το
Σκινοφάραγγο
