Dit laatste spruit voort uit angst, onmatigheid en onverstandigheid. Rechtvaardigheid vereist een herstel van integriteit en een ongedaan maken van schade, een quid pro quo. er is sprake van vereffening. Kwijtschelding om niet van een morele schuld (ofwel vergeving) ontbreekt bij de grieken en Romeinen, maar neemt daarentegen een centrale plaats in in het christendom. Vergeving is alleen mogelijk als er sprake is van berouw. U stelt dat vergeving een condicio sine qua non is voor sociale harmonie. U houdt een pleidooi voor eerherstel van de vergeving en voor

AcAdemy® Magazine / 2010

het in praktijk brengen van de naastenliefde. Hoe wilt u dit bewerkstelligen als een groot deel van de huidige generatie vindt dat goed en kwaad voor iedereen anders ligt (dit in lijn van de soﬁsten)? A.K.:”Het vigerende morele relativisme is een product van de jaren zestig van de vorige eeuw. De wortels van het relativisme zijn veel ouder, maar in die tijd werd het, voor het eerst in de wereldgeschiedenis eigenlijk, de morele filosofie van de massa. Het wordt de kinderen nu met de paplepel ingegoten. Ik beschouw dit als een immens probleem. Misschien wel het grootste probleem van onze tijd. Het maakt namelijk weerloos tegen het kwaad. Je kunt immers niets meer echt absoluut kwaad noemen. Ik maak soms studenten mee die zo verdwaasd zijn door het relativisme dat ze zelfs ontkennen dat de Holocaust een voorbeeld is van een absoluut kwaad. Wat valt hiertegen te ondernemen? Aangezien het om ideeën gaat en ideeën alleen kunnen worden bestreden met betere ideeën, is mijn antwoord: blijven spreken met hen. Blijven proberen hen te overtuigen dat het morele relativisme niet de hoogste waarheid is. Bijvoorbeeld door te laten zien hoe belangrijk noties als vergeving, berouw en naastenliefde zijn. Als je ze goed tot je door laat dringen, zijn ze niet weg te relativeren.”

a.B.: U stelt dat de mens is geneigd tot alle kwaad. niet gedoemd, maar slechts geneigd. er blijkt een strijd te woeden in ons innerlijk tegen het kwaad in onszelf. Wij blijken zelf onze ergste vijand. Deugden bewaren de mens voor het kwaad dat in hemzelf ligt. Dit is des te belangrijker omdat het kwaad de tendens heeft te escaleren. Bovendien is het kwaad besmettelijk. Wij staan bloot aan de verleiding van de zeven hoofdzonden (hoogmoed, hebzucht, wellust, toorn, gulzigheid, afgunst, traagheid). Je vraagt je af hoeveel moeite het kost om een deugdzaam leven te leiden, de gevaren die op ons loeren in ogenschouw nemend. Waar kunnen we uiteindelijk de sleutel vinden tot rust en tot innerlijke ommekeer (metanoia)? is de ‘strijd in onszelf’ dezelfde strijd die bij de islam bekend is onder de term ‘Heilige Oorlog” (Jihad)? A.K.: ”Om met de laatste vraag te beginnen, omdat die het makkelijkst is: ja. Wat de moslims de ‘jihad’ noemen is eerst en vooral de strijd tegen jezelf, tegen het lagere of het kwaad in jezelf. Vandaar ook dat ze in dit verband spreken van ‘de grote jihad’. Een interessante overeenkomst met onze eigen traditie, zoals er trouwens vele meer zijn. De gedachte, die je tegenwoordig nogal eens hoort, dat de Islam een volstrekt

Adam Smith: ‘Mercy to the guilty is cruelty to the innocent’ andere visie op mens en maatschappij zou impliceren dan die van onze eigen traditie, is onjuist. Natuurlijk zijn er verschillen, maar er zijn net zo veel of meer overeenkomsten. Manicheïsme is niet op zijn plaats.

Publicaties Andreas Kinneging schrijft veelvuldig in Trouw populair-wetenschappelijke stukken over de klassieke deugdenleer. Hij ontdekte de realistische fenomenologie van filosofen als Edmund Husserl, Max Scheler, Nicolai Hartmann, Adof Reinach, Dietrich von Hildebrand, Aurel Kolnai, en vele anderen. Van Nicolai Hartmann gaf hij een nieuwe editie uit van ‘Ethics’. In 2005 verscheen ‘Geografie van goed en kwaad’, een verzameling filosofische essays die Kinneging in het voorafgaande decennium schreef. Voor dit boek ontving hij in 2006 de Socrates-wisselbeker. • (2008) Het goede leven. Een briefwisseling (met Piet Gerbrandy). Uitgeverij Meulenhof. ISBN 9789029081566 • (2006) Geografie van goed en kwaad. Filosofische essays. Uitgeverij Het Spectrum. ISBN 9789027428257 • (2004) Loyalty in the modern world, Modern Age XLVI, pp.66-73 • (2002-2004) Nicolai Hartmann: Ethics, edited by A.A.M.Kinneging, 3 vols. New Brunswick NJ: Transaction Publishers. With extensive introductions. • (2001) Realist Phenomenology and the Foundations of Natural Law. The vindication of the moral order in the works of Scheler, Hartmann, and Hildebrand, American Journal of Jurisprudence XLVI, pp. 257275. • (2000) Het Conservatisme. Kritiek van verlichting en moderniteit, Philosophia Reformata LXV, pp. 126-153. • (1997) Aristocracy, Antiquity, and History. Classicism in political thought. New Brunswick NJ: Transaction Publishers.

Dat brengt me op uw eerste vraag. Ik denk dat de sleutel tot innerlijke rust en harmonie ligt in het in de pas lopen met wat wel eens genoemd is ‘de orde der dingen’ of ‘de natuurwet’ of, in een andere cultuurkring ‘de tao’. Er bestaat iets wat je een wet zou kunnen noemen, die niet gemaakt is door de mens en ook niet door hem veranderd kan worden, die besloten ligt in de aard der dingen. Deze wet gebiedt ons een aantal zaken en verbiedt andere. Als we haar overtreden zijn er onherroepelijk negatieve consequenties. In onze verhouding met anderen, maar ook innerlijk. We verliezen onze rust, onze balans. Het vinden en vasthouden van die wet is jammer genoeg voor ons mensen heel lastig. Het is een voortdurend zoeken ernaar. Steeds weer gaan we de mist in. Daar is weinig aan te doen, behalve dan te beseffen dat het zo is en de bereidheid te hebben tot verandering. Dat is denk ik wat onder metanoia wordt verstaan.”

a.B.: in uw boek legt u uit dat het gezin traditioneel als basiseenheid wordt gezien van de sociale, politieke en religieuze orde. zonder goede huwelijken geen goede gezinnen, zonder goede gezinnen geen goede maatschappij. Het beeld van het gezin is in de loop der tijd enorm veranderd. Het ‘gezin als veilige haven in een harteloze wereld’ is een romantisch beeld. Sedert de zestiger jaren van de vorige eeuw en met name nu, begin 21ste eeuw, wordt het gezin meer gezien als een privé aangelegenheid waarvoor men een contract afsluit.

AcAdemy® Magazine / 2010

Het staat alle individuen vrij een dergelijk contract aan te gaan zolang zij dit uit vrije wil doen. er is dan zo gezien geen goede basis voor het onderscheid tussen mensen van verschillend en mensen van hetzelfde geslacht, of tussen bloedverwanten en niet-bloedverwanten. zelfs polygamie zou contractueel kunnen moeten worden vastgelegd (sic). Het is uitsluitend de instemming die telt. U geeft aan dat er in feite geen fundamenteel verschil is met bijvoorbeeld een arbeidscontract. Dit komt allemaal heel zakelijk over en staat lijnrecht tegenover onze opvattingen van het huwelijk en van de liefde. en toch lijkt het alsof wij allen op een natuurlijke manier naar deze ’verzakelijking en juridiﬁcering’ toegroeien. Hoe komt dat? A.K.: “Dat komt doordat onze ideeën over goed en kwaad niet bestaan uit losse gedachten, maar altijd deel uitmaken van het grote geheel waarin ze passen. Je zou dat een ethische wereldbeschouwing kunnen noemen. Wie gelooft in de ethische theorie dat alles wat mensen doen goed is, zolang er sprake is van wederzijdse instemming en geen schade aan derden, kan niet anders dan uiteindelijk concluderen dat polygamie, het huwelijk tussen vader en dochter en wat dies meer zij, gelegaliseerd moet worden. Ik zeg opzettelijk ‘uiteindelijk’, omdat de emoties de logisch dwingende conclusie een hele tijd kunnen tegenhouden. Maar uiteindelijk zullen ze moeten wijken voor wat de rede lijkt te dicteren. Aan zo’n intellectuele kooi, waar ik zelf trouwens heel wat ervaring mee heb, kun je alleen ontsnappen als je erin slaagt de beperkingen van de betreffende ethische wereldbeschouwing als geheel in te zien.”

a.B.: in uw hoofdstuk ‘Publieke ethiek’ laat u zien dat morele eisen die aan een persoon moeten worden gesteld evenredig toenemen met zijn maatschappelijke positie. aan de politieke, bestuurlijke en militaire elite moeten de hoogste morele eisen worden gesteld, veel hoger dan aan het gewone volk. U geeft aan dat de studie van de humaniora (de studie van de mens met als doel het doorgronden van de menselijke conditie en hem te helpen zelf een deugdzaam mens te worden) en de ontwikkeling van de kardinale deugden en een grondige vorming (Bildung) de voorwaarden scheppen om uit te groeien tot een deugdzaam mens. Dan is men klaar voor de functie van ambtsdrager en ambtenaar. Dit is een aristocratisch model, gedreven door de gedachte dat de moreel besten dienen te regeren. Hoe kwaliﬁceert u het niveau van de doorsnee ambtsdrager en ambtenaar in nederland? A.K.: “Van de ambtenaar als een 7. Het kan beter, maar ook veel slechter. Van de ambtsdrager - Kamerleden, ministers, burgemeesters etc. - als een 5. Het kan nog slechter, maar ook veel beter.”

a.B.: De soevereiniteit van de staat waarborgt de vrede en de veiligheid van haar onderdanen. zonder een dergelijke soevereiniteit heersen wanorde, twist en oorlog en dus armoede. De basis is een geweldsmonopolie van de staat (‘zwaardmacht’). U deﬁnieert de rechtsstaat als een soevereine staat die door het recht wordt beheerst. Moet

recht volgens u een waarborg zijn tégen de staat, een institutie die het optreden van de staat aan banden legt en zo willekeur en tirannie voorkomt, of voorbehouden zijn aan de staat, ofwel het recht als een instrument van de staat? A.K.: “Wat mij betreft allebei. Een rechtsstaat kenmerkt zich juist door dit tweezijdige karakter van het recht. Het is ten eerste hèt instrument van de staat om de orde te handhaven. Zonder recht zou er immers anarchie heersen. Het leven van de mens zou eenzaam zijn en arm, ellendig, beestachtig en kort, om de beroemde woorden van Thomas Hobbes te citeren. Maar het recht mag niet ontaarden in een onderdrukkingssysteem, dat van de onderdanen slaven maakt. Daarom moet het ook altijd een waarborg zijn tegen de staat. Vandaar dat de rechtsbescherming van het individu zo belangrijk is.”

Juvenal: ‘Quis custodiet ipsos custodes?’ (Wie zal de bewakers bewaken?)

a.B.: Met de toenemende macht van europa zal over afzienbare tijd de nederlandse soevereiniteit ophouden te bestaan. Hoe staat u tegenover deze mogelijkheid ? A.K.: “Anders dan vele anderen sta ik daar positief tegenover. Naar mijn smaak staan we als Europeanen voor een simpele, maar o zo belangrijke keuze. Of we kunnen ervoor kiezen een verzameling van kleine en wat minder kleine staatjes te blijven, die het als puntje bij paaltje komt nooit met elkaar eens zijn en die zich altijd het recht blijven voorbehouden op dat soort momenten hun eigen weg te gaan. Of we kunnen opgaan in één grote Verenigde Staten van Europa. Dat laatste lijkt me verreweg het verstandigst, gezien de ontwikkeling van de mondiale machtsverhoudingen. De macht zal de komende honderd à tweehonderd jaar komen te liggen bij een klein aantal zeer grote staten: de Verenigde Staten van Amerika, China, India, Rusland en Brazilië wellicht en misschien nog één of twee andere staten. We kunnen als Europeanen kiezen: of meedoen met deze giganten, op voet van gelijkheid, of ten prooi vallen aan een van hen. De oude Grieken in de vierde eeuw voor Christus lukte het ook niet, ondanks Demosthenes’ oproepen daartoe, zich te verenigen tegen de Macedoniërs. We kennen de gevolgen…..”

a.B.: Sedert 100 jaar gaat de staat meer en meer over tot regelgeving en sedert de zestiger jaren van de vorige eeuw is dit uitgemond in een ongekende vloed van regelgeving van staatswege. in haar verlengde ontstond een enorm groeiend ambtenarenapparaat. Dit alles met oogmerk de burger te verzorgen ‘van de wieg tot het graf’. Hoe verhoudt de verzorgingsstaat zich nu ten opzichte van de rechtsstaat?

AcAdemy® Magazine / 2010

A.K.: “Goede vraag. Lastig om in kort bestek antwoord op te die functioneren op basis van botte macht over de meerderheid geven. Links heeft altijd beweerd dat de verzorgingsstaat de van de Kamerleden. Dat heet ‘fractiediscipline’. Elk Kamerlid van een regeringsfractie wordt geacht met zijn rechtsstaat pas werkelijk realiseert. Onder het fractie mee te stemmen in de Kamer. En wat motto van Marx: wat heb je aan je rechten, als de fractie stemt wordt goeddeels bepaald in de je geen hemd aan je lijf hebt, niets te eten en partijtop, die verdeeld is over de regering en de geen huis om in te wonen? Daar zit natuurlijk fractietop. De echte macht in Nederland hebben veel in. Als je geen geld hebt om een advocaat dus die paar mensen die de partijtop uitmaken te betalen, blijft het recht op een eerlijk proces van de regerende partijen. Een hele kleine wel erg abstract. Het is dus goed dat er een oligarchie. Als je hen ernaar vraagt, zeggen ze toevoegingssysteem bestaat, dat advocaten steevast: het is weliswaar niet zo fraai, maar het van staatswege subsidieert ten behoeve van moet, anders wordt het parlement een Poolse minder draagkrachtigen. Een mooi voorbeeld Landdag en dan wordt het land onregeerbaar. van een verzorgingsstaatsarrangement dat de Ik geloof er niets van. In Scandinavië bestaan rechtsstaat versterkt. Maar dit is niet het hele al sedert decennia minderheidskabinetten, verhaal. Want de verzorgingsstaat kan ook de die steeds weer met het parlement in de slag rechtsstaat ondermijnen. Een voorbeeld: de moeten om tot een besluit te komen. Heerst verzorgingsstaat is een gigantisch systeem van daar soms anarchie?” financiële subsidies aan allerlei individuen en organisaties. Dat roept fraude op. De mens is ISBN 9789049103613 nu eenmaal tot het kwade geneigd. Om fraude tegen te gaan zijn er controles nodig. En hoe a.B.: in uw hoofdstuk over rechtsposimeer subsidies er zijn hoe meer controles er zullen moeten tivisme, rechtsstaat en natuurrecht stelt u vast dat de zijn. En omdat de mens steeds slimmere methodes bedenkt hamvraag is of het natuurrechtelijk denken, de morele om de controleurs te misleiden, zullen die controles steeds orde, kan worden verankerd. U laat nicolai Hartmann scherper en indringender moeten zijn. Het gevolg is een steeds aan het woord. Hartmanns uitgangspunt is de vraag verder gaande aantasting van één van onze belangrijkste wat de inventaris is van het zijn (de wereld). Hij onderrechtsstatelijke rechten: het recht op privacy, het recht om met scheidt twee zijnswijzen: het reële zijn en het ideële zijn. rust gelaten te worden.” Het reële zijn omvat alles wat bestaat in tijd en ruimte

a.B.: in een democratie bestaat altijd de verleiding voor de meerderheid te regeren ten koste van de minderheid. Maar dit is niet de bedoeling van de democratie. De regering is er ten behoeve van het gehele volk, niet ten behoeve van de meerderheid van het volk. Dit is een morele plicht. U schrijft dat er twee belangrijke eisen aan de democratie kunnen worden gesteld. Ten eerste dient de meerderheid altijd zo veel mogelijk rekening te houden met de opvattingen en de wensen van de minderheid. een tweede eis is dat vermeden wordt dat de meerderheid en de minderheid voortdurend uit dezelfde personen bestaan. als hieraan niet wordt voldaan dan is er sprake van een ‘tirannie van de meerderheid’ (a. de Tocqueville). Om deze perversie te voorkomen stelt u dat representatie, machtenscheiding en checks and balances de belangrijkste waarborgen zijn om tirannie en anarchie te voorkomen. Kunt u de lezers uitleggen hoe het, in dit licht, is gesteld met de verhouding in nederland tussen parlement en regering? A.K.: “Niet bijster goed, ben ik bang. Het parlement heeft allang zijn onafhankelijkheid tegenover de regering verloren en kan haar dus niet goed controleren. Dat komt omdat we in Nederland doorgaans meerderheidskabinetten hebben gehad,

John Stuart Mill: ‘De menselijke natuur is geen machine die men naar een model kan bouwen’

(spatio-temporeel) ofwel het Dasein (existentia). naast deze reële sfeer onderscheidt Hartmann de sfeer van het ideële zijn, die alle ideële entiteiten omvat. Deze kenmerken zich daardoor dat ze niet in tijd en ruimte bestaan. er is geen Dasein maar slechts Sosein, essentia, met als voorbeeld bv. de wiskundige grootheden. Bestaat er ook een ideële essentie van de morele waarden? en zo ja, is die notie aangeboren of aangeleerd? A.K.: “Dat morele waarden een ideëel en dus objectief en vooraf gegeven zijn, maakt precies de kern uit van het natuurrechtsdenken. Mijn boek, de ‘Geografie van goed en kwaad’ is een uiteenzetting en een verdediging van deze gedachte. De heersende opvatting in de natuurrechtstraditie over de vraag hoe de waarden kunnen worden gekend is dat wij mensen daar als het ware een zintuig voor hebben. Wij ‘zien’ ze. Niet met ons lijfelijke oog, maar met ons ‘geestesoog’. Sommige natuurrechtsdenkers spreken overigens liever van ‘aanvoelen’, om te benadrukken dat het niet alleen een zaak is van het verstand, maar ook van het gevoel. Niet iedereen voelt de waarden overigens evengoed aan. Sommige mensen zijn zelfs volledig waardenblind. De meesten zien bepaalde ‘regio’s’ van waarden beter dan andere. Ook tussen culturen zijn wat dit betreft verschillen. In bepaalde culturen worden bepaalde waarden sterk benadrukt, in andere weer andere. Dat is niet omdat de waarden relatief zijn, maar omdat ons zicht op de waarden beperkt is, zouden natuurrechtsdenkers zeggen.”

a.B.: Welke adviezen zou u willen geven aan de aankomende generatie met betrekking tot de nabije toekomst? A.K.: “Tolle et lege: neem en lees. Niet veel, maar het beste wat ooit is gezegd en gedacht.”

AcAdemy® Magazine / 2010

Van de redactie De Teldersstichting

Churchill en Margaret Thatcher. Een van de belangrijkste liberaal-conservatieve

De Teldersstichting is de liberale denktank van Nederland. Het is een onafhankelijk

denkers is Alexis de Tocqueville (Frans socioloog uit de 19de eeuw).

wetenschappelijk bureau ten behoeve van het liberalisme, gelieerd aan de VVD. Andreas Kinneging: “Het conservatisme kan worden samengevat als de Axiologie

wereldbeschouwing die, in reactie op Verlichting en Revolutie, een welbewuste

De bestudering van waarden, vooral intrinsieke waarden (zoals die binnen

verdediging is van het christelijke en klassieke erfgoed contra de nieuwe liberale

de ethiek, esthetiek en religie), maar ook instrumentele waarden (zoals in de

en socialistische wereldbeschouwingen, die uit Verlichting en Revolutie zijn

economie), in het bijzonder met betrekking tot de manier waarop zij kunnen

ontstaan.”

worden gekend of ervaren, hun aard en soort en ontologische status. Aurel Kolnai Deontologie

Belangrijk filosoof en politiek theorist uit de 20ste eeuw (1900-1973), geboren

De deontologie is een ethische stroming, die uitgaat van absolute gedragsregels.

in Hongarije.

Iets wat slecht is, is volgens een deontoloog altijd slecht, ook als de uitkomst goed zou zijn. Zo wordt martelen afgekeurd, ook als daar levens mee gered

Nicolai Hartmann

kunnen worden. Een handeling is moreel als je tegelijkertijd kunt willen dat ieder

Duits filosoof (1882-1950), geboren in Riga. Boris Pasternak en Hans-Georg

ander op die manier zou handelen. De belangrijkste representant was Immanuel

Gadamer waren belangrijke studenten van hem.

Kant. Tegenwoordig ook bijvoorbeeld filosoof John Rawls en een organisatie als Amnesty International.

Edmund Husserl

Tegenover deontologie staat de teleologie, waarvan het utilitarisme (ook wel

Joods-Oostenrijks-Duitse

utilisme) een voorbeeld is. De teleoloog stelt dat het goede datgene is dat het

fenomenologie, de leer van de verschijnselen.

filosoof

(1859-1938)

grondlegger

van

grootste voordeel oplevert en het utilisme stelt vervolgens dat dit het grootste Dietrich von Hildebrand

goed voor het grootste aantal mensen moet zijn.

Duits-katholiek filosoof en theoloog die door Paus Pius XII, de 20ste eeuwse Edmund Burke Stichting

Doctor van de Kerk werd genoemd (informeel). Belangrijk ethicus en ook als

De EBS biedt een platform voor het conservatisme in Nederland. Ze is vernoemd

zodanig erkend door Paus Benedict XVI (Ratzinger)

naar de conservatieve filosoof en politicus Edmund Burke, algemeen beschouwd als grondlegger van het conservatisme als filosofische stroming. De stichting

Max Scheler

werd eind 2000 opgericht door onder anderen Andreas Kinneging, Joshua

Joods-Duits filosoof (1874-1928), vooral bekend geworden voor zijn werk in de

Livestro en Bart Jan Spruyt.

fenomenologie en wijsgerige antropologie. Hij is voorzitter van de filosofische

Belangrijkste doel van de stichting is om een ‘aristocratie binnen de democratie’

methode van de oprichter van de fenomenologie, Edmund Husserl. De Spaanse

te stichten, een nieuwe elite die wordt ingewijd in de klassieke bronnen van

filosoof Ortega-y-Gasset noemde hem ‘de eerste mens in het filosofisch

de Grieks-Romeinse oudheid en de joods-christelijke ethiek. Centraal staan een

paradijs’.

herstel van waarden en fatsoen. Ook een opvoeding en onderwijs in de Great Adolf Reinach

Books traditie. De EBS staat een slanke overheid voor.

Duits filosoof, fenomenoloog en rechtstheoreticus (1883-1917). Conservatisme Het conservatisme is een politieke, ethische en culturele gezindheid die zich

Categorische imperatief

grondvest op de traditie. Doorgaans wordt de achttiende staatsman Edmund

De categorische imperatief is op een aantal manieren geformuleerd. Twee

Burke gezien als de grondlegger van het conservatisme. De Britse filosoof Roger

ervan zijn dat men alleen moet handelen op de manier waarvan je zou willen

Scruton ( ook faculty member van Speakers Academy®) stelt dat de grondslagen

dat iedereen zo zou handelen. Een andere formulering is dat men zelf of via

liggen in autoriteit en trouw, constitutie en de staat, recht en vrijheid, eigendom

anderen de mensheid nooit slechts als middel maar tegelijkertijd altijd als doel

en de autonome institutie. Bekende conservatieven waren bijvoorbeeld Winston

moet beschouwen.

AcAdemy® Magazine / 2010

Prof. dr. A.A.M. Kinneging (Andreas) Andreas A.M. Kinneging, geboren in 1962, is verbonden als hoogleraar rechtsfilosofie aan de Universiteit Leiden en wordt beschouwd als een van Nederlands meest vooraanstaande conservatieven. Opgegroeid in een katholiek gezin in Zeeland, studeerde hij politieke wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Nijmegen waar hij zijn doctoraal in 1984 cum laude behaalde. Hij promoveerde in 1994, ook cum laude, op het proefschrift ‘Aristocracy, antiquity and history, classicism in political thought’. In zijn dissertatie laat hij zien hoe de Europese aristocratie diepgaand werd beïnvloed door het Romeinse denken over moraal, samenleving en staat. Van 1984 tot 1986 werkte Andreas Kinneging als wetenschappelijk medewerker van de Teldersstichting (het wetenschappelijk bureau van de VVD) en in deze jaren publiceerde hij vele liberale geschriften, waaronder ‘Liberalisme: Een speurtocht naar de filosofische grondslagen’, waarin de jonge auteur het ontplooiingsliberalisme en het utilitaristische liberalisme tegenover elkaar plaatste. Hij brak een lans voor de laatste variant en vond Frits Bolkestein en Paul Cliteur aan zijn zijde. Door velen werd Kinneging beschouwd als de ‘huisideoloog’ van de VVD. Hij was onder meer actief als ghost writer voor Bolkestein, die partijleider was van 1990 tot 1998.In 1999 zegde Kinneging zijn lidmaatschap van de VVD op omdat hij gaandeweg teleurgesteld was geraakt in het niveau van het intellectueel debat binnen de VVD. In 1986 en 1987 was hij beleidsmedewerker bij het Ministerie van Financiën en in dat laatste jaar maakt hij de overstap naar de universiteit van Leiden. Na van 1987 tot 1990 als NWO-bursaal verbonden te zijn geweest aan het onderzoekscentrum Sturing en Samenleving van de Leidse Universiteit werd hij er in 1990 universitair docent bij de afdeling Politicologie. Studenten van hem waren onder anderen journalist Pieter van Os, de politica Ayaan Hirsi Ali en conservatief activist Joshua Livestro. In 1996 stapte Kinneging over naar de rechtenfaculteit, waar hij werd benoemd tot universitair hoofddocent en vervolgens tot hoogleraar in de filosofie van het recht. Hij aanvaardde dit hoogleraarschap op 1 augustus 2004 en hield op 17 mei 2005 zijn oratie in het Academiegebouw, met een pleidooi voor het belang van de klassieke traditie in de vorming van juristen. Zijn vakgebied beslaat de rechtsfilosofie, politieke filosofie, ethiek, axiologie, deontologie en constitutionele theorie. Vanaf eind 1999 animeerde Kinneging een publiek debat over het conservatisme, dat uiteindelijk culmineerde in de oprichting van de denktank de Edmund Burke Stichting, waarvan Kinneging voorzitter werd. Hij is lid van het Republikeins Genootschap en momenteel voorzitter van de raad van aanbeveling van de voornoemde Edmund Burke Stichting. andreaskinneging@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

FILOSOFIE

Fotografie: Sijmen Hendriks

Het hedendaagse ethische debat volgens Spinoza Baruch Spinoza (1632-1677) is een van de belangrijkste filosofen die nederland heeft voortgebracht. zijn naam is vereeuwigd in de uitdrukking ‘ga zo voort mijn zoon, en gij zult Spinoza heten’, die in de volksmond is verbasterd tot ‘en gij zult spinazie eten’. zijn pleidooi voor waarden als redelijkheid en tolerantie is vastgelegd in zijn hoofdwerk ‘ethica’ en de basis van de Spinozalens, de onderscheiding voor denkers over ethiek die de Stichting internationale Spinozaprijs elke twee jaar toekent. Dit jaar aan de

amerikaanse socioloog Richard Sennett.

“Hij is iemand die het debat over ethiek en moraal stimuleert. Niet alleen onder beleids- en opiniemakers, maar ook onder jongeren , die we met een speciale lesbrief benaderen”, zegt Hella Liefting, bestuurslid van de Stichting Internationale Spinozaprijs. “Het op gang brengen van de discussie is de aanleiding geweest voor het instellen van de onderscheiding. Het feit dat in dit geval de opvattingen van Sennett en Spinoza niet op alle punten overeenkomen is niet zo belangrijk, het gaat om de filosofie die erachter zit.”

hedendaagse thema’s als individualisering, gebrek aan oriëntatie en machteloosheid

De jury, bestaande uit Nederlandse en Vlaamse filosofen en wetenschappers roemt het werk van Sennett, die

van het moderne individu weet te vertalen in boeken die leesbaar zijn voor een groot publiek. “Hij is een eigenwijze denker, die

‘Geluk is niet het resultaat van de deugd, maar de deugd zelf’ Baruch Spinoza, Ethica

AcAdemy® Magazine / 2010

begonnen is als cellist. Hij is opgegroeid in de prospects van Chicago en daar ligt in feite de basis van zijn theorieën”, zegt Annechien Visser, de uitvoerend organisator van de prijsuitreiking, die woensdag 24 november – Spinoza’s geboortedag - plaatsheeft in de Nieuwe Kerk in Den Haag. “Burgemeester Jozias van Aartsen overhandigt de tweejaarlijkse onderscheiding, bestaande uit een bedrag van 10.000 euro en een sculptuur, aan Sennett, die vervolgens een lezing geeft. Bas Heijne interviewt hem. Cellisten van het Haags Conservatorium verzorgen een muzikale hommage.” Vrijdag 26 november is er een discussie in de Arminiuskerk in Rotterdam rond

het thema ‘Vakmanschap en de stad’ (‘Craftmanship & The City’). Richard Sennett reageert op drie casussen. De eerste is ‘Vakmanschap als een stedelijke ontwikkelingsstrategie: de casus Rotterdam als stad van vaardigheden’ door dr. Henk Oosterling van de Faculteit der Filosofie van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Prof. dr. Marli Huijer en prof. dr. Heleen Pott van dezelfde faculteit presenteren de andere casussen, respectievelijk ‘Ritmes van hedendaags vakmanschap’ en ‘Schemering van de humaniora: Intellectueel vakmanschap in het tijdperk van de technologie’. Voorzitter van de bijeenkomst is prof. dr. Wiep van Bunge, de deken van de faculteit. In zijn boek ‘De ambachtsman’ (2008) betoogt Sennett dat ambachtelijkheid meer is dan louter vakmanschap, maar staat voor een blijvende en basale menselijke neiging: het verlangen werk goed te doen omwille van het werk zelf, waardoor we vaardigheden ontwikkelen en gericht zijn op het werk in plaats van op onszelf. Sennett wijst op de oppervlakkigheid en instabiliteit van relaties en de gevolgen daarvan voor de omgang met macht. Visser: “De financiële crisis leidt er bijvoorbeeld toe dat mensen geen relatie meer zien tussen wat ze maken en wat de waarde daarvan is. In het grote geheel raken ze daardoor het spoor bijster. Sennett constateert dat geld is opgehouden een ruilmiddel te zijn. Het is een waarde op zichzelf geworden en daarmee is in feite alle ellende begonnen.”

Jongeren Wanneer iedereen zijn eigen waardensysteem gebruikt als basis voor zijn handelen, gaan saamhorigheid binnen en identiteit van de samenleving verloren. Een herbezinning op waarden en normen is alleen succesvol als deze niet wordt opgelegd door de politiek, maar voortkomt uit de maatschappij. “Die discussie – gebaseerd op de gedachten van Spinoza - willen we ook met jongeren voeren”, vertelt Visser. “Daarom hebben we een lesbrief ontwikkeld voor leerlingen van de bovenbouw van HAVO en VWO. De brief is geschreven door de filosofoof en publicist Hans Dijkhuis en gaat in op het leven en werk van Spinoza en zijn betekenis voor het denken over ethische kwesties door de eeuwen heen. De belangstelling is enorm. Al voordat de brief uit was, waren er al zo’n 10.000 aanvragen bij ons binnengekomen. Dat hadden we nooit gedacht.”

‘Ethica’ Spinoza’s beroemdste filosofische werk, ‘Ethica, Ordine Geometrico Demonstrata’, is postuum in 1677 gepubliceerd en wordt beschouwd als zijn magnus opus. In het boek probeert hij de rationele opbouw van het universum en de plaats van de mens daarin te achterhalen. Spinoza schrijft dat de filosofie een levensleer is, waarmee hij indruist tegen de heersende theologische opvattingen uit die tijd. De ‘Ethica’ is opgebouwd volgens de geometrische methode, wat impliceert dat vanuit definities, postulaten en axioma's alle proposities middels demonstraties worden bewezen. In het eerste deel ontvouwt Spinoza zijn metafysische inzichten. Hij beweert dat er slechts één substantie kan bestaan, die hij God of Natuur noemt. Hiermee neemt hij afstand van het Cartesiaanse dualisme en het joodse, christelijke en scholastieke dogma van de transcendentie van God. Het tweede deel gaat over de aard en de oorsprong van de geest en begint met definities van lichaam, geest, idee, werkelijkheid. De geest definieert hij als een deel van het oneindig verstand van God. Het derde deel gaat over de oorsprong en de aard van emoties, het vierde over de afhankelijkheid van de kracht van emoties en het vijfde over de macht van het verstand en de menselijke vrijheid. De ware macht en kennis ziet Spinoza in het erkennen van de 'goddelijke noodzaak van het bestaan van de dingen’: dát is vrijheid, deugd en geluk. Door onze emoties te begrijpen kunnen we ons aan de kracht van de emoties ontworstelen. 'Vrij' is degene die redelijk en in zijn eigen belang, dus overeenkomstig zijn natuur handelt.

blijven doen. Speakers Academy® heeft als eerste bedrijf besloten het werk van de stichting te ondersteunen. Alle ‘Vrienden’ krijgen een uitnodiging voor de prijsuitreiking en de discussie op respectievelijk 24 en 26 november en ontvangen een gesigneerd boekwerk waarin de lezing van en het interview met Richard Sennett zijn opgenomen, alsmede een aantal essays over zijn leven en werk. ‘Vrienden’ krijgen ook een vermelding op de website van de stichting, www.spinozalens.nl, waarop

Richard Sennett

Vrienden Bedrijven kunnen Vriend van de Stichting Internationale Spinozaprijs worden om ervoor te zorgen dat zij haar werk kan

Fotografie: Thomas Struth

AcAdemy® Magazine / 2010

ook meer informatie is te vinden. Bedrijven kunnen dankzij de zogenoemde ANBI-certificering hun giften aftrekken van de vennootschapsbelasting. “Weet je trouwens waar de naam Spinozalens vandaan komt?”, vraagt Liefting tot slot. “De onschatbare waarde van zijn gedachtegoed zag je niet terug in zijn inkomen. Spinoza was armlastig en voorzag lange tijd in zijn dagelijks onderhoud door het slijpen van lenzen.”

Boek prominente Franse sprekers voor uw toekomstige evenementen. Bienvenue à la Speakers Academy® sarl

ACADE M Y B

R I N G I N G

OPLAGE

Speak00ers Ac

Speakers Academy®, het grootste sprekersbureau van Europa, brengt u in contact met meer dan 250 Franse sprekers, die u kunt boeken voor congressen en andere evenementen. De bij ons ingeschreven professionele Franse faculty members zijn onder meer afkomstig uit de politiek, het bedrijfsleven, de media, de wetenschap en de filosofie.

N O W L E D G E

T O

W ademy ® s’in stalle en Fra nce Jacques At tali pou T H E

André Comte-Sponville

Luc Ferry

L’atlas des conférenci ers

Un aperçu de conférencie plus de 200 rs de l’entreprise destiné au monde et aux pouvo publics irs

Dominique Moïsi Bernard-H enri Lévy Thierry de Montbria Ségolène Roya l l Pascal Bruc kner Peter Slote rdijk Jean-François Rischard

Bernard Laporte

Filosoof, schrijver en politicus.

Voormalig rugbyspeler en –trainer.

Thema’s: filosofie en gezondheid, de al of niet bestaande moraal van het kapitalisme, filosofie van het management (geluk en motivatie op de werkvloer), mondialisering en beschavingen (waarden in de 21ste eeuw) en de liefde.

Thema’s: filosofie, cultuur, kunst en esthetiek, ethiek, moraal en waarden, ecologie en het milieu, educatie, Griekse mythologie, mondialisering, media en politiek.

Thema’s: motivatie, samenhang in de groep, sport- en prestatiemanagement, gezamenlijk presteren en politiek.

andrecomtesponville@speakersacademy.fr

lucferry@speakersacademy.fr

bernardlaporte@speakersacademy.fr

Christian Prouteau

Etienne-Emile Baulieu

Fotografie: Courtesy inSeRM

Filosoof.

Joël de Rosnay

Oprichter van de Groupe d'Intervention de la Gendarmerie Nationale (GIGN),

Hoogleraar biochemie en geneeskunde.

Bioloog, futuroloog, informatica-deskundige, schrijver en ondernemer.

de anti-terrorisme-eenheid van de Franse Gendarmerie en ontwerper van de Presidentiële Beveiligingsgroep ter bescherming van François Mitterrand. Thema’s: geopolitiek, de strijd tegen het terrorisme, beveiliging bij grote mensenmassa’s, oplossingen bij gijzelingen, de beveiliging van François Mitterrand, motivatie van het kader, het optimaliseren van groepsmanagement en onderhandelingstechniek.

Hoogleraar biochemie en geneeskunde. Prof. Baulieu heeft onder meer onderzoek gedaan naar moleculair metabolisme en de fysiopathologie van steroïden. In de jaren negentig heeft hij als bijzonder hoogleraar de stoel ‘Fundamenten en principes van de menselijke reproductie’ bezet aan het Collège de France.

De Rosnay heeft veel boeken geschreven over moleculaire biologie en informatietechnologie. Hij was een van de eerste wetenschappers die in het internet de opkomst van een wereldwijd brein zag. Hij verschijnt geregeld op tv om nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen te verklaren.

christianprouteau@speakersacademy.fr

etienneemilebaulieu@speakersacademy.fr

christianprouteau@speakersacademy.fr

AcAdemy® Magazine / 2010

O R L D

r changer la France

Fotografie: agence Virtuo

Voor meer informatie kunt u ook onze Franstalige website, www.speakersacademy.fr, raadplegen. U kunt een (gratis) exemplaar van het Franstalige ACADEMY® Magazine bestellen door een e-mail te sturen naar info@speakersacademy.fr.

100.0

Fotografie: Courtesy MeDeF

Fotografie: Photo MeDeF

Hubert Védrine

Jean-Louis Etienne

Gilles Babinet

Politicus en diplomaat

Arts en onderzoeker.

Thema’s: internationale betrekkingen, internationale zaken en geopolitiek.

Thema’s: duurzame ontwikkeling, milieukwesties, ondernemerschap, motivatie, inspiratie, teambuilding en communicatie.

Ondernemer in de media, de marketing en de muziekindustrie.

hubertvedrine@speakersacademy.fr

jeanlouisetienne@speakersacademy.fr

gillesbabinet@speakersacademy.fr

Lucian Sârb

Philippe Labro

Philippe Bloch

Thema’s: co-produceren, reclame, het visualiseren van gegevens, veranderingen in de media en de muziekindustrie en risicokapitaal.

Journalist en directeur van Euronews.

Journalist, schrijver en filmmaker.

Sârb staat aan het hoofd van een redactie van 350 journalisten, die in acht talen nieuwsbulletins maken voor de Europese nieuwszender, en leidt daarnaast conferenties op hoog niveau.

Thema’s: de Franse media, het culturele leven in Frankrijk, de Verenigde Staten.

Gespreksleider van het programma ‘L’entreprise’ op BFM Radio.

luciansarb@speakersacademy.fr

philippelabro@speakersacademy.fr

philippebloch@speakersacademy.fr

Tristan Lecomte

Patricia Szarvas

Fotografie: Jean Daniel Lorieux

Thema’s: dienstverlening, ondernemersgeest, innovatie en trends in de zakenwereld.

Patrick Baudry Voormalige astronaut en Unesco-ambassadeur.

Maatschappelijk verantwoord ondernemer.

Piloot Baudry heeft in 1985 als astronaut deelgenomen aan de eerste Frans-Amerikaanse ruimtevlucht. Sinds het einde van de jaren negentig heeft hij zich ingezet voor kinderen en onder meer een ruimtekamp voor de jeugd georganiseerd. Hij heeft verschillende boeken over jeugdeducatie geschreven.

Lecomte heeft bedrijfskunde gestudeerd en gewerkt voor Lancôme, voordat hij in Zuid-Korea voor de L’Oréal-groep ging werken. Hij is een van de mede-oprichters van de humanitaire organisatie Solidarité France-Népal en heeft sinds 1998 zijn eigen fair trade-onderneming, Alter Eco.

patrickbaudry@speakersacademy.fr

tristanlecomte@speakersacademy.fr

AcAdemy® Magazine / 2010

Presentatrice van CNBC Europe. De afgelopen 11 jaar heeft Szarvas talloze financieel-economische uitzendingen verzorgd voor CNBC Europe in verschillende talen. Ze is lid geweest van de Londense beurs en is geslaagd voor haar examen van de Securities and Futures Authority.

patriciaszarvas@speakersacademy.fr

IDEAS WORTH SPREADING

Oprichter Jim Stolze – TEDx Amsterdam 2009

TEDx AMSTERDAM 2010 “TED is sinds 1984 een fenomeen in de Verenigde Staten. Hollywoodsterren, politici en ondernemers uit Silicon Valley komen jaarlijks samen om met elkaar ideeeën over de toekomst uit te wisselen. De sprekers vertegenwoordigen heel afwisselende gebieden (microbiologen, kunstenaars, astronomen, medici, architecten enz.) en krijgen ieder slechts 18 minuten spreektijd. De laatste jaren is TED ook buiten de VS populair geworden doordat alle lezingen zijn gedigitaliseerd en gratis beschikbaar zijn gemaakt via internet”, vertelt oprichter Jim Stolze. De tweede editie van het Nederlandse TEDx-congres heeft op 30 november plaats in Amsterdam.

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Na het enorme succes van de eerste editie in 2009 zijn de verwachtingen hoog gespannen. Mensen buitelden vorig jaar over elkaar heen om een kaartje te bemachtigden. Op de wachtlijst stonden 4.500 personen. Ondanks het feit dat TEDx Amsterdam het zonder subsidie moest doen, werd geen entreegeld gevraagd.

aan. TED-sprekers zijn zo ontzettend divers dat het publiek vaak zelf de rode draad aanbrengt. In 2009 was duurzaam ontwikkelen een thema bij TEDxAmsterdam, zonder dat we dat vooraf hadden bedacht. De eerste twee sprekers die we naar buiten brengen zijn overigens wel twee vertegenwoordigers van de twee elementen uit ons thema.”

Hoe is het u – als nieuwkomer – gelukt zo’n prestatie neer te zetten? Het congres is door vakblad HighProfile genomineerd als het evenement van het jaar. Jim Stolze: ”Ik denk dat TEDx Amsterdam zo succesvol kon zijn door de inzet van een bijzondere groep van circa 30 vrijwilligers. Zij vormden niet alleen een clubje voor een dag, maar waren stuk voor stuk zeer getalenteerde individuen die in hun eigen vakgebied al veel betekenden. Mijn mazzel was dat ik hen, dankzij het toonaangevende merk TED, kon samenbrengen in een hechte groep. Ze hebben elkaar over en weer gestimuleerd, waardoor ze individueel en als collectief een topprestatie konden leveren.”

Kunt u die twee sprekers al met ons delen? “De spreker die ons op 30 november gaat verbazen met zijn kijk op de wetenschap is Gerardus 't Hooft, een van de weinige Nederlanders die een Nobelprijs heeft gewonnen. We zijn echt enorm trots om zo'n man het TEDx-podium te geven. De spreker die wat ons betreft de fictie vertegenwoordigt is Hans Teeuwen. De man die cabaret een geheel eigen gezicht heeft gegeven, maar sinds 2005 in Nederland niet meer als cabaretier heeft opgetreden. Speciaal voor ons brengt hij in de Stadsschouwburg voor het eerst in Nederland zijn Engelstalig cabaret ten gehore.”

Op welke manier is het evenement van vorig jaar te overtreffen? “Het gaat mij niet zo zeer om overtreffen. Het is geweldig de kans te krijgen met een grotendeels nieuwe groep opnieuw een TEDx te mogen organiseren. Afgelopen jaar hebben we een European Design Award gewonnen voor ons programmaboek. Ik ben heel benieuwd wat ons team dit jaar voor elkaar gaat krijgen. Doordat er nieuwe gezichten in het team zitten, komen er vanzelf nieuwe invalshoeken. Zo hebben we gekozen voor een nieuwe locatie (De Stadssschouwburg aan het Leidseplein) en is het thema dit jaar Science & Fiction.” Jullie plaatsen bewust een &-teken tussen die twee. Kunt u dat uitleggen? “Wetenschap en Fictie zijn wat mij betreft twee verschillende krachten die elk op een geheel eigen wijze proberen onze toekomst vorm te geven. De wetenschap probeert voorspellingen te doen over de toekomst door met behulp van logica naar resultaten uit het verleden te kijken. Terwijl fictie zich van de feiten niets aantrekt en met behulp van fantasie dromen schetst waar wetenschappers op hun beurt weer inspiratie vandaan halen om nieuwe experimenten te bedenken.”

Wat kunnen mensen nu nog doen om aan kaartjes te komen? “TEDxAmsterdam hanteert het ‘alleen op uitnodiging’-principe. Dat betekent dat we ongeveer de helft van het publiek uitnodigen vanwege hun band met ons thema of omdat zij anderszins een verbinding hebben met waar TED voor staat. De andere helft van de zaal is gevuld met mensen die ons zijn opgevallen doordat ze hebben meegedaan aan een van onze uitdagingen. TED staat voor ideeën die het waard zijn verspreid te worden, dus zijn wij op zoek naar mensen die een idee te verkondigen hebben of een idee van een ander verder kunnen brengen.” Is er nog meer nieuws? “Binnenkort maken we de andere sprekers bekend, maar ik wil ook alvast aandacht vragen voor TEDxYouth. Dat is een TED voor dromers en doeners onder de 18 jaar. Een evenement voor jongeren, dat plaatsheeft op 20 november in het science center NEMO. Bij TED gaat het vaak over de toekomst, maar ik kijk echt enorm uit naar wat de generatie die daar het meest mee te maken zal krijgen erover te melden heeft!”

Hans Teeuwen – TEDx Amsterdam 2010

Gerardus ’t Hooft – TEDx Amsterdam 2010

Rabbijn Awraham Soetendorp Amsterdam 2009

- TEDx

Meer informatie over TED is te vinden op www.TED.com.

In hoeverre bepaalt zo'n thema de Alle informatie over het evenement van 30 keuze van sprekers? november staat op www.tedxamsterdam. “Soms trekken we ons er niets van com. Mabel van Oranje – TEDx Amsterdam 2009

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

DE PUBLIEKE ZAAK

‘A LS

‘Als samenhang partijbelang overstijgt vernieuwt de maatschappij’

SAMENHANG PARTIJBELANG OVERSTIJGT VERNIEUWT DE MAATSCHAPPIJ’

Mickey Huibregtsen & Pieter Winsemius Met de ‘spannende kabinetsformatie’ in het achterhoofd, weet ir. Mickey Huibregtsen het zeker: Pieter Winsemius is - hoewel hij daar zelf ‘genuanceerd anders over denkt’ - de ideale leider van het Mensenkabinet dat nederland nodig heeft. Beide oprichters van De Publieke zaak ijveren voor cultuurverandering en maatschappelijke vernieuwing op alle niveaus. zo willen ze de huidige provincies en gemeenten vervangen door 35 gekozen regioraden, waardoor ‘de betrokkenheid van burgers toeneemt

en de democratie beter functioneert’.

“We willen iedereen - overheid, bedrijfsleven en burgers - tweede de burgers, die straks een regioraad in plaats van een aanzetten tot het leveren van een zinvolle bijdrage aan een gemeenteraad kiezen, maar de band met hun woonplaats niet hechtere samenleving en daar sluit het voorstel om de provinciale willen verliezen. “Voor hen”, vervolgt Winsemius, “moeten besturen op te heffen naadloos op aan”, constateren beide heren we een oplossing vinden, bijvoorbeeld door plaatselijke tijdens een boeiende discussie op het terras van Huibregtsens sociale verenigingen een stem te geven in het regiobestuur. appartement in Bilthoven. Pieter Winsemius: “Tegenstanders De provinciale identiteit kun je behouden door allerlei zeggen dat je daarvoor de grondwet moet wijzigen. Dat is niet samenwerkingsvormen te bevorderen, zonder dat daarvoor een waar. Je kunt provincies in naam handhaven, maar de grotere politieke legitimatie nodig is. Groot Rotterdam en Groot Den opdelen in verschillende regio’s met gekozen besturen. Daarin Haag kunnen bijvoorbeeld samen met universiteitsstad Leiden gaan ook de gemeenten op. Dat creëert kansen voor een veel een kennisinfrastructuur vormen.” grotere democratische betrokkenheid van alle maatschappelijke spelers.” Lokale partijen krijgen, ook op terreinen die tot nu Met z’n allen toe waren voorbehouden aan de ‘afstandelijke’ provincie, veel Politieke partijen verspillen volgens Winsemius en Huibregtsen meer speelruimte. “Provincies zijn totaal overbodig. Een groot waardevolle tijd door meer bezig te zijn met de gunst van de deel van de maatschappij is de puberteit voorbij. Mensen zijn kiezer dan met concrete plannen van aanpak. “Nederland beter opgeleid en geïnformeerd durft niet te veranderen en en kunnen zelf keuzes maken. heeft daardoor zijn leidende rol De overheid moet meer aan de op het gebied van bestuurlijke ‘We willen een knopje burger overlaten en het bedrijven vernieuwing en democratisch van politiek beperken tot functioneren verloren”, zegt omdraaien in de hoofden van essentiële dingen. Lokale partijen Huibregtsen. “De Publieke Zaak 16 miljoen Nederlanders’ en burgerinitiatieven zijn in feite is ontstaan uit de overtuiging dat a-politiek en gaan dwars door de het maatschappelijk en bestuurlijk gevestigde politieke partijen heen. aanzienlijk veel beter kan, maar Zij zoeken oplossingen voor bepaalde onderwerpen, zonder dat we alleen kunnen vernieuwen als we het met z’n allen doen. rekening te hoeven houden met landelijke partijstandpunten.” Overheid, bedrijfsleven en burgers. Volstrekt a-politiek, omdat de ideologische verschillen tussen politieke partijen marginaal Huibregtsen en Winsemius realiseren zich dat ze twee groepen zijn. Behalve als het gaat om zaken als abortus, euthanasie, tegen zich in het harnas jagen. Allereerst de politici, die nu de zondag en kernenergie, wil iedereen in principe hetzelfde. nog de gemeenteraden en de Provinciale Staten bevolken. Ten Het is jammer dat de partijen zich niet afvragen of de overheid

AcAdemy® MaGazine / 2010

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Marcel Krijger 33

AcAdemy速 MaGazine / 2010

zoals die nu functioneert doeltreffend is en geen rekening houden met de manier waarop mensen dagelijks met elkaar omgaan.” “Van onderop kan de samenleving maatschappelijke zaken vaak beter aanpakken dan de overheid, omdat die alles eerst op een goudschaaltje moet wegen”, vindt Huibregtsen. “We moeten daarnaast de beschaving optillen door weer aardiger tegen elkaar te zijn. Als tachtig procent van de mensen respect zou hebben voor zijn medemens, zou negentig procent van de problemen opgelost zijn. Wat een fantastische maatschappij zouden we dan hebben!” Nadenkend: “We zouden de productiviteit in dit land, zonder te investeren, minimaal met dertig procent kunnen vergroten. In de praktijk is dat natuurlijk moeilijk, maar het kan als werkgevers ervoor zorgen dat hun medewerkers plezier in hun werk hebben en de ruimte krijgen om te doen waar ze goed in zijn en zich te ontwikkelen.” Ook van bovenaf moet er wat gebeuren. “Zeer verstandige mensen roepen al tientallen jaren dat ons politieke systeem, dat gedeeltelijk nog voortkomt uit de tijd van Thorbecke, volledig uit de tijd is. Alleen gebeurt er weinig met die constatering, omdat de politiek er moeite mee heeft zichzelf te vernieuwen. Het is aan De Publieke Zaak om dat te stimuleren.”

‘Provincies zijn totaal overbodig’

Mensenkabinet Eén van de ideeën is een Mensenkabinet onder leiding van een inspirator/visionair. “Een essentiële gedachte om mee te nemen in het formatieproces”, vindt Huibregtsen.“We moeten voorkomen dat partijen tijdens de coalitieonderhandelingen allemaal piketpaaltjes slaan.” Alles tevoren vastleggen werkt volgens hem ‘destructief’. “Als politici drie jaar lang refereren aan die afspraken, elimineren ze alle beleidsruimte en verdwijnt elke inspiratie. Ze schrijven mooie teksten, zoals ‘Samen leven, samen werken’, maar handelen daar op geen enkele manier naar. Partijen moeten elkaar niet bestrijden, maar juist samen optrekken. Alleen iemand met een samenhangende visie op waar we met z’n allen naartoe moeten en hoe we daar komen, kan dat bereiken.” Die leider moet losstaan van een partijprogramma, een superieur en competent team kunnen samenstellen en inspireren en bovendien vertrouwen kunnen wekken bij een groot publiek en de Tweede Kamer. “Er zijn verdomd weinig politici en voormalige coryfeeën die aan die eisen voldoen. Sommigen zien de samenhang, maar worden voortdurend teruggefloten. Van Fotografie: evert Jan Daniels 32

AcAdemy® MaGazine / 2010

de huidige kandidaten voor het premierschap voldoet er één misschien aan anderhalve eis, één aan één eis en de derde nergens aan. Neem Balkenende. Hij is getalenteerd, maar geen leider. Pieter heeft daarentegen met zijn voeten in de modder gestaan en heeft een visie op de noodzaak van veranderingen op tal van terreinen.” Winsemius schudt wederom het hoofd, terwijl Huijbregtsen concludeert: “Het zou een fantastische vernieuwing zijn wanneer een regeringsteam, los van partijpolitieke overwegingen, naar eer en geweten en beste kunnen tot een strategie komt en die aan de Kamer voorlegt.” “De maatschappij verandert voortdurend. Wat vandaag een waarheid is hoeft dat morgen niet te zijn. Wanneer je daar niet voor openstaat roep je allerlei conflicten over je af”, vervolgt Huibregtsen. “Het is de kunst mensen los te maken van hun ingevroren standpunten. Misschien is voetbal een aardig voorbeeld.” Winsemius grijpt deze voorzet voor open doel aan en legt uit dat voetbal een metafoor kan zijn voor het leggen van verbindingen. “De grote voetbalclubs hebben te maken met een harde kern van supporters die erg naar binnen zijn gericht, waardoor hun gedrag zich verder verhardt. Bij ADO Den Haag is het gelukt de supporters uit die cirkel te halen. De supportersvoorzitter is nu -coördinator. Hij neemt de harde kern onder de supporters serieus, die daardoor losser wordt, en legt verbindingen tussen hen, de politie en de clubs. In de politiek zie je hetzelfde. Ik heb na de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam een verkenning uitgevoerd naar mogelijke coalities. Leefbaar Rotterdam wilde graag meedoen in het college, maar de PvdA was zo naar binnen gericht dat ze niet meer bij elkaar konden komen. Het was wij tegen zij, met als gevolg dat Leefbaar zich nog verder isoleert. De kunst is ook hier bruggen te vinden.”

De Slinger Huibregtsen: “Van onderaf zijn we bezig met het programma De Slinger. We willen simpelweg in de hoofden van 16 miljoen Nederlanders een knopje omdraaien, zodat ze zich maatschappelijk betrokken gaan voelen, merken dat het vet cool is om je in te zetten voor de medemens en in ruil een zeker recht van spreken krijgen op het gebied van politiek en bestuurlijke inrichting. We doen dat via lokale projecten en campagnes die mensen aanzetten tot concrete acties die bijdragen aan een positieve samenleving. Dat proces gaat nog tientallen jaren duren, maar er gebeuren al mooie dingen. Duizenden ROC-jongeren leren relevant te zijn voor anderen. Ik heb met twijfelaars gesproken en gezegd: ‘Jouw waarde wordt bepaald door wat je voor iemand anders betekent. Wanneer je niets voor een ander betekent ben je dus waardeloos. Die tekst kwam over.” Winsemius vult aan dat het bereiken van de echte onderkant van de samenleving, in kwetsbare buurten, een spannend probleem is. Ook hier pleit hij voor het leggen van verbindingen tussen bewoners, het buurtwerk, de buurtagent en de scholen. “Vaak gaat het ook om de toevallige ontmoeting. Kijk naar het verkeer. Stoplichten zijn vervangen door rotondes. Daardoor krijg je civiele omgang. Mensen kijken elkaar aan en verlenen elkaar voorrang. Dat gaat bijna altijd goed. Je zou het rotondedenken moeten invoeren in de maatschappij.” “Het is nu de ideale situatie voor het vernieuwen van de politiek, juist omdat er geen ideale coalitiecombinatie voor de hand ligt. Als optimist denk ik dat het ooit zal gebeuren, maar niet nu. Er zijn politici die kunnen binden, maar het zijn er te weinig die aan alle voorwaarden voldoen”, besluit Huibregtsen, maar de discussie gaat door. En niet alleen bij hem aan tafel, maar in alle geledingen van de samenleving. Het gaat tenslotte om een publieke zaak.

Fotografie: Marcel Krijger

Ir. Mickey Huibregtsen studeerde in 1964 cum laude af in de theoretische en technische mechanica. In 1966 werd hij manager bij VMF-Stork. In 1970 trad hij in dienst bij McKinsey, waar hij topfuncties bekleedde. In 1999 trad hij terug als firmant. In juli 2003 werd Huibregtsen in de lijst van 600 machtigste Nederlanders van het tijdschrift Quote vermeld. Bij het grote publiek is hij bekend als bestuurder van het Olympische comité NOC*NSF. Op 1990 werd hij voorzitter dan het Nederlands Olympisch Comité (NOC). In 2002 was hij kandidaat voor een ministerspost. mickeyhuibregtsen@speakersacademy.eu

De Publieke Zaak is opgericht door Mickey Huibregtsen en Pieter Winsemius, beiden voormalig top-adviseur bij McKinsey en bestuurders op tal van maatschappelijke posten. In november 2002 nodigden zij honderd personen van zeer diverse pluimage uit om te discussiëren over ontwikkelingen in de samenleving. De verrassende uitslag van deze discussies was de grote eensgezindheid onder de gesprekspartners over problemen en mogelijke oplossingen. De politieke kleur, de vakmatige achtergrond of de persoonlijke stijl vormen accenten, maar over de grote lijn was iedereen het eens. De conclusie was dat oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken niet in een politiek discours hoeven te worden gezocht, maar in praktische coalities kunnen worden gevonden.

Prof. dr. Pieter Winsemius is bedrijfskundige, voormalig politicus en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Hij studeerde natuurkunde aan de Rijksuniversiteit Leiden en promoveerde in 1973 op het proefschrift ‘Elektronenstructuur van metalen’. Na het behalen van een MBA-diploma aan de Stanford University was hij werkzaam bij McKinsey & Company (vanaf 1980 als firmant). In 1982 werd hij minister van VROM in het kabinet Lubbers I. Van 1986 tot 2002 keerde hij terug bij McKinsey in Amsterdam. In 1999 werd Winsemius bijzonder hoogleraar management duurzame ontwikkeling in Tilburg. Van september 2006 tot april 2007 was hij opnieuw minister van VROM. Winsemius heeft diverse boeken over management en maatschappelijke kwesties geschreven. Onlangs is ‘Grote Mensen gaan niet dood’, over het Nederland van volgende generaties, uitgebracht (Uitgeverij Balans, ISBN 9789460032431, prijs 17,95 euro). pieterwinsemius@speakersacademy.eu

AcAdemy® MaGazine / 2010

MVO / DUURZAAMHEID

‘De opkomst van duurzaamheid is niet meer te stuiten’ dr. Jacqueline Cramer Jacqueline Cramer maakt zich al haar leven lang sterk voor een beter milieu. Als milieuactivist, als wetenschapper, in het bedrijfsleven, en de laatste jaren in de politiek. Haar motto is ‘duurzaamheid is van iedereen’. Na de val van het kabinet Balkenende IV heeft de voormalige PvdA-minister niet bepaald stil gezeten. Ze maakte een tour langs hogescholen en universiteiten om met studenten in debat te gaan over duurzaamheid. “Zij zijn zo optimistisch over de toekomst, daar heb ik veel energie van gekregen.”

Over de keuze tussen een comfortabele taxi en een harde Cramer ondernam ook een uitgebreide tour langs hogescholen bagagedrager hoeft ze niet lang na te denken. “Is de achterband en universiteiten om met studenten te debatteren over niet te zacht?”, is het enige dat de voormalig PvdA minister wil duurzaamheid. “Ik ben kriskras door het land gereisd en heb weten. Een tel later is ze als een amazone achterop gesprongen zeer inspirerende discussies gevoerd. Die jonge mensen zijn in haar cyclaamkleurige broekpak en zwieren haar hooggehakte zo positief bezig met een duurzame toekomst, daar krijg ik voeten aan de linkerkant van de fiets. Tot 22 februari 2010 had enorme energie van”, zegt ze met een twinkeling in haar ogen. Jacqueline Cramer als minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Natuurlijk was het wel even slikken toen het kabinet viel. “Ik had het toch niet voldoende Ordening en Milieubeheer een aan zien komen.” Pas toen de auto met chauffeur. Nu doet sfeer een week voor het einde ze gewoon weer alles met het ‘Veel mensen veronderstellen dat echt grimmig begon te worden, openbaar vervoer. “Gezellig realiseerde Cramer zich dat het hoor, weer onder de mensen. het ministerschap de kroon op wel eens zou kunnen klappen. Ik mis die dienstauto niet, maar mijn carrière was. Natuurlijk is “Dat is dan wel even een mep wel de chauffeurs, daar had ik in je gezicht. Ik stond natuurlijk prettig contact mee.” het een eervolle baan en ik heb achter het besluit van de PvdA het met veel plezier gedaan. Maar maar ik was zelf juist zo lekker Ze is bepaald niet in het bezig. Dan is het lastig dat je spreekwoordelijke ‘zwarte het gaat mij toch vooral om het je klus niet af kunt maken. Ik gat’ terechtgekomen na de val had nog mooie plannen voor van het kabinet Balkenende verbeteren van het milieu’ het laatste jaar. Daar komt nu IV. “Nee, daar heb ik gewoon natuurlijk niets van terecht. Als geen tijd voor gehad. Ik heb mijn bedrijf ‘Cramer Milieuadvies/Duurzaam ondernemen’ weer ex-minister mag je letterlijk niets meer doen in Den Haag. En opgepakt, ik heb campagne voor de PvdA gevoerd en ik heb het is maar de vraag wat mijn opvolger in een nieuw kabinet veel lezingen gegeven in het land.” Voor een deel waren dat gaat doen.” spreekbeurten die nog voortvloeiden uit haar ministerschap. “Ik heb dat uiteraard zorgvuldig afgestemd met mijn opvolgster Maar gaan zitten verzuren is niets voor haar. “Dat is totaal Tineke Huizinga van de Christen Unie. Ik wilde haar niet voor mijn aard niet. Ik ben een optimistisch ingesteld mens en ik hecht niet erg aan status. Als minister had ik natuurlijk wel een de voeten lopen.”

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

fantastisch podium om mijn verhaal te houden, maar na de val heb ik mijn eigen plek gecreëerd door columns te schrijven op het internetforum Joop.nl en in die studententournee kon ik mijn missie ook heel goed uitdragen.”

Kroon Want dat is voor haar het allerbelangrijkste. “Veel mensen veronderstellen dat het ministerschap de kroon op mijn carrière was. Natuurlijk is het een eervolle baan en ik heb het met veel plezier gedaan. Maar het gaat mij toch vooral om het verbeteren van het milieu.” Haar mission statement bij haar aantreden als minister in 2007 was: ‘duurzaamheid is van iedereen’. “Ik wilde het uit de sfeer van de milieuactivisten met geitenwollensokken halen. Ik wilde dat duurzaamheid een begrip zou worden waar iedereen zich in herkent. Bewustwording is altijd het begin van een verandering.” Dat is gelukt, het begrip duurzaamheid zit bij de meeste Nederlanders inmiddels tussen de oren. “En het is voor veel mensen een werkwoord, iets waarvoor ze zich willen inspannen. Het gescheiden inzamelen van plastic, dat heb ik ingevoerd, is bijvoorbeeld echt een succes. Je kunt daarover smalen, het een druppel op een gloeiende plaat noemen, maar al die druppels kunnen samen wel een stroom op gang brengen. Als ik kijk naar hoe veel verder we zijn dan tien, twintig jaar geleden, dan stemt me dat ontzettend optimistisch. We zijn er nog lang niet, maar we zijn wel op de goede weg.” De economische crisis doet daar niets aan af. “De duurzame ontwikkeling is niet meer te stuiten. Bovendien bespaar je met duurzame productie grondstoffen, dat is dus ook goed voor de portemonnee.” Hoewel ze in eind jaren zeventig begin jaren tachtig actief was voor milieuorganisaties, is ze nooit doorgeschoten in dogmatiek maar altijd pragmatisch gebleven in haar aanpak. “Toen het milieu nog niet op de politieke agenda stond, waren die organisaties de beste plek om de boodschap over het voetlicht te krijgen. Maar daarna heb ik me vooral gericht op het contact met het bedrijfsleven om het duurzaam ondernemen op de kaart te krijgen. Met ‘t vingertje kom je veel minder ver dan wanneer je praktisch bent en een alternatief biedt dat ook economisch interessant is. Het moet wel uitvoerbaar blijven.” Dat geldt ook voor haar persoonlijke leven. Ze eet weinig vlees, maar een vegetariër zal ze nooit worden. En ze heeft geen auto, maar wél een rijbewijs. “Handig als je op vakantie bent en een auto wilt huren.” En als ze vliegt, dan compenseert ze de CO2 uitstoot. “Uiteraard, ik wil zo min mogelijk schade toebrengen aan het milieu, maar ik wil ook niet stil in een hoekje gaan zitten, daar is het leven en de wereld te mooi voor.”

Stadskind Jacqueline Cramer is geboren hartje Amsterdam op de Nieuwendijk en groeide op in Slotervaart. “Ik was een echt stadskind. Maar in de weekenden ging ik met mijn zus en ouders naar onze caravan in de Kennemerduinen. Even op adem komen van de drukte in de stad. En in de zomervakantie kampeerden we meestal in het buitenland. Toen ik in Amsterdam biologie studeerde, ben ik de natuur blijven opzoeken.” Het milieubewustzijn ontwaakte toen Cramer van 1969 tot 1970 een jaar studeerde aan de Universiteit van Arkansas in Fayetteville. “Ik verbleef voordat ik ging studeren een maand bij een gastgezin. Heel vriendelijke mensen, maar hun luxueuze levensstijl verbijsterde me. Ze leefden de ultieme American Dream met meerdere auto’s op de oprijlaan, een groot zwembad in de tuin en zoveel mogelijk elektrische apparaten in huis. Als ontbijt aten ze een grote biefstuk. Van het begrip footprint had toen natuurlijk nog niemand gehoord en zij waren zich van geen kwaad bewust. Ik heb daar voor het eerst van mijn leven smog gezien, een klamme deken die over de stad hing. Tekst: Floor de Booys Fotografie: Marcel Krijger

In Europa kenden we dat nog niet. Ik bedacht toen: Stel dat we allemaal wat welvarender worden en dat de wereldbevolking verdubbelt, houden we de aarde dan nog wel leefbaar? Dat was voor mij de reden om mijn loopbaan te wijden aan het helpen oplossen van dit vraagstuk. ”

Rapport Als de Club van Rome in 1972 met het beroemde rapport ‘Grenzen aan de groei’ komt, is Cramer definitief doordrongen van de urgentie van duurzaamheid. In 1976 studeert ze cum laude af en wordt ze universitair docent bij de afdeling biologie en samenleving aan de Universiteit van Amsterdam. In 1980 stapt ze over naar de vakgroep wetenschapsdynamica. En in 1987 promoveert ze tot doctor in de natuurwetenschappen op het proefschrift ‘Mission-orientation in ecology: the case of Dutch fresh-water ecology’.

grondige opknapbeurt die ik heb gedaan voordat ik minister werd. En ik wilde de restanten hout en andere materialen die ik over had, niet zomaar laten verbranden, maar ze zo goed mogelijk recyclen.” Dat bleek nog een ingewikkelde klus. “Het was voor mezelf een mooie testcase om te kijken hoe ver we op dit gebied zijn. Er zouden bedrijven moeten komen die particulieren dit hele proces uit handen nemen. Er kan nog zoveel worden verbeterd op het gebied van recycling. De beweging richting duurzaamheid is breed op gang gekomen. Het is nu zaak om die beweging te versterken en duurzaamheid als vanzelfsprekend te gaan beschouwen.”

Ze is eind jaren 80 vanuit de milieubeweging zijdelings betrokken bij de oprichting van Groen Links, maar als ze gevraagd wordt voor een hoge plek op de Tweede Kamer lijst, weigert ze dat. “Ik had nog jonge kinderen en wilde niet teveel van huis zijn. Bovendien gaf ik er de voorkeur aan om politiek onafhankelijk te blijven. Ik ben tot 1990 geen lid geweest van een politieke partij.” Vanaf 1989 werkte Cramer als senior onderzoeker bij het studiecentrum voor technologie en beleid van TNO, de beleidsadviestak van onderzoeksinstituut TNO. Daarnaast was ze vanaf 1990 deeltijd bijzonder hoogleraar milieukunde aan de Universiteit van Amsterdam. Vanuit TNO werd zij gedetacheerd in 1995 als ‘senior environmental consultant’ bij achtereenvolgens Philips en Akzo Nobel. In 1999 verliet Cramer TNO en startte haar eigen adviesbureau Cramer Milieuadvies. Ze werd in dat jaar ook benoemd tot kroonlid van de Sociaal Economische Raad (SER). Ze was ondermeer voorzitter van de commissie Ruimtelijke Inrichting en Bereikbaarheid en bleef tot ze in 2007 minister werd.

Verrassing Dat ze door Wouter Bos werd gevraagd, was niet echt een grote verrassing. “Hij had me in 2003 ook al benaderd. Toen belandde de PvdA toch nog in de oppositie en wilde ik geen minister worden omdat mijn kinderen nog thuis woonden. Toen hij me een paar maanden voor de verkiezingen van 2007 opnieuw polste, was zijn eerste vraag of mijn kinderen inmiddels het huis uit waren. Dat was zo en ik voelde privé de ruimte om op zijn voorstel in te gaan.” Aan haar dochter (24) en zoon (22) heeft ze veel steun gehad tijdens haar ministerschap. “Ze zijn echt mijn maatjes geweest, heel betrokken en beschermend. Als ik er te moe uitzag op televisie dan kreeg ik onmiddellijk een sms-je ‘Gaat het allemaal wel goed?’. En ze waren inhoudelijk ook steeds heel erg betrokken. Ik kon altijd rekenen op goed onderbouwde feedback.” Als de PvdA zou gaan regeren en ze wordt weer gevraagd als minister, dan doet ze het. “Dan wil ik mijn klus graag afmaken. Ik voel me fit en ga er met veel plezier nog een paar jaar volop tegenaan.” Maar ze is realistisch genoeg om te weten dat de kans klein is. “Daarom ben ik gewoon weer volop bezig, ik ga niet zitten afwachten. Ik heb mijn leven graag zelf in de hand.” En er is meer dan werk. “Ik ga graag met mijn vrienden een avondje uit. Heerlijk eten of naar het museum of de schouwburg. Ik ben dol op dansen, lekker een avondje swingen. En ik wandel en fiets graag. Daarvoor heb ik nu weer meer tijd en dat is ook niet verkeerd.” Ze had de afgelopen maanden eindelijk ook eens tijd om haar kelder op te ruimen. “Daar lagen nog alle restanten van de

Dr. Jacqueline Cramer was van 22 februari 2007 tot 20 februari 2010 minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in het kabinet Balkenende IV. Ze is lid van de PvdA. In de jaren ‘70 werd Cramer gegrepen door het rapport van de Club van Rome en ze heeft zich sinds die tijd sterk gemaakt voor een duurzame samenleving. In 1976 studeerde Cramer af als biologe aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna was zij als medewerkster verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, waar ze in 1987 promoveerde. Tot 2007 was Cramer hoogleraar duurzaam ondernemen aan het Copernicus Instituut van de Universiteit van Utrecht. Daarvoor was ze achtereenvolgens hoogleraar milieumanagement aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Brabant en bijzonder hoogleraar milieukunde aan de Universiteit van Amsterdam. Ook werkte ze als adviseur bij TNO. Vanaf 1999 heeft ze naast haar wetenschappelijke activiteiten een eigen adviesbureau op het gebied van duurzaam ondernemen geleid. Zij heeft vele nevenfuncties gehad, waaronder kroonlid van de Sociaal Economische Raad en diverse commissariaten. Jacqueline Cramer maakt zich al haar leven lang sterk voor een beter milieu. Als milieuactivist, als wetenschapper, in het bedrijfsleven, en de laatste jaren in de politiek. Haar motto is ‘duurzaamheid is van iedereen’. jacquelinecramer@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

SPOTLIGHT

Prijzenswaardige carrière Carice van Houten

Carice van Houten heeft sinds haar debuut in de televisieserie ‘Labyrint’ (1997) vrijwel uitsluitend successen gekend. In 1999 aanvaardt ze, terwijl ze nog steeds studeert aan de Kleinkunstacademie, een rol in de telefilm ‘Suzy Q’. Ze krijgt er, tot haar eigen verbazing, een Gouden Kalf voor. Niet veel later ontvangt ze achtereenvolgens de Pisuisse-prijs als ‘veelbelovendste eindexamenleerling’ en de Top Naeff-prijs, een aanmoedigingsprijs voor Theaterschoolstudenten. Filmen theaterrollen wisselen elkaar af. Carice speelt in de musical

‘Foxtrot’ en later in het toneelstuk ‘Een Meeuw’ van Tsjechov (waarvoor ze de Colombina krijgt) en in de speelfilms ‘Minoes’, ‘De Passievrucht’, ‘Zwartboek’ en ‘Komt een vrouw bij de dokter’, naar het boek van Kluun. Voor haar rol in die film krijgt ze een Rembrandt. Ook buitenlandse filmmakers hebben de Nederlandse actrice ontdekt (o.a. ‘Dorothy’ met Leonardo DiCaprio’ en ‘Valkyrie’ met Tom Cruise). Inmiddels is Carice ook op de radio te horen en zet ze zich in voor het Wereld Natuur Fonds.

caricevanhouten@speakersacademy.eu

Fotografie: Frans Jansen 39

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

filosofie

‘Kapitalisme is net als communisme gebaseerd op een utopie’ Filosoof en theoloog Hans Achterhuis

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Roy Beusker 40

AcAdemy® Magazine / 2010

Hij behoort tot ‘de twaalf grootste denkers van nederland’. Hans achterhuis (1942) heeft een indrukwekkend oeuvre op zijn naam staan met boeken als ‘Camus, de moed om mens te zijn’, ‘De markt van welzijn en geluk’, ‘Het rijk van de schaarste’ en ‘Met alle geweld’ waarvoor hij

in 2008 werd onderscheiden met de Socrates Wisselbeker voor het beste filosofieboek van het jaar. De kredietcrisis is de aanleiding van zijn nieuwste boek ‘De utopie van de vrije markt’ waarin hij de in nederland tamelijk onbekende Russisch-amerikaanse denkster ayn Rand en haar stroming van het Objectivisme behandelt.

