Bulgaria
РЕПОРТАЖ
05.29.2014 - 06.04.2014
37
УНИКАЛЕН РЪКОПИСЕН ПЪТЕПИС ЗА ЕДНО "ЗАБРАНЕНО“ ПЪТЕШЕСТВИЕ ДО АМЕРИКА Един писмен документ от едни мрачни времена, когато "правилното” беше "лошо”, а неправилното - "добро”!
Âåíöèñëàâ Æåêîâ
кореспондент на в. ”България” в София
È
ñòèíñêà íàõîäêà å, êîãàòî ÷îâåê ïîïàäíå ñúâúðøåíî ñëó÷àéíî íà àâòåíòè÷íî îïèñàíèå, îò ïúðâà ðúêà, íà çàìèíàâàíå çà Àìåðèêà ïðåç äàëå÷íàòà 1971 ã. Îùå ïî-èíòåðåñíîòî å, ÷å ñòàâà äóìà çà çàìèíàâàíå çà ÑÀÙ ... ., íî îò Áúëãàðèÿ..! Íÿìà êàê äà ðàçêàæåì åäíî òàêîâà ïðèêëþ÷åíèå, ïîðàäè êîåòî ïîâå÷å ùå öèòèðàìå, êàòî ìåæäó îòäåëíèòå öèòàòè, ùå îñòàâÿìå ìàëêî âúçäóõ, çà äà èìàìå âúçìîæíîñò çà âúçêëèöàíèÿ..! Ñòàâà äóìà çà áúëãàðèòå îò Ñîôèÿ Ãåîðãè è Åëåíà, êîèòî èìàò íàìåðåíèå äà ïúòóâàò äî Àìåðèêà, êúäåòî æèâåå ñåñòðàòà íà Ãåîðãè, ñúùî áúëãàðêà. Çà äà îòèäàò ïðè íåÿ îáà÷å, äâàìàòà ñúïðóçè ïðåìèíàâàò ñåðèÿ îò èçïèòàíèÿ. Åòî êàê çàïî÷âà ðàçêàçà ñè Ãåîðãè: "Ïîäàäîõìå ìîëáà íà 15 îêòîìâðè 1970 ã. â Äèðåêöèÿ íà ìèëèöèÿòà â Ñîôèÿ, çà ðàçðåøåíèå çà çàìèíàâàíå â Àìåðèêà. Ñëåä 15 äíè ïîëó÷èõìå ñúîáùåíèå, ÷å íå íè ñå ðàçðåøàâà. Åëåíà õîäè äà íè çàïèøå äà ñå ÿâèì ïðåä êîìèñèÿ. Áåøå îïðåäåëåíî çà 8 íîåìâðè. ßâèõ ñå ñàìî àç, çàùîòî òÿ áåøå àíãàæèðàíà. Îòèäîõ â 13 Ãåîðãè è Åëåíà íà Íèàãàðñêèÿ âîäîïàä ÷. íà îáÿä, íî ñå íàëîæè äà ÷àêàì äî 17 ÷. ñëåäîáåä. Ïðèåõà ìå. Ðàçïèòàõà ìå. Ñëåä ïåò äåíà ïîëó÷èõ ñúîáùåíèå, ÷å ãîäèíè è îíîâà âðåìå, êîãàòî Àìåðèêà ñå ðàçðåøàâà ïúòóâàíå ñàìî íà ìåí. áåøå íàé-ãîëåìèÿò âðàã íà ñîöèàëèñÏîñëåäâà íîâî ÿâÿâàíå íà Åëåíà ïðåä òè÷åñêèÿ áëîê. Äâàìàòà îáèêàëÿò öÿëà Àìåðèêà, êîìèñèÿòà è åäâà òîãàâà ðàçðåøèõà è íà íåÿ. Îïðåäåëèõìå çàìèíàâàíåòî çà âèæäàò íåùà, êîèòî ìíîãî îò íàøèòå ñúíàðîäíèöè íèêîãà íå ñà âèæäàëè, âú30 ÿíóàðè 1971 ã... ”. Òîâà å íà÷àëîòî íà ðàçêàçà íà ïðåêè, ÷å æèâåÿò â Àìåðèêà îò ìíîãî Ãåîðãè çà åäíî