14
eder. Mesleki eğitim, yaşam boyu öğrenme ile ilgili bilgileri de içerir. Bu çıktılarda, kişinin genel yeterlilik kriterlerini ne kadar taşıyıp taşımadığı ortaya konur. Bu genel yeterlilik kriterleri ise; bilgi yönetim becerileri, temel bilgisayar becerileri, otonom bir şekilde çalışabilme, planlama ve zaman yönetimi, yabancı dil, yaratıcılık, yeni gelişmelere ayak uydurabilme, öğrenme kapasitesi gibi şeyleri içerir. Öğrenme çıktıları, tüm dünyada geçerli olan bir tür ortak para birimi gibi kullanılacaktır. Canlı bilginin klasik formlarla ölçülmeye çalışılmasının imkansızlığı nedeniyle sermaye eğitimde küresel olarak standartlaştırılmış kriterler oluşturarak, onu ölçmeye ve bilginin yönetimini elinde tutmaya çalışıyor. Yukarı da söylediğimiz gibi tüm dünyada nasıl şirket ağları oluşuyorsa, üniversiteler arası ağlar da meydana geliyor. Bugün Erasmus ve değişim programlarıyla öğrencilerin, öğretim görevlilerinin dünyanın herhangi bir yerindeki üniversiteye gidip işlerine orada devam etmeleri sağlanıyor, hatta bu teşvik ediliyor. Ortalama eğitim düzeyinin yükselmesi, ders içeriklerinin teknolojik gelişmelere ve ser-
Değerin ölçüsü fabrikada merkezileşen ölçülebilir emek zaman olmaktan çıkmış ve artıdeğeri belirleyen ölçü niteliksel bir boyuta geçmiştir
mayenin ihtiyaçlarına göre değiştirilmesi ile genel zekanın küresel olarak yakalanması sağlanmaya çalışılıyor. Çünkü bugün emeğin mekansal esnekliği, genel zekayı yakalamış emek gücünü gerektirir. Böylelikle bilginin dolaşımının, üretiminin ve yeniden üretiminin tüm dünyada en hızlı şekilde gerçekleştirilmesi kolaylaşıyor. Oluşturulan bu ağlar içerisinde her üniversitenin gelişimi de aynı şekilde olmayacaktır. Farklı emek biçimleri arasında yaratılan hiyerarşi gibi, üniversiteler arasında da hiyerarşi yaratılarak rekabet etmeleri sağlanıyor. Ağ içerisinde üniversitelerin birbirleriyle ilişkilenmeleri, ortaklık kurmaları ve etkinlik dereceleri bu hiyerarşiye göre belirlenir hale geliyor. Ücretli emeğin devamını sağlayacak iktidar düzenlemeleri yapılarak, emek kendisini değerli kılabileceği maddi olanaklardan koparılıyor. Her yerde olduğu gibi üniversitelerde de sermaye, bilim emekçilerini emeklerini sürekli bir meta olarak satmaya zorlayarak, metalaşmış ilişkiler içerisinde özneleşmelerini ve kapitalist üretime doğrudan katılmalarını sağlıyor. Sermaye bu
süreci kontrol altında tutabilmek için, emeği kapitalist üretime tabi kılmanın yollarını onu güvencesizleştirerek sağlıyor. Üniversitelerde uygulamaya giren 50/d yasası ile, istihdam edilen araştırma görevlilerinin doktora çalışmalarını tamamladıktan sonra işten atılmaları tam da buraya oturuyor. Emek piyasalarının esnekleştirilmesi ve güvencesizlik ile emeğe yönelik ekonomik baskı artırılarak, emek gücü denetim altında tutulmaya çalışılıyor. Bilgi üretim süreci içinde, emeğin elbirliği sermayeye daha da az ihtiyaç duymakta ve sermayenin yaptığı, yalnızca üretilen ürüne açıkça el koymaktan öteye gitmiyor. İşte bu nedenle, sermaye bugün emeği her zamankinden daha da çok kontrol etmek ve denetlemek zorunda. Sermaye kendisini emeği bireyleştirerek metalaştırma ve onun bütün toplumsallığını kapitalist üretim ilişkilerine içerme yoluyla güvence altına alıyor. Artık, sömürü ilişkileri her yerdedir ve hiçbir yer üretim ilişkilerinin dışarısında değildir. Metalaştırma, artık yalnızca bir ürünün meta haline getirilmesini değil, emeğin öznelliğinin sermayeleşmesini ifade etmektedir. Dolayısıyla, sömürüye karşı direniş de her yerde bizzat oranın kendi özneleri tarafında örgütlenecektir. Sömürü ilişkilerine karşı verilecek mücadele, doğrudan kapitalist el koymaya karşı çıkacak anti-kapitalist bir söyleme oturtulmalıdır. Modernist sol, üniversitelerde yaşanan dönüşümleri hala yalnızca devlet üniversitelerinin özelleştirilmesi ve sermayenin üniversitedeki rolünün artması olarak görürken, üniversitelerin sermayenin toplumsal bir ilişki olarak üretim sürecinin doğrudan bir parçası olduğunu es geçmektedir.