Hans Achterhuis is net terug van een weekend kamperen met de kinderen en kleinkinderen. De rugzakken en wandelschoenen staan nog in de gang. “Lekker even helemaal in de natuur, weg van de drukte van de stad.” In 2007 ging de hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente met emeritaat. Maar voor een leven achter de geraniums is hij niet geschikt. Hans Achterhuis staat nog altijd middenin de actualiteit en mengt zich nog volop in het maatschappelijk debat. “Ik vind het prettig om dicht tegen de hartenklop van de samenleving aan te werken. Ik ben geen wetenschapper die vanaf een ivoren toren zijn mening verkondigt. Ik sta graag middenin de samenleving.” Nadat hij in 2008 zijn magnum opus ‘Met alle geweld’ aﬂeverde – een filosofische zoektocht naar de wortels van geweld – overwoog Achterhuis wel even om zijn pen neer te leggen. Maar hij kan het schrijven niet laten. “Ik vind het te leuk om me in een onderwerp te verdiepen, het van alle kanten te belichten en er dan over te schrijven. Zolang ik helder van geest ben, blijf ik dat doen.” Toen hij door zijn uitgever Lemniscaat werd gevraagd om zijn filosofische licht te laten schijnen op de kredietcrisis, was hij onmiddellijk enthousiast. “Ik wilde graag vanuit een historisch onderzoek naar de opkomst van de markt laten zien dat het kapitalisme net als het communisme is gebaseerd op een utopie. Veel mensen denken dat de vrije markt een objectief proces is dat niemand heeft bedacht en uitgevoerd. Niemand lijkt verantwoordelijk te zijn voor de ideologie en de utopie erachter. Er zou geen ‘kapitalistisch manifest’ bestaan.” Niets is minder waar, blijkt na lezing van het nieuwste boek van Achterhuis: ‘De utopie van de vrije markt’. Het werd tijdens de week van de filosofie in april dit jaar gepresenteerd met een forumdiscussie over bonussen, banken en de crisis.

Ayn Rand Achterhuis laat in ‘De utopie van de vrije markt’ zien dat er wel degelijk een kapitalistisch manifest bestaat. “Dat is de fascinerende roman ‘Atlas Shrugged’. In 1957 geschreven door een in Amerika zeer invloedrijke filosofe van wie wij in Europa de naam nauwelijks kennen: Ayn Rand.”

‘Ik vind het prettig om dicht tegen de hartenklop van de samenleving aan te werken’

Ayn Rand (1905 – 1982) was een Russisch-Amerikaanse denkster die een heel eigen filosofie ontwierp, het Objectivisme. Eigenbelang, selﬁshness, is het centrale concept van deze neoliberale stroming. “Rand geloofde in een objectief kenbare werkelijkheid die met de menselijke rede te vatten is, waarbij het volgen van eigen belangen geen subjectieve keuze is, maar objectief gezien de meest redelijke optie. Haar pretentie was om met het Objectivisme een volledig en volwaardig nieuw filosofisch systeem te bieden.” Rand stelt dat de ethische traditie, die ervan uitgaat dat eigenbelang een kwaad is en altruïsme een deugd, er naast zit.”Volgens haar is het precies andersom. Daarom wil Rand radicaal met de traditie breken. De mens moet in het Objectivisme weer leren dat hij altijd moet handelen ‘met het oog op zijn rationele eigenbelang’.”

Haar roman ‘Atlas Shrugged’, wat zoveel betekent als ‘Atlas geeft er de brui aan’, geldt in de Verenigde Staten na de Bijbel als het belangrijkste boek van de afgelopen eeuw. “Het is nog steeds op elke luchthaven in de VS te koop en een cultboek voor economiestudenten. Het gaat over een elite van neoliberale utopisten die de bestaande samenleving volledig kapotmaken, waarna ze de nieuwe wereld van het ultrakapitalisme op kunnen bouwen.” Met dit boek leverde Ayn Rand de blauwdruk voor Milton Friedman en zijn ‘Chicago Boys’, die in het Chili van Pinochet gebruik hebben gemaakt van de militaire coup om hun neoliberale utopie versneld in te kunnen voeren. “Chili was

‘In de Europese geschiedenis staat gemeenschappelijkheid centraal, Amerika is gefundeerd op het individualisme. Daarom is er ook zoveel weerstand tegen het invoeren van een zorgverzekering’ destijds het lichtende voorbeeld voor alle kapitalistische landen. De neoliberale denker Friedrich Hayek die het Chileense experiment zeer bewonderde, spoorde andere landen aan om dit voorbeeld te volgen. Hij schreef onder andere aan Margaret Thatcher een brief dat ze een beetje op moest schieten met haar hervormingen omdat de ontwikkelingen in Engeland niet snel genoeg gingen naar zijn smaak. De Iron Lady schreef terug dat ‘Engeland nu eenmaal een oude democratie was waar het allemaal langzamer ging’. Ik was geschokt toen ik dat las.”

Alan Greenspan Ayn Rand was bovendien de ideologische inspirator van niemand minder dan Alan Greenspan, tot 2006 de president van de Amerikaanse Federal Reserve Bank (FED), waarvan de monetaire politiek in onze geglobaliseerde wereld letterlijk ieder mens raakt, zoals de kredietcrisis laat zien.” Deze crisis vormt voor Achterhuis de beslissende aanleiding om de neoliberale utopie, met al haar verleidelijke én verwoestende kanten, diepgaand te onderzoeken. “Meer dan tien jaar lang is mij de vraag gesteld of er naast de door mij behandelde technische en sociale utopie ook een kapitalistische utopie bestaat. Mijn korte antwoord hierop bestond altijd uit een verwijzing naar Ayn Rand, die ik in mijn boek ‘De erfenis van de utopie’ uit 1998 even de revue liet passeren. Verder dan die verwijzing naar haar werk, kwam ik niet. Het ultrakapitalistische mensbeeld van Ayn Rand wees ik in het verleden instinctief zo sterk af dat ik aan een serieuze bestudering van het neoliberalisme als utopie niet toekwam.” Achteraf erkent Achterhuis dat hij daarmee niet voldeed aan het adagium van Spinoza, dat hij voor zichzelf als filosoof graag stelt. “Het gaat er Spinoza om de menselijke en maatschappelijke verhoudingen zonder vooringenomenheid te bestuderen. Zich er niet over op te winden of te bespotten alleen maar te begrijpen. Welnu, als we willen begrijpen hoe bepaalde utopische beelden, ook na de kredietcrisis en de verkiezingsoverwinning van Obama, niet alleen de Verenigde Staten maar ook de rest van de wereld nog steeds in hun greep houden, dan is het noodzakelijk dat we de utopie van Ayn Rand bestuderen.”

Pittige tante En dus zette Achterhuis zijn tanden in Rand. En ook al vindt hij haar ultrakapitalistische wereldbeeld nog steeds veel te ver gaan, toch kreeg hij een zekere sympathie voor haar visie op de wereld. “Het was een pittige tante, met een broche van een dollarteken op de revers van haar mantelpakje en een sigaret in haar mondhoek. Ze werd geboren in Sint Petersburg en maakte als puber de revolutie mee. Ze was een slimme vrouw, maar ze kon door het communisme haar intellectuele vleugels niet uitslaan. Op een bezoekersvisum wist ze de Sovjet-Unie te ontvluchten. Ze vestigde zich in New York, hoofdstad van het kapitalisme. Alles wat enigszins riekt naar socialisme wees ze daarna resoluut van de hand.” Dat Rand in Amerika zo groot is geworden, maar in Europa nauwelijks voet aan wal heeft gekregen, hangt volgens Achterhuis samen met de ontstaansgeschiedenis. “In de Europese geschiedenis staat gemeenschappelijkheid centraal, Amerika is gefundeerd op het individualisme. Daarom is er ook zoveel weerstand tegen het invoeren van een zorgverzekering. Zo’n collectieve verzekering gaat uit van gemeenschappelijkheid, het delen van de kosten. Dat druist recht tegen het gevoel in dat iedereen voor zichzelf verantwoordelijk is. De tegenstanders zien het als overheidsbemoeienis, eigenlijk al bijna als een soort communisme. Het bijzondere is dat de tegenstanders van de invoering van een collectieve zorgverzekering helemaal niet alleen maar welgestelde mensen zijn. Ook arme patiënten, die hun behandelingen niet kunnen betalen, zijn fel gekant tegen de verzekering. Hun liberale trots is blijkbaar groter dan hun behoefte aan goede en toegankelijke gezondheidzorg.”

Blind voor feiten Dat een utopisch geloof letterlijk blind kan maken voor harde feiten, blijkt volgens Achterhuis ook uit de diepe overtuiging waarmee Alan Greenspan alle economische gegevens die op een kredietcrisis wezen, bewust negeerde. “Toen ik de foto zag van Greenspan die in oktober 2008 voor een commissie van het Amerikaanse Congres getuigde en zijn korte verklaring las, werd mij de utopische inspiratie van zijn financiële politiek volstrekt duidelijk. ‘De meeste van ons, en ik in het bijzonder, zijn geschokt en kunnen het nog steeds niet geloven’, zo zei Greenspan. Er moest ‘een fout zitten in de overtuiging dat de vrije markt zichzelf beter kan reguleren dan enig overheidstoezicht zou doen’. Zijn ontsteltenis klonk oprecht. Het was voor Greenspan uiterst pijnlijk om een theorie die hij veertig jaar had aangehangen, vaarwel te moeten zeggen.” Hans Achterhuis pleit met zijn boek niet voor het afschaffen van het kapitalisme. “De vrije markt blijft een mooi mechanisme als je het maar beperkt tot geproduceerde goederen. Voor bijvoorbeeld het milieu werkt het niet en ook de arbeidsmarkt kun je beter niet helemaal aan de vrije markt overlaten.” Zijn grote voorbeeld is Scandinavië. “Die landen doen het nu tijdens de crisis beter dan de landen waar het neo liberalisme hoogtij viert. Herverdeling hoeft de economie geen kwaad te doen.”

Keerzijde vooruitgang Het oeuvre van Achterhuis kenmerkt zich door de verbinding van filosofie met actuele maatschappelijke vraagstukken rond bijvoorbeeld ontwikkelingshulp, welzijnswerk, gezondheidszorg en de milieuproblematiek. Begrippen als arbeid, schaarste, utopie, techniek of geweld, die een belangrijke rol spelen in het begrijpen en ervaren van actuele problemen, worden door Achterhuis aan een kritisch onderzoek onderworpen. “Die manier van werken omschrijf ik ook wel eens als een actualiteitsanalyse.” Achterhuis studeerde theologie en filosofie in Utrecht en Straatsburg. Hij promoveerde met een proefschrift over Albert Camus. Nog steeds een inspiratiebron voor hem. In

AcAdemy® Magazine / 2010

Uitgeverij Lemniscaat, 319 pagina’s, ISBN 9789047702573.

zijn kast staan veel boeken over Camus. Ook is hij beïnvloed door de politiek analiste Hannah Arendt. Een zwart wit foto van haar staat ook in zijn kast. “Een heel bijzondere dame.” Lange tijd combineerde Achterhuis zijn wetenschappelijke werk met functies bij maatschappelijke organisaties als het Werelddiaconaat en het Nederlands Centrum voor Buitenlanders. Als docent sociale filosofie was hij verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij onder andere onderwijs gaf aan de afdeling Andragologie. “In die tijd een zeer links bolwerk waar vrijwel iedereen lid was van de CPN. Ik had zeker affiniteit met het socialisme, maar het communisme ging me te ver. Ik hoorde bij het Werelddiaconaat alle vreselijke verhalen over wat er echt in het Oostblok gaande was.” Als emeritus hoogleraar kan hij terugkijken op een glanzende carrière. Toch blijft hij zeer bescheiden. “Ik moest laatst voor een programma van de Ikon een brief aan mijn ‘twintigjarige ik’ schrijven. Toen ik mijn loopbaan overdacht, kwam ik tot de conclusie dat ik eigenlijk nooit dingen heb gepland. Ik heb de interessante dingen die op mijn pad kwamen wel altijd met beide handen aangegrepen. Maar het was voor een groot deel toeval.”

Hans Achterhuis (1942) is emeritus hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente. Hij is bekend als publieke intellectueel die zich regelmatig mengt in maatschappelijke discussies. De nadruk in zijn werk ligt op de sociale filosofie, waarbij hij zich heeft gericht op thema’s als ontwikkelingshulp, welzijnswerk, schaarste en technologie. Eind 2008 verscheen van zijn hand het boek ‘Met alle geweld’. En in het voorjaar van 2010 het boek ‘De utopie van de vrije markt’. Achterhuis studeerde theologie en filosofie in Utrecht en Straatsburg. Hij promoveerde met een proefschrift over Albert Camus. Lange tijd combineerde Achterhuis zijn wetenschappelijke werk met functies bij maatschappelijke organisaties (Werelddiaconaat, Nederlands Centrum voor Buitenlanders). Als docent sociale filosofie was hij verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, onder andere bij de afdeling Andragologie. In 1988 werd Achterhuis bijzonder hoogleraar milieufilosofie aan de Universiteit van Wageningen. Van 1990 tot zijn emeritaat in 2007 bekleedde hij de leerstoel Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente. Het oeuvre van Achterhuis kenmerkt zich door de verbinding van filosofie met actuele maatschappelijke vraagstukken rond bijvoorbeeld ontwikkelingshulp, welzijnswerk, gezondheidszorg en de milieuproblematiek. Begrippen als arbeid, schaarste, utopie, techniek of geweld, die een belangrijke rol spelen in het begrijpen en ervaren van actuele problemen, worden door Achterhuis aan een kritisch onderzoek onderworpen. hansachterhuis@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

CRISISBEHEER

‘Accepteer dat de uitzondering de regel wordt’ Laurent Combalbert Laurent Combalbert is crisismanager en voormalig lid van de RAID, het elitekorps van de Franse Nationale Politie dat is gespecialiseerd in terreurbestrijding. Overal ter wereld heeft hij als onderhandelaar en leider van speciale teams tientallen complexe situaties, zoals gijzelingen, ontvoeringen en kapingen, helpen oplossen. Die ervaring gebruikt hij nu als adviseur van bedrijven en organisaties.

“De onderhandelingsmethoden zijn volledig uitwisselbaar.”

“Het is onmogelijk een crisis zwartwit te benaderen in de huidige, door grijstinten gedomineerde wereld. Bijna elke werkwijze faalt en dat maakt besturen en onderhandelen tijdens gecompliceerde crises lastig. In mijn nieuwe boek ‘Het leiderschap van de onzekerheid’ geef ik dan ook aan dat efficiënte leiders en managers van morgen moeten aanvaarden dat de uitzondering de regel wordt. Ze moeten in staat zijn te anticiperen op a-typische, complexe situaties vol onzekerheid, onbegrip en elementen”, vertelt Laurent Combalbert. Hij baseert zijn toekomstbeeld op zijn ervaringen als toponderhandelaar en teamleider bij één van de beste politieinterventieteams ter wereld. “Als zich een levensbedreigende crisis voordoet, móet je bang zijn. Stress motiveert en zorgt ervoor dat de adrenaline door je lijf giert, waardoor je meer kunt dan normaal. Soms zorgt overmatige stress er echter voor dat je spieren verslappen. Dat is een gewone, primaire reactie. Iemand die zichzelf goed kent is in staat deze fase kort te houden en kan snel weer goed functioneren. Wie zijn emoties beheerst kan ze gebruiken als

instrumenten. Degene die dat niet kan is gevaarlijk, omdat hij zijn grenzen niet kent. Hoewel de omstandigheden anders zijn, is het in het bedrijfsleven net zo essentieel dat een crisismanager de werking en consequenties van stress begrijpt en zijn emoties en de signalen die hij afgeeft onder controle heeft”, legt Combalbert uit.

‘Je moet complexiteit omzetten in een strategische factor’ “Weet wie je bent en gebruik stress op een positieve manier.” Een goede crisismanager moet, volgens Combalbert, optimistisch en empathisch zijn. “En bescheiden blijven. Het moment dat je denkt dat je hebt gewonnen en onaantastbaar bent is het gevaarlijkst. Dan ben je niet alert meer. Je mag nooit verslappen. Tegelijk heb ik als onderhandelaar bij de RAID geleerd dat

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

fouten maken nodig is om vooruit te komen. Je moet leren van eerdere ervaringen, ze rationaliseren en omzetten in troeven. Praat ook over je tekortkomingen. Pas dan verdwijnt de psychologische druk.” De overgang van de nationale politie naar het bedrijfsleven is heel natuurlijk geweest voor Combalbert: “Aan de HEC School of Management in Parijs heb ik seminars gevolgd over onderhandelen en die processen vervolgens uitgelegd aan studenten tijdens workshops over crisisbeheer. Ik kwam toen tot de conclusie dat onderhandelingsprocessen die ik had geleid tijdens gijzelingen en ontvoeringen één op één toepasbaar zijn in het bedrijfsleven, ook al gaat het over andere onderwerpen.” Inmiddels leidt hij een team van veertig crisisonderhandelaars, dat wereldwijd opereert. “Mijn kracht is dat ik in moeilijke situaties, vooral wanneer onvoldoende informatie beschikbaar is, verantwoordelijkheid kan nemen en leiding geven. Ook als sprake is van een interne machtsstrijd. Het is de kunst complexiteit om te zetten in een strategische factor. En dat probeer ik over te brengen.”

Laurent Combalbert is officier van de Nationale Politie (buiten dienst) en afgestudeerd aan de Nationale Academie van de FBI. Hij is gedurende verschillende jaren onderhandelaar geweest binnen de RAID, de interventiegroep van de Franse politie. Vervolgens werkte hij als geassocieerd directeur voor een internationale groep, waar hij crisissituaties organiseerde en coรถrdineerde. Hij heeft tientallen ontvoeringen, afpersingen en gijzelingen aangepakt en teams van deskundigen begeleid. Als onafhankelijk adviseur, trainer en spreker traint hij een groot aantal onderhandelaars en adviseert hij bedrijfsleiders en instellingen over het beheer van complexe situaties, de werving en scholing van hun teams. laurentcombalbert@speakersacademy.eu Fotografie: Laurent Combalbert

trends

Trendwatcher van het jaar: Carl Rohde Dr. Carl Rohde is lector Trendwatching & Innovatie op Fontys Hogescholen en hoofd van Science of the time, een van de grootste trendonderzoeksbureaus wereldwijd. Hij werd onlangs uitgeroepen tot de beste trendwatcher van 2010. En hij is als spreker al jaren te boeken via Speakers Academy®. Tijd voor een interview.

Trendwatcher van het jaar – ben je er blij mee? “Blijer dan ik verwacht had. Ik ben dertig jaar geleden echt niet begonnen met trendwatchen om er een prijs mee te winnen. Ik vind het gewoon een prachtig vak en bedrijf het met liefde en studieuze inzet. Maar zo’n prijs is wel een solide erkenning voor de kwaliteit van je activiteiten. Dat doet goed. Verder ontving ik van meer dan 350 mensen felicitaties. Dat voelt aan als een warm bad. Dat zoveel mensen je blijkbaar een professioneel warm hart toedragen. Mooi!”

Wat voor soort trendwatcher ben je? “Grosso modo heb je twee soorten trendwatchers. Je hebt de trendwatchers die zich positioneren als pretentieuze ‘zieners’ en doen alsof zij hoogstpersoonlijk in de toekomst kunnen kijken. En je hebt de trendwatchers met een veel onderzoeksmatiger insteek. Ik hoor duidelijk tot de laatste soort. Ik werk al dertig jaar op universiteiten en vind dat trendwatchen weinig van doen moet hebben met bezwerend koffiedik kijken en alles met grondig onderzoek. Met grondig, methodologisch verantwoord toekomstonderzoek. Dat is mijn ‘stiel’ en ik ben blij dat het een van de redenen is - genoemd in het juryrapport - waarom ik trendwatcher van het jaar geworden ben. Eigenlijk ben ik een cultuursociologisch toekomstonderzoeker. Men is mij

trendwatcher gaan noemen – en dat is prima. Maar noem me liever academisch verantwoord trendwatcher. Daar is er in Nederland eigenlijk maar één van.”

Hoe maak je dat academische gehalte waar? “Door heel veel onderzoek te doen met de trendwatchers die we wereldwijd opleiden en trainen. We noemen hen overigens niet meer zo, maar ‘cool hunters’. Ze zijn in alle generaties te vinden: de computergeneratie, jongeren, stressdertigers, de babyboomers en 50-plussers. Allemaal onderzoeken ze op Science of the time wat hun generatie cool vindt: aantrekkelijk en inspirerend met toekomstpotentieel. Ook moeten ze uitleggen waarom een en ander cool is. Dan ga je de diepte in. Als jongeren bepaalde clubs, websites, televisieprogramma’s of sportschoenen cool vinden, dan is dat aardig om te weten. Maar als je weet waarom ze dat cool vinden, dan leer je pas echt hoe een generatie mentaal in elkaar steekt. Die kennis is voor veel bedrijven belangrijk, maar ook voor overheidsinstellingen. Zo hebben we de afgelopen periode lezingen gegeven voor Microsoft, Adidas, Coca Cola, the International Council of Shopping Centres, Unilever, Lee, Wrangler. Vaak internationaal. In Nederland ook bijvoorbeeld voor Nu.nl, de NOS, de HEMA, het Rode Kruis, BMW en meerdere ministeries. Vaak in samenwerking met

AcAdemy® MAgAzInE / 2010

de Speakers Academy®. Het is een fraaie caleidoscoop aan klanten waarvan ik op mijn beurt weer veel geleerd heb.”

‘Iedereen wil innoveren, maar vaak doet men maar wat’ Je haalt veel pers met jullie ‘International Cool City Hunt’. Wat is dat? “Toen ik lector Trendwatching & Innovatie werd op Fontys Hogescholen wilde men dat ik zowel de docenten als de studenten trend- en innovatiegevoeliger zou maken. Toen zijn we dus met fikse groepen studenten – en hun docenten – gaan ‘coolhunten’. Dat was zo’n succes dat ik nu de opdracht heb het ‘Cool Hunt’onderzoek internationaal uit te rollen. We werken op het moment met meer dan zesduizend studenten op vier continenten en onderzoeken met hen wat de trends zijn. Wat zij aantrekkelijk en inspirerend vinden met toekomstpotentieel. Het betekende internationaal mijn echte doorbraak en heel veel publiciteit en lezingen. Ik reis van Shanghai naar Vancouver, van Oslo naar São Paulo. En ontmoet de meest boeiende experts. Het klinkt misschien wat opgeblazen, maar ik ervaar dat als een voorrecht.”

Welke trends zie je binnen de trendwatchwereld? “Opdrachtgevers willen meer dan zo maar een kek trend verhaal. Ze willen gevalideerde trends, die zijn gebaseerd op solide onderzoek. Dat is een. Daarnaast willen opdrachtgevers weten wat ze nu met die trends aanmoeten. Hoe ze ermee kunnen innoveren. Daar doen we dan ook steeds meer brainstorms over: van Trends naar Innovatie. Iedereen wil innoveren, maar vaak doet men maar wat. Wij zeggen dat je moet innoveren op basis van gevalideerde trendkennis. Doe je dat niet, dan innoveer je in het halfduister. En dat is niet best.”

Wat zijn de ‘Cool Quick Scans’ die Science of the time uitvoert? “Middels het ‘Cool City Hunt’-project werken we met duizenden jonge en intelligente studenten – vaak uit de marketing-, communicatie-, business-, design- en hospitalityhoek. De besten daarvan selecteren we. Die binden we aan ons. Het is een uitermate scherp netwerk geworden. Als nu een Nederlands bedrijf wil weten hoe zijn product, dienst, idee of concept valt in Brazilië, China of India zetten wij de besten van ons netwerk in. Die tasten snel en toch efficiënt de markt af. Dat noemen we Science of the time’s ‘Quick Scan’. Bedrijven die via de Speakers Academy® zo’n scan bestellen krijgen een prijsreductie wanneer ze tevens opdracht geven tot een lezing, al dan niet met brainstorm.”

Dertig jaar al. Pensioen in zicht? “Ik dacht het niet! Ik ben zonder meer ouder. De 50+ ‘cool hunt’ is me dan ook uit het hart gegrepen. Maar het leven is spannender dan ooit. Ik voer wereldwijd het grootste jongerentrendonderzoek aan. Ik heb het voorrecht met topbedrijven Van-Trends-Naar-Innovatielezingen te geven en brainstorms op te zetten. Het leven is spannender dan ooit. Nogmaals, stoppen? Ik dacht het niet. Ik was dit jaar niet alleen genomineerd als trendwatcher van het jaar, maar ook voor een life time award. Ik heb gezegd, geef me die alsjeblieft niet zeg. Dat voelt als een grafzerk!” Fotografie : Carl Rohde 47

AcAdemy® MAgAzInE / 2010

ONDERNEMERSCHAP

‘De kunst van het ondernemen’ Aad Ouborg ze komen regelmatig bij hem langs. Ondernemers – namen wil hij niet noemen, maar hij wil wel kwijt dat het om ‘grote jongens’ gaat – die door de financiële crisis even niet meer weten hoe ze het moeten doen. Voor het antwoord op die vraag, zijn ondernemers bij aad Ouborg, directeur-eigenaar van Princess Household appliances in Breda, op het juiste adres. als geen ander verstaat hij de kunst van het ondernemen. Toen hij in 1994 begon met zijn bedrijf in kleinhuishoudelijke apparatuur, had hij geen cent om te adverteren. “ik moest dus wel creatief zijn om met mijn bedrijfje de aandacht te trekken.”

Het motto waarmee Ouborg zijn bedrijf in haardrogers, waterkokers, tosti-ijzers en stofzuigers groot heeft gemaakt luidt: ‘ondernemen is entertainen’. Dat is geen holle frase, Ouborg neemt dat letterlijk. Hij organiseert regelmatig grote evenementen met veel show, glitter and glamour.

marketingstrategie, het is hoe ik ben. Ik werk graag hard, maar ik zorg wel dat ik plezier heb in wat ik doe. En ik vind het fantastisch om evenementen te organiseren, nieuwe dingen te bedenken en altijd speciaal te zijn en nieuws te maken. Dat er daardoor veel over Princess wordt geschreven, is een heel gunstig neveneffect, dat we zeker inzetten. Maar de drive om te ondernemen zoals ik dat doe, komt van binnenuit. Anders houd je het ook niet vol, want het betekent veel discipline heel hard werken. Ik ben altijd bezig nieuwe dingen te bedenken.”

Een van zijn unieke marketingacties was een sponsoractie met Circus Herman Renz. Deze actie werd uit nood geboren: Circus Herman Renz dreigde te stoppen vanwege het overlijden van de eigenaren. Princess redde het circus met een driejarig hoofdsponsorcontract. Er werden acties op touw gezet Ambassadeurs waarbij de consument bij aankoop van een Princess-product Met zijn aanstekelijke enthousiasme heeft Ouborg de gratis vrijkaartjes ontving voor de grote circusshow. “Princess afgelopen 26 jaar een keur aan nationale en internationale had ook een eigen circuswagen, artiesten aan zich weten te binden; van waarin consumenten en klanten Meesterkok van de Eeuw Cas Spijkers konden overnachten en waarbij ze de en componist/pianist en trendwatcher mogelijkheid kregen om bij speciale Tonny Eyk, tot de Arabische chef Ramzi ‘Je moet altijd trouw acts te assisteren in het circus. Ook en het topmodel Terri Holladay. Met blijven aan waar organiseerden we grote Princessdeze ambassadeurs reist Aad Ouborg evenementen in het circus.” de hele wereld rond om het merk je vandaan komt. Princess op de kaart te zetten. “Ik Typisch een idee van Aad Ouborg. Met ben heel blij met ze. Cas Spijkers is al Mensen waarderen zijn creativiteit en lef gaat hij altijd net vanaf het begin nauw betrokken bij authenticiteit’ een stapje verder dan de meesten. Een de activiteiten van Princess en als de Princess Eftelingdag waar consumenten topkok ermee werkt, moet het goed bij aankoop van een Princess-product zijn. Hij adviseert ons bij het ontwerpen entreekaartjes voor slechts 10,00 euro en testen van Princess-apparaten en kunnen kopen, een consumentenactie waarbij consumenten bij schrijft kooktips en receptenboeken. Hij is bijna bij al onze onze aankoop van een Princess-product een penthouse in Marbella evenementen aanwezig.” Tonny Eyk zorgt voor de muzikale konden winnen, Princess Model of the Year Verkiezingen en omlijsting op (inter)nationale beurzen en evenementen. “Hij ga zo maar door. Bij Aad Ouborg is het nooit saai, het is altijd heeft zich bovendien ontwikkeld tot trendwatcher op het gezellig druk om hem heen. “En dat is meer dan alleen een gebied van culinaire ontwikkelingen, onder andere met zijn

AcAdemy® MagazinE / 2010

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Evert-Jan Daniëls

cocktail- en loungerecepten en befaamde vitaminecocktails. En hij is een groot relatiemarketeer.” Met Chef Ramzi bedient Ouborg de Arabische wereld. “chef Ramzi is in het Midden-Oosten en Noord-Afrika bekend van zijn kookshows met iedere dag 10 miljoen kijkers.” En topmodel Terri Holladay is beauty ambassadrice voor Princess in Hong Kong en het Verre Oosten. “Met een Amerikaanse vader en een Vietnamese moeder vertegenwoordigt zij in meer dan alleen haar prachtige uiterlijk een samensmelting van culturen.”

Authenticiteit Maar hoe internationaal Ouborg ook

opereert – vanaf midden jaren negentig zit hij al in China - hij zal zijn Hollandse wortels nooit verloochenen. “Sterker nog, die koester ik juist. Je moet altijd trouw blijven aan waar je vandaan komt. Mensen waarderen authenticiteit. Als ik aan de andere kant van de wereld een beurs heb, dan presenteer ik een show op klompen en sta ik voor een groep mensen een praatje te houden bovenop een grote Edammer kaas als podium. En de Princess tulpenparaplu doet het ook altijd goed.” Op de cover van de Princess brochures staat dan ook een oer-Hollands tafereeltje. In een tulpenveld – uiteraard oranje tulpen – met een molen op de achtergrond staat een meisje met blonde

AcAdemy® MagazinE / 2010

vlechten in Volendamse klederdracht. In haar armen heeft ze een blender uit de Red Line serie. “Dat is mijn dochter Nikki van achttien”, zegt Ouborg. “Waarom een duur model inhuren als je zo’n prachtige dochter hebt? Ze vindt het bovendien zelf ook heel leuk om als bloemenmeisje op de cover te staan en mee te helpen op beurzen.” Naast succesvol ondernemer is Aad Ouborg ook de zeer trotse vader van vijf kinderen. “Omdat ik zo hard werk, lopen privé en zakelijk vaak door elkaar. Ik betrek mijn kinderen bij mijn werk, neem ze mee op reis. Ze helpen vaak mee op beurzen en bij andere activiteiten. Dat

dring ik ze niet op, maar ze vinden het zelf heel leuk.”

Vindingrijkheid Zijn jongste twee kinderen - Lotte en Jaap - hebben daarbij ook nog eens de vindingrijkheid van hun vader geërfd. “Ze zijn altijd aan het bedenken hoe dingen beter kunnen. Lotte ergerde zich er bijvoorbeeld aan dat ze steeds knoeide met het uitschenken van het versgeperste sinaasappelsap. Ze ontwierp de Lotte Family Juicer met een extra grote schenkkan die gemakkelijk is los te koppelen van het persgedeelte.” Het ontwerptekeningetje dat ze maakte heeft Ouborg ingelijst op zijn werkkamer. De patenten staan op hun naam en ze ontvangen een royalty. Zoon Jaap is in de groei en kwam steeds uitgehongerd uit school. “Dan begon hij meteen met het maken van tosti’s. Maar wat heb je nu aan twee tosti’s als je rammelt van de honger en je moet wachten op je zussen en broers? Hij wilde er meer tegelijk kunnen maken en bedacht de Jaap Multi Snack and Sandwich Maker, daarin kun je in één keer vier tosti’s of sandwiches maken, kijk dat zet zoden aan de dijk.” Het zijn nu bestsellers wereldwijd. Zoals gebruikelijk sloeg Ouborgs’ fantasie meteen op hol. Hij bedacht de Princess ontwerpwedstrijd ‘Word jij de nieuwe Princess Kids Ontwerper?’. Kinderen uit de

eerste exemplaar uit de ‘Bling Glamour’ serie. Een prachtige reeks pianozwarte en parelwitte schoonheidsproducten uitgevoerd met Swarovski-elementen. “Inderdaad uitstekend geschikt voor echte prinsessen, maar ook voor de prinses in élke vrouw. In ieder huis hoort een Princess thuis.” Ouborg voelt zich prettig in Breda. “Ik houd van de Brabantse mentaliteit, het Bourgondische. Toen ik hier begon, vond iedereen het onhandig, zo ver van de Randstad. Maar nu rijden ze graag een stukje verder, afstand is relatief.” Ook daarin kan Ouborg ‘groot’ denken. Hij reist graag en is vaak van huis. Princess ging medio jaren negentig een exclusieve en nauwe samenwerking aan met de Hop Shing fabriek in Sansui Guandong in China waar 2000 mensen werkzaam zijn. “Destijds vond iedereen dat raar, maar nu zit iedereen er.” In 2007 opende Princess haar eerste eigen fabriek in de stad Yu Yao vlakbij Shanghai. Ouborg is vaak in China. Ook daar zijn de gevolgen van de ﬁnanciële crisis voelbaar, hoewel de eerste tekenen van herstel ook zichtbaar worden. Ouborg is niet bang voor de crisis. “Het is net als een storm, de sterke bomen blijven overeind, de zwakke bomen worden omver geblazen. Een natuurlijk proces. Het is voor mijn creativiteit alleen

‘De slechte economie heeft ook z’n voordelen: Mensen gaan minder uit eten, kopen een fonduepan en maken het thuis gezellig’ hele wereld kunnen meedoen. De vakjury bestaande uit Jan des Bouvrie, Edwin Rutten én Lotte en Jaap Ouborg, zullen de inzendingen beoordelen op originaliteit, duurzaamheid, produceerbaarheid, vormgeving en commerciële haalbaarheid. “Het winnende ontwerp wordt wereldwijd op de markt gebracht en de winnaar ontvangt per verkocht artikel een royalty.”

Princess Princess’ hoofdkantoor is gevestigd in een prachtig oud pand in Breda. De statige hal hangt vol met zwart-wit foto’s die de geschiedenis van het merk vertellen. Met dien verstande dat het merk nauwelijks op de foto’s voorkomt. Het zijn de sterren die het verhaal vertellen. Patricia Paay was Ouborgs’ eerste ‘Princess’ en daarna volgden de Dolly Dots. Maar er hangen ook échte prinsessen. Prinses Máxima kreeg het

maar gunstig. De tijd dat ik van niets, iets moest maken vond ik de leukste periode uit mijn ondernemersbestaan. Voor ons is een slechte economie trouwens goed nieuws. Dan verkopen we meer producten. Mensen gaan minder uit eten, maar kopen een fonduepan en maken het thuis gezellig. Ze kopen een krultang en gaan een keer minder naar de kapper. Dat is echt zo. Princess draait wel door, onze kracht is betaalbaar design. Huishoudelijke apparaten gaan altijd door. En ondanks de crisis groeit de welvaart in veel landen. Er komen steeds meer mensen die zich een blender kunnen veroorloven. Juist nu komt het er op aan om creatief en innovatief te blijven. Te durven ondernemen zodat je vooraan staat als de economie straks weer aantrekt.”

In 1994 richtte Aad Ouborg, directeur-eigenaar, Princess Household Appliances B.V. op. Door een onderscheidende aanpak is het bedrijf explosief gegroeid. Princess is de grootste aanbieder ter wereld van chromen kleinhuishoudelijke apparatuur. Wereldwijd werken distributeurs in meer dan 75 landen en bijna 100 eigen medewerkers mee aan de verdere uitbouw van het succes van Princess onder het motto ‘Ondernemen is Entertainen’. In 1998 werd het Belgische huishoudmerk Nova overgenomen. Een meer dan 70 jaar oud topmerk en de absolute nummer 1 in België. Het hoofdkantoor van Princess is gevestigd in Breda. Verder zijn er verkoopkantoren in Rillaar (België), Milaan (Italië) en Beiroet (Libanon). In Hong Kong is de dochteronderneming Princess Worldwide gevestigd. Vanuit dit tweede hoofdkantoor vinden de verkoop voor het Verre- en Midden Oosten én alle directe grote verkopen wereldwijd plaats. Daarnaast heeft Princess nog een tweetal kantoren in China; in Shenzhen en Shanghai. In januari 2010 verkocht de Ouborg Group B.V. 51% van de aandelen van de Princess Holding B.V. aan WMF AG uit het Duitse Geislingen an der Steige. WMF heeft tevens een optie bedongen om begin 2012 de overige 49% te verwerven. Aad Ouborg ziet in WMF een sterke partner waarmee de markt voor Princess verder versterkt en uitgebouwd kan worden.

aadouborg@speakersacademy.eu

AcAdemy® MagazinE / 2010

SPOTLIGHT

Veelzijdig actrice schrijft zeer persoonlijk dagboek Halina Reijn ‘Is acteren de meest overschatte bezigheid op aarde? Is het een droom? En dan? Volgt dan het grote geluk? Openbaart de zin van het bestaan zich?’ Na haar indringende debuutroman ‘Prinsesje Nooitgenoeg’ komt Halina Reijn nu in ‘Halina. Doen alsof ik iemand anders ben’ met eerlijke en ontroerende ontboezemingen over haar leven als actrice, zus, dochter en vriendin. De vele hoogtepunten, maar ook de dieptepunten uit haar leven en carrière zijn vastgelegd in dit zeer persoonlijke dagboek.

verovert ze het witte doek met rollen in ‘De eetclub’ en de psychologische thriller ‘Isabelle’. Op televisie is ze in vele series te zien geweest. Voor haar vertolking van Mabel Wisse Smit in de reeks ‘De prins en het meisje’ heeft ze het Gouden Kalf voor de beste actrice ontvangen, een van de vele prijzen die ze heeft ontvangen. Voor haar solovoorstelling ‘La voix humane’ is ze onderscheiden met een Poolse prijs. Op het toneel is ze binnenkort met Toneelgroep Amsterdam te zien in ‘Hedda Gabler’.

Halina Reijn is een van de bekendste actrices en schrijfsters van Nederland. Ze speelde in ﬁlms als ‘Zus & zo’, ‘Blind’, ‘Zwartboek’ en naast Tom Cruise in ‘Valkyrie’. Binnenkort

Uitgeverij Prometheus, 218 pagina’s, ISBN 9789044614169.

halinareijn@speakersacademy.eu

Fotografie: Jan Versweyveld 51

AcAdemy® MagazinE / 2010

WETENSCHAP

‘Een beter inzicht in de hersenen, is een beter inzicht in onszelf’ Hoogleraar klinische neuropsychologie Margriet Sitskoorn als kind was Margriet Sitskoorn al gefascineerd door het menselijke gedrag. “Dat kon ik eindeloos observeren.” Dat ze psychologie ging studeren lag voor de hand. Maar al snel begreep ze dat de hersenen ten grondslag liggen aan al het menselijke gedrag. Haar gedrevenheid en passie voor de hersenen hebben haar gemaakt tot wat ze nu is: hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Universiteit van Tilburg. Door haar boeken ‘Het maakbare brein’, ‘Lang leven de hersenen’ en ‘Passies van het brein’,

publieke optredens én haar sprankelende persoonlijkheid is ze ook buiten de collegezaal bekend.

Er heerst een serene stilte in het Prismagebouw van de Universiteit van Tilburg. Overal zijn studenten geconcentreerd aan het werk. De ideale omgeving om de hersenen eens ﬂink te laten kraken. Hier is Margriet Sitskoorn – sinds 2008 als hoogleraar klinische neuropsychologie verbonden aan de Universiteit van Tilburg – helemaal op haar plek. In het labyrint van gangen is het wel even zoeken naar haar kamer. Als we iets later dan afgesproken, aankloppen, steekt Margriet meteen van wal over enkele verschillen tussen het mannenen het vrouwenbreincollege in: “De weg kwijtraken is typisch voor het vrouwenbrein. De gebieden in de hersenen die te maken hebben met oriëntatie en ruimtelijk inzicht staan onder invloed van testosteron. Deze gebieden zijn bij mannen sterker ontwikkeld dan bij vrouwen. Bij vrouwen is de sociale functie van de hersenen over het algemeen beter, dat verklaart misschien waarom zij eerder de weg zullen vragen dan mannen. Het vinden van de weg was in de oertijd van levensbelang voor de jagende man. Strategieën die toen succesvol waren in de strijd om te overleven, zijn in onze hersenen opgeslagen. En bepalen daardoor nog altijd een deel van ons gedrag.” Zijn we dan slaaf van onze hersenen en de evolutie? “Die conclusie is te negatief. We zijn geen slaaf van onze hersenen, we zíjn onze hersenen en we hebben het vermogen ze zelf te ontwikkelen en daardoor ons gedrag te ontwikkelen. Natuurlijk is het niet zo zwart-wit dat ons gedrag helemaal alleen door onze hersenen

wordt bepaald. Ons lichaam speelt ook een rol. Wie lange benen heeft, kan over het algemeen harder rennen dan iemand met korte benen. En het maakt uiteraard ook uit of we door onze omgeving worden gestimuleerd om hard te rennen.” Vrouwen zouden hun ruimtelijk inzicht en oriëntatievermogen beter kunnen ontwikkelen als ze het meer oefenen en als ze daartoe worden aangemoedigd? “Ja, als dat nieuwe gedrag hen concreet voordeel oplevert dan staat niets in de weg om de betrokken netwerken in de hersenen ook beter te trainen. Hersenen zijn plastisch, ze kunnen zich aanpassen aan de omstandigheden. Dat is de kracht van de evolutie, hierdoor kan de menselijke soort zichzelf ontwikkelen en in stand houden.”

Sleutel Het onderzoeksterrein van professor doctor klinische neuropsychologie Margriet Sitskoorn is de relatie tussen hersenen en gedrag. In het kennen en begrijpen van de werking van de hersenen ligt volgens haar de sleutel tot meer inzicht in het menselijk handelen. “Een beter inzicht in de werking van de hersenen, is een beter inzicht in onszelf.” Het zijn wat dat betreft interessante tijden want de kennis over de werking van de hersenen heeft door de ontwikkelingen in de techniek een grote vlucht genomen. “We hoeven gelukkig niet alleen meer in schedels te zagen om de hersenen bloot te leggen, we kunnen hersenscans maken. Die scans worden steeds

AcAdemy® Magazine / 2010

nauwkeuriger waardoor we een steeds beter beeld krijgen van de processen in onze bovenkamer.” Een van de nieuwe inzichten van de laatste jaren is bijvoorbeeld dat de hersenen van pubers nog volop in ontwikkeling zijn. “Lange tijd is gedacht dat de hersenen rond de pubertijd ‘af’ waren. Maar nu blijkt dat de voorhoofdskwabben (frontale lobben) nog tot na het twintigste levensjaar in ontwikkeling zijn. “Deze gebieden zijn belangrijk voor het abstract denken, het vooruit denken, het onderdrukken van ongewenst gedrag en het afwegen van de consequenties van wat men doet. Dat dit deel van de hersenen bij adolescenten nog niet af is, verklaart veel van wat wij als ‘pubergedrag’ kennen. “Pubers willen graag zelfstandig zijn, maar kunnen dat voor een deel nog niet aan omdat ze nog niet goed vooruit kunnen plannen en ook niet altijd kunnen overzien wat de gevolgen van hun gedrag zijn.” Toch heeft deze, voor ouders vaak lastige fase, evolutionair gezien zeker nut. “Het is noodzakelijk dat kinderen zich tegen hun ouders gaan afzetten, dat er wrijving ontstaat, dat ze iets anders willen. Anders komen ze nooit op eigen benen te staan, kiezen ze geen levenspartner waarmee ze een eigen nest bouwen en komt er ook geen nageslacht.” Pubers gedragen zich dus niet asociaal en roekeloos om hun ouders te pesten, het is noodzakelijk om echt volwassen te worden. Dat veel ouders en docenten nu meer over de hersenontwikkeling van pubers weten, zorgt voor meer begrip en het besef dat pubers – ook al lijken ze heel volwassen – wel degelijk nog moeten worden bijgestuurd. Deze kennis heeft op haar beurt weer invloed op het onderwijs. “Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor kleine kinderen. Sinds ik weet dat de geheugennetwerken van de hersenen nog volop in ontwikkeling zijn, begrijp ik dat ze niet veel tegelijk kunnen onthouden en uitvoeren, en houd ik daar rekening mee. Dat voorkomt een hoop frustratie en ellende. De kennis die voortkomt uit

‘We moeten van de homo sapiëns – de wijze mens – de homo sapiëns vero – de waarachtig wijze mens zien te worden’ hersenonderzoek, is vaak zeer goed toepasbaar in het dagelijkse leven.”

Missie Margriet Sitskoorn is dan ook absoluut niet het type wetenschapper dat zich opsluit in haar kamer en alleen in de collegezaal kennis overdraagt. Ze is al vanaf het begin Tekst: Floor de Booys Fotografie: enith Stenhuys 53

AcAdemy® Magazine / 2010

van haar succesvolle loopbaan zeer actief met het geven van lezingen. “Ik geloof heel erg in het overbrengen van kennis. Ik zie het als mijn missie om op een begrijpelijke manier de werking van de hersenen over het voetlicht te brengen.” Dat doet ze door boeken te schrijven. Haar eerste boek ‘Het maakbare brein’ (2006), was meteen een bestseller. Twee jaar later, in 2008 verscheen haar tweede boek ‘Lang leve de hersenen’ en begin dit jaar kwam ‘Passies van het brein’ uit. Ook werkte Sitskoorn mee aan diverse tvprogramma’s zoals de ‘Nationale IQ test’, ‘Get smarter in a week’, ‘Nieuwslicht’, de ‘Nationale geheugentest’ en ‘Max geheugentrainer’ en is ze regelmatig te gast bij populaire talkshows als ‘Pauw en Witteman’ of bij BNR. Ze spreekt regelmatig op congressen en publiceert niet alleen in wetenschappelijke vakbladen, maar schrijft ook voor populair-wetenschappelijke tijdschriften. “Daar voel ik me echt niet te groot voor. In tegendeel, ik vind het juist een uitdaging om ingewikkelde materie voor een breed publiek inzichtelijk te maken. Ik word vaak voor lezingen gevraagd door het onderwijs, docenten willen graag op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen. Maar ik spreek ook veel op symposia van verzekeraars en ondernemers. Onze hersenen en dus ons gedrag wordt zeer sterk geprikkeld door beloning. Mensen doen door de werking van hun hersenen veel als ze weten dat er een bonus tegenover staat of een mooie nieuwe leaseauto, in dit principe ligt echter ook de verklaring voor hebzucht.”

niets een gezegde. Haar nieuwste boek ‘Passies van het brein’ gaat in op de vraag waarom zondigen zo verleidelijk is. Sitskoorn neemt de zeven hoofdzonden als uitgangspunt: hoogmoed, vraatzucht, woede, lust, hebzucht, luiheid en afgunst en laat zien dat dit gedrag, dat al sinds mensenheugenis als zondig wordt bestempeld, evolutionair toch nuttig kan zijn. “Afgunst heeft een zeker nut voor je overlevingskansen. Als je je gaat

‘Hersenen zijn plastisch, ze kunnen zich aanpassen aan de omstandigheden’ vergelijken met anderen die hoger op de sociale ladder staan, dan wordt het pijnnetwerk in je brein gestimuleerd. Dat gevoel is een prikkel om je aan te zetten tot bepaalde maatregelen die ervoor zorgen dat jij relatief gezien weer hoger op de ladder komt. Je kunt nu kiezen: of je haalt de ander naar beneden, bijvoorbeeld via roddel en achterklap, of je laat je juist inspireren. Door beide

wordt het genotssysteem in je hersenen gestimuleerd, waardoor je je beter zult voelen, maar het laatste is natuurlijk een stuk positiever.” Ook vraatzucht is een overlevingsmechanisme dat is opgeslagen in de hersenen. “Dat stamt nog uit de tijd dat de mens in schaarste leefde en elke kans op eten moest benutten. Tegenwoordig leven wij in Nederland in een onvoorstelbare overvloed, we hoeven helemaal geen reserves meer op te bouwen. Maar onze hersenen geven nog wel die signalen af. Onze uitdaging is om op dit punt het evolutionair nieuwste deel van onze hersenen te gebruiken en te ontwikkelen en zo nee te leren zeggen tegen die zak chips of dat stuk chocolade of al dat andere dat ons verleidt maar waaraan we ten onder gaan. We moeten van de homo sapiëns – de wijze mens – de homo sapiëns vero – de waarachtig wijze mens zien te worden. We moeten onze hersenen blijven aanpassen aan de tijd waarin wij leven en de vraagstukken en uitdagingen die daarbij horen. Onze hersenen zijn daartoe in staat, en we krijgen steeds meer kennis over hoe we dat moeten doen.”

Sociaal Maar niet alleen concrete, materialistische zaken prikkelen ons brein en zetten ons aan tot betere prestaties. “De mens is een sociaal wezen en we hebben dus ook een sociaal brein. Dat brein is er op gericht om ons te handhaven in onze ‘kudde’. Buiten die kudde zijn we veel kwetsbaarder en is de kans op overleving klein. Het is dus zaak om bij de groep te horen en daar hebben we onze hersenen en ons gedrag op aangepast.” We blijken net zo gevoelig te zijn voor complimenten van onze collega’s en het krijgen van meer verantwoordelijkheid van onze leidinggevende, als voor een beter salaris. “Het nieuwe werken, waarbij de werknemer zelf zijn tijd in mag delen en vaak vanuit huis werkt, leunt sterk op de competenties van dit sociale brein. Het gaat immers uit van een groot verantwoordelijkheidsgevoel en loyaliteit ten opzichte van het bedrijf.” Deze competenties kunnen onderuit worden gehaald doordat zondes daar tegenover staan. Liever lui dan moe is niet voor

Prof. dr. Margriet Sitskoorn studeerde in de jaren tachtig psychologie in Tilburg, met als specialisatie neuropsychologie. Zij promoveerde in 1994 aan de Universiteit van Nijmegen op onderzoek naar hoe baby’s de wereld waarnemen ‘Infant perception of dynamic object relations’. Tijdens haar promotie volgde ze opleidingen aan het Henry Ford Hospital in Detroit. In februari 2008 werd Margriet Sitskoorn benoemd tot hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Universiteit van Tilburg. Haar onderzoek richt zich op de relatie tussen hersenen en gedrag en spitst zich toe op hoe gedrag en omgeving, invloed op de hersenen uitoefenen en hoe men op deze manier de emoties, vaardigheden en het gedrag van mensen kan beïnvloeden. Naast haar wetenschappelijke werk, schrijft ze columns voor verschillende populair-wetenschappelijke bladen en werkt ze mee aan diverse televisieprogramma’s. Eerder verschenen van haar hand de boeken ‘Het maakbare brein: Gebruik je hersens en word wie je wilt zijn’ (2006, 22e druk) en ‘Lang leven de hersenen: Positieve prikkels voor hersenen die ouder worden’(2008). Haar nieuwste boek ‘Passies van het brein: Waarom zondigen zo verleidelijk is’ kwam begin dit jaar uit en is reeds in derde druk. Sinds 2000 is zij ook directeur van het NeuroCognitief Centrum Nederland. margrietsitskoorn@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

EEn iCon Van sPEaKErs aCaDEMY ®

CharlEs GroEnhuijsEn

Internationaal topauteur, spreker en dagvoorzitter

Charles Groenhuijsen werkt vanuit Nederland en de Verenigde Staten (‘our man in Washington’) als schrijver, columnist, spreker en dagvoorzitter. Hij is een veelgevraagde en gewaardeerde moderator en presenteert moeiteloos in het Nederlands en het Engels. Het leiden van zakelijke bijeenkomsten en discussieprogramma’s is zijn specialiteit en hij behoort hiermee tot de top tien dagvoorzitters van Nederland. Charles verwierf grote bekendheid bij de publieke omroep als presentator (Nova, NPS) en als correspondent en presentator bij de NOS. In zijn talrijke spreekbeurten daagt Groenhuijsen zijn gehoor graag uit. Hij houdt zijn publiek voor dat er op lange termijn weinig reden tot pessimisme is over de wereldeconomie. Natuurlijk we zitten in een ﬁkse dip en het zal de laatste recessie niet zijn. Maar bekijk de ontwikkelingen op de langere termijn en er is alle reden tot optimisme. Op bijna alle vlakken zien we kolossale vooruitgang. We zijn wereldwijd nog nooit in zo veel landen, zo welvarend, zo gezond en zo goed opgeleid geweest. Technologie heeft

ecomische groei gebracht voor honderden miljoenen mensen die tot voor kort straatarm waren. Ook Nederland heeft de wind mee. We behoren tot de rijkste landen ter wereld! Niet voor niks gaf Groenhuijsen een van zijn boeken de vrolijke titel ‘Leve Nederland’ mee. Als u een spreker of dagvoorzitter wilt die vanuit die positieve benadering werkt en daar graag met zijn toehoorders over debatteert dan is Charles Groenhuijsen uw man. Bent u geïnteresseerd om Charles Groenhuijsen in te zetten als dagvoorzitter of als spreker (of eventueel een combinatie), overweeg dan ook eens de mogelijkheid om al uw gasten een exemplaar van een van zijn boeken mee te geven als relatiegeschenk. In dit kader kunnen aantrekkelijke kortingen worden verleend.

charlesgroenhuijsen@speakersacademy.eu

Charles Groenhuijsen, als u de zekerheid wilt van een geslaagd evenement, seminar of symposium. AcAdemy® Magazine / 2010 55

‘Ik denk dat je India voor 50% een democratie kunt noemen’

Tekst: Lex Veldhoen Fotografie: Enith Stenhuys

GESCHIEDENIS

‘India zal geen wereldmacht worden’ Ramachandra Guha De Indiase historicus Ramachandra Guha (1958) behoort volgens tijdschrift Foreign Policy tot de vijftig belangrijkste intellectuelen ter wereld. Zijn meest omvangrijke, 900 pagina’s tellende boek ‘India After Ghandi’ is nu ook vertaald in het Nederlands: ‘De geschiedenis van de grootste Democratie ter wereld’. The Financial Times typeerde het als een meesterwerk: ‘Net zo fascinerend als het land zelf’ en NRC Handelsblad schreef: ‘…een meeslepend verhaal over de wonderbaarlijke overleving van India als democratie.’

Guha’s boeken zijn vertaald in ruim twintig talen. Hij is columnist bij Indiase dagbladen, studeerde in Delhi en Calcutta, doceerde aan de Stanford en Harvard University, was gastdocent in Berkeley en medewerker van het Wissenschafkolleg zu Berlin. Nu is hij gevestigd in Bangalore als fulltime schrijver en werkt aan een biografie van Mahatma Ghandi. Hij is omstreden vanwege zijn nogal opzienbare visie, dat India geen wereldmacht zal worden; hij noemt dat zelfs absurd. In uw boek verdeelt u de periode sinds de onafhankelijkheid in 1947 ruwweg in die van de idealistische, integere politici, zoals Nehru, en van populistische politici, gedreven door geld, macht en familiebanden. Hoe ziet u wat dat betreft de toekomst? “Het is moeilijk te voorspellen, want India logenstraft steeds weer verwachtingen. Veel westerse journalisten en critici hebben vanaf het begin de ondergang van de Indiase democratie of een Balkanisering voorspeld. De huidige Indiase politici, uitzonderingen daargelaten, tonen gebrek aan visie en integriteit. En dat is een vereiste voor democratisch functioneren. India verdient betere politici. Wellicht komt er

een reactie met betere politici en een minder corrupt ambtenarenapparaat, dat samen met de bevolking politieke excessen indamt.” Kun je wel spreken van een democratie als de verlammende bureaucratie, corruptie op grote schaal, het kasten- en het klassensysteem de politiek nog zo sterk beïnvloeden? De gewone man en vrouw zijn sterk afhankelijk van hoger geplaatsten in de hiërarchie. “Ik denk dat je India voor 50% een democratie kunt noemen. We hebben vrije verkiezingen met een zeer grote opkomst. Een van de verbazingwekkende feiten is, dat de opkomst onder armen zelfs groter is dan onder rijken, in tegenstelling tot in Westerse landen. Er is vrijheid van beweging en je kunt overal werken, wat China niet kent. Maar er bestaat corruptie en bureaucratie. Discriminatie op basis van kastenverschillen, in het verleden erg dominant, waarbij onaanraakbaren een soort slaven waren, is vooral in de steden afgenomen. Het kastensysteem werkt nu tevens op andere manieren door; kasten zijn voertuigen voor politieke mobilisatie geworden. Diverse kasten hebben eigen

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

kandidaten en vertegenwoordigers in politieke organen.” Wie vormen de grootste bedreiging voor de Indiase democratie op dit moment? De fundamentalistische Hindoes aan de rechterkant met hun BJP en RSS of de Naxalites, linkse, Maoïstische vrijheidsstrijders? De laatste spelen nauwelijks een rol in uw boek, maar komen wel sterk op. “Tien jaar geleden had ik geantwoord: de fundamentalistische Hindoes. Maar die dreiging is de laatste vijf jaar afgenomen. Om dat te illustreren: In 2008 was er de terreuraanval in Bombay. Doel was niet alleen de inwoners van Bombay angst aanjagen, maar geweld door Hindoes tegen moslims opstoken. Dat gebeurde niet, er kwamen geen provocaties. Bovendien moet de doorsnee Indiër niets meer hebben van Hindoefundamentalisme. Ooit wel, men dacht dat het voor een sterke natie zou zorgen. Nu ziet men hen als een stelletje corrupte, manipulatieve types. Maar de dreiging van links Maoïstisch geweld is toegenomen. Naxalites zijn sinds 2004 in meer gebieden actief en in aantal toegenomen. Waar zij de touwtjes in handen hebben, weet de overheid niet

adequaat te reageren; het kan die gebieden bouwen. De opkomende, opstandige niet heroveren. Geweld is niet de oplossing, Maoïsten zijn een teken dat de ongelijkwel integratie in het democratische be- heid te ver doorschiet. In India leven 400 stel, amnestie, wapens inleveren en laten miljoen mensen onder de armoedegrens meedoen aan verkiezingen.” en radeloze boeren plegen zelfmoord. Wat zijn volgens u de belangrijkste We moeten maatregelen nemen opdat tekortkomingen van Westerse demo- armen en buitengeslotenen kunnen deelcratieën; hoe hoog scoren zij? nemen aan het arbeidsproces, de econo“Qua democratisch gehalte 60% tot mische groei en gemakkelijker toegang 65%; in ieder geval scoren ze beter qua krijgen tot educatie en gezondheidszorg. corruptie en het functioneren van publie- Anders groeien ontevredenheid, jaloezie ke organen. Europa en woede; een bestaat bovendien vruchtbare bodem uit kleinere, homovoor revolutionaire genere landen. Ik opstanden. De ‘Europa moet leren ken de Amerikaanse overheid doet daar met diversiteit democratie beter. te weinig aan; zou Belangrijkste nadelen bijvoorbeeld moeom te gaan’ zijn daar excessief ten stoppen grond grondstoffenverbruik van tribale mendat leidt tot milieusen af te nemen verontreiniging, overconsumptie, de heer- vanwege mijnactiviteiten en zorgen voor sende mythe dat Amerika van generatie betere huisvesting voor slumbewoners. tot generatie rijker moet worden en het De Maoïstische opstand zou een wake up idee dat de VS de wereld moet domine- call moeten zijn.” ren. Europeanen weten zich aan te passen aan de economische neergang en U zei het al en memoreert in uw boek zijn zo wijs genoegen te nemen met een herhaaldelijk, dat westerse critici stagnerende economie. vaak de ondergang van de Indiase Een probleem in Europa vormt het om- democratie hebben voorspeld, gaan met immigratie. Er heerst een soort mede omdat India een smeltkroes paranoïde onzekerheid, vooral wat betreft is van volkeren, talen, deelstaten en Turkse en Noord-Afrikaanse immigran- religies, maar dat tot nu toe het teten. Europa moet leren met diversiteit gendeel is gebleken. Hoe schat uzelf om te gaan en kan van India leren dat je momenteel de kans in dat de Indiase moslims niet moet uitsluiten. Het idee dat democratie blijft bestaan? er homogeniteit qua religie en taal moet “Ik denk dat ze blijft doorstrompelen, bestaan, zoals vroeger uitgangspunt was, van het ene naar het andere conflict. moet veranderen. Bovendien zijn veel van Westerse commentatoren denken nu dat die immigranten gekomen als gastarbei- we een supermacht zullen worden, maar der, omdat jullie het vuile werk niet meer ook dat klopt niet.” wilden doen en nu zeggen: ‘Jullie zijn een probleem voor ons.’ In uw boek noemt u dat absurd, terDe machtigste persoon in India is momen- wijl het economisch zeer goed gaat. teel een oorspronkelijk Italiaanse, katho- Is dat Indiase bescheidenheid? Wordt lieke vrouw met een blanke huid, Sonja China het wel volgens u? Ghandi. Voor ons is dat geen probleem, “China heeft die ambitie zeker, het gaat of ze nu nog naar de kerk gaat of niet, de concurrentie met de VS aan en zoekt we twijfelen niet aan haar loyaliteit. Kunt economische expansie in Afrika. Het u zich indenken dat een Algerijnse vrouw heeft een grote voorsprong vanwege een president van Frankrijk wordt?” autoritair regime, een homogene cultuur en betere universiteiten met een goede Wat betekenen de snelle opkomst input qua onderzoek en innovatie. Er is van de middenklasse, nu 20% tot veel meer werkgelegenheid in fabrieken 30% van de Indiase bevolking, en de en er worden meer banen gecreëerd, steeds grotere kloof tussen welva- terwijl wij dat alleen in bepaalde sectoren render steden en een achterblijvende, doen, zoals de hightech industrie. Er zijn vaak zeer arme plattelandsbevolking volgens mij tien beperkingen waardoor voor het democratisch functioneren? India geen supermacht zal worden, onWat doet de regering daar aan en der andere vanwege het kastenstelsel, wat zou die volgens u moeten doen? corrupte, politieke instabiliteit, Naxalites, “Dat vormt een grote bedreiging. Een de- Hindoe-moslim spanningen, de kloof mocratie kan enige, maar geen excessieve arm-rijk, maar ook grensconflicten en de ongelijkheid tolereren. Momenteel laat de kwestie Kashmir.” rijkste Indiër in Bombay een ‘huis’ van 27 verdiepingen en 4000m2 woonoppervlak

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Prof. Ramachandra Guha is een bekende Indiase auteur, die met name is geïnteresseerd in sociale en politieke geschiedenis, het milieu en cricket. Als columnist schrijft hij voor een aantal kranten. Guha heeft economie gestudeerd in Delhi (BA en MA) en sociologie in Calcutta (Ph.D), waar hij is afgestudeerd op een proefschrift over de sociale geschiedenis van de bosbouw in Uttaranchal en de rol van de Chipko-beweging. Tussen 1985 en 2000 heeft hij gedoceerd aan universiteiten in India, Europa en de Verenigde Staten. Hij is staflid van het Indiase instituut voor management in Calcutta. Guha heeft sinds 1992 talloze essays en boeken geschreven, waaronder ‘India after Ghandi’ (2007). In ‘India. De geschiedenis van de grootste democratie ter wereld’ beschrijft prof. Ramachandra Guha als eerste de complete historie van het moderne India. Het Aziatische land heeft zich sinds zijn onafhankelijkheid in 1947 staande weten te houden als ‘s wereld grootste democratie, ondanks burgeroorlogen, kastentegenstellingen, voortdurende spanningen met Pakistan, natuurrampen, sektarisch geweld tussen verschillende bevolkingsgroepen en de kwestie Kasjmir. ‘India’ is een boek voor iedereen die geïnteresseerd is in het huidige India en de omliggende regio en de achtergronden van dit fascinerende land met zijn volkomen eigen, eeuwenoude cultuur. Uitgever: Nieuw Amsterdam. 1056 pagina’s. ISBN 978-90-4680-696-8.

ramachandraguha@speakersacademy.eu

SPOTLIGHT

Fotografie: Loek van der Klis

Schepper van het pvc-universum Theo Jansen

Kunstenaar Theo Jansen construeert sinds 1990 strandbeesten. Niet van eiwit, zoals de bestaande levensvormen, maar van ordinaire pvc-buizen, waarmee ze ook kunnen lopen. Deze beesten worden steeds intelligenter, bewegen op windenergie en slaan wind op in plastic flessen. Jansen vraagt zich niet af of zijn werk kunst, wetenschap of filosofie is. Hij doet de schepping gewoon dunnetjes over. De strandbeesten zijn gedurende vele generaties geëvolueerd. Dat proces gaat net zolang door tot Jansen ze in kuddes kan uitzetten op de stranden. Door de schepping op deze manier over te doen, hoopt hij meer te leren over de bestaande natuur. Hij ontmoet dezelfde

problemen als de echte schepper en merkt dat het niet gemakkelijk en soms teleurstellend is God te zijn. De weinige keren dat iets werkt is hij als God zeer gelukkig. Hij heeft vrijwel al zijn bevindingen genoteerd in zijn boeken. Het ontstaansproces van de beesten vormt een doorlopend verhaal op de rechterpagina’s, terwijl de linkerpagina’s gevuld zijn met tekeningen, fotomateriaal en columns die hij voor de Volkskrant schreef. Naast het schrijven van boeken en de wereldwijde exposities met zijn standbeesten, verzorgt Theo Jansen tot ver over de nationale landsgrenzen, lezingen over zijn creaties. Thema’s vaak naar voren komen zijn: creativiteit, innovatie, duurzaamheid en passie. theojansen@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Fotografie: Gottfried Junker

‘Mijn stem was tot het vaste ochtendritueel gaan horen’

Tekst: Floor de Booys Fotografie: Roy Beusker 60

AcAdemy® Magazine / 2010

MEDIA & JOURNALISTIEK

‘Televisie is toch een heel ander vak dan radio’ Presentator Bas van Werven

automobilisten zullen hem missen. na zeven jaar is mr. Bas van Werven uitgesproken als presentator van het ochtendprogramma ‘On the move’ op BnR nieuwsradio. “ik was als een kind zo blij als ik ‘s ochtends vroeg een selectie mocht maken uit al het verse nieuws.” in totaal is de jurist dertien jaar lang op de radio te horen geweest, maar nu wacht hem een nieuwe uitdaging: de televisie en kan hij eindelijk weer eens uitslapen.

Bas van Werven is namens de TROS de nieuwe presentator van het actualiteitenprogramma ‘EénVandaag’ op Nederland 1. Hij volgt Wouter Kurpershoek op, die is overgestapt naar KRO’s ‘Brandpunt’. “Een prachtige uitbreiding van mijn journalistieke loopbaan. ‘Eén Vandaag’ zal zich komend seizoen sterker profileren en daar wil ik graag mijn schouders onder zetten”, aldus Van Werven tegenover het ANP. De hoofdredacteur van de actualiteitenrubriek, Jan Kriek, heeft Van Werven gevraagd vanwege diens ‘deskundigheid, duidelijk taalgebruik en kritische manier van interviewen’. Pieter Jan Hagens presenteert het programma namens de AVRO. Alsof hij wist dat er wat zou gebeuren, is Van Werven begin dit jaar - na jaren

in vaste dienst te hebben gewerkt - voor zichzelf begonnen. “Ik ben 46 jaar, als ik het nu niet had gedaan, was het er nooit meer van gekomen. Het beviel me uitstekend bij BNR. Ik had een mooie, vaste klus aan het presenteren van ‘On the move’, maar wilde mijn handen vrij hebben om andere opdrachten te kunnen aannemen.” Daarbij laat hij zwaar meewegen dat zijn onafhankelijkheid en geloofwaardigheid als presentator niet worden aangetast. “Dat is voor mij een essentiële vraag die ik me bij elke klus die ik krijg aangeboden, stel.” Riets, Oudt & Tutsch staat er op het visitekaartje van zijn bedrijf. Meer een naam voor een chique advocatenkantoor dan voor een communicatiebedrijf, maar spreek de naam hardop uit en zijn bedoeling wordt duidelijk. “Ik houd wel van een geintje. Dat is ook mijn stijl van presenteren. Ik

AcAdemy® Magazine / 2010

zorg dat ik zó stevig in de materie zit dat ik me regelmatig een grapje kan permitteren.”

Jurist Bas van Werven is onmiskenbaar in zijn element als presentator van radio- en televisieprogramma’s. Zijn sonore stem lijkt ervoor geschapen. In 2007 en 2009 werd hij samen met Giel Beelen en Edwin Evers genomineerd als Beste Presentator tijdens de jaarlijkse uitreiking van de Marconi Awards. En in 2008 won ‘On the move’ deze radioprijs voor het beste programma. Toch is Van Werven niet altijd radiopresentator geweest. Tot zijn 32ste was hij jurist. “Ik ben gespecialiseerd in het intellectuele eigendomsrecht en heb zeven jaar als bedrijfsjurist en licentiemakelaar gewerkt. Aanvankelijk met veel plezier, maar na een paar

‘Ik zorg dat ik zó stevig in de materie zit dat ik me regelmatig een grapje kan permitteren’ jaar begon ik mij te vervelen. Het gaat allemaal zo traag, je kunt jaren bezig zijn met één dossier. Bij de gedachte dat ik dat tot mijn pensioen moest volhouden, kreeg ik het erg benauwd.” Waarom dan toch jurist geworden? “De lijn der verwachtingen, mijn broer is het ook. Dat ik radiopresentator kon worden, is nooit ook maar één seconde in me opgekomen. Dat was helemaal mijn wereld niet.” Door toedoen van een vriend, kwam het er eind jaren negentig toch van. Hij had gehoord dat het nieuwe radiostation Talk Radio in Amsterdam presentatoren zocht en vroeg of dat niet iets voor mij was. “Jij kunt toch zo goed lullen? Dat kon ik inderdaad niet ontkennen en het leek me eigenlijk ook wel wat, dus op een woensdagmiddag ben ik daarheen gereden in een lease-BMW en strak in het pak.” Twintig minuten later had hij een eigen radioprogramma op zaterdag tussen elf en één uur. Na een half jaar vroeg de directeur of hij dat niet elke dag wilde doen. Dat wilde Van Werven wel. Hij gaf zijn baan op en ging een dagelijks programma presenteren. “Mensen in mijn omgeving begrepen er in het begin weinig van dat ik een goed betaalde baan als jurist opgaf om radiopresentator te worden. Mijn vrouw vond het ook wel een aparte omschakeling, maar ze zag meteen dat ik er veel plezier aan beleefde en dat vond zij het belangrijkste.” Na een tijdje bleek de formule van Talk Radio onverkoopbaar. “Het was heel leuk om te maken, de luisteraars konden bellen en op bepaalde stellingen reageren. Het was spannende radio. Mensen als Beau van Erven Dorens en Theo van Gogh waren vaste studiogasten die hun gepeperde mening konden geven. Ze zeiden soms de vreselijkste dingen, daar wilde geen adverteerder zijn naam aan verbinden. Na een jaar stond het water ons aan de lippen en hebben we de zaak omgebouwd tot BNR: Business Nieuws Radio.”

Maar we vullen elkaar juist aan, het werkt alleen maar verstevigend.” Dat BNR een commercieel radiostation is, biedt veel mogelijkheden. “Tijdens de Olympische Winterspelen zat ik met mijn redactie bijvoorbeeld in Vancouver om de luisteraars dagelijks het laatste sportieve nieuws te kunnen brengen. Zoals kan alleen als er sponsoren zijn die zo’n grapje willen bekostigen.” Als een terriër heeft hij in dat soort gevallen gewaakt voor zijn journalistieke onafhankelijkheid. “Het enige dat je sponsoren kunt bieden is dat hun naam wordt verbonden aan het radioprogramma dat zij mede mogelijk maken. Ze hebben geen enkele invloed op de inhoud.”

Televisiedebuut Bas van Werven heeft zijn livetelevisiedebuut gemaakt in de ‘nazit’ van het lijsttrekkersdebat, dat BNR en het FD samen met RTL 4 en Elsevier hebben gehouden in Carré. “Een succesvolle samenwerking, zeker voor herhaling vatbaar. Samen met grote jongens als Frits Wester heb ik het debat geanalyseerd. Heel leuk om te doen, maar ik was wel bloednerveus. Televisie is toch een heel ander vak dan radio.” Bas van Werven heeft de televisie niet nodig om te worden herkend. Dat gebeurde al geregeld voordat hij met zijn smoel op de buis kwam. “Laatst kwam op een zaterdag in een drukke Haagse winkelstraat een meneer naar me toe, die zei dat hij mij stem uit duizenden zou herkennen. Hij had jarenlang elke ochtend naar ‘On the move’ geluisterd en mijn stem was bij zijn vaste ochtendritueel gaan horen. Prachtig hè, radio.”

daarvoor zo vreselijk vroeg mijn bed uit moest komen, nam ik voor lief.” Om vier uur ‘s morgens zoefde hij over een totaak verlaten snelweg van Den Haag Haag naar Amsterdam. In een Porsche want Van Werven - die medepresentator was van het autoprogramma op BNR - is ook stapelgek op mooie auto’s. Hij heeft twee Porsches, een blauwe 911 voor het woon-werk verkeer en een oude rode 912 voor speciale gelegenheden. “Of wanneer ik met een goed humeur opsta. Ik koop geen nieuwe auto om hem dan in de garage te laten staan.” Over verhuizen naar Amsterdam heeft hij in al die jaren niet gepiekerd. Hij woont graag in de Hofstad. “Den Haag is een heerlijke stad, mijn vrouw heeft er haar werk en mijn dochters gaan er naar school. Bovendien reed ik zonder file in ruim een half uur naar BNR. Wat ik ook prettig vind is dat Den Haag minder schreeuwerig is dan Amsterdam. In Den Haag is het allemaal wat bedaarder, het is niet voor niets de Residentie. Ik woon in het Benoordenhout, een prettige wijk met allemaal oude lullen zoals ik. Het is ook zo lekker groen in Den Haag. Ik kijk uit op het Hubertuspark, het Haagse Bos is vlakbij en er is een fantastische wandelroute door een stadspark naar het Centraal Station. Daar zie je mensen in hun lunchpauze wandelen en er hangen studenten van de kunstacademie en middelbare scholieren rond.” Een dynamische, kosmopolitische omgeving, waar Bas van Werven zich helemaal thuisvoelt.