íàèñòèíà óíèêàëíî çà ãîäèíè. Òå ïúòóâàò ïî ëåãåíäàðíèÿ îíîâà èñòîðè÷åñêî âðåìå ïúòóâàíå, Route 66. Äíåñ åäíî òàêîâà ïúòóâàíå êîåòî òå âúïðåêè "æåëÿçíàòà çàâåñà” ìîæå äà íè ñå ñòîðè ñòàíäàðòíà òóðèñòè÷åñêà äåñòèíàöèÿ, íî â îíåóñïÿâàò äà îñúùåñòâÿò. Òîé îïèñâà â ïîäðîáíîñòè âñè÷êî çè ãîäèíè, äà ïúòóâàø ïî Route 66 å ïî ïúòÿ, êàêâî âèæäà îò ñàìîëå- íå ïðîñòî øàíñ, à èñòèíñêî ÷óäî íà òà, êàê íàïóñêàò Áúëãàðèÿ è êàê ÷óäåñàòà, êîãàòî ñòàâà äóìà çà õîðà, åäèíñòâåíîòî, êîåòî îñòàâà äà ìó êîèòî èäâàò îò äðóãàòà ñòðàíà íà íàïîìíÿ çà ðîäèíàòà å åäíî áóêåò÷å "æåëÿçíàòà çàâåñà”, îò êîìóíèñòè÷åðîçîâè çþìáþëè, êîåòî ïðúñêà àðîìàò ñêà Áúëãàðèÿ! Ãåîðãè îïèñâà Àìåðèêà â ïîäðîáíàîêîëî. Ïî-êúñíî ñåìåéñòâîòî êàöà â íîñòè. Òîé ïèøå íà ðúêà öÿë ïúòåïèñ, Ïàðèæ. Ïúòóâàò ñ àâòîáóñ îò ëåòè- êàòî îòáåëÿçâà äîðè íàé-ìàëêè äåùå "Áóðæå” äî ëåòèùå "Îðëè”. Òàì ñå òàéëè. Âïå÷àòëÿâàò ãî âñè÷êè ãëåäêè íàñòàíÿâàò â õîòåë. Íà äðóãèÿ äåí è òîé ñå îòäàâà íà ñòðàñòòà ñè äà ñå êà÷âàò â ÷åòèðèìîòîðåí ñàìîëåò ïðåäàäå ìàêñèìàëíî òî÷íî âñè÷êî, ñ 300 ìåñòà, ñ êîéòî òðÿáâà äà ïúòó- êîåòî âèæäà îêîëî ñåáå ñè. 7 íîåìâðè 1971 ã. å ïîñëåäíèÿò äåí âàò äî Àìåðèêà. Ãåîðãè îïèñâà êàê âñå ãîíÿò ñëúí- íà Ãåîðãè è Åëåíà â ÑÀÙ. Åòî êàê ãî öåòî è êàê âñå íå ìîãàò äà ãî ñòèã- îïèñâà òîé: "...  12,30 ÷. òðúãíàõìå íàò. Ñàìîëåòúò êàöà â Ëîñ Àíæåëèñ. çà ëåòèùåòî. Ìèëêà Òèïîâà íè áåøå Ãåîðãè è Åëåíà âå÷å ñà â Àìåðèêà, êîë- ñâúðçàëà ñ ïðèåì÷èêà íà áàãàæà - ÷åðêîòî è òîâà äà å íåâåðîÿòíî çà îíåçè íîêîæà. Òÿ íå íè ãî ìåðè è òàêà âëÿ-
ïðåç 1971 ã. Òå ïîñåùàâàò ìåñòà, êîèòî íÿêîè õîðà íèêîãà íÿìà äà èìàò øàíñà äà âèäÿò. Ïðè òîâà ïúòóâàíåòî èì ñå îñúùåñòâÿâà â ãîäèíèòå, êîãàòî ïî÷òè áåøå íåâúçìîæíî äà èçëåçåø îò Áúëãàðèÿ â ïîñîêà êàïèòàëèñòè÷åñêà äúðæàâà, îñîáåíî ïúê ÑÀÙ! Òðè ñà êëþ÷îâèòå äóìè, êîèòî Ãåîðãè èçïîëçâà, äîêàòî ïèøå íà ðúêà, êúäå ñ ïèñàëêà, êúäå ñ ìîëèâ, ñâîÿ óíèêàëåí ïî ðîäà ñè ïúòåïèñ - "áúëãàðèí”, "äîì” è ... ”áàíèöà”. Íåîòäàâíà â Àìåðèêà ïî÷èíà Ôðåäåðèê Ìèð÷îâ, ïëåìåííèê íà Ãåîðãè îò íåãîâàòà ñåñòðà. Ñëåä ñìúðòòà ìó, íåãîâèÿò ñèí Áðàÿí ïèñà, ÷å â ïàìåò íà áàùà ñè ùå ïðèãîòâè èìåííî áúëãàðñêà áàíèöà. Áàíèöàòà å åäíî îò íåùàòà, êîèòî áúëãàðèòå â Àìåðèêà ñ÷èòàò êàòî íåùî ïî÷òè ñâåùåíî. Áàíèöàòà çà áúëãàðèòå â ÑÀÙ å íå ïðîñòî íàöèîíàëíî ÿñòèå, òÿ å ðèòóàë, òÿ å ïðåæèâÿâàíå, òÿ
Ãåîðãè è Åëåíà, çàåäíî ñúñ ñåñòðàòà íà Ãåîðãè, íà Ãîëåìèÿ êàíüîí
çîõìå ñ ïîâå÷å áàãàæ îò ïîçâîëåíîòî. ...  14,32 ÷. ñàìîëåòúò íà "Àòëàíòèñ” ñå îòëåïè îò ïèñòàòà è èçëåòÿ. ...  17,35 ÷. ñå ïðèçåìèõìå â ×èêàãî. ... Ñëåä ÷àñ è 22 ìèí. Îòíîâî èçëåòÿõìå. ...  12,30 ÷. ñëúíöåòî èçãðÿ, êîåòî çà íàñ íå áåøå íîðìàëíî. ...  ñàìîëåòà áÿõìå 80 ÷îâåêà. ... Ïî åäíî âðåìå íè ñúîáùèõà, ÷å ëåòèì íàä Àìñòåðäàì. ... Ïðèçåìèõìå ñå
Íà ëåòèùåòî â Ëîñ Àíæåëèñ, ïðåäè îòïúòóâàíåòî
âúâ Ôðàíêôóðò. Îò òóê ïúòóâàõìå ñ âëàê äî Ìþíõåí. Íîùóâàõìå â õîòåë. ...  òîçè ãðàä ïðåç ñëåäâàùàòà 1972 ã. ùå ñå ïðîâåäå ëÿòíà îëèìïèàäà. ... Ñëåäîáåä êúì 17,20 ÷. òðúãíàõìå ñ âëàê êúì Áúëãàðèÿ. ... Íà ðàçñúìâàíå ìèíàõìå àâñòðèéñêàòà ãðàíèöà. ... Ïðåç Þãîñëàâèÿ, âå÷åðòà áÿõìå íà öåíòðàëíàòà ãàðà â Ñîôèÿ. ...  21 ÷. ñè áÿõìå â êúùè... !”. Òàêà òåëåãðàôíî ïðåäàâàìå ðàçêàçà íà Ãåîðãè. Çàâúðøâà åäíî óäèâèòåëíî ïî ìàùàáèòå ñè ïúòóâàíå, êîåòî äâàìà îáèêíîâåíè áúëãàðè îñúùåñòâÿâàò
å ðåëèãèÿ! Èìåííî çàðàäè òîâà, Ãåîðãè ñúâúðøåíî íåñúçíàòåëíî äîïóñêà óïîòðåáàòà íà òåçè òðè äóìè - "äîì”, "áúëãàðèí” è "áàíèöà”! Òîâà ñà òðèòå äóìè, êîèòî ñå íàáèâàò íà î÷è, êîãàòî ÷åòåì ðúêîïèñíèÿ ïúòåïèñ íà Ãåîðãè çà ïúòóâàíåòî ìó â Àìåðèêà â äàëå÷íàòà 1971 ã., êîãàòî äà âèäèø Íèàãàðñêèÿ âîäîïàä áåøå ìíîãî ïî-òðóäíî, îòêîëêîòî ïî âðåìåòî íà Àëåêî Êîíñòàíòèíîâ... ! Ñíèìêè àðõèâ íà àâòîðà.
www.bulgaria-weekly.com | 1-708-710-2939 | 708-867-7409