elefltiri
ro”... Bu defa en küçük bir sempati bile topla- atlan›yor senaristler taraf›ndan. yamamas› için daha da gaddarlaflt›r›p, daha da salaklaflt›rd›lar. Ve sonunda onun diziden Esas›nda filmde “devrimci” diye yutturulmaya çal›fl›lanlar iki hanzodan ibaret. Hem de en tamamen ayr› bir sinema filmini çektiler. baya¤›s›ndan, en maganda cinsinden. Filmin Sinema filminde öyle bir tip ç›kt› ki ortaya, slogan› “Nalet olsun içimdeki insan sevgisidevrimcilerin kulland›¤› her türlü kavram› en ne” olsa da insan sevgisinin k›r›nt›s› yok içleadice ifllerde kullanan, istisnas›z her cümlesi- rinde. Ve hiçbir inanç, hiçbir ideal tafl›m›yorni “devrim”le, “devrimci”yle aç›p “iflbirlikçi- lar. ler” diye bitiren bir kiflili¤e büründü “Muro” Film, estetik ve sanatsal zekâdan tamamen denilen kifli. yoksun bir kurguyla güldürüyor gelenleri. Devrimcileri karikatürize eden, alay eden, en Gelen herkesi yüzeysellefltirerek, düflünmeuç örnekleri al›p daha da uçlaflt›rarak sunan den, anlamadan sadece duydu¤u kelimelere filmlere daha önce de tan›k olmufltuk. Özel- gülen bir kitleye dönüfltürüyor film. likle Y›lmaz Erdo¤an filmleriyle ve özellikle “Vizontele” ile bafllay›p devam eden bir fur- Bafltan afla¤› yalan ve demagoji üzerine kuyaya dönüfltü hatta bu tiplemeyi kullanmak. rulan bir film Muro. Faflistlere, kontrac›lara Ancak onlarda bile piyasac›l›¤›n da etkisiyle ait tüm özellikleri devrimcilere aitmifl gibi bir denge vard›. Burada dümdüz, cepheden gösteriyor. Tersinden dizide de devrimcilerle ve do¤rudan bir sald›r› var devrimcilere ve ilgili her türlü de¤er, faflistlere aitmifl gibi devrimcili¤e. Her türlü de¤er, her türlü kav- gösteriliyor. Kitlelerde yalan ve çarp›tmalarram anlams›z bir saçmal›klar yuma¤›na dö- la, yanl›fl bir bilinç ve yönlenme yap›lmak isnüfltürülüyor filmde. Ne onur kal›yor, ne ze- teniyor. Tam bir faflist propaganda yöntemi. kâ, ne adil olmak, ne erdem... Her fleyin, her Yalan, faflistlerin en etkili propaganda arac›, herkesin bildi¤i gibi. Hitler’in en önemli kurkavram›n içi boflalt›l›yor. maylar›ndan propaganda bakan› Göbels, Film, devrimcili¤i hedef tahtas›na oturtup gerçek bir yalan uzman›yd›. Yalanlar›yla kitkitleler nezdindeki sayg›nl›¤›n› yok etme leleri faflizmin emellerini gerçeklefltirmek amac›yla çekilmifl bir suç filmine dönüflüyor. için yönlendirdi. Ve milyonlarca kifliyi faflizFilmdeki her an, her saniye, her replik buna min kitle taban› haline getirdi. hizmet ediyor. En afla¤›l›k iliflkilere giren de “Muro” ve “Çeto” denilen yard›mc›s›, en gad- Onlarca y›ll›k mücadeleyle oluflturulmufl devdar olan da... En ahlaks›zca yaflayan da, ol- rimci de¤erler o kadar kolay karalanamaz ve mayan ideallerini bir ç›rp›da silip atan da on- y›k›lamaz elbette. Hele de böyle bir film, b›ralar... Ama devrimci literatürü kullanmaktan kal›m devrimci de¤erleri karalamay›, y›kmada çekinmiyorlar. Özellikle “devrim” ve “dev- y›, bu de¤erlere toz bile konduramaz. Devrimcilik” sözleri i¤difl ediliyor. Bu ifadelendir- rimcilerin fedakarl›klar›, adaletleri, özverileri, me, bir otobüs yolculu¤u s›ras›nda üstüne namuslar›, halk ve vatan sevgileri çok iyi bilidökülen kahveden dolay› f›rlayan Muro tip- nir bizim ülkemizde. Bu özellikleriyle iflkencelemesinin “Yoldafllar