Hij kijkt dan ook met heel veel plezier terug op zijn periode bij BNR Nieuwsradio. “Ik was elke ochtend blij als een kind dat ik voor de luisteraars een selectie uit het verse nieuws mocht maken. Voor een nieuwsjunk als ik een klus waarbij je je vingers aflikt. Dat ik Mr. Bas van Werven begon na zijn afstuderen als jurist aan een carrière in het intellectuele eigendomsrecht. Gedurende zeven jaar was hij werkzaam als bedrijfsjurist/licentiemakelaar. Toen hij 32 jaar was, nam zijn werkzame leven een nogal aparte wending. Een droom kwam uit toen hij werd gevraagd voltijds radiopresentator te worden. Aanvankelijk bij Talkradio in Amsterdam, later bij BNR Nieuwsradio. Sinds 1 september van dit jaar is hij een van de vaste presentatoren van het AVRP/TROS-actualiteitenprogramma ‘EénVandaag’ op Nederland 1. Van Werven is zowel in 2007 als in 2009 met Giel Beelen en Edwin Evers genomineerd als Beste Presentator tijdens de jaarlijkse uitreiking van de Marconi Awards.

De samenwerking met het Financieele Dagblad ontstond een paar jaar later, in 2003 om precies te zijn. Het bleek een gouden greep. “In Amerika werken ze al langer zo, maar in Nederland stond het hele multimediagebeuren nog in de kinderschoenen. Men was over en weer een beetje bang voor concurrentie.

basvanwerven@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

SPOTLIGHT

Politiek strateeg positioneert nu bedrijven en instellingen Jack de Vries

Jack de Vries, die als beroepsmilitair voorlichter en journalist is geweest bij de Koninklijke Landmacht, staat bekend om zijn strategische kennis. Met name van de media. Die kwaliteit is hem goed van pas gekomen als staatssecretaris van Defensie in het kabinet Balkenende IV (2007-2010), maar eerder al als voorlichter van de CDA-fractie, persoonlijk politiek adviseur van Jan-Peter Balkenende en campagneleider van zijn partij bij de verkiezingen van 2006. Als staatssecretaris was hij onder meer verantwoordelijk voor het personeelsbeleid van Defensie en de

materieelvoorziening. Hij presenteerde in 2008 een actieplan om het personeelstekort aan te pakken. Tegenwoordig is De Vries strategisch adviseur op het gebied van communicatiestrategie, reputatiemanagement en campagnes. â&#x20AC;&#x153;Ik kan ondernemingen en instellingen met mijn expertise in de politieke marketing helpen zich te positioneren. Puttend uit mijn jarenlange ervaring kan ik hen snel en flexibel van dienst zijnâ&#x20AC;?, aldus De Vries.

jackdevries@speakersacademy.eu

AcAdemyÂŽ Magazine / 2010

INTERNATIONAAL RECHT

‘Met een thriller bereik ik veel meer mensen’ Prof. mr. dr. Geert-Jan Alexander Knoops beschrijft proces tegen Amerikaanse president Barack Obama belooft tijdens zijn verkiezingscampagne dat hij als president zal laten onderzoeken welke rol George W. Bush en zijn regering hebben gespeeld bij de inval in Irak en de martelingen in Guantánamo Bay. “Niemand staat boven de wet”, zegt hij, maar kort na zijn verkiezing verklaart Obama dat een proces op dat moment ‘niet in het belang is van het Amerikaanse volk’. In ‘Advocaat van de president’, de nieuwe juridische thriller van prof. mr. dr. Geert-Jan Alexander Knoops, komt het wel tot een proces én een uitspraak. “De lezer is mijn jury en bepaalt of de afloop terecht en rechtvaardig is.”

“Hoe leg je het Amerikaanse volk uit dat individuele militairen die zich hebben misdragen worden bestraft, terwijl de leiders buiten schot blijven? Donald Rumsfeld heeft als minister van Defensie wel degelijk opdracht gegeven voor martelpraktijken, zegt nu ook de Amerikaanse Senaatscommissie. De president heeft dat laten gebeuren. Een van de basisbeginselen van het internationaal recht is echter dat een politiek leider of militaire commandant, die kennis heeft van dergelijke misdrijven, strafbaar is als hij niet ingrijpt. In de New York Times las ik vorig jaar een sterk pleidooi voor het vervolgen van Bush en Rumsfeld ‘om elke schijn van klassenjustitie te voorkomen’. Politiek is daar echter weinig draagvlak voor. Wel heeft de openbare aanklager in Washington aangiften in behandeling van organisaties die de voormalige leiders willen vervolgen voor de martelingen in Guantánamo Bay”, legt Knoops uit. “De steeds terugkerende vraag of een regering zomaar kan wegkomen met het voeren van een illegale oorlog, heeft me mede geïnspireerd ‘Advocaat van de president’ te schrijven.” Nadat Benjamin

Olivier is gekozen tot de nieuwe president van de Verenigde Staten begint een uniek strafproces tegen oud-president Jeremy Sawyer wegens het lanceren van een onrechtmatige oorlog, de praktijken op Guantánamo Bay en machtsmisbruik. Strafpleiter Matthew Baldwin neemt - na de moord op een collega - de verdediging van de president over en stuit op zaken die het daglicht niet kunnen verdragen.

‘De lezer is mijn jury’ Heeft Sawyer het internationale recht aan zijn laars gelapt, of is hij het slachtoffer van een sinister complot? “Het boek is fictie, maar de bouwstenen zijn geënt op de realiteit en ik ben zo dicht mogelijk bij de waarheid gebleven. De rechtszaak heb ik zo reëel mogelijk beschreven. Documenten die in mijn verhaal als bewijsstukken dienen, bestaan echt”, aldus Knoops onlangs, enkele uren voor de officiële presentatie van zijn boek tijdens een diner-symposium in Hotel Palace in Noordwijk.

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

De ervaren internationale advocaat, die landelijke bekendheid kreeg met het bewerkstelligen van vrijspraak voor de vermeende daders van de Puttense moordzaak, heeft vorig jaar advies uitgebracht aan president Obama over de juridische implicaties van de sluiting van Guantánamo Bay. “Gevangenen tegen wie geen hard bewijs is kun je niet oneindig vasthouden, maar de kans bestaat dat ze na hun vrijlating terugkeren naar terreurorganisaties als Al-Qaida. Dat is een groot dilemma. Ik heb geadviseerd te kijken naar de manier waarop andere landen, zoals Israël, daarmee omgaan. Administratieve detentie, zoals de Israëli’s toepassen op de West Bank, is ook geen juridisch perfect systeem, maar wel praktisch uitvoerbaar.” In ‘Advocaat van de president’ staan mensenrechtenorganisaties en de Amerikaanse regering in deze en andere kwesties recht tegenover elkaar, omdat ze andere afwegingen maken en het internationaal recht anders uitleggen. “Volgens de vijf topadvocaten van de president is wat in Guantánamo gebeurt volgens een aantal verdragen geen marteling en mag hij gewoon verdergaan met waterboarding als verhoormethode.

In werkelijkheid heeft Bush zich ook door zijn advocaten laten leiden en nu hij weg is komen de martelmemo’s op tafel en staat de wereld in brand. Hoe kan het dat de Amerikaanse regering dit heeft toegelaten? Jeremy Sawyer verschuilt zich achter zijn advocaten: ‘Zij hebben mij verzekerd dat wat ik deed in lijn was met het internationaal recht’. Eigenlijk zie je een onoverbrugbare kloof tussen internationaal recht en het eigen geweten en tussen het juridische en het politieke belang. Dat zijn de dilemma’s die ik in het verhaal schets. Raadsman Baldwin probeert voortdurend de andere kant van de medaille te laten zien. De president is de slechterik, maar het is aan de lezer te beoordelen of hij dat aan het einde van het verhaal nog steeds is.”

Intens moeilijk Behalve dat hij het leuk vindt, is het ‘uitdragen van een sociaal-maatschappelijke boodschap’ voor Knoops de belangrijkste drijfveer om dit soort realistische thrillers - tachtig procent fictie, twintig procent non-fictie - te schrijven. “Mijn huidige kijk op het internationaal recht levert veel munitie op voor mijn boeken, die ik alleen maar kan schrijven omdat ik zelf met mijn voeten in de klei sta. Het is een openbaring zeer ingewikkelde juridische dilemma’s in een spannend verhaal, een soort jongensboek, aan de mensen te kunnen voorleggen. Dat vraagt creativiteit en is intens moeilijk. Een wetenschappelijk boek, dat volledig uitgaat van feiten, is gemakkelijker te schrijven, maar komt als verplichte lesstof vrijwel uitsluitend terecht bij

studenten. Een beperkte doelgroep. De juridische thriller is bij uitstek geschikt om een breed publiek te bereiken, dat daardoor hopelijk wordt bevrijd van een aantal maatschappelijke vooroordelen.” Als voorbeeld noemt hij de rechtszaak van Salim Hamdan - de chauffeur van Osama bin Laden, die zonder deugdelijk bewijs op Guantánamo Bay gevangen is gehouden - tegen Rumsfeld. “Charles Swift, de militaire advocaat bij de Amerikaanse marine die was aangewezen om Hamdan bij te staan, vroeg mij juridisch adviseur te worden van het verdedigingsteam. Het Amerikaanse Hooggerechtshof in Washington D.C. deed eind juni 2006 de historische uitspraak dat de door Bush opgezette speciale militaire tribunalen niet waren toegestaan volgens het militaire recht. Dat was een gigantische juridische overwinning, die mij inspireerde tot het schrijven van de thriller ‘Advocaat van de vijand’, met de zaak van deze chauffeur als Leitmotiv.” De titel heeft Knoops heel bewust gekozen. “Heel veel mensen nemen het je niet in dank af wanneer je iemand bijstaat die in hun ogen een terrorist is en in dit geval, als chauffeur van Bin Laden, het kwaad van het kwaad vertegenwoordigt. Ik wil duidelijk maken dat advocaten van de vijand niet bestaan, maar dat strafpleiters - door vooroordelen weg te nemen en te bevorderen dat processen eerlijk verlopen - een belangrijke rol in de samenleving vervullen. De grens tussen goed en kwaad is nooit zwart-wit, er zijn altijd nuances. In ‘Advocaat van de vijand’ is advocaat Baldwin bijvoorbeeld in staat een enorm machtsmisbruik aan de kaak te stellen. Hamdan is in werkelijkheid vrijgesproken van de zwaarste aanklacht:

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Johannes Dalhuijsen

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

samenzwering tegen de Amerikaanse staat. Als simpele Jemenitische taxichauffeur had hij Bin Laden voor 200 dollar door de woestijn gereden. Hij wist dat het niet allemaal zuivere koffie was, maar hij had geen enkele betrokkenheid bij het plannen van terreuraanslagen. Het vooroordeel dat de Amerikaanse samenleving tegen hem - zonder bewijs had, verdween als sneeuw voor de zon.” Knoops denkt intussen alweer aan een volgende thriller, waarbij de kans groot is dat advocaat Baldwin terugkeert. Zijn hij en Baldwin dezelfde persoon? “De boeken zijn niet autobiografisch, maar er zijn wel overeenkomsten tussen onze persoonlijkheden en karaktereigenschappen. Het is volgens mij onmogelijk een boek te schrijver zonder daarin je eigen ideeën en visies te laten doorklinken.”

Prof. mr. dr. Geert-Jan (Alexander) Knoops LL.M. is hoogleraar internationaal strafrecht in Utrecht en als partner verbonden aan Knoops & Partners Advocaten. Landelijk heeft hij bekendheid gekregen als raadsman van marinier Eric O., de zwagers Wilco Viets en Herman du Bois (Puttense moordzaak), Machiel Kuijt en van Ernest Louwes (Deventer moordzaak). Hij behandelde ook zaken voor het Joegoslavië-tribunaal, het Rwanda-tribunaal, en de speciale rechtbank voor Sierra Leone. Knoops heeft de rang van majoor (reserve) bij het Korps Mariniers. Hij heeft tal van wetenschappelijk boeken gepubliceerd. In 2006 verscheen ‘Het tweede schot : het ware verhaal over Eric O.’ (non-fictie). Hij heeft inmiddels twee juridische thrillers geschreven: ‘Advocaat van de vijand’ (2009) en ‘Advocaat van de president’ (2010, 200 pagina’s, ISBN 9789022996560, prijs 17,95 euro). geertjanknoops@speakersacademy.eu

MEDISCHE ETHIEK

‘Artsen zien de patiënt niet staan’ Dr. Eize Wielinga Medische missers ontstaan vaak door communicatieproblemen tussen artsen en patiënten. De arts wordt niet begrepen, de patiënt durft niet door te vragen en laat zich snel weer de behandelkamer uitpraten. Ook de gebrekkige communicatie tussen hulpverleners onderling verhoogt het risico op missers. eize Wielinga schreef er een boek over. Hij werkt als KnO-arts in het Rijnland ziekenhuis in Leiderdorp, en is SCen-arts. Hij is bekend van het tv-programma ‘Missers’ en als ‘radiodokter’ bij BnR nieuwsradio. Hij zag langs die weg talloze medische missers voorbijkomen en analyseerde waar de oorzaak lag. in ‘Hoe overleef je de dokter’ biedt hij zijn beproefde ‘overlevingstips’ en laat hij zien hoe je je als patiënt

kunt verzekeren van goede zorg.

Er zijn al heel veel boeken voor artsen geschreven om hen te helpen goed te communiceren en missers te voorkomen. Maar kennelijk helpt dat onvoldoende. De werkelijke verandering moet van de patiënt komen. Als patiënt zul je beter moeten opletten, mondiger moeten zijn. Een goedgebekte, goed geïnformeerde patiënt is gewoon beter af bij de dokter en in het ziekenhuis. Ook in het bedrijfsleven geldt dat werkelijke vernieuwing door de klant geïnitieerd wordt.

juist graag aan die alwetende dokter over. Met mijn boek hoop ik de patiënt iets gelijkwaardiger te maken. Want andersom – die arts aanzetten zich aan het niveau van de patiënt aan te passen – dat lukt maar niet.

Er wordt vaak gedacht dat Internet de oplossing voor het kennisverschil is. Maar dat is schijn: mensen die hun wijsheid op internet opdoen, zien door de bomen het bos niet meer en denken dat ze van alles mankeren. Dat is óók een vorm van Gebrekkige communicatie en onvoldoende aandacht zijn de onwetendheid. Toch vind ik dat artsen daar mee om moeten belangrijkste oorzaken van missers. Dat begint al bij de huisarts, leren gaan. Je kunt ook zeggen: wat fijn dat u er zich al zo nog steeds de centrale regisseur in de gezondheidszorg. Die in heeft verdiept. Laten we samen kijken welke mogelijkheden die u noemt reëel zijn en welke niet. praat nog vaak langs de patiënt heen, of De omslag die veel artsen nog moeten luistert slecht naar wat er wordt verteld. maken is dat ze de betrokkenheid van Of de arts lijdt aan tunnelvisie: hij of zij ‘Bij veel artsen patiënten omarmen, en die niet als een denkt te snel te weten wat er scheelt, zet bedreiging zien, of als een aantasting van daarop in en negeert andere signalen. ontbreekt de prikkel hun eigen gezag. Dat het prettig kan zijn om te veranderen’ om gelijkwaardig met een patiënt om te De relatie tussen arts en patiënt is volstrekt gaan. ongelijkwaardig. De overheid wil dat wij regisseur zijn van onze eigen gezondheid en ziet ons als geëmancipeerde zorgconsumenten. Maar dat Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik daarmee zelf ook wel eens zijn we helemaal niet! De realiteit van een patiënt is: je weet de plank heb misgeslagen. Een oudere patiënte van mij had last niks, je bent bang en je voelt je beroerd. Dan laat je de keuzes van akoestische hallucinaties – het horen van geluiden die er

AcAdemy® Magazine / 2010

Tekst: eize Wielinga Fotografie: evert-Jan Daniels 67

AcAdemy速 Magazine / 2010

niet zijn. Ik was op zoek naar psychiatrische of neurologische oorzaken. Haar dochter wees mij er toen op dat het misschien kwam door de nasleep van een oorontsteking. Dat irriteerde me enorm. Vooral omdat ze nog gelijk bleek te hebben ook.

In zijn boek ‘Hoe overleef je de dokter’ geeft KNO-arts Eize Wielinga tips om als patiënt sterker te staan en je te wapenen tegen medische missers. Een greep uit zijn adviezen: • Probeer voordat je naar de huisarts of specialist gaat te visualiseren wat je gaat vragen, wat je wilt weten en wat er voor nodig om te zorgen dat je tevreden weer weggaat. Schrijf je vragen en klachten op en formuleer zo feitelijk mogelijk. Neem liefst iemand mee om je bij de les te houden.

Ruzies, competentiestrijd en angst voor aantasting van het gezag zijn net zo aan de orde van de dag onder artsen als in andere beroepen. Heel veel daarvan valt ook weer onder de noemer communicatie: het niet of nauwelijks gebruik willen maken van ICT bijvoorbeeld, waardoor dossiers niet bijtijds inzichtelijk zijn en mensen steeds weer hun verhaal moeten vertellen. Slecht overdragen, waardoor verkeerde of verkeerde hoeveelheden medicijnen worden toegediend, te lange wachttijden, ruzies tussen gynaecologen waardoor kinderen onnodig overlijden, we kennen allemaal de voorbeelden.

• Wees niet bang je arts te irriteren doordat je te veel vraagt of te eigenwijs bent. Het is aan je arts om daarmee te leren omgaan. • Begrijp je je arts niet? Vraag om verduidelijking. Laat hem bijvoorbeeld een tekening maken van wat er aan de hand is. • Vraag je arts altijd om zijn of haar e-mailadres, voor het geval je nog vragen hebt of lichamelijke klachten krijgt. De meeste artsen vinden het lastig als ze, vermoeid na hun spreekuur, nog een heleboel mensen moeten gaan terugbellen. ’s Avonds thuis nog wat mailtjes beantwoorden vindt bijna niemand vervelend. • Gebruik internet goed. Realiseer je dat veel informatie niet klopt en beperk je tot betrouwbare sites, zoals www.rivm.nl, www.kiesbeter.nl. Ook websites van ziekenhuizen, patiëntenverenigingen, huisartsen en beroepsverenigingen van specialisten zijn betrouwbaar. Let op of er een bron wordt vermeld, of de informatie actueel is en of het wel van toepassing is op jouw situatie.

Miscommunicatie en egokwesties gaan vaak samen. En het wordt allemaal nog verergerd doordat er meer parttimers, groepspraktijken, huisartsenposten en waarnemers zijn. Ook zie je dat artsen vaker lastige diensten die vallen op ongunstige tijdstippen aan freelancers verkopen. Dat leidt er allemaal toe dat je steeds met een andere arts te maken krijgt. Daardoor kan cruciale informatie over het hoofd worden gezien. Je hebt steeds een arts die één plaatje ziet, en niemand ziet nog de hele film. Een schokkend voorbeeld is een puberjongen die enorme hoofdpijn had. Nadat zijn moeder zeven verschillende artsen had gesproken, stierf hij aan een hersenontsteking. Iedere arts had wel die zieke jongen gezien, maar dat waren momentopnames. Niemand had gezien hoe snel hij achteruit was gegaan. Behalve zijn moeder. Maar naar haar was niet geluisterd.

• Vertrouw op je moederinstinct. Een sterk ‘nietpluis-gevoel’ klopt meestal, want jij kent je kind het beste. Probeer in je gesprek met de arts wel zo feitelijk mogelijk te zijn en houd je emoties in bedwang. Hoe emotioneler je bent, hoe minder de arts geneigd is je serieus te nemen. • Moet je naar de specialist? Vraag aan je huisarts welke specialist hij zelf zou kiezen als het om zijn eigen partner of kind zou gaan. Het is ook belangrijk dat de specialist veel ervaring heeft met de behandeling. Een paar keer per jaar een bepaalde operatie verrichten is te weinig om er echt bedreven in te raken. • Durf om een second opinion te vragen als je twijfelt aan de diagnose. En let op dat je die ook écht krijgt. Een tweede arts hoort niet naar de verwijsbrief en eerdere diagnose te kijken, maar moet echt helemaal opnieuw beginnen met het onderzoek. • Maak als je ziek bent een eigen medisch dossier door nauwgezet een dagboek bij te houden. De symptomen, de artsen die je hebt gesproken, de adviezen en medicijnen die je kreeg. Zo houd je zelf overzicht over de behandeling en merk je het eerder als een arts dat overzicht mist.

Bij veel artsen ontbreekt de prikkel om te veranderen. Waarom zou je? Patiënten genoeg. Het is inherent aan het systeem: er is geen systematische terugkoppeling van patiënten naar artsen. En daarbij heeft terugkoppeling geen consequenties.

in het rijnland ziekenhuis in leiderdorp en s c e n -arts.

van de av r o -serie ‘Missers’, waarin medische fouten worden besproken, en is hij ‘radiodokter’ bij

Business nieuws radio.

Hoe overleef je de dokter

Dr. Eize Wielinga is k n o -arts

Daarnaast is hij panellid

Ooit boos of gefrustreerd geweest als de dokter het niet nodig vond om langs te komen terwijl je je ellendig voelde? Ooit het gevoel gehad na een gesprek met de behandelend arts dat je het toch niet helemaal begreep? Dat je nog steeds niet precies wist wat je mankeerde, laat staan wat je eraan moest doen? Hoe overleef je de dokter is een handboek voor ieder die wel eens naar een dokter gaat. Want patiënt, dat zijn we allemaal wel eens. Op dat moment gaat het erom dat de arts de juiste diagnose stelt. Dat je de goede behandeling krijgt. Dat je op tijd verwezen wordt – niet te laat maar ook niet te vroeg. Dat je goede informatie krijgt, zodat je zelf kunt kiezen wat je wilt. Daar speel je zelf een belangrijke rol in. TV -dokter Eize Wielinga, bekend van het medische aVrO programma ‘Missers’ en van Business nieuws radio, biedt in dit boek zijn beproefde ‘overlevingstips’. Hij laat zien hoe je je als patiënt kunt verzekeren van goede zorg. Wanneer wacht je af en wanneer bel je de huisarts? Wanneer is er spoed geboden? Hoe bereid je je voor op een bezoek aan de specialist? Hoe houd je de regie zoveel mogelijk zelf in handen? Wat kun je doen om de kans op operatiesucces te verbeteren? Hoe voorkom je medische missers? in het woud van de gezondheidszorg kun je als patiënt gemakkelijk verdwalen. Dit boek biedt je een routeplanner.

Eize Wielinga, ‘Hoe overleef je de dokter. Voorkom medische missers en herstel sneller’ – Paperback, 240 pagina’s – ISBN 978 90722 19480 – Uitgeverij Thoeris, Amsterdam.

E i z E W i E l i n ga

Daarom denk ik ook dat patiënten zich veel sterker moeten maken. Ik fantaseer al over eize Wielinga geeft zijn beste, een site meldjemisser.nl waarop mensen beproefde overlevingstips! hun ervaringen met artsen kunnen melden. Dat je drie uur met een ziek kind in de wachtkamer bij de EHBO van het OLVG in Amsterdam hebt gezeten – zoals mij wel eens is overkomen. Als zo’n afdeling van een ziekenhuis er steeds gekleurd op staat, zou dat toch een prikkel tot verandering kunnen zijn.

• Moet je worden opgenomen in het ziekenhuis? Download de checklist van Eize Wieligna met relevante tips op www.overleefdedokter.nl

D r . E i z E W i E l i n ga

Hoe overleef je de

dokter

Verkrijgbaar bij (internet)boekhandel of op www.thoeris.nl Voor meer informatie: uitgeverij Thoeris, info@thoeris.nl of 020-6163230.

voorkom mediscHe missers en Herstel sneller! onmisba ar advies van de radio- en tv-dokter

i S B n 978 9 0 72 2 1 9 4 8 0

WWW.OVErlEEfDEDOkTEr.nl

eizewielinga@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

Amsterdam 020 330 08 38

Hemd

071 523 71 20

Jacquet Blazer

Smoking

Overjas Cape

Broek

Plusfours

Kamerjas Vest

Jasje

tis

Eerst de man, dan het pak

j m ma aa ath tp em ak d

Rok

Oegstgeest

030 232 80 44

Utrecht

Pak

INSPIRATIE

Een goede vraag is een groot geschenk Robert Benninga

EEN ICON VAN SPEAKERS ACADEMY ®

Op school hebben we veel geleerd! Lezen, schrijven, luisteren, spreekbeurten geven. Ja, want goed communiceren is cruciaal. ‘Goede vragen stellen’ was echter geen vak. Bijzonder eigenlijk, want we weten het wel: hoe beter de vragen hoe beter de antwoorden. Uiteraard stel ook jij iedere dag vele vragen aan jezelf en vooral aan anderen. Cruciale vraag: Hoe goed doe je dat eigenlijk? Sleutel tot succes Onderzoek toont aan dat het grootste succes, zowel privé als zakelijk het snelst komt vanuit ‘niet vertellen… vragen stellen’. Advies geven op basis van een niet gestelde vraag werkt eigenlijk nooit goed. Tóch is dat precies wat vele leiders, managers en ouders nog (veel te) vaak doen. Ken jij dat soort mensen? Een goede vraag stellen opent de mind en nodigt uit tot nieuwe inzichten en creativiteit. Als partner in succes doe ik veel werk met onderstaande vijf fundamenten uit ‘De HiT Experience’©. Dit leidt bijna altijd tot grote doorbraken. En bij het scoren van de zeer concrete ‘25succesvragen’**, ervaart bijna iedereen potentieel voor nog veel betere resultaten:

1. 2. 3. 4. 5.

Niet vertellen… vragen stellen De 10.000 uren regel Hulp vragen en vooral geven Het Ego in de ijskast Met hart en ziel werken en leven en steeds bij blijven leren

Groot Compliment Het stellen van een goede vraag is eigenlijk altijd een teken van respect voor de ander. Je ziet de ander voor vol aan. Je nodigt de ander uit jou de beste ideeën te geven. Herkenbaar? Het zelfde geldt ook voor een goede vraag aan jezelf. Waarom werkt dit dan toch vaak nog niet goed? Ja, af en toe voelt het niet comfortabel om met een vraag geconfronteerd te worden. ‘Confrontatie’ betekent overigens letterlijk: twee gezichtspunten

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

samen brengen. Als de ander of jezelf het antwoord (nog) niet weet werkt het ‘magic’ om de betreffende vraag te herkaderen naar ‘en als je het wel zou weten…?’

Onderscheid in kwaliteit Goede vragen stellen vereist veel ervaring en oefening. Zoals in iedere ‘tak van sport’ is veel oefenen en vooral ook goede begeleiding daarbij cruciaal. Heb je wel eens een hoge berg beklommen? Dan weet je dat je daar veiliger, gezonder, sneller en gezelliger boven komt met een goede en ervaren gids. Die gewenste top kwaliteit komt volgens de ’10.000 uren regel’. De beste combinatie om die te krijgen is je prima te laten begeleiden door een zeer ervaren interne of externe partner, en zelf veel te oefenen vanuit leergierigheid. In alle seminairs, coachings en presentaties komen de beste antwoorden altijd vanuit de beste vragen!

Oprechte interesse ‘Niet vertellen… vragen stellen’ betekent primair: ‘doe niet zo interessant… wees écht geïnteresseerd’. Doe jij wat je doet écht met hart en ziel? Vind jij meer passie en inspiratie via goede vragen? Het woord ‘vraag’ is in het Engels ‘question’. Daar zit het woord ‘quest’ in: een zoektocht en ontdekkingsreis om iets te vinden! Wat is jouw attitude m.b.t. het stellen van goede vragen? Hoe goed en graag gebeurt dit vragen stellen in jouw organisatie en bij je thuis?

Het Ego in de ijskast Vele mensen vinden goede vragen stellen best heel lastig. En daarom praten ze vervolgens te veel en benutten het enorme interne en vooral externe potentieel veel te weinig. Weet je wie ik bedoel? Als je denkt dat je het centrum van het universum bent en alles om jou draait, dan is het interessant jezelf de vraag te stellen: ‘Gaat hét om mij of om de ander?’ De snelste weg om zelf succes te hebben is altijd om anderen eerst succesvol te maken!

In welk rijtje zit jij het meest? De techniek van het stellen van goede vragen is één aspect. De daarbij behorende aanpak, instelling en gewoonte patronen zijn net zo belangrijk. Check eens, als je wilt, in welk rijtje hieronder jij je het meest herkent? En vooral hoe voelt het linker en rechter rijtje voor je - qua cultuur en omgeving - om optimaal in te functioneren?

Kenmerken Hier Weg van Vertellen Ego Status Moeten Luister maar naar mij Ik Push Probleem

Voordelen Daar Naar toe Vragen stellen Persoonlijkheid Statuur Willen Hoe kan ik helpen? Ander Pull Oplossing

succes. Dat is een teken van grote kracht om zo samen snel verder te komen. Af en toe een time-out is cruciaal. Zoals de Britste Royal Airforce zo mooi zegt: ‘You have to go slow to go fast’. Hoe investeer jij in speciale meetings en organisatie ontwikkeling voor betere resultaten?

GOED NIEUWS! Wake-up Call: de '25succesvragen'** De afgelopen maanden was ik samen met 17 collegae uit Amerika, Midden- en Verre Oosten onderdeel van een groot onderzoek naar de grootste doorbraak mogelijkheden voor excellente businessresultaten. Internationaal blijken er 25 duidelijk identificeerbare gebieden te zijn waar statistisch substantiële verbeteringen te realiseren zijn. De daarop gebaseerde nieuwe interactieve presentatie ‘De 25 vragen naar Business Top Shape!’ geeft daar hele concrete vaardigheden en inzichten voor. De gratis download www.mindpower.nl/25succesvragen geeft jou een uitstekende kans te checken waar jij staat. Als wij samen zouden werken, hoe waardevol zou dat voor jou kunnen zijn? Bel of e-mail me voor een mooi gesprek met prima vragen aan elkaar!

Robert Benninga Partner in Succes via presentaties, coaching, dagvoorzitterschap, consulting, training en HiT facilitering van high impact transformatie. M. 06-11340089. robertbenninga@speakersacademy.eu

Welke vragen roept dit op? Wat maakt het bewust lezen, evalueren en ‘invoelen’ van deze 2 rijtjes bij je los voor jezelf en je organisatie? De meest succesvolle mensen en organisaties vragen gewoon om hulp vanuit een uitnodigende kwetsbaarheid en commitment om écht naar een volgende niveau te komen van persoonlijk en professioneel

** "Hoe scoor ik meer HiT's?" Download: '25 vragen naar Business Top Shape!' www.mindpower. nl/25succesvragen

H Tekst: Henk Bas Fotografie: Willem de Vet 72

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

LEIDERSCHAP

Jeroen Smit op jacht naar het nieuwe leiderschap Twee veel bekroonde en bejubelde boeken schreef Jeroen Smit over de leiderschapscrisis bij Ahold en ABN AMRO. Tijdens zijn onderzoek volgde hij grotendeels hetzelfde gedegen en intensieve procédé: de reconstructie van de gebeurtenissen vond plaats na vraaggesprekken met talloze betrokkenen, anoniem en off the record. Eén ding viel daarbij wél op. De geïnterviewden waren bijna allemaal uit hetzelfde hout gesneden. Vrijwel zonder uitzondering waren de betrokkenen mannen, blank en in de leeftijdsklasse veertig tot zestig. Was dat toeval of niet? Is de leiderschapscrisis van dit moment te wijten aan inteelt binnen het old boys network? En zo ja: wat gloort er dan achter de horizon? Die vragen stelt Jeroen Smit in de nieuwe zevendelige Teleac-serie ‘Leiders Gezocht’, die wekelijks wordt uitgezonden

vanaf zondag 31 oktober aanstaande om 21.10 uur op Nederland 2.

Het belooft een spannende speurtocht te worden, vernieuwend, actueel, relevant, maar ook genuanceerd. Gefilmd op tal van plekken op aarde, van IJsland tot Sjanghai en van São Paolo tot Praag. Want één ding staat volgens Jeroen Smit als een paal boven water. Het tijdperk waar mannelijke leiders die rechten of economie hebben gestudeerd dominant zijn, is definitief voorbij. Niet omdat het zo slecht was; wel omdat het niet langer volstaat in een tijdperk van emancipatie, globalisering en een steeds grotere variatie aan bevolkingsgroepen. Het is gewoonweg een te beperkt gezelschap om exclusief alle leiders uit te rekruteren.

Van Mintzberg tot Reykjavik Waar komen die nieuwe leiders dan wel vandaan? Hoe onderscheiden ze zich qua karakter? Over welke eigenschappen moeten ze beschikken? Op welke plekken op aarde dient het nieuwe leiderschap zich aan? En hoe ontwikkelt leiderschap zich onder invloed van nieuwe technologieën? Dat zijn de vragen die in de opeenvolgende afleveringen worden aangesneden. Jeroen Smit praat met goeroes als Henry Mintzberg, Stephen Covey,

Manfred Kets de Vries en Daniel Pink; met wetenschappers als Fons Trompenaars en Frans de Waal; met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven als Peter Bakker, Tex Gunning en Jeroen van der Veer en met politici als Neelie Kroes en Ansgar Gabrielsen, de voormalige Noorse minister van Economische Zaken die bepaalde dat vanaf 2008 bijna de helft van het toezicht van beursgenoteerde ondernemingen in zijn land uit vrouwen moest bestaan. Is het toekomstig leiderschap aan vrouwen voorbehouden? Is het toeval dat de enige financiële instelling op IJsland die de kredietcrisis wel overleefde geleid wordt door uitsluitend vrouwen? Jeroen Smit toog naar Reykjavik om het uit te zoeken. De afgelopen twintig jaar leken leiders in het grote bedrijfsleven slechts door een ding gedreven: maximalisering van de winst en stijging van de aandelenkoersen. Er werd vooral gestuurd op cijfers en geld verdienen. Zo’n benadering lijkt ook voor de toekomst onvermijdelijk. Waartoe zijn bedrijven anders op aarde? En wordt de leider die ‘iets anders’ probeert niet automatisch afgestraft door de tucht van de markt, waar de survival of the fittest regeert? In de aflevering ‘De verantwoordelijke leider’ worden vraagtekens gezet bij de

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

onvermijdelijkheid van dit pad. Duurzame bedrijven doen het beter dan hun nietduurzame concurrenten, niet in de laatste plaats omdat consumenten steeds beter weten of en in welke mate bedrijven zich ontfermen over de omgeving waarin ze opereren. De consument voelt zich ongemakkelijk door het lot van de plofkip en kiest voor alternatieven. Door deze ontwikkeling verandert ook het leiderschap. De nieuwe leider moet voortaan plausibel maken hoe milieu, armoedebestrijding en gezondheid passen in het ondernemingsplan: cijfers maken plaats voor verhalen. De visie op de toekomst is niet langer een prognose in getallen, maar een betoog in woorden. En het vereist een ander perspectief van de leider. Het is niet langer het bedrijf tegenover de buitenwereld. De nieuwe leider is een deel van de wereld en draagt daar ook verantwoording voor.

De psychologie van de nieuwe leider Maar het gaat in de serie niet alleen over verantwoordelijkheid en duurzaamheid. Ook de psychologie van de leider krijgt een plek, in bijvoorbeeld de aflevering ‘De beteugelde leider’. De soort lijkt immers onverbeterlijk. De carrière

verloopt altijd volgens hetzelfde pad. Van nederige komaf wordt in bescheidenheid de maatschappelijke ladder beklommen, waarna vervolgens hoogmoed en hebzucht toeslaan. In de waan van het succes worden de meeste leiders al snel incompetent. De houdbaarheidsdatum van de gemiddelde CEO of politicus ligt daardoor niet al te ver in de toekomst Hij overspeelt z’n hand en komt ten val. Hoe kan dat worden vermeden? Hoe een systeem van checks en balances in te bouwen. Wat is de rol van het thuisfront, van de vriendenkring, van de raad van commissarissen. En tot slot: Hoe blijft de leider zelf in balans?

prof. dr. Kishore Mahbubani

Tijdstip ‘Leiders gezocht’ is een spannende, persoonlijke queeste naar de vragen die Jeroen Smit ook regelmatig tijdens zijn presentaties en dagvoorzitterschappen aansnijdt. De serie wordt uitgezonden in primetime op het tijdstip waarop eerder ‘In Europa’, ‘Van Dis in Afrika’ en ‘De Beagle’ werden geprogrammeerd. De regie is in handen van Willem van der Vet (‘De wereld draait door’, ‘Draadstaal’, ‘Jules Unlimited’ en ‘De ontdekking’).

Frans de Waal PhD.

dr. Jagdish Parikh

Jeroen Smit is onderzoeksjournalist en auteur van de boeken ‘Het drama Ahold’ en ‘De Prooi: Blinde trots breekt ABN AMRO’. Smit is getrouwd en heeft twee zonen en een dochter. Hij studeerde Bedrijfskunde in Groningen en begon zijn carrière in de consultancy. In 1990 maakte hij de overstap naar de journalistiek. Hij werkte als redacteur bij het Financieele Dagblad en het Algemeen Dagblad en werd in 1998 hoofdredacteur en uitgever van FEM/De Week. Daarnaast was hij docent Postdoctorale Opleiding Journalistiek aan de Erasmus Universiteit en werkte hij in verschillende hoedanigheden mee aan televisie- en radioprogramma’s. Zijn boek ‘Het drama Ahold’ is inmiddels in de twintigste druk verschenen. In 2005 werd het boek onderscheiden met de prijs voor het managementboek van het jaar en in 2006 kreeg het boek de prijs het meest journalistieke boek van 2004-2005. In 2007 besloot Jeroen Smit een boek over de ABN AMRO te gaan schrijven als de bank haar zelfstandigheid verliest. Van De prooi zijn inmiddels meer dan 225.000 exemplaren verkocht. In 2009 kreeg Smit daarvoor De prijs voor onderzoeksjournalistiek en de Machiavelli-prijs.

prof. dr. Manfred Kets de Vries

ISBN 978904461312 jeroensmit@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

drs. Ben Tiggelaar

COLUMN DOOR PROF. DR. MAARTEN VAN ROSSEM

Omdat ik graag ruim op tijd kom bij mijn lezingen, ben ik vaak in de gelegenheid om naar de spreker voor mij te luisteren. Tot mijn spijt is dat maar zelden een genoegen. Hoofdoorzaak van een slechte lezing is bijna altijd het overvloedige gebruik van Powerpoint. Op zichzelf is er niets tegen het gebruik van een enkele sprekende illustratie bij een lezing. Als de spreker naar een schilderij verwijst, ligt het voor de hand dat ook te laten zien. Zo gaat het echter helemaal niet bij een echte Powerpointpresentatie (het woord presentatie - een gruwelijk woord wat mij betreft - is onverbrekelijk verbonden met Powerpoint). De aan Powerpoint verslaafde spreker laat in een half uur minimaal tussen de twintig en de dertig plaatjes zien. Dat zijn vrijwel nooit eenvoudige plaatjes die zich in een oogopslag laten doorgronden. Integendeel, of het zijn lange lijsten met ‘bulletpoints” of het zijn onwaarschijnlijk complexe diagrammen, waarin een organiatiestructuur of een productiegang of iets vergelijkbaars ingewikkelds wordt vertoond. De luisteraars moeten dan uit het ware luisterhout zijn gesneden willen ze niet geestelijk gaan zitten worstelen met het diagram, zodat zij niet langer in staat zijn om te luisteren naar de ijverige

spreker. Geen mens is in staat twintig of dertig van die plaatjes tot zich te laten doordringen. De luisteraar-kijker blijft volkomen murw geslagen achter. Dat wat tot een beter inzicht en begrip had moeten leiden, heeft hem verward achter gelaten. Zo groot is de suggestieve macht van Powerpoint over de spreker dat hij helemaal geen lezing houdt met twintig illustraties, maar twintig minilezingen bij zijn illustraties. Zijn verhaal is gedesintegreerd door wat een nuttig hulpmiddel had moeten zijn. Een goede lezing is echter bij uitstek een verhaal, met een begin en een eind. De spreker is een verteller, en twintig illustraties met tekst zijn nu eenmaal geen verhaal. In een echt verhaal moet een zekere logische samenhang zitten, terwijl die in een Powerpointpresentatie meestal volledig afwezig is. Als Amerikaanse overheidsdiensten nieuwsgierige journalisten bij een persconferentie met een kluitje in het riet willen sturen geven zij een Powerpoint-presentatie. Ze hebben daar ook een fraaie term voor: “de kippen hypnotiseren”. Wie lezingen organiseert, zou moeten beginnen met Powerpoint te verbieden. Maar juist de organisatoren van manifestaties met lezingen, lijken dol op Powerpoint. Ze zijn tenminste altijd verbaasd en zeer ongerust als ik mededeel dat ik mijn Powerpoint-plaatjes niet op kan sturen, omdat ik ze niet heb.

maartenvanrossem@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

POOLEXPEDITIE

Tegen de lopende band in… ir. Marc Cornelissen 7 april 2010, Arctische Oceaan Positie: 140° 35’ 19,2” Oost / 89° 27’ 35,3” Noord Temperatuur: - 18° C

De enorme ijsmuur voor ons proberen we al bijna een uur vergeefs te omzeilen. De laatste poging om er doorheen te steken, breken we af omdat de ijsblokken grommend in beweging komen. Niet bepaald veilig om hier een lint van acht man doorheen te loodsen. Tijd om na vijf uur ononderbroken skiën even rust te nemen, de balans op te maken en met de bemanning van de poolbasis in overleg te treden. Ik ga met mijn rug naar de wind op mijn slede zitten en bel met mijn satelliettelefoon Victor Boyarsky, de goedlachse, humorvolle basiskampmanager. Victor noteert onze

‘De ‘we laten ons niet kisten mentaliteit’ is vrij hoog’ huidige positie en vertelt ons dat alle teams het moeilijk hebben. Kennelijk hebben

dus ook mijn vier collega expeditieleiders hun handen vol aan het gidsen van hun klanten. De omstandigheden zijn inderdaad uitzonderlijk. Uitzonderlijk uitdagend. Victor is zich aan het beraden of we een extra dag krijgen. Vooralsnog is dat onzeker. De vraag is namelijk of dat zoden aan de dijk zal zetten. Het weer is bar en boos. Sterke wind en white out. Navigeren onder deze omstandigheden is ontzettend vermoeiend. Het terrein is chaotisch, de sneeuw snijdt venijnig in je gezicht en het contrast is zo laag dat je geen verschil ziet tussen het ijsveld, de horizon en de lucht. We lopen als het ware als mieren in een wit geschilderd aquarium, gevuld met ijsblokjes. En dat is nog niet de grootste uitdaging. De wind staat al dagen schuin tegen ons gericht en het drijfijs blijft zich gestaag van de Geografische Noordpool af bewegen. We lopen dus als het ware tegen de lopende band in! Met zoveel onzekerheid over het halen van het doel is het belangrijk dat we een hechte

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

groep blijven. “Heren: laten we even bij elkaar komen. Ik merk dat er nogal wat verschillende visies zijn op wat ons nu te doen staat.” Met twee ex-mariniers en een ex-commando aan boord is de ‘we laten ons niet kisten mentaliteit’ vrij hoog. Zo kreeg ik gisteren het voorstel om slechts twee uur per dag rust te nemen waarbij de drie militairen bij toerbeurt wakker zouden blijven om sneeuw te smelten, om direct daarna te ontbijten, de thermosflessen te vullen en weer van start te gaan. Dat zou ons twintig uur skiën per dag opleveren. Prima strategie voor een eindsprint. Tegelijkertijd zijn er ook twee deelnemers die mentaal beginnen af te haken. Rupert weet het met zijn Engelse humor goed te verwoorden: “It’s bloody pointless. It feels like walking down the upward escalator at a Tube station.” Het is een boeiende groepsdynamiek. Ik merk dat er in de achterhoede druk gelobbyd wordt om medestanders voor de militaire aanvalsstrategie te krijgen. Hoe gaan we elkaar hier niet verliezen? Ik laat de teamleden de wiskunde doen. “Wat denken jullie? Wat hebben we de

Pole Track De laatste breedtegraad 2010 Poolreiziger en expeditieleider Marc Cornelissen is medeoprichter van de exclusieve reisorganisatie Pole Track. Het aanbod bestaat uit bijzondere poolexpedities. Marc bereikte zowel de Geografische Noord- als Zuidpool op eigen kracht. Daarnaast maakte hij ook nog andere Noordpool- en onderzoeksexpedities waardoor hij in 1997, 2004, 2005 en 2007 op de Arctische Oceaan opereerde. Daar heeft hij in de loop der jaren grote veranderingen waargenomen. Deze expeditie had tot doel de laatste breedtegraad op ski’s naar de Geografische Noordpool af te leggen. Na ruim een half jaar voorbereiden vloog het acht man sterke team op 31 maart naar Spitsbergen. Twee dagen later werd het team van daaruit per Antonov 74 op de Arctische Oceaan ingevlogen. Op het pakijs wordt daar elk jaar vanuit Rusland een tijdelijke poolbasis aangelegd. De basis beschikt over een 1200 meter lange landingsbaan van geëffend zeeijs. Hierop kan een tweemotorige, 36 ton zware Antonov 74 probleemloos landen. Twee MI8 transporthelikopters bieden aanvullende ondersteuning voor de operaties op het ijs. Eenmaal op de basis aangekomen, werd het team per helikopter ingevlogen op de positie 89° 00’ Noord / 120° 00’ Oost, precies één breedtegraad verwijderd van de Geografische Noordpool. Er resteerden nog 112 kilometer die in een week tijd op ski’s afgelegd moesten worden. In de regel zorgt de transpolaire ijsdrift in dit gebied voor een lichte verplaatsing van het pakijs richting de pool. Uitzonderlijke omstandigheden zorgden echter voor een tegengestelde ijsbeweging en uitermate onbetrouwbaar terrein. De temperatuur steeg in enkele dagen tijd van ruim -30 °C tot af en toe net boven nul! Voor het eerst in vijftien jaar slaagde geen enkele expeditie er die week in de Noordpool te bereiken.

afgelopen vijf uur afgelegd?” “Ik denk dat het tegen valt: zes kilometer?… Ik denk minder: vier.” Ze zitten er allemaal flink naast. “Per saldo zijn we vierhonderd meter dichter bij de pool gekomen…..” Er valt een korte, veelbetekenende stilte. Hoe graag je het ook zou willen, niet alles is maakbaar op de Noordpool. Dit fantastische team heeft alles om de Noordpool te bereiken, …behalve tijd. Als je maar geduld hebt, komt het pakijs een keer tot rust en worden de dagresultaten niet gekannibaliseerd door de tegengestelde ijsbeweging. Wij kunnen helaas niet nog een week wachten en we moeten dan vooral ook een mentaal besluit nemen. Gaan we - tegen beter weten in - knokken, drammen en rammen en genieten we van het afzien? Of gaan we voor normale dagroutines waarbij we meer ruimte houden voor het bewust ervaren van onze omgeving? Elke keuze is gerechtvaardigd maar het blijft subjectief. Als het op ski’s bereiken van de Geografische Noordpool onmogelijk blijkt, is het nog belangrijker je af te vragen welke keuze de ervaring waardevol maakt. Deze groep hecht zeer

Bij de helikopter pick-up op 10 april heeft het team een korte tussenstop kunnen maken op de Geografische Noordpool. Een welverdiende kroon op het harde werken. Want zoals uit een analyse blijkt, zouden de op ski’s afgelegde kilometers zonder aftrek van de negatieve ijsdrift voldoende zijn geweest om de Noordpool te bereiken. Het team bestond uit: Tjalling Halbertsma, Frank Werst, Edwin Klaver, Marius Brinkhorst, Rupert Goodwin, Bart Reefman, Farzad Khaleghi Yazdi en expeditieleider Marc Cornelissen. Volgend voorjaar vindt er weer een expeditie plaats. Voor meer informatie: www.poletrack.com

Tekst en fotografie: Marc Cornelissen 77

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

aan de teamervaring. Daar stuur ik ook op. Door iedereen expliciet te laten uitspreken waar zijn voorkeur maar ook grenzen liggen, weet iedereen wat hij van de ander verlangt als zijn keuze gevolgd zou worden. De prijs die we zouden betalen voor de militaire aanvalsstrategie blijkt te hoog. Een combinatie van onvermijdelijke vermoeidheid en dadendrang zal de risico’s doen toenemen, wat voor twee deelnemers geen optie is. Zij opereren nu al bij tijd en wijlen buiten hun comfortzone. Daarmee stellen zij de norm en is het aan de anderen die te respecteren. Ik besluit tot het volgen van normale dagroutines voor zover het weer dat überhaupt toelaat. Voor vandaag zet ik er zelfs een punt achter. De wind neemt nog steeds in kracht toe. Na enkele honderden meters terugskiën, vind ik een stuk ijs dat waarschijnlijk niet door de wind uit elkaar gereten zal worden. We hebben geluk dat we deze plek zo snel hebben gevonden want behalve een aantal ijsvelden met opvallend dik ijs, zie ik toch ook veel ijsvelden van zeer kwetsbaar, dun ijs. Een dergelijke mix van extremen heb ik eigenlijk nog nooit gezien. Hoe dan ook, hier gaan we kamp maken en beter weer afwachten. Het opzetten van de tenten is een huzarenstukje. Als je de tent hier loslaat, zal de poolwind hem meenemen en verscheuren. Iedereen is in opperste concentratie en werkt nauw samen. Alleen al kamp maken zonder een tent te verliezen is voor vandaag een mooie overwinning.

Onderzoek Tijdens de expeditie werden er referentiemetingen verricht voor CryoSat 2, een onlangs gelanceerde satelliet van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. De satelliet beschikt over een uiterst precieze hoogtemeter waarmee de hoogte van het landijs van Groenland en Antarctica alsook de dikte van het zeeijs in de poolgebieden vastgelegd wordt. Het is voor het eerst dat er met een nauwkeurigheid van ongeveer een centimeter op deze schaal metingen worden gedaan. Deze precisie wordt mede bereikt door een juiste interpretatie van het signaal van de hoogtemeter. De hiervoor gebruikte algoritmen worden getoetst aan de hand van referentiewaarnemingen in het veld zoals deze expeditie die heeft gedaan. Het expeditieteam beschikte over koppelbare, meterslange ijsboren die werden aangedreven door een elektrische boormachine van Bosch. Mede door de toepassing van de nieuwste batterijtechniek bleek de machine ook bij temperaturen tot -35 °C zeer effectief. Aan deze eerste dataset kunnen geen wetenschappelijke conclusies worden verbonden. Wel is gebleken dat de protocollen en instrumenten voldoen. Ook volgend jaar zullen er op deze wijze waardevolle metingen verricht worden. Uiteindelijk zal de satellietmissie antwoord geven op een van de belangrijkste vragen in het polaire onderzoek: hoe snel en definitief ontwikkelt zich de afname van het zeeijs op de Noordpool? Dat de Noordpool ijsmassa verliest staat al vast. De vraag is hoe snel het gaat. Afgelopen jaren is in ieder geval al vastgesteld dat de ontwikkelingen sneller gaan dan bestaande klimaatmodellen voorspellen. Op het moment van schrijven van dit artikel stevent de ijsafname op de Noordpool af naar een nieuw dieptepunt. marccornelissen@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Talenten en Teams

EIGEN-WIJS SAMENWERKEN AAN CONCREET RESULTAAT

Als selfmade man, leerde Kasper om met ambitie, focus en inzet zijn talenten te ontwikkelen en om te zetten in concreet resultaat. Deze combinatie bracht hem ruim 20 jaar lang in zeer verschillende management- en directiefuncties van leidende ondernemingen als WE, Kruidvat, Achmea en DA. Sinds 2002 is Kasper Klaarenbeek de ontwikkelingspartner van ondernemers en ondernemende bedrijven als Interim-manager, Trainer, Consultant en Topcoach. Baanbrekende prestatieverbetering, Internal branding, leiderschap- en talentontwikkeling zijn daarin zijn expertise gebieden. Ervaring is volgens Kasper Klaarenbeek echter niet meer dan een mooie herinnering. Het biedt voor de toekomst geen garanties, helemaal nu de wereld om ons heen fundamenteel verandert. Hij is ervan overtuigd dat individuen én organisaties meer dan ooit zullen moeten werken aan het mobiliseren van hun talenten om B.T.W. (Bewezen Toegevoegde Waarde) te leveren en excellent te presteren. De kracht om samen te werken aan ﬂexibiliteit en voortdurende ontwikkeling, zal volgens Klaarenbeek succesvolle bedrijven van de toekomst snoeihard scheiden van de zwakkere. De vereiste

slagkracht vraagt van ondernemers, zijn team en partners dat ze elkaar kennen, vertrouwen, aanvullen en gezamenlijk ‘gaan’ voor succes. Kasper’s stijl is direct én vriendelijk tegelijk. Hij werkt per deﬁnitie interactief en slaat ogenschijnlijk moeiteloos de brug tussen het doel van de bijeenkomst en de beleving van de deelnemers. Zijn enorme repertoire aan anekdotes, korte ervaringsoefeningen en interactiemodellen staat garant voor een impactvolle bijdrage. Resultaat én verbinding staan dus centraal in zijn bijdrage aan bijvoorbeeld kick-offs, congressen, sales meetings, jaarvergaderingen, inspiratiesessies, klantenevenementen, managementsessies, ontwikkelingsprogramma’s, teamontwikkeling en bijeenkomsten.

www.talenten-en-teams.nl T +31 318 300 251 E info@talenten-en-teams.nl

Organisaties die de deelnemers tijdens hun activiteit in de hoofdrol zetten, kiezen Kasper als partner voor een waardevolle ‘experience’. Kasper Klaarenbeek is bij Speakers Academy® te boeken als dagvoorzitter, discussieleider, trainer en spreker.

verbinding | ontwikkeling | management | inspiratie

MOTIVATIE

'Beperkingen bestaan niet, tenzij je ze jezelf oplegt' Miles Hilton-Barber

Miles Hilton-Barber liep al marathons door de gobi-woestijn in China en over het ijs in Siberië, was piloot en autocoureur, stond op de vleugel van een vliegend vliegtuig, beklom de Kilimanjaro en de Mont Blanc, deed solo de Kamikaze Skeleton Run op de Olympische bobsleebaan in noorwegen en verkende als scubaduiker de Rode zee. “ga uit van uw dromen en niet de omstandigheden”, houdt hij ondernemers voor. De Britse avonturier en motivatiespreker kan het weten. Hij is al tientallen jaren volledig blind, maar laat zich daardoor niet meer beperken. integendeel.

AcAdemy® Magazine / 2010

“Als 18-jarige jongen woonde ik in wat nu Zimbabwe is. Net als mijn vader wilde ik piloot worden, maar mijn gezichtsvermogen bleek onvoldoende om die droom te kunnen waarmaken. Drie jaar later kreeg ik te horen dat ik totaal blind zou worden door een genetische oogafwijking. Tot mijn vijftigste ervoer ik mijn wereld als een kamer waarin het licht altijd uit was en liet ik mijn geluk afhangen van de omstandigheden. Dankzij mijn broer Jeff, die ook blind is, weet ik nu dat er geen enkele uitdaging is die de mens niet aankan. Hij bouwde in zijn achtertuin in Durban, Zuid-Afrika een zeilboot en vertelde zijn vrienden dat hij ermee naar Australië zou varen. Ze verklaarden hem voor gek, maar na 53 dagen - en een aantal bijna-doodervaringen - kwam hij aan. Door zijn zeiltocht veranderde mijn leven. Als hij dat kon, kon ik misschien ook meer met mijn leven doen. Hij was het ook die tegen mij zei dat ik moest uitgaan van mijn dromen en me niet moest laten beperken door mijn blind zijn”, vertelt Miles Hilton-Barber bevlogen,

na afloop van een inspirerende lezing over de spectaculaire avonturen die hij de afgelopen elf jaar heeft beleefd en die zijn perspectief en denkwijze drastisch hebben veranderd.

‘Wie uit angst zijn comfortzone nooit verlaat vegeteert en recyclet zichzelf’ “Ik zou veel dingen die ik nu doe als ziende niet hebben gedurfd. Door, op aanraden van mijn broer, ﬁguurlijk door de cementen muren van mijn donkere kamer te trappen, angsten te overwinnen en mijn comfortzone te verlaten is mijn grootste droom uiteindelijk toch uitgekomen”, zegt Hilton-Barber met een stem die overwinning verraadt. “Ik kan niet zien, maar wel goed horen. Het is me gelukt te leren vliegen in een ultralight

vliegtuig en ben nu volledig gekwaliﬁceerd als piloot. In maart 2007 besloot ik van Londen naar Sydney te vliegen. De avond voordat we zouden vertrekken kreeg mijn ziende co-piloot een paniekaanval (‘Ik ga niet, ik sterf als ik met die gekke blinde ga vliegen’) en moest ik binnen elf uur iemand anders vinden die met me naar Australië wilde. Met zijn hulp en dankzij sprekende instrumenten kwamen we 55 dagen, 21.500 kilometer en een aantal hachelijke situaties later aan in Sydney. Houding overwint hoogte!” Dan, zachtjes: “Mijn vader, die ook een aantal burgerluchtvaartbedrijven heeft gehad, heeft zich altijd schuldig gevoeld omdat hij twee blinde zoons had. Hij is in 1975 overleden, maar ik hoop dat hij toekeek toen ik - wat ik nooit voor mogelijk had gehouden - in zijn voetsporen trad en naar Australië vloog.”

FEAR “Ik heb jarenlang gewacht tot de medische wetenschap of God met een geneesmiddel zouden komen, omdat ik

Tekst: Jacques geluk 81

AcAdemy® Magazine / 2010

dacht dat ik alleen als ziende succes kon hebben. Net zoals ondernemers wachten tot de economie aantrekt, voordat ze actie durven ondernemen.” Maar angst is volgens de Britse avonturier een slechte raadgever. “Het Engelse woord voor angst is FEAR, waarvan de afzonderlijke letters in mijn visie staan voor ‘False Evidence Appearing Real’. Wanneer mensen hun leven door, vaak irrationele angsten laten beheersen blijven ze vastzitten in een vicieuze cirkel. De sleutel om dat te doorbreken en succesvol te zijn ondanks de omstandigheden, is een andere denkwijze. Daardoor kreeg ik, ondanks mijn hoogtevrees en claustrofobie, geen paniekaanval toen ik voor het eerst ging scubaduiken. In plaats daarvan dacht ik op ruim 45 meter onder de waterspiegel: ‘Ik heb zuurstof op mijn rug, er kan niets gebeuren’. Een tijdje geleden was ik bang om aan een dragrace mee te doen. Ik had de afgelopen 35 jaar maar twee keer autogereden en zou nu, als eerste blinde, in Engeland een Honda Civic met 800 pk en een 2-liter motor besturen. Die ‘baby’ kon in 10 seconden van 0 naar 250 kilometer per uur accellereren”, vertelt Hilton-Barber enthousiast. “Mijn bijrijder riep 666 als ik naar rechts moest sturen en 555 als ik in het midden van de baan reed. Ik voelde me vrij zeker, tot de speaker zei: ‘Vandaag rijdt er een blinde mee, houdt u wat afstand’. Dat maakte me nerveus, maar dat was achteraf helemaal niet nodig. Het ging uiteindelijk niet slecht, ik was zelfs beter dan enkele ziende rijders die niemand naast zich hadden zitten. Daarom: doe dingen die je nooit eerder hebt gedaan. Beperkingen bestaan niet, tenzij je ze jezelf oplegt.” “Trek een cirkel om u heen”, is de opdracht die Hilton-Barber zijn toehoorders steevast meegeeft. “Die cirkel representeert u en alles dat u tot nu toe hebt gedaan. Elke keer dat u iets nieuws doet stapt u buiten de cirkel. Nieuwe dingen kunnen alleen een plaats krijgen in uw leven door uw cirkel te vergroten. Wanneer stapte u voor het laatst uit uw cirkel en deed u wat nieuws? Dat is de laatste keer dat u groeide! Wie uit angst zijn comfortzone nooit verlaat vegeteert en recyclet zichzelf. Confronteer uzelf met uw angsten en dan blijkt dat ze nooit zo erg zijn als u denkt.” Miles Hilton-Barber spreekt uit ervaring. Boodschappen als ‘Verwacht het onverwachte’, ‘Geef nooit op’, ‘Laat je verleden niet je toekomst bepalen’, ‘Haal voordeel uit tegenspoed’ en ‘Teamwork is belangrijk’ verpakt hij in een verhaal vol humor en diep persoonlijk inzicht. “Ik probeer mijn publiek kennis te laten maken met mensen die niet alleen verstandelijk, maar ook vanuit hun

hart samenwerken als een team, risico’s nemen, grenzen verleggen en onmogelijk dromen waarmaken, in de hoop dat ik mijn toehoorders daardoor kan motiveren en inspireren. Er gebeurt van alles in de omgeving van mensen dat ze niet in de hand hebben, maar ze moeten beseffen dat ze totale controle hebben over wat in hun hoofd gebeurt. Dan zijn ze op de goede weg naar succes.” Miles-Hilton Barber is van een onzeker kind en een blinde die gevangen zat in een donkere omgeving getransformeerd in een begenadigd spreker, die al zijn ervaringen gebruikt om anderen te motiveren en te

leren hun mogelijkheden te gebruiken. Hij geeft praktische adviezen. “Ik heb, voor een blindeninstituut, blinden geholpen werk te vinden. Tegen hen zeg ik: neem niet zomaar een baan, omdat je - vaak aangemoedigd door je omgeving - denkt dat je niets anders kunt. Zorg dat je de beste bent. Blind zijn heeft voordelen: ik kan mensen sneller begrijpen. Ik luister naar hun hart en laat me niet afleiden door hun gelaatsuitdrukking. Maar het is wel een voordeel dat ik heb kunnen zien. Dan kan ik me op saaie tochten, zoals een tocht van 250 mijl met door mensen getrokken sleeën door Antarctica, fraaie beelden voor de geest halen.”

Miles Hilton-Barber is een blinde, Britse avonturier die de afgelopen elf jaar talloze uitdagingen is aangegaan, die variëren van expedities naar woestijnen en ijsvlaktes tot spectaculaire vluchten en autoraces. Als internationaal motivitatiespreker houdt hij zijn toehoorders voor dat ze van zichzelf moeten uitgaan en zich niet moeten laten beperken door de omstandigheden om hen heen. mileshiltonbarber@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

Luisterend genieten van René Diekstra

Gezonder en gelukkiger

door ontspanning anning een n zzelfhypnose elfhypnose

Gezond en gelukkig leven is in belangrijke mate een kwestie van evenwicht. Evenwicht tussen activiteit en passiviteit, tussen inspannen en ontspannen. Mensen die geleerd hebben hun lichaam en geest regelmatig passief te laten ontspannen zijn gezonder en voelen zich gelukkig. Maar, hoe tegenstrijdig dat ook lijkt, ze zijn ook creatiever en presteren meer. René Diekstra reikt ons in dit audioboek een aantal manieren aan om lichaam en geest te leren ontspannen en te leren pauzeren. 978 90 6112 183 1 | € 9,75 | 1 audio-cd Bestel via: http://www.karakteruitgevers.nl/luisterboeken/ Rene_Diekstra_ontspanning_en_zelfhypnose.html

15% reduceren van de vleesconsumptie heeft een sterke en grote positieve invloed op onze omgeving

Het met

Steeds meer organisaties en mensen ondersteunen de internationale campagne Meatless Monday, die mensen aanmoedigt op maandag (dus 1x per week) geen vlees te eten om zo hun gezondheid maar bovenal het milieu te sparen. Het met 15% (het equivalent van 1 dag per week) reduceren van de vleesconsumptie heeft een sterke en grote positieve invloed op onze omgeving. Het ministerie van Landbouw in de persoon van Minister Verburg zegt hierover:

“Dit is een goed initiatief dat past in mijn beleid om voedsel te verduurzamen, zowel voor consumenten als voor producenten.”

Mee dan 60 r exemp .000 la verkochren t!

Vegeterranean 978 90 6112 886 1 | € 34,95

On vegetarische bibliotheek helpt iedereen, dus ook de niet vegetariërs, een (h)eerlijke, Onze cre creatieve en gevarieerde maaltijd zónder vlees te bereiden.

De dikke vegetariër 978 90 6112 947 9 | € 49,95

De dunne vegetariër 978 90 6112 957 8 | € 19,95

De kleine vegetariër 978 90 6112 809 0 | € 19,95

Vegetarisch uit eten 978 90 6112 988 2 | € 17,95

Meer informatie? Kijk op www.karakteruitgevers.nl bij Vegetarisch Volg ons ook op : www.twitter.com/vegametkarakter

Vegetarisch barbecueën 978 90 6112 998 1 | € 19,95

CORPORATE GOVERNANCE

‘De haven van Rotterdam is en blijft een A-merk’ Wim van Sluis Hij was van 2002 tot 2006 wethouder Haven, economie, Milieu en Werkgelegenheid in Rotterdam. Wim van Sluis kijkt met veel plezier op deze bijzondere tijd terug. Hij was betrokken bij de aanleg van de Tweede Maasvlakte en de verzelfstandiging van de Rotterdamse haven. “Ondanks de crisis doen we het nu beter dan de havens van antwerpen en Hamburg.” Momenteel is hij onder andere voorzitter van Deltalinqs en is hij betrokken bij het Rotterdam Climate initiative.

“De economie moet het milieu wel kunnen betalen.”

Als ‘havenwethouder’ reisde hij de hele wereld rond. “Ik heb bijna alle belangrijke havens in de wereld gezien”, zegt Wim van Sluis. Hij ontwikkelde in die tijd een scherp oog voor de concurrentiepositie van havens. “De laatste tijd hoorde ik steeds meer over ontwikkelingen in de haven van Roemenië, die zouden zo snel gaan dat die haven een bedreiging zou kunnen worden voor Rotterdam.” Dan gaat hij zelf even poolshoogte nemen. “Ik kan in een half uurtje zien hoe een haven in elkaar steekt. Inderdaad, er gebeurt veel in Roemenië. Maar voordat die haven serieuze concurrentie voor Rotterdam is, zijn we zó twintig jaar verder.” De Port of Rotterdam is en blijft een A-merk. “We staan in de top tien van de wereld en dankzij de aanleg van de Tweede Maasvlakte houden we die riante positie zeker vast.” Dat de Tweede Maasvlakte momenteel wordt aangelegd – de start van het immense project was in 2008 en in 2013 is het klaar - is voor een deel te danken aan de inspanningen van Van Sluis. “Toen ik in 2002 als wethouder aantrad, ging het

bergafwaarts met de Rotterdamse haven. We verloren veel marktaandeel aan de havens van Hamburg en Antwerpen. Er moest iets gebeuren om het tij te keren.” Maar de kabinetten Balkenende I en II hadden te kampen met de recessie na het uiteenspatten van de internetbubbel en durfden zich niet te branden aan de enorme investeringen – drieënhalf miljard euro – voor de aanleg van de Tweede Maasvlakte. “Daar kwam nog anderhalf miljard bij voor een sluitende infrastructuur rond die nieuwe vlakte. Als je het doet, moet je het goed doen. Maar ja, niemand wilde die kosten dragen en het college van B&W van Rotterdam kwam er niet uit. Eigenlijk was het ook wel vreemd dat een stadsbestuur over een haven gaat die van groot belang is voor de economie van heel Nederland”, blikt Van Sluis terug. De oplossing werd gevonden in de verzelfstandiging van het havenbedrijf. “Daardoor kon de haven zelfstandig lenen op de kapitaalmarkt. De NV bestaat nu zes jaar en de omzet is fors gestegen. De ontwikkeling van de Tweede Maasvlakte

AcAdemy® Magazine / 2010

loopt on time én on budget,” zegt Van Sluis niet zonder trots. En ondanks de economische crisis gaat het met de Rotterdamse haven best goed. “We zijn door het instorten van de container- en staalmarkt eerst wel heel hard naar beneden gegaan. Maar we zijn blijven steken op het niveau van 2008 – dat is een daling van 9 procent - en er is nu weer een lichte stijging. Dat zijn natuurlijk geen cijfers om het glas op te heffen, maar vergeleken met Antwerpen - min 16 procent – en Hamburg – min 28 procent – is onze positie toch veel beter.” Ook al is hij sinds 2006 geen wethouder meer, de haven heeft Wim van Sluis niet losgelaten. Hij is voorzitter van Deltalinqs – de belangenbehartiger van logistieke en industriële bedrijven in de Rotterdamse haven – en de Rotterdam Port Promotion Council en maakt deel uit van de Rotterdam Climate Initiative Board. Hij komt nog vaak en heel graag in de Rotterdamse haven. “Het is een wereld op zichzelf, je kunt er úren doorbrengen. Wist je bijvoorbeeld dat de haven een eigen brandweerkorps heeft?”

Durven Vandaag werkt hij in Capelle aan den IJssel, waar het accountants en belastingadviesbureau Daamen & Van Sluis is gevestigd. Het motto van het kantoor luidt: ‘Durven, Denken, Doen!’. Wim van Sluis is oprichter van de maatschap en sinds 1987 vennoot. “We zijn inmiddels met zijn drieën en er werken veertig mensen voor ons.” Van Sluis heeft zich gespecialiseerd in management, organisatie en financieringsvraagstukken en koop en verkoop van ondernemingen. Hij is een ondernemer pur sang en had eigenlijk nooit aspiraties om de politiek in te gaan. Dat het toch zo ver is gekomen, komt omdat in 1988 een zekere Pim Fortuyn klant werd bij Daamen & Van Sluis. “Hij was toen net weg uit Groningen, waar hij sociologie doceerde aan de universiteit. Hij was naar Rotterdam gekomen om ondernemer te worden. Hij werd door zijn broer Simon naar mijn kantoor gestuurd.” Het klikte meteen. Toen hij een jaar later directeur werd van de OV-Studentenkaart BV werd Van Sluis zijn vaste adviseur voor het hele traject. Later kwam Marco Pastors daar Tekst: Floor de Booys Fotografie: Marcel Krijger 85

AcAdemy® Magazine / 2010

nog bij. Door de intensieve samenwerking raakten Wim van Sluis en Pim Fortuyn bevriend. “We waren heel verschillend, maar we respecteerden elkaar.” In 2000 begon Fortuyn in kleine kring zijn politieke ambities kenbaar te maken. “Hij was zo teleurgesteld in de gevestigde politieke partijen, hij wilde iets nieuws beginnen. Dat begreep ik wel, maar ik heb hem vanaf dag één gewaarschuwd voor zijn wankele positie. Hij was een expliciete en extravagante homo en dus enorm chantabel. Maar dat wuifde hij allemaal weg. ‘Ik ga de boel in Den Haag eens lekker opengooien’, was daarop zijn reactie. Hij had maling aan conventies.”

‘Een beetje meer van de Chinese spirit zouden we wel kunnen gebruiken in Nederland’ Overwinning Niet wetende waar het op uit zou lopen, beloofde Wim van Sluis toen aan Fortuyn dat hij hem zou helpen als dat nodig was. Na de eclatante overwinning van de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2002, waren er in de Rotterdamse gemeenteraad veel meer zetels te vullen dan was voorzien. Maar weinig Leefbaar Rotterdammers durfden het aan om echt verantwoordelijkheid te nemen. Wim van Sluis dacht aan het motto van zijn kantoor en greep de kans. Net als Marco Pastors. “Het waren waanzinnige tijden. We waren vol goede moed en frisse ideeën. Na veertig jaar PvdA was Rotterdam wel klaar voor een nieuw politiek geluid. We hadden er ontzettend veel zin in.”

had er ontzettend veel plezier in.” En, ook niet onbelangrijk, Wim van Sluis bleek met zijn nuchtere verstand ook een goede wethouder te zijn. “Als ondernemer dacht ik altijd dat al die bestuurders zakkenvullers waren, maar ik heb tijdens mijn wethouderschap respect gekregen voor de overheid.”

