TECHNIKA
CZY TANIA SPRĘŻARKA jest tania Specjaliści zajmujący się rynkiem części zamiennych, w tym również części przeznaczonych do układów klimatyzacji, od lat mają wątpliwości co do jakości tanich, importowanych z Azji, elementów sprzedawanych na rynku europejskim. W firmie DENSO postanowiono zatem wykazać, jaka jest różnica pomiędzy dostarczanymi przez nią, markowymi produktami, a ich substytutami niewiadomego pochodzenia.
P
roducenci tanich części często są anonimowi lub mało znani, zaś proponowane przez nich ceny mogą być nawet o 40-50% niższe od cen markowych wyrobów. Jednocześnie nierzadko części te – przynajmniej na pierwszy rzut oka – są bardzo podobne do oryginalnych elementów, oferowanych przez wiodących wytwórców. Dlatego DENSO zleciło przeprowadzenie testów porównawczych, w których analizowano wydajność i trwałość wybranych elementów układu klimatyzacji. Testom poddano części produkowane przez DENSO oraz ich tanie substytuty.
14
ŚWIAT MOTORYZACJI 5/2015
Wszechstronne testy
Podczas zleconych przez DENSO badań sprawdzanych było wiele aspektów działania wybranych komponentów układów klimatyzacji. Testowano przy tym zarówno wymienniki ciepła (skraplacze i parowniki), jak i podzespoły, a zwłaszcza sprężarki czynnika roboczego. Do prób sprężarek zostały wzięte pochodzące z Chin kompresory o zaskakująco niskiej cenie, których sprzedaż rozpoczął jeden z europejskich importerów. Były one opatrzone naklejkami nikomu nieznanej marki o mylącej nazwie, tzn. niezwykle podobnej do nazwy renomowanego producenta. W trakcie badań dokonano analizy głównych parametrów pracy oraz odporności na zużycie tych urządzeń, zaś uzyskane wyniki skonfrontowano z rezultatami prób oryginalnych sprężarek DENSO. Tanie, chińskie podróbki na czas testów nazwane zostały „obiektem próby”.
Tempo spadku temperatury
Jednym z testów była próba tempa spadku temperatury, która polegała na włączeniu klimatyzacji i kontroli czasu obniżania się temperatury od wartości początkowej do wartości zadanej. Test przeprowadzono w następujących warunkach: t temperatura początkowa – 30 °C, t temperatura zadana – 10 °C, t wilgotność względna - 50%, t obciążenie słoneczne - 0,81 W/m² (prędkość pojazdu 40 km/h). Próby obydwu sprężarek zostały rzecz jasna wykonane również przy zachowaniu identycznych warunków zewnętrznych, tzn. wykorzystane zostały takie same samochody, z takimi samymi, oryginalnymi podze-
społy klimatyzacji (skraplacz, parownik, zawór rozprężny). Oryginalna sprężarka DENSO doprowadziła do obniżenia temperatury do wartości zadanej w ciągu 10 minut, podczas gdy w przypadku obiektu prób potrzeba było na to aż 25 minut. Kompresor DENSO wykazał się więc 150% (2,5 raza) wyższą wydajnością od chińskiego obiektu próby. Analizując wyniki testu, zwrócono uwagę na dodatkowe problemy, które pojawiły się podczas badania chińskiego urządzenia, a związane były m.in. z nieskutecznym uszczelnieniem jego zaworów, niską jakością wykończenia powierzchni, występowaniem pęknięć wewnętrznych elementów po relatywnie krótkim czasie eksploatacji. Otóż skutkiem tego było zwiększone tarcie wewnętrzne kompresora, co pociągało zwiększone zapotrzebowanie na moc czerpaną z silnika i w konsekwencji powodowało znacznie wyższe zużycie paliwa przez jednostkę napędową. Mówiąc inaczej, sprężarka będąca obiektem próby musiała w celu uzyskania zadanych parametrów pracy pracować ponad dwa razy ciężej od oryginalnego urządzenia. Dodatkowo z czasem jej wydajność gwałtownie obniżała się, co skutkowało dalszym, systematycznym wzrostem zużycia paliwa.
Trwałość
Kolejną próbą był test trwałości polegający na bezustannym włączaniu i wyłączaniu sprężarki, którą uruchamiano na 25 sekund, wyłączano na 5 sekund i ponownie uruchamiano. Badanie miało wykazać, ile godzin sprężarka jest w stanie pracować w takim ciężkim reżimie, zanim ulegnie uszkodzeniu. Tym razem warunki testu były następujące: t wysoka temperatura otoczenia wynosząca 45 °C, t duże obciążenie słoneczne, t niekorzystne warunki działania urządzenia wynikające z napełnienia układu klimatyzacji nadmierną ilością czynnika roboczego oraz związaną z tym niewłaściwą proporcją czynnika i oleju sprężarkowego, t strona niskiego ciśnienia - 1,8 bar; strona wysokiego ciśnienia - 35 bar. t temperatura czynnika w stanie gazowym po stronie wysokiego ciśnienia – 150 °C, t prędkość obrotowa wału sprężarki - 4500 obr/min, t trudny, cykliczny reżim pracy. Badanie wykazało wielką różnicę jakościową sprawdzanych urządzeń. Tanie kompresory będące obiektem prób ulegały uszkodzeniu średnio po 75 godzinach pracy. W przypadku sprężarek DENSO próba została przerwana po 200 godzinach, przy czym kompresory nie wykazywały żadnych uszkodzeń. Pomimo więc, że pracowały niemal trzy razy dłużej, nie osiągnęły jeszcze punktu, w którym dawałoby się stwierdzić choćby pierwsze symptomy nadchodzącej awarii.