Taşları’dır. Her birisi anıt özelliğini taşıyan bu mezarlar İslam dünyasının ve Türk kültürünün en önemli miraslarındandır. Döneminde Kubbetü’l İslâm olarak adlandırılan Ahlat, şâhideli mezar geleneğinin en önemli eserlerini gök kubbenin altında sergilemeye devam ediyor. Büyüklükleri 3,5 metreyi bulan bu mezar taşları kaidelerinde taşıdıkları ruh ve mana ile tarihe sessizce şahitlik ediyorlar. Doğunun zamana tanıklık eden abideleri Ahlat’ın mezar taşlarıyla sınırlı kalmıyor. Çıldıroğulları’ndan II. İshak Paşa ile Çolak Abdi Paşa’ca 1685’te yaptırılan İshak Paşa Sarayı doğunun sessiz tarihine şerh düşen bir diğer abide anıt. Ağrı Dağı ve Doğubeyazıt’ın yakınında olan Saray, Türkistan mimarisinin özelliklerini taşıyor. Kesme taştan yapılan sarayın doğu cephesindeki portali kabartma ve süslemeleriyle Selçuklu sanatının özelliklerini yansıtıyor. Tüm bu anıt değerlerin sadece taştan yapılmış bir mimari kıymet olduğunu düşünmek yanlış olacaktır. Anıtların temsil ettiği değerler silsilesine gündelik hayat içerisinde de rastlayabilirsiniz. Doğu Anadolu’da yaşayan ya da yaşamayan bütün kültürlerin izlerini, renklerini gündelik hayat içerisinde rahatlıkla tespit edebilirsiniz. Kâh bir kilim deseninde kâh bir yemeğin lezzetinde. Van’ın kültürel zenginliği gündelik hayatının renklerine de yansıdığını söylemek fazla iddialı olmayacaktır. Özellikle alışveriş mekânlarının yerel ürünlerle olan renkliliği yemek kültürüne de yansımış durumda. Van kahvaltı kültürü, sofra zenginliğiyle dikkat çekiyor. Bölgenin coğrafi yapısı göz önüne alındığında Van Gölü, Van’ın en büyük avantajıdır. Hem su sporlarına hem de doğa sporlarına imkân veren coğrafi yapısı ve iklimi bölge için ayrı bir değer ihtiva ediyor. Böylesi bir avantajdan yararlanan bir diğer il Kars’tır. Kars’ın sınırları içinde bulunan Çıldır Gölü kışın bile görülmesi gereken yerler arasındadır. Kars demişken, tarihinden gelen mimari çeşitliliğe de dem vurmak gerekiyor. Özellikle uzunca Rus etkisinde kalmış olan il, bu dönemden kalan binalarıyla görülmesi gereken mimari bir alan muhteva ediyor. Doğu Anadolu bünyesinde barındırdığı değerler itibariyle devasa bir çeşitliliği barındırmaya, ışık ise doğudan şavkımaya devam edecek. Ferhad’ın kazmasına talip olanların sevdası onları ışığa yöneltecek. Peki ya sizin kazmanız var mı? 82 SKYLIFE | EYLÜL | SEPTEMBER 2011
legacies of the Islamic world and of Turkish culture. Known in their period as the Dome or Vault of Islam, they continue to embody the most prominent monuments of the tomb tradition under today’s skies. Some 3.5 meters high, they bear silent witness to history in the spirit and meaning of the inscriptions on their pediments. But the East’s monuments to time are not limited to the tombstones of Ahlat. Commissioned by İshak Paşa II of the Çildıroğulları and Çolak Abdi Paşa in 1685, İshak Pasha Palace is another monument to the silent history of the East. This palace near Mount Ararat and the city of Doğubeyazıt exhibits features of Turkestan architecture. Built of cut stone, the palace’s eastern portal reflects the characteristics of Seljuk art in its reliefs and ornamentation. But it would be wrong to think that the East’s monumental values consist only in architectural works built of stone. You will encounter the chain of values represented by those monuments in everyday life as well. Now in a flatweave pattern, now in a tasty dish, you can easily identify in everyday life colors and vestiges of all the cultures that live, or once lived, in Eastern Anatolia. It would not be going too far to say that Van’s cultural richness is also reflected in the vibrancy of everyday life, both in the colorful array of local products sold in the shopping venues and in the regional cuisine. The culture of the Van breakfast especially stands out for its richness. And when the region’s geographical structure is taken into account, Lake Van emerges as the city’s greatest advantage. Suitable for water sports as well as nature sports, this landscape and climate constitute a big plus for the region. Kars is another province that benefits. Its Lake Çıldır is a must-see even in winter. While we’re on the subject of Kars, we should also mention the great variety of architecture here deriving from the city’s history. Long exposed to Russian influence in particular, this province is a must-see architectural site for its buildings dating to that period. With the monuments at its heart, Eastern Anatolia will continue to harbor a gigantic diversity, and light to shine from the East, for a long time to come. The passion of those who emulate Farhad will eventually bring them to the light. What about you? Have you got your pick and shovel ready? www.turkishairlines.com