China In 2002 kwam Wim van Sluis voor de eerste keer in Shanghai. “Zo’n handelsmissie is een belevenis. Je wordt in een limousine rondgereden en iedereen behandelt je alsof je een heel hoge gast bent. Ik weet nog goed dat we die eerste keer plannen zagen voor de aanleg van een grote snelweg naar de haven. Een gigantisch project dat volgens de Chinezen binnen het jaar klaar zou zijn. Ik geloofde daar niets van, maar bij het volgende bezoek amper een jaar later reed ik inderdaad over die weg de haven binnen.” Nu is Van Sluis zich ervan bewust dat in China dat soort projecten niet al te democratisch tot stand komt. “Maar ze weten wel van aanpakken. Bij ons gaat het door alle inspraak en overlegorganen zoveel trager. Hele projecten worden afgelast omdat ze slecht zijn voor de vislarven trek. Een beetje meer van de Chinese spirit zouden we wel kunnen gebruiken in Nederland anders houden we de concurrentie met landen als China en India nooit vol. Die landen zijn niet te stuiten in hun drang om vooruit te komen. Ook niet door de recessie. Misschien gaat het tijdelijk op een iets lager pitje, maar ze gaan dóór. De nieuwe haven van Shanghai is in drie jaar tijd aangelegd en sinds 2005 alweer verdubbeld.” Toch is Wim van Sluis niet pessimistisch over de kansen van Nederland op de wereldmarkt. “Ik ben een heel optimistisch mens. Wij zullen het moeten

hebben van onze kennis en expertise. Wie niet sterk is, moet slim zijn. De Chinezen willen graag van ons leren. We moeten niet bang voor ze zijn, maar met ze samenwerken.” Namens Deltalinqs zit hij in de Rotterdam Climate Initiative Board. “Dat is een ambitieus klimaatprogramma waarin vier partijen, onder ambassadeurschap van Ruud Lubbers, een samenwerking zijn aangegaan met het doel om in 2025 vijftig procent minder CO2 uitstoot te hebben dan in 1990. Dat is niet alleen goed voor mens en natuur, maar levert Rotterdam ook werkgelegenheid op. Het mes snijdt aan twee kanten. De economie moet het milieu wel kunnen betalen.” In de Rotterdamse haven komt Plant One. “Dat is een unieke faciliteit voor demonstratie van innovatieve, duurzame procestechnologie. Nieuwe technologieën voor minder energie- en grondstoffenverbruik of toepassing van schone grondstoffen kunnen hier snel en kosteneffectief op pre-industriële schaal bewezen worden. Hiermee kan de industrie sneller de transformatie maken naar duurzamer productieprocessen.” Wim van Sluis is trots op zijn stad. Hij is een geboren en getogen Rotterdammer. “Mijn wieg stond in Pendrecht, op Zuid. We woonden in een wederopbouwﬂat, vier hoog. Centrale verwarming was er nog niet, we stookten een kolenkachel. Maar ik heb een mooie jeugd gehad. Geleerd dat je niets voor niets krijgt in het leven.” Hij heeft Rotterdam zien uitgroeien van een arme arbeidersstad tot de kosmopolitische wereldstad die het tegenwoordig is. “De Kop van Zuid was in mijn jeugd een armoedige bende en moet je nu eens kijken.”

Wim van Sluis was van 2002 tot 2006 wethouder Haven, Economie, Milieu en Werkgelegenheid in Rotterdam (namens Leefbaar Rotterdam).

Eind april nam Van Sluis één weekje vakantie om even bij te tanken voordat het echte werk zou beginnen. “Ik had een tas vol leesvoer mee naar mijn vakantiebestemming en kwam maandag 6 mei helemaal fit terug. We waren net terug toen rond kwart voor zes de telefoon ging. Pim was neergeschoten.” Wim van Sluis is zichtbaar aangedaan als hij het verhaal vertelt. “Het was een heel verwarrende tijd, heel Nederland stond op zijn kop. Ik was een vriend kwijt en ondertussen was ik ook wethouder. We waren het Pim en de Rotterdammers verplicht om er een succes van te maken en dus zijn we keihard aan het werk gegaan. Het was zeven dagen per week bijna dag en nacht doorwerken, maar ik

Momenteel is hij voorzitter van Deltalinqs. Deze organisatie behartigt de gezamenlijke belangen van de logistieke en industriële bedrijven in het Rotterdamse haven- en industriegebied. Deltalinqs is aanspreekpunt voor de ruim zeshonderd aangesloten bedrijven en verenigingen. In deze functie combineert Van Sluis zijn politieke ervaring met het ondernemerschap. Van Sluis is ook voorzitter van de Rotterdam Port Promotion Council en hij is betrokken bij het Rotterdam Climate Initiative. Hij is tevens oprichter en vennoot van het accountants en belastingadviesbureau Daamen & Van Sluis in Capelle aan den IJssel. wimvansluis@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

COLUMN DOOR DR. MEI LI VOS

Fotografie: Willem Feddema

Het einde van de democratie zo ongeveer twintig jaar na de val van de Berlijnse muur mopperen mensen ter linker- en rechterzijde van die voormalige muur dat het allemaal wel meevalt, de beloofde welvaart en de democratie. Bovendien leidt die vrijheid alleen maar tot

keuzestress en asociaal gedrag.

Sterker nog, door die verdomde globalisering die we er gratis bij kregen, mede mogelijk gemaakt door de techniek, verdwijnen onze banen naar het buitenland, wordt de oude postbode aan de wilgen gehangen en moeten we maar zien of de Russen aan de andere kant van de gaslijn die kraan dichtdraaien. Door die idiote Eurofanaten raakt mijn pensioen ook nog eens in gevaar, als de euro instort, de inﬂatie toeneemt en we de knoﬂooklanden moeten blijven redden blijft er niets van ons spaargeld over. Nee dan de gulden. Machtig mooie munt was dat. Vroeger was alles beter, en dat je vanwege een verzuild of communistisch systeem niet even vrij was in je keuze voor een partij of kandidaat was zo erg nog niet. Binnenkort krijgen we nog de Partij voor de Garnalen. Een beetje overzicht, simpelheid en duidelijkheid, dat is wat we willen. Gelukkig is de ‘we’ in dit verhaal niet zestien miljoen we’s. Als iedereen de ongemakken die je bij vrijheid krijgt zo ervaart dan

zal er snel een leider opstaan die voor al die ongemakken een oplossing heeft: laat het maar aan Mij over, dan zorg ik dat u nergens meer over hoeft na te denken en ergens voor hoeft te kiezen. Er is echter een ﬂink aantal mensen dat een of meer van bovenstaande zorgen heeft. Moet je de zorgen wegnemen door te wijzen op de immense materiele welvaart die we er ook bij kregen? Ik noem HD-tv’s, eindeloos veel tv-zenders, smartphones en elke week weer een goedkope aanbieding bij de Blokker voor allerhande huishoudelijke accessoires, mede mogelijk gemaakt door hardwerkende Chinezen. De vraag is of je deze zorgen en ongemakken moet willen tegemoetkomen, of moet durven moraliseren, richting geven. Ik geloof in het laatste. Democratie, of vrijheid betekent nu eenmaal dat andere mensen ook die vrijheid hebben. En belangen. En dat je soms andermans belang voor lief moet nemen omdat anderen dat soms ook doen voor jou. Democratie, vrijheid en verantwoordelijkheid betekent niet dat je een luizenleventje krijgt. Dat betekent aanpassen, elkaar leren kennen, elkaar wat gunnen omdat je samen in dit land, dit continent en in deze wereld leeft. Voor de verkiezingen las ik een interviewtje in een krant met een 20-jarige jongen. Hij zei dat hij niet ging stemmen omdat geen enkele partij precies aan zijn wensen voldeed. Gaan we voor deze jongen een partijprogramma maken dat wel precies aan zijn wensen voldoet? Of geven we hem een enorme schop onder zijn kont en sturen we hem voor een half jaar naar een fabriek in China om te leren hoe het voelt om met zijn allen in eenzelfde armetierig en onvrij schuitje te zitten? Ik zou het laatste doen. En zeker als ie mijn zoon was. Democratie vergt ook enige opvoeding van ouderlijke zijde.

meilivos@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

PSYCHOLOGIE / FILOSOFIE

‘Gevangenissen werken niet’ drs. Rein Gerritsen Er is veel kwaad in de wereld, maar echt slechte mensen zijn - evenals echt goede - zeldzaam. Hoe kunnen we dan verklaren dat er tussen mensen zoveel slechte dingen gebeuren - dat mensen elkaar uitmoorden, martelen, verkrachten, uitbuiten, vernederen, bestelen, beliegen en bedriegen - terwijl de meeste mensen die dat doen niet echt slecht zijn? Hoe zou u het bijvoorbeeld verklaren dat tachtig procent van de deelnemers aan een recent spelprogramma op televisie onschuldige tegenspelers een aantal schokken toediende die in intensiteit toenamen tot een dodelijk niveau, waarbij ze verteld

werd dat ze hiermee een miljoen euro konden winnen?

Het antwoord op die vragen is afkomstig van de Amerikaanse sociaal psycholoog Philip Zimbardo, die in zijn thuisland beter bekend staat als ‘Mr. Psychology’. Zimbardo begint ‘Het Lucifer Effect’ met uit te leggen dat collectieve kwaadwillendheid in het overgrote deel van de gevallen niet zozeer beschouwd moet worden als een verzameling van ziekelijke karaktertrekken van afwijkende individuen, maar eerder als het resultaat van ziekmakende omstandigheden die de meeste normale mensen tot ‘het kwaad’ verleiden. Voorts legt hij uit wat de specifieke kenmerken van dergelijke omstandigheden zijn, hoe ze ons ertoe kunnen aanzetten kwaadaardig gedrag te vertonen, hoe wij deze omgevingskrachten kunnen herkennen en wat we kunnen doen om weerstand te bieden aan hun verleiding. Al eerder had Zimbardo wereldbekendheid verworven als bedenker en uitvoerder van een gruwelijk gevangenisexperiment: het Stanford Prison Experiment uit 1971. Vierentwintig jonge, gezonde, ‘normale’ studenten - studenten met psychische

problemen waren uitgesloten van het experiment - kregen willekeurig de rol van bewaker of gevangene toebedeeld in een nagebootste gevangenis in de kelder van de universiteit van Stanford. Het experiment liep al snel volkomen uit de hand: de studenten die de rol van bewaker toebedeeld hadden gekregen veranderden binnen zes dagen in machtswellustelingen met een opgeblazen ego, terwijl andere studenten, die de rol van gevangenen kregen, veranderden in verwarde zielenpieten met gedragsstoornissen. Vanwege zijn eigen betrokkenheid bij en verantwoordelijkheid voor dit experiment raakte Zimbardo zelf ook de kluts kwijt. Zo erg dat hij ruim dertig jaar lang niet in staat was om, ondanks de naamsbekendheid die dit experiment hem opleverde, een boek te schrijven over wat er tijdens dit onderzoek precies was voorgevallen. Pas in 2004, vlak voor het Abu Ghraib-proces waarin Zimbardo optrad als getuige-deskundige voor een Amerikaanse militair die beschuldigd werd van martelpraktijken, vielen hem

AcAdemy® MaGazinE / 2010

de schellen van de ogen. Gaandeweg werd duidelijk dat het niet ging om individuele uitwassen, de gedragingen van een aantal ‘rotte appels’, maar om een van hogerhand goedgekeurde groepsdynamiek. Aangespoord door de regering-Bush veranderde het officiële beleid van de CIA: met presidentiële goedkeuring zou ze krijgsgevangenen opzettelijk blootstellen aan extreme koude en lawaai, slaapdeprivatie, opsluiting in krappe ruimtes en water boarding, terwijl deze methoden internationaal bekend staan als misdaden tegen de menselijkheid. Sinds augustus 2009 wordt onderzocht of de CIA hiervoor berecht kan worden. In 2007, zesendertig jaar na dato, heeft Zimbardo dan eindelijk zijn huiveringwekkende levenswerk ‘The Lucifer Effect’ gepubliceerd - een jaar later vertaald in het Duits en nu ook in het Nederlands - waarin hij de volledige verantwoordelijkheid op zich neemt voor wat er toen, in 1971, is voorgevallen.

Het falen van het instituut ‘gevangenis’ In het denken van bijna alle Amerikaanse sociaal psychologen uit de naoorlogse periode stond de Holocaust centraal. Hoe was mogelijk dat zoveel doodgewone Duitsers in moordenaars en beulen waren veranderd? ‘Er werd daarover in kringen van Europese sociologen en psychologen uitvoerig gefilosofeerd en gedebatteerd. Maar wij Amerikanen doen liever praktisch onderzoek naar wat nou eigenlijk dat slechte gedrag in mensen boven haalt’, aldus Zimbardo tijdens een gesprek met ondergetekenden in Amsterdam, eind 2009. Aangezien het duidelijk is dat de gedragingen van mensen tijdens de

‘Hoe kwetsbaar zijn wij, net als Gods favoriete engel Lucifer, voor de verleiding om anderen het ondenkbare aan te doen?’ - Philip Zimbardo, Het Lucifer Effect reingerritsen@speakersacademy.eu Tekst: Rein Gerritsen Fotografie: Evert-Jan Daniels 89

AcAdemy® MaGazinE / 2010

Holocaust zelf niet meer (op een directe wijze) te onderzoeken zijn, ging Zimbardo op zoek naar een omgeving waar geweld schering en inslag is: de gevangenis.

om het falen van het individu en diens gebrekkige verantwoordelijkheidsgevoel, al dan niet veroorzaakt door een psychiatrische aandoening.

Zimbardo weet als geen ander waar hij het over heeft. Geboren in 1933 in de armste wijk van New York City, The South Bronx, groeide hij op straat op, van zich afslaand, stelend, vechtend, zijn stekkie met hand en tand verdedigend, totdat hij uiteindelijk gekozen werd als bendeleider. Als jeugdige bendeleider had hij al gezien dat veel van zijn vrienden en kennissen die wegens geweldsdelicten of op grond van de Opiumwet in de gevangenis terechtkwamen na verloop van tijd nog gewelddadiger en nog verslaafder de gevangenis uitkwamen dan dat ze erin waren gegaan. Zimbardo vatte dit op als een teken dat ons westerse gevangenissysteem niet werkt. In pragmatisch opzicht werkt de gevangenis niet, omdat het systeem er niet in slaagt criminelen van nieuwe antisociale daden te doen afzien: meer dan 75 procent van de gevangenen recidiveert. In humanitair opzicht getuigt de aanhoudende verslaggeving over wandaden in gevangenissen bovendien van de fundamentele onmenselijkheid van een systeem dat de meeste gevangenen alleen maar (meer) haat en afkeer jegens autoriteiten inboezemt. Dit falen kostte de belastingbetaler in de VS in 1973 1,5 miljard dollar per jaar. In Nederland wordt dit cijfer, anno 2010, geschat op 31,5 miljard euro per jaar, en in Amerika zijn ze momenteel de tel kwijt. Als de gevangenissen al een effect hebben, dan is dat een uitwerking die leidt van kwaad tot erger.

Volgens Zimbardo is die hypothese simplistisch en leidt deze de aandacht af van de complexe sociale, economische en politieke krachten die tezamen de leef-wereld van een gevangenis gestalte geven. Of zijn alternatief, de ‘situationele hypothese’, nochtans waar was, viel

Sindsdien zijn er meer dan 25.000 soortgelijke (maar mildere) experimenten uitgevoerd waarbij ruim acht miljoen mensen betrokken waren, die Zimbardo’s onderzoeksbevindingen staven. Zijn meer dan vijftig boeken vliegen als warme broodjes over de toonbank. Er werden tal van documentaires gemaakt, waaronder ‘Quiet Rage’, de Duitse film ‘Das Experiment’ uit 2001, met als uiteindelijke bekroning de ophanden zijnde speelfilm over het SPE die in 2011 verschijnt.

in een levensechte setting moeilijk te onderzoeken. In een echte gevangenis hebben we immers niet alleen te maken met de context van het gevangeniswezen en de invloed daarvan op gedrag, maar ook met bewakers en gevangenen wier karakter allang chronisch beïnvloed is door elkaar en door die omgeving. Anders gezegd: karakter en situatie zijn in een real-life setting nauwelijks meer te onderscheiden in hun effect op gedrag. Om te onderzoeken welke factor meer kracht uitoefent op het gedrag dat we zo vaak in gevangenissen zien optreden, hebben we dus een ‘nieuwe’ gevangenissituatie nodig waarbinnen het karakteristieke ‘gevangenismilieu’ zo goed mogelijk wordt nagebootst (de factor context), maar waarvan de bewoners tot

Wat voor een besparing zou het voor de Nederlandse belastingbetaler opleveren wanneer we afscheid nemen van onze oude, onwerkzame denkbeelden over het gevangeniswezen, en die vervangen door de meer levensvatbare opvattingen van Zimbardo? Wellicht zou het simpele idee ‘om het kwade te doen is geen kwade opzet vereist’ erin slagen om inderdaad een recidivevermindering te bewerkstelligen. Rein Gerritsen is wetenschapsfilosoof Pleun van Vliet is als psycholoog verbonden aan het Willem Pompe Instituut..

Philip Zimbardo, ‘Het Lucifer Effect’: hoe gewone mensen zich laten verleiden tot het kwaad, Lemniscaat 2010. (Uit het Engels vertaald door Rein Gerritsen en Pleun van Vliet alsmede voorzien van een inleiding. Oorspronkelijke titel: ‘The Lucifer Effect: Understanding How Good People Turn Evil’.)

Fotografie: ww w. apa.org

De meest gehanteerde verklaring voor het slechte functioneren van het gevangeniswezen en de beklagenswaardige psychische staat van zijn bewoners (zowel bewakers als gevangenen) wordt geleverd door de zogenaamde ‘dispositionele hypothese’: men veronderstelt dat het disfunctionerende systeem een afspiegeling vormt van de pathologische psyche van degenen die het bevolken, zoals het ‘sadistische karakter’ van de bewakers, of de ‘antisociale trekken’ van de gevangenen. Volgens de voorstanders van het gevangenissysteem moet de oorzaak van dit falen dus gezocht worden in de criminogene dispositie (aanleg) van de gedetineerden; volgens de tegenstanders moeten we eerder kijken naar de pathologie van de bewakers. In het denken van beide partijen draait het

het moment van het experiment niet te onderscheiden zijn van de rest van de ‘normale’ populatie (de factor karakter). Men hoeft geen slecht karakter te hebben om binnen een bepaalde context tot slecht gedrag over te gaan. Bovenal: slecht gedrag is in zo’n context geen uitzondering, terwijl een slecht karakter dat wel is (vergeleken met de gehele populatie). Dit betekent dat pathologisch gedrag, althans in een gevangenissituatie, eerder aan de pathologie van die context toegeschreven moet worden dan aan individuen.

ISBN 978-1400064113

AcAdemy® MaGazinE / 2010

Gratis

Proefcollege

Beeckestijn Business School Toonaangevend opleidingsinstituut voor commerciële beleidsvorming.

Beeckestijn Business School biedt vijf kortdurende Leergangen aan. Deze leiden op tot een volwaardig gesprekspartner op het gebied van CRM, (Digital) Marketing of Customer Experience Contact Center Management. Post HBO Leergang CRM • 9 avondcolleges (verspreid over 4 maanden). • Helemaal up-to-date op het gebied van CRM. • Verwerving titel Registered CRM Professional (RCP). • Locatie: VU Amsterdam en Universiteit Utrecht (Uithof).

Customer Experience & Contact Center Management • 12 avondcolleges (verspreid over 4 maanden). • Strategie en praktijk van klantbeleving en klantcontact. • Behalen van Postdoctoraal diploma. • Locatie: Beeckestijn Leusden.

Post HBO Leergang Digital Marketing • 9 avondcolleges (verspreid over 4 maanden). • Ideale mix van theorie en praktijk op Digital Marketing gebied. • Verwerving titel Registered Digital Marketeer (RDM). • Locatie: VU Amsterdam en Universiteit Utrecht (Uithof).

Postdoctorale leergang CRM • 16 avondcolleges (verspreid over 4 maanden). • Ideale mix van academisch en praktijkgericht programma. • Behalen van Postdoctoraal diploma. • Locatie: Universiteit Utrecht (Uithof).

Post HBO Leergang Cross Media DM • 9 avondcolleges (verspreid over 4 maanden). • Laatste kennis en inzichten in Cross Media DM. • Verwerving titel Registered Cross Media Marketeer (RXM). • Locatie: Universiteit Utrecht (Uithof).

Bezoek het gratis proefcollege. Meer weten? Mail naar info@beeckestijn.org of kijk voor de actuele proefcollege data op www.beeckestijn.org en schrijf u in.

Tekst: Jacques geluk Mr. Geert-Jan Knoops en mr. Carry Knoops-Hamburger,

Fotografie: enith Stenhuys 92

AcAdemy速 Magazine / 2010

labradors Tobi en Nora (broer en zus)

MILES 4 JUSTICE

Zeilen voor zaken, ontspanning en mensenrechten Het advocatenkantoor Knoops & Partners is sinds drie jaar een van de twaalf bedrijven die de exclusieve Business Sailing Club vormen. De aangesloten ondernemers hebben ontdekt dat met elkaar en relaties zeilen en deelnemen aan bijzondere zeilevenementen ontspant en goed is voor het onderhouden en uitbreiden van zakelijke netwerken. Mr. geert-Jan Knoops en mr. Carry Knoops-Hamburger zijn ook de drijvende krachten achter het innovatieve en unieke zeilproject Miles4Justice, dat niet alleen wereldwijd aandacht vraagt voor mensenrechten, maar tevens fondsen werft om specifieke projecten te

ondersteunen. De club en het project staan volkomen los van elkaar:

de liefde van het advocatenduo voor de zeilsport én de medemens is de verbindende schakel.

“Je ziet mensen van grote bedrijven met elkaar sparren aan boord en na afloop tijdens het eten. De leden en de relaties van de Business Sailing Club wisselen tijdens het varen gegevens uit en daar kunnen hele mooie dingen uitkomen. Er zijn ook zakenmensen die voor de gezelligheid meegaan en collega’s op een andere manier willen leren kennen. Het is steeds een mix van mensen die wel en niet kunnen zeilen, maar altijd onder auspiciën van een professional. Iedereen gaat altijd met zo’n goed gevoel weg, of er zaken zijn gedaan of niet”, zegt Carry Knoops enthousiast, nadat ze is aangeschoven in het kantoor van Messink Yachting aan de haven van Enkhuizen, vlakbij de befaamde dromedaris. “Het idee voor de club is ruim drie jaar geleden ontstaan in de skybox in een voetbalstadion. De zakenmensen die daar zaten waren eigenlijk geen echte voetbalfans, maar genoten ervan samen te kijken en te genieten van exquise

hapjes. We bedachten dat het nog leuker zou zijn als dat tijdens en na het zeilen zou kunnen gebeuren. Dat is nog exclusiever, je zit met elkaar op het water en kunt niet gestoord worden. Bovendien konden we zulke bijeenkomsten koppelen aan bestaande wedstrijden”, vertelt Anita van Oeveren. Onder voorzitterschap van Hein Brand (ING Real Estate Finance), een der initiatiefnemers, nodigen de twaalf aangesloten ondernemingen - die evenzovele branches vertegenwoordigen - nu elkaar en relaties uit voor deelname aan de evenementen die PR Sailing jaarlijks voor hen organiseert. “We hebben net een race vanuit Enkhuizen achter de rug, waarbij elk bedrijf een team van zes personen samenstelt. Per avond strijden twee bedrijven tegen elkaar om de Business Sailing Cup. De winnaar gaat door. Bij alle evenementen is het de bedoeling dat we het zeilen combineren met lekker eten en goede wijnen. Het liefst niet in een restaurant, maar

AcAdemy® Magazine / 2010

bijvoorbeeld heel informeel in een mooi gehuurd huis. Onze eigen topkok, Albert Kooij, maakt dan heerlijke gerechtjes klaar. Dat past prima bij de insteek van de club om mensen uit het bedrijfsleven in aanraking te laten komen met het zeilen, zodat zij de zeilwereld vervolgens weer op een hoger niveau kunnen trekken”, aldus Anita. “Het leuke is dat ze ook zien dat een zeilboot eigenlijk een klein bedrijf is. Het wordt meteen duidelijk wie alles regelt, dingen uitvoert of juist een afwachtende houding aanneemt.” Geert-Jan Knoops: “Carry en ik zijn pas een paar jaar serieus met zeilen bezig. We hebben gemerkt dat de Business Sailing Club voor heel veel ondernemers een enorme springplank is om te kunnen deelnemen aan zeilevenementen, die normaal onbereikbaar zijn. Neem bijvoorbeeld de Swan Cup in september in Porto Cervo (Sardinië), een wedstrijd voor topteams. Als wij ons daar als individuen voor zouden willen inschrijven is dat niet haalbaar.” Carry: “Zonder

bepaalde body hebben, want we moeten een bepaald niveau en onze exclusiviteit bewaken. We hebben nu een leuke mix van multinationals en ondernemers en dat willen we graag zo houden”, lacht Anita. PR Sailing kan op het gebied van zeilen en zakendoen ook heel veel betekenen voor andere bedrijven, maar “een aantal zaken is exclusief voor clubleden.”

Miles4Justice

Gideon Messink & Anita van Oeveren

steun van de professionals aan boord zou het natuurlijk al helemaal niet gaan. PR Sailing regelt dit allemaal voor de Business Sailing Club, maar dat is niet het enige dat Anita doet.” Als manager van PR Sailing houdt Anita van Oeveren, zelf een fanatiek regattazeilster, zich bezig met het organiseren van zeilevenementen, het promoten van de zeilsport en racemanagement: “Gideon Messink, die drie keer heeft meegedaan aan de Whitbread Round the World Race is twaalf jaar geleden begonnen met zijn eigen bedrijf Messink Yachting. Hij verkoopt merken als Dufour en Grand Soleil en is gespecialiseerd in het onderhoud van jachten. Als agent van Nautor’s Swan in IJmuiden is hij sinds 2005 het luxueuzere segment van de jachtenindustrie binnengestapt. Speciaal voor het organiseren van zeilgerelateerde evenementen is hij samen met mij het bedrijf PR Sailing begonnen.” “Er zijn de afgelopen jaren nauwelijks fluctuaties geweest in het ledenbestand. Aan het einde van een seizoen bekijken we of er een bedrijf bij kan komen. In principe kunnen we uitbreiden naar zeventien leden. Een ballotagecommissie ziet er op toe dat er geen nieuw bedrijf toetreedt uit een branche die al vertegenwoordigd is. Als er al een bank lid is, laten we geen andere bank toe, tenzij de leden daar geen bezwaar tegen hebben. Bovendien moet een bedrijf een

Miles4Justice is een innovatief zeilproject, dat aandacht vraagt voor de noodzaak van wereldwijde bescherming van mensenrechten en fondsen werft om revolutionaire oplossingen te vinden. Het zeilteam van Miles4Justice bestaat uit bijzondere mensen, die een passie hebben voor de oceaan en de zeilsport en samen een idealistisch doel willen bereiken. De stichting introduceert nu een jaarlijkse zeilrace, waarin militairen uit verschillende landen - die in Irak en Afghanistan gehandicapt zijn geraakt - onder leiding van professionele zeilers en bemanningsleden van het zeilteam van Miles4Justice strijden om de speciaal ontworpen Avenir Sailing Cup 2010. De eerste editie van de wedstrijd is de tweede week van oktober in Nederland. Daarnaast heeft een Rotterdamse ondernemer Miles4Justice

klant een goed gevoel en wij kunnen daarmee mooie projecten financieren.” Geert-Jan Knoops gaat er even voor zitten en zegt dan nadenkend: “Het is het derde jaar dat wij als kantoor Knoops & Partners meedoen en we zijn, door de aard van ons bedrijf, natuurlijk best een vreemde onderneming in de bijt. Sinds ik ben gaan zeilen verdiep ik me meer in nautisch recht. Ik schrijf nu zelfs een column in het tijdschrift Nautique. De aanleiding daartoe was het feit dat ik zeer geïntrigeerd was door een gerechtelijke procedure in New York rondom de befaamde America’s Cup. Die liep uit op een drie jaar durende juridische prestigestrijd tussen topteams van twee miljardairs uit respectievelijk Zwitserland en de Verenigde Staten. De advocatenteams waren in omvang groter dan de zeilteams. Tijdens zeven rechtszaken bevochten ze hoe de America’s Cup, de formule 1 van de zeilsport, er uit zou moeten zien. In mijn columns probeer ik nu het zeilen en de juridische aspecten daar omheen bij elkaar te brengen. Wie is er bijvoorbeeld aansprakelijk wanneer je schip - zoals we zelf twee jaar geleden meemaakten bij het eiland Montserrat in de Caribbean - door een lava aswolk vaart en de apparatuur kapot gaat? Dat is heel interessant, omdat ik daardoor lezingen voor de Business

‘Miles4Justice is een innovatief zeilproject, dat aandacht vraagt voor de noodzaak van wereldwijde bescherming van mensenrechten’ dit jaar gevraagd een kinderzeilproject te organiseren in de haven van Rotterdam. Miles4Justice vaart verder onder meer mee met de J.P.Morgan Round the Isle Race, rond het eiland Wight in Engeland, en hoopt de Colin Archer Race (Schotland-Noorwegen) en de Fastnet Race te kunnen varen. “PR Sailing verzorgt de sponsoring. Een sponsor betaalt bijvoorbeeld de wedstrijdgelden. Donaties gaan rechtstreeks naar de stichting Miles4Justice. We zijn ANBIgecertificeerd, waardoor gevers weten dat hun geld voor minimaal 90 procent naar goede doelen gaat en bovendien aftrekbaar is voor de belasting”, vertelt Carry Knoops. “Ik zie ook een relatie met de Speakers Academy®. Wanneer mensen een zeilevenement laten organiseren door PR Sailing, kunnen ze dat combineren met een voordracht. Anita en Gideon stellen de prijs samen en kunnen daarin een bijdrage voor Miles4Justice opnemen. Dat geeft de

AcAdemy® Magazine / 2010

Sailing Club kan houden die gaan over het snijvlak tussen het juridische en het nautische. En de club brengt ons weer heel veel in de zin van vergroting van zeilkennis en -plezier.” Dan met lachende ogen: “We hebben nu voor de tweede keer meegedaan aan de Race rond het eiland Wight en zijn dit jaar achttiende van de 45 deelnemende boten geworden in de hoogste klasse.”

www.prsailing.nl www.messink.nl www.miles4justice.com www.nautorswan.nl

geertjanknoops@speakersacademy.eu

EEN ICON VAN SPEAKERS ACADEMY ®

Strateeg, ondernemer en succesvol internetpionier Hans Elshout

Hans Elshout combineert de ruime ervaring van een succesvolle carrière met een goede wetenschappelijke onderbouwing. Hans staat zelf nog dagelijks met beide benen in de praktijk en weet dat een goede balans tussen visie, strategie, motivatie en uitvoering onmisbaar zijn voor goed ondernemerschap. Zijn bijdragen zijn een boeiende combinatie van actuele theorieën, ervaring en praktijkvoorbeelden. Een sessie met Hans is daardoor inspirerend, maar biedt u ook kritische zelfanalyses en praktische tips. Hans presenteert moeiteloos in het Nederlands en Engels.

Al in 1996 zette Hans met S&H Productfulfilment (Moerdijk) de eerste stappen op het gebied van e-business. S&H was daarmee dé Nederlandse pionier op het gebied van e-fulfilment. S&H is sindsdien uitgegroeid tot de Nederlandse marktleider in fulfilment. In 2004 ontving Hans daarvoor de Entrepreneursprijs, was hij finalist voor de titel van Ondernemer van het Jaar en is S&H in ‘het crisisjaar’ 2009 genomineerd voor de High Growth Awards. Onderwerpen zoals e-business, leiderschap, concurrentiekracht en een gezonde strategie en ondernemingsklimaat zijn Hans op het lijf geschreven.

hanselshout@speakersacademy.eu

SPECIAL REPORT POWERED BY

HOE MAKEN WE ONZE

DEMOCRATIE EFFECTIEVER?

Essay over een ingrijpende renovatie van het ‘Huis van Thorbecke’ met nieuwe rollen voor overheid, bedrijfsleven en burgers.

A.J.(GUUS) BERKHOUT Hoogleraar TU Delft - 2010 -

Een lange termijn visie voor het land,

een zakelijker aanpak van het bestuur en meer eigen verantwoordelijkheid voor de burgers karakteriseren de nieuwe democratie.

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

HOE MAKEN WE ONZE DEMOCRATIE EFFECTIEVER?

INLEIDING De huidige Rijksoverheid, het collectief van politiek en ambtenarij, blijkt niet in staat te zijn ons land naar behoren te besturen. Al kabinetten lang niet. De staatsfinanciën zijn niet op orde en de grote maatschappelijke vraagstukken – zoals de chaos bij de multi-culturele inrichting van ons land, het wegzakkende vertrouwen in politie en justitie, de verwaarlozing van de onderwijssector, het dichtslibbende wegennet, de verloederde buurten in grote steden en de ondoelmatigheid in de zorg – schreeuwen om een nieuwe aanpak. Maar gebrek aan een visie voor de toekomst, de alles overheersende partijbelangen en het gefragmenteerde ambtenaren-apparaat zorgen ervoor dat de nu bestaande probleem-dossiers steeds ingewikkelder worden. Met het almaar stapelen van nieuw op oud beleid, nieuwe op oude regels en nieuwe op bestaande taken, worden pleisters op pleisters geplakt. Het Huis van Thorbecke is uitgewoond; oplossingen zijn verder weg dan ooit. Waarom willen politici niet begrijpen dat hun verouderde mudus operandi aan een ingrijpende verandering toe is? Het is pijnlijk te constateren dat de groeiende belastinggelden die naar de Rijksoverheid vloeien steeds minder toegevoegde waarde opleveren voor de samenleving. De Algemene Rekenkamer geeft aan dat in 2009 ruim 40 miljard aan bijzondere ministeriële uitgaven werden rondgepompt die geen enkel doel lijken te dienen (een nette formulering voor geldsmijterij). Het is ook pijnlijk te constateren dat de besluitvorming in onze parlementaire democratie al decennialang hopeloos vastloopt in politiek gedoe, terwijl we juist in deze onzekere

tijd een daadkrachtig landsbestuur nodig hebben om de grote problemen op te lossen. Rechtsom of linksom, de sleutelvraag is: hoe maken we onze democratie effectiever? Een belangrijk kenmerk van een effectieve democratie is een zakelijk landsbestuur dat niet de illusie heeft om met een overvloed aan regels en controle de samenleving vorm te geven, maar dat – gesteund door een kleine overheid met deskundige ambtenaren – de samenleving stuurt vanuit een inspirerend toekomstbeeld met gedeelde kernwaarden. Een ander belangrijk kenmerk van een effectieve democratie is een samenleving waarin burgers geen passieve consumenten zijn die achteroverleunend winkelen door het overheidsaanbod (typerend voor de socialistische verzorgingsstaat), maar waarin burgers de rol krijgen van actieve co-producenten die mede verantwoordelijkheid dragen voor het eindresultaat (typerend voor een ondernemende samenleving). In dit essay wordt een ingrijpende politieke en bestuurlijke hervorming voorgesteld: De bevolking krijgt meer invloed op de nationale politieke agenda en het land wordt geregeerd door een samenhangend kabinet van op de toekomst gerichte projectministers. Dat betekent regeren vanuit een totaalconcept. Er worden géén omstandige reorganisaties voorgesteld; daar hebben we nu niet de tijd voor. Er wordt wél gepleit voor een radicale nieuwe manier van werken. Daar kunnen we vandaag al mee beginnen.

Bij de aanloop naar de landelijke verkiezingen op 9 juni 2010 ging het voornamelijk over de verdelingskwestie. De vraag ‘waar gaan we in de toekomst ons geld mee verdienen’ kwam nauwelijks aan de orde.

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

SAMENLEVING IS INGRIJPEND VERANDERD

In het verleden was onze samenleving sterk verzuild. Dat gaf een overzichtelijk beeld. Bovendien was elke zuil hiërarchisch ingedeeld. Dat maakte besluitvormingsprocessen eenvoudig. De maatschappelijke orde is nu heel anders. Door netwerkvorming zijn onderdelen van de samenleving sterk verknoopt geraakt. Zijwaartse koppelingen zijn in alle lagen van onze maatschappij zichtbaar. Bovendien hebben we nu met goed opgeleide burgers te maken die invloed wensen uit te oefenen op hoe hun omgeving – en daarmee straks de omgeving van hun kinderen en kleinkinderen – wordt ingericht. Beide veranderingen (meer interactie en meer mondigheid) hebben onze samenleving grondig veranderd.

In ons staatsbestel – het huis van Thorbecke uit 1848 – zien we nog steeds de traditionele organisatievorm met verticale ministeries die opgedeeld zijn in verticale directoraten-generaal en die vervolgens weer opgedeeld zijn in verticale directies1. In dit eilandenrijk van ministeriële bolwerken is niemand verantwoordelijk voor het geheel. Hoe is het mogelijk dat deze situatie anno 2010 nog steeds bestaat? De wereld is ingrijpend veranderd, maar de manier waarop de overheid werkt is vrijwel ongewijzigd gebleven. Een recent voorbeeld. Organon – het paradepaard van de Nederlandse farmasector en onlangs onderdeel geworden van de Amerikaanse moederorganisatie Merck – opende in 2009 een nieuwe fabriek in Haarlem voor de productie van het in ons land ontwikkelde Gardasil, een succesvol medicijn tegen baarmoederhalskanker. Minister van der Hoeven (EZ) verrichtte met groot enhousiasme de opening. Vervolgens kiest haar collega bij VWS, minister Klink, voor ons nationale vaccinatieprogramma het inferieure Cervarix van de concurrent Glaxo Smith Kline! Wat de één probeert op te bouwen, breekt de ander weer af. Hoe leg je zoiets uit aan het Amerikaanse moederbedrijf? Arme Organon, zo’n bizarre politieke beslissing is natuurlijk niet uit te leggen. Merck is ondertussen begonnen met de afbouw van zijn farmaceutische onderzoeksorganisatie

FREDERIC WINSLOW

TAYLOR (1856 – 1915)

Thorbecke (inrichting van de regeeromgeving) in combinatie met het gedachtegoed van de Amerikaanse econoom Taylor (inrichting van de werkomgeving) hebben zo’n 150 jaar de structuur en cultuur van onze overheid bepaald. in Nederland. In Oss verdwijnen ruim 2000 hoogwaardige researchbanen. Met dank aan ons verkokerde landsbestuur.

OVERHEID IS ONGEWIJZIGD GEBLEVEN

ERFENIS VAN

Het gedachtegoed van de Nederlandse staatsman

Het vaak gehoorde voorstel – integrale samenvoeging van de bestaande ministeries tot grotere verticale eenheden – is een schijnoplossing voor het verkrijgen van meer bestuurlijke samenhang. Vorming van zulke ‘superministeries’ komt voort uit verouderd bestuurlijk denken waarbij schaalvergroting de standaardoplossing is geworden (denk aan de samenvoeging van scholen, ziekenhuizen, uitkeringsinstanties en gemeenten). Dit soort megafusies leidt altijd tot meer managementlagen en dus tot nog meer bureaucratie. Een voorbeeld: het gemiddeld aantal ambtenaren bij kleine gemeenten bedraagt 5 per 1000 inwoners, maar bij grotere gemeenten loopt dat getal al gauw op naar 10. Amsterdam en Rotterdam spannen de kroon met meer dan 20 ambtenaren per 1000 inwoners. Zoals al eerder aangegeven, als we naar een nog grotere schaal gaan en de regionale, provinciale en centrale ambtenaren erbij nemen dan komen we op ongeveer 60 ambtenaren per 1000 inwoners. De boodschap is dus: geen superministeries! Maar het gaat niet alleen om een sterk verouderde aanpak. We hebben ook te maken met een sterk verouderde werkcultuur waarin politiek en overheid trachten aan de hand van gedetailleerde regelgeving en nauwkeurig voorgeschreven marsroutes de samenleving vorm te geven. Dat micromanagement heeft geleid tot een stortvloed aan fijnmazige

• Groei in volume staat centraal • Voortbrengingsproces wordt opgedeeld in taken en deeltaken • Veel aandacht voor afbakening en onderlinge machtsverhoudingen (interne concurrentie) • Uitvoering van elke deeltaak wordt nauwkeurig voorgeprogrammeerd (starre procedures) • Optimalisatie van procedures staat op zichzelf (verkokerde efﬁciëntie) • Procesmanagers raken steeds verder verwijderd van inhoud en einddoel (spreadsheet-controlitis) • Professionals raken steeds meer in de knel

Bovendien zijn er nog zo’n 400 Zelfstandige Bestuurs Organen (ZBO’s) die aan de rand van ons democratisch bestel opereren.

100

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Achter de horizon bevindt zich de toekomst, met nieuwe kansen en ongekende mogelijkheden. Als je daar in gelooft, weet je welke kant je uit moet gaan en word je niet willoos meegevoerd met de grote stroom. We hebben in ons leven een richtinggevend toekomstbeeld nodig. regels en een spiraal van peperdure toezicht- en controleorganen. Het personeelsbestand van de AFM, bijvoorbeeld, is in de afgelopen tien jaar meer dan vervijfvoudigd (van 90 naar ruim 450 werknemers). En het eind is nog niet in zicht. Het gevolg van deze explosie aan regels en controles is een land dat gegijzeld wordt door bureaucratische protocollen met box-ticking procedures. Het onderwijs en de (gezondheids)zorg zitten er vol van: niet het resultaat maar de inspanning staat centraal in het overkoepelende management. Daarmee is veel creativiteit gesmoord, worden ondernemers murw gecontroleerd, zijn de zo belangrijke leermomenten weggeregeld, worden eigen initiatieven afgestraft, is veel werkplezier weggemanaged en lijkt alles geoorloofd wat niet expliciet verboden is. Die manier van werken kan niet zo doorgaan. De huidige werkaanpak (aan elkaar nieten van departementale puntoplossingen) en de huidige werkcultuur (sturen met steeds meer regels en controle) zitten de bestuurlijke processen zodanig in de weg dat van effectief regeren geen sprake meer kan zijn. Kenmerkend is dat in Den Haag bestuurlijke vernieuwing al meer dan 30 jaar onderwerp van gesprek is, maar tot nu toe is alles gebleven zoals het was2.

DE TOEKOMST ALS VERTREKPUNT

Ons land staat voor een historische politieke tweesprong. Enerzijds hebben we de optie de bestaande bestuurlijke werkwijze in de lucht te houden door te proberen de kosten hiervan aanzienlijk te verminderen. Dat betekent uitvoering van een klassieke bezuinigingsstrategie. Met zo’n visieloze aanpak worden de niet-productieve overheidsactiviteiten (een mooi woord voor verspilling) in stand gehouden3 en zijn lastenverzwaringen nodig om gaten te dichten. Anderzijds kunnen we ervoor kiezen om met een vernieuwd politiek en bestuurlijk concept de economische en maatschappelijke problemen op een effectieve wijze aan te pakken. Dat betekent uitvoering van een innovatiestrategie. Met zo’n vernieuwende aanpak wordt een definitief einde gemaakt aan de niet-productieve activiteiten in de overheid en zijn stimuleringsmaatregelen voor economische groei onderdeel van het pakket. De zakenbank Goldman Sachs laat in een goed onderbouwd rapport zien dat hard bezuinigen op onzinnige overheidsuitgaven de economie niet ‘kapot bezuinigt’ maar juist sneller laat groeien. Uit de programma’s van de politieke partijen kunnen we afleiden dat unaniem is gekozen voor de eerste optie: klassiek bezuinigen in het bestaande systeem. Dat is volharden in het verouderde politieke denken en handelen; daarmee komt het herstelproces slechts moeizaam op gang.

land naar toe willen. Geen ‘grand design’ natuurlijk, want de samenleving is niet maakbaar. Maar we hebben wel heel hard een gezamenlijk beeld nodig dat richting geeft aan ons denken en handelen, en vooral ook een beeld dat inspireert. Met een inspirerend toekomstbeeld zijn we geen passieve toeschouwers die lijdzaam afwachten wat er allemaal gaat gebeuren, maar nemen we het heft in eigen handen om zélf de toekomst te creëren. Zo’n kijk op de toekomst geeft energie en daagt uit om actie te nemen! Het gevolg is een dynamische samenleving waarin burgers niet functioneren als passieve consumenten die met de armen over elkaar afwachten waar de overheid mee komt (het kenmerk van de socialistische verzorgingsstaat4), maar waarin mondige burgers functioneren als actieve co-producenten die mede verantwoordelijk zijn voor het eindresultaat (het kenmerk voor een ondernemende samenleving). Een voorbeeld. Nederland is uitgegroeid tot één van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Maar we hebben nog steeds geen toekomstbeeld over de bevolkingsgroei /-opbouw /-samenstelling, en de daarmee samenhangende ruimtelijke inrichting van ons land. Door een taboe op dit zo belangrijke onderwerp te leggen, heeft de politiek het aantal probleemwijken in onze grote steden laten toenemen, onze dorpen op het platte land laten verschralen, onze wegen laten vollopen, de milieukwaliteit onder druk gezet, de openbare veiligheid verwaarloosd en de sociale samenhang ondermijnd. Het klinkt hard, maar het zijn helaas de feiten. Zonder toekomstvisie lopen we achter onszelf aan.

POLITIEK ONVERMOGEN Ontevreden burgers Meer klachten

Extra regels

Gefragmenteerde ambtenarij

Controle

Extra beleid Incident-gedreven bewindslieden

Overbezette kamerleden

Meer kamervragen

In de democratie van nu proberen onze volksvertegenwoordigers de samenleving richting te geven met een overvloed aan regels en

We ontberen in de politiek een richtinggevend toekomstbeeld, een integrale visie die op hoofdlijnen aangeeft waar we met ons 2 3 4

procedures. Het gevolg is een explosie aan controlerend toezicht.

In het kabinet Balkenende IV stond politieke vernieuwing zelfs niet meer op de agenda. Denk aan de 40 miljard niet-productieve uitgaven die door de Algemene Rekenkamer werden blootgelegd. De ervaring laat zien dat als je mensen géén verantwoordelijkheid geeft, ze achterover gaan leunen. Maar als je mensen wél verantwoordelijkheid geeft, ze die uitdaging juist aannemen. Het onjuiste mensbeeld in de verzorgingsstaat zien we ook uitgebreid terug bij de aanpak van ontwikkelingshulp. 101

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Het transitiepad verbindt de grote vraagstukken van het heden met de grote ambities in het toekomstbeeld.

Als het toekomstbeeld vaag is, wordt het transitiepad volgepropt met regels en procedures. Het gevolg is een strak gereguleerde werkomgeving waarin geen ruimte is voor nieuwe initiatieven.

102

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

Dat kan niet zo doorgaan. We zullen strategische keuzen moeten maken. Maar hoe kunnen we nu strategische keuzen maken als we niet weten welke richting we met ons land uit willen? Zonder een toekomstbeeld komen we er dus nooit uit. En zonder toekomstbeeld zien we ook niet hoe strategische keuzen in de verschillende beleidsvelden elkaar kunnen versterken. Bij het realiseren van een toekomstbeeld zal de aandacht moeten uitgaan naar het vervangen van negatieve prikkels door positieve prikkels. Denk hierbij aan het dynamiseren van de arbeidsmarkt (verlaag de belasting op werk, maak nieuwe openingen voor WW en ontslag, eis dat mensen zonder werk actief meedenken over hun toekomst en met een realistisch eigen plan komen5, houd op met het algemeen bindend verklaren van CAO’s, koester ZZP’ers, stop met de onderbenutting van ouderen). Denk ook aan het dynamiseren van de woningmarkt (schaf de 6% verhuisbelasting af, ontmoedig het scheefwonen en beëndig illegaal onderverhuur, start met een modernisering van het hypotheek- én huurbeleid, innoveer de conservatieve bouwsector). En denk ook aan het dynamiseren van infrastructurele projecten (betrek vanaf het eerste begin de sociaal-culturele wensen van de directe omgeving, geef veel meer socio-technische verantwoordelijkheid aan de private sector, kies niet voor de goedkoopste aanbieding maar kijk ook naar de toekomstwaarde), enz., enz.

aan de burgers. Door dat fundamentele gemis werden ze geconfronteerd met een kakafonie aan wensen, uiteraard ongericht en meestal tot in het kleinste detail. Met dit, op zichzelf goede, initiatief werd een grote kans gemist om een toekomstvisie te toetsen en de bevolking uit te dagen bij te dragen aan de realisatie daarvan. Daarmee werd ook het ongewenste mensbeeld van de burger als ‘passief-kritische consument van overheidsproducten en overheidsdiensten’ nog steviger neergezet. Het gevolg is bekend. In plaats van een klein aantal samenhangende doelstellingen vanuit een inspirerend toekomstbeeld, kwam men met 74 onsamenhangende doelen waarbij de inbreng van de burger zoek was. Er is door dit kabinet dan ook weinig tot stand gebracht.

Een politiek toekomstbeeld voor een hoogontwikkeld land is géén hoogdravend ideologisch vergezicht. Als we dat doen, komen we weer terecht in het traditionele politieke gesteggel. Het opstellen van een modern toekomstbeeld vraagt om een nuchtere en praktische benadering: Benoem de grote maatschappelijke vraagstukken die dringend aangepakt moeten worden, formuleer een lange-termijn oplossing voor de belangrijkste knelpunten in elk vraagstuk (met als context de socio-technische zekerheden van de toekomst), laat zien hoe de afzonderlijke eindresultaten er uit gaan zien (creatieve combinatie van wat technisch mogelijk en maatschappelijk wenselijk is) en integreer al deze eindresultaten tot een samenhangend, en vooral, inspirerend toekomstbeeld. Dit open proces is een wezenlijk onderdeel van de hier voorgestelde renovatie van het ‘Huis van Thorbecke’.

Een écht goede oplossing moeten we dus in een heel andere richting zoeken. Een richting waarin de burger actief meedenkt over de toekomst van het land (de inhoudelijke kant): burgers worden co-producenten die mede verantwoordelijk zijn voor het eindresultaat. En een richting waarin de verkokerde organisatie van nu ingrijpend op de schop gaat (de bestuurlijke kant): projectministers krijgen volledige verantwoordelijkheid om de grote maatschappelijke vraagstukken op een departementsoverschrijdende manier op te lossen. Het gaat hier dus niet in eerste instantie over een verandering van het staatsbestel of over wijzigingen in het kiesstelsel6 of over omstandige reorganisaties, maar wel over meer inbreng van burgers in beslissingen over hun toekomst, over landsbelang boven partijbelangen, over ministers met meer kennis van zaken, over brede inzetting van collectieve creativiteit, over vroegtijdige integratie van sectorale oplossingen, over minder sturen met regels en over volledige ontkokering van politieke verantwoordelijkheden in beleid en uitvoering.

TRANSITIE NAAR EEN NIEUWE TOEKOMST

Waarde

Bij het realiseren van een toekomstbeeld gaat het niet alleen over het aanbrengen van prikkels, het gaat ook over de onzekerheden langs het transitiepad naar die toekomst. Onzekerheden hebben een grote invloed op de dynamiek van het ondernemerschap. De praktijk laat zien dat hoe groter de onzekerheden waar men geen invloed op kan uitoefenen (‘exogene onzekerheden’), des te minder de lust om te investeren in de toekomst (‘behoudend gedrag’). De politiek moet dus geen extra onzekerheden stapelen op de vaak grote onzekerheden die de markt al met zich mee brengt. In tegendeel, de politiek zou van haar kant juist zoveel mogelijk ‘zekerheden voor de toekomst’ moeten inbouwen. Dit betekent dat we een betrouwbare en voorspelbare overheid nodig hebben. En dat lukt alleen met een heldere visie op de toekomst van ons land.

TRANSITIE NAAR EEN NIEUWE DEMOCRATIE

Toekomstbeeld Transitiepad

Huidige situatie Tijd Het transitiepad verbindt de wereld van het heden met de wereld

Het kabinet Balkenende IV trok met een grote groep ambtenaren 100 dagen door het land. Maar dat gebeurde zonder een gezamenlijk toekomstbeeld, dus zonder een duidelijke propositie 5 6

van de toekomst. Je moet dus op de hoogte zijn van wat er nu speelt en je moet ook weten waar je naar toe wilt.

Bij veel reïntegratieinstanties heerst nog te veel de verzorgingsstaatcultuur. Gezien de enorme inefficiëntie en ineffectiviteit in de Kamer, vooral veroorzaakt door het grote aantal politieke partijen, moeten we in de toekomst overwegen om in de nieuwe democratie een kiesdrempel van zo’n tien zetels in te voeren.

103

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

DE HOOFDELEMENTEN VAN ZO’N NIEUWE VORM VAN DEMOCRATIE ZIEN ER CONCREET ALS VOLGT UIT7:

7 8 9

1. De nieuwe politieke agenda:

2. De nieuwe politieke werkwijze:

• De bevolking neemt het voortouw en spreekt zich nog vóór de verkiezingen uit over welke grote maatschappelijke vraagstukken ze in de komende kabinetsperiode(n) opgelost willen zien. De media hebben laten zien dat ze zulke publieke selectieprocessen uitstekend kunnen organiseren. • Vervolgens worden de politieke partijen uitgedaagd om tijdens de verkiezingsdebatten hun visie te geven op deze vraagstukken en, vooral ook, hun prioriteiten aan te geven8. Met die prioriteitsverdeling laten ze de kiezer zien wat ze meer en wat ze minder belangrijk vinden. En ze geven óók aan hoe ze hun politieke beloften denken waar te maken, inclusief het financiële plaatje. Dus geen holle retoriek met loze beloften, geen wapengekletter met breekpunten en ook geen gesmijt met modder. Met deze nieuwe aanpak wordt bereikt dat die debatten weer over zaken gaan die de kiezer aanspreken, zaken die gaan over hun toekomst. • Na de verkiezingen wordt de Nationale Agenda samengesteld. Dat gebeurt eenvoudig door de prioriteitsverdeling van elke politieke partij (zie vorig punt) te wegen met het aantal zetels dat ze van de kiezers hebben gekregen. Zo volgt direct uit de verkiezingsresultaten niet alleen de zetelverdeling, maar óók de bestuurlijke agenda voor het nieuwe kabinet! Vervolgens is die Nationale Agenda hét uitgangspunt voor de besluitvorming in het regeerakkoord. Merk op dat met deze aanpak een belangrijke eerste stap wordt gezet naar een meer participatieve democratie. • Regeerakkoorden worden gekanteld en gaan niet meer primair over politieke verdelingsplaatjes en departementale budgetten. Het hoofdonderwerp is: hoe gaan we de grote maatschappelijke vraagstukken in de komende kabinetsperiode oplossen en welke publieke middelen gaan we daarvoor inzetten (uitgedrukt in €€ per belastingbetaler), met als dikke rode draad de Nationale Agenda. Zo wordt snel en zakelijk vormgegeven aan het ’regeerakkoord nieuwe stijl’, waarbij de wens van de kiezer nog steeds doorklinkt (geen ellenlange ondoorzichtige politieke onderonsjes, zoals dat tot nu toe het geval is). • Tenslotte gaat de ‘begroting nieuwe stijl’ met stip over hoeveel we gaan uitgeven voor welk maatschappelijk vraagstuk (het strategische deel van de begroting). Ook die informatie volgt ondubbelzinnig uit de verkiezingsresultaten. Bovendien wordt afscheid genomen van het sterk verouderde ‘verplichtingen-kasstelsel’ boekhouden. In plaats van éénmalige afboekingen, worden investeringen voortaan over een meerjarige periode afgeschreven. Daarmee wordt zichtbaar gemaakt dat veel uitgaven van de overheid gericht zijn op inversteringen in de toekomst. Met het toekomstbeeld als leiddraad.

• De huidige ministeriële silo’s worden omgevormd tot gedepolitiseerde, efficiënte en superslanke vakdepartementen (met als gevolg een halvering van het aantal ambtenaren). Vakdepartementen zijn de ‘divisies’ van de Rijksoverheid; ze voeren een aantal centrale overheidstaken uit (denk vooral aan beheer) en functioneren gezamenlijk als de back-office van de overheid. Elk departement wordt geleid door een topambtenaar die het vak beheerst en een departement professioneel kan leiden9. Afslanking geschiedt op inhoudelijk basis – de nieuwe functie van de oude ministeries – en dat is dus fundamenteel anders dan een klassieke bezuinigingsmaatregel in het oude systeem. Naast de vaste eigen taken, de departementale kerntaken, leveren deze nieuwe departementen vakinhoudelijke diensten aan de projectministers. • Projectministeries – de ministeries nieuwe stijl – lopen inhoudelijk dwars door de departementale kolommen (horizontalisering van de overheid). Ze richten zich op de grote maatschappelijke vraagstukken die door de kiezer zijn aangewezen en in het ‘regeerakkoord nieuwe stijl’ zijn afgesproken. Ze vormen het centrum van de nieuwe politieke arena en maken een eind aan de onwaarachtige nietjescultuur en de stroperige interdepartementale overlegcultuur10. • Projectministeries functioneren als kleine effectieve projectteams (zo’n 100 mensen) die gedurende een regeerperiode vanuit een lange termijn visie – het toekomstbeeld – de probleemdossiers in onderlinge samenhang oplossen11. Ze maken een eind aan de onbeheersbare stroom van departementale puntoplossingen. De private sector moet hierbij een belangrijke rol spelen. Alle projectministeries zitten in één regeringsgebouw, het fysieke centrum van ons landsbestuur. • Projectministers worden geselecteerd op basis van hun kennis en bestuurlijke ervaring. Het zijn zwaargewichten die niet (direct) betrokken zijn bij de dagelijkse politiek. Zij kiezen hun eigen mensen, zowel uit de talentvolle toplaag van de departementen als uit gremia buiten het ambtenarencorps (gerichte bijdrage uit de maatschappij). Zo kunnen projectministers de volledige verantwoordelijkheid op zich nemen voor alles wat er in hun project gebeurt. Bovendien wordt zo een belangrijke tweede stap gezet naar een meer participatieve democratie. • Het ‘kabinet nieuwe stijl’ bestaat uit een MinisterPresident (heeft de eindverantwoordelijkheid; is tevens minister van buitenlandse zaken), een minister van financiën (functioneert als de CFO van de Staat der Nederlanden; brengt en houdt de overheidsfinanciën op orde en is tevens eerste vice-voorzitter), en een minister van overheidszaken (functioneert als de ‘concernminister’ van

De eerste contouren van dit model zijn terug te vinden in: Guus Berkhout (2003), De Innoverende Overheid, …..waar is het wachten op?, ISBN 90-73817-25-0. Een partij die dat niet doet, valt door de mand en laat zien grote minachting te hebben voor de kiezer. Zo’n ambtenaar functioneert als een niet-politieke staatssecretaris (vergelijkbaar met de rol van een gemeentesecretaris). Hij/zij zou ook een aantal ZBO’s onder de hoede moeten nemen.

104

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

DE NIEUWE DEMOCRATIE 1. VASTSTELLING VAN HET REGEERAKKOORD Kiezers geven aan welke maatschappelijke vraagstukken moeten worden aangepakt

Politieke partijen bekennen kleur door hun prioriteiten aan te geven

Partijkleur en verkiezingsuitslag bepalen de nationale politieke agenda

Regeerakkoord stelt de ministeriële projecten vast, gebaseerd op de nationale agenda

stap 1

stap 2

stap 3

stap 4

2. UITVOERING VAN HET REGEERAKKOORD Extern

Intern

Project ministeries

Vakinhoudelijke departementen

Maatschappelijke netwerken

• Vakinhoudelijke departementen functioneren als de back-ofﬁce van de nieuwe Centrale Overheid • Projecten lopen dwars door de Centrale Overheid en leveren oplossingen voor de urgente maatschappelijke vraagstukken. • Projectministers kiezen hun eigen mensen, zowel uit de talentvolle toplaag van de departementen als uit gremia buiten het ambtenarencorps (bijdrage vanuit de maatschappij).

de Staat der Nederlanden; bestuurt de gedepoliticeerde departementen en is tevens tweede vice-voorzitter), aangevuld met een kleine ploeg van projectministers denk aan een zevental. • Alle projecten in het kabinet vormen tezamen een samenhangend regeerprogramma: het Nationale Programma. De Minister-President (MP) is de programmaleider; hij bewaakt voortgang en samenhang. De MP is dus veel meer dan voorzitter van de ministerraad. In de toekomst moet niet alleen de Tweede Kamer, maar ook de MP gekozen worden. Dat is de derde stap die hier wordt voorgesteld om de democratie meer participatief te maken. • De beide vice-voorzitters moeten de discipline bewaken in de Rijksoverheid (begrotingstekorten, onderlinge concurrentie en ongebreidelde regelzucht behoren tot het verleden). De ‘staatssecretarissen nieuwe stijl’ rapporteren aan de concernminister.

10 11

Als we naar het verleden kijken, dan zien we dat door de eeuwen heen individuen het verschil hebben gemaakt. Die individuen – filosofen, kunstenaars, staatslieden, wetenschappers, ontwerpers, ondernemers – durfden anders te denken en blonken uit in visie en overtuigingskracht.

Ministerie-overschrijdende integratie houdt nu in een nietje slaan door afzonderlijke ministeriële plannen. Een nationaal project kent concrete doelstellingen (vanuit een toekomstbeeld), een duidelijk begin en eindpunt (minimaal één kabinetsperiode), toegekende middelen (de afgesproken projectbegroting) en één regisseur die de volle verantwoordelijkheid heeft (de projectminister). Begrotingstekorten behoren tot het verleden!

105

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

HET VOLGENDE VOORBEELD GEEFT EEN IDEE HOE EEN PROGRAMMAKABINET ER UIT KAN ZIEN. IN DIT SPECIFIEKE VOORSTEL ZIJN ER ZEVEN PROJECTMINISTERS:

Projectminister van Defensie en Nationale Veiligheid Internationaal religieus terrorisme en internationale criminele netwerken zorgen er voor dat bedreigingen zowel van buitenaf als van binnenuit komen. Om de continuïteit van onze democratische rechtsstaat zeker te stellen, zal de inhoudelijke overlap tussen defensie, justitie en politietaken steeds groter worden. Die ontwikkeling wordt nog versterkt door de talrijke vredesmissies die ons land uitvoert. Onze zachte, en soms stuntelige, aanpak van de georganiseerde misdaad past niet meer bij de harde en professionele internationale criminaliteit waaraan ons land wordt blootgesteld. Het bestaande justitiële apparaat – dat altijd maar weer argumenten weet te verzinnen om het gedrag van gewetenloze schurken te vergoelijken – maakt het welvarende Nederland extra aantrekkelijk voor de internationale misdaad en veroorzaakt onmetelijk veel maatschappelijk onrecht als gevolg van wat deze lieden onze samenleving aandoen (denk hierbij niet alleen aan personen maar ook aan vitale infrastructuren). De steeds gewelddadiger bedreigingen, van buitenaf en van binnenuit vereisen een nieuwe justitiële mindset. Beroepsmisdadigers moeten zakelijk, professioneel en hard worden aangepakt. Politiek, bedenk dat ‘vrijwaring van angst’ één van de fundamentele rechten van de mens is!

Stop daarom ook met selectief winkelen in de misdaadstatistieken om het eigen falen te verbloemen, pas de wet aan en breid bevoegdheden uit12: verwijder incompetente rechters en officieren van justitie uit het rechtssysteem, geef deugdelijke bescherming aan politieagenten en hulpverleners, verhoog automatisch de straf bij herhaling (houd op met het zinloos rondpompen van onverbeterlijke criminelen), versober de gevangenissen13, stuur veelvuldige moordenaars en zware misdadigers niet op verlof, enz., enz. Kortom politiek, verhoog ‘s-lands veiligheid door de taken van defensie, politie en justitie te integreren, verwijder de vele perverse prikkels in het rechtssysteem en geef een aanzienlijk betere bescherming aan burgers die zich wél aan de wet houden.

Projectminister van Ruimtelijke Inrichting en Publieke Infrastructuur Nederland bestaat uit een warboel van regionale koninkrijkjes (naast ministeries, provincies, gemeenten kennen we ook waterschappen, veiligheidsregio’s, milieuregio’s, KvK-regio’s, UWV-regio’s, vervoerregio’s enz., enz.) elk met een eigen geografische afbakening, eigen prioriteiten en eigen financiële belangen. In deze bestuurlijke chaos (‘manmade complexity’) zien we ons land verrommelen en komen infrastructurele projecten niet of veel te laat van de grond. Het kan allemaal veel eenvoudiger en daardoor veel efficiënter, en vooral, veel effectiever. Al die decentrale koninkrijkjes moeten in de toekomst worden herverkaveld tot een zevental gemeenschappelijke regio’s, waarbij elke regio opereert onder één regionaal bestuur. In zo’n regio worden alle bovengenoemde bestuurlijke aspecten in samenhang uitgevoerd, veelal met een gemeenschappelijke back-office. In deze nieuwe opzet verdwijnen de provincies. Nederland wordt een land van geïntegreerde regio’s met een modern bestuur. Deze nieuwe regio’s moeten worden aangemoedigd om op zoek te gaan naar een eigen identiteit, d.w.z. naar de karakteristieken van landschap en architectuur die teruggrijpen op de regionale historische waarden. Dit betekent ook dat regio’s – binnen duidelijke hoofdlijnen van de centrale overheid – regionale infrastructurele voorzieningen naar eigen inzicht mogen uitwerken. Schiphol, bijvoorbeeld, verbindt Nederland met de grote economieën in de wereld en is derhalve van grote betekenis voor de welvaart in ons land. Het toekomstbeeld van Schiphol moet zich dus niet bezighouden met volume ambities (de huidige discussie), maar moet zich richten op het maximaliseren van de toegevoegde waarde voor de Nederlandse economie. Het gevolg is een heel andere strategie, waarbij naast de lusten voor de nationale economie (verhoogde bereikbaarheid) ook de lasten voor de regio (verslechterd leefmilieu) worden meegewogen.

De voetbalwet, bijvoorbeeld, moet het toenemend geweld van hooligans indammen. Er waren vele jaren nodig om tot een slap compromis te komen. Waarom zijn we hier het halve wiel weer gaan uitvinden en hebben we niet het hele wiel – de succesvolle Engelse ‘Football Spectators Act’ – overgenomen? In de bezuinigingswoede van de politiek blijven de peperdure voorzieningen voor criminelen buiten schot.

106

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

DE INRICHTING VAN WOONBUURTEN IS BEPALEND VOOR DE KWALITEIT VAN HET DAGELIJKS LEVEN.

Projectminister van Wonen en Zorg De grote problemen in de gezondheidszorg (kwaliteit, kosten) vereisen een andere, veel effectievere aanpak. In de eerste plaats zal er een glashelder onderscheid moeten komen tussen ‘noodzakelijke en luxe behandelingen’ enerzijds en tussen ‘doelmatige en zinloze behandelingen’ anderzijds. Zo’n onderscheid is het fundament van een effectiever en efficiënter zorgstelsel. Alleen noodzakelijke en doelmatige behandelingen komen in het basispakket. Vervolgens is er de ongelukkige keuze voor grootschalige algemene ziekenhuizen. De gevolgen zijn allemaal bekend: het aantal managementlagen neemt toe, de zorgprofessional raakt door de overdaad aan bureaucratische procedures in de knel en de patiënt voelt zich verloren in zo’n massale zorgfabriek. De ineffectieve algemene ziekenhuizen moeten plaats gaan maken voor kleinere zorgeenheden die zich gaan toeleggen op spoedeisende hulp (gesteund door een netwerk van SOS-artsen), gespecialiseerde medische behandelingen (denk aan de grote groep van, vaak dure, planbare ingrepen), chronische ziekenzorg (belangrijk voor de groeiende groep van ouderen) en wijkcentra voor basiszorg en preventie. Elk van deze vier eenheden vraagt om een eigen aanpak en een eigen organisatie, waardoor de kwaliteit zal verbeteren en de kosten per verzekerde kunnen stabiliseren. Preventie moet een belangrijk onderdeel worden van de toekomstige gezondheidszorg. Daarbij gaat het niet alleen om een regelmatige ‘APK keuring’ van het lichaam. Een slechte levenswijze – denk aan roken, drugsgebruik, alcoholverslaving, overmatig eten – heeft grote invloed op de toenemende vraag naar medische zorg, steeds meer op jonge leeftijd. Er moeten prikkels aangebracht worden om deze trend te keren. We zullen er niet aan ontkomen om ook in de zorgsector verzekeringspremies afhankelijk te maken van de individuele levensstijl (‘roekeloosheidstoeslag’). Daar moeten we geen taboe opleggen.

alleen beter voldaan aan de vraag, maar ontstaan er ook hechtere woongemeenschappen die geven om hun buurt. Een voorbeeld. Het merendeel van de woningbouwcorporaties (WBC’s) behoort tot de meest conservatieve groep van organisaties die we in ons land kennen. Ze zijn vooral bezig met stenen functies en financiële plaatjes. Maar dat in een buurt de sociaal-culturele voorzieningen (denk hierbij vooral aan integrale buurtzorg) beslissend zijn voor het welzijn, heeft nog bitter weinig invloed gehad op deze materiële bolwerken. WBC’s moeten de materiële en maatschappelijke aspecten gaan integreren. In een sociaal goedfunctionerende wijk met een eigen identiteit zien we relatief hoge prijzen van het onroerend goed. Een prima investering dus. Het belangrijke maatschappelijke gebied ‘Wonen en Zorg’ zit boven op een schat aan informatie over mensen: wat ze zijn, wat ze willen, wat ze belangrijk vinden, waar ze zich zorgen over maken, hoe ze zich gedragen, enz. En, vooral ook welke veranderingen we daarin zien optreden. De woningbouw corporaties en de zorgverzekeraars zouden op dit gebied met elkaar moeten samenwerken. Met hun overvloed aan strategische woon- en zorginformatie kan tijdig ingespeeld worden op veranderingen in vraag en aanbod (kwaliteitsaspect), kunnen onzekerheden in kaart worden gebracht en verminderd (risicoaspect), en kunnen niet-productieve zaken worden gesignaleerd en beëindigd (kostenaspect).

Dat laatste geldt ook voor het moeilijke onderwerp van vrijwillige levensbeëindiging. Voor velen zijn de laatste levensjaren een treurig en onwaardig einde van een mooi leven. Dat einde is nog steeds niet goed geregeld. Waarom maken we niet (desnoods boven een bepaalde leeftijd, bijvoorbeeld 75) vrijwillige levensbeëindiging een fundamenteel recht van de mens? Wonen en gezondheidszorg zullen elkaar steeds meer moeten aanvullen. Immers, het gaat bij de invulling van leefomgevingen niet alleen om technische en materiële voorzieningen (‘de fysieke leefomgeving’). Juist in een hoogontwikkelde samenleving gaat het vooral om sociale en culturele voorzieningen. Ook in dit maatschappelijke dossier moeten we ons dus concentreren op een veel kleinere schaal, namelijk de woonbuurten. In ons land moeten we ernstig overwegen om buurten een eigen identiteit te geven door ze in te richten volgens leefstijl. Zo wordt niet

107

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

KENNIS, CREATIVITEIT EN ONDERNEMERSCHAP ZIJN DE BESLISSENDE FACTOREN OM ONZE WELVAART IN STAND TE HOUDEN.

Projectminister van Onderwijs en Werk

Projectminister van Industrie en Innovatie

Onderwijs moet veel meer gericht worden op de toekomstige werkomgeving. Dat vraagt om een grondige heroriëntatie van het huidige onderwijs. Weg met al die theoretische discussies van onderwijsdeskundigen. We moeten gewoon jonge mensen opleiden die aan de slag kunnen, nu en in de toekomst. We staan aan het begin van de zesde technologische revolutie waarin cleantech producten en diensten (denk vooral aan de opkomende transitie in de energiesector) de economische agenda gaan bepalen en waarin welvaartsgroei zal worden gemeten in termen van ‘Green GDP’ (www.aj-berkhout.nl). Juist nú moeten we in ons land het onderwijs op alle niveaus gaan richten op de kennis en vaardigheden die passen bij het toekomstbeeld van ons land. Heel concreet dus. Stop het wollige onderwijskundig gedoe, verwijder de dikke laag van spreadsheetmanagers in het systeem en geef het onderwijs terug aan de leerkrachten. Maak met name voor de opleiding van leerkrachten, een strategisch pact met het innovatieve deel van ons bedrijfsleven (daar liggen de grote kansen): ‘De onderwijskwaliteit van nu bepaalt ons welzijnsniveau van morgen’. Als we in Nederland een consistent innovatiebeleid gaan voeren - gericht op de producten en diensten waarmee we mondiaal in de top kunnen meedraaien - dan kunnen we helder aangeven in welke kennisgebieden we extra moeten investeren en welke opleidingen daarvoor extra aandacht behoeven. Korte lijnen tussen werk en onderwijs dus!

Waar gaan we in de toekomst ons geld mee verdienen? Nederland kent geen industriebeleid meer; dat is een geweldige omissie. Daardoor is de innovatie-stimulering vanuit de overheid onsamenhangend en ondoelmatig. Stop ook hier met het zinloos rondpompen van belastinggeld. Illustratief is de hardnekkige denkfout om innovatie gelijk te stellen met technologische vernieuwing. Immers, kennis van de techniek is slechts één kant van de medaille. Het gaat óók om inzicht in en informatie over markten, klanten en concurrenten. Die fundamentele dualiteit in innovatie wordt helder gemaakt in het Cyclisch Innovatie Model ( www.aj-berkhout.nl ) en vormt de onmisbare basis van modern clusterbeleid. Illustratief is ook de gang van zaken bij het landelijke innovatieplatform, een goed concept maar met een teleurstellende uitvoering. Je moet als platform niet zélf oplossingen willen verzinnen en je moet ook niet blijven steken in kennisontwikkeling. Dat zijn de twee andere hardnekkige denkfouten in het innovatiebeleid van de overheid. Daardoor heeft het Platform weinig tot stand kunnen brengen. Moderne innovatie benadrukt naast kennisontwikkeling juist het creatief toepassen van nieuwe kennis – de cyclische interactie tussen wetenschappelijk onderzoek en nieuwe bedrijvigheid – en maakt gebruik van de onmetelijke creativiteit in de buitenwereld: ‘open innovatie’. Die collectieve creativiteit moet je slim aansturen. Zo’n moderne innovatiestrategie brengt je dan vanzelf bij de ondernemende onderzoekgroepen en de vele kleine industriële pareltjes in ons land. Juist die pareltjes zijn van onschatbare waarde bij de vernieuwing van onze nationale porfolio van producten en diensten. Het eerder genoemde drama bij Organon/MSD bevestigt wat we allang weten: je moet bij open innovatie investeren in creatieve clusters (netwerken van bedrijven, start-ups en researchinstellingen rond een grote speler) die dicht bij elkaar zitten en elkaar de bal toespelen. Korte lijnen tussen technologie en markt dus! Voor een klein land, zoals Nederland, werkt generiek innovatiebeleid niet. De feiten laten dat duidelijk zien. Ons land moet veel specifieker te werk gaan. Dat betekent (1) keuzen maken, niet alleen in woord maar ook in daad, (2) denken in clusters van wereldklasse (zoals de technologiecampus rond Philips, de chemiecampus rond DSM en de agrocampus rond Wageningen) en (3) het aangaan van een langdurig commitment – kabinetten lang – om er een duurzaam commerciëel succes van te maken. Alleen zó houden we hoogwaardige werkgelegenheid in Nederland.

In het toekomstbeeld van ons land moeten innovatieclusters een hoofdrol spelen. De keuze van, en ambities in deze clusters geven richting aan het beleid van alle projectministers.

108

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

DE GROTE WERELDPROBLEMEN VRAGEN OM EEN INGRIJPENDE NIEUWE AANPAK, WAARBIJ MONDIALE COMPETITIE WORDT VERVANGEN DOOR SYMBIOTISCHE SAMENWERKING.