durdurun otobüsü, lerden geçirildiler, hapislerde yatt›lar, öldüdevrimci testislerim yand›” cümlesiyle en i¤- rüldüler. En a¤›r koflullarda bile bu duygular›renç, en afla¤›l›k, en namussuz, en ahlaks›z n› korudular, direndiler. Direnirlerken onlara güç veren, hep bu hesaps›z sevgi ve ba¤l›l›khale büründürülüyor. lar› oldu. Canlar pahas›na yarat›lan bu de¤erSon derece seviyesiz bir üslupla sald›r›l›yor ler, böyle filmlerle elbette karalanamaz. ‹sdevrimcilere, devrimci de¤erlere... Senarist- terlerse yüzlerce Muro çeksinler, sap ve salerin nefreti o kadar büyük ki, Rusya’dan gel- man nas›l kar›flt›r›lamazsa devrimcilerle famifl olan bir hayat kad›n›n›n a¤z›ndan Le- flistler de ait olduklar› yerde olacaklard›r. nin’e küfrediyorlar. Halbuki küfreden hayat kad›n›, sosyalizm döneminde iyi e¤itim alm›fl Ancak yine de bu amaçla çekilmifl filmlere ve iyi bir mesle¤e sahipken; sosyalizmin y›- karfl› uyan›k olmak zorunday›z. Önümüze kok›lmas›yla paçavraya dönüp buralara geliyor nulan her fleye gülüp geçemeyiz. Devrimle ve ve bedenini satmaya bafll›yor. Tabi bu gerçek devrimcilikle böyle pervas›z ve böyle piflkince
18 | TAVIR | OCAK 2009
alay edebilecek cesareti bulmalar› bile büyük sorundur. Kendine devrimciyim, sosyalistim, solcuyum diyen herkesin reflekslerini harekete geçirmeli bu flekilde çekilen filmler. Bu filme gülmek de yarat›lan de¤erlere karfl› büyük sayg›s›zl›k olur. Egemenlerin ve faflistlerin sosyalizm düflmanl›¤› ve korkusu anlafl›l›rd›r. Sosyalist bir dünyada ne sömürücülere ne ›rkç› flovenist faflistlere yer olacakt›r. Kan emicilerin, halka düflman olanlar›n sonunu haz›rlayacak olan bir düzenden korkmalar› ve sald›rmalar› bir yerde anlafl›l›rd›r. Bu sald›r›larla sosyalistleri zay›flatmak, gülünen geçilen, hayattan kopuk bir tipleme gibi alg›lanmas›n› istemekteler. Ama kendisini bu halk düflman› saflarda görmeyenlerin bu filmde ne ifli var, apayr› bir tart›flma konusudur. Filmde senarist, yönetmen ve yap›mc›lar›n d›fl›nda görev alan onlarca kifli var. Oyuncular, ›fl›kç›lar, müzi¤ini yapanlar, montaj›n› yapanlar, sanat yönetmenleri, görüntü yönetmenleri vb... Bunlar›n tamam› ayn› mant›kla m› kat›lm›flt›r bu suç filmine? Sanm›yoruz. Hatta öyle olmad›¤›n› biliyoruz. Bir aldanma oldu¤u muhakkak. Ama hangi sebeple girilmifl olursa olunsun, film için çal›flmaya bafllamadan önce senaryo okunur genellikle. En az›ndan müzi¤ini yapacak olanlar, görüntü yönetmenleri, oyuncular okur. Ve bahsetti¤imiz iflleri yapanlar, senaryoyu okuduklar› halde yer alm›fllard›r bu filmde. Bu kiflilere sormak hakk›m›zd›r: Her fley böyle sat›l›k m›d›r? Hayatta hiçbir fleyde seçici olunmaz m›? Böyle devrimcilere, devrimci de¤erlere cepheden sald›ran bir filmde bile olunacaksa, hayattaki yeri neresidir bu kiflilerin? Sosyalistli¤i geçtik, solculu¤u geçtik, demokratl›¤› geçtik, onur, fleref, haysiyet, kiflilik nam›na da m› bir fley kalmam›flt›r? Bu bir utanç filmidir ve bu utanç, bu filme güç veren, bu filmde görev alan herkesindir. Ya bu utançla, aln›ndaki bu kara lekeyle ömürlerinin sonuna kadar yaflarlar, ya da bundan bir nebze olsun piflmanlarsa ç›k›p yan›ld›klar›n›, hata yapt›klar›n› insanlarla paylafl›rlar. ‹çlerinde biraz sorumluluk, biraz vicdan, biraz de¤er kald›ysa… J