Projectminister van Agro en Ontwikkelingshulp

Projectminister van Immigratie en Integratie

Ontwikkelingshulp is een bodemloze put, al decennia lang. Miljarden worden weggegeven zonder dat aangetoond hoeft te worden wat er mee gebeurt. Het toenemende aantal alarmerende publicaties over deze absurde geldsmijterij wordt in Den Haag gewoon doodgezwegen: als je er niet over praat, bestaat het probleem niet. De meeste ontwikkelingslanden (tezamen zo’n vijf miljard mensen) bevinden zich nog onderin de piramide van Maslov en zijn primair aangewezen op hun agrarische sector. Niet alleen voor het produceren van voedsel, maar ook voor het verwerken van hun agroproducten. Armoede bestrijding en duurzame economische ontwikkeling beginnen aan de voorkant van de voedselketen. Nederland kan met zijn brede en hoogwaardige agrokennis (watervoorziening, productieve zaden, effectieve bemesting, doelgerichte ziektebestrijding, resistente gewassen, efficiënte landbouwmachines, milieubewuste productie, internationale vermarketing, enz.) de ontwikkelingshulp aanzienlijk effectiever maken. Bovendien kan ons land in de rol van ervaren ‘Fair Trade’ handelspartner de handelspositie van boeren in de ontwikkelingslanden aanzienlijk versterken. Politiek, bedenk wel dat de vijf miljard mensen in ontwikkelingslanden in de toekomst zullen uitgroeien tot nieuwe markten voor onze duurzame industriële producten en duurzame hoogwaardige diensten. Daar ligt de toekomstige economische groei. Uit ons onderzoek naar een veel effectievere hulp in economische ontwikkeling komt naar voren dat het essentiëel is om vijf groepen van landen te onderscheiden (‘vijf werelden’) die in verschillende fasen van ontwikkeling zitten.

Nederland is een open economie en dat moet zo blijven. Maar het immigratiebeleid in ons land is ernstig ontspoord en destabiliseert in toenemende mate ons land. Het systeem zit boordevol perverse prikkels. Logisch dat het voor een partij als de PVV heel gemakkelijk was om sterk te groeien. Het werd Wilders in de schoot geworpen.

De politiek heeft de tweedracht tussen Nederlanders en nietWesterse immigranten zélf aangewakkerd door onaangepast gedrag van kleine groepen decennialang te negeren – ‘als je er niet over praat, bestaat het probleem niet’ is ook hier de redenering – en vervolgens actief te gedogen. Door dat politieke gedoog (een mooi woord voor laf bestuur) erodeerde het cement uit onze samenleving; er ontstond een golf van probleemwijken in onze steden. Wie had ooit gedacht dat in Amsterdam, onze multi-culturele hoofdstad, homo’s in elkaar worden geslagen en joden niet meer over straat durven! Of in Den Haag, de stad voor vrede en veiligheid, waar in bepaalde wijken vrouwen geen toegang hebben tot openbare eet- en drinkgelegenheden. Met het voortzetten van deze moreel onverantwoorde politieke aanpak zal het nog verder uit de hand lopen, niet alleen financieel maar ook sociaal14. Dat schreeuwt om bestuurlijke daadkracht. Politiek, wat is hier de lange-termijn visie? Toelating van nieuwe Nederlanders moet veel meer afhangen van de kans op een voortvarende en geslaagde integratie. Dat betekent veel meer nadruk op immigranten die succesvol willen en kunnen meedoen. Als we dat niet snel doen, dan leggen we een onbetaalbare rekening neer bij onze kinderen en kleinkinderen. Politiek, waar is hier u goed rentmeesterschap?

‘Van mondiale competitie naar symbiotische samenwerking'

De politiek weet al heel lang dat onze jeugdgevangenissen voor de helft bevolkt worden door niet-Westerse allochtone jongeren en dat niet-Westerse allochtone volwassenen zes keer zo vaak een bijstandsuitkering genieten dan het autochtone deel van onze bevolking. Hoe kon de politieke elite dit laten gebeuren?

109

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

DE HOLLANDSE SCHOOL

De grote vraagstukken in de wereld – armoedebestrijding, beheersing van geweld, duurzaam gebruik van grondstoffen en bescherming van ons natuurlijke systeem – vereisen een inspirerende toekomstvisie met een nieuwe bestuurlijke aanpak. Nederland heeft het totaalvoetbal geïntroduceerd. Die combinatie van effectiviteit en schoonheid heeft in de wereld niet alleen heel veel bewondering geoogst, het heeft ook veel navolging gevonden. Waarom doen we dat ook niet op het politieke speelveld? De grote wereldproblemen oplossen met het ‘model van de totaaldemocratie’, waarbij concurrerend besturen wordt vervangen door symbiotisch leiderschap. Het team van Nederlandse projectministers moet de ambitie hebben om een ‘global vision’ neer te leggen door met dit totaalconcept op een nieuwe bestuurlijke manier naar de

grote mondiale vraagstukken te kijken. Waarom hobbelen we bijvoorbeeld mee met de falende armoedebestrijding in de wereld en komen we niet met creatieve voorstellen om die bestrijding véél effectiever aan te pakken? Het team van Nederlandse projectministers moet ook de ambitie hebben om een belangrijke invloed uit te oefenen op wat er in Brussel gebeurt. Immers, daar ontstaat steeds meer wetgeving. Vanuit een sterke bestuurlijke visie (effectieve democratie) en een sterke economische positie (begroting op orde) moeten onze ministers laten zien dat ook op Europees niveau de democratie veel effectiever kan en moet. Daar hoort bij dat een aantal zaken, zoals bijvoorbeeld de identiteit van het eigen land (in brede zin), altijd een nationale prioriteit moeten krijgen. Een zelfbewust Europees bestuur zou sociaal-culturele diversiteit in haar lidstaten moeten stimuleren. Die verscheidenheid is juist een sterk punt van Europa.

LEIDERSCHAP IN DE NIEUWE DEMOCRATIE Gedeelde waarden

Visie

Inspirerend toekomstbeeld

Nationale ambities

Mondiale ontwikkelingen

Moreel leiderschap al

Re ie

Strategische scenario’s

Gefaseerd transitiepad

Circulair procesmodel

Het nieuwe werken

Regionale innovatieclusters Leiderschap geeft antwoord op drie fundamentele vragen: Waar gaan we naar toe? Hoe pakken we het aan? Wat moeten we daarvoor doen?

110

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

TOT SLOT

We leven in een tijd waarin grote technologische veranderingen plaats vinden die, steeds sneller, omvangrijke veranderingen teweeg brengen in onze maatschappij. Daarom is het zo belangrijk dat juist de overheid moet zorgen voor een stabiele sociaal-culturele omgeving die de verbinding met het verleden koestert (denk aan het zo belangrijke ‘wij gevoel’ bij het delen van nationale tradities en democratische waarden). Zo wordt een stabiel fundament gelegd om gezamenlijk op weg te gaan naar de toekomst. Het nieuwe landsbestuur, waarvan de contouren hier zijn neergezet, zal veel meer op afstand van het politieke getouwtrek opereren, veel meer gericht op de toekomst en veel meer gericht op maatschappelijk resultaat. In de Tweede Kamer wordt politiek bedreven, in het kabinet wordt ons land bestuurd. Deze visie betekent dat leiders van politieke partijen niet in een kabinet horen te zitten maar actief zijn in de Kamer. Dat geldt in het bijzonder voor de positie van Minister-President. Die moet vrij van politieke last en ruggespraak het land kunnen leiden en dienen. Zo wordt onze democratie weer effectief.

Guus Berkhout heeft van 2000 – 2002 het Kabinet geadviseerd over de geluidsproblematiek rondom Schiphol. Gedurende die tijd heeft hij de ambtenarij en het politieke spel in Den Haag van nabij meegemaakt.

The Eagle Paradigm®

The Eagle Paradigm® REPORT ON ENERGY

NEW OPPORTUNITIES for the Energy Industry

Invitation to join a vision-building project on the role of Energy Companies in the emerging cleantech transition

Van de hand van professor Berkhout, in samenwerking met zijn collega prof. Wim de Ridder, verscheen tevens een inspirerende visie over de grote transitie naar het nieuwe energietijdperk. A.J. (Guus) Berkhout, professor of Earth Sciences W.J. (Wim) de Ridder, professor of Futures Studies

111

Speakers Academy ® exemplaar toe.

stuurt

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

graag

een

Prof. dr. ir. Guus Berkhout

Professor Guus Berkhout is actief op het grensvlak tussen wetenschap en bedrijfsleven. Zijn wetenschappelijk onderzoek wordt gefinancierd door een dertigtal internationale ondernemingen. Hij stond aan de wieg van een aantal nieuwe bedrijven. In 2000 leidde hij een commissie van deskundigen die het Kabinet adviseerde over de geluidsproblemen rond de luchthaven Schiphol.

De onderwerpen waarover Guus Berkhout spreekt zijn:

Clusterinnovatie en modern industriebeleid Economische groei in een duurzame samenleving Transitie naar een nieuw energietijdperk

Professor Berkhout is lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en de Nederlandse Academie voor Technologie en Innovatie (voorheen het Forum). Hij is erelid van de Society of Exploration Geophysicists (SEG) en de European Association of Geoscientists and Engineers (EAGE).

Het verhaal over de nieuwe democratie

guusberkhout@speakersacademy.eu

SPOTLIGHT

Fotograﬁe: CSI/S.CHIVET

Franse arts, astronaute en politica heeft haar eigen asteroïde dr. Claudie Haigneré

Reumatologe Claudie Haigneré bracht in 2001 precies 25 dagen, 14 uur en 22 minuten door in de ruimte. Als eerste niet-Russische vrouw bezocht de Française, in het kader van de zogenoemde Andromeda-missie, het Internationale Ruimte Station (ISS). Al in 1993 was ze reserve-bemanningslid van de Mir Altaïr-missie, waaraan ook haar toekomstige echtgenoot Jean-Pierre Haigneré deelnam (de asteroïde 135268 Haigneré is naar hen vernoemd). Drie jaar later verbleef de astronaute 16 dagen in het Mir-ruimtestation als onderdeel van de Russisch-Franse Cassiopée-missie. Na haar ruimteavonturen

werd Claudie Haigneré onderminister van Onderzoek en Nieuwe Technologieën en vervolgens (2004-2005) minister van Europese Zaken. Haigneré studeerde medicijnen in Parijs en haalde later certificaten in biologie, sport-, luchtvaart- en ruimtevaartgeneeskunde en reumatologie. In 1986 behaalde ze diploma’s voor biomechinica en bewegingsleer. Ze voltooide in 1992 een studie in de neurowetenschappen. Op dit moment is Haigneré voorzitter van La Cité des sciences et de l’industrie in Parijs.

claudiehaignere@speakersacademy.eu

113

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

GEZONDHEIDSZORG

Spelen werkgevers voldoende in op de verhoging van de AOW-leeftijd? prof. dr. Kees Klinkhamer Mede namens Henk Strating, oud-vakbondsman en thans zelfstandig adviseur CAO- en arbeidsverhoudingen en CAO- conflictbemiddeling, Annet en Dick Kuiper, directie Synergy-at-work en Renzia de Koning.

Met als slagzin ‘Zo gezond mogelijk de eindstreep proberen te halen’ is er al polderend een AOW- en pensioenakkoord naar boven komen borrelen. Daarbij is het lastige probleem van het onmogelijk te definiëren zware beroep blijven liggen. ‘Oplossingen’ waren tot nu toe gericht op het handhaven van mogelijkheden om vervroegd van AOW en pensioen gebruik te kunnen maken, met een verlaagde pensioenuitkering tot gevolg. Of om de werkgever de wettelijke plicht op te leggen werknemers duurzaam inzetbaar te houden. Plannen om gezond langer doorwerken mogelijk en aantrekkelijk te maken zijn op de lange baan geschoven. Fotografie: Roy Beusker 114

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

De nieuwe regeringscoalitie, van welke signatuur dan ook, en de vakbonden zullen hier wat aan moeten doen. En het ligt voor de hand dat zij de werkgever met vele (ﬁnanciële) problemen en consequenties opzadelt. De vakbeweging eist oplossingen voor de problemen die opdoemen als de werknemer in de ‘gevaarlijke’ sector uit zijn werk moet worden gehaald. Preventieve maatregelen en omscholing - ‘scholingsrugzakjes’ zoals die in een aantal andere landen kunnen worden meegenomen naar een andere baan - zullen in CAO-afspraken als (dure) eisen worden gesteld en aangescherpt. Het is niet verstandig de verlanglijstjes van de vakbond en het kabinet passief af te wachten. Het lijkt beter een eigen visie en strategie voor uw onderneming paraat te hebben. Enkele punten, die hierbij de aandacht vragen, komen in dit artikel ter sprake. Het is een goed idee de levensverwachting als criterium te nemen voor het maken van afspraken. Beter dan de nietszeggende kalenderleeftijd. Maar ook de levensverwachting van de werknemer is hierbij niet zaligmakend. Daarvoor zijn de onderlinge verschillen in vitaliteit, motivatie en kennis bij ouderen te groot. Een belangrijk punt is dat voor een lager opgeleide doorwerken veel meer betekent dan voor een hoger opgeleide. Een 72-jarige van nu is biologisch net zo oud als een 65-jarige in de tijd van Drees. Helaas geldt dit niet voor de lager opgeleide. Hij is gemiddeld 14 jaar korter gezond en sterft bijna 5 jaar eerder dan de hoger opgeleide. En deze lager opgeleide vind je nu juist in branches die bij voorkeur als zwaar beroep worden gekwaliﬁceerd. Bij de groep lager opgeleiden zijn de gezondheidsrisico’s hoger door een minder gezonde levensstijl. Zij roken en drinken meer, eten minder groente en bewegen minder. Dit uit zich vooral in de middelste levensfase, waar de sterfteverschillen tussen beide groepen het hoogst zijn. Maar de verschillen beginnen al met een ongelijke start in de baarmoeder. Vrouwen uit een lagere sociaaleconomische klasse hebben een grotere kans op een problematische zwangerschap. De nakomelingen kampen vaker met gezondheidproblemen dan kinderen van welvarender ouders. In het algemeen gaat de lager opgeleide op latere leeftijd en na zijn pensionering door met dit ongezonde leven. Dit in tegenstelling tot diegenen die zich een gezonde levensstijl hebben aangeleerd. Zij leven langer. Ernstige ziektes worden bij hen tot latere leeftijd uitgesteld. Als je iedereen de levensverwachting van de hoger opgeleiden zou geven krijgt de gemiddelde Nederlander er tien jaar in goede gezondheid bij en leeft hij drie à vier jaar langer (Mackenbach).

CAO à la carte Het moge duidelijk zijn dat een collectieve benadering niet de eerste weg is om tot een goed modern beleid te komen. Niet alleen de onderlinge verschillen tussen werknemers, maar ook de verschillen in arbeidsomstandigheden in bedrijven en branches zijn te groot om een gemiddelde maat vast te kunnen stellen. Uitgangspunt moet zijn een op het eigen bedrijf afgestemd beleid, gericht op de individuele werknemer met scholing, en behoud van een geestelijk en fysiek gezonde levensstijl. Een Prof. dr. Kees Klinkhamer is tijdens zijn lange loopbaan onder meer hoogleraar-directeur radiologie van het Utrecht Universitair Medisch Centrum, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad landelijk netwerk reïntegratiecentra en lid van commissies in de gezondheidszorg geweest.

individuele ‘CAO à la carte’, zoals Adjiedj Bakas zo treffend zegt. De ‘van boven’ gedicteerde eisen of maatregelen dienen hierop te worden aangepast. Terecht zullen de vakbonden en de politiek werkgevers aanspreken op hun zorgplicht voor de gezondheid en het welzijn van hun werknemers. Ondernemers, zorg ervoor dat uw plannen klaarliggen. Vraag u daarbij niet af waarom uw mensen ziek worden en hoe dat is te voorkomen, maar wel waar gezondheid vandaan komt en op welke manier die te versterken is. Heb aandacht voor psychische aspecten. Bevorder samenhang. Geef uw werknemers het gevoel te functioneren en te participeren in de samenleving van uw bedrijf. Dat het voor hun welzijn de moeite waard is bij uw bedrijf betrokken te zijn. Geef hen de kans hun stem te laten horen. Bevorder goede omgangsvormen op de werkvloer, benut de sociale vaardigheden van werknemers en train leidinggevenden hierop. Plezierig werk en hogere productiviteit gaan samen, benadrukt het Instituut voor Sociale Innovatie. Voer een preventief beleid in en besteed aandacht aan kwaliteitseisen voor arbeid, loopbaanbeleid, opleiding en arbeidsmobiliteit. Help uw werknemers en hun gezinnen hun levensstijl te optimaliseren. Zorg voor voorlichting over voeding, drinken, roken en bewegen. Laat ﬂexibiliteit toe in uw onderneming. De levensloop kent niet meer opvolgende fasen in werk, scholing, zorg en vrije tijd. Het wordt levenslang leren, zorgen, vrije tijd en zelfs werken.

Samenvatting Tijdens de onderhandelingen zullen vakbonden werkgevers confronteren met steeds hardere eisen betreffende de zorgplicht voor hun werknemers. De collectieve CAO-voorstellen die hen boven het hoofd hangen, kunnen voor vele bedrijven geen nut hebben en kosten alleen maar geld. Werkgevers moeten de onderhandelingen niet afwachten, maar het voortouw nemen en hun plannen trekken voor hun eigen bedrijf. Een collectieve benadering, vooral voor het ‘zware beroep’ heeft geen zin. De enige weg is zoals gezegd een op het eigen bedrijf afgestemd beleid, gericht op de individuele werknemer met scholing en behoud van een geestelijk en fysiek gezonde levensstijl.

Zorg voor een uitgewerkt beleid voor uw onderneming, voordat u het officiële overleg ingaat. Dus: • Vraag u af: Gezond doorwerken, kan dit in mijn bedrijf? • Hoe kan ik bijdragen in de gezondheid en levensverwachting van mijn medewerkers? En: • Hoe help ik hem zich verantwoordelijk te voelen voor zijn eigen gezondheid? • Nodig de OR uit om mee te denken en te participeren in deze problematiek. • Onderzoek de verplichtingen die u vanuit CAOonderhandelingen al bent aangegaan. Tegenwoordig bekleedt hij vooral maatschappelijke functies. Hij adviseert de Business School Nederland en Axion – Maatschappelijke Ontwikkeling Flevoland – op het gebied van de algemene gezondheidszorg. Hij is verbonden aan ondernemingen die tele medicine en thuisgezondheidszorg in de markt hebben gezet en bestuurslid van zelfstandige medische behandelcentra. Zijn bijzondere interesse gaat uit naar de oudere werknemer.

keesklinkhamer@speakersacademy.eu

115

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Roy Beusker / The College Hotel - Amsterdam

ONDERNEMEN & DIVERSITEIT

Yeşim Candan wil het menselijk kapitaal verzilveren “We hebben een zeer diverse samenleving. Dat is goed voor de economie, maar het lukt ons niet het volop aanwezige menselijke kapitaal te verzilveren. Dat komt doordat werkgevers letten op afkomst, leeftijd of seksuele geaardheid, terwijl het enige dat ze hoeven te doen is mensen te beoordelen op hun talenten. Wat ze wel kunnen is zoveel belangrijker dan wat ze niet kunnen!” Volgens Yeşim Candan wonen we met z’n allen op een enorme schatkist. “We hebben de sleutel in onze handen, maar we

durven die kist niet open te maken. Daarin moet verandering komen.”

Yeşim Candan verbaast zich erover dat mensen af en toe zo “Mensen voelen zich vaak op een natuurlijke manier bang zijn voor elkaar. “Veel Europeanen willen uit angst Turkije bedreigd wanneer ‘andere’ mensen hun wereld of hun groep buiten de EU houden en binnen landen is er wantrouwen binnenstappen. Die angst kun je moeilijk uitzetten, maar tussen verschillende bevolkingsgroepen. Dat is allemaal gelukkig wel omzetten in een uitdaging. Er ontstaat een soort dodelijk voor de economie. We moeten met z’n allen optrekken competitie, bijvoorbeeld binnen hun team op het werk. En als en van diversiteit onze kracht maken, anders gaan we het mensen eenmaal in die spiegel hebben gekeken, veranderen verliezen van opkomende markten zoals China en India. Om te ze in kritische optimisten. We moeten vanuit een positieve voorkomen dat Europa economisch gezien verder zakt op de houding niemand afwijzen, maar krachten bundelen.” Yeşim wereldranglijst moeten we niet bang zijn voor elkaar en juist is ondernemer, eigenaar van het bedrijf YES’IM (Yes, I am) het potentieel van ouderen, anders geaarden en biculturelen en oprichter van de nieuwe politieke partij Partij één, die - mensen die zichzelf verrijken met een zich ‘positief, toekomstgericht en met andere cultuur - gebruiken en inzetten eigentijds ideeëngoed’ richt op de nieuwe op de arbeidsmarkt.” Ze vindt het krom generatie en zich keert tegen de teneur dat mensen van 55 jaar en ouder straks van angst en onmogelijkheden. “Ik had, ‘Ik geloof heel erg tot hun 67ste moeten doorwerken, maar als lijsttrekker, de politiek op een heel in de capaciteiten dat vaak niet eens kunnen omdat ze door andere manier willen benaderen. Vanuit werkgevers voortijdig zijn afgeschreven. waarden in plaats van etiketten, zoals van mensen’ “Jongeren moeten ouderen inspireren, die links en rechts. Helaas hebben we bij op hun beurt hun kennis en waanzinnige de Tweede Kamerverkiezingen geen ervaring doorgeven aan de nieuwe zetel gehaald.” Niet getreurd, ze heeft generatie. We houden Noord-Afrikanen tegen uit vrees dat geen plekje in het parlement nodig om haar overtuiging uit ze onze economische groei belemmeren en banen inpikken, te dragen. Ze geeft lezingen en workshops en twittert erop terwijl we hun talenten - zeker wanneer de vergrijzing doorzet los. Op het binnenterras van het College Hotel in Amsterdam - hard nodig hebben om de welvaart te kunnen handhaven. vervolgt ze haar verhaal. “Ik geloof heel erg in de capaciteiten Kansarme immigranten bestaan niet. Net als iedereen kunnen van mensen en het inzetten van heel divers menselijk kapitaal ook zij bijdragen aan onze samenleving. Zet die mensen in in in onze samenleving. Ik merk vaak dat bijvoorbeeld bedrijven de zorg, waar ze hard nodig zijn. Zelf willen ze dat heel graag. meer kleur in de organisatie willen brengen en hun standaard Homoseksuelen zijn vaak heel creatief en hebben een enorm homogene groep medewerkers willen uitbreiden met vrouwen, leervermogen. Het proces van uit de kast komen heeft hen ouderen, biculturelen en homo’s, omdat ze hebben gezien sterker gemaakt en daarvan moeten we gebruik maken.” dat meer diversiteit leidt tot meer creativiteit. Het probleem is

117

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

dat ze meteen extern kijken, terwijl ze intern eerst een proces moeten doormaken en dilemma’s moeten bespreken, voordat zo’n ingrijpende cultuurverandering kan werken. Omdat het te maken heeft met mentaliteit, kun je diversiteit alleen toepassen als alle neuzen in het bedrijf dezelfde kant opstaan. In dat bewustmakingsproces moet je bedrijven en organisaties wel begeleiden.”

denkwijzen hebben. Dat is stap één op weg naar winstgevende diversiteit. Talenten, sociale vaardigheden en geloven in mensen. Dat is belangrijk. Bedrijven die daarnaar kijken - en buiten beschouwing durven laten wat mensen niet kunnen - hebben het begrepen. Die zijn heel vernieuwend bezig en passen in deze nieuwe tijd, waarin de wereld langzaam één wordt. Eerst virtueel en later ook in de echte maatschappij.”

Flexibel en inspirerend leiderschap

Er is volgens Yeşim ook een ander soort leiderschap voor nodig. “Een manager of een directeur moet open, flexibel en inspirerend leiderschap laten zien en uitgaan van wat wel kan, niet van wat niet kan. Een mooi voorbeeld komt uit Rotterdam. Een slager zag veel van zijn collega’s op de Kruiskade hun winkels sluiten, omdat ze minder klandizie kregen vanwege de veranderde bevolkingssamenstelling. Dat zou hem niet gebeuren! Hij gooide het over een andere boeg en besloot allerlei verschillende vleessoorten uit de landen van herkomst van zijn potentiële klanten te gaan verkopen. Dat is een enorm succes geworden en zijn familiebedrijf bloeit als nooit tevoren. Die man heeft goed gekeken en nu levert diversiteit hem economisch voordeel op. Met dat verhaal wil ik andere ondernemers én overheden inspireren. Ik vertel ze dat ze alleen kunnen profiteren wanneer ze gebruik maken van de nieuwe situatie en niet bang zijn voor vreemde dingen om hen heen. Maar ik begin mijn lezingen en workshops altijd met een extreem voorbeeld. Ik heb wel eens iemand gecoacht die mij om religieuze redenen geen hand wilde geven. Veel mensen reageren daar heftig op: ‘We leven in Nederland, die man móet een hand geven’. Dat zegt meer over hen dan over die man. Hij

‘Diversiteit levert economisch voordeel op’ hield zijn hand voor zijn borst en boog uit respect. Dat is toch prima. Van de Japanners accepteren we toch ook dat ze geen hand geven, maar met hun hoofd knikken? Wanneer je over dat soort dingen heen kunt stappen sta je open voor diversiteit. Het is goed als we verschillen erkennen en omzetten in krachten.” Gaan we als land voor angst over uitdaging? Dat is op langere termijn het dilemma dat Den Haag volgens Yeşim moet oplossen. “Er is geen sprake van achteruitgang, maar ik denk dat Nederland stilstaat en een beetje de weg kwijt is. De moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh, maar ook de aanslagen van 11 september 2001, hebben deuken in onze ziel achtergelaten. Stilstand is niet alleen negatief, het is het beste moment om te reflecteren en naar onszelf te kijken. Ik hoop dat onze leiders uiteindelijk kiezen voor de uitdaging, maar dan is er eerst nog heel wat weerstand te overwinnen. Daar kunnen we van leren, maar we zijn er nog niet. Bij overheden en bedrijven heerst nog veel angst, die voortkomt uit onwetendheid. Ik probeer dat te doorbreken, maar dat is best moeilijk. Op bedrijfsniveau moeten de poortwachters van de diversiteit, de medewerkers van wat je vroeger personeelszaken noemde, gaan nadenken en afstand nemen van vastgeroeste normen. Een homogeen personeelsbestand is niet meer van deze tijd. Een toetsing van mensen als ze binnenkomen ook niet. Het is een zwakte van Nederlandse bedrijven dat ze vooral kijken naar iemands cv en nevenactiviteiten. Dat is zo ouderwets. Ze moeten juist accepteren dat verschillende bevolkingsgroepen verschillende

118

Yeşim Candan groeide op in een Turks gezin in Rotterdam. Ze zat op een zwarte basisschool en daarna op een wit Montessori Lyceum. Mede geïnspireerd door haar eigen biculturele achtergrond (het woord allochtoon heeft ze afgeschaft), ging Yeşim naar de International School of Economics (ISER). Vervolgens studeerde ze bedrijfskunde aan de Universiteit Nyenrode. Een marketingfunctie beviel haar niet. Na een aantal omzwervingen kwam ze dankzij haar enorme ambitie terecht bij De Baak, waar ze als eerste taak kreeg het organiseren van een seminar over Turks leiderschap in een Europese bedrijfsomgeving. Ze deed later iets vergelijkbaars voor andere biculturele hoogopgeleiden. Eind 2009 is Yeşim haar eigen bedrijf YES I’M begonnen. Ze geeft lezingen en workshops over diversiteit, inspiratie en netwerken. Haar doel is mensen met elkaar te verbinden en te inspireren. Omdat ze het belangrijk vindt dat iedereen een eerlijke kans verdient – iets dat in de basis begint bij onderwijs krijgen - doneert Yeşim een vast deel van haar verdiensten aan kinderen zonder financiële middelen in Turkije, zodat zij kunnen studeren.

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

yesimcandan@speakersacademy.eu

de Baak Seaside learn work meet… Direct aan zee, maar nooit ver weg - want maar een half uur rijden van Amsterdam en Den Haag - ligt de Baak Seaside; al meer dan 60 jaar dé locatie voor uw congres of vergadering. Wij weten als geen ander wat de omgeving doet voor het welslagen van uw bijeenkomst. De Baak Seaside ligt aan de mooiste én rustigste boulevard van Noordwijk. Eén minuut lopen en u staat aan de vloedlijn. Met een uitgebreid lunchpakket van onze koks is het daar heerlijk picknicken en napraten over de ochtend. Maar ook in het hotel zelf treft u een unieke sfeer. De lounge met uitzicht op zee nodigt uit voor een informeel gesprek. Ook het restaurant ligt aan de zeezijde. Onze keuken is gespecialiseerd in uitgebalanceerde en verrassende maaltijden. De recent vernieuwde zalen zijn licht, modern, ruim en sereen. De medewerkers van de Baak houden rekening met het verloop van uw bijeenkomst en passen zich daaraan aan. Koffie en thee wanneer het ú uitkomt. Ook onze sportfaciliteiten (denk aan outdooractiviteiten op het strand of een tocht door de duinen op mountainbikes) staan tot uw beschikking. Net als de service van ons documentatiecentrum. De Baak Seaside helpt u mee om van uw bijeenkomst een belevenis te maken!

Landgoed de Horst Het landgoed als uw kennispark. Door de centrale ligging is Landgoed de Horst uitermate geschikt voor één- en meerdaagse bijeenkomsten. De stijlvolle ruimtes in het Landhuis hebben ieder een geheel eigen karakter en zijn geschikt voor kleine en grote gezelschappen. Leren, ontspannen, ontmoeten, ondernemen en overnachten op een bijzonder landgoed waar kunst en cultuur onlosmakelijk zijn verbonden met de natuurlijke omgeving.

Landgoed de Horst, De Horst 1, 3971 KR Driebergen Telefoon 0343 55 64 55, welcome@landgoeddehorst.nl, www.landgoeddehorst.nl de Baak Seaside, Koningin Astridboulevard 23, 2202 BJ Noordwijk Telefoon 071 369 01 00, welcome@debaakseaside.nl, www.debaakseaside.nl

POLITIEK

Fotografie: Anneke Hymmen

Is het Kapitalisme passĂŠ? drs. Arend Jan Boekestijn De advocaten van de vrije markt liggen onder vuur. De crisis kwam immers van rechts. Volgens links is de crisis immers het gevolg van deregulering en het falen van de markt. Hebben zij echter wel gelijk? Neen, driewerf neen!

120

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

De crisis is helemaal niet het gevolg van deregulering en het falen van de markt. De crisis is namelijk het gevolg van drie factoren. In de eerste plaats is de financiële markt ernstig verstoord door excessieve concentratie en leverage oftewel kredietspeculatie. Markten werken niet meer goed als er sprake is van excessieve concentratie. En dat zelfde geldt voor uitbundige hefboomwerking. In de tweede plaats was er sprake van deficiënte theorieën van risk management. Als de bazen een rotsvast geloof hebben in de mathematische trukendoos van hun eigen whizzkids dan kunnen zij van een koude kermis thuis komen. Met het marktmechanisme als zodanig heeft dat niets te maken. Tenslotte, was er sprake van een moreel

probleem van de te grote instituties oplossen, omdat de grote jongens die belasting veel gemakkelijker kunnen ophoesten dan de kleintjes. En dan zijn we dus weer terug bij af. Weer anderen overwegen om commercial banking te scheiden van investment banking. Dat klinkt prachtig maar is het niet. De gedachte is dat banken die deposito’s bezitten van nette mensen zich niet zouden bezig moeten houden met risicovolle investeringen. Dit voorstel zou de klok terugdraaien tot het midden van de 17e eeuw. Waarom zouden we verworvenheden van de laatste drie en halve eeuw overboord moeten gooien? Dit wringt des te meer

‘De inherente verdorvenheid van het kapitalisme ligt in het oneerlijk verdelen van zegeningen. De inherente deugdzaamheid van het socialisme is het eerlijk verdelen van rampspoed’ - Winston Churchill – risico. Als banken weten dat zij altijd kunnen terugvallen op staatsgaranties gaan zij zich risicovoller gedragen. Net zoals chauffeurs door een autoverzekering het gaspedaal makkelijker weten te vinden. Ook dit fenomeen heeft niets te maken met de markt als zodanig. Deze drie factoren tezamen creëerden een gigantische tikkende tijdbom aan beide zijden van de Atlantische oceaan. En tijdbommen hebben de nare eigenschap op een gegeven moment af te gaan, zoals we allemaal hebben gemerkt. Het grootste probleem waar we nu voor staan is dat de noodmaatregelen die we genomen hebben en nog gaan nemen om de crisis te bestrijden de zaak alleen maar verslechteren. Een instituut dat te groot is om te falen is namelijk eenvoudigweg te groot om te bestaan. De grote vraag is nu hoe we kunnen afkomen van deze te grote instituties zonder dat wij de greep van de staat op de economie nog groter maken dan nu al het geval is. Helaas zijn de meeste regeringen in de ban van afleidingsmanoeuvres die ons geen steek verder zullen helpen. Zo wordt er nu van alle kanten geroepen op meer regulering van de systeembanken. Dit voorstel is merkwaardig omdat de meest gereguleerde instituties in de financiële sector de grootste problemen hebben. Bovendien geldt hier het oude adagium quis custodiet ipsos custodes? Wie gaat de regulatoren reguleren? In het egalitaire Europa maken met name de Fransen en Duitsers zich kwaad over de bonussen van onze bankiers. Zij willen niets liever dan die bonussen verlagen. Ook dit is een stoplap. Miljoenenbonussen zijn niet de oorzaak maar een symptoom van de crisis. En dan is er het idee om een belasting te gaan heffen op financiële transacties. Dit is wel het meest ondoordachte voorstel dat op tafel ligt. Een belasting gaat immers niet het

121

in de wetenschap dat de twee meest risicovolle systeembanken in de huidige crisis geen deposito’s bezaten. Maar wat moeten we dan wel doen? De overheid zou prikkels moeten creëren voor de te grote instituties om kleiner te worden zodat hun kredietspeculatie, complexiteit en verwevenheid afneemt. De enige manier om dat te bereiken is dat de grootste instituties krimpen zonder dat de belastingbetaler ervoor opdraait. Verliezen zullen gedragen moeten worden door de crediteuren en de andere belanghebbenden. Het hoge woord moet er maar uit. Zolang we door gaan om de verliezen van de bank te laten betalen door de belastingbetalers is het eind zoek. Alleen als we die bescherming wegnemen zullen de kosten van de te grote instituties toenemen waardoor zij worden aangemoedigd om zich op te splitsen. Er is geen andere weg. En voor die weg bestaat er een mooi woord: het marktmechanisme. Leve Adam Smith!

Drs. Arend Jan Boekestijn is historicus, columnist, publicist en zat tot november 2009 in de Tweede Kamer voor de VVD. Hij is vaste wekelijkse buitenlandcolumnist bij Elsevier. Hij geeft elke maand een analyse van de politieke situatie in Nederland en in de wereld in het programma Business Class op de zondagmorgen. Hij schrijft regelmatig voor NRC-Handelsblad en de Volkskrant over buitenlandse politiek en wat verder ter tafel komt. Hij is in deeltijd verbonden aan de afdeling Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen van de Universiteit Utrecht. Eind 2009 verscheen zijn boek ‘De Prijs van een Slecht Geweten’. arendjanboekestijn@speakersacademy.eu

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

COLUMN DOOR PAULINE SINNEMA

‘Mijn vader slaat me niet’ Twee jaar lang was ik mentor voor een 12-jarig Amsterdams Marokkaans jongetje. Het was - en is een vrijwilligersproject om de massale schooluitval tegen te gaan. En het werkt.

Fotografie: Stefan Heijendael

Vraag: waarom is zoiets nodig? Waarom wordt er les gegeven met 19e eeuwse middelen aan 21e eeuwse kinderen? Waarom produceren onze scholen steeds meer half-analfabeten? Het mentorproject was een onderneming die enig doorzettingsvermogen vroeg. Met als beloning af en toe ontroerende of grappige momenten en een jongetje dat niet alleen geen schooluitvaller werd maar zelfs naar een moeilijker schooltype mocht. Eens per week op bezoek bij een Marokkaans gezin thuis, twee jaar lang. Dat was een uniek veldonderzoekje op een terrein waar voorheen vrijwel geen onderzoeker echt binnenkwam: een paar half mislukte huisbezoekjes was het maximaal haalbare, en een gesloten deur de norm. Uiteindelijk zijn mijn mentoravonturen een boekje geworden, ‘Mijn vader slaat me niet’, dat dit jaar uitkwam. Ik heb er niet alleen mijn microbelevenissen in beschreven, maar ook, in het laatste hoofdstuk, een macroplaatje geschetst. Om aan te tonen dat de problemen die ik in dit gezin ben tegengekomen, exemplarisch zijn voor een veel grotere groep allochtonen. In het boekje wordt ook een aantal populaire mythen doorgeprikt. Zoals bijvoorbeeld het nog steeds veelgebruikte cliché dat ‘zij’ hiernaartoe zijn gekomen omdat ‘wij’ ons eigen vuile werk niet meer wensten op te knappen. Een redenering die min of meer impliceert dat alles wat sindsdien mis is gegaan met de immigratie dus eigenlijk onze eigen stomme, luie schuld is.

Uitgeverij Thoeris, ISBN 9789072219558

Maar Nederlandse arbeiders waren helemaal niet te beroerd om vuil werk te doen. Ze wilden er alleen wat beter voor betaald worden. En daar voelden werkgevers niet voor, dus die begonnen goedkope arbeidskrachten van elders te importeren. De overheid

122

is daar heel ver in meegegaan hoewel het vaak ging om verouderde industrieën die al op het punt stonden het loodje te leggen. Vraag: hoe heeft zo’n mythe tot op de dag van vandaag zo hardnekkig stand kunnen houden, ook in de media, terwijl Pieter Lakeman elf jaar geleden de gang van zaken al eens ruim gedocumenteerd heeft beschreven? Ik heb me verdiept in de officiële cijfers. De stelligheid waarmee die altijd maar weer worden geciteerd is niet terecht. Veel cijfers zijn boterzacht. Ga er maar vanuit dat de werkelijkheid meestal vele malen erger is. Neem de officiële werkloosheidscijfers in Nederland in 2009, tweede kwartaal. Voor autochtone mannen is dat zo’n 3 procent, voor allochtone mannen rond de 11 procent. Als argeloze krantenlezer of televisiekijker ben je geneigd te denken dat de rest dan wel min of meer aan het werk zal zijn, dus dat de situatie eigenlijk best nog meevalt. Maar stel je een andere vraag, bijvoorbeeld hoeveel mensen van 45+ er thuiszitten zonder een baan, dan is dat voor autochtonen 38 %, voor Turken 62 %, Marokkanen 64 % , Surinamers 41 % en Antillianen 39 % en voor andere ‘nietwesterse’ immigranten zit het percentage op ongeveer 50. En die zijn vast niet allemaal zwak, ziek en misselijk. Een vader die thuiszit en niet gehandicapt is, bij wie het geld elke maand uit de lucht komt vallen, is als rolmodel niet gunstig voor zijn kinderen. Waarom zou je een vak leren als je kennelijk niet hoeft te werken om in je levensonderhoud te voorzien? En hoe leer je om ‘s ochtends vroeg zelf op tijd op te staan om naar school te gaan, als je ouders in bed blijven liggen? Vraag: als we zo dringend arbeidskrachten nodig hebben, waarom activeren we dan niet dit enorme bestand? En zou verhoging van de AOW-leeftijd dit probleem oplossen? Toch gaat het goed met de integratie, horen en lezen we steeds weer. Het zijn maar een paar ‘rotjochies’ die het verpesten. Maar hoe goed gaat het met de integratie als, een halve eeuw

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

na het begin van de immigratie, hier nog steeds 90 procent van de in Nederland wonende Turken en Marokkanen ofwel trouwt met een importbruid (m/v) uit het land van herkomst, of met iemand die hier weliswaar is geboren maar wel voortkomt uit de eigen bevolkingsgroep. Vraag: hoe is het mogelijk dat stadsbesturen die ooit meedogenloze critici waren van de apartheid in Zuid-Afrika, zo’n grootscheepse segregatie in de eigen steden hebben gefaciliteerd? Jarenlang heeft de overheid ons voorgehouden dat de immigratie nodig was om de breed uitgemeten kosten van de vergrijzing op te vangen. Maar naar de (eventuele) kosten van immigratie mocht - tot voor kort dan – niet eens worden gevraagd; en toen er onlangs dan eindelijk een voorzichtige raming kwam, mocht dat geen rol spelen bij de verkiezingsdebatten. Eensgezinde beslissingen van politiek en pers. Vraag: mogen wij onszelf een volwassen democratie noemen? Mag een overheid jarenlang liegen over zulke ingrijpende kwesties? Wat mogen we nog meer niet weten? Hoe is het mogelijk dat veel mensen daar niet serieus over na willen denken? En zo zijn er nog veel meer vragen. Ik ben journalist, ik vraag al 25 jaar en ik ben nog steeds niet uitgevraagd. Maar kennelijk is dat niet per se inherent aan de beroepsgroep. Ik heb veel publiciteit gehad rond mijn boekje, maar die was pijnlijk eenzijdig. Het sfeerverhaal – zielige pupil met nobele

mentor - kreeg alle aandacht. Het macrodeel met de cijfers werd stelselmatig genegeerd. Desgevraagd reageerden de collega’s met variaties op ‘Maar anders speel je Wilders in de kaart’ tot ‘Dat laatste hoofdstuk had van mij niet gehoeven’. Dat je je kunt inzetten voor allochtonen en tegelijkertijd kritisch over ze kunt zijn, doet kennelijk een groter beroep op het incasseringsvermogen, dan menige journalist kan opbrengen. En daarmee kom ik terug op een aantal vragen die ik, meteen na de moord op Pim Fortuyn, opwierp in een kleine, kritische beschouwing over de rol van de pers. Die prompt geweigerd werd door het dagblad waarvoor ik toen werkte - en vervolgens werd geplaatst in HP/De Tijd. De gewraakte alinea was eigenlijk meer een hartenkreet. “Er zal meer discussie moeten worden gevoerd over de rol van de journalistiek. Zijn wij te nauw verweven met het politieke establishment? Publiceren wij dingen niet, uit angst te stigmatiseren? Lichten wij voor of voeden wij liever op? Zijn wij meer gaan handelen in wenselijkheden dan in werkelijkheden?” Nu, acht jaar later, ben ik nog steeds geneigd die vragen bevestigend te beantwoorden. Dat is de dood in de pot. En, uiteindelijk, de ondergang van de journalistiek. Pauline Sinnema

paulinesinnema@speakersacademy.eu

adventures

Beluga

De Noord- en de Zuidpoolgebieden zijn meer dan alleen ijs. Dieren zoals ijsberen, walvissen & pinguïns en planten die zich aangepast hebben aan de extreme omstandigheden. Er zijn indrukwekkende landschappen. In de gebieden rond de Noordpool leven ook nu nog nomadische volkeren met veel oude tradities. Wij laten u graag kennismaken met deze bijzondere gebieden. Spitsbergen • Noors Lapland • IJsland • Groenland • Arctisch Canada Alaska • Arctisch Rusland • de Noordpool • Antarctica • de Zuidpool Ons uitgebreide en gevarieerde reisaanbod kunt u vinden op onze website. Voor informatie en ideeën kunt u ook onze brochure aanvragen.

w w w. b e l u g a re i z e n . n l Beluga Expeditions & Adventures Va n B ye m o nt s i n g e l 3 • 3 1 9 5 TA P e r n i s tel 010 - 295 01 26 • info@belugareizen.nl

SPOTLIGHT

Een leven lang in dienst, maar de ontwikkeling gaat door Ferdinando ‘Nani’ Beccalli-Falco MSc

Ferdinando Beccalli-Falco is sinds begin 2005 president en CEO van GE International in Brussel, waar hij verantwoordelijk is voor de groeistrategieën van het bedrijf buiten de Verenigde Staten. Ten behoeve van alle GE-ondernemingen verbetert hij de relaties met klanten en overheden en ontwikkelt hij nieuwe afzetmarketen. Beccali-Falco werkt al sinds 1975 voor GE. Eerst in de VS en vanaf 1977 bij GE Plastics Europe in Bergen op Zoom. In 1981 verhuist hij naar Amerika om daar een aantal managementfuncties te vervullen voor GE Plastics. Daarna is hij achtereenvolgens directeur van de Structured Products Business in Europa, president van GE Plastics Japan en

vice-president en algemeen directeur van GE Plastics Noord- en Zuid-Amerika. In 2001 treedt hij in dienst van GE Capital, waar hij als uitvoerend vice-president verantwoordelijk is voor de Equipment Management-bedrijven van GE, GE Capital Indiam GE Capital Global Sourcing, GE Capital Container Finance en GE SeaCo JV. ‘Nani’ Becallo-Falco is chemisch ingenieur en heeft zijn master’s degree gehaald in Turijn, in zijn geboorteland Italië. Hij is door de Italiaanse president Giorgio Napolitano in 2007 onderscheiden met de ‘Cavaliere de Lavoro’. In 2009 is hem door de Franse president Nicolas Sarkozy het Légion d’Honneur toekend. Hij vervult naast zijn baan voor GE vele bestuursfuncties en adviseurschappen.

ferdinandobeccallifalco@speakersacademy.eu

124

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Hans Kazàn

gastspreker - inspirator - presentator - stand-up-magician - entertainer

Th ere Yo u d ´s n o o o t r y ry. ou do n´t

Hans Kazàn is een van Nederlands meest gevraagde gastsprekers. Zijn presentaties, versterkt met verbluffende magische effecten, worden in brede kring gewaardeerd. Diverse internationale organisaties, zoals ABN AMRO, Holiday Inn Hotels, Aegon en vele anderen nodigden Hans al uit om hun relaties en gasten te motiveren, te inspireren en te entertainen. En met succes! Kijk voor meer informatie en testimonials op www.hanskazan.com of neem direct contact op met Speakers Academy via 010-433 33 22

CABARET

Improviseren is een onmisbare vaardigheid. Zonder voorbereiding een podium op en een zaal weten te boeien. Onmogelijk? MiER bewijst al 15 jaar het tegendeel. Dit improvisatiecabaretduo, bestaande uit Michel Verheijden en Erik F. Kuperus en ondersteund door hun vaste pianist Emiel van Rijthoven, heeft een unieke manier van samenwerken ontwikkeld, met als basis de technieken van de Canadees Keith Johnstone. Door een aantal eenvoudige

afspraken te volgen kan iedereen improviseren.

Eenvoud. Wees open over je doelen, en houd het simpel. Niet proberen om slimme oplossingen te forceren of extreem grappig te zijn. Hoe simpeler het verhaal, hoe meer je tot de kern komt. Loslaten. Houd vast aan je doel maar laat je specifieke ideeën los. Dat geeft ruimte voor elkaar en voor nieuwe wegen. Accepteren. Zaken zijn zoals ze zijn. het is wellicht interessant om te onderzoeken hoe een probleem is ontstaan om ‘fouten’ in de toekomst te voorkomen, maar dat doe je nadat het probleem is opgelost. Vertrouwen, een kernbegrip. Als je weet dat degene met wie je samenwerkt uiteindelijk hetzelfde wil als jij en andersom, vertrouw dan op elkaar! Op deze manier hebben ze niet alleen al meer dan 1200 voorstellingen gespeeld, maar ook hun bedrijf steeds succesvoller gemaakt. Inmiddels zijn ze één van de

meest gevraagde cabaretacts op zakelijke bijeenkomsten. Hun voorstellingen zijn natuurlijk heel grappig, muzikaal en scherp en bovendien zijn ze in staat om de inhoud van een bijeenkomst goed te laten landen bij het publiek. De laatste tijd is de rol van MiER steeds meer verschoven en zijn ze niet alleen de ‘luchtige’ toevoeging aan een congres of seminar, maar leiden ze deze van A tot Z. Door hun achtergrond zijn ze in staat om lastige onderwerpen te behandelen en toch de zaal betrokken te houden. De combinatie van dagvoorzitters en cabaret is uniek in Nederland, zware onderwerpen worden luchtig behandeld, grappen zorgen voor ontspanning en de zaal blijft betrokken zonder dat de inhoud belachelijk wordt gemaakt. Natuurlijk is het duoschap van MiER een tweede groot voordeel, want terwijl de een zich bezighoudt met de inhoud, heeft de ander tijd om zich bezig te houden met

126

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

de vorm en te zich te concentreren op de publieksparticipatie. Humor, inhoud, tijdsbewaking, interactiviteit en plezier; de belangrijkste redenen om voor MiER te kiezen. MiER heeft een bewuste keuze gemaakt om zich te specialiseren in het bedrijfsleven en na meer dan 1000 verschillende opdrachtgevers kun je wel stellen dat ze inmiddels behoorlijk goed weten hoe je een succesvolle meeting organiseert, ze adviseren jou dus ook. En denken graag mee. Avondvullend met een combo, onderbrekend met een pianist of presenterend zonder begeleiding. MiER is een echte toevoeging aan jouw bijeenkomst. Wil je MiER zien? Kijk dan vooral naar de filmpjes op www.speakersacademy.nl.

mier@speakersacademy.eu

‘Een optimistische visie in een pessimistische tijd’ ‘Zonder verhaal heb je niets te vertellen. Mensen kopen immers geen producten, ze kopen verhalen,’ is de visie van boardroom-adviseur Paul Stamsnijder. Hij is ondernemer, oprichter en partner van de Reputatiegroep, het eerste onafhankelijke bureau voor reputatievraagstukken in de Benelux. Stamsnijder wordt regelmatig gevraagd als spreker, als dagvoorzitter en als discussieleider. Zo werkte hij o.a. in Nederland, België, Denemarken, Frankrijk, Spanje en Slovenië. Reputatie is hot. De invloed van social media op de beeldvorming van organisaties wordt snel groter. Reputaties worden inmiddels gemaakt maar ook gekraakt via Twitter, LinkedIn, Facebook en Hyves. Daarbij liggen bestuurders persoonlijk onder vuur. Maar hoe krijgt u regie op de beeldvorming? Want in het transparantietijdperk gaat het niet om gelijk hebben, maar gelijk krijgen. Stamsnijder schreef gezaghebbende boeken zoals het standaardwerk ‘Goed nieuws in kwade tijden: crisiscommunicatie in de praktijk’ (2002) en ‘Het merk is dood, leve het merk: rebranding in de praktijk’ (2008). Het laatste boek werd dat jaar genomineerd voor de prestigieuze PIM Marketing Literatuurprijs.

Zijn thema’s: • De vent is de tent: hoe authentieke leiders bouwen aan succesvolle organisaties • Zonder verhaal heb je niets te vertellen: over beeldvorming rond organisaties en hun bestuurders • Perceptie is werkelijkheid: maak van de crisis een kans

• Maak van medewerkers ambassadeurs: over bezieling en zingeving op het werk • Verander door jezelf te blijven: haal meer rendement uit je merken In oktober 2010 verschijnt ‘De vent is de tent: reputatiemanagement in de praktijk’. Met bijdragen van de bestuurders van o.a. Aegon, Erasmus Universiteit, PGGM, Rabobank en SNS. De boodschap: ware leiders zijn zichtbaar genoeg om herkenbaar te zijn, en bescheiden genoeg om geloofwaardig te blijven. Stamsnijder studeerde Nederlandse letterkunde (Universiteit Utrecht) en filosofie (Bayerische Julius-Maximilians-Universität, Würzburg). Aan de laatste universiteit gaf hij zelf college. Inmiddels is hij programmadirecteur voor de postdoctorale opleiding Master of Reputation Management (MRM) van EURIB.

Reactie van een deelnemer: ‘Stamsnijder maakt duidelijk dat ware leiders zich niet bezighouden met spreadsheets, maar met idealen. Absoluut vernieuwend.’

COLUMN DOOR ANGÉLIQUE SCHMEINCK

SmaakVrienden van groenten Hoe handig zou het zijn om niet meer te moeten nadenken over wat je vandaag wilt koken, op het menu zet of welke ingrediënten het best bij elkaar passen? Hoe zou het zijn om dat werkelijk voor je te zien…. SmaakVrienden laat zien dat elk ingrediënt zijn eigen favoriete vrienden heeft. Vrienden? Ja, relaties die zijn ontstaan uit traditie en beproeving met andere ingrediënten. Een voorbeeld; als ik je zou vragen wie de favoriete (smaak) vrienden van de tomaat zijn, zul je vast en zeker roepen; mozzarella, basilicum, aubergine, sla, pasta. Bij worteltjes zul je roepen; doperwten, peultjes, peterselie. Maar er zijn tal van ingrediënten waarvan minder bekend is met wie ze een vaste vriendschap hebben opgebouwd, zonder ooit in een saaie relatie te zijn gestrand. Die kunnen we alleen niet allemaal uit ons blote hoofd onthouden. Dat zal je waarschijnlijk ook niet lukken met alle namen in je adresboek. Zo zit ons brein nu eenmaal in elkaar. We denken in patronen en kaders en onze aandacht ligt op waar we op dat moment mee bezig zijn… ‘Yes, we can be friends!’ Zei de Aubergine tegen Majoraan… Als groenten, kruiden, specerijen, kazen, vis en vlees zouden kunnen praten dan zouden er veel meer mooie en vooral verrassende gerechten ontstaan. Combinaties die muziek in je mond maken. SmaakVrienden heeft ook te maken met creatief denken. De kunst van het patroondoorbrekend denken. Een mens is een goede patroonmaker maar een minder goede patroon doorbreker. Vaak oordelen we ook onbewust over gedachten en ideeën die in ons opkomen. Dat is jammer, want het ‘gouden idee’ kan juist ontstaan uit kleine ideeën. Meestal is er voor dit soort ‘kleine’ ideeën geen oog. Maar een goed idee begint vaak klein, als het klaar is kan het iets groots zijn. Alles draait om het begin. De eerste gedachte wat je met één bepaald ingrediënt of product zou willen doen! De kunst is juist er uit te halen wat er in zit en te geloven dat er altijd meer in zit dan je denkt. SmaakVrienden draagt bij aan je verbeeldings- en associatievermogen op een manier waardoor de linker en rechter helft van ons brein wordt geïnspireerd, en er een wereld van mogelijkheden open gaat. om te kunnen creëren, innoveren vanuit eigen identiteit is ons hele brein nodig. onze ogen zitten immers ook horizontaal en we hebben twee benen nodig om te kunnen lopen. Echte creativiteit heeft dan ook niet zozeer te maken met ‘doen’ maar juist met ‘zijn’. Recht uit je hart. Het is de eigen signatuur die de gedachtegang en het gevoel verwoordt.

Smaak maken… Vaak zijn we geneigd om te veel ingrediënten te gebruiken en niet meer te letten op de smaakcompositie. Iets weghalen gaat namelijk vaak tegen onze intuïtie in. We voegen liever ongemerkt iets toe aan een bestaand gerecht of samenstelling, omdat we denken dat het vernieuwend is. Dit is niet zo verwonderlijk. Een gemiddeld mens is zo geconditioneerd, dat hij eerder iets toevoegt aan iets dat al bestaat. De kunst van het weglaten is dus in feite het tegenovergestelde van wat onze intuïtie inﬂuistert. Maar waar het altijd om gaat, is de herkenbaarheid van het product en zijn smaak: Zien wat je eet en Proeven wat je ziet. SmaakVrienden Groenten verschijnt begin september en wordt gepresenteerd tijdens De Kunsthal Kookt in Rotterdam (9-12 september) met twee shows; ‘SmaakVrienden en De Grote Gewaagde GroentenShow’ in het KookTheater. Koken en unieke smaakcombinaties is niet langer afwachten hoe een combinatie uitpakt, maar met SmaakVrienden kun je rekenen op feestelijke, verrassende ontmoetingen, van groenten, van smaken en van vrienden! Angélique Schmeinck

Angélique Schmeinck wil verrassen. Zichzelf, maar vooral de mensen om haar heen. Als een van de twee vrouwelijke meesterkoks van Nederland kookt ze op sterrenniveau en houdt ze zich bezig met alle facetten van smaak. Ze schreef verschillende kookboeken waarvan ‘Een Mond vol Kunst’ werd uitgeroepen tot meest innovatieve kookboek van de wereld. Binnenkort verschijnen twee nieuwe titels: ‘SmaakVrienden’ en ‘De Krab met de Blauwe Poten’. Angélique is vooral bedenker van culinaire avonturen. Want laten we eerlijk zijn: dineren in een luchtballon waarbij de luchtballon fungeert als heteluchtoven is een avontuur. Het heet CuliAir Luchtballon Restaurant en Angélique bedacht het. Maar ze doet méér. Met haar Theater van De Smaak en Culinair Cabaret serveert de meesterkok vanaf haar culinaire podium met een lach, eyeopener of aha-moment een andere kijk op creativiteit en innovatie. Nieuwe ideeën en inspiratie om haar sessies blijvend te laten sprankelen, doet Angélique op tijdens haar reizen om de wereld. Een wetenschappelijke basis voor haar innovatieve denken op culinair gebied ontwikkelde ze tijdens haar opleiding aan het Centrum Ontwikkeling Creatief Denken (COCD). Momenteel inspireert Angélique met haar bedrijf Taste to Taste zowel de professionele foodbranche als het bedrijfsleven met veel smaak, innovatie en beleving. Taste to Taste is Angélique Schmeinck, of liever Angélique Schmeinck is Taste to Taste. Alles in dit bedrijf draait om inspiratie vanuit de culinaire wereld van smaak en smaakbeleving, vanuit cultuur en natuur, maar vooral vanuit creatief en innovatief denken. Inspiraties die een andere kijk geven op smaak, eten, proeven en genieten. Op kwaliteit, creativiteit en beleving. Taste to Taste geeft à la carte inspiratie om te innoveren, te plezieren, te verbeteren, bewust te maken en grenzen te verleggen. Zowel tijdens conferenties en symposia, als events en bedrijfspresentaties. In workshops en masterclasses. Van klein tot groot. Van Smaak tot Smaak. ISBN 9789021541662 angeliqueschmeinck@speakersacademy.eu Fotograﬁe: Ron Tetteroo

128

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

SPREKERS VOOR DE

CULTURELE SECTOR

129

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

Bertram & de Leeuw Impresariaat en Speakers Academy®

Bertram & de Leeuw Uitgevers zijn naast hun uitgeefactiviteiten ook een impresariaat voor de culturele sector gestart. Zij werken hierbij samen met Speakers Academy®. Sinds de start in 1997 is Speakers Academy® uitgegroeid tot de absolute marktleider in de sprekersbranche. Met duizenden aanvragen per jaar, honderdduizenden bezoekers aan de website en meer dan een kwart miljoen lezers van het eigen ACADEMY® Magazine, heeft Speakers Academy® een unieke positie verworven als toonaangevend sprekersinstituut in West- Europa.

De jarenlange ervaring en goede naam van Speakers Academy® staan garant voor sprekers van hoog niveau, voor elke gelegenheid. De laatste jaren is er steeds meer vraag gekomen naar sprekers die vanuit hun achtergrond een meer culturele kleur aan een bijeenkomst kunnen geven – schrijvers, dichters, toonaangevende gezichten van culturele ondernemingen en vernieuwers in de wereld van de (nieuwe) media.

Om aan deze groeiende behoefte te voldoen besloten Speakers Academy® en Bertram & de Leeuw Uitgevers de handen ineen te slaan en hun contacten in de literaire en culturele wereld aan te wenden om een uitgelezen gezelschap sprekers voor u te selecteren.

In dit katern vindt u sprekers die hun sporen in het culturele leven, maar vaak óók in het bedrijfsleven, ruimschoots hebben verdiend, en die garant staan voor toegankelijke, inspirerende, geestige, enthousiasmerende en altijd onvergetelijke lezingen en presentaties.

Voor boekingen van de hiernavolgende sprekers kunt u contact opnemen met de INFODESK: 010-433.33.22

Colofon Dit is een uitgave van Bertram & de leeuw Uitgevers en Speakers Academy® Redactie en samenstelling: Jasper Henderson foto’s auteurs: Amke, Bob Bronshoff, Keke Keukelaar, Vivianne Sassen, Ron Zwagemaker, Victor Schiferli

THOMAS VAN AALTEN

EVA POSTHUMA DE BOER

Schrijven voor de toekomst

Geëngageerde rasverteller

Thomas van Aalten is een schrijver die zijn tijd ver vooruit is. of in ieder geval allerlei mogelijke tijden toelaat in romans die nochtans stevig in de werkelijkheid zijn verankerd. In zijn nog jonge carrière schreef hij reeds vijf romans, waarvan Sneeuwbeeld (2000) de eerste is, en De onderbreking de voorlopig meest recente. Al zijn verhalen worden bevolkt door dolende mensen, ten prooi aan visioenen en geconfronteerd met een wereld die voortdurend anders is dan ze denken. Van Aalten neemt iedereen moeiteloos mee in zijn tomeloze fantasie, naar een punt waarop de lezer niet meer weet wat werkelijkheid is en wat ﬁctie. Van Aalten heeft een neus voor de allernieuwste technologieën en de toepassingen daarvan in de nieuwe media. Zo was hij de eerste nederlandse auteur die een roman voor de mobiele telefoon schreef en is hij een actief medewerker van diverse blogs en websites. Sinds 2009 is hij docent Crossmediale Journalistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Samen met zijn studenten werkt hij daar aan de toekomst van de journalistiek en de media.

In een tijd waarin de roep om meer engagement in de literatuur steeds luider klinkt, lijken de romans van schrijfster Eva Posthuma de Boer perfect op hun plaats te zijn. In haar meest recente roman, Lichthart, combineert ze een meeslepend verhaal over een jonge vrouw die wordt geconfronteerd met haar werkelijke afkomst, met de schrijnende omstandigheden van het dagelijks leven in Zuid-Afrika vol armoede, geweld en aids. Voor deze roman deed ze uitgebreid onderzoek tijdens een verblijf van enkele maanden in Johannesburg en Kaapstad. De subtiele balans tussen lichtvoetigheid en ernst werd opgemerkt en gewaardeerd: Lichthart beleefde tot nu toe vier herdrukken en de auteur werd door ECI opgenomen in de prestigieuze reeks ‘Schrijvers van nu’. Eerder publiceerde Eva samen met vriendin Sanne Wallis de Vries het openhartige brieven- en interviewboek Rinus aan de rekstok. Hierin trachtten ze niets minder dan de mannelijke ziel bloot te leggen en in brieven over hun angsten, twijfels, ambities en geluk spaarden ze ook elkaar niet. In de roman Eindeloze dagen beschrijft Eva op ontroerende wijze de zoektocht van een jonge vrouw naar haar eigen identiteit. naast schrijver is Eva producent van onder meer theatergroep nUHR, met o.a. Viggo Waas en Peter Heerschop. ook bedacht ze de enige echte literaire publieksquiz van nederland, Pulp & Fictie, waarmee ze furore maakte op de Parade en die binnenkort ook op televisie te zien is. Eva is niet alleen solo te boeken, maar ook met Aaf Brandt Corstius, liesbeth Staats en nellerike de Voogd in een lunchvullend literair programma.

Zijn bevindingen zijn gepubliceerd in het boek Crossmediale journalistiek. Hierin bepleit Van Aalten dat met het langzaam wegvallen van de ‘oude’ media, zoals kranten en tijdschriften, de kwaliteitsjournalistiek niet verloren hoeft te gaan. Het is tijd voor de crossmediale journalistiek, die gebruik maakt van de nieuwste platforms als ‘tablets’, iPhones en blogs, waarop met behulp van tekst, audio, video en foto werk van hoogwaardige kwaliteit gepresenteerd kan worden. Van Aalten is een van de eigenzinnigste en ‘modernste’ schrijvers van nederland en zal als gespreksleider of deelnemer een zeer relevante aanwinst zijn voor elk debat op het gebied van nieuwe media en journalistiek.

onderwerpen • Ontwikkelingshulp • Reizen • Identiteit • Het moderne leven

onderwerpen • Crossmediale journalistiek • Nieuwe media • Schrijven 2.0

thomasvanaalten@speakersacademy.eu

evaposthumadeboer@speakersacademy.eu

‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY - 131

CONNY BRAAM

RENÉ BROUWER

Verborgen verhalen

Antwoorden op de Grote Vragen

Voordat ze een bestsellerauteur werd, leidde Conny Braam een roerig politiek leven. na haar ontmoeting met Zuid-Afrikaanse ballingen richtte ze de Anti-Apartheidsbeweging nederland op en was jarenlang het nederlandse gezicht van de strijd tegen ongelijkheid en onderdrukking. na de vrijlating van nelson Mandela schreef ze Operatie Vula, over haar betrokkenheid bij het Zuid-Afrikaanse verzet. Sindsdien werkt ze aan een oeuvre dat wordt gekenmerkt door een grote drang de waarheid bloot te leggen, die vaak lange tijd wordt weggestopt omdat ze niet altijd even ﬂatteus is. Zo verscheen in 2000 het eerste deel van de Abrahamtrilogie, De woede van Abraham. De trilogie bestrijkt de eeuw waarin het noordzeekanaal wordt gegraven en belicht de levens van de inwoners van IJmuiden, een plek die tijdens de Tweede Wereldoorlog het decor vormde van een van de grootste doofpotaffaires in de nederlandse geschiedenis. naar aanleiding van het derde deel, Het schandaal, is onlangs een wetenschappelijk onderzoek naar de affaire gestart. Een andere verborgen kant van ons nationaal verleden heeft Braam op onvergetelijke wijze gestalte gegeven in De handelsreiziger van de Nederlandsche Cocaïne Fabriek. na langdurig onderzoek ontdekte Braam dat nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog de grootste cocaïneproducent ter wereld was. “We hebben niet alleen genoten van de roman, maar ook van alle feiten die erin staan”, zeiden Pauw & Witteman tijdens een gesprek over dit opzienbarende verhaal. Conny Braam geeft veel lezingen over haar ervaringen met de ondergrondse strijd tegen apartheid, maar ook over haar zoektochten in archieven en de soms ontluisterende verhalen die daar verborgen liggen. Braam is een bevlogen spreekster die laat zien dat de waarheid vaak net iets anders is dan we denken.

Wat is het goede leven? Wat is een rechtvaardige samenleving? Het zijn vragen waar we in het dagelijks leven allemaal mee te maken hebben. filosoof en jurist René Brouwer bestudeert de klassieke antwoorden op deze grote vragen. De allereerste antwoorden leidden al snel tot nieuwe vragen: kan de mens naar eigen inzicht een juist antwoord geven, of zouden er daarvoor onafhankelijke maatstaven zijn? Brouwers aandacht richt zich vooral op de Stoa, een denkrichting die zo’n 2300 jaar geleden ontstond en die in het debat over de onafhankelijke maatstaf een intrigerende tussenpositie innam. De antwoorden die de Stoa op de grote vragen naar het goede leven en de rechtvaardige samenleving geeft, zijn nog steeds van belang, of het nu gaat om bijvoorbeeld haar op Socrates geïnspireerde kunst van het goede leven, of haar bijdrage aan een theorie van mensenrechten. Brouwer is gepromoveerd aan de University of Cambridge en doceert momenteel rechtsﬁlosoﬁe aan de Universiteit Utrecht, waar hij ook onderzoek doet naar de interpretatie van wijsheid en rechtvaardigheid bij de Stoa, de oorsprong van die interpretatie bij Socrates, de herontdekking van de Stoa in de 16e en 17e eeuw, en de relevantie daarvan in de 21e eeuw. over deze onderwerpen heeft hij verschillende publicaties op zijn naam staan in onder andere Oxford Studies in Ancient Philosophy, Proceedings of the Cambridge Philological Society en Grotiana. Als geen ander is René Brouwer in staat deze fascinerende en altijd actuele materie voor een breder publiek toegankelijk te maken, of het nu studenten zijn of de bezoekers van een symposium of presentatie. En wie weet: misschien krijgt u de antwoorden die u altijd al had willen hebben.

onderwerpen • Apartheid/Zuid-Afrika • Onderzoek • De Nederlandse overheid • Idealisme

onderwerpen • Wijsbegeerte • Levenskunst • Rechtvaardige samenleving, mensenrechten • De Stoa

connybraam@speakersacademy.eu

132 - ‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY

renebrouwer@speakersacademy.eu

KARIN GIPHART

ET TU, BRUTA! Lunchvoorstelling

Aanstekelijk multitalent

Vier vrouwen met jaloersmakend werk, een druk sociaal leven, begerenswaardige echtgenoten (die koken, strijken, wassen en geen beroerde minnaars zijn) en, jawel: kinderen. Kortom, de perfecte blauwdruk van de moderne vrouw die het allemaal heeft. Hoewel… In Et tu, Bruta!, een unieke voorstelling voor lunch, borrel of presentatie, bespreken – in willekeurige samenstelling – Eva Posthuma de Boer, nellerike de Voogd, liesbeth Staats en Aaf Brandt Corstius op openhartige en schaamteloze wijze hun intense, soms ingewikkelde, altijd voortrazende maar nooit saaie levens met elkaar. Ze doen dat in brieven die de toehoorders laten schaterlachen van herkenning, fronzen van verbazing en, ja, stiekem naar het papieren servetje doen grijpen van ontroering. Et tu, Bruta! is een hilarische maar vaak ook ontroerende voorstelling voor het hele bedrijf (m/v), van de kantinejuffrouw tot het middelmanagement, en van de schoonmakers tot de CEo. Het enige waar u voor op moet passen is dat u niet vergeet te eten…

In 2005 denderde Karin Giphart de nederlandse letteren binnen met de hilarische maar ook ontroerende schelmenroman Maak me blij. In korte tijd werden er van dit debuut over de explosieve relatie tussen twee jonge vrouwen in Amsterdam meer dan 10.000 exemplaren verkocht. Sindsdien is ze een veelgevraagd schrijfster voor bladen als Esta, Viva, AvantGarde en Red, en publiceerde ze nog twee succesvolle romans. Gip is een echt multitalent. Sinds enkele jaren timmert ze ook als singer-songwriter aan de weg. Ze bracht ze twee cd’s uit, And she bites en Recapture, en dit najaar ligt er een nieuwe in de winkel. Ze geeft optredens, workshops en lezingen in het hele land over uiteenlopende onderwerpen als feminisme, populaire cultuur, leesbevordering en stage presence. Sinds vorig jaar is Gip ook op tv te zien. Eerst als presentator van het boekenprogramma Uitgelezen op cultuurzender Het Gesprek, tegenwoordig als een van de vaste gasten in het programma De Recensenten en als columniste van het AVRoprogramma Gehaktdag. of het nu gaat over boeken, muziek, nieuwe media, vreemde culturen of aﬂevering 11, seizoen 2 van Buffy the Vampire Slayer, Gipharts enthousiasme is altijd oprecht en gegarandeerd aanstekelijk.

Eva Posthuma de Boer is schrijfster en theaterproducent. In 2009 verscheen haar meest recente roman, lichthart nellerike de Voogd is theatermaakster en schrijfster. Ze trad vele jaren op met cabaretduo Zusje Voogd. Momenteel toert ze met Vet Kindercabaret 2 door het land.liesbeth Staats is tv-journalist. Presenteerde jarenlang Het Jeugdjournaal en is sinds twee jaar verslaggever en presentator van Eenvandaag. Aaf Brandt Corstius is columniste van de Volkskrant en auteur van o.a. Dan ook maar meteen een jurk aan (cursief!) en Het handboek voor de moderne vrouw (met Machteld van Gelder).

onderwerpen • Subculturen • Muziek • Nieuwe media • Literatuur • Columns schrijven • Leesbevordering • Populaire cultuur

Fotograﬁe: Victor Schiferli

onderwerp • Het Hele Leven

ettubruta@speakersacademy.eu

karingiphart@speakersacademy.eu

‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY - 133

ERIK JAN HARMENS

ERNEST VAN DER KWAST

CEO & dichter

Goochelaar met de werkelijkheid

Erik Jan Harmens leidt op zijn zachtst gezegd een dubbelleven. overdag is hij een van de directeuren van het toonaangevende Citigate first financial, een adviesbureau dat is gespecialiseerd in ﬁnanciële en corporate communicatie. Hij geeft leiding aan een team dat kwantitatieve en kwalitatieve media-analyses uitvoert voor zestig bedrijven in binnen- en buitenland. Maar naast dat werk heeft hij zich ontpopt tot een van de spraakmakendste dichters van nederland.

Ernest van der Kwast is een van de grootste talenten in de nederlandse literatuur. nadat hij deﬁnitief met zijn studie ﬁscale economie is gestopt, zet hij in 2004 tout literair nederland op het verkeerde been met het door hem aangedreven collectief Yusef el Halal. En na Soms zijn dingen mooier als er mensen klappen, zijn debuut onder eigen naam, doet hij het nog eens dunnetjes over met Stand-in, een roman die hij schrijft voor de acteur Sieger Sloot.

In 2002 werd hij de eerste nederlandse kampioen Poetry Slam en een jaar later lag zijn debuut In menigten in de winkel, dat in no time een cultstatus verwierf. In de jaren daarna volgden Underperformer en Gospels en psalmen en verscheen zijn eerste roman: Kleine doorschijnende man. Hij stelde een bloemlezing samen met werk van de nieuwe nederlandse dichters, Ik ben een bijl, en recenseerde poëzie voor Trouw, Het Parool en De Groene Amsterdammer. Dat Harmens een menigte mensen moeiteloos aankan, is een understatement. Hij trad honderden keren op en deed de meest uieenlopende locaties aan, van achterzaaltjes in jeugdhonken tot schouwburgen en theaterzalen. Als dagvoorzitter, interviewer en corporate poet – schrijver van ‘bedrijfsgedichten’ in opdracht - combineert hij op unieke wijze zijn werk in de ﬁnanciële sector met zijn dichterschap. Harmens is een man met een brede kennis van zowel de wereld van de economie als die van de poëzie. Met een aanstekelijk enthousiasme laat hij zien dat beide werelden zich prima met elkaar laten verenigen.

Dit jaar zette Van der Kwast (voorlopig?) een punt achter de maskerades met zijn boek Mama Tandoori, een hartverscheurend autobiograﬁsch verhaal over zijn Indiase moeder. In korte tijd werden 15.000 exemplaren verkocht en volgend jaar wordt de roman verﬁlmd. net als de hoofdpersonen van zijn boeken heeft Van der Kwast de neiging om alle dingen in het leven net even mooier te maken. Hij organiseert al jaren in thuishaven Rotterdam het literaire evenement Nur Literatur en in de zomer het spektakel Gooi een tomaat naar een schrijver & een roos naar de zangeres; de opzet van deze avonden is wat de titel belooft.

onderwerpen • Identiteit • Verbeeldingskracht • Feit en ﬁctie

Fotograﬁe: Keke Keukelaar

onderwerpen • Corporate poems • Financiële strategie • Het belang van poëzie • Economie • Dagvoorzitter

Voor een boek is de werkelijkheid niet heel erg interessant, belangrijker is wat je ermee kunt doen. Van der Kwast verstaat de kunst uit het kleinste voorval het maximale te halen; alsof elke anekdote erop wacht door hem tot een echt verhaal gemaakt te worden. Zijn boeken getuigen hiervan, maar hij kan het ook live: van elke bijeenkomst, presentatie, borrel of lunch maakt hij een onvergetelijke gebeurtenis.

erikjanharmens@speakersacademy.eu

134 - ‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY

ernestvanderkwast@speakersacademy.eu

CHRISTINE OTTEN Een leading lady voor de 21e eeuw Christine otten weet hoe onze levens dag na dag gevormd worden door de mensen die we ontmoeten, de verhalen die we van hen horen. In haar romans en verhalen probeert ze een antwoord te vinden op de vraag wat ‘identiteit’ precies is en waarom we zijn wie we zijn. Ze wordt gerekend tot een van de belangrijkste auteurs van haar generatie. Christine begon haar schrijfcarrière als journalist bij De Groene Amsterdammer en Vrij Nederland. In 1995 debuteerde ze met de roman Blauw metaal, die meteen werd genomineerd voor de Debutantenprijs. Ze brak door met de roman De laatste dichters, gebaseerd op de levens achter de militante AfroAmerikaanse dichtersgroep The last Poets. Voor dit boek trok ze naar de getto’s en drugsholen van Amerika om door te dringen tot de achterkant van de American Dream. Het boek werd genomineerd voor de libris literatuur Prijs. Haar meest recente roman is In wonderland, een indringende pageturner die is gebaseerd op de beruchte RaRa-affaire. Haar werk wordt geroemd om de zeer muzikale, dwingende stijl, die de lezers, en tijdens voordrachten de luisteraars, volledig meezuigt in het verhaal. ook als interviewer heeft Christine haar sporen ruimschoots verdiend. Ze sprak met grootheden als nick Cave, Willem Dafoe, John Cale en Pete Townsend, en was te gast bij vrijwel alle grote festivals in nederland, zoals Crossing Border, Wintertuin en lowlands. op een onnadrukkelijke, bijna terloopse manier weet Christine in zowel haar literaire werk als in haar interviews grote thema’s en onderwerpen aan te snijden, die de lezer en luisteraar aan het denken zetten. “Christine otten is een schrijver om te volgen”, zei Adriaan van Dis. En zo is het. onderwerpen • Verenigde Staten • Identiteit • Popmuziek • Hoe kunst de werkelijkheid kan beïnvloeden

MICHIEL PEEREBOOM, PIETER JOUKE EN VICTOR MASTBOOM Humor op de werkvloer The Office, een van de grootste tv-hits van het afgelopen decennium, liet op meedogenloze wijze zien wat u elke dag door moet maken in uw kantoortuin te Hoofddorp. Sympathie, afschuw, mededogen, moordzucht – geen enkele emotie bleef u als kijker bespaard, want u herkende het allemaal zo goed. En gelukkig moest u er ook vreselijk om lachen. Michiel Peereboom, Pieter Jouke en Victor Mastboom zijn drie komieken die als geen ander de ernst van humor op de werkvloer begrijpen. Vanuit hun eigen ervaring en verwondering schreven ze de bestseller Koning van de koffieautomaat - Een succesvolle carrière op de werkvloer, een boek met alle tips voor hoe u dankzij humor uw werk kunt overleven. Al snel volgde een handboek over een onderwerp waar de heren ook al verstand van hebben: Koning van de kraamkamer - Handboek voor aanstaande vaders. Momenteel leggen ze de laatste hand aan Koning van de kist - Handleiding voor het hiernamaals – de titel spreekt voor zich. Tijdens hun optredens – die ongeveer drie kwartier duren, dus perfect voor een borrel- of lunchprogramma - verrassen ze de toehoorders met hun originele kijk op de wereld. Desgewenst wordt de voorstelling toegespitst op de wensen van uw bedrijfs-jubileum? Aandeelhoudersvergadering? Massaontslag? De mannen voelen zich thuis op elk podium en onder alle omstandigheden. Pieter Jouke heeft zijn leven als arbeids- en organisatiepsycholoog ingeruild voor een bestaan als komiek, presentator, schrijver en acteur. Het grote publiek leerde hem afgelopen jaar kennen als een van de presentators van CQC. Michiel Peereboom heeft zich na zijn artsenopleiding gespecialiseerd als tekstschrijver, theatermaker en videoproducer. Zijn teksten en video's worden in diverse tv-programma's gebruikt. Victor Mastboom is tekstschrijver en programmamaker. Hij werkt voor onder andere De Wereld Draait Door en is eindredacteur van het jeugdprogramma Supernick. onderwerpen • (Over)leven op kantoor dankzij humor • (Over)leven als aanstaand vader dankzij humor • De dood overstijgen dankzij humor

christineotten@speakersacademy.eu

michielpietervictor@speakersacademy.eu

‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY - 135

PULP & FICTIE

MARTIJN SANDERS

De leukste literaire quiz van Nederland Pulp & fictie is een literaire quiz waar nou eens íédereen aan mee kan doen. In het spel strijden twee schrijvers tegen elkaar én tegen de zaal. Met associatieve vragen in de ‘Snelle ronde’, literaire kennisvragen in de ‘Beginzinnenronde’, hilarische fragmenten in de ‘Pulp of fictie-ronde’ (kun jij het verschil horen tussen Echte literatuur en Pulp?) en als er tijd is het ‘Achterflapmoment’ (welk boek hoort bij de voorgelezen achterflap?). Met als uitsmijter ‘Het leven is verrukkulluk’, de enige echte literaire hit. De vragen worden gesteld door een zeer professionele quizmaster uit de wereld van cabaret, toneel en film – bijvoorbeeld frank lammers – en de antwoorden worden (hopelijk) gegeven door telkens twee echte schrijvers. Pulp & Fictie is bedacht door schrijfster Eva Posthuma de Boer en staat wegens groot succes in de zomer van 2010 wederom op het rondreizende theaterfestival De Parade. Er wordt druk gewerkt aan een pilot voor televisie. Doe mee, denk mee, zing mee!

De creatieve ondernemer en de ondernemende cultuur ‘ondernemerschap is het maken van nieuwe combinaties.’ Het is een wijsheid die ongetwijfeld boven alle bureaus heeft gehangen waar Martijn Sanders ooit achter zat te werken. Al zijn hele imposante carrière lang probeert Sanders het artistieke en het zakelijke dichter bij elkaar te brengen dan in het calvinistische nederland doorgaans gebruikelijk is. Inmiddels heeft hij bewezen dat beide werelden elkaar volstrekt niet hoeven te bijten, en dat ze elkaar zelfs heel goed kunnen versterken. Want, zo zegt hij zelf: “Marketing bedrijven voor een groot festival gaat volgens dezelfde wetten als het verkopen van een scheerapparaat.” Sanders weet waarover hij spreekt. Hij deed een schat aan ervaring op bij Het Concertgebouw, waar hij bijna 25 jaar lang directeur was. Daarnaast was hij jarenlang voorzitter van de AVRo. Momenteel is hij actief als cultureel intendant voor nederland voor de Expo in Shanghai en is hij voorzitter van o.a. de Erasmusprijs, de Vereniging Rembrandt, het Internationaal franz liszt Pianoconcours en het Holland festival. In al deze functies pleit hij voor meer entrepreneurschap in de culturele wereld enerzijds en meer creativiteit in het bedrijfsleven anderzijds. Een van de meest geslaagde voorbeelden hiervan zag Sanders bij het Mahlerfeest in 1995, dat dankzij een uitgekiend samenspel tussen ondernemerschap en creativiteit uitgroeide tot het grootste en meest succesvolle klassiekemuziekfestival in nederland. Door zijn enorme praktijkervaring is Martijn Sanders als geen ander in staat zijn ideeën tijdens lezingen en presentaties op een publiek over te brengen. Geen droge theoretische voordrachten, maar gloedvolle verhalen uit de praktijk van een man die onvermoeibaar de mooiste kunst aan het grote publiek wil presenteren. onderwerpen • Marketing en cultuur • Creatief ondernemerschap • Transparante en verantwoordelijke governance

P&ulp De Grote Boekenquiz 2009 Quizmasters:

Frank Lammers Peter Heerschop pulpenfictie@speakersacademy.eu

Muziek:

Lokatie:

‘t Zaaltje

136 - ‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY

Wouter Planteijdt Viggo Waas

Data: woensdag 12

martijnsanders@speakersacademy.eu

JAN WILLEM SIEBURGH

FRANK STARIK

Een instituut van formaat

Stadsdichter van Amsterdam

Jan Willem Sieburgh is zakelijk directeur van een van de imposantste en meest tot de verbeelding sprekende instituten in nederland: het Rijksmuseum te Amsterdam. Hij is verantwoordelijk voor ﬁnanciën, HRM, ICT, facilitair bedrijf, beveiliging en winkels & merchandising. Sieburgh is daarnaast vaak actief betrokken bij de ontwikkeling van innovatieve concepten voor het museum. niet voor niets werd hij in 2009 door professionals op dit gebied uitgeroepen tot ‘Marketeer van het Jaar’. Dergelijke lof is gezien zijn achtergrond niet verwonderlijk. Sieburgh is een expert op het gebied van marketing en communicatie. Voordat hij de museumwereld instapte, was hij twintig jaar actief in de reclamewereld. Hij werkte voor verschillende nationale en internationale bureaus, en met klanten als Heineken, KPMG, Philips, Renault, Robeco, Shell en Unilever. Zijn jarenlange ervaring in het bedrijfs- en culturele leven wendt hij al geruime tijd aan bij de invulling van diverse bestuursfuncties. Hij was onder andere penningmeester van de Beroepsvereniging nederlandse ontwerpers (Bno) en voorzitter van het bestuur van de Museumnacht Amsterdam. op dit moment is hij voorzitter van de Raad van Toezicht van Digitaal Erfgoed nederland (DEn, het instituut dat de kwaliteit van digitalisering en digitale dienstverlening in de erfgoedsector bevordert en bewaakt), lid van het bestuur van de Stichting Democratie en Media en lid van de Creative Board die de stad Amsterdam adviseert bij het realiseren van zijn doelstellingen. Sieburgh is een zeer ervaren spreker die complexe materie op het gebied van marketing en communicatie op een heldere en toegankelijke wijze kan presenteren. Als een van de onvermoeibare grondleggers van Het nieuwe Rijksmuseum is hij in staat mensen te inspireren en te enthousiasmeren.

‘Een heerlijke man met een zeer goed karma’, noemde liefhebber Xaviera Hollander hem. En de achterﬂap van zijn laatste bundel vermeldt: ‘Een van de hardst werkende mannen in de amusementsindustrie.’ Waarvan akte: Starik is dichter (tien bundels, meest recent Songloed en Victoria), schrijver (De gastspeler, en dit najaar verschijnt een verzameling essays onder de titel De humor van het theezakje) en beeldend kunstenaar. Vorig jaar werd hij bekroond met de prestigieuze Amsterdamprijs voor de Kunst en eerder was hij genomineerd als ‘Amsterdammer van het Jaar’. Starik is wat je zonder ironie een bevlogen kunstenaar kunt noemen; hij gelooft in ‘nuttige’ kunst, met een maatschappelijke functie. Hij is de aanstichter en motor van het project ‘De eenzame uitvaart’: mensen die zonder verwanten of bekenden sterven, worden tijdens hun laatste tocht begeleid door een dichter. Verschillende nationale radio- en tv-programma’s besteedden aandacht aan dit bijzondere initiatief. Dit voorjaar werd hij benoemd tot de vierde Amsterdamse Stadsdichter, een functie die tot nu toe schitterende gedichten opleverde over het afscheid van Job Cohen, de werkzaamheden aan het Stedelijk Museum en de grachtengordel als Werelderfgoed. De Stadsdichter is een gedreven performer. Jarenlang ging hij stad en land af met zijn band de Willem Kloos Groep. Solo stond hij op grote festivals als Crossing Border, Wintertuin en lowlands, maar ook op tientallen literaire avonden in nederland en België. Zijn optredens laten niemand onberoerd en na aﬂoop gaat het publiek naar huis met een frisse blik op de wereld.

onderwerpen • Marketing, communicatie • Innovatieve concepten • Nieuwe ontwikkelingen in ICT • Cultureel erfgoed

janwillemsieburgh@speakersacademy.eu

onderwerpen • Opdrachtgedicht voor jubileum, afscheid etc. • Algemeen nut van kunst • De stad Amsterdam • ‘De eenzame uitvaart’ • Gedichten schrijven op maat

frankstarik@speakersacademy.eu

‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY - 137

RENÉE STEENBERGEN

JUDITH UYTERLINDE

De nieuwe mecenas

Openhartige verhalen over de laatste taboes

In een tijd waarin de overheid steeds meer bezuinigt op kunstsubsidies, bouwt de kunstwereld hoe langer hoe meer op de ﬁnanciële ondersteuning van particulieren. Een specialist op het gebied van verzamelen, mecenaat en fondsenwerving is dr. Renée Steenbergen. Van huis uit kunsthistoricus, richt ze reeds twintig jaar lang haar aandacht op deze cruciale pijlers van de (internationale) moderne kunst. Ze schrijft erover in NRC Handelsblad, Het Financieele Dagblad en Vrij Nederland, en publiceerde twee boeken over deze onderwerpen: het standaardwerk over verzamelaars Iets wat zo veel kost is alles waard, en De Nieuwe Mecenas. “Een belangrijk boek”, oordeelde Ronald Plasterk over de laatste titel, waarin Steenbergen als eerste in nederland de grote gevers in kunst en cultuur beschrijft. Steenbergen heeft een bloeiende adviespraktijk: musea, banken, verzekeringsmaatschappijen, internationale kunstbeurzen en universiteiten – zoals het Stedelijk Museum, Sponsoren Singer Museum, Teylers Museum en Het Concertgebouw – weten haar te vinden voor een analyse van de stand van zaken op de kunstmarkt, de werving van major donors en het virus dat verzamelen heet. Daarnaast stelde ze als gastcurator diverse exposities samen met kunst uit particulier bezit. Steenbergen heeft ruime ervaring in het voor het voetlicht brengen van haar kennis. Ze is een gedreven spreker – ook in het Engels - en is om die reden een graag geziene gast op congressen en symposia, bij businessclubs en in musea. Kenners, leken en geïnteresseerde liefhebbers weet ze stuk voor stuk te boeien met verhalen over verzamelen en verzamelgeschiedenis.

Moeder, carrièrevrouw, echtgenote, schrijver van bestsellers: Judith Uyterlinde is een van de powervrouwen in de nederlandse literatuur. Ze was redacteur van De Bezige Bij en uitgever bij Meulenhoff, gespecialiseerd in de nederlandse en Zuid-Amerikaanse literatuur. Tegenwoordig maakt ze literaire programma’s en organiseert ze auteursontmoetingen voor onder meer festivals. Tijdens deze evenementen treedt ze vaak op als gespreksleider en interviewer, in het nederlands, Engels, frans en Spaans. Maar Uyterlinde is bovenal de auteur van twee boeken die in een mum van tijd (internationale) bestsellers werden. In 2001 verscheen Eisprong - een verhaal over liefde en het verlangen naar een kind. Dit aangrijpende, persoonlijke verslag van een onvervulde kinderwens werd in meer dan twintig landen vertaald – internationale collega-auteurs als Karin Slaughter en Alexandra fuller sloten het boek in hun hart. In 2010 verscheen De vrouw die zegt dat ze mijn moeder is, opnieuw een autobiograﬁsch boek, waarin het verhaal over de adoptie van haar eerste kind is verweven met een speurtocht naar haar joodse familiegeschiedenis. “Een diep menselijk, warm verhaal. Het is alsof ze bij je aan de keukentafel zit en vertelt over haar familie”, schreef nelleke noordervliet over de roman. En dit is precies Uyterlindes kracht: op een lichtvoetige manier onderwerpen bespreekbaar maken die nog altijd met taboes zijn omgeven.

Fotograﬁe: Keke Keukelaar

onderwerpen • Verzamelen • Mecenaat • Fondsenwerving • Kunst en cultuur

onderwerpen • Adoptie • Joodse familiegeschiedenis • Omgaan met verlies • Levensverhalen

reneesteenbergen@speakersacademy.eu

138 - ‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY

judithuyterlinde@speakersacademy.eu

THOMAS VERBOGT

LEON VERDONSCHOT

Geboren voor het verhaal

(Not) only rock & roll

“Thomas Verbogt schrijft prachtboeken die je in één keer uitleest”, schreef Youp van ’t Hek. En zo is het: de verhalen en romans van Verbogt behandelen onderwerpen die iedereen aangaan, zoals de liefde, vriendschap en de dood, en zijn geschreven in een zeer toegankelijke, dwingende stijl. niets is zomaar wat het is, volgens Verbogt schuilt er achter elk detail en achter elke kleine gebeurtenis een verhaal. Zijn werk omvat inmiddels ruim 25 romans, verhalenbundels en toneelstukken, waarvan het meest recent de romans Eindelijk de zee en Verdwenen tijd, dat werd genomineerd voor de libris literatuur Prijs 2009. Een echte ‘Man der letteren’, zo zou je hem ook kunnen noemen. Want naast zijn literaire werk schrijft hij al jarenlang elke dag een column in De Gelderlander, recenseert hij nieuwe literatuur op tv-zender Het Gesprek, is hij redacteur van het tijdschrift KortVerhaal en begeleidt hij jonge auteurs bij hun eerste schreden op het schrijverspad. Verbogts werk kent al vele bekende bewonderaars, zoals Van ’t Hek, Huub van der lubbe, Thomas Rosenboom en Arnon Grunberg, en sinds de nominatie voor de libris Prijs volgt de rest van nederland. Tijdens zijn vele zwierige, geestige maar vaak ook ontroerende optredens in theaters en boekhandels in het hele land weet hij in no time alle bezoekers voor zich te winnen.

Alleskunner: journalist, presentator, schrijver, radiomaker en columnist. Schreef zinderende stukken over ontmoetingen met muziekgrootheden voor Revu, Volkskrant Magazine en De Groene Amsterdammer, waarvoor hij de Pop Pers Prijs ontving, presenteert zijn eigen muziekprogramma oeverloos op Kink fM en bereikte het grote publiek als presentator van De Nationale Wetenschapsquiz, Wereldgasten, Wat heet! en Iets met boeken. onder de ‘V’ in de boekenkast moet er inmiddels plaatsgemaakt worden voor zes Verdonschot-titels, zoals zijn mooiste muziekontmoetingen in Hart tegen hart, de eerste nederlandse rockroman Denvis, maar ook de biograﬁe van onze nationale afkickspecialist, Keith Bakker. Wat opvalt aan al deze titels is Verdonschots zoektocht naar het tomeloze, de overgave, de hartstocht waarmee mensen zich kunnen verliezen in muziek, boeken, en soms het leven zelf. Die energie weet Verdonschot zelf als geen ander over te brengen op een publiek. Hij stond eerder op lowlands, het Bevrijdingsfestival en De Parade, en zal dit najaar met maar liefst twee shows door het land reizen: samen met kunstbroeder nico Dijkshoorn in Ook voor vrouwen, en als verhalenverteller tijdens de jubileumtournee van Rowwen Hèze.

onderwerpen • De tragiek en het absurde van alledag • Hoe schrijf ik een column? • In alles zit een verhaal; hoe haal ik het eruit? • Popmuziek • Theater/toneel

thomasverbogt@speakersacademy.eu

onderwerpen • Popmuziek • Verslaving • Actualiteit • Politiek • Columns schrijven • Opdrachttekst t.g.v. jubileum, afscheid etc.

leonverdonschot@speakersacademy.eu

‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY - 139

ROLAND VAN DER VORST

TOMMY WIERINGA

Bevlogen communicator

Veelzijdig auteur/avonturier

Roland van der Vorst is een van de succesvolste jonge ondernemers van nederland. na te zijn gepromoveerd op ‘branding’, was hij enkele jaren voorzitter van BBDo nederland, bekend van onder andere het reclamebureau fHV-BBDo. In 2005 richtte hij met vier collega’s communicatie (-advies)bureau THEY op. Al snel kregen ze bekendheid met een grote campagne van KPn, tegenwoordig is het dankzij hun ongekende creativiteit een van de bekendste en hotste bureaus van nederland met klanten als AEGon, Vodafone, Arboned, CoffeeCompany en de nederlandse overheid. Door het Amerikaanse vaktijdschrift Adage werd THEY in 2009 uitgeroepen tot ‘Best Small Agency of the world”. Recentelijk opende THEY ook een kantoor in new Delhi, India. naast het uitzetten van de strategie voor THEY, het bedenken van campagnes, en concepten, schrijft Van der Vorst boeken over fenomenen die ons allen bezighouden. In 2007 verscheen zijn eerste boek, Nieuwsgierigheid, waarin hij op speelse en concrete wijze laat zien hoe wij elke dag worden verleid; door politici, kranten, merken en de televisie, die allemaal handig inspelen op onze aangeboren nieuwsgierigheid. In 2009 verscheen Hoop, waarin Van der Vorst laat zien hoe deze belangrijkste menselijke drijfveer in ons dagelijks leven werkt, en ons tot grootse daden aanzet. Van der Vorst is een bevlogen verteller die alle facetten van communicatie beheerst. Met hetzelfde gemak en enthousiasme weet hij zowel een kleine afdeling van een bedrijf, als een afgeladen auditorium mee te nemen in zijn verhaal. Hij gaf reeds tientallen lezingen, zoals voor Volkskrant Banen, Academie voor Management, de Baak en vele anderen.

Met recht wordt Tommy Wieringa tot de belangrijkste nederlandstalige schrijvers van deze eerste helft van de 21e eeuw gerekend. Met zijn veelzijdigheid, maatschappelijkheid en literair vernuft weet hij een breed publiek aan te spreken. In 2006 brak hij met de roman Joe Speedboot door bij het zeer grote publiek. Van deze geestige en ontroerende ontwikkelingsroman werden de afgelopen jaren ruim 300.000 exemplaren verkocht. Het boek werd genomineerd voor alle grote literaire prijzen in nederland en Vlaanderen, en bekroond met de f. Bordewijkprijs. Intussen veroverde het boek ook de rest van de wereld met vertalingen in onder andere het Hebreeuws, Koreaans, frans, Duits en Engels. Vorig jaar verscheen de opvolger Caesarion, genomineerd voor de AKo literatuurprijs, en een al even groot succes. Wieringa is een ware avonturier en bereist de hele wereld. Zijn reisverslagen zijn te lezen in o.a. NRC Handelsblad, Vrij Nederland en de Volkskrant, en werden gebundeld in Ik was nooit in Isfahaan. Daarnaast publiceert hij essays in eerder genoemde kranten en tijdschriften en geeft hij regelmatig lezingen en colleges op universiteiten in binnen- en buitenland (zo was hij in 2006 gastdocent op de TU Delft). Zijn aanstekelijke colleges over zijn onderzoek naar de oorsprong van de begeerte en de grote rol van de pornograﬁe in de moderne wereld zijn terug te lezen in De dynamica van de begeerte. Momenteel legt hij de laatste hand aan een verzameling columns onder de titel Ga niet naar zee, die in het najaar van 2010 zal verschijnen.

Fotograﬁe: Viviane Sassen

onderwerpen • Het fenomeen ‘nieuwsgierigheid’ • Het fenomeen ‘hoop’ • Merkenbeleid • Communicatie/reclame • Media

onderwerpen • Reizen • Begeerte • Natuur • Man-vrouwverhoudingen

rolandvandervorst@speakersacademy.eu

140 - ‘CULTURELE SPREKERS’ BERTRAM + DE LEEUW UITGEVERS & SPEAKERS ACADEMY

tommywieringa@speakersacademy.eu

141

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

BOEKBESPREKING

Grenzeloze mogelijkheden van het net drs. Harry Starren arnold Heertje noemt technologische vernieuwing de drijver bij uitstek in de economie. Wie de bron van welvaartsgroei zoekt komt onvermijdelijk daar uit. Lange tijd was de auto the machine that changed the world. Daarna werd de computer het icoon van de vooruitgang. nu is het internet. Bij aanvang in betekenis onderschat, daarna overschat (‘de nieuwe economie’) en nu vanzelfsprekend en onbetwistbaar de drijvende kracht achter alles en iedereen. zoals de (vracht)auto nieuwe sociale en economische structuren mogelijk maakte en grenzen deed verschuiven, zo maakte het net de mogelijkheden grenzeloos.

De auteurs Nicholas Christakis en James Fowler ontmoetten elkaar bij toeval. Of beter: zij werden aan elkaar voorgesteld door een wederzijdse vriend. Zij maakten onbewust deel uit van hetzelfde netwerk. Netwerken bepalen ons leven, scheppen onze kansen op succes én falen. Zij bepalen onze voorkeuren en meer in het algemeen ons gedrag. Veel meer dan we gemeenlijk beseffen. Dat is de these van ‘Connected’. We zijn met wie we omgaan. Dat maakt ons bepalend en bepaald. ‘Connected’ is overtuigend in de bewijsvoering. Wat het boek aantrekkelijk maakt is dat de auteurs een aantal wetmatigheden op het spoor zijn. Regel 1: we maken netwerken - onvermijdelijk. Regel: 2 netwerken maken ons - onvermijdelijk. Regel 3: onze vrienden beïnvloeden ons. Regel 4: en de vrienden van onze vrienden ook. Regel 5: het netwerk bestaat ook buiten ons om: it has a life of its own. We zijn allemaal met elkaar verbonden en we bevinden ons op maximaal zes stappen van elkaar. Onze invloed reikt drie stappen.

Uitgeverij: Balans ISBN 9789460032233

In het boek werken ze dat uitbundig, haast grenzeloos uit. Dat doet Baak-collega Menno Lanting bescheidener. Met minder wetenschappelijke pretentie, maar even nieuwsgierig. Wat bieden de sociale media ons, wat is de betekenis voor mens en organisa-

tie. ‘Connected’ biedt in mijn ogen de context voor ‘Connect’. Het leven wordt virtueel geleefd en is tijden plaatsonafhankelijk geworden. Dat heeft implicaties voor ons leven en werken. Het nieuwe werken is mogelijk dankzij internet. We kunnen plaatsen tijdonafhankelijk werken en voor wie het nog niet weet: de negen- Uitgeverij: Business Contact tot-vijf-baan staat ISBN 9789047003069 op instorten. Niet meteen, niet voor iedereen en zeker niet overal, maar toch. In ‘Het nieuwe werken ontrafeld’ brengen Ruurd Baane, Patrick Houtkamp en Marcel Knotter het fenomeen in kaart. Zij geven het context (waarom, waar) en inhoud: ‘hoe dan?’. De these van het boek is dat het nieuwe werken geen panacee is voor alle kwalen, maar dat geen enkele organisatie en geen enkele werkgever of werknemer het zich kan permitteren om het te negeren. Om tal van redenen. Internet maakt plaatsen tijdonafhankelijk werken mogelijk. Dat is de belangrijkste reden. En voor steeds meer werknemers en vrije ondernemers biedt dit kansen voor een pas-

142

sende werken leefstijl. Die, mits goed toegepast, efficienter is, effectiever en plezieriger. Voor werkgevers en werknemers. Het vergt wel het vermogen en de bereidheid de gebaande paden te verlaten en onze vooringenomenheden rond werk en - het organiseren ervan in banen en vaste werkplekken - te verlaten. Net nu we een beetje snappen hoe je een efficiënte, effectieve en plezierige werkorganisatie inricht, verandert het spel. Ik heb de neiging in die ironische situatie een godsbewijs te zien, maar dat is een uiterst persoonlijke observatie. Tegen de tijd dat we het spel begrijpen, verandert het. Leven en leren zijn twee woorden voor hetzelfde.

De conclusies van het boek zijn opmerkelijk. De harde opbrengsten van het nieuwe werken zijn evident. Grotere productiviteit, dramatische kostenbesparingen en minder milieuschade (verlaging autokilometers). Als er al nadelen zijn dan liggen die in de zachte factoren. Het vergt veranderingen, aanpassingen en doorbijten. Zichtverlies en de teloorgang van veilige routines. Voor de nieuwe generatie vanzelfsprekend maar voor de generatie die gewoon was baantjes te trekken staat Voskuils bureau op zijn kop. Jiskefets ‘Crediteurendebiteuren’ wordt een nostalgische herinnering met de koffiejuffrouw als symbool van ‘oost-west, thuis best’. Uitgeverij: Van Gorcum De koffiejuffrouw wordt ISBN 9789023245858 Starbucks en de kantoorgeno-

AcAdemy® Magazine / 2010

ten worden daar klanten genoemd. Geen collega’s, maar professionals die verbinding zoeken en in verbinding staan. Judith Herzberg schreef het al: ‘Hoeveel wordt in het winnen ook verloren’. Ook toen de koets het moest afleggen tegen de auto, bleven we hardnekkig van paardenkrachten spreken. Het stond de vernieuwing niet in de weg. Het aantal PK’s werd alleen maar groter.

nen dominant. In de war for talent zijn vrouwen de onbenutte bron. Organisaties die in staat zijn deze bron aan te boren zijn spekkoper. Dat vergt van organisaties tweetaligheid.

Sociale vernieuwing gaat trager dan technologische vernieuwing. Het is een ander woord voor gewenning. Maar als gewenning slaagt is zij hardnekkiger dan de volgende technologische vernieuwing. En staat ze die in de weg. Ingeslepen gewoontes, gebaande paden, de vooringenomenheden van de geest. Zij komen traag tot stand en moeilijk van hun plek.

De auteurs vermijden de valkuil om vrouwen beter te noemen, maar hebben oog voor het feit dat vrouwen anders zijn, anders dan mannen. De combinatie kan bedrijven onverslaanbaar en onweerstaanbaar maken. Er zijn zeven stappen die gezet moeten worden. Bewustwording in het managementteam dat het gender issue een business issue is; vergroot de kennis over de betekenis; aanvaard verzet, druk het niet de kop in; maak er business issue van en niet ‘de vrouwenzaak’; breng veranderingen aan voor je ophef maakt; en heb er geld voor over, om te laten zien dat het een zakelijk belang heeft.

In het gender issue staan die vooringenomenheden centraal. We houden ons ermee bezig omdat gewoonten ons behulpzaam zijn tot... ze ons in de weg zitten. Onze economische vooruitgang wordt gehinderd. Op een wijze die voor de betrokkenen zelf niet altijd zichtbaar is. Dat het gender issue van groot economisch belang is Avivah Wittenberg-Cox en Alison Maitland duidelijk in ‘Why women mean business’. De aandacht voor de vrouwenzaak is internationaal groeiende. En met goede reden. Vrouwen vormen een cruciale talentpool. Bovendien nemen vrouwen tot 80 procent van de consumentenbeslissingen. Bedrijven die aantrekkelijk zijn voor vrouwen positioneren zich sterker op de inkoop- en de verkoopmarkt.

‘How remarkable women lead’ laat zien hoe de leiderschapsrol door vrouwen kan worden ingevuld. Dat vergt een rijkere benadering dan gebruikelijk: het gaat om leiderschap dat behalve prestatie ook vervulling hoog in het vaandel heeft. Waarin leven en werken met elkaar worden verbonden, een geheel vormen. Dan gaat het om vijf zaken die in het boek Uitgeverij: Crown Business uitgebreid aan ISBN 978-0307461698 de orde komen.

De auteurs adresseren de vraag hoe je deze onmiskenbare voordelen kunt incasseren. Zij onderscheiden drie bronnen van vernieuwing die zij in de Amerikaanse traditie puntig formuleren. Weather, women and the web. Het klimaat gaat ons voor uitdagingen stellen die ons tot revolutionaire vernieuwingen dwingt. Het web gaat kansen bieden Uitgeverij: Jossey Bass die tot ongekende ISBN 9780470725085 mogelijkheden leiden en vrouwen zijn de onbenutte bron van voorspoed in de komende eeuw.

Meaning: zingeving en betekenisverlening. De vraag ‘waartoe’, dit alles moet helder kunnen worden verwoord en worden doorvoelt. Framing: het vermogen issues, problemen en uitdagingen in het juiste perspectief te plaatsen. Connecting: het vermogen te verbinden met lotgenoten, omdat alleen als je het niet alleen doet, het duurzaam gebeuren kan. Engaging: er in gaan staan en de verantwoordelijkheid nemen, de angst die er altijd - ook - is onder ogen zien en de uitdaging toch aangaan. Energizing: wegen vinden om energie te houden en motivatie te vinden.

Vrouwen maken de dienst uit in de economie als het om koopbeslissingen gaat. Ook als het om auto’s gaat of scheerapparaten. Maar in een klein deel zijn man-

Het boek is ongewoon concreet zonder oppervlakkig te worden en te vervallen in bloedeloze checklists die je de zin benemen stappen te zetten naar leiderschap. Dat vrouwelijk leiderschap zelfinzicht vereist toont Baak-collega Karin Jironet aan in ‘De essentie van vrouwelijk leider-

143

AcAdemy® Magazine / 2010

schap’. Gebaseerd op haar coachingservaring benoemt zij de grote thema’s waartoe wij ons moeten verhouden. De zeven zonden (en de zeven deugden) die Dante onder ogen ziet in zijn ‘La Divina Commedia’. Zo verbindt de auUitgeverij: teur de persoonlijke Het Financiële Dagblad ontwikkeling met ISBN 9789047002789 de sociale rollen die vrouwen vervullen. Het levert beproevingen waarlangs wij ons ontwikkelen en die ons de weg wijzen naar authenticiteit. Want daarin schuilt de essentie van vrouwelijk leiderschap. Drie boeken het nieuwe werken en leven en drie boeken over vrouwen in organisatie en samenleving. Om met ‘Why women mean business’ te spreken: women on the web. Dat laat het klimaat, het weer, onbesproken. Twee bronnen van revolutionaire verandering hebben we aan de orde gesteld. In zes boeken, die ik beleefd aanbeveel.

Drs. Harry G. Starren, grootmeester in management, studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht en politicologie/ bestuurskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was onder meer werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker, als universitair docent, als directeur van een onderzoeks- en adviesbureau en hij was directeur van het PAO Bedrijfs- en Bestuurswetenschappen te Utrecht. Thans is Harry Starren algemeen directeur van de Baak, Management Centrum VNONCW. harry starren@speakersacademy.eu

MEDIA

‘Maak razendsnelle WIFI-generatie mediawijs’ Steeds jongere kinderen zijn dankzij moderne spelcomputers en slimme telefoons continu online via het mobiele internet. zonder toezicht, in totale privacy. Technisch zijn ze zeer vaardig, maar sociaal-emotioneel heeft de WiFi-generatie behoefte aan begeleiding door volwassenen. Die hebben

op hun beurt bijscholing en training nodig.

“Verbieden is geen optie meer en ﬁlteren werkt niet optimaal. Kinderen hebben recht op onderwijs in mediawijsheid”, aldus Bamber Delver, samen met Liesbeth Hop auteur van het boek ‘De WIFI-generatie: de jeugd op het mobiele internet, vliegensvlug en vogelvrij’. Er is een revolutie aan de gang en veel opvoeders, maar ook overheid, bedrijfsleven én mediamakers, hebben dat nog niet door. “De veranderingen gaan razendsnel en hebben ingrijpende gevolgen voor de opvoeding, het onderwijs en het overheids- en mediabeleid”, zegt Delver. Wanneer volwassenen niet openstaan voor deze omwenteling, zijn ze straks te laat en staan ze gedeeltelijk buitenspel. “Dat is niet goed voor kinderen en jongeren. Zij kunnen emotioneel nog niet verantwoord met de media en wat ze op internet tegenkomen omgaan. Dan heb ik het over het interpreteren en verwerken van gewelddadige en seksuele beelden, maar ook over digitaal pesten, het vinden van de juiste informatie, het beoordelen van mediabronnen, veilig chatten en privacyregels. De media voeden de WIFIgeneratie mede op en beïnvloeden het zelf- en wereldbeeld van de jeugd. Als het toezicht van volwassenen wegvalt kan dat al snel schrikbarende vormen aannemen.”

Luisteren “Als ouders of jeugdhulpverleners nog denken dat zij de poortwachters zijn die als enigen seksuele voorlichting geven, lopen

ze achter de feiten aan. Hun kinderen kunnen alles over seksualiteit leren op internet. Via goede voorlichtingssites, maar ook wanneer ze (harde) porno tegenkomen. Straffen werkt niet, er over praten en kinderen de waarde van wat ze zien uitleggen wel.” Hop en Delver geven een voorbeeld over pestgedrag. Delver: “Een meisje vertelt haar ouders

Uitgever: Nationale Academie voor Media & Maatschappij. ISBN 978 9080 9076 52. Verkoopprijs: 19,95 euro www.dewiﬁgeneratie.nl

144

AcAdemy® Magazine / 2010

dat ze via een ﬁlmpje op YouTube digitaal wordt gepest. Vervolgens krijgt ze van alles over zich heen. Ze moet het ﬁlmpje eraf halen en mag vervolgens niet meer op YouTube. Dat helpt niet. Wees blij dat ze het vertelt en zeg: ‘Wat vervelend, is dat al eerder voorgekomen?’ Kom niet meteen met een oplossing of een belofte, zoals volwassenen meestal doen, maar vraag of ze zelf een oplossing heeft. Vaak is dat het geval. Erken dat. We vragen opvoeders hoe ze controleren wat kinderen en jongeren op internet doen. Een dagboek van een kind lezen doen we niet, want dat vindt iedereen ongepast. Is het dan wel geoorloofd zonder zijn of haar toestemming te controleren welke sites er bezocht zijn? Opvoeders moeten vragen of ze het mogen doen. Als het kind nee zegt, kunnen ze zeggen dat ze zich zorgen maken en vragen hoe ze er samen uit kunnen komen. Het doel is dat ouders en andere opvoeders kinderen en jongeren helpen opgroeien tot sociaal gezonde, verantwoordelijke volwassenen, waarbij we moeten beseffen dat de jeugd gewoon doorleeft, wat wij ook doen. Jongeren accepteren de bemoeienis van volwassenen, wanneer die bereid zijn te luisteren en mee te denken.”

Persoonlijk Delver en Hop hebben tijdens vakanties met hun kinderen persoonlijk ervaren hoe snel de ontwikkelingen gaan. “Ik wilde niet dat mijn zoon op de camping via zijn Playstation zou internetten, maar

hij had het WIFI-wachtwoord van een vriendje gekregen. Daar ga je met je opvoedregels. Liesbeth, met haar zoon en een vriendje in Parijs, had via de iPhone van het Koninginnedagdrama gehoord en ontdekt dat je voortdurend informatie uit de mobiele mediawolk kunt halen. Terug van vakantie zeiden we tegen elkaar: ‘Dit gaat zo snel. Als wij als ouders, overheid en mediamakers denken dat we de boel enigszins kunnen reguleren hebben we het mis. De beer is los en niet meer te vangen. Maar misschien kunnen we de beer wel temmen en kinderen en jongeren - om ze te beschermen vertellen dat die beren er zijn.” Zo is het idee voor het boek ontstaan. Zijn Delver en Hop zelf honderd procent WIFI? “Ik word er dagelijks uitgesurft door mijn zoon. Liesbeth en ik doen niet alsof we het allemaal weten. Er is een groot

verschil tussen vaardigheid en inzicht. Het belangrijkste is dat we zoveel weten dat we contact kunnen leggen met de WIFI-generatie en bereid zijn te leren. Een kind zei een keer tegen me, nadat

we uitleg hadden gegeven: ‘Oh, kunnen volwassenen ook leren dan?’ Dat vond ik net zo geweldig en leuk als het werk dat ik nu doe.”

Op de foto: Bamber Delver (links) en Liesbeth Hop (rechts)

‘Wees niet bang te laten zien dat je niet alles weet’

Tekst: Jacques geluk Fotografie: Studio alkmaar

bamberdelver@speakersacademy.eu & liesbethhop@speakersacademy.eu

145

AcAdemy® Magazine / 2010

COLUMN DOOR KOOS DE WILT

Lessen van de gehaaide ‘Coopman’ Rembrandt Meer nog dan in zijn schilderijen herkennen we Rembrandt van Rijn (1606-1669) in zijn etsen als een groot kunstenaar. Maar ook als groot zakenman! Vaak wordt het historische verhaal weggepoetst, maar tijdgenoten beschreven onze oerkunstenaar

al als een gehaaid zakenman.

Etsen hebben als voordeel dat je je klant niet hoeft te zien. Omdat Rembrandt een ongemakkelijke omgang had met zijn opdrachtgevers, was dat plezierig. Maar er waren meer voordelen. Elke ets kon je steeds weer veranderen en van elke ‘staat’ kon je zo’n 24 afdrukken maken. Het voordeel van veel in omloop zijnde etsen, was dat zo zijn werk in heel Europa bekend werd. Temeer doordat op veel van die etsen Rembrandts eigen hoofd was afgebeeld. Een mooi staaltje van actieve ‘branding’. Een bijkomend voordeel van veel afgedrukte etsen was dat die samen veel meer opbrachten dan een enkel schilderij. Dat realiseerde zich de meester als geen ander. Daarbij kwam nog dat etsen een mooie manier waren om te bouwen aan een toekomstige klantenkring. Door een ‘My First Rembrandt’-ets had de verzamelaar al een echte Rembrandt

voor hij zich een schilderij van de meester kon veroorloven. Maar je moest al behoorlijk betalen voor zo’n ets. Daar zorgde de meester zelf wel voor. Beroemd is het verhaal dat hij zelf een exemplaar van de ets ‘Christus geneest de zieken’ terugkocht voor het kolossale bedrag van honderd gulden, terwijl gewone prenten vaak voor een paar stuivers te koop waren. Een Italiaanse publicist in die tijd schreef dat Rembrandt in heel Europa afdrukken van zijn etsen zou hebben laten opkopen tegen elke prijs om zo zelf de prijzen te kunnen voorschrijven. Andere tijdgenoten gingen nog verder in het beschrijven van het commerciële talent van de meester. ‘Door de aldergeringste verandering verplichte ja dwong hy de Liefhebbers om die printjes dubbelt en drievoudig te koopen’, scheef de schildersbiograaf Houbraken in 1718. In duidelijke taal: de kunstenaar stimuleerde de verzamelwoede door steeds opnieuw wijzigingen aan te brengen in zijn etsplaten. En Rembrandt wist als geen ander dat een echte liefhebber alles wil hebben, zoals een echte Beatle-fan alle geremixte opnames móet hebben. Koos de Wilt ‘Marktstrategieën van een genie. Rembrandt inc.’, Uitgeverij Nieuw Amsterdam. ISBN: 9789046801840

koosdewilt@speakersacademy.eu

146

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

EEN ICON VAN SPEAKERS ACADEMY ®

‘Het nieuwe denken en doen’ prof. dr. Jeff B.R. Gaspersz

Uit een in 2010 door IBM verricht onderzoek onder 1500 CEO’s in 60 landen en 33 sectoren kwam naar voren dat de CEO’s creativiteit benoemden als de meest cruciale factor voor het toekomstige succes.

Mijn bijdrage in de workshops, masterclasses en seminars die ik verzorg, is dat ik een context schep waarin dat nieuwe denken en doen kan ontstaan. ’Ik ervaar dat als intens vervullend en betekenisvol werk.’

‘Dat is te begrijpen. We hebben immers onze creativiteit vooral nodig in tijden van grote uitdagingen en ingrijpende veranderingen. We kunnen dan alleen onze ambities verwezenlijken wanneer we in staat zijn oude mentale kaders los te laten en nieuw denken en doen te verkennen. Dat geldt voor organisaties, teams, en in ons persoonlijk leven. Daarnaast hebben we met ons allen vele creatieve oplossingen nodig om onze aarde bewoonbaar te houden voor ons en volgende generaties.’

Jeff B.R. Gaspersz hoogleraar (Business Universiteit Nyenrode) en adviseur innovatie en creativiteit

‘In de afgelopen 20 jaar heb ik intensief met teams, managers en professionals gewerkt om samen nieuwe kansen te ontdekken. Wat mij daarin steeds weer opvalt is de positieve actiegerichte energie die vrijkomt wanneer betrokken mensen nieuwe kansrijke ideeën genereren.’

jeffgaspersz@euronet.nl www.jeffgaspersz.com

MENS & SAMENLEVING

‘In woord en geschrift op weg naar een menselijker samenleving’ prof. dr. Anton van der Geld

Het boek ‘Je leven is van jou’ - waarin de Vlaams-Nederlandse hoogleraar en schrijver prof. dr. Anton van der Geld in tien stappen aangeeft op welke wijze de ‘psychologie van de levenskunst’ gemakkelijk onder de knie te krijgen is - beleeft alweer zijn derde druk. “Het huis van je leven, je relaties en je werk bouw je zelf. Daar wonen succes en mislukking, geluk en ongeluk samen onder één dak”, aldus Van der Geld, die zijn lezers leert zichzelf, hun relaties en hun werk te analyseren, hun gedrag te bepalen en doelen te verwezenlijken. Hij doet dat mede aan de hand van gesprekken over levenskunst met bekende Nederlanders en Vlamingen. De ‘balansdokter’ voor bedrijven en organisaties is niet alleen schrijver, maar ook een veelgevraagd spreker en columnist. Hij inspireert en confronteert zijn gehoor met een verrassend veelzijdige visie op leven en werk. Prof. Van der Geld zet zich gedreven in voor een menselijker samenleving.

Hij is Koninklijk onderscheiden in België, Nederland en Luxemburg.

BeNeLux-Europa Prijs Recent heeft prof. Van der Geld in het Kasteel van Breda de BeNeLux-Europa Prijs uitgereikt aan Eurocommissaris Neelie Kroes, Europees president Herman Van Rompuy en de Luxemburgse Eurocommissaris Viviane Reding (van links naar rechts op de foto), vanwege hun uitzonderlijke verdiensten op het gebied van internationale samenwerking, cultuur en humaniteit in Europa. De prijs is een initiatief van de Stichting BeNeLux-Universitair Centrum dat de culturele, wetenschappelijke en humanitaire samenwerking tussen Nederland, België en Luxemburg wil bevorderen. De inmiddels tienjarige BeNeLuxEuropa Prijs is eerder uitgereikt o.a. aan premier Balkenende en Pieter van Vollenhoven, de toenmalige eerste ministers Martens en Verhofstadt, de ministers Bot en Korthals Altes en voorzitter Santer van de Europese Commissie. Op zoek naar meer balans in uw organisatie? Een organisatie is eigenlijk niets anders dan een groep mensen met een gemeenschappelijk doel. Wanneer de groep uit evenwicht raakt, gaat dit ten koste van de resultaten. Balans blijkt namelijk de sleutel te zijn tot het succes van uw organisatie en uw medewerkers. Prof. dr. Anton van der Geld, Vlaams-Nederlands hoogleraar en auteur, brengt de balans terug daar waar deze dreigt te verstoren. Het resultaat is meer tevreden en gemotiveerde medewerkers, meer harmonie en toenemende resultaten. Anton van der Geld, altijd gedreven, weet zijn gehoor te inspireren, maar ook te confronteren, en heeft een verrassende en veelzijdige visie op leven en werk. Zijn boeken over ‘balans’ en over ‘leven en werk’ worden veel gelezen, en ook zijn columns. Hij is koninklijk onderscheiden in België, Nederland en Luxemburg.

Anton van der Geld (links op de foto)

antonvandergeld@speakersacademy.eu

148

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

DE NEDERLANDSE

SPREKERSATLAS

Hoe kunt u snel een spreker of dagvoorzitter boeken? • Bel +31 (0) 10-433 33 22 en u wordt direct verbonden met een consultant • E-mail uw verzoek met de spreker van uw keuze naar info@speakersacademy.eu • Vul het aanvraagformulier in op de website: www.speakersacademy.eu

149

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Bestuur, Beleid en Politiek De 3de Kamer Europa Geopolitiek

Overheid Politiek Openbaar bestuur

Zie ook: Economie & Financiën en Mens & Samenleving

Roelf de Boer

mr. Ina Brouwer

mr. Marijn de Koning

drs. Arie Kraaijeveld

drs. Joost Lagendijk

Louis Cornelisse

drs. Gijs van Loef CMC

mr. Wilfried Martens

Hans Wiegel

dr. Pascal Boniface

prof. dr. Jacques Attali

prof. Francois Bourguignon

Michiel Vos

dr. h.c. Jan Eliasson

dr. h.c. Joschka Fischer

mr. Lousewies van der Laan

Göran Persson

drs. Arend Jan Boekestijn

Alle personen in dit magazine en in deze atlas kunt u engageren voor uw congres, seminar, symposium of bedrijfsevenement. Van allen treft u een uitgebreide biografi e aan op onze website: www.speakersacademy.eu. Voor nadere informatie: Tel. +31 (0) 10-433 33 22.

150

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

drs. Sylvia Saakes

dr. Astrid von Busekist

Daniel GuĂŠguen

Vicky Marissen

Romain Bertrand

prof. John Gray

mr. Ivo Opstelten Ivo Opstelten, oud-burgemeester van Rotterdam, is al zijn hele leven lid van de VVD en sinds mei 2008 ook voorzitter van de partij. Onder zijn voorzitterschap is de VVD de grootste partij geworden tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2010. Ivo Opstelten geeft lezingen over de meest uiteenlopende onderwerpen en hij vervult graag de rol van dagvoorzitter.

151

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

Bestuur, Beleid en Politiek

mr. drs. Cees van Leeuwen

mr. Dian van Leeuwen

Vinco David

Stefan Hulman MSc

Ségolène Royal

prof. dr. Hans Luijten

dr. Nicolas Jabko

prof. dr. Dominique Moïsi

prof. dr. Amy Chua

Mira Kamdar

prof. dr. Kris Deschouwer

Foto: Stéphane Lemouton

mr. drs. George Brouwer

S P E A K E R S A C A D E M Y®

BOOKSTORE

S P E A K E R S A C A D E M Y®

BOOKSTORE

LUIGI VAN LEEUWEN EN JAN EIKEMA

INA BROUWER

‘Politiek is niet voor bange mensen. Over leiderschap en burgerschap.’

‘Aan geen gehuurde borst werd ooit een kind gevoed’

Dit boekje schetst een aanpak tegen publieke verspilling van geld en talent. De auteurs vestigen hun hoop op het nieuwe elan dat sinds de laatste verkiezingen in de Verenigde Staten voelbaar is. Ze vertrouwen bovendien op de kansen die de informatie- en communicatietechnologie biedt om de kennis van burgers te gebruiken bij de uitdagingen van de nieuwe tijd. Ook Nederland moet het nieuwe elan omarmen en kansen grijpen. Van Leeuwen en Eikema geven aan welke initiatieven daarvoor nodig zijn.

Er is een stille revolutie gaande in de westerse wereld. Vrouwen veroveren de arbeidsmarkt en de wetenschappelijke wereld. Geheel in lijn met de eigenzinnige historie doet Nederland dat in deeltijd. Hoe komt dat en wat zegt dat over de toekomst? Ina Brouwer beschrijft in haar boek hoe deze typisch Nederlandse gewoonte is gevormd door de historische ontwikkeling die verschilt van die in Zweden, Frankrijk en Engeland. Aan de hand van aangrijpende, ontroerende en soms hilarische gebeurtenissen beschrijft zij hoe het Franse minnenstelsel en de Nederlandse Gouden Eeuw werk en moederschap vormden, zoals de 19e eeuwse emigratiegolf bepalend was voor Zweden en de wereldoorlogen voor Engeland.

Uitgever: Academie service. 124 pagina’s. ISBN 978-90-5261-729-9

Uitgeverij: Thoeris. ISBN 978-90-72219-52-7 inabrouwer@speakersacademy.eu

luigivanleeuwen@speakersacademy.eu

152

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Ik werk graag met Speakers Academy® omdat ik het als een eer beschouw deel uit te maken van deze prestigieuze galerij van erkende sprekers. Ik stel dan ook graag 45 jaar ervaring in politiek en bestuur, wetenschap en schrijverij ter beschikking. Ik heb Speakers Academy® leren kennen als een uiterst professionele en snel werkende bemiddelingsorganisatie.”

“Het is een eer en een genoegen deel uit te maken van de Speakers Family. Een professioneel, betrouwbaar en meedenkend sprekersinstituut. Maar de ‘club’ van Albert en René is veel meer. Het is een organisatie van uitermate aardige en betrokken medewerkers, waarbij de mens centraal staat. Terugdenkend aan al die jaren van intensieve samenwerking rest mij een warm gevoel. Dank, we gaan nog heel lang samen door.”

drs. Ed van Thijn

dr. Steven van Eijck

Column door Roel Wolbrink

Twittiquette Hoewel Twitter al in de zomer van 2006 begon, brak de microblogservice pas drie jaar later echt door. En waar veel mensen met elkaar te maken hebben, ontstaan vanzelf sociale regels, zowel in de echte wereld als online. Dat betekent dat er inmiddels ook op Twitter bepaalde gedragsregels zijn. Twitter is een methode om jouw gedachten of bezigheden te delen met jouw followers en om berichten van anderen via een olievlek te verspreiden. Ga hier prudent mee om. Niemand zit te wachten op een mededeling dat je net onder de douche bent geweest of in de pot staat te roeren. Tenzij je het aantal followers natuurlijk beperkt tot een, maar dan kun je net zo goed gaan sms-en. Daarom hieronder enige suggesties voor beschaafd Twittergedrag. 1. De term staat nog net niet in de Dikke van Dale, maar in het Nederlands gebruiken we ‘twitteren’ als werkwoord, in het Engels ‘to tweet’. Een getwitterd bericht heet in beide talen een ‘tweet’. Mensen die twitteren worden twitteraars genoemd, of ook wel twitterati of tweeps. 2. U bent niet verplicht uw followers ook terug te volgen. Heeft u honderden volgers, dan getuigt het echter van weinig interesse noch vriendelijkheid als u zelf slechts een handjevol twitteraars volgt. Ook is het de bedoeling om te reageren op tweets die u interesseren. Het is asociaal om twitter als een message board te gebruiken alleen voor de eer en glorie van uzelf. 3. Gebruik de # om onderwerpen te markeren zodat mensen uw tweets makkelijk kunnen groeperen. 4. Iemand bedanken die zich bij u aanmeldt als follower is beleefd, maar kan dat behoorlijk veel tijd gaan kosten. Tijd die u ook kunt gebruiken om te twitteren. Wellicht kunt u beter eens reageren op een andere tweets. 5. RETWEET: Neemt u een bericht van iemand anders over, geef hem of haar dan de credits met de letters RT, zodat het duidelijk is dat het gaat om een retweet. 6. @Reply: U kunt antwoorden op andermans tweet. Maar dat kan resulteren in een lange ping-pong-conversatie die niet per se interessant is voor andere volgers. In dat geval stapt u over op de DM, de privéberichten. U kunt de persoon in kwestie natuurlijk ook even bellen (een functie van de iPhone/Blackberry die nogal onderschat is). 7. Ontspan. Het is verleidelijk om de wereld te overspoelen met uw

fantastische vondsten. Druk pas op ‘Update’ als u zeker weet dat uw tweet na 140 seconden nog steeds interessant is. 8. Iemand die twittert heeft al een aanzienlijk ego. Blijf dus bescheiden. 9.Wilt u meer kwijt dan 140 tekens, dan kunt u uw tweet in tweeën delen. Dit gaat wel voorbij aan de functie van Twitter; dat noemen we daarom een cheat-tweet. 10. Blijf net als in al uw andere online uitingen hoffelijk en zakelijk. Google indexeert tweets razendsnel en voor u het weet bent u ontslagen of door uw partner de deur uit getweet. Net als bij mail komen geschreven teksten veel minder genuanceerd over als gesproken woorden. Roel Wolbrink verzorgt lezingen over business etiquette 2.0 en meer onderwerpen. Kijk op www.speakersacademy.nl

roelwolbrink@speakersacademy.eu

153

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Communicatie & PR Netwerken

Zie ook: Marketing en Media & Journalistiek

0900-sprekers

Gijs ten Kate

mr. Hans Prakke

Angelique van ‘t Riet

Ludo Daems

Pacelle van Goethem

drs. Antoinette van Alphen

Catherine DeVrye MSc CSP

drs. Hans Hillen

Pauline Schueler

Désirée Struijk

Sylvie Verleye

Marco Bevolo

Patrick van Gils

Birgitta van Loon

Foto: Elena Platonova

prof. dr. Anne van der Meiden

Foto: Michel Mulder

Jeroen Duijvestijn

Fernand Hageman

154

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door Bernard van de Weert Harder werken? Gaan mensen harder werken als ze daartoe worden aangezet door hun managers? Ik waag dat te betwijfelen. Het in kaart brengen van de drijfveren van medewerkers is een veel bruikbaarder instrument om high performing teams te bouwen. Maar een forse brok inspirerend leiderschap aan de top van een organisatie helpt wel enorm. In mijn boek ‘We Hebben Een Beller’ doe ik uit de doeken hoe Ad Scheepbouwer zo succesvol kon zijn als kapitein-op-het-schip bij zijn turn-around van KPN. Hij behoort tot de topcategorie leiders die beslissingen nemen en impopulaire maar noodzakelijke maatregelen snel durven door te voeren. Scheepbouwer is als kind blijkbaar in een ketel met leiderschap gevallen en kon dat bij het voormalige staatsbedrijf naar hartelust botvieren. Het werd een soort droom, van scheepsjongen tot CEO. Bij de ontwikkeling van mensen speelt leiderschap een grote rol. Dit is niet alleen het leiderschap van de CEO, maar ook van alle managers daaronder. Bij Scheepbouwer zag ik een heldere, aansprekende visie. Het hele bedrijf wist waar hij heen wil en wat

dit ook in de sport gebeuren. Succesvolle voetbalcoaches zoals Hiddink en Van Gaal hebben allemaal een eigen visie over hoe het spelletje gespeeld moet worden. Wie daarin passen. En wie niet. Dat lijkt misschien haaks te staan op een ander, in mijn visie doorslaggevend aspect van succesvol leiderschap: het geven van vertrouwen aan je team. Scheepbouwer gaf je het vertrouwen, als je dat uiteraard eerst had verdiend door te doen wat je had afgesproken. Dit vertrouwen kreeg je tot de volgende review en duurde dus een maand. De review was weer het moment waaruit bleek of je nog in lijn lag met je targets en dus je afspraken ging nakomen. Hoe vaker je dit bewees, hoe meer vertrouwen kreeg je van hem. Dit gaf uiteraard weer meer zelfvertrouwen. En zelfvertrouwen is de motor van een winhij wil bereiken. Maar echte leiders hebben nend team. ook de gave om dingen simpel te maken en weten hun visie indringend te communi- Een leider van het type Scheepbouwer wordt ceren. Ad was hier een meester in. Hij zei in mijn boek zeker niet zalig verklaard. Voor gewoon wat hij van je verwachtte, uitge- elke fase is er een ideaal soort leider. Als drukt in financiële en overige kwalitatieve een organisatie zich in een groeifase betermen zoals omzet, marge, ziekteverzuim, vindt, heb je niet zoveel aan een mannetjesklanttevredenheid. putter. Nu we uit het dal van de crisis kruipen, zie je ook de behoefte toenemen aan Inspirerende leiders zoeken bovendien goe- leiders die kunnen binden en boeien. de mensen om zich heen. Scheepbouwer greep snel in als hij vond dat de houdbaarheid voorbij was. Je ziet bernardvandeweert@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E ANNEMARIE MARS Middenmanagers onderhouden relaties met meerdere mensen boven, onder en naast hen. Ze willen goed voor hun medewerkers zorgen, hun klanten excellent bedienen,

Foto: Erik Kottier

een bijdrage leveren aan de doelstellingen van de organisatie, de besluiten van

‘jongleren met loyaliteiten’. Hoe kunnen middenmanagers er in zo’n uitdagende context toch uithalen wat erin zit? Om deze vraag te beantwoorden duikt de auteur in de haarvaten van de functie. Ze beschrijft op levendige en herkenbare wijze talrijke uitdagingen die zich binnen het krachtenveld van de middenmanager kunnen voordoen en kijkt welke mogelijkheden er zijn om hiermee om te gaan. Middenmanagers komen zelf uitgebreid aan het woord. Ten slotte wordt samengevat wat deze context betekent voor het leiderschap van de middenmanager. ‘boven’ overtuigend uitdragen, veranderingen realiseren, opbouwend samen-

werken met hun collega-middenmanagers en tegelijk zorgen dat ze zelf plezier

houden in het werk, zich persoonlijk ontwikkelen, carrière maken en zich niet

over de kop werken. Soms wijzen al die belangen in dezelfde richting, vaak niet.

Veel middenmanagers zal dan ook regelmatig het gevoel bekruipen dat ze moeten

‘jongleren met loyaliteiten’.

Hoe kunnen middenmanagers er in zo’n uitdagende context toch uithalen wat erin

zit? Om deze vraag te beantwoorden duikt de auteur in de haarvaten van de functie. Ze beschrijft op levendige en herkenbare wijze talrijke uitdagingen die zich binnen het

krachtenveld van de middenmanager kunnen voordoen en kijkt welke mogelijkheden er

zijn om hiermee om te gaan. Middenmanagers komen zelf uitgebreid aan het woord. Ten slotte wordt samengevat wat deze context betekent voor het leiderschap van de middenmanager.

‘Jongleren met loyaliteiten’ is prettig leesbaar en is direct toepasbaar in de eigen prak-

tijk. Middenmanagers worden aan het denken gezet over de mate waarin ze zelf aan het jongleren zijn.

Annemarie Mars (1968) is sinds 1993 werkzaam als organisatie-

Jongleren met loyaliteiten

Middenmanagers onderhouden relaties met meerdere mensen boven, onder en naast hen. Ze willen goed voor hun medewerkers zorgen, hun klanten excellent bedienen, een bijdrage leveren aan de doelstellingen van de organisatie, de besluiten van ‘boven’ overtuigend uitdragen, veranderingen realiseren, opbouwend samenwerken met hun collega-middenmanagers en tegelijk zorgen dat ze zelf plezier houden in het werk, zich persoonlijk ontwikkelen, carrière maken en zich niet over de kop werken. Soms wijzen al die belangen in dezelfde richting, vaak niet. Veel middenmanagers zal dan ook regelmatig het gevoel bekruipen dat ze moeten

Mars

‘Jongleren met loyaliteiten.’

Annemarie Mars

Jongleren met loyaliteiten Het veelzijdige krachtenveld van de middenmanager

adviseur en opereert sinds 2000 vanuit haar eigen bedrijf

For a change. Ze begeleidt managers bij het realiseren van

veranderingen en het ontwikkelen van leiderschap. Ze heeft zich gespecialiseerd in organisaties waar professionals werken. Haar

vorige boek ‘Hoe krijg je ze mee? Vijf krachten om een verandering te laten slagen’ werd in 2007 door een jury van hoogleraren en top HR-managers bekroond met de GIDS-prijs.

‘Jongleren met loyaliteiten’ is prettig leesbaar en is direct Uitgeverij: Van Gorcum toepasbaar in de eigen praktijk. Middenmanagers worden ISBN 9789023246008 aan het denken gezet over de mate waarin ze zelf aan het jongleren zijn. annemariemars@speakersacademy.eu 9 789023 246008

155

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Willem Bol

Annemarie Mars

“Een goede voorbereiding en een vlotte afwerking zijn minder belangrijk dan het optreden zelf, maar maakt het totaalplaatje voor mij pas echt tot een succes. Speakers Academy® zorgt altijd goed voor deze randvoorwaarden.”

Foto: Ronald Knap

“Speakers Academy® is voor mij belangrijk als een soort brevet van competentie. Speakers Academy® werkt nu eenmaal enkel met de beste sprekers. Ik ben er trots op dat ik onderdeel uitmaak van hun ‘stal’. Dat ze vervolgens alles perfect organiseren en mij het, minder prettige, werk uit de hand nemen, is mooi meegenomen.”

“Speakers Academy® vormt voor mij een zeer professionele ‘etalage’ met een enorm bereik. Ze brengt me op plekken waar ik anders minder snel zou komen. De exposure van de marketing is indrukwekkend. Verder is het heerlijk dat zij mijn management doen en daarmee alle zorgen uit handen nemen van de boekingen. Dat scheelt me uren werk waardoor ik me alleen nog maar bezig hoef te houden met de klant en de uitvoering van opdracht. Prettige bijkomstigheid: de snelle betalingen. Dat maak ik bij geen enkele opdrachtgever mee.” Foto: Erik Kottier

“Hoe zou ik Speakers Academy® willen omschrijven? Een doelgerichte professionele organisatie die altijd staat voor kwaliteit en met zeer gemotiveerde gedreven mensen die de belangen van de klanten en de sprekers uitstekend behartigen. Ik ben al vele jaren exclusief verbonden aan Speakers Academy® en ben er trots op te hebben mogen bijdragen aan hun succes. De vele klanten die ik via Speakers Academy® als spreker heb leren kennen en naar volle tevredenheid voor heb mogen werken kunnen dit beamen.”

Hans Böhm

Tijn van Ewijk

“Het is bijzonder prettig werken met Speakers Academy® vanwege de professionaliteit die in alle facetten van het bedrijf terug te vinden is en nooit ten koste gaat van het persoonlijke contact naar speakers en klant toe. Zo wordt er voor en na een klus gebeld om te vragen hoe alles verlopen is. Het streven naar kwaliteit en warm contact past mij perfect!” Edward van Cuilenborg

“Speakers Academy® is bij mijn weten het enige sprekersbureau waar men niet de ambitie heeft om zelf ‘op de planken te staan’… Albert de Booij en zijn professionele sales team zijn eerst en vooral geïnteresseerd in de spreker zelf en zijn of haar verhaal om dit vervolgens perfect te ‘matchen’ met het juiste doelpubliek. (Het is altijd een plezier met hen samenwerken)” Paul Meert

156

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door prof. dr. René Smits

Griekenland en de eurozone

Dat doen ze samen met het Internationale Monetaire Fonds (IMF), de internationale organisatie die in steun voor landen met problemen met de betalingsbalans en de begroting is gespecialiseerd.

Nadat de Europese overheden, grotendeels afzonderlijk van elkaar, de economieën in de Europese Unie (EU) stevig hadden gestimuleerd in de diepe recessie die volgde op de val van Lehman Brothers, kwam dit voorjaar de realisatie dat torenhoge schulden en overheidstekorten niet houdbaar zijn. De financiële markten werden onrustig van de slechte overheidsfinanciën en berekenden dat het faillissement van sommige overheden onvermijdelijk was, althans zonder snoeiharde ingrepen. Een nieuwe periode van onrust en het opdrogen van liquiditeit op de interbancaire markten brak aan. De financiële crisis die begon als een bankencrisis kreeg een vervolg in de vorm van een crisis rondom de (Europese) overheidsfi nanciën en de euro. Een crisis overigens die ook de financiële instellingen raakt die tot over hun oren staatsobligaties in euro’s aanhouden, ook van de Zuid-Europese lidstaten van de Unie.

Het uiteindelijk overeengekomen hulppakket voor Griekenland werd ingebed in een breder financieel pakket voor alle euro-lidstaten in moeilijkheden. Die steun komt in de vorm van garanties van overheden aan een speciaal vehikel, het Europees Financieel Stabiliteitsfonds (EFSF) dat in Luxemburg is gevestigd. Het EFSF kan lenen op de kapitaalmarkten tegen garanties van de lidstaten en het de opgehaalde gelden uitlenen aan lidstaten in nood, tegen strenge condities over het door de ontvangende lidstaat te voeren beleid. Het is bizar dat de Europese regeringen voor dit steunarrangement van in totaal 440 miljard juist het soort financieel vehikel oprichtten dat gedurende de kredietcrisis aanleiding had gegeven tot zorgen: banken gebruikten immers special purpose vehicles (SPV’s) om leningen van hun balans te halen en de door deze SPV’s uitgegeven obligaties bleken vaak niet zo goed te zijn als de waardering die kredietbeoordelaars er oorspronkelijk aan hadden gegeven (AAA).

Met name Griekenland stond in het brandpunt van de belangstelling. Net zoals bijna alle andere lidstaten van de EU heeft Griekenland een te hoog begrotingstekort. Hoger dan is toegestaan onder de regels uit het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie. Dit VWEU stelt namelijk dat lidstaten buitensporige begrotings-tekorten moeten vermijden. Het legt vast hoe wordt bekeken of een lidstaat zich hieraan houdt en wat de gevolgen zijn van overtreding. Het Stabiliteits- en Groeipact, dat de lidstaten in 1997 in Amsterdam afspraken en in 2005 herzagen, doet daar nog een schepje bovenop: eigenlijk moeten overheidsbegrotingen over een langere termijn gezien in evenwicht zijn. Ook moeten lidstaten hun tekorten snel weer reduceren.

Voer voor economen en juristen. En voor speculanten, die zich verzekeren tegen eventuele Griekse wanbetaling met gebruikmaking van, wederom, financiële instrumenten die mede de kredietcrisis hebben veroorzaakt. Met ‘naked credit default swaps’ kan men zich namelijk verzekeren tegen wanbetaling door een derde (een overheid of onderneming die schuldtitels heeft uitstaan) zonder dat men zelf zo’n obligatie bezit. De Duitse overheid deed dergelijke financiële instrumenten inmiddels in de ban.

Een eenzijdig optreden dat herinnerde aan de zwartste dagen van de kredietcrisis toen de onderlinge afstemming binnen de EU ook heel wat te wensen overliet. De Europese Commissie studeert thans op voor heel Europa geldende maatregelen op dit terrein. Banken, verzekeraars en pensioenfondsen deden inmiddels euro’s van de hand omdat de Europese eenheidsmunt een minder solide onderbouwing heeft dan nodig is gebleken. De koers van de euro daalde dan ook, wat als gunstig bijeffect heeft dat de exportpositie van de EU weer verbetert. De afspraken over economische samenwerking tussen de lidstaten die de euro invoerden blijken nu te weinig robuust. Ze verdienen versterking. Mede dankzij de ‘no bail-out’ clausule komt de financiële hulp aan Griekenland van de afzonderlijke lidstaten die daarover elk een vetorecht hebben. De ad hoc-constructie van een SPV moet strijdigheid met het Europese Verdrag voorkomen. Een mechanisme om aanvallen op de euro of op een van de lidstaten die de eenheidsmunt voeren, af te wenden werd in Maastricht niet nodig geacht. De economische beleidscoördinatie is in Europa veel te vrijwillig. Een strakkere hand, meer Europees economisch beleid en transparante arrangementen verdienen veruit de voorkeur. De Griekse crisis heeft hopelijk het besef gebracht dat het daarvoor nu tijd is. Zelfs indien dat betekent dat de Europese verdragen weer moeten worden gewijzigd. René Smits hoogleraar in het recht van de economische en monetaire unie, Universiteit van Amsterdam 13 juli 2010

Eind 2009 bleek dat de Griekse overheidsfi nanciën er veel slechter voorstonden dan eerder gemeld. De vorige regering had verkeerde cijfers doorgegeven. In 2004 had Griekenland ook al eens moeten opbiechten dat een vorige regering de statistieken had verdraaid. Het Europese statistische bureau zal daarom nu met accountants worden toegerust die de begrotingscijfers van lidstaten kunnen verifiëren. De financiële markten speculeerden inmiddels volop tegen Griekenland. De rente op Griekse staatsobligaties liep sterk op en daarmee de financieringskosten voor de Griekse regering. Destijds is in Maastricht is afgesproken dat lidstaten elkaars schulden niet overnemen (de ‘no bail-out’ clausule). Daarom leenden de andere lidstaten die mede de euro als hun munt voeren, Griekenland uiteindelijk alleen geld tegen met de marktprijs overeenkomende rentes. renesmits@speakersacademy.eu

157

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Economie & Financiën Bankieren Beleggen Controleren Corporate Governance Crisismanagement

Opkomende markten Financieel management Globalisering Kenniseconomie Pensioenen Vermogensbeheer

Foto: Gerard Til

Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek

prof. dr. Arnold Heertje

prof. dr. Sweder van Wijnbergen

Steven Adolf

Christian Malissard

prof. dr. René Smits

Sem van Berkel

prof. dr. Ruud Pruijm

Iris Brik

dr. Marc Faber

Jerry de Leeuw

dr. Paul Atkinson

Willem Middelkoop

dr. Jean-François Rischard

Jeroen Smit

Rik Smit

Martien van Winden

prof. dr. Rick van der Ploeg

Foto: Bob Bronshoff

Heleen Mees

158

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Clash Visual © Bahi - © Jean-Marc Charles

Foto: Pia Media 2009

drs. Riens Meijer

prof. dr. Hans Visser

dr. Yvan Decreux

Daniel Lebègue

dr. Nicolas Bouzou

prof. dr. Thierry de Montbrial

Hans Tielkemeijer

Claude Revel

dr. Michel Volle

prof. dr. Gustaaf Geeraerts

drs. Bert Bongers

prof. dr. Paul Bracken

dr. Elizabeth van Geerestein MBA Deskundig op het gebied van persoonlijk leiderschap Dr. Elizabeth van Geerestein is adjunct-professor voor Persoonlijke Leiderschapsontwikkeling bij MBA programma’s van Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit. Zij levert geregeld bijdragen aan verenigingen en internationale business schools. Ze is bovendien gespecialiseerd in verandermanagement en optimalisering van bedrijfsprocessen en –prestaties. elizabethvangeerestein@speakersacademy.eu

159

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door prof. dr. Ruud Pruijm

Grondslagen corporate governance Corporate governance of behoorlijk ondernemingsbestuur is een begrip dat velen raakt en ook boeit. Dit niet in het minst door de vele spraakmakende voorbeelden van slecht ondernemingsbestuur of zelfs wanbeleid, graaiende topmannen, onmachtige commissarissen, falende toezichthouders en teleurgestelde werknemers en klanten. Het valt mij op dat het in de discussie vaak ontbreekt aan feitelijke kennis over het nog jonge vakgebied corporate governance. Probeert u zelf eens de volgende stellingen met ja of nee te beantwoorden: 1. Corporate governance gaat over de verhouding tussen directie, raad van commissarissen en aandeelhouders van een beursgenoteerde vennootschap 2. Aandeelhouders zijn de eigenaren van de onderneming 3. De aandeelhouders hebben te veel macht gekregen door de Code Tabaksblat 4. Amerikaanse aandeelhouders hebben meer macht dan Nederlandse aandeelhouders 5. Nederlandse werknemers hebben veel te weinig rechten gekregen in de Code Tabaksblat

“Nu ik alweer vijf jaar woon en werk in Zuid-Oost Azië, heb ik een wat andere en minder optimistische visie gekregen op de toekomst van Europa. Ik stel het op prijs om nieuwe voorspellingen en trends voor te leggen aan Nederlandse managers. Al tientallen keren heeft de Speakers Academy® mij ingeboekt voor nuttige seminars en dinner-speeches over economische en maatschappelijke trends.” prof. dr. Eduard Bomhoff

Ik denk dat u de meeste vragen wel met ‘ja’ zult hebben beantwoord en dat is helaas fout. Bij corporate governance spelen veel meer krachten en actoren een rol dan alleen directie, commissarissen en aandeelhouders. Aandeelhouders zijn geen eigenaren van de onderneming en hebben door de Structuurwet van 2004 meer macht gekregen en niet door de Code. Nederlandse aandeelhouders hebben veel meer macht dan Amerikaanse. Werknemers komen weliswaar niet aan bod in de Code Tabaksblat maar hebben in internationaal perspectief relatief veel rechten d.m.v. de ondernemingsraad. Het vaak ontbreken van kennis in het debat over behoorlijk ondernemingsbestuur is dan ook de belangrijkste reden voor het schrijven van dit boek. Gezien de grote interesse in corporate governance is het eigenlijk verbazingwekkend dat zo’n boek er niet eerder was.

“Ik werk graag met Speakers Academy® vanwege de zeer professionele en soepele manier waarop de contacten en de contracten geregeld en afgehandeld worden. Wat mij betreft niets dan lof.” prof. dr. Jaap van Duijn

ruudpruijm@speakersacademy.eu

160

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door dr. Mathijs Bouman

Crisis versnelt de trends Economie is in. Niet uit liefde, maar uit noodzaak. De hypotheekcrisis groeide uit tot een bankencrisis. De bankencrisis werd een kredietcrisis, daarna een economische crisis en uiteindelijk een landencrisis. Kan Griekenland nog betalen? Overleeft de euro? Gaat ons pensioen er aan? Krijgen we hyperinflatie? Het zijn buitengewoon relevante vragen. Economen weten de antwoorden ook niet. Maar – en dat is al heel wat – kunnen wel de gevaren en kansen in beeld brengen. De crisis heeft economen allerminst geliefd gemaakt, maar wel gewild. De moeilijkste vragen, zo is mijn ervaring tijdens lezingen, komen van ondernemers. Zij voelen de volle kracht van de economische storm. Ze staan in dubio of ze nog uit kunnen varen of tijdens het noodweer beter in de haven kunnen schuilen. Is dit een tijd om te handelen, of juist om rustig af te wachten? De laatste strategie lijkt verstandig. Voor stabiele bedrijven loopt tijdens de recessie de klok wat langzamer. Investeringen worden uitgesteld, fusieplannen op de lange baan geschoven, klanten kijken de kat uit de boom en het personeel lijkt het jobhoppen plotseling verleerd. Terwijl een paar jaar geleden achter iedere bocht nog een nieuwe kans lag en concurrenten klaarstonden om ieder stuurfoutje direct af te straffen, kan de ondernemer nu terugschakelen. Kansen zijn er toch niet, de concurrent is al lang failliet, en zolang de debiteuren betalen en de orderportefeuille gevuld is, blijft de zaak op de rails. Maar de rust is verraderlijk. Want terwijl de bv Nederland het een tandje voorzichtiger aandoet, is door de crisis een aantal grote economische trends juist in een stroomversnelling geraakt. Ingrijpende veranderingen die voor de komende twintig, dertig jaar voorzien waren, blijken opeens veel dichterbij. Bijvoorbeeld: door de kredietcrisis zal de ‘Aziatische eeuw’ eerder aanbreken dan gedacht. Terwijl Europa en de VS bijna knock-out gingen en de komende jaren bezig zullen zijn met het terugdringen van de staatsschuld, groeien de economieën van landen als China en India stevig door. Veel ondernemers zullen hun strategie moeten aanpassen aan deze verschuiving van de economische macht van west naar oost.

“Speakers Academy® is niet alleen een professionele organisatie, maar ook een club waarmee het plezierig samenwerken is. De afgelopen jaren heb ik mogen ervaren dat “Speakers” zowel door klanten als sprekers hoog gewaardeerd wordt. Daar mogen ze best een beetje trots op zijn.“

Een andere trend die door de crisis sneller zal gaan is die van de terugtredende overheid. Het geld is op, bezuinigingen zijn onafwendbaar. De burger zal het weer zelf moeten doen. Slimme ondernemers sorteren nu al voor. Zo zijn er nog meer versnelde ontwikkelingen waar te nemen. De vergroening van de economie, de-industrialisatie van Nederland en de opkomst van de (hoogwaardige) dienstensector. Het stond allemaal al in de sterren, maar komt door de crisis sneller dichtbij. mathijsbouman@speakersacademy.eu

prof. dr. Willem Vermeend

161

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Entertainment Cabaret Fake speeches Musical Acts

Stand-up comedy Toneel

Foto: Jean-Michel Gueugnot

Zie ook: Kunst & Cultuur en Lifestyle

Ad Bastiaanse

Karin Bruers

Seth Gaaikema

drs. Dolf Jansen

Olaf

Gérard Depardieu

Hans Kazàn

Sara Kroos

Smadar Monsinos

Robbert Jan Proos

Greg Shapiro

Frank van Pamelen

Robert Spaapen

Niek Boes

Rob Bolland

Foto: Danjel van der Hoogen

Foto: Jan van Breda Foto: Andre Sjouerman

Foto: Peggy Veen

Pauline van Antwerpen

Van Houts & De Ket

Coen Jutte

162

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Foto: Jaap Reedijk

Robert de Vries

Ben Cramer

Jelle Kuiper

Willem Gunneman

Daniel Zafrani

Karel de Rooij

Peter Faber

Mylène d’Anjou

Bruno Ganz

Femke Wolthuis

Foto: Roy Beusker

Fred Delfgaauw

Foto: Ben Govert

Boom Chicago

“Nog niet zo lang geleden werd ik door René van Speakers Academy® benaderd of ik af en toe in hun opdracht wilde werken. Na enige aarzeling heb ik toen toegezegd en dat bleek een hele goede keuze. Het is een fijne samenwerking. Ik kom op bijzondere plaatsen, soms wel heel bijzonder, maar dan heb je weer wat te vertellen op een verjaardag ;-) Ik ontmoet leuke enthousiaste mensen uit zoveel verschillende beroepen en hoeken van de samenleving. En omdat Speakers Academy® blijkbaar duidelijke afspraken maakt met de opdrachtgever en met mij en die ook nakomt ben ik een tevreden mens en ontmoet ik tevreden opdrachtgevers. Het leven kan toch zo goed zijn!” Lenette van Dongen

163

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

spotlight

Een sterke geest maakt alles mogelijk Janine Shepherd

“Janine zorgt voor verandering. Ze heeft de buitengewone gave de geest van mensen zodanig in beweging te krijgen, dat ze alles kunnen bereiken in het leven. Haar verhaal inspireert mensen over de hele wereld.” Zo omschrijft de Indiase arts en spiritueel schrijver dr. Deepak Chopra Janine Shepherd. De Amerikaanse crosscountry skikampioene was nadat op haar trainingfiets was overreden door een vrachtauto, zo ernstig gewond dat de artsen haar opgaven. Ze zou in elk geval nooit meer kunnen lopen en geen

kinderen kunnen krijgen. Niemand had gerekend op haar vechtlust. Binnen het jaar haalde ze, nog gedeeltelijk verlamd, haar vliegbrevet. Stap voor stap leerde ze weer lopen en inmiddels heeft ze drie kinderen en haar universitaire studie Lichamelijke Oefening voltooid. Haar autobiografische boeken zijn bestsellers en tijdens lezingen motiveert ze haar toehoorders. Aan de hand van haar levensverhaal praat ze over het overwinnen van hindernissen, opnieuw janineshepherd@speakersacademy.eu

AcAdemy® Magazine / 2010

leren leven, het leren omgaan met verandering en het ontwikkelen van persoonlijke en zakelijke vaardigheden om jezelf en jouw onderneming te verbeteren.

SPOTLIGHT

Het gezicht van SBS 6 Nance Coolen

Nance Coolen begon haar carrière al zingend bij de danceformatie Twenty 4 Seven, waarmee ze 13 gouden, 6 platina en 3 dubbel platina platen behaalt plus de Exportprijs voor best verkopend Nederlands product in het buitenland (voor 18 miljoen verkochte geluidsdragers!). Haar presentatiedebuut maakte ze op TMF. Daarna doet ze voor de TROS onder andere ‘Rappatongo’ en ‘Lingo’. In september 2005 maakt Nance op verzoek van SBS 6 de overstap van de publieke naar de commerciële omroep. Voor deze zender begint ze haar werkzaamheden met de

presentaties van ‘Shownieuws’, ‘Domino Day’, het verbouwen verhuisprogramma ‘Stay or Go’ en ‘Retourtje Geluk’. Een wekelijkse ‘feelgood’ reeks, waarin mensen op zoek gaan naar oude- en nieuwe liefdes. Nance Coolen is in korte tijd uitgegroeid tot hét gezicht van SBS 6. Samen met collega Gerard Joling is zij verantwoordelijk voor de presentatie van de succesvolle showprogramma’s ‘Sterren dansen op het ijs’, ‘So You Wannabe a Popstar’, ‘Dancing Queen’ en ‘Popstars’. Popstars bijvoorbeeld heeft een gemiddeld kijkersaantal van 1.6 miljoen, met recht dé televisiehit van 2008 en 2009.

nancecoolen@speakersacademy.eu

165

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Filosofie, Religie & Spiritualiteit Religie Spiritualiteit

Foto: Sharon Adler

Foto: The Lavin Agency

Ethiek Filosofie

Sheikh Kabbani

Rabijn drs. Elisa Klapheck

Fred Butter

Rabijn Awraham Soetendorp

prof. dr. Paul Cliteur

prof. dr. Bas Haring

Bernard-Henri LĂŠvy

prof. dr. Herman Philipse

prof. dr. Peter Pulzer

prof. dr. Roger Scruton

ds. Nico ter Linden

Klaas Wigboldus

Peter Rasenberg

dr. Susan Neiman

prof. dr. Hans Achterhuis

Pascal Bruckner

prof. dr. Bassam Tibi

Foto: Colin Smith

Foto: Alexis Duclos , The author of Left in Dark Times

Karen Armstrong

166

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

Foto: Charlotte de Botton

prof. dr. Peter Sloterdijk

drs. Rein Gerritsen

Alain de Botton

prof. dr. Andreas Kinneging

prof. dr. Paul de Blot

Column door mr. Thierry Baudet

Conservatieve vooruitgang immers al lang en breed onderuit gegaan – maar uit het conservatisme. Tijd om een speurtocht te ondernemen naar de filosofische grondslagen van die stroming! Samen met Michiel Visser ben ik om die reden een bundel gaan samenstellen, ‘Conservatieve vooruitgang: De grootste denkers van de 20ste eeuw’. De bundel bevat twintig vlotgeschreven portretten van de 20 belangrijkste moderne conservatieven, van Ludwig Wittgenstein en C.S. Lewis tot Johan Huizinga en Leo Strauss. De bijdragen zijn geschreven door prominente conservatieve geestverwanten zoals Roger Scruton, Theodore Dalrymple, Andreas Kinneging en Arjo Klamer.

Wie in de jaren ’90 wees op mogelijke grenzen aan de privatisering en aan het belang van cultuur en fatsoen; wie vraagtekens zette bij het ‘lekker doen waar je zelf zin in hebt’, vreesde voor de verharding van de samenleving, en niet geloofde in het ‘einde van de geschiedenis’ – die werd voor gek verklaard. Maar de tijd verandert. 9/11, de kredietcrisis, de opkomst van het populisme – het zijn gebeurtenissen die de bestaande overtuigingen op hun grondvesten hebben doen schudden. We maken momenteel het einde door van het liberale paradigma – een denkwijze die het publieke debat enige decennia, grofweg sinds de oliecrisis van 1973, heeft gedomineerd. In alle debatten en gespreksfora zie je hetzelfde: het individualistische wereldbeeld past niet meer.

Conservatisme is geen systeemfilosofie, maar kijkt naar de mens in concrete situaties. Het ziet het innerlijke leven als de ultieme test voor een gezonde maatschappij. De systemen van de markt en de herverdelende staat zijn niet voldoende. Zo kan de vrije markt alleen goed functioneren waar die is ingebed in een reeks culturele voorwaarden zoals goed vertrouwen, een cultuur van rechtsstatelijkheid en het ontbreken van structurele corruptie. Zo werken democratie en rechtsstaat alleen als de leden van de samenleving dat seculiere politieke gezag ook erkennen. En gaat het in het onderwijs niet alleen om het bedienen van de leerling, maar ook om het vormen van de wensen en voorkeuren van de leerling, omdat reuzen zonder zelfbeheersing levensgevaarlijk zijn. Allemaal zaken die centraal staan in het actuele publieke debat, maar waar het liberalisme geen oog voor heeft.

De argumenten en overwegingen die in opkomst zijn komen niet voort uit het socialisme – dat is

De staat die gelijkheid moet brengen en de markt die vrijheid moet brengen willen conservatieven

dus aanvullen met nadruk op het verantwoordelijke individu en de gemeenschap als geheel. Met cultuur, en dat omvat ook zorg voor de naaste omgeving, behoud van menselijke maat in de geindustrialiseerde massasamenleving, integriteit, de sociale voorwaarden voor rechtsstatelijkheid en de bescherming van het milieu. Hoe verschillend de perspectieven van de twintig denkers in het boek ook zijn, allen leggen hierop de nadruk, en door bestudering van deze denkers wordt een stevige verdieping van het publieke debat mogelijk. ‘Allen die belang stellen in de huidige politiek zijn het aan zichzelf verplicht dit interessante en goed geschreven boek te lezen.’ — Frits Bolkestein

Uitgeverij Bert Bakker. ISBN: 978-90-351-3563-5

thierrybaudet@speakersacademy.eu

167

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

dr. Etienne Kuypers Dr. Etienne L.G.E. Kuypers studeerde wijsbegeerte aan de Universiteit Utrecht en aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de Katholieke Universiteit Leuven. Wijsgerige en historische pedagogiek studeerde hij aan de Universiteit Utrecht en theologie aan de Universiteit voor Theologie en Pastoraat te Heerlen/Nijmegen. Hij promoveerde in 1987 aan de Universiteit Utrecht bij prof. mag. dr. E. Schillebeeckx en prof. dr. A.J. Beekman. Kuypers doceerde wijsbegeerte, pedagogiek en psychologie aan verscheidene instituten, vervolgens was hij onderzoeksprojectleider aan een schoolbegeleidingsdienst. Inmiddels is hij sinds vele jaren met name werkzaam als vrij auteur en zelfstandig onderzoeker. Hij geeft vele lezingen in binnen- en buitenland. Kuypers publiceerde talloze boeken op wijsgerig, cultuurhistorisch, theologisch en pedagogisch/psychologisch terrein. Kuypers doet stellige uitspraken over het onderwijs en het onderwijspersoneel. Hij wil hiermee publiekelijk een discussie in gang zetten over de catastrofale onderwijssituatie. Naar aanleiding van zijn controversiële uitspraken krijgt Kuypers veel reacties van ouders wier kinderen tussen wal en schip zijn geraakt in het onderwijs en van onderwijsmensen die in deze industrie volkomen zijn vastgelopen. Kuypers’ boek ‘Wachten op God? – Kritiek van de utopische verbeeldingskracht’ (2010) maakte reeds voor verschijnen nogal wat los in de media en kan worden beschouwd als zijn hoofdwerk. Uitgever: Garant, 827 pagina’s. ISBN 978-90-441-2395-1

etiennekuypers@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E PAUL WOUTERS ‘Denkgereedschap 2.0. Een filosofische onderhoudsbeurt.’ Paul Wouters toont in zijn boek, een vervolg op ‘Denkgereedschap’ (1999), aan dat de filosofie beschikt over uiteenlopende denkgereedschappen om vragen te lijf te gaan. Opleiders en professionals in uiteenlopende disciplines zien dit boek en de bijbehorende trainingen als een onmisbare aanvulling op hun vakmatige gereedschapskist, waarmee ze cliënten perspectieven kunnen aanreiken en anders naar problemen kunnen laten kijken. Uitgever: Lemniscaat, 288 pagina’s. ISBN 978-90-477-0216-0

paulwouters@speakersacademy.eu

168

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

prof. dr. Martha Nussbaum ‘Ieder mens moet toegang krijgen tot de tien basismogelijkheden’ Prof. dr. Martha Nussbaum is wereldwijd een vooraanstaand filosoof op het gebied van wetten en regelgeving en ethiek. Ze was van 2006-2008 voorzitter van een associatie die, vanuit verschillende invalshoeken en disciplines, kwalitatief hoogstaand onderzoek uitvoert naar menselijke ontwikkeling en vermogens. In haar boek ‘Women and Human Development: The Capabalities Approach’ schrijft Nussbaum dat mensen hun innerlijke vermogens (capabilities) kunnen ontwikkelen wanneer ze een goede opvoeding en opleiding krijgen en zich bevinden in een geschikte politieke en sociale omgeving. “Mensen zijn niet in staat te werken, tenzij de maatschappij voor een goede opleiding zorgt en er ruimte is om keuzes te maken. Regeringen moeten het mogelijk maken dat de tien op menselijke waardigheid gebaseerde basale ‘capabilities’ voor iedereen toegankelijk zijn.”

marthanussbaum@speakersacademy.eu

169

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Geschiedenis Afrika-deskundigen Midden-Oosten-deskundigen Amerika-deskundigen Oost-Europa-deskundigen Azië-deskundigen Vaderlandse geschiedenis Internationale geschiedenis Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek en Mens & Samenleving

Bettany Hughes

prof. dr. Arjo Klamer

Joshua Livestro

Michiel Hötte

prof. dr. George Ayittey

Ramachandra Guha

Column door Karel Hubert IS TIJD GELD?

laat het op de plaats van bestemming zou zijn. Eigenaardig, maar menselijk: we zijn naar die zelfbedachte tijdsindelingen gaan leven, we stemmen Tijd is een vreemd fenomeen. Wetenschappers er zowel zakelijk als privé alles op af. Afspraken weten nog altijd niet wat ze ermee aanmoeten. in de trant van ‘ik zie je deze week nog wel’, zijn De onzekerheid wordt vooral veroorzaakt door het schaars geworden. Onze zelfbedachte tijd zien we feit dat tijd alleen maar bestaat bij de gratie van bovendien tientallen keren per dag; op klokken, het verstrijken ervan: je kunt de klok wel stopzethorloges, computerschermen, mobiele telefoons ten, maar de tijd niet. en op het dashboard van de auto. We moeten er Wij mensen hebben de natuurlijke tijd de afgekennelijk voortdurend aan herinnerd worden. lopen 60 eeuwen naar onze hand gezet. Dat is Maar gelukkig hebben alle afspraken (denk aan gebeurd door naast de natuurlijke tijd (dagen, zomertijd!) geen invloed op hoe we tijd beleven. seizoenen, jaren en in zekere zin maanden) allerlei Een uur in de wachtkamer van een ziekenhuis is kunstmatige verdelingen te bedenken en in te voegevoelsmatig veel langer dan een uur op een terren. Weken, uren, minuten, kwartieren, seconden, ras met een geliefde. Als tijd – zoals het gezegde het zijn allemaal bedenksels. Heel praktische bewil – geld is, dan is de tijd die we met gelukkig zijn denksels als je afspraken wilt maken, maar toch. dus goedkoper dan de tijd die we in negativisme In Nederland kennen we pas sinds 1908 één tijd doorbrengen. Genieten kost dus minder dan somdie voor het hele land geldt. Daarvoor was het een beren. Laten we dus maar hopen dat ‘tijd is geld’ rommeltje, waarbij iedereen (mensen en overhehelemaal waar is. den) maar wat deden. Ter illustratie: de dienstregelingen van postkoetsen gaven een vertrektijd en de duur van de tocht, maar geen aankomsttijd; men had er geen idee van hoe karelhubert@speakersacademy.eu

170

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Door het zeer omvangrijke netwerk van Speakers Academy®, kom ik in contact met zeer diverse organisaties, waarmee ik anders ongetwijfeld nooit in contact zou zijn gekomen. Dat stel ik vooral op zo hoge prijs omdat ik daardoor met regelmaat geheel nieuwe onderwerpen aan moet pakken. Zo blijft het sprekerswerk, dat ik toch al erg leuk vind, nog leuker! Daarnaast functioneert Speakers Academy® perfect als intermediair. In al die jaren van onze samenwerking heeft zich nimmer een wanklank voorgedaan.” prof. dr. Maarten van Rossem

S P E A K E R S A C A D E M Y®

BOOKSTORE

LUUK VAN MIDDELAAR ‘De passage naar Europa. Geschiedenis van een begin.’ Filosoof en historicus Luuk van Middelaar legt het wezen van politiek bloot en toont de motor van de Europese politieke ontwikkelingen in de afgelopen vijftig jaar. Uitgangspunt is de geboorte van een politiek lichaam, van het hedendaagse Europa. Van Middelaars zoektocht, verwant aan de filosofische aanpak van Foucault, leidt naar een niet eerder beschreven politieke sfeer, die het beeld van Europa doet kantelen. Een abstract systeem verandert in levende geschiedenis, terwijl de lezer de stroom van de tijd bijna letterlijk voelt. Historische Uitgeverij. 531 pagina’s. ISBN 978-90-6554-2366 luukvanmiddelaar@speakersacademy.eu

mr. Christa Meindersma

prof. dr. Tu Wei-Ming

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E GRISELDA MOLEMANS ‘Zwarte huid, oranje hart.’ Net als de Verenigde Staten van Amerika bevat de Nederlandse koloniale geschiedenis een hoofdstuk over ‘buffalo soldiers’, maar dat er ooit Afrikaanse mannen voor het leger in voormalig NederlandsIndië zijn geronseld is amper bekend. Van deze ruim drieduizend Afrikaanse KNIL-soldaten, ‘zwarte Hollanders’ geheten, is een klein aantal stamvader geworden van een zogeheten Indo-Afrikaanse familie. Na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 is er voor de Indo-Afrikanen, die Nederlands staatsburger zijn, geen toekomst meer in de nieuwe republiek. Gedwongen vertrekken ze naar het voor hen onbekende Nederland. Sommigen emigreren vervolgens naar Suriname, Canada en de Verenigde Staten. Journalist Griselda Molemans en fotograaf Armando Ello traceerden de oudste nazaten in Nederland, Ghana, de Verenigde Staten en Indonesië waar nog steeds een groep afstammelingen woont die destijds koos voor het Indonesisch staatsburgerschap. Het resultaat is een opzienbarend, fascinerend boek met indrukwekkende getuigenissen, prachtige portretten en veel onbekend historisch materiaal.

Zwarte huid, Oranje hart Afrikaanse knil-nazaten in de diaspora

Griselda Molemans Armando Ello

Uitgeverij: d’Jonge Hond 272 pagina’s ISBN 978-90-8910-1624 griseldamolemans@speakersacademy.eu

171

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Gezondheidszorg Break-out Management Jeugdzorg Medische ethiek Medische redactie/ journalisten

Medische specialisten Ouderenzorg Ziekenhuisbestuur

Zie ook: Leiderschap & Strategie

Arnaud van der Veere

drs. Dick Dees

Wivina Demeester

dr. Huib van den Doel

Hans Visser

dr. Hugo Hoeksma

prof. dr. Han Kemper

Jacob Klompstra

prof. dr. Frank Koerselman

prof. dr. ir. Frans Kok

prof. dr. Piet Nijs

drs. Rob Oudkerk

prof. dr. Heleen Dupuis

Pauline Terwijn

Paul Wormer, arts MBA

mr. Martin Zijlstra

Ivan Wolffers

Bernard Cohen

172

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

Column door drs. Ben Crul

Muilkorven mislukt Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de bezetter meermalen geprobeerd de Nederlandse arts te muilkorven. Te dwingen om tegen hun artseneed in te gaan. Bijvoorbeeld joden niet te behandelen, patiënten met schotwonden aan te geven. Tevergeefs. Onder aanvoering van de artsenverzetsorganisatie Medisch Contact – het eerste georganiseerde verzet in Nederland – werden Duitsers en collaborateurs slim en effectief bestreden.

“Je ideeën kwijt kunnen - dat is vrijheid” ( Jane Campion). Mijn ‘ faculty membership’ bij de sfeervolle,’animerende Speakers Academy® geeft mij de mogelijkheid dit te realiseren!” prof. dr. Kees Klinkhamer

“Professionals willen een wereld zonder protocollen en regels om met maximale creativiteit de intellectuele uitdaging aan te gaan. Speakers Academy® creëert deze vrije wereld. Ik hoef mij alleen te focussen op de inhoud van het debat. Dat is een genot en niet alleen voor mij gezien het grote aantal collega’s bij Speakers Academy®. En daarom: Proud, honoured and happy, being a member of Speakers Academy®.”

Levens zijn gespaard omdat artsen hun speciale positie gebruikten. Doordat zij nog wél vervoer hadden, wél na spertijd nog over straat mochten, konden zij bijvoorbeeld onderduikers, zenders, wapens en voedselbonnen vervoeren. Door besmettelijke ziektes te ensceneren, diagnoses te vervalsen werden burgers behoed voor transport naar of tewerkstelling in Duitsland. Artsen hielden elkaar op de hoogte door zogenaamde estafetteberichten, de voorloper van het huidige artsenweekblad Medisch Contact, waar ik – voormalig huisarts – sinds vele jaren hoofdredacteur van ben. Ik koester mijn erfenis. Daarom hebben we het boek ‘Witte Jassen en Bruinhemden’ geschreven. De redactie laat zich ook anno 2010 niet muilkorven. Het vrije en kritische woord moet gekoesterd en uitgedragen worden. Daar sta ik voor in blad, online en debat. Net zoals mijn collega’s 65 jaar geleden. Ook toen leidde de open discussie over de gezondheidszorg uiteindelijk tot wezenlijke veranderingen.

Uitgever: Reality Bites Publishing bv. 247 pagina’s ISBN 978-0-8510-590-9.

Anne van der Heyden

bencrul@speakersacademy.eu

173

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Aysel Erbudak Eerste ondernemer die ziekenhuis overneemt Aysel Erbudak is de eerste Nederlandse ondernemer die er in is geslaagd een ziekenhuis over te nemen. Al vijf maanden nadat ze het roer had overgenomen was duidelijk dat het tot dan toe noodlijdende Slotervaartziekenhuis in Amsterdam het jaar 2007 positief zou afsluiten, zonder in het voorzieningenpakket te snijden. Erbudak is voorzitter van de Raad van Bestuur en directeur/grootaandeelhouder van de holding die nu de nieuwe, private eigenaar is van het ziekenhuis. Ze wil de zorg transparanter en efficiĂŤnter maken en kan daar tijdens lezingen boeiend over vertellen.

ayselerbudak@speakersacademy.eu

174

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

drs. Philip J. Idenburg MBA De toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg

philipidenburg@speakersacademy.eu

Philip J. Idenburg is oprichter en managing partner bij BeBright en adviseert zijn opdrachtgevers op het gebied van (marketing) strategie en innovatievraagstukken. Philip kan daarbij terugkijken op een solide basis (Nolan, Norton & Co, Zurich Financial Services, Rabobank Groep en Robeco) zowel als extern als intern adviseur. Strategie is in de ogen van Philip geen doel op zich is, maar moet een organisatie in beweging brengen. Proces en inhoud gaan daarbij hand in hand en moet uiteindelijk leiden tot innovatie, als basis voor toekomstig groei en succes van de organisaties. Philip is auteur van het in 2005 verschenen boek

‘Oog voor de Toekomst: over marketing en consumenten in een veranderende samenleving’ dat door het Platform Innovatie in Marketing genomineerd is voor de titel beste marketingboek. In 2010 verscheen zijn nieuwe boek ‘Diagnose 2025: over de toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg’. Het boek schetst een compleet beeld van alle trends en ontwikkelingen die zich nu voordoen in de gezondheidszorg en een beeld van de zorg in 2025. Beelden die een basis vormen voor een dialoog over de toekomst van de zorg, investeringsbeslissingen en beleidsvorming. ISBN 9789055947355.

175

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

ICT & Telecom Nieuwe media Telecommunicatie Web 2.0

Foto: Marion Regter

Zie ook: Innovatie

drs. Maurice de Hond

prof. dr. ir. Jacob van Kokswijk

Erwin van Lun MBM MSc

Daan Quakernaat

Arjan Dasselaar

Vincent Everts

drs. René Notenbomer

mr. Ray van den Bel

dr. ir. Guus Pijpers

dr. ir. Peter Langendam

Arent van ’t Spijker

Fred Diers CRM FAI

Richard Wolfe

Ben van der Burg

Foto: Bas de Meijer

Herbert Blankesteijn

176

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

’Wat Speakers Academy® vooral onderscheidt is de professionaliteit waarmee voor zowel spreker als opdrachtgever wordt gewerkt. Beiden weten precies waar ze aan toe zijn en worden perfect ‘begeleid’ om er steeds weer een unieke ervaring van te maken voor het publiek. Een onbetaalbare zekerheid.’’

“Het is plezierig om met Speakers Academy® samen te werken, omdat het een club mensen is met een persoonlijke benadering van sprekers én klanten. Tegelijkertijd wordt alles strak geregeld, waardoor klant en spreker maximale zekerheid hebben over alle aspecten van de optredens. Door deze professionele houding heeft Speakers Academy® zich ontwikkeld tot misschien wel het beste netwerk van Nederland. Ik ben er trots op hiervan deel uit te mogen maken.”

Gerard van Vliet MBA

Arko van Brakel

Marc Duijndam

Kiliaan Torenaar

Barry Derksen

drs. Arjan Burger

prof. dr. Marcel Creemers

Column door Petra de Boevere Cabaretiëre wou ik worden toen ik op de middelbare school zat. Maar naar Amsterdam naar de Kleinkunstacademie ging het niet worden. Zo’n eigenwijs provinciaal meisje met een grote mond in de grote stad leek mijn ouders niet zo’n goed idee. Dat ik vervolgens al heel snel in de drank terecht kwam was wel acceptabel. Sommige dingen blijven echter je leven lang kriebelen. Ik vond het leuk te schrijven en toen de weblogs hun intrede deden kon iedereen eenvoudig publiceren en een publiek bereiken. Mijn leven werd steeds leuker. Gedurende de jaren experimenteerde ik heel wat af. Hoe meer ik durfde te delen, des te meer dromen van me uitkwamen. Ik kreeg zakelijk dingen voor elkaar die me voorheen nooit gelukt waren. Ik was en ben maar een klein slijtertje maar door het

investeren van tijd en energie bereikte ik meer dan ik ooit met grote marketingbudgetten zou kunnen bereiken. Het geheim is dat het internet persoonlijk geworden is en achter elk toetsenbord een mens zit. Je kunt de kracht van social media pas herkennen als je ook sociaal bent. Ik verwonder me er zelf nog steeds over, maar het waren niet dingen die me ‘zomaar’ overkwamen. Ik ging uiteindelijk de vruchten plukken van mijn tijdsinvesteringen. Zelfs de droom cabaretière te worden kwam min of meer uit. Ik mag nu zalen mensen mijn verhaal vertellen. Mijn verhaal met persoonlijke anekdotes die de kracht van Social Media illustreren. Het voelt als cabaret, maar dan wel met een boodschap. Durf te delen. petradeboevere@speakersacademy.eu

177

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Innovatie & Creativiteit Creativiteit IdeeĂŤn Management Innovatie Zie ook: Leiderschap & Strategie, Motivatie & Inspiratie Filosofie, Religie & Spiritualiteit

0900-sprekers

prof. dr. Jeff Gaspersz

drs. Manu De Bruyn

prof. dr. ir. Han Gerrits

Eric Viennot

Jaap Peters

Lex Bubbers MSc

Carlo Bakker

ir. Paul Bessems

Wichert van Engelen

prof. dr. ir. Elke den Ouden

dr. Edward de Bono

prof. dr. Isaac Getz

prof. dr. Dap Hartmann

Foto: Rob Stork

Foto: Eric Viennot

Stanley Hainsworth

178

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E HERMAN HOVING EN RIK PLANTINGA De 7 wetten voor innovatie. Vernieuwen op menselijke maat. De auteurs verwijzen in dit boek het aloude adagium dat innovatie een kwestie is van 1 procent inspiratie en 99 procent transpiratie naar de prullenbak. Met waardering voor ‘softe’ fenomenen als gevoel, intuïtie en waarden zijn innovaties sneller, efficiënter en effectiever te realiseren. De 7 wetten voor innovatie, vooral bedoeld voor kennismanagers en kenniswerkers, helpen daarbij. Uitgever: Panta Rheyn. 84 pagina’s. ISBN 978-90-809526-1-3 hermanhoving@speakersacademy.eu

Column door drs. Hans Molenaar

Over marketing, innovatie, jacht en landbouw Onze soort schijnt zo’n 50.000 jaar geleden te zijn ontstaan. De homo sapiens, de denkende mens... Waar de antilope sneller was dan wij, hadden we pijl en boog. Een gevaarlijke beer? De valkuil. uitgeven aan nieuwe klanten die net zo hard weer weglopen. Het digitale marketingtijdperk dwingt ons als boeren te denken. We zetten daarbij onze prospects en klanten centraal en koesteren deze, verzorgen ze en gaan een relatie met hen aan. Dat betekent dus dat we anders met marketing, verkoop en service moeten omgaan. Niet meer enkel afrekenen Het lijkt wel alsof we als niet anders op prospects en new business maar op kunnen dan jagen. Na 50.000 jaren van klantbehoud, net promotor scores en jagen hebben we er moeite mee zomaar klantwaarde verhogen door innovaties. de jacht stil te leggen. En ook al zijn verkopers soms maar 20% van hun tijd Overigens, de landbouw is moderner met verkopen bezig; ze worden afgere- dan de jacht, zo rond de 5.000 jaar kend op prospecting and new business. geleden aangevangen. Over innovatie Ik zie jaarlijks meer dan 100 CRM en gesproken… marketingplannen en telkens valt me op dat bedrijven een godsvermogen Ik heb het idee dat we als organisaties de verkeerde kant op innoveren. Namelijk de uitbouw van de jacht. En dat past niet meer in een tijd als deze van overvolle supermarkten, prijsconcurrentie en agressieve marketingacties. We worden gedreven door pipelines en opportunity-management ; op jacht naar de klant en liefst nu.

hansmolenaar@speakersacademy.eu

179

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Een uitdagende presentatie waarbij een bedrijf geconfronteerd wordt met nieuwe ideeën kan een sleutelbijdrage zijn voor de organisatie-ontwikkeling van dit bedrijf. Speakers Academy® verstaat niet alleen dit geweldige potentieel, maar is ook in staat het contact tussen spreker en publiek te optimaliseren en te professionaliseren. Het succes en de toegevoegde waarde zitten in de perfecte match tussen spreker, inhoud en bedrijf. Dit professionalisme van Speakers Academy® en het simpele feit dat ze er hun hele ziel in leggen, maakt het uiterst interessant met hen te werken.”

“Behoren tot de selectie van Speakers Academy®-sprekers is sowieso een genoegen voor mij. Weten dat elke contractuele afhandeling piekfijn verzorgd wordt – nu reeds meer dan tien jaar – én opgevolgd, schept een vertrouwensband die dicht tegen vriendschapsband aanleunt; we kennen elkaars voornaam, en ook visueel lijfelijk waren we al op meetings aanwezig. Dat resulteert in blije mensen.” Roger De Bruyn

Walter Baets

“Speakers Academy® zorgt ervoor dat ik me kan richten op datgene waar ik goed in ben, namelijk het begeleiden van innovatieve projecten en het houden van lezingen en workshops hierover. De rest kan ik met een gerust hart aan hen overlaten.”

“Speakers Academy® zorgt voor onverwachte ontmoetingen die tot grote gevolgen kunnen leiden. Ik ervaar een spreekbeurt steeds meer als de start van een waardevolle relatie. En dat is nu precies de bedoeling van open innovatie.”

Jasper Baggerman

prof. dr. ir. Guus Berkhout

“Try to be an orange! Probeer je te onderscheiden van de appels en de peren! Speakers Academy® doet dat onder andere met klasse, humor, creativiteit en liefde! Ik werk met een top team!”

“Speakers Academy® verzorgt al meer dan 10 jaar mijn boekingen voor lezingen. Professioneel, betrokken en met een oog voor detail. Hierbij letten ze op de belangen van de klanten en ook op de mogelijkheden voor mij als spreker om zo optimaal mogelijk te kunnen presteren. Een goed, prettig en professioneel contact en bovenal nooit gezeur!”

Peter Faber

prof. dr. Cor Molenaar

180

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

René C.W. Boender

Brain agent, Trendteller & Innovatie futurist!

René Boender reist met zijn 'De wereld verandert'-keynote langs internationale podia en is een veel gevraagd spreker op universiteiten en symposia. Maar ook captains of industy praten graag en veel met hem in één op één sessies. Door zijn optredens heeft hij al heel wat bijnamen. De een noemt hem een brain agent, de ander een brandbooster. En iedereen ervaart de 'energy boost' die hij teweeg kan brengen. Hij maakt marketing 'magic' en motiverend! Hij geeft lezingen over: leiderschap, veranderingen, trends en innovaties!

reneboender@speakersacademy.eu

181

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Kunst & Cultuur Dans Film Fotografie Literatuur/schrijvers

Muziek Opera Theater Veilingmeester

Astrid Engels

Ans Markus

Jan Pieter Glerum

Sokia

Frouke Fokkema

Jules Deelder

Inma Shara

Heleen van Royen

Leon de Winter

Jhanna Houweling

Aukelien van Hoytema

Carel Kraayenhof

dr. Frits Groenevelt

Wibi Soerjadi

Martin de Haan

Foto: Garnier

drs. Willy Atema

Foto: Patricia Steur

Foto: Diana Kok

Zie ook: Entertainment en Lifestyle

Foto: Leo van Velzen

Daphne Deckers

Gregor Bak

182

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

“Toen ik ooit van Speakers Academy® vernam en zag dat er een aantal van mijn eigen helden aangesloten was, dacht ik, in dat rijtje zou ik ook wel willen staan. Toen het aanbod kwam heb ik geen moment getwijfeld. Als drummer van een rockgroep hou ik van aftellen en spelen, duidelijkheid en rechtdoorzee; precies de Speakers Academy®.”

“De kracht van Nederland berust op het maatschappelijke middenveld van professionals in alle maten en soorten. Ook wetenschappers horen hun kennis en expertise met hen te delen. Tot nut van iedereen. Daarom ben ik zo’n groot voorstander van het bestaan van de Speakers Academy® faculty.” prof. dr. Henri Beunders

Jan van den Berg

Foto: Poike Stomps

Foto: Marc Koot

Cesar Zuiderwijk

Steven de Jong

Sergej van Middendorp

Patrick van Rhijn

Merlijn Twaalfhoven

Sophie van der Stap

Column door Nico de Haan

Management in Vogelland “Winterkoninkjes, heb je die hier ook in de zomer?” vraagt een verbaasde manager van een groot verzekeringsbedrijf zich af, als ik hem de naam noem van het priegelvogeltje dat begin mei uit volle borst op een paar meter afstand van hem zit te zingen. We lopen met een groepje van vijftien managers door een dicht moerasbos op minder dan een paar kilometer afstand van een van de drukst bereden snelwegen van de Randstad. Onder de rook van Rotterdam ligt het schitterende natuurgebied de Ackerdijkse Plassen, waar ik regelmatig trainingen geef aan mensen uit het bedrijfsleven. Vanochtend hebben ze, in de rustieke boerderij die midden in het gebied ligt, eerst nog eens even hun missie, visie en de bedrijfsresultaten stevig onder de loep genomen. Daarna was ik aan de beurt en hebben ze, via de powerpoint, kennis gemaakt met een hele serie vogels die volstrekt nieuw voor hen waren, met

namen als braamsluiper, nonnetje en grauwe franjepoot. Hoe managen die vogels hun tijd, wanneer werken ze samen en wanneer juist niet. En…in elk bedrijf is wel een koekoek te vinden! Daarna naar buiten, allemaal een verrekijker om de nek en twee eigenschappen oefenen die voor managers essentieel zijn: waarnemen en goed luisteren. Ik heb ze in twee groepjes verdeeld die elk, met mij als adviseur en vraagbaak, zoveel mogelijk vogelsoorten en individuen moeten spotten. Dan blijken het opeens weer echte managers te zijn, die elk een zo goed mogelijk resultaat nastreven, de competitie aangaan en elkaar de blauwe reigers en aalscholvers voor de neus “wegkapen”! We soppen met de laarzen door de bagger maar dat deert ze niet. “Daar, een witte reiger of is het een roepie roepie of een tjsak tsak…”, want ook managers zien ze wel eens vliegen! nicodehaan@speakersacademy.eu

183

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Leiderschap & Strategie

Foto: Bert Janssen

Zie ook: Management en MVO/ Duurzaamheid

dr. Marc van der Erve

prof. dr. Tjeu Blommaert

Willem Beekman

Robert Blom

Jeroen Busscher

prof. dr. Fons Trompenaars

Dominique Lion

dr. Rob van Es

Generaal-Majoor b.d. Carel Hilderink

prof. dr. Manfred Kets de Vries

drs. Jitske Kramer

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman

prof. W. Chan Kim

drs. Eric Koenen

Anatol KuschpĂ¨ta

dr. Vladimir Liubarov

ing. Rogier Offerhaus MBA

Stephen M.R. Covey

184

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

prof. ir. Roel Pieper

Greet Pipijn

Ien van der Pol

dr. Joep Schrijvers

prof. dr. ir. Niko Wijnolst

prof. dr. Paul Bracken

Aart van Wijk

Twan van de Kerkhof

prof. dr. Pieter Winsemius

Foto: Maarten Corbijn

prof. dr. Roland Pepermans

prof. dr. Hans Strikwerda

drs. Ben Tiggelaar

S P E A K E R S A C A D E M Y® BOOKSTORE

JAN DEN BREEJEN

PETRA VAN DER VEEN

‘De high performance-organisatie een integrale aanpak. Management van leren én veranderen.’

‘Women at the top. This book will change your life (style).’

Den Breejen heeft vanaf de jaren negentig een snelle, effectieve praktische aanpak ontwikkeld: de Persoonlijke Prestatie Methode (PPM, in het Engels: Personal Performance Method). Het model is gebaseerd op de ervaring van duizenden mensen die dankzij PPM met succes hebben gewerkt aan de ontwikkeling van hun organisatie en dus aan zichzelf. De basis van de methode is het opzetten en uitvoeren van een prestatiegericht werkleertraject.

Petra van der Veen, oprichter van The WE (Women Empowerment) Company beschrijft vrouwenrechten in een historische en culturele context. Daarnaast geeft ze praktische tips en oefeningen die vrouwen zelfbewuster en succesvoller maken. “Vrouwen bekleden vele topfuncties, maar hebben nog niet alles eruit gehaald dat er inzit.” Daarom is dit boek bestemd voor vrouwen die aan het begin staan van hun loopbaan en voor vrouwen die aan het hoofd staan van een grote onderneming.

Uitgever: Kluwer. 677 pagina’s. ISBN 978-90-1305-817-8

Uitgever: Life Success. 149 pagina´s (Engelstalig). ISBN 978-1-59930-188-4

jandenbreejen@speakersacademy.eu

petravanderveen@speakersacademy.eu

185

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Speakers Academy® heb ik leren kennen als een uiterst professionele organisatie met een goed navigeerbare en uitstekend gedocumenteerde website, een alerte, helder communicerende staf, en prompte betaling. Maar nog veel belangrijker voor mij als lid van Speakers Academy® faculty is dat de organisatie opdrachtgevers aantrekt die kwaliteit herkennen, waardoor je als spreker steeds het gevoel het dat je werkelijk iets hebt bijgedragen.” Peter ten Hoopen

“Speakers Academy® is het meest gewaardeerde forum van topsprekers in Nederland. Door die algemene en goede bekendheid en door de warme aandacht voor de sprekers voel ik me zeer gewaardeerd. Ik merk dat bedrijven en organisaties die mij benaderen voor een optreden dat graag via Speakers Academy® doen. Het geeft hen blijkbaar een gevoel van kwaliteit. Te behoren tot de sprekersgroep van Speakers Academy® geeft mij een gevoel van trots.” Leen Zevenbergen

“Werken met en voor Speakers Academy® beschouw ik als een voorrecht. De grote zorg die aan de voorbereiding wordt besteed, maakt dat ik mij verplicht voel, een prestatie te leveren, waarmede zowel de opdrachtgever als Speakers Academy®, tevreden kunnen zijn.”

“Mijn ervaringen als spreker aangesloten bij Speakers Academy® zijn bijzonder goed. De medewerkers zijn goed georganiseerd, accuraat, voorkomend en zakelijk goed ingesteld. Dat schept vertrouwen. Gewoon een goede club om mee te werken.”

drs. Eric Nordholt

Generaal-Majoor b.d. Patrick Cammaert

“Ik werk graag met Speakers Academy® omdat ze erg klantgericht zijn en altijd hun afspraken nakomen. Ze weten bijna altijd een perfecte match te maken tussen de vraag van de klant en het aanbod van Speakers Academy®.”

“The Speakers Academy® are the ones who see things differently...they change the status quo...you cannot ignore them…because they change things...they push forward...to growth...I am proud to work with them...They lead...”

prof. dr. Wessel Ganzevoort

Robert Pino

186

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Bjørn Aris

drs. Krijn de Best

Danielle Braun

Hans Elshout

Danièle Scialom

Column door Bart de Bondt

Ben jij een lijder of een leider? Ben jij er uiteindelijk ook in geslaagd, ondanks dat gebrek aan innerlijk geluk, een gerespecteerde positie in de hiërarchie van je organisatie te bemachtigen? Hoe doet een mens dat toch, vraag ik me dan af. Hoe is het mogelijk dat je een groot stuk van je leven kunt doorbrengen in een baan die je hoofdzakelijk alleen maar financieel bevredigt en van macht proeven laat? Wel, heel simpel: omdat macht en geld je meestal steeds verder van jezelf vervreemden en slechts een ingebeeld geluk bieden. Wat je koopt met macht is aanzien voor wat je bent, maar niet voor wie je bent en wat je kunt kopen met geld is compensatie voor wat je er jezelf mee hebt tekort gedaan. Is het hebben van macht en geld dan feitelijk tegengesteld aan het hebben van wezenlijk innerlijk geluk? Helemaal niet, maar in de praktijk meestal wel. In mijn boek ‘De ladder van leiderschap’ en mijn voordracht, leer ik je beide combineren. Je hoeft het ene helemaal niet op te geven om het andere te kunnen ontvangen. Ikzelf ben heel snel, zoals ik het noem, ‘lijding’ gaan geven en ben pas sinds enkele jaren geëvolueerd naar leiding geven. Leiding geven kun je alleen maar wanneer je naar jezelf in de spiegel kunt kijken en eerlijk kunt zeggen en voelen: ik mag je graag. Velen kunnen dit niet en dat is volstrekt normaal. Je kunt echter relatief makkelijk leren hoe je jezelf toch aardig kunt vinden en hoe juist daardoor je werknemers je ook gaan waarderen. Je zult dan veel betere resultaten

DRS.

boeken dan tot op heden. Een bedrijfsleider van wie de werknemers houden, is gegarandeerd een succesvol bedrijfsleider. Mijn boek en voordracht gaat uit van de hypothese dat er in bedrijven weinig echte leiders zijn, maar veel lijders. Deze premisse is geenszins fictie. Ik heb in mijn carrière meer dan voldoende bedrijfsleiders ontmoet en slechts een enkeling kan ik de titel ‘leider’ geven. De overgrote meerderheid van de bedrijfsleiders zijn wel succesvolle managers, maar geen leiders. Via de leiderschapstest in mijn voordracht en door middel van het delen van de inzichten die ik door de jaren heen heb verkregen, laat ik de lezers en toehoorders sneller dan normaal evolueren naar echt leiderschap. Want geloof me: jij bent nu geen volwaardig leider, maar er zit er gegarandeerd wel eentje in jou. Ik druk op allerlei knopjes die overal binnenin jou licht zullen doen branden. Licht dat jou in staat zal stellen jezelf goed te zien, zodat je een nieuwe richting kunt geven aan je leven in het bedrijf maar ook daarbuiten. Een richting die je echte vreugde zal brengen zonder dat dit gepaard hoeft te gaan met het opgeven van reeds verworven macht en geld. Ik laat je met mijn boek en voordracht de ladder van leiderschap beklimmen. In slechts twintig treden voer ik je mee naar de top en krijg je een weids en prachtig uitzicht over wat echt leiderschap inhoudt.

Uitgever: Paradigma ISBN: 978-90-499-6032-2.

“Sommige managers zijn kampioenen in hardlopen omdat ze angst hebben om stil te staan.”

bartdebondt@speakersacademy.eu

187

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

KR BES

Lifestyle Architectuur/ wonen Fitness Koken/Culinair Reizen Mode en Design

Foto: Paul Tolenaar

Foto: A. Guilhem Ducleon

Zie ook: Entertainment, Kunst & Cultuur en Lifestyle

dr. Caroline Mazel

David Crouwel

Marlies Dekkers

Wernard Bruining

Coco de Meyere

Janna Rijpma

Paul Schulten

Sheila de Vries

Hans Mantel MA MM

Maarten Corbijn

Willem Reimers

Henk Savelberg

Monique Collignon

Foto: Patricia Steur

Foto: . Guilhem Ducleon

Foto: Carin Verbruggen

Joop Braakhekke

Herman den Blijker

188

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

Govert de Roos

Jan Timman

Lidewij Edelkoort

Hans Melissen

Ilja Gort

Laurens Spanjersberg

Column door Jan Heemskerk Ik ben de baas van Playboy, en ik heb er helemaal niets aan. Iedereen is jaloers op mijn baan. Dat is volkomen terecht. Ik word misschien niet dagelijks omringd met blote vrouwen, maar toch wel wekelijks. Bovendien mag ik van beroepswege op leuke ‘studiereizen’ naar verre buitenlanden, waar ik dan extreem heerlijk moet eten in veelsterren-restaurants. Ik mag soms rondrijden in auto’s die eigenlijk zijn bedoeld voor mensen met een veelvoud van mijn inkomen. Ik spreek onder het mom van ‘interview’ met de movers en shakers van Nederland. Ik ben automatisch erkend lifestyle-specialist, kenner van het vrouwelijk schoonheidsideaal, stijlicoon en trendwatcher.

ideeënmachine, een merkdenker die ook uw organisatie modern kan leren handelen. De manager van een wereldmerk, op de drempel van grote veranderingen. Een goochelaar op het snijvlak van papier en digitaal. Op het breukvlak van journalistiek en

Ik ben de baas van Playboy, en ik heb er helemaal niets aan. U, klanten van Speakers Academy®, moet mij namelijk niet. Wat moet ik met deze pornokoning, vraagt u zich waarschijnlijk af. Wat gaat deze uitbuiter van vrouwen bijdragen aan de vitaliteit van mijn organisatie? Wat kan deze Hefner van de Lage Landen mogelijk toevoegen aan de kennis van een zaal vol intercedenten uit de regio Staphorst. Ik snap het, ik voel u. Ik hoor dat vaker. Het is de andere kant van de mooiste baan van de wereld. ’t Is jammer, anders. Want achter de glitter en de glamour schuilt een bona fide communicatie-expert. Een topcreatief, een

commercie. Een bekende Nederlander tegen wil en dank, in een klimaat dat hongert naar helderheid en persoonlijkheden. Ik ben niet gewend mijn eigen loftrompet te steken. Maar nu ik toch bezig ben: ik heb ook nog véél verstand van intermenselijke relaties, weet van alles van mannen en vrouwen en elkaar. Schrijf columns in de Linda, de Linda Mode, Lof, het tijdschrift voor werkende moeders. Winelife, vergeet ik bijna. Dat gaat over wijn en vrouwen, natuurlijk. Ik wil maar zeggen: als ik u was, zou ik mij wel willen. Om mee te denken, te inspireren, desnoods aan het lachen te maken of gewoon te informeren. Liefst om u te helpen zelf ideeën te leren bedenken. Doelgroepdenken. De taal van de consument spreken. Verrassen, origineel zijn. Gewoontes slopen. Mensen (her)motiveren. Enfin. Dat u maar weet dat er méér schuilgaat achter de façade van champagne, mooie vrouwen en de hedonistische lifestyle. Ik zou het graag, tegen een ferme vergoeding, dat spreekt, met u delen. Al dan niet met mooie vrouwen erbij. U mag het zeggen.

janheemskerk@speakersacademy.eu

189

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Management Verandermanagement CRM HRM Inkoopmanagement Internationale goeroes

Kennismanagement Outsourcing Prestatiebeheer Stressmanagement

Zie ook: Leiderschap & Strategie en Ondernemerschap

ing. Hein Pouw

dr. Norman Schreiner

dr. Marco de Witte

mr. Paul van der Marck MMC CMC

drs. Marie-Anne Simons

Richard Barrett

prof. Ram Charan

Jan Guus Waldorp MA

prof. dr. Soumitra Dutta

Rowan Gibson

prof. Stedman Graham

prof. Kimio Kase

prof. Philip Kotler

prof. dr. John Kotter

Rob Goffee

Jeremy Rifkin

dr. Thomas Zweifel

Foto: John Kotter

Foto: Stedman Ghaham Office

mr. Hylke Oldenboom

190

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

dr. Jean-Philippe Bouchaud

dr. Steven Poelmans

Ron Karr

dr. Jonas Ridderstråle

dr. Christophe Haag

prof. dr. Bala Balachandran

Harold Janssen

Maja van der Zijden

Marijke Huisman

mr. drs. Hester Heringa

drs. Theo van Iperen MMC

Ingrid Stoop

dr. Stephen R. Covey Zeven eigenschappen voor blijvend succes De Amerikaanse hoogleraar dr. Stephen R. Covey is wereldwijd beroemd geworden door zijn boek ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’, waarin hij – gebaseerd op langdurig onderzoek naar de principes van succes - aangeeft hoe je gelukkiger en effectiever in het leven kunt staan. Hij beargumenteert dat blijvend succes alleen langdurig mogelijk is wanneer je leeft volgens essentiële principes, die hij samenvat in zeven eigenschappen. stephencovey@speakersacademy.eu

191

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Geassocieerd worden met Speakers Academy® is plezierig. Enerzijds omdat Speakers Academy® geëvolueerd is van het Nederlandse tot het Europese forum van topspelers. Anderzijds omdat men er steeds in slaagt de relatie met de klant en de spreker uiterst professioneel, maar ook met veel gevoel vorm te geven”.

“Ik werk met Speakers Academy® omdat ik het ondernemerschap van Albert de Booij en René Warmerdam waardeer en omdat zij de match maken tussen mijn kwaliteiten en de vraag van opdrachtgevers. Zij zijn matchmakers en dat is een vak.” drs. Harry Starren

prof. dr. Chris Peeters

“Het is heerlijk om het podium op te klimmen, gasten te vermaken, kennis bij te brengen en gasten te laten lachen en te verblijden. En door die ’innersmile’ ze iets mee te geven. De Speakers Academy® is de matchmaker bij uitstek tussen opdrachtgever en spreker. Ik voel me fier om tussen een lange lijst van topsprekers te staan en besef me dat ik trots mag zijn op mezelf en op pro’s van de club uit Rotterdam.” Robert Kroon

“Werken met Speakers Academy® betekent werken met professionals. Een goede match tussen onderwerp en spreker, heldere afspraken en een accurate manier van communiceren zorgen voor een prima wisselwerking tussen opdrachtgever en spreker. Voor mijn lezingen en dagvoorzitterschapen in zowel binnenals buitenland is werken met de mensen van Speakers Academy® een FEEST.” drs. Nannette Ripmeester MA

“In de korte tijd die ik met Speakers Academy® werk, heb ik hen leren kennen als professioneel, vriendelijk en snel. Echt aangenaam om met hen te werken.”

“De kracht van Speakers Academy® is voor mij het maken van de perfecte match. Altijd weten ze mij te koppelen aan een opdrachtgever die aansluit bij mijn verhaal en mijn aanpak. Daarnaast nemen ze opdrachtgevers én mij een hoop administratieve rompslomp uit handen.”

An De Jonghe

Jan Kuipers

192

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door André Meiresonne

Laat gaan dat verleden, stap in de toekomst Otto Scharmer was in het land om te vertellen over Presence en zijn Theorie U. Als mens en organisatie kun je werkelijk iets bijdragen wanneer je beschikt over een open geest, een open hart en een open wil. Wat daarbij in de weg kan zitten zijn oordelen, cynisme en angst. Zeg maar de stemmetjes in je hoofd. Loslaten is waar het volgens hem allemaal om draait. ‘Leuk hoor, maar wat dan?’ zei het stemmetje in mijn hoofd. In de garderobe liep ik hem tegen het lijf. ‘Wat is nou het belangrijkste om los te laten?’ Hij keek me aandachtig aan en zei: ‘Ego... And old habits! What do you think?’ Ik denk dat hij gelijk heeft. Oude gewoontes vormen de grootste belemmering om een volgende stap te maken. Naar meer openheid, eerlijkheid en duurzaamheid. Ons verleden houdt ons weg van onze toekomst. Dat verleden vertoont zich als ons ego. Onze gehechtheid aan wat we hebben en wie we denken te zijn. Het heeft ons ver gebracht – en nu zit het in de weg. Elke volgende stap begint met loslaten. Maar je weet wat je hebt en niet wat je krijgt. Doodeng. Tegenslag of crisis kan helpen. Want dan het maakt niet meer uit, oude gewoontes blijken toch niet meer te werken. Je hoeft je niet meer groot of iets op te houden. Laat gaan die oude gewoontes. Als je op een ander niveau verder wilt.

andremeiresonne@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E BART LAMMERS E.A.

Uitgeverij: Kerckebosch, ISBN 978-90-815256-1-9

‘Logistiek tussen de bedrijven door.’

Met wie kunt u samenwerken in de logistiek? En wat gaat u dan precies samen doen? Hoe zet u een samenwerking op, hoe verbetert u bestaande samenwerking en wat heeft u daarbij nodig? Dit boek helpt u deze en vele andere vragen te beantwoorden, zodat u de logistieke stromen ‘tussen de bedrijven door’ kunt optimaliseren. Beter samenwerken in de logistiek leidt vaak tot meer winst en continuïteit voor bedrijven die er actief mee aan de slag gaan en goed weten wat ze ermee willen bereiken. Lang niet alle bedrijven benutten dit potentieel. Vandaar dit boek. Het biedt stukjes theorie, maar vooral technieken, handvatten, lessen en heel veel voorbeelden. Het is bedoeld voor mensen die zich willen laten inspireren

om meer uit samenwerking te halen in hun eigen praktijk. Bart Lammers is senior adviseur logistiek bij TNO. Hein van Rijswijck is logistiek en supply chain adviseur bij TNO. Peter van der Sterre is senior projectmanager en beleidsadviseur bij EVO. bartlammers@speakersacademy.eu

193

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Marketing Branding City marketing E-commerce/Online marketing Imago Zie ook: Communicatie & PR

prof. dr. Malaika Brengman

drs. Jos Burgers RM

AndrĂŠ Hagelen

drs. Paul Harts

Richard van Hooijdonk

Matthias Meijer

Paul Postma

Roderik Rodermond

Ruud Verduin

Jan Vermeiren

drs. Wouter de Vries jr.

Igor Beuker

Foto: Frans Jansen

0900-sprekers

drs. Andy Mosmans RM

Nicolette Wuring MSc

Yves Gijrath

Rogier van Kralingen

Roland van Kralingen MBA

194

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

Birgit Laemers

Elène Vis

Michel Schaeffer

Harold Smits

Marianne van Leeuwen

Bob Pritchard BSc

dr. Frédéric Jallat

Jeroen Bertrams

Feike Cats

René Hendriks

“Als spreker ervaar ik de Speakers Academy® als super professioneel en zeer kordaat. Dat is nog eens lekker werken!” Suzanne Ekel

“Speakers Academy® is voor mij dé sprekers club van Nederland: Ze werken met een selecte groep sprekers, hun netwerk is enorm en het is bijzonder efficiënt om met hen te werken. Het ACADEMY® Magazine lees ik graag. Ik ben trots om met Speakers Academy® te kunnen werken.” prof. dr. Willem Verbeke

“Speakers Academy® is een goed geolied team met een zeer correcte werkwijze en een netwerk dat een perfecte aansluiting vindt bij mijn boodschap voor het bedrijfsleven. De werkzaamheden die ik als Speakers Academy® faculty member doe, vormen een perfecte aanvulling op mijn tv-werk.” Henkjan Smits

195

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Foto: Ben Kleyn

Mylène Kroon

Foto:Thomas Fasting

Alex Greve MA

Column door Frans Reichardt

Schaamteloos Weet u wat Microsoft en Nestlé met elkaar gemeen hebben? Of EasyJet en Douwe Egberts? Procter & Gamble en Peijnenburg? Renault en Nutricia? Maple Leaf en Philips? Dell en Unilever? En kent u de overeenkomst tussen Bill Gates, Hanja Maij-Weggen en John de Mol? Op het eerste gezicht zijn het stuk voor stuk succesvolle bedrijven en mensen, maar stuk voor stuk hebben zij ook flinke missers op hun naam staan. Nu overkomt ’n foutje ons allemaal wel eens, maar we hebben het hier over serieuze businessblunders, miljoenenverslindende zeperds. Het meest pijnlijke daarvan is dat ze het liefst worden verzwegen. Daarom luidt een bekend gezegde: ‘Succes kent vele vaders, een mislukking is slechts een eenzame wees’. Schijnbaar schamen de verantwoordelijken zich zó voor hun fouten dat er nadien niet of nauwelijks over wordt gesproken. Ook in de managementliteratuur wordt de schijnwerper veelal gericht op succesverhalen. ‘Business Blunders’ is anders. Dit boek beschrijft en analyseert meer dan 150 missers van bedrijven en overheden met het doel er lering uit te trekken. De auteurs roepen de verantwoordelijken op voortaan zonder schaamte uit te komen voor hun fouten. Zodat niet alleen zij maar ook anderen er van kunnen leren. Want wie niet leert van fouten, is gedoemd ze te herhalen. Frans Reichardt is mede-auteur van ‘Business Blunders’

“Speakers Academy® weet voor mij altijd interessante platforms te vinden waar ik mijn boodschap over verantwoord en resultaatgericht ondernemen kan delen. Ik werk al vele jaren samen met Speakers Academy® en dat gaat zeer plezierig en professioneel. Ze hebben mij geholpen mijn netwerk sterk uit te breiden en dagen uit tot vakkundige interactie, zowel bij inleider als opdrachtgever.” Egbert Jan van Bel

S P E A K E R S A C A D E M Y®

BOOKSTORE

JEROEN BERTRAMS ‘Help, ik ga golfen’ Het boek ‘Help, ik ga golfen’ helpt zowel beginnende als gevorderde golfers om hun spel drastisch te verbeteren. Op zeer toegankelijke en soms hilarische wijze beschrijft Jeroen Bertrams hoe een beginnend golfer met een voorzichtige aversie tegen golf toch langzaam enthousiast wordt. Uiteindelijk, na vele ups en downs, bereikt hij de Europese Tour. Alle belangrijke uitdagingen op zijn weg worden uitgebreid beschreven. Van de eerste ronde op een pitch & putt baan tot aan de eerste PAR. Van het GVB examen tot aan het lidmaatschap van een club. Van de competitie tot aan de Europese Tour. Het boek staat vol met tientallen direct toepasbare tips die zowel uw golftechniek, spelinzicht als uw mentale kracht op de baan verbeteren. Kortom, een absolute must have voor zowel beginnende als gevorderde spelers.

Uitgeverij: Pearson Education. 192 pagina’s. ISBN 978-90-430-1944-6

Uitgever: Selexyz 204 pagina’s. ISBN 10: 904-3-913537 fransreichardt@speakersacademy.eu

jeroenbertrams@speakersacademy.eu

196

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door Menno Beker Participatie. Doel of middel? Middel natuurlijk ‘Maar ja..., er staat wel in ons mission statement dat we onze doelgroep moeten betrekken…’ Of dat nou burgers, inwoners, huurders, belastingbetalers of medewerkers zijn. ‘Onze gemeenteraad wil graag een treetje hoger op de participatieladder.’ Nou dan moet dat natuurlijk ook gebeuren. 39,6 procent van de Nederlanders vindt dat ze onvoldoende worden betrokken bij de plannen van de gemeente, blijkt uit eigen onderzoek. Maar moet dat percentage wel omhoog?

Op basis daarvan is direct al veel duidelijk. De communicatiestrategie krijgt al een richting, maar welke doelstelling hoort daar bij? En welk type medewerker van onze afdeling moet er aan werken? Interactie? Dit komt maar aan de orde in één van de vier kwadranten van de Raak-methodiek. Alleen als we er echt wat aan hebben dus. Beloften aan onze inwoners die we niet na kunnen komen, behoren dan tot het verleden. Hoe krijgen we een permanente relatie met onze doelgroepen, zodat we ze kunnen inschakelen als we een vraag voor ze hebben? Sociale media en alle huidige communicatiemiddelen kunnen daar een rol in spelen.

Dat is niet per se belangrijk. Effectieve communicatie wel. En dat is waar de Raak-methodiek op gericht is. Bedacht, gerealiseerd en getoetst in de praktijk. En nu al met bewezen resultaat. Aan de hand van twee basisvragen wordt een project in één van de kwadranten van het Raakmodel geplaatst. In basis komt het er op neer of een project eenvoudig is of een complexe boodschap met zich meebrengt en of het vanuit de politiek komt of samenlevingsgedreven is.

Hoe? Dat leest u in ‘Raak’ binnenkort in de boekhandel of hoort u tijdens één van mijn lezingen die te boeken zijn via de Speakers Academy®. mennobeker@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y®

BOOKSTORE

PATRICK SCHWERDTFEGER ‘Webify Yor Business. Internet Marketing Secrets for the Self-Employed’ Uitgebreide en gedetailleerde stapvoor-stap marketinggids voor ondernemers, mkb’ers, verkopers en professionele dienstverleners die hun online-activiteiten willen laten groeien. De in het boek beschreven stappen leggen het fundament voor een indrukwekkende en professionele aanwezigheid op het internet. Schwerdtfeger, die eerder ‘Make Yourself Useful, Marketing in the 21st Century’ schreef, constateert dat veel ondernemers de kracht van het internet erkennen, maar niet de praktische kennis hebben er optimaal gebruik van te maken. Hij heeft ‘Webify for Business’ (ook als e-cursus via internet te volgen) geschreven, omdat volgens hem bestaande bronnen te technisch, te simpel of te duur zijn. Uitgever: Patrick Schwerdtfeger. 204 pagina’s.ISBN 978-0-557-04901-1

“Speakers Academy® gaat niet voor kwantiteit maar voor kwaliteit. Zij herbergt een collectie van sterke, spraakmakende persoonlijkheden die écht iets te vertellen hebben. En haar cliënten zijn organisatoren van hoogwaardige conferenties en congressen. Dat maakt het voor mij als trots faculty member extra interessant: je leert als spreker immers ook van een goed, kritisch publiek.” Jan Rijkenberg

patrickschwerdtfeger@speakersacademy.eu

197

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Media & Journalistiek Columnisten Journalisten & correspondenten Mediatraining Radio- & TV-presentatoren Zie ook: Zie ook: Communicatie & PR en Presentatoren / Dagvoorzitters

drs. Yoeri Albrecht

Sylvain Ephimenco

Aad van den Heuvel

Henk Krol

prof. Henri J. Nijdam

Hugo van Rhijn

0900-sprekers

Dominique Weesie

Peter dâ&#x20AC;&#x2122; Hamecourt

drs. Ton Planken

Peter Tetteroo

Willem Sijthoff

Arnold Karskens

Willem Lust

Conny Mus

Foto: pieter Henket

Leonard Ornstein

Foto: Oleg Klimov

Benedicte Berner MA

Max Westerman

198

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

“De beste sprekers en dagvoorzitters zijn niet automatisch ook de beste netwerkers en dealmakers. Daarom ben ik blij met Speakers Academy®.”

“Het is duidelijk dat als je in Nederland een spreker zoekt, Speakers Academy® de plaats is waar je (nog steeds) heengaat. En ik heb altijd het gevoel dat het ze om tevredenheid naar twee kanten gaat: de spreker moet het wat vinden, de organisator en dus het publiek mag niet teleurgesteld worden. Het is geen ‘sprekers wegzetten’, het is de balans voor het evenement vinden.”

Stephan Sanders

Bert van der Veer

“Elke keer als ik voor Speakers Academy® optreed tref ik een aandachtig en intelligent publiek. Dat maakt het voor mij als spreker zoveel leuker en uitdagender. Stel je voor dat je voor een zaal staat die alles voor zoete koek slikt of vervalt in oppervlakkige kritiek. Ik houd van een scherp debat. Daar leren spreker en toehoorders van. Dank aan Speakers Academy® dat daarvoor een mooi platform biedt.”

Wouke van Scherrenburg

Foto: Herman Wouters

Foto: Ronald Smulders

Charles Groenhuijsen

“Met Speakers Academy® is het goed samenwerken. Ze zijn professioneel en vrijwel altijd in staat de juiste dagvoorzitter voor de klant en de juiste opdrachtgever voor de dagvoorzitter te regelen zodat er een optimale wisselwerking ontstaat. Het traject tussen de aanvraag en de dag van het congres wordt accuraat en vriendelijk begeleid. En de koffie op het kantoor in Rotterdam is verrukkelijk!”

Frits Barend

Nico Haasbroek

Maria Henneman

Thomas Lepeltak

Frans Verhagen

Ton Verlind

199

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Mens & Samenleving Advocaten/ Rechtswetenschappers Arbeid Fraudebestrijding Genderstudies

Jongeren Multiculturaliteit Onderwijs Ontwikkelingsbeleid Veiligheid/Terrorismebestrijding

Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek en MVO/ Duurzaamheid

prof. dr. Geert-Jan Knoops LL.M

mr. Bram Moszkowicz

dr. ing. mr. Jan Sneep

mr. Jef Vermassen

Tim Bremmers

John van den Heuvel

mr. Christa Meindersma

drs. Dick Leurdijk

Bernard Fransen MSc

Samira Abbos

Grace Boldewijn

YeĹ&#x;im Candan

Gerda Havertong

Bertus Hendriks

Foto: fred Vloo

mr. Wim Anker

200

ACADEMYÂŽ MAGAZINE / 2010

Foto: NPS Jean Pierre Heijmans

drs. Annette Nijs MBA

prof. dr. Filip Dochy

dr. Kamari Maxine Clarke

Keith Bakker

Jeroen Boschma

Else-Marie van den Eerenbeemt

Nienke Wijnants

drs. Dick Middelhoek

mr. drs. Ida Haisma

Laurent Combalbert MSc

prof. dr. Michèle Sarde

Roos Wouters

mr. Job Knoester

drs. Henk Noort

Ewald Vervaet

mr. drs. Harry Mayer

drs. Martijn Wijngaards

drs. Youssef Azghari

mr. Dion Bartels MRE

Pedro De Bruyckere

drs. Patrick van Veen

prof. dr. Roel in ‘t Veld

Foto: www.siets.nl

prof. dr. Wim Veen

Foto: H. Moreno

Foto: Els Archipel

mr. Prem Radhakishun

201

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Marente Hupkes

Frans Jacobs

dr. Jaap Jacobs

Mohiba Khalil

drs. Fritz Korten

prof. dr. Elisabeth Lissenberg

drs. Eric Mecking

drs. Ed van Riemsdijk

Ronald Rovers

mr. Naema Tahir

drs. Thomas Verhiel

Rebecca Walker

“De samenwerking met Speakers Academy® betekent voor mij én voor mijn opdrachtgevers dat ieder traject zorgvuldig en persoonlijk wordt behandeld. Daarnaast ben ik trots deel uit te maken van Speakers Academy®. Het is een eer om gezamenlijk de missie ‘Bringing Knowledge To The World’ te realiseren.” Bamber Delver

“Ik werk graag met Speakers Academy® omdat de organisatie flexibel en betrouwbaar is.” mr. Gerard Spong

202

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Het is fijn met Speakers Academy® samen te werken, omdat zij helpen om Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen een gezicht te geven, waardoor ik makkelijker mijn boodschap de wereld in kan brengen. Vooral de professionele en toch persoonlijke benadering spreekt mij erg aan.”

“Door de Speakers Academy® kan ik mij volledig op de inhoud richten, omdat zij de hele organisatie rond mijn lezingen overnemen.” prof. dr. Rob de Wijk

Nicolette Mak

“Het werken met en voor Speakers Academy® bevalt mij enorm vanwege de hoge kwaliteitswaarborg naar hun klantenkring. Speakers Academy® heeft een Exclusieve uitstraling met oog voor de wensen van medewerkers en klanten. Ik ben trots op het feit dat Speakers Academy® mij in haar bestand heeft opgenomen, omdat Speakers Academy® een zeer gerenommeerde instelling is waarvan ik deel mag uitmaken.” Farid El-Khassim

“Volgens de futurist Rolf Jensen is het informatietijdperk op zijn retour, en worden de verbeelding en inspirerende verhalen steeds belangrijker. Zonder kennis en informatie te verwaarlozen, streeft Speakers Academy® naar geïnspireerd sprekerschap, naar een beeldende overdracht, naar authenticiteit, passie en bezieling. Het is een organisatie met glans en allure, een voorrecht om daarvan deel uit te maken!” prof. dr. Iteke Weeda

“Ik ben er trots op dat ik mezelf als één van de eerste vrouwelijke sprekers mag rekenen. Inmiddels is Speakers snel en professioneel uitgegroeid met klinkende namen en dat is knap. Ik kan op ze rekenen voor wat betreft snel en betrouwbaar schakelen. Ik hoop nog lang en prettig met ze te werken!”

“Ik werk graag met Speakers Academy® omdat het een ongelofelijk professionele instelling is, waarin alles tot in de puntjes geregeld is. Dat er ook nog heel leuke en gezellige mensen werken, maakt het tot een heel prettige samenwerking die wat mij betreft nog lang mag duren.” Inez Groen

Yolanda Eijgenstein

203

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Motivatie & Inspiratie Rolmodellen Zelfontwikkeling Teambuilding

Zie ook: Leiderschap & Strategie, Sport, Avontuur & Expeditie en Weer

Bob Delbecque

André Jurres

Miek Pot

Denise Janmaat

Huub van Zwieten

Robert Pino

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E ERIK VAN VOOREN ‘Wijsheid van de ezel. Mindfulness voor beginners.’ mr. Pieter de Vries

Chris van Vleuten

Uitgever: Lannoo. 126 pagina’s. ISBN 978-90-2098-837-6.

Marketinggoeroe prof. Erik Van Vooren moest na hartklachten noodgedwongen op zoek naar een manier om stress de baas te blijven. De oplossing: mindfulness. In dit boek legt hij kort en krachtig de basisprincipes uit van mindfulness, dat zijn oorsprong vindt in het boeddhisme. Hij introduceert gerichte oefeningen om mindfulness perfect te integreren in de dagelijkse routine. Perfect voor wie de stress van alledag beter wil leren hanteren, maar geen tijd heeft om dikke boeken te lezen! erikvanvooren@speakersacademy.eu

Miles Hilton-Barber

Tom Touber

204

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door Hein Vergeer Gezond Leven Een aantal jaren geleden was ik als coach betrokken bij het tv-programma ‘De afvallers XXL’, waarin mensen 6 maanden intensief begeleid werden naar een gezondere levensstijl. Het betrof hier mensen met zwaar overgewicht. Er waren in de groep van 140 deelnemers 7 mensen die diabetes 2 hadden en iedere dag insuline gebruikten. Na 6 maanden gebruikte helemaal niemand meer medicijnen. Ik bedacht me toen: als dit voor deze groep deze resultaten oplevert dan zouden we dit toch veel breder moeten trekken en ervoor zorgen dat mensen gezonder gaan leven, dit bespaart immers heel veel geld. Samen met een aantal mensen ontwikkelde ik een concept dat gericht was op gezond leven en ging op bezoek bij een verzekeringsmaatschappij. Het concept was gericht op het intensief begeleiden van de deelnemers naar een gezonde levensstijl en indien zij dit bereikten ze hiervoor te belonen middels een premievoordeel. De maatschappij vond het een heel mooi voorstel echter hier ging men niets mee doen. Ze waren niet direct geïnteresseerd in gezonde mensen? Mijn verbazing was groot toen ik te horen kreeg, dat we in Nederland met een systeem werken dat de verzekeringmaatschappijen gelden van de overheid krijgen al naar gelang het aantal chronisch zieke mensen die zij in het bestand hebben staan en zij vervolgens kunnen bepalen hoe deze gelden uitgegeven worden. De maatschappij gaf aan niet heel erg geïnteresseerd te zijn in

gezonde mensen want daar werd men niet voor beloond. Met andere woorden we leven dus in een maatschappij die ten aanzien van de zorg reactief is i.p.v. preventief. Terwijl we aan de voorkant heel veel geld zouden kunnen verdienen, immers gezonde mensen zijn veel minder ziek en veel productiever. We zijn nu twee jaar verder en zien dat de overheid hard aan het veranderen is, dit mede door de financiële positie waarin wij met z’n allen verkeren. Men gaat veel meer aandacht besteden aan de preventie. Men heeft ingezien dat daar nog heel veel te halen is. De verzekeringsmaatschappijen volgen nu vanzelf. Blijft er nog een belangrijke groep over die mee moet en dat zijn u en ik. We kunnen allemaal commentaar hebben op allerlei bezuinigingen, maar we kunnen zelf ook heel veel doen. Door elkaar en vooral ook onze jeugd te stimuleren een gezond leven te leiden kunnen we heel veel problemen voor de toekomst voorkomen. Hoe willen we dat onze kinderen en kleinkinderen straks opgroeien? Voor sommigen is dat het vertrouwde Nederland van hun jeugd, anderen dromen van een volledige mix van culturen. De ene positie is niet bij voorbaat ‘goed’ of moreel hoger, de ander niet ‘fout’. Nu het taboe eindelijk is doorbroken, kan het debat beginnen.

heinvergeer@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E RUDI DE GRAAF EN IRIS DORREBOOM ‘De droombaan veroverd.’ Een boek dat beoogt werknemers het beste te bieden op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Wat zijn mijn persoonlijke krachten en hoe zet ik die samen met mijn talenten het beste in? Wat vind ik het allerbelangrijkste en hoe vertaal ik dit in voordelen voor de werkgever? Hoe ga ik om met de moeilijkste mensen, want als ik dat kan valt de rest mee? Dorreboom en De Graaf zijn coach, consultant en schrijver. Gebaseerd op 25 jaar internationale ervaring geven ze in dit boek antwoord op deze en andere vragen.

Uitgever: Beyond. 568 pagina’s ISBN 978-94-6000-229-8

‘De droombaan veroverd’ is een echt doeboek. U kunt de onderdelen eruit halen die u nog niet kent en hier meteen profijt van hebben. Het geeft u bovendien links naar online instrumenten. Dit alles leidt er toe dat uw Droombaan straks is veroverd, door u.

rudidegraaf@speakersacademy.eu

205

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Speakers Academy® zorgt voor balans, niet alleen in uw organisatie maar ook in het persoonlijke leven. Deze succesvolle Academy is na tien jaar niet meer in onze samenleving weg te denken. Ik sta klaar om als spreker of dagvoorzitter een bouwsteen daaraan bij te dragen over onderwerpen op het gebied van leven en werk ‘uitdaging’, ‘bezielende leiding en stress’ ‘het combineren van succesvol werken én een gelukkig privéleven voor vrouwen en mannen’ ‘balans en onbalans’ ‘levenskunst en levensgeluk’” prof. dr. Anton van der Geld

“Het team van Speakers Academy® Team altijd goed wat de klant écht wenst en de aansluiting daarbij voor mij als spreker werkt altijd erg soepel. Kortom, Speakers Academy® is voor mij een zeer prettige en professionele organisatie waar ik al ruim 10 jaar zeer succesvol mee samenwerk”

“Speakers Academy® ‘Brings Knowledge To The World’ door samen te werken met inspirerende topsprekers en toptrainers. Ik ben trots op de samenwerking die ik met Speakers Academy® heb. Zo krijg ik de kans mijn kennis om nog succesvoller te zijn, te delen met uw publiek”.

Robert Benninga MBA

Paul Abma MA

206

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Foto: NPS Jean Pierre Heijmans

‘Angry Young Men’

Jort Kelder, journalist, columnist en presentator. Doet graag ongezouten uitspraken.

Jan Mulder, ex-voetballer, columnist, schrijver en tvpersoonlijkheid. Houdt van een kritische benadering.

Foto: Henk Thomas

mr. Prem Radhakishun, advocaat, presentator en columnist. Zegt altijd waar het op staat.

Jules Deelder, dichter, voordrachtskunstenaar, schrijver en nachtburgemeester van Rotterdam.

Felix Rottenberg, politicus en programmamaker. Verbaast geregeld vriend en vijand.

drs. Maurice de Hond, ondernemer en opiniepeiler. Geeft een stem aan Nederland.

207

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Anne-Marie Rakhorst Zonder schuldgevoel eindeloos genieten van duurzame energie Mijn boek ‘Nieuwe Energie; Nederland na het fossiele tijdperk’ is net uit. De titel heb ik niet voor niets zo gekozen: als Nederland nu definitief kiest voor duurzame brandstoffen, zijn we in 2035 onafhankelijk van fossiele brandstoffen. En kunnen we zonder schuldgevoel eindeloos genieten van duurzame energie… In een duurzaam Nederland maken eindige energiebronnen als olie, gas en kolen plaats voor eindeloze energiebronnen als winden zonne-energie, energie uit biomassa, waterkracht en aardwarmte. Met de succesvolle Duitse feed-inwet als voorbeeld zetten we de hoognodige energietransitie in gang: duurzaam, positief en decentraal. Technische innovaties als smart grids en nieuwe opslagsystemen spelen uiteraard ook een belangrijke rol. Het mooie aan dit verhaal? Al deze oplossingen zijn al voorhanden! Met dit boek wil ik aantonen dat Nederland de overstap naar duurzame energie binnen 25 jaar kan realiseren. Aan de hand van overtuigende voorbeelden, oplossingen en best practices wordt duidelijk hoe we dat het beste kunnen doen. In Nieuwe Energie wordt bovendien duidelijk dat het nieuwe energietijdperk geen beperkingen kent. De inzet van duurzame energie brengt namelijk twee heel grote voordelen met zich mee: we behouden onze welvaart, maar laten de vervuiling achterwege. De afgelopen maanden heb ik ontzettend hard gewerkt aan Nieuwe Energie. Ik kan niet anders zeggen dan dat het boeiend en leerzaam was. Zo voerde ik inspirerende gesprekken met Ruud Lubbers, Wubbo Ockels, Hermann Scheer, Gunter Pauli, Jeremy Rifkin en vele anderen. Zij gunden me een kijkje in hun duurzame energiewereld en kwamen met verrassende en vernieuwende invalshoeken. Die lees je uiteraard allemaal in het boek terug. Zoals gezegd, breekt er een spannende tijd aan. 20 augustus komt mijn boek op de markt (belangstellenden kunnen kijken op www. nahetfossieletijdperk.nl) en ik wil de positieve boodschap van Nieuwe Energie op zoveel mogelijk manieren verspreiden. Ik wil laten zien waarom en hoe duurzame energiebronnen onze toekomst positief definiëren. Ook tijdens sprekersopdrachten zal ik hier zeker aan refereren. Wat mij betreft is er geen tijd te verliezen en steken we nieuwe energie in nieuwe vormen van energie. Hiermee leggen we de basis voor een succesvolle duurzame toekomst met winst voor mens, maatschappij, milieu én het bedrijfsleven. annemarierakhorst@speakersacademy.eu

208

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

prof. dr. Wubbo Ockels De zon is onze toekomst Ruimtevaarder en hoogleraar Wubbo Ockels krijgt ongedeelde aandacht als hij tijdens lezingen de superbus laat zien. Een futuristisch vervoermiddel dat met 250 kilometer per uur op een aparte baan langs de snelweg raast én afslaat om mensen op aanvraag vlakbij huis op te halen of terug te brengen. Stil is het wanneer hij beelden toont van de Space Shuttle Challenger waarmee hij in 1985 de ruimte is ingegaan. “Astronauten in het internationale ruimtestation ISS hebben alles op orde. Ze hebben een probleem met op aarde zijn, want dan krijgen ze weer te maken met politiek en religie. Kijk eens wat we de afgelopen twintig jaar hebben aangericht. Dat de temperatuur afwijkt komt doordat we olie uit de grond hebben gehaald.

Wat de aarde in 100 miljoen jaar heeft gemaakt, jassen we er in 100 jaar door. Dat kan de natuur niet aan. In 2030 is het op.” De zon is de oplossing, die geeft volgens Ockels 100 keer meer energie dan we verbruiken. “De zon geeft geen vervuiling, geen handel en geen maatschappelijke strijd. De zon is redelijk sociaal.” Ockels heeft een goed idee hoe de toekomst er gaat uitzien en vertelt daar vanuit verschillende invalshoeken, maar altijd wetenschappelijk gefundeerd. over. Hij past zijn verhaal altijd aan de wensen van zijn toehoorders aan. “Ik geef ook colleges aan kinderen, zonder dat ouders of docenten aanwezig zijn. Dan is het 21 minuten lang doodstil!”, zegt hij lachend.

wubboockels@speakersacademy.eu

209

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) /Duurzaamheid Klimaatverandering MVO/ Duurzaamheid

Energievraagstukken Milieu

Foto: Anton logeman

Zie ook: Leiderschap & Strategie en Ondernemerschap

Tom Bade

prof. dr. Noreena Hertz

Dennis Karpes

Ron Vuur

dr. Marieke van der Werf

Jules Kortenhorst

Nico Roorda

drs. Jos Plas MSc

ing. Michel Baars

prof. dr. Michael Braungart

ir. Marc Cornelissen

drs. ing. Guus Geurts

drs. Ed Nijpels

dr. Jacqueline Cramer

Kees van Kaam MBA

Vincent Kneefel

210

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

“Ik voel me thuis bij Speakers Academy®. Met name vanwege de uitstekende organisatie. Je kunt er op vertrouwen dat alles tot in de puntjes is geregeld. Zodat je je volledig kunt concentreren op je taak: een congres of symposium tot een succes maken.”

“Speakers Academy® is voor mij a perfect match in verantwoorde en duurzame evenementen. Ze weten wat mensen drijft, hebben kennis van zaken en zijn gericht op kwaliteit. Ik ben dan ook trots deel uit te maken van de Speakers Academy® faculty.”

Anne-Marie Rakhorst

drs. Matthijn de Boer

“Door Speakers Academy® heb ik geleerd mij te concentreren op mijn core business: Met ondersteuning mijn publiek gefascineerd mee te voeren in de wereld van de levende natuur en de plaats van de mens daarin.”

“Spreken is communiceren. Een utopisch doel (een schone en vriendelijke wereld) wordt hiermee een klein beetje bereikt, bewustwording en gedragsverandering is haalbaar. Het publiek is geïnteresseerd en betrokken. Speakers Academy® maakt dit allemaal mogelijk.”

Hilco Frijlink

Gilbert Curtessi

Column door Michel Schuurman Waar krijgt u energie van? De groei van de ICT-sector in de afgelopen twee decennia is ongekend. Tussen 1999 en 2005 heb ik dit zelf van dichtbij mee mogen maken in dienst van één van ’s werelds grootste ICT bedrijven. Die sterke groei heeft er niet alleen toe geleid dat ICT nu wereldwijd een toonaangevende branche is, maar ook dat deze enorm veel energie verbruikt. Het gaat hierbij niet alleen om de productie van hardware en het energieverbruik van de talloze datacenters maar juist ook om de eindgebruikers. Nieuwe servers, smartphones, MP3-spelers, notebooks, navigatiesystemen, elk jaar komen er thuis en op kantoor nieuwe apparaten bij. En deze groei zal naar verwachting alleen maar verder versnellen. De sterk groeiende wereldbevolking en stijgende welvaart in opkomende economieën zorgen voor een snelle verspreiding van ICTtoepassingen. Met name het internet verspreidt zich razendsnel. En elke pageview, googlesearch, online game of video-on-demand vraagt weer stroom. Duitse wetenschappers hebben berekend dat met de huidige groei het internet over minder dan 25 jaar net zoveel energie verbruikt als de gehele wereldbevolking nu. Het is dus duidelijk dat we met de huidige – fossiele - energievoorzieningen tegen systeemgrenzen aanlopen want deze bronnen zijn

eindig, worden beheerd door een steeds kleiner wordend machtsblok en leiden tot opwarming van de aarde. Het Internationaal Energie Agentschap heeft recentelijk aangegeven dat wij de komende 20 jaar tenminste 40% energiebesparing moeten realiseren om te voorkomen dat wij de systeemgrenzen overschrijden. Een enorme opgave, zo lijkt het. Maar bij beschouwing blijkt dat er veel energieverspilling is wat makkelijk voorkomen kan worden. Dit levert ook nog eens aanzienlijke kostenbesparingen op. Zo werd recentelijk bekend dat het Nederlandse MKB jaarlijks 300 miljoen verspilt aan onnodig energieverbruik. Tegelijkertijd kan juist ICT bijdragen aan het terugdringen van het wereldwijde energieverbruik. Door intelligente ‘Green ICT’toepassingen kan er zeer veel energie bespaard worden. Denk hierbij onder aan het verminderen van (vlieg-)verkeer door gebruik te maken van videoconferencing. Of het integreren van ICT en klimaatbeheerssystemen in gebouwen. Een pakkend voorbeeld hiervan hebben wij recentelijk bij de hand gehad in het kader van de opleiding Energiebeheer die wij ontwikkeld hebben. Een vestiging van een bekende Nederlandse hotelketen had een koppeling laten maken tussen het boekingsysteem en

het klimaatbeheerssysteem. Hierdoor ‘weet’ het klimaatsysteem of een kamer geboekt is of niet en past daar de klimaatbeheersing op aan. Geen gast: beperkte koeling of verwarming. Dit bespaart het hotel enorm veel energie en dus ook kosten. Dit geeft dus de enorme potentie weer die ICT heeft om toe te werken naar een meer duurzame samenleving. Dit soort praktijkvoorbeelden, waarbij er meer kwaliteit ontstaat voor ondernemer en maatschappij, daar krijg ik nu energie van! michelschuurman@speakersacademy.eu

211

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Ondernemerschap Balans in leven en werk Bouwwereld en Vastgoed Jonge ondernemers

MKB Succesvolle ondernemingen Vrouwelijke ondernemers

Foto: Danielle Cornelissen

Zie ook: MVO/Duurzaamheid

Pim Betist

drs. Bob Kuijs

Bercan Günel

Luc van Bussel

ir. Roland Kortenhorst

Stéphane Distinguin

Ivar Davids

Aad Ouborg

Carl Meijer

Esther Raats-Coster

Atilla Aytekin

Han Hendriks MSc

Jort Kelder

Marc de Hond

Foto: Van Bemmelen

Foto: Kirkman Company

ir. Siete Hamminga

212

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Foto: Rens Plaschek

“Je toehoorders inspireren; iets meegeven waar ze wat mee kunnen, mooier bestaat voor mij niet...Speakers Academy® organiseert dat; professioneel en op maat en daar ben ik trots op!” Ot Ciolina

Lorraine Vesterink

“Als Ondernemer van het Jaar weet ik als geen ander dat succes uit passie en discipline ontstaat. Speakers Academy® heeft dit zeker begrepen en helpt mij op professionele wijze mijn visie uit te dragen.” Iwan Göbel

Angélique Koopmans

Sander Hoeken

Menno Thijssen

Theo Heuft

Column door Danny Mekic’ Is uw organisatie klaar voor de generatie van morgen? grotere en beursgenoteerde organisaties, die ik mocht helpen bij en adviseren over steeds belangrijke wordende, eigentijdse vraagstukken, zoals de inzet van nieuwe media, jongerenmarketing en jong ondernemerschap. ‘Waar ligt de kennis?’, vroeg ik me af. Door de toenemende technologisering van onze samenleving, ouderen die ouder worden en jongeren die steeds jonger aan de slag gaan, krijgt het bedrijfsleven sinds kort steeds meer nieuwe, technologie-georiënteerde vragen voor zijn kiezen.

Wie krijgt het voor het zeggen? Ik heb de eer vaak te mogen spreken voor volle zalen met ervaren mensen uit het bedrijfsleven. Op 15-jarige leeftijd begon ik, letterlijk op een Amsterdamse zolderkamer, als hostingprovider. Mijn bedrijf is uitgegroeid tot een van de grotere spelers in de markt en bedient met name veeleisende particulieren en grote bedrijven. Al na korte tijd werd ik door Elsevier, Quote én Sprout (van Management Team) uitgeroepen tot een van de meestbelovende talenten van Nederland. Ineens werd ik ook gebeld door ándere, vaak veel

We moeten samenwerken! De afgelopen jaren word ik steeds vaker gevraagd als spreker en krijg ik de kans grote groepen professionals, young professionals of juist ‘de oude garde’ tijdens beurzen, interactieve sessies, workshops of lezingen te informeren over recente ontwikkelingen waarmee de nieuwe generatie het bedrijfsleven voedt. Hoe past u nieuwe media toe om uw naamsbekendheid en marktaandeel te versterken? Hoe kunt u uw personeelsleden - binnen de muren van het bedrijf - ondernemender maken?

De nieuwe generatie heeft ontzettend veel zin om aan de slag te gaan. Het wordt een mooie tijd. Hopelijk een tijd van nieuwe economische welvaart, maar in elk geval een tijd waarin een nieuwe generatie het voor het zeggen krijgt en, dankzij technische ontwikkelingen, vele nieuwe mogelijkheden introduceert.

Foto: Bas Losekoot

We komen er aan! Uit cijfers van het CPB blijkt dat de beroepsbevolking de komende kabinetsperiode flink uitdunt. Maar liefst 400.000 tot 500.000 van de in totaal 6,5 miljoen potentiële werkenden stromen uit vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De wisseling van de wacht is nabij. Managers en directeuren van de babyboom-generatie maken plaatsen voor een horde nieuwe talenten, afkomstig uit de generaties X en Y. Ik beloof u: het wordt een mooie tijd binnen organisaties, bij overheden en in het bedrijfsleven!

dannymekic@speakersacademy.eu

213

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Presentatoren/Dagvoorzitters Dames Heren

Zie ook: Media & Journalistiek

Katinka Baehr

Rebecca Bijker

Joska Zinkweg

Vivian Boelen

Foto: Nick van Ormondt

Lucy Alexander

Angela Groothuizen

Ilona Hofstra

Maureen du Toit

Reni den Boer

Catherine Keyl

Mariska Hulscher

Foto: Michel Porro

Foto: Leendert jansen

Ellen Brusse

0900-sprekers

Aldith Hunkar

Sofie van den Enk

214

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

Foto: Patrick Post

Foto: Nick van Ormondt

drs. Paula Patricio

Harmke Pijpers

Marga van Praag

drs. Ellen Söentken

Kirsten van den Hul

Cynthia Abma

Natacha Amal

Florence Dauchez

Nadjette Maouche-Baillard

Chimène van Oosterhout

Annette van Trigt

Micky Hoogendijk

Sophie Gilbert-Desvallons

Geraldine Brandão Vandercammen

Jan de Hoop

Sebastiaan Labrie

Leo de Later

Joris Lutz

Han Peekel

Foto: Rayzor Sharp

Foto: Paulette Mbassa

Foto: Nick van Ormondt

Chazia Mourali

215

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Foto: Amke

Presentatoren/Dagvoorzitters

Harmen Siezen

Maarten Spanjer

Frits Wester

Bas Westerweel

Jacques d’Ancona

drs. Victor Deconinck

Ursul de Geer

Jo De Poorter

Karel van de Graaf

Stefan de Vries

drs. Hans van Willigenburg

Pieter Webeling

0900-sprekers

Hugo van Rhijn

Gérald Ariano

Rob Geus

Nico de Haan

“Ik werk graag met Speakers Academy®. Een grote naam in de business, misschien wel de grootse. Professionals. Komen niet met onzin; weten welke klus voor welke spreker geschikt is en welke niet. En het zijn fijne mensen!”

Peter van Zadelhoff

“Ik ervaar Speakers Academy® als een professionele organisatie met harde werkers die meedenken over vernieuwende ideeën. Ondanks het grote aantal sprekers dat voor hen werkt zijn ze in staat om een persoonlijke band met mij te onderhouden.”

Roelof Hemmen

Inge Diepman

216

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Graag werk ik samen met Speakers Academy® vanwege hun efficiënte aanpak, nauwkeurige opvolging en professionaliteit. Er zijn nooit onduidelijkheden en altijd doorzichtige afspraken. Daar houdt ik van: no nonsense.”

“Ik werk ontzettend graag met Speakers Academy®, vanwege het plezierige persoonlijke contact met alle medewerkers,de prompte en correcte afwikkeling en ik ben er trots op te behoren tot deze groep vooraanstaande inspirerende Nederlanders, die doorgaans hun sporen meer dan verdiend hebben!”

Laurien Hessels

mr. Marijn de Koning “Speakers Academy® is voor mij een toonaangevende marktleider die feilloos spreker en organisatie aan elkaar vast weet te knopen. Met veel genoegen werk ik nu inmiddels een aantal jaren op uitstekende voet samen met de professionals van de Speakers Academy® faculty. Op naar het volgende jaar!”

“Ik werk graag met Speakers Academy®, omdat de medewerkers een enthousiast en efficiënt werkend team zijn. Het is een plezier om met het visitekaartje van Speakers Academy® dagvoorzitter of spreker te zijn. Overal waar je komt reageert men dan positief.“ drs. Frans Weisglas

drs. Joost Eerdmans

“Als zelfstandige zonder personeel is het bijzonder prettig om mij opgenomen te voelen in een grote club. Speakers Academy® geeft mij dat gevoel. Met hun enorme netwerk en met een BackOffice die mij op persoonlijke wijze ondersteunt is het goed samenwerken en komen we tot een win-win situatie.”

“Speakers Academy® geeft rust. Ik weet dat ik kan vertrouwen op de kwaliteit van de organisaties die mij vragen een seminar te leiden, een lezing te geven of dagvoorzitter te zijn. Dat de organisatie en ik bij elkaar passen. De manier van werken is prettig professioneel. Heeft niveau. Ik waardeer de zorgvuldige begeleiding en het inhoudelijke meedenken.”

Violet Falkenburg

Marjet van Zuijlen

“Als interviewer/presentator streef ik al dertig jaar naar een combinatie van diepgang en divertissement. Bij Speakers Academy® blijken inhoud en joie de vivre elkaar niet uit te sluiten, integendeel. Daarom voel ik me bijzonder thuis.”

“Al 7 jaar genieten Speakers Academy® en Susan Blokhuis een zeer plezierige samenwerking. Wederzijds vertrouwen, duidelijke afspraken en vooral ook een warme persoonlijke band met de kanjers op kantoor! Never change a winning team!”

Frènk van der Linden

Susan Blokhuis

217

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Ik werk heel graag met Speakers Academy®, omdat ik er verzekerd ben van een professionele behandeling. De medewerkers zijn snel en zakelijk, maar gelukkig ook persoonlijk, meelevend en begrijpend. Ze gaan niet uit van één standaard aanpak, maar zijn flexibel. De financiën vormen uiteraard een belangrijk onderdeel van het werk (men is héél snel van betalen), maar dat is zeker niet het enige criterium dat telt. Meedenken, zowel met de klant als met de spreker, is een goede specialiteit van Speakers Academy®.” Cisca Dresselhuys

“Speakers Academy® zorgt niet alleen voor de juiste spreker voor de klant, maar ook goed voor ons, de sprekers. Afspraken worden op papier gezet, werkbespreking met de opdrachtgever wordt goed geregeld. Een paar dagen voor de bijeenkomst wordt nog eens gebeld of alle informatie binnen is etc. Vanuit hun kantoor in Rotterdam weten zij wat er speelt en leven zij mee. Zo kan ik als dagvoorzitter mijn kwaliteit leveren met hun ondersteuning.” Astrid Joosten

“Bij Speakers Academy® bevind ik me in uitstekend gezelschap. Aan de ene kant de top van presentatoren, dagvoorzitters en sprekers. Aan de andere kant een zeer professionele organisatie. Een genoegen om daarbij te horen!”

“Dertien jaar lang heb ik een satirisch nieuwsprogramma gemaakt voor de grootste tv-Family ... om m’n lichaam en geest op peil te houden sport ik bij de Achmea Health Family.... en als ik voor het bedrijfsleven of de overheid dingen doe, dan moet dat professioneel geregeld zijn... en dus zit ik ook bij de Speakers Academy Family... sorry Faculty. Dat spreekt vanzelf.”

Hadassah de Boer

Harm Edens

“Speakers Academy® is synoniem voor professionaliteit en kennis van zaken. Dankzij de medewerkers van Speakers Academy® kan ik mij als dagvoorzitter(PLUS), cabaretier en gastheer focussen op mijn core-business: Het optreden. Afspraak is afspraak. Een (h) eerlijke gedachte.“

“Mijn ambacht heeft een zekere romantiek maar bestaat vooral ook uit hard, nauwgezet en consciëntieus werken. Snel schakelen, doelstellingen vertalen en passende oplossingen aandragen. Speakers Academy® heeft dit begrepen, het zit ze in de genen. Daarom genieten ze al jaren mijn vertrouwen en kan ik ze van harte aanbevelen.”

Willem Gunneman

Johan Doesburg

218

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E ARIE BOOMSMA EN STEPHAN SANDERS ’De man en zijn lichaam’. Stephan Sanders: ‘We kenden elkaar al, niet erg lang en behoorlijk oppervlakkig, maar toch: toen het moment aanbrak dat Arie werd geschorst bij zijn toenmalige werkgever de EO, omdat hij bijna blote foto’s had laten maken voor L’homo, de eenmalige manneneditie van Linda, was het niet vreemd dat wij elkaar opzochten om de kwestie te bespreken die in alle media hoog werd opgespeeld. Arie verbaasde zich over het taboe dat er kennelijk nog op het mannelijke lichaam rustte, en ook over de verwijten van narcisme, blasfemie en nog veel erger die hem ten deel vielen. Goed, kritiek kwam vooral uit conservatief-gelovige hoek, al te veel lankmoedigheid viel daar misschien niet te verwachten, maar ondertussen ging Stephan na hoe een blote foto zou vallen bij het intellectuele of politieke deel van Nederland. Het ‘ijdelheid der ijdelheden’ zou er misschien niet bij gehaald worden, maar zou de reactie zoveel ruimhartiger zijn geweest? Zo raakten we in gesprek over de man en zijn lichaam: hoe werd daar eigenlijk mee omgesprongen binnen de christelijke traditie? Bestond en bestaat daar nog steeds het beeld van enkel zondigheid, vleselijke lusten en vanitas? Stephan had eerder een essay geschreven over de verhouding tussen de intellectueel en zijn lichaam, en concludeerde dat die op z’n minst ongemakkelijk was. Je hebt grofweg gezegd hoofdmannen, die het van school en slimheid moeten hebben, en

lichaamsmannen, die uitblinken in sport, al vroeg mooie brede schouders hebben, en daarna hun uiterste best moeten doen om niet voor dom versleten te worden, want brains en een afgetrainde platte buik, dat gaat niet samen. Zo ontstond het idee om samen een boek te schrijven, en toen stonden we voor de moeizame taak heel verschillende mannen te vinden, zowel van het lichaamsbewonderende als van het lichaamsverachtende soort, en alles wat zich daar tussen bevindt. We wilden niet de meest voor de hand liggende kandidaten portretteren, zoals de breedste bodybuilder of de meest gefacelifte man van Nederland. We zochten naar mannen die een onverwacht licht konden laten schijnen op hun lichaam, en in één moeite door ook op hun ‘mannelijkheid’, wat zij daar ook onder mochten verstaan. Zo hebben we 21 mannen geïnterviewd, en ook onszelf niet gespaard. Je kunt anderen het hemd van het lijf willen vragen, maar dan moet je zelf ook niet te beroerd zijn om je shirt uit te trekken. We vroegen alle geportretteerden een foto te laten nemen door Judith Vermeij of Jan van Breda, en daarbij zelf te bepalen hoeveel of hoe weinig ze van hun lichaam wilden prijsgeven aan het flitslicht. ‘Trek net zoveel uit als comfortabel is…’, dat was ons advies. Het resultaat van onze zoektocht kunt u dus niet alleen lezen, maar ook zien en ja, misschien zelfs bewonderen.’ Uitgeverij: Contact, 238 pagina’s ISBN 978 90 254 3289-8 stephansanders@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E VIOLET FALKENBURG ‘In gesprek met tieners van 1930 tot nu.’ Violet Falkenburg interviewt negen jongens en acht meisjes over hun leven als tiener en de tijd waarin ze opgroeiden. De oudste tiener is nu 88, de jongste 17. Het zijn Sienie Strikwerda, Appie Baantjer, Marjan Berk, Jan Kruis, Marte Röling, Paul van Vliet, Nelleke van der Krogt, Boele Staal, Clara Sies, Marcella Mesker, Ronald Plasterk, Ahmed Marcouch, Frederik Brom, Judith Ploegman, Ben Woldring, Omar Munie en Marloes van der Wel. Uitgever: Archipel, 222 pagina’s. ISBN 978 90 630 5538-7 violetvalkenburg@speakersacademy.eu

219

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Sales Account- en Sales management Salestrainingen Klantgerichtheid Succesvol verkopen Retail

Zie ook: Communicatie & PR, Management en Motivatie & Inspiratie

Victor Bonke

Jaap Bron

Harrie van Heck

prof. dr. Nico Schraag

Edo van Santen

Jeroen Bik

Marion Kamp

Herman Loykens

Christian ter Maat

Bas Tol

Marja Groen

Michel Bouts

Robbert Bouman

Phil Kleingeld

Paul van Montfoort

220

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

Dr.Seelz

Column door Jan-Willem Seip

Eerste hulp bij Sales

Stop met verkopen Van ‘push’ naar ‘pull’ Verkopers worden bijna ‘doodgetraind’. Ze zouden dus zeer succesvol moeten zijn en graag geziene gasten bij de klant moeten zijn ... Wat wijst de praktijk uit? Hoe staat het met het imago van de gemiddelde verkoper? En wat zijn de verkoopresultaten bij zo veel training? In veel gevallen: onder de maat. Verkopers willen veel te graag verkopen en denken dat dát werkt. Stop daar eens mee, verkopend Nederland! Wat werkt wel? Stap over van ‘push’ naar ‘pull’. Het helpt dan om een magneet te worden en ervoor te zorgen dat u de markt aantrekt. Een magneet wordt u onder andere door zichtbaar te zijn en in de hoofden van uw (potentiële) klant. Ook zichtbaarheid binnen uw (online)netwerk helpt u om te magnetiseren. De succesvolle verkoper en ondernemer creëert ook een podium waar zij deze kennis tentoonspreidt en weggeeft. Het loslaten van aangeleerde trucjes als ‘afsluittechnieken’ heeft een ander vaak snel door. Laat varen. Stop daarmee.

Verleiden

drseelz@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y® BOOKSTORE FRANK VAN LEER ‘ Verkopen met tegenwind’

Zorg ervoor dat de klant het aan zichzelf verkoopt, zodat deze zegt: “Laten we het maar doen.” Hoe laat u het de klant aan zichzelf verkopen? Door verlangen te creëren. Denk aan die oude marketingformule AIDA uit de 19e eeuw (Attention, Interest, Desire, Action). Hoe creëert u verlangen? Verlangen roept u op door de belangrijkste koopmotieven van mensen te triggeren, en hoop te geven dat hun behoeften vervuld gaan worden. Of juist door iets te doen wat ze niet verwachten, zeggen dat ze iets niet mogen, mysterieus, geheim. Of door ‘hard to get’ te zijn. Reken maar dat dit wat bij de ander doet. Verlangen opwekken, werkt alleen als het de behoefte bij de ander triggert. Als die er niet is, helpt zelfs enthousiasme niet. Verlangen creëert u door de juiste emotionele snaar bij de ander te raken. Experimenteer hier eens mee ...

Wat doe je als de telefoon niet meer uit zichzelf rinkelt en er toch verkocht moet blijven worden? Of als de toegezegde order niet binnenkomt terwijl iedereen erop rekent? Nu de economische tegenwind op volle kracht waait, wordt al snel duidelijk of iemand echt kan verkopen. Een boek dat zelfs de meest doorgewinterde verkoper inspireert om ervoor te zorgen dat zijn boodschap op een positieve manier achterblijft bij die mensen die besluiten nemen. Uitgever: Prometheus 192 pagina’s. ISBN 978 90 446 15753 janwillemseip@speakersacademy.eu

frankvanleer@speakersacademy.eu

221

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Al meer dan tien jaar mag ik voor Speakers Academy® werken. Een samenwerking die vooral excelleert door een wederzijds respect en vertrouwen. De vakbekwame medewerkers weten de juiste klant aan de juiste spreker te koppelen, zodat er een perfecte match ontstaat. De voordelen van Speakers Academy® komen tot hun recht en werpen hun revenuen af. Speakers Academy® is voor mij de ideale businesspartner. Ik voel mij bevoorrecht tot het ‘topsprekers gilde’ te mogen behoren van dit kwalitatief hoogwaardige bedrijf.” drs. Rob van der Spek

“Een snelle reactie aan de telefoon, een telefoniste die je direct herkent, boodschappen correct doorgeeft en snel terugbelt als dat nodig is. Heldere contractafspraken en een zorgvuldige check vooraf, per mail of per telefoon. Een behulpzame vinger aan de pols die maakt dat u als opdrachtgever weet dat u zeker krijgt wat u zoekt. De beste kwaliteit, de beste sprekers en presentatoren. Kortom de Speakers Academy® is een geoliede machine die doeltreffend, effectief en plezierig u en mij bij elkaar brengt.” Saco Keikes

“Je hebt maar één kans om een goede eerste indruk te maken. De organisatie van Speakers Academy® maakte bij de eerste kennismaking op mij een verpletterende indruk: snel, slagvaardig, zeer betrouwbaar en transparant. Kortom professioneel. Die eerste indruk bleek terecht en is altijd zo gebleven.”

“Ik werk graag met Speakers Academy® omdat het de meest professionele organisatie in Nederland is op het gebied van sprekers. Dat betekent voor mij als spreker, die ook (kleine) ondernemer is: hoge kwaliteit van opdrachten, vlekkeloze communicatie, gemak, vlekkeloze financiële afhandeling, kortom: stabiliteit en vertrouwen.”

drs. Jos Burgers RM

drs. Pieter de Rijk

“Speakers Academy® heeft een team van vriendelijke opgewekte mensen die snel kunnen schakelen. Mijn ervaring met de service is onverdeeld gunstig. Het zijn professionals.”

“Je hebt sprekersbureaus en je hebt Speakers Academy®, zo simpel is het wat mij betreft. Professionals kiezen voor Speakers Academy® omdat het dan op z’n Rotterdams geregeld wordt: professioneel, deskundig, duidelijk en zonder gedoe!”

Jan Bommerez

Kasper Klaarenbeek

222

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Peter Faber

presenteert unieke speelfilm door straatjongeren

‘Hangen of Leven: Shake and Spear in Straattaal’ is de nieuwste speelfilm die de Peter Faber Stichting heeft uitgebracht. Het is het unieke resultaat van een intensieve samenwerking tussen Faber en een groep jongeren uit de straten van Tuindorp Oostzaan/Amsterdam-Noord. Onder leiding van een regisseur, Peters zoon Jesse, en een team van professionals uit de filmen tv-wereld, hebben deze jongeren tijdens verschillende workshops aan de korte film gewerkt en eigen interesses en verhalen ingebracht, die vervolgens zijn gecombineerd met beroemde monologen van William Shakespeare. Met zijn stichting wil Faber jongeren de kans geven hun blik te verruimen en creatieve talent te ontwikkelen door middel van theaterprojecten, trainingen en workshops. De film is uitgebracht op dvd en samen met de bijbehorende cd (met raps van de deelnemende jongeren) verkrijgbaar. Zie ook www.peterfaberstichting.nl. peterfaber@speakersacademy.eu

223

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Sport, Avontuur & Expeditie Avontuur & Expeditie Coaches & Trainers Individuele topsporters

Sportbestuurders Sportcommentatoren-& presentatoren

Zie ook: Motivatie & Inspiratie

Peter Hillary

Roy Heiner

drs. Marcel Knotter

Jolanda Linschooten

Ronald Naar

Edmond Öfner

ir. Katja Staartjes

Henk de Velde

Frank Versteegh

ir. Frits Vrijlandt

Co Adriaanse

Joop Alberda

Ton Boot

Robin van Galen

Tom van ’t Hek

224

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Barry Hughes

Erik Hulzebosch

Marc Lammers

René Mijnders

Tom Egbers

Richard Bottram

Robert Doornbos

René van der Gijp

Marion Clignet

Robert Baan

Maarten van der Weijden

Tom Reijers

Hugo Borst

Peter Murphy

Laurence de la Ferrière

Xavière-Lise Bon

Erik Ravenstijn MSc

Robert Rosen Jacobsen

Jan Mulder

Foto: Peter bak

Maurits Hendriks

225

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Sport, Avontuur & Expeditie

Minke Booij

Jacques Brinkman

Jacco Eltingh

Mario van der Ende

Kirsten van der Kolk

Richard Krajicek

Wilco van Rooijen

Ralph Tuijn

Jochem Uytdehaage

Arnold Vanderlyde

Pierluigi Collina

Hans Kraaij jr.

Hans Kraaij sr.

Marcella Mesker

Henk Spaan

Harry Vermeegen

Peter Blangé

Foto: Lenny Oosterwijk

“Ik werk graag met A-merken en de Speakers Academy® is onbetwist in deze sector een A-merk! Het is een plezier om met hen te werken: als spreker én -zo hoor ik altijd- ook als opdrachtgever/cliënt.”

John de Wolf

Erica Terpstra Fatima Moreira de Melo

Philip de Roo

226

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Foto: Julia de Boer

Marcella Boerma

ir. Marc Cornelissen Avonturen zijn een inspiratiebron voor het bedrijfsleven Na zijn afstuderen aan de Technische Universiteit van Delft, verruilde Marc Cornelissen een beginnende carrière als architect voor die van professioneel avonturier. Hij bereikte onder meer op eigen kracht de Geografische Noord- en Zuidpool (1997, 2000), een prestatie die wereldwijd slechts door een handjevol mensen is geleverd. Zijn exploraties van afgelegen en moeilijk bereikbare gebieden vormen de basis voor televisiedocumentaires, boeken, publicaties en inspirerende lezingen en trainingen voor het bedrijfsleven. Uit zijn ervaringen destilleerde Marc waardevolle en doorleefde inzichten op het gebied van samenwerking, teamontwikkeling, leiderschap en het omgaan met verandering. Hij behoort al ruim tien jaar tot de meest gevraagde sprekers en trainers op deze gebieden.

marccornelissen@speakersacademy.eu

S P E A K E R S A C A D E M Y® BOOKSTORE HENK DE VELDE ‘Nergens is ook ergens. Een reis zonder einde…’ Een hernieuwde kennismaking met de zeezeiler, die enkele jaren geleden uit Nederland vertrok om nooit terug te keren. Dit boek beschrijft de reis van Europa naar Australië. Noodgedwongen komt hij in ZuidAmerika terecht, waar hij na averij lang moet wachten, en bedenkt dat ‘nooit terugkeren’ moeilijker is dan hij had gedacht. Na een jaar zeilt hij verder naar Australië. Op lyrische toon schrijft hij over zijn dagen op zee, vogels, zonopkomsten en –ondergangen en zijn gedachten over heden, verleden en toekomst.

“Het is voor mij geweldig om met deze professionals te werken. Speakers Academy® weet haarfijn mijn presentatie op maat te verkopen. Ik ben trots dat ik bij deze ‘racestal’ hoor, bestaande uit alleen maar winnaars!!” Jack Plooij

Uitgever: Elmar. 152 pagina’s. ISBN 978-90-389-1995-9 henkdevelde@speakersacademy.eu

227

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Betrouwbaar, goed georganiseerd sprekersbureau met sympathieke, gekwalificeerde medewerkers. Altijd een plezier om voor te mogen werken.”

“De basis van elke succesvolle vorm van samenwerking is vertrouwen. Een winnende organisatie selecteert de juiste mensen (op deskundigheid, kwaliteit en instelling) en investeert in deze toppers. Speakers Academy® is een winnende organisatie.”

Jack van Gelder

Toon Gerbrands

“Al jaren werk ik op een professionele en doelgerichte wijze samen met Speakers Academy®. Dankzij de persoonlijke aandacht en prettige samenwerking met alle medewerkers voelt dat zeer vertrouwd aan.” Hans van Breukelen

“Het mooie van het samenwerken met Speakers Academy® is dat je ook werkelijk praat over samenwerken. De zaken worden professioneel opgepakt en afgewerkt. Iets waar ik in geloof, juist dat stapje meer, juist dat kleine beetje aandacht meer. Dat maakt dat je onderscheidend en succesvol kan zijn en daarom werk ik graag samen met Speakers Academy®.”

“Ik werk graag samen met Speakers Academy® vanwege het gemak en de betrouwbaarheid van de organisatie. Verder vind ik het belangrijk om deel uit te maken van een professioneel sprekersgezelschap, bijeengehouden door een sprekersbureau met de hoogste kwaliteitsnormen.” Hans van der Meulen

Hein Vergeer

228

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Marc Lammers ‘Van een 8 een 10 maken’ ”Ik ben geen bondscoach meer en dat betekent dat ik mij nog breder kan ontwikkelen. Acht jaar heb ik met het Nederlands dames hockeyteam gewerkt, waarvan vooral de laatste vier jaar erg succesvol waren. In Peking hebben we goud gewonnen tijdens de Olympische Spelen”, zegt Marc Lammers nog steeds enthousiast. “Het was even lastig om afstand te nemen, maar er zijn alweer zoveel uitdagingen en ik ben met zoveel dingen bezig. Ik geeft steeds meer lezingen en presentaties voor Speakers Academy®.” Overal waar hij een presentatie of een lezing geeft houdt Lammers het publiek voor dat alles draait om verbetering en grenzen verleggen. “Ik vertel ze dat ik nog nooit een wedstrijd heb gewonnen op mijn zwakke kanten en dat ze zich moeten concentreren op hun sterke punten. Maak van een 8 een 10, dat is beter dan van een 4 een 6 maken! Alleen dan kun je excelleren en boven concurrenten of tegenstanders uitsteken! Het zelfvertrouwen onder persoonsleden of spelers groeit en er ontstaat meer positiviteit binnen de ploeg of het bedrijf. Door dat uit te stralen kan een sportteam of onderneming zich onderscheiden.” Lammers: “’Out-of-the-box’ denken is zo belangrijk. Je moet niet binnen je eigen muren blijven, maar op zoek gaan en dan zie je ineens allemaal mogelijkheden.”

marclammers@speakersacademy.eu

229

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Trends Futurologen Trendwatchers

Zie ook: Lifestyle

Rudolf Das

Magnus Lindkvist MSc

prof. dr. Wim de Ridder

Hilde Roothart

dr. Herman Konings

Jim Carrol

S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E TOM KNIESMEIJER ‘De seizoenen van de tijdgeest’

drs. Justien Marseille

Christine Boland

Zeg ‘1969’ en de gemiddelde toehoorder schetst een beeld van langharige hippies in een park die, stoned en halfnaakt, euforisch dansen op psychedelische muziek. Zeg ‘1962’ en er komt een beeld op van keurige huiskamers, waar vader de krant leest en moeder in een schortje met zelfgebakken koekjes rondloopt. Hoe kunnen zulke uiteenlopende tijdsbeelden hun plek hebben in een en hetzelfde decennium? Seizoenen van de tijdgeest beschrijft de golfbewegingen in de tijd en stelt dat ontwikkelingen binnen de cultuur in grote lijnen te voorspellen zijn. Hazes, Madonna, Tarantin, Fortuyn of Tiësto, de iconen van de cultuur geven als geen ander invulling aan de seizoenen van de tijdgeest. Ze passeren allen de revue. Een combinatie van nostalgisch plezier en van toekomstverwachting. Een feest der herkenning dankzij de kleurrijke beschrijvingen, de sterke duidingen en de prachtige illustraties. Uitgever: Scriptum, ISBN -13 978 90 559 46785 tomkniesmeijer@speakersacademy.eu

Eva van der Fluit

Erwin van Lun MBM

230

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

“Speakers Academy® werkt even vriendelijk als efficiënt. Prettig secuur als het om het contact met de opdrachtgever gaat. En altijd op tijd je geld. Al langer dan een decennium is dat mijn voortdurende ervaring.”

“De afgelopen jaren heeft het team van Speakers Academy® mijn activiteiten als dagvoorzitter en spreker geweldig verzorgd. Persoonlijke aandacht, prima service en goede match met opdrachtgevers. Complimenten en zeer aan te bevelen.”

dr. Carl Rohde

drs. Adjiedj Bakas

“Laat iedereen doen waar hij of zij goed in is! Voor mij betekent Speakers Academy® dat ik me kan toeleggen op mijn eigen vak: het geven van lezingen. Ik maak me totaal geen zorgen meer om al die bijkomende details die nou afgesproken en geregeld moeten worden, dat wordt door Speakers Academy® tot in de puntjes door een professioneel team geregeld. Alle tijd die ik daarmee win gaat nu naar de inhoud van mijn presentaties.” Rob Creemers

“Met wie ik het meeste bel? Met Speakers Academy®! Ik zit bij Speakers Academy® vanaf het prille begin, en het was een gouden greep. Gewoon fijne, eerlijke mensen die werken op basis van vertrouwen. Het team neemt me veel gedoe uit handen, waardoor ik kan focussen op waar ik goed in ben: in de toekomst kijken. En ja, een tikkeltje trots ben ik wel dat ik bij de faculty hoor. Toch een soort van kwaliteitskeurmerk.” Marcel Bullinga

“Als u zoek bent naar een spreker wilt u zeker weten dat u toptalent in huis haalt. En voor een spreker is het telkens een uitdaging om te mogen spreken op topevenementen. Die twee belangen weet Speakers Academy® uitstekend te verenigen. Ik ben er trots op te verkeren in het selecte gezelschap van de kerngroep van gewaardeerde sprekers.”

“Speakers Academy® is het beste podium voor absolute top sprekers uit binnen- en buitenland en natuurlijk voor bedrijven en instellingen die opzoek zijn naar de beste dagvoorzitter, gastspreker, panellid etc. Klantgerichtheid en resultaat kenmerken de gedreven medewerkers van Speakers Academy. Gewoon TOP!”

Paul Ostendorf

Ruud Veltenaar

Academy® Magazine / 2010 231272 ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Weer Meteorologen Weerpresentatoren

Zie ook: Motivatie & Inspiratie en MVO/Duurzaamheid

Peter Timofeeff

Erwin Kroll

Margot Ribberink

ir. Gerrit Hiemstra

Dennis Wilt

“De samenwerking met Speakers Academy® verloopt altijd zeer prettig en voortvarend. Hun grote bekendheid geeft mij de mogelijkheid om voor diverse doelgroepen actuele presentaties te verzorgen. Dat doet mij goed, want er valt veel te vertellen rondom het vakgebied van weer en klimaat. Bovendien is bewustwording van de snelheid waarmee de aarde opwarmt van groot belang voor een ieder!” Reinier van den Berg

“De Speakers Academy® regelt datgene waar u behoefte aan heeft!” Helga van Leur

232

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

LL in Ga Ma rC eL Bu

e r

crisis.

’

k. co m -4333322 k.com

Futurist & Keynote Speaker ipAd houSeS S tAL t king cowS cAre roBot otS And the BeSt thing ng:

you Are in controL!

LouD

.’’

e FuTure C

mobile he first patient d finally

Th WeLCoMe To

l life and ource op 10 r and

Marcel Bullinga

ingA L BuLL e c r A m

:33 5-7-2010 14:31

“In de ogen van uw kinderen leeft u in een museum”, alsdus Bullinga. In ‘Welkom to The Future Cloud’ toont hij u de deur naar de toekomst. Vroeger hadden we Internet, maar Internet is geschiedenis. In de toekomst hebben we de Wolk — een virtuele wereld die echter is dan de echte wereld. De Wolk verbindt u en mij, verbindt energieproducerende huizen, intelligente auto’s en zorgrobots. Een transparante wereld met overal mini en mega beeldschermen. Zelfs de poepluier van uw baby is een kennisbron, en kennis brengt uw land in de Top 10 van gelukkige landen. We zijn dommer en slimmer dan ooit tevoren…

233

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

marcelbullinga@speakersacademy.eu

Wetenschap Astronomie Biologie Geofysica Natuur Neuroscience

Psychologie Research Sociologie Technologie

Zie ook: Trends

prof. dr. Salomon Kroonenberg

prof. dr. Wubbo Ockels

prof. dr. ir. Hennes de Ridder

Govert Schilling

prof. dr. Dick Swaab

dr. Helen Caldicott

prof. dr. Stanislas Dehaene

Shaun Ellis

prof. dr. Marc Keane

dr. Ashok Khosla

prof. dr. George Kohlrieser

prof. Lawrence Krauss

prof. dr. Victor Lamme

prof. Walt Patterson

prof. dr. Miklos Sarvary

prof. Sebastian Thrun

Francisco Lozano Winterhalder

Foto: Bernard Walton

prof. dr. Arie Dijkstra

234

ACADEMY速 MAGAZINE / 2010

prof. dr. Christien Brinkgreve

dr. René Diekstra

prof. dr. Anton van der Geld

prof. dr. Henk Barendregt

dr. Jeroen Geurts

dr. Etienne Kuypers

Patrick Baudry MSc

dr. Lucas van Gerwen

prof. dr. Mark Nelissen

prof. dr. Jaap Lengkeek

dr. Jack van Minden

Foto: Johannes Timmermans

Foto: Jean Daniel Lorieux

drs. Krijn de Best

S P E A K E R S A C A D E M Y® BOOKSTORE

S P E A K E R S A C A D E M Y® BOOKSTORE ERIC KOENEN EN CHRISTIEN BRINKGREVE

JOHAN LEUPEN

‘De winst van verschil.’

Oude verhalen van vele volkeren maken melding van een zondvloed en de omkering van de aarde. Zijn wij de nakomelingen van de overlevenden van een wereldramp die lang geleden plaatshad? Een boeiende zoektocht naar onze geschiedenis en die van onze planeet en dus naar gebeurtenissen die plaatshadden tussen 42.000 en 12.000 jaar geleden.

‘Ooit kwam de zon op in het Westen.’

Diversiteit productief maken is een van de meest essentiële uitdagingen voor organisaties en leiders. Oude antwoorden verliezen hun waarde, crises en kansen dienen zich aan, piramideorganisaties zakken in, topmannen vallen van voetstukken en de toetreding van meer vrouwen tot hogere posities lijkt maar niet van de grond te komen. De auteurs hun visie op genderdiversiteit. Ze ontwikkelden deze visie onder meer op basis van vele gesprekken met mannen en vrouwen op belangrijke leidinggevende posities. Het boek zet aan tot een andere manier van denken over organisaties. Uitgever: Nelissen, 173 pagina’s. ISBN 97890244 18596

Uitgever: Johan Leupen. 148 pagina’s. ISBN 978-90-8759-074-1

christienbrinkgreve@speakersacademy.eu

johanleupen@speakersacademy.eu

235

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Column door Ionica Smeets Kies de beste Soms moet u keuzes maken voor u alle informatie heeft. U zoekt bijvoorbeeld een nieuwe manager voor een belangrijke post en huurt een headhunter in. De headhunter selecteert voor u tien kandidaten en stelt die één voor één aan u voor. Na elke kandidaat moet u beslissen of dit de juiste persoon is voor de baan. Zo niet, dan krijgt u de volgende kandidaat te zien. U kunt afgewezen kandidaten niet alsnog aannemen. Hoe kiest u de beste kandidaat? Wiskundigen noemen dit het secretaresse-probleem. Dit soort keuzes komt niet alleen voor bij het zoeken van nieuwe werknemers, ook het kiezen van een huis of een levenspartner zijn soortgelijke problemen.

Bij de tien kandidaten van de headhunter heeft u 10% kans om de beste te nemen - als u willekeurig kiest. Het is slimmer om eerst een paar kandidaten te bekijken en daarna de eerste te nemen die beter is dan alle vorige kandidaten. Zo verhoogt u uw kansen. Maar als u te lang wacht, is de kans groot dat u de beste voorbij laat gaan. In dit geval kunt u het beste de eerste drie kandidaten bekijken en daarna de eerste nemen die beter is dan alle vorige. Zo heeft u 40% kans om de allerbeste te kiezen. In het algemeen is de vuistregel voor dit soort situaties om één derde van het totaal aantal mogelijkheden voorbij te laten gaan. Tip voor headhunters: laat uw beste kandidaat als vierde zien.

ionicasmeets@speakersacademy.eu

“Brood op de plank en boter bij de vis, dat houdt een spreker tevreden. Tevreden sprekers zorgen voor tevreden luisteraars en daarmee tevreden opdrachtgevers. Al met al mag Speakers Academy® zelf ook best tevreden zijn.”

“Het is een voorrecht deel uit te maken van dit professioneel georganiseerde gezelschap van Nederlands meest vooraanstaande sprekers.” prof. dr. Bram Buunk

Midas Dekkers

Bijna 10 jaar ben ik een faculty member en er is nog nooit iets fout gegaan. Als Speakers Academy® mijn zaken behartigt heb ik er gewoon geen omkijken naar. Zeer professioneel en geruststellend is dat de staf van Speakers Academy® naadloos taken van elkaar overneemt, waardoor als de primaire contactpersoon afwezig is, je toch altijd zeker bent dat alles OK is, dat altijd iemand van je zaak op de hoogte is. Het is voor “verstrooide professoren” ook handig dat een medewerker kort voor de presentatie nog eens opbelt om te horen of alles naar wens loopt. Het succes van Speakers Academy® lijkt me heel terecht. prof. dr. Theo Compernolle

236

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

prof. dr. Roel in ‘t Veld

Kennisdemocratie

Democratie is een ijzersterk merk. Ieder met macht wil het merk aan zich verbinden. Democratie heeft economisch en sociaal veel voorspoed gebracht. Maar de parlementaire representatieve democratie is nu in verval. Ontideologisering en mediapolitiek markeren dit verval. Politieke partijen zijn marketeers die dingen naar kiezersgunst, burgers hebben gefragmenteerde waarden zodat algemene representatie op inhoud onmogelijk is geworden. Personalisering van de politiek is een rampzalige voorbode van populisme. Een ontwikkeling van democratie in de richting van meer participatie is de enige weg omhoog, maar de gevestigde politieke elite verzet zich daartegen. Ook kennis, die belangrijker dan ooit is als onderbouwing van handelen van publieke actoren, is gefragmenteerd geraakt waardoor gecombineerde waarden- en kennisconflicten nu het epicentrum van de politiek vormen. Beleidsmakers en kennisdragers moeten langs nieuwe methoden met elkaar samenwerken om robuuste handelingsperspectieven te ontwerpen. Deze methoden zijn aan te duiden als transdisciplinariteit. Maar veel wetenschappers voelen er niet voor om te worden betrokken in de woelingen van de kernmis van de politiek. En veel beleidsmakers wantrouwen wetenschappers. Klassieke media, ook wel corporate media genoemd, zijn in handen van ondernemingen. Zij oefenen invloed uit op iedereen. Politici kunnen de burger alleen bereiken via de media en media hebben politici nodig voor nieuws, hun belangrijkste product. Media zijn machtig door hun vermogen tot ‘switchen’ in de gunstverlening: een enkel voorbeeld, Murdoch met zijn media-imperium keerde zich plotseling van Brown af. Maar ook de machtspositie van de klassieke media wordt bedreigd, en wel door de sociale media. Deze zijn in handen van naamloze gemeenschappen, kennen geen redactie, en breiden zich stormachtig uit. Met behulp van sociale media kunnen burgers elkaar bereiken, maar ook kunnen politici via sociale media communiceren met burgers zonder tussenkomst van klassieke media. Sociale media produceren ook informatie en kennis, maar het ontbreken van redacties verplaatst de selectiekosten naar de individuele gebruiker. Klassieke media zijn in de verdediging. Zo is het aanzien van de samenleving drastisch gewijzigd. Nieuwe spanningen tussen wetenschap, media en politiek ontwikkelen zich:

Het concept kennis democratie betreft de reeks van derde orde spanningen. Die vergen een andere manier van politiek bedrijven maar ook een andere manier van wetenschap beoefenen. Daaraan zijn de beide boeken gewijd die Roel in ‘t Veld recent heeft laten verschijnen. Het Engelse boek bevat de bijdragen aan een groot internationaal congres over dit onderwerp en het Nederlandse boek herbergt de inzichten van In ’t Veld zelf. Stormachtige ontwikkelingen zijn aan de orde die tot nu toe niet goed zijn begrepen. Uitgever: Springer ISBN: 978-3-642-11380-2

Uitgever: SDU ISBN: 978-9-052-61757-2 roelintveld@speakersacademy.eu

237

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Aangenaam kennis te maken... Speakers Academy® stelt 29 nieuwe Faculty members voor.

Adrie Dolman

Désirée Battjes

De marketingevolutie. Niets is permanent, alleen de verandering. Adrie Dolman zit bovenop de veranderingen in het marketinglandschap. Met aan kop de digitalisering, die niet alleen de wereld in rap tempo verandert, maar ook de aloude marketingwetten overhoop gooit.

“Hoe presenteer ik onze organisatie op het www?” Désirée Battjes pakt graag onderwerpen bij de kop waar iedereen van heeft gehoord, maar niet het fijne van weet. Ze schept orde, overzicht en helderheid in de wondere wereld van het web.

dr. Joseph Roevens PhD

drs. Arita Baaijens Organisaties kunnen inspiratie putten uit haar overlevingsstrategie. Als opgeven absoluut geen optie is, vormen een open geest, enorme creativiteit en een grenzeloze nieuwsgierigheid de sleutel tot succes in een omgeving die gekenmerkt wordt door tekorten, gevaren en onzekerheden.

‘Organise with chaos’. De expertise van Joseph Roevens richt zich op alle aspecten van het management, met speciale aandacht voor ondernemerschap, participerend leiderschap, organisatiedemocratie, open book management, de Chaostheorie en het Systeemdenken.

dr. Marco de Witte

Arnold Blits Anders kijken naar leiderschap en verandering. Arnold Blits is al ruim 25 jaar één van de spraakmakendste trainers van Nederlandse bodem. Zijn controversiële ideeën over leiderschap en verkoop- en verandermanagement vormen inmiddels een compleet eigen gedachtegoed. Blits rammelt aan bestaande dogma’s, presenteert nieuwe inzichten over ons brein en gedrag en creëert en verdiept relaties.

Dilemma’s in veranderprocessen. Als geen ander vertaalt dr. Marco de Witte op een heldere manier wetenschappelijke inzichten uit de strategieen verandermanagementliteratuur naar waardevolle eyeopeners voor managers.

238

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

drs. Theo Kroese

dr. Maurice de Valk MA ‘The quality of the work life balance’. In zijn verbindende stijl toont Maurice de Valk hoe spiritueel leiderschap in de praktijk werkt en tot (bedrijfs) gezondheid en betere bedrijfsresultaten kan leiden.

drs. George Möller

Adviserend ondernemer en bedenker van eigentijds Frisbeemanagement®. Frisbeemanagement® maakt de oorzaak- en gevolgrelaties inzichtelijk door de hele organisatie heen. Management is daardoor in staat om groeien verbeterplannen vanuit de kern te realiseren.

Hans Groenhuijsen

‘Financial ethics: behavioural finance en corporate finance’. Drs. George Möller kan vanuit zijn brede financiële loopbaan vele onderwerpen op het gebied van economie en financiën bespreken.

Adviseur en interim-manager op het gebied van vernieuwen en veranderen. ‘Samenwerken’ is een geloofsartikel, samen binnen een team, binnen eenzelfde onderneming, maar ook samen en in allianties met andere ondernemingen en instellingen.

ir. Bernard Drion

drs. Peter Hanselman RA Van Rotterdams straatschoffie tot Cloud-evangelist. Drs. Peter Hanselman RA werkt altijd met de nieuwste technologieën. Hij kan boeiend vertellen over outsourcing, neurologie, het Nederlandse strafrecht en de nieuwe businessmogelijkheden die Cloud Computing biedt.

Lector en consultant op het gebied van de veranderende werkomgeving. Enerzijds initieert ir. Bernard Drion onderzoek op het gebied van de werkomgeving en facilitaire dienstverlening, anderzijds adviseert hij grotere bedrijven op het gebied van strategische facilitaire vraagstukken, waaronder outsourcing.

ir. Laetitia Smits van Oyen MBA.

drs. Rick van Asperen Egostrippen. Met zijn kennis en ervaring als fundament is Rick van Asperen sterk in het vrijmaken van energie bij individuen, teams en binnen bedrijven. Door de trippende ego’s te strippen en de individuele gevoelens en behoeften te verhelderen, ontstaan er weer oneindig veel mogelijkheden.

From ‘me and now’ to ‘we and later’. “Zij wil aantonen dat ondernemen een stuk bewuster kan dan nu het geval is, om het verschil te maken: een wereld creëren waar winst niet ten koste gaat van mens en planeet.”

239

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Jacqueline Fackeldey

Koos Groenewoud CFM (CFMJ)

Klantropoloog. Jacqueline Fackeldey helpt, onder de naam ‘fackeldeyfinds’, bedrijven en organisaties resultaat te behalen door ze anders te leren kijken, denken en doen. Waarbij ‘anders’ staat voor mensgerichte marketing, innovatie en communicatie.

Jan Jaap van Weering

‘Mensenwerk is hem op het lijf geschreven’. Koos Groenewoud - vanuit een grote ervaring en betrokkenheid, spreker over leiderschap en netwerken - vindt dat kennis delen kennis vermenigvuldigen is. Hij brengt mensen en organisaties bij elkaar en is steeds op zoek naar synergie.

Krijn Schuurman

Etiquette en omgangsvormen. Naast lezingen verzorgt Jan Jaap van Weering ook masterclasses: ‘Tafeletiquette’. Het betreft een lezing tijdens een meergangendiner of -lunch, waarbij de deelnemers praktijkles krijgen. Dat is zijn specialisatie.

Jan van Setten MBA

Het nieuwe werken. Krijn Schuurman maakt nieuwe technologie en innovatie begrijpelijk. Het duiden van trends op het gebied van internet en ICT is zijn specialiteit.

Mark Huizinga

‘Het leven is verwarrend eenvoudig’. Jan van Setten is een veelgevraagd spreker, (management) coach en enter-trainer op de terreinen klantgerichtheid, (persoonlijk) leiderschap en organisatieverandering. Hij put uit jarenlange ervaring als algemeen en commercieel manager bij diverse grote organisaties. Zijn aanpak heeft effect, doordat hij confrontatie combineert met humor en energie.

Klaas Weima

Nederlands beste judoka van de laatste decennia. Mark Huizinga staat bekend als een begaafd technicus op de judomat. Hij wist vele belangrijke partijen voortijdig en spectaculair te beslissen.

Martijn van den Bergh

Nominatie in 2009 voor ‘Beste Online Mediaman van het jaar’. Klaas Weima is gespecialiseerd in interactive marketing, viral marketing en online marketingstrategie. Hij staat bekend om zijn effectieve en interactieve workshops, waarin hij zowel de theorie als vele praktijkvoorbeelden behandelt.

‘Zie het laaghangende fruit’. Ondernemers lopen één risico dat niet te verzekeren is: hoe kom ik aan klanten? Het is dan ook van levensbelang overtuigend te communiceren met het ‘laaghangende fruit’, de gesprekspartner die bijna klant is. Martijn laat aan de hand van voorbeelden uit de televisiewereld zien hoe mensen zich tactieken eigen kunnen maken die respons genereren en verkoop stimuleren.

240

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

Rijn Vogelaar

Mildred Hofkes

...geeft stem aan gedichten. Vanaf zijn zestiende schrijft hij poëzie. Hij is in zijn dichtkunst vooral bekend om zijn voordrachten, vaak tijdens gezamenlijke optredens met muzikanten. Hij heeft in duo-poëzie een nieuwe vorm gevonden om gedichten op het podium tot leven te brengen.

Mabel van den Dungen

Reputatiedeskundige. Mildred Hofkes studeerde in 1997 af als communicatiedeskundige met een door haarzelf ontwikkeld reputatie-onderzoeksmodel. Ze heeft nu in Haarlem een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van reputatieonderzoek en -management.

Theo van Duren

Communicatie- en mediaspecialist. Mabel presenteerde televisieprogramma’s voor onder andere TROS, RTL 4 en RTL 5. Tevens ontwikkelde zij een aantal televisieformats.

Robert Flierman

De ongelooflijke slechtheid van de natuur. Theo van Duren is het Nederlandse antwoord op Al Gore. Ondersteund door lichtbeelden toont Van Duren op hilarische wijze aan dat de natuur niet deugt en de dieren al helemaal niet.

Petra van der Veen

‘Een witte raaf in het bedrijfsleven’. Worden wie je bent, het bereiken van de eigen authenticiteit is niet los te zien van de bezigheid waar we 8 à 10 uur per dag aan besteden. In welke mate dragen werkgevers, leidinggevenden en collega’s bij aan de eigenheid en welke rol vervullen wij zelf?

‘Women at the Top’. “Het is onze missie om vrouwen wereldwijd te laten inzien dat zij een topfunctie kunnen hebben in het bedrijfsleven, danwel hun eigen bedrijf kunnen opzetten naast en niet ten koste van het gezin. Hiervoor is een cultuuromslag nodig.”

Sophie van der Stap ‘Meisje met negen pruiken’ Tijdens haar studie, krijgt Sophie van der Stap te horen krijgt dat ze kanker heeft. Ze schrijft er een boek over, ‘Meisje met negen pruiken’ (2006), dat niet alleen in Nederland een bestseller wordt, maar ook internationaal de hitlijsten bereikt.

241

ACADEMY® MAGAZINE / 2010

ACADEMY B r i n g i n g

K n o w l e d g e

R EDACTIE Speakers Academy ® Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam T +31 10 433 33 22 E redactie@speakersacademy.eu

VORMGEVING Barbara Nijboer (art director) en Onno van Beek A AN DIT NUMMER WERKTEN MEE Henk Bas, mr. Thierry Baudet, Menno Beker, Robert Benninga, prof. dr. ir. Guus Berkhout, Bertram & de Leeuw, drs. Arend Jan Boekestijn, Petra de Boevere, Bart de Bondt, Floor de Booys, dr. Mathijs Bouman, ir. Marc Cornelissen, drs. Ben Crul, Hans Elshout, prof. dr. Jeff Gaspersz, prof. dr. Anton van der Geld, Jacques Geluk, drs. Rein Gerritsen, Charles Groenhuijsen, Nico de Haan, Jan Heemskerk, Jasper Henderson, Karel Hubert, prof. dr. Kees Klinkhamer, André Meiresonne, Danny Mekic’, MiER, drs. Hans Molenaar, prof. dr. Ruud Pruijm, Frans Reichardt, dr. Carl Rohde, prof. dr. Maarten van Rossem, Angélique Schmeinck, Michel Schuurman, Jan-Willem Seip, Pauline Sinnema, Ionica Smeets, prof. dr. René Smits, drs. Harry Starren, prof. dr. Roel in ’t Veld, Lex Veldhoen, Hein Vergeer, dr. Mei Li Vos, www.apa.org, Bernard van de Weert, dr. Eize Wielinga, Koos de Wilt. VISAGIE N AEMA TAHIR Arfana Tahir F OTOGRAFIE | I LLUSTRATIES Amke, Sharon Adler, Els Archipel, Peter Bak, Van Bemmelen, Roy Beusker, Julia de Boer, Charlotte de Botton, Jan Van Breda, Bob Bronshoff, CSI/S.CHIVET, Corbino, Jean-Marc Charles, Laurent Combalbert, Kirkman Company, Danielle Cornelissen, ir. Marc Cornelissen, Johannes Dalhuijsen, Evert-Jan Daniels, A. Guilhem Ducleon, Alexis Duclos, Reineke Ekering, Thomas Fasting, Flickr.com, FotoStudioAlkmaar.nl, Garnier, Ben Govert, Jean-Michel Gueugnot, INSERM, Frans Jansen, Leendert Jansen, Bert Janssen, Stefan Heijendaal, Sijmen Hendriks, Pieter Henket, Danjel van der Hoogen, Bart Hoornstra, Anneke Hymmen, Walter Kallenbach, Keke Keukelaar, Loek van der Klis, Ronald Knap, Diana Kok, Marc Koot, John Kotter, Erik Kottier, Marcel Krijger, The Lavin Agency, Benjamin Lemaire - Agence Virtuo, Stephane Lemouton, Jean Daniel Lorieux, Marte, Paulette Mbassa, Bas de Meijer, MEDEF, MiER, Michel Mulder, Lenny Oosterwijk, Nick van Ormondt, Pia Media 2009, Rens Plaschek, Elena Platonova, Michel Porro, Jaap Reedijk, Marion Regter, dr. Carl Rohde, Viviane Sassen, Victor Schiferli, Rayzor Sharp, Andre Sjouerman, Colin Smith, Enith Stenhuys, Patricia Steur, Poike Stomps, Rob Stork, Thomas Struth, Ron Tetteroo, Henk Thomas, Gerard Til, Johannes Timmermans, Paul

TOESTEMMING HERDRUK /GEBRUIK FOTO’S EN ILLUSTRATIES Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties kunt u contact opnemen met Speakers Academy®. E permissions@speakersacademy.eu

R ESEARCH & D EVELOPMENT | I NTERNATIONALE INTERVIEWS Maarten Pino BSc

L EZERSSERVICE Brieven aan de redactie: P Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam F +31 10 414 32 59 E academy@speakersacademy.eu

MARKETING William Eberlé

W o r l d

D RUK Thieme Rotatie BV

P UBLIC R ELATIONS | R EDACTIE | A RT D IRECTORS René Warmerdam, Margit Gideonse, Celina Schüller en mr. Nina Kesar

t h e

Tolenaar, Carin Vebruggen, Peggy Veen, Leo van Velzen, Jan Versweyveld, Willem van der Vet, Eric Viennot, Fred Vloo, Wammes Waggel, Bernard Walton, Herman Wouters, www.siets.nl, Ron Zwagemaker, Fred Vloo, Carin Verbruggen, www.siets.nl, Bernard Walton en Herman Wouters.

U ITGEVER | H OOFDREDACTEUR Albert de Booij

t o

S PEAKERS ACADEMY ® C OLUMNSERVICE Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid om een column te laten schrijven voor uw: personeelsblad/huisorgaan, verenigingsblad, corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen. F OTOSTOCK In de loop der jaren heeft Speakers Academy® een uitgebreide fotostock opgebouwd van een groot aantal sprekers. Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben voor artikelen/interviews of uitnodigingen kunnen hier tegen een bescheiden vergoeding gebruik van maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy ®, T: +31 10 433 33 22 E: fotostock@speakersacademy.eu Copyright © 1997 - 2010 Speakers Academy® Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers Academy® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen. In een aantal gevallen was het niet mogelijk de auteur te achterhalen. De artikelen, interviews en columns in dit magazine zijn van onafhankelijke auteurs. Sommige schrijvers zijn het hartgrondig met elkaar oneens. ACADEMY® Magazine neemt een metapositie in ten aanzien van geloof, politiek, ras en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die gemaakt worden. ACADEMY® Magazine heeft vanuit deze onafhankelijke positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar voren brengen. VERKOOPPRIJS € 12,50

Albert de Booij

René Warmerdam

mr. Nina Kesar

Margit Gideonse

Celina Schüller

Zihmin Chen

Claire Straver

Rachel Kartopawiro

William Eberlé

Walter Kallenbach

Iris Janssen

Onno van Beek

Maarten Pino Bsc

Barbara Nijboer

210

Vondelweg 109 • 3031 PV Rotterdam • Tel. +31 (0)10 414 92 50 • info@emeraldtravel.nl • www.emeraldtravel.nl

Een museale collectie, buitengewoon Gespecialiseerd in 16e, 17e en 18e eeuwse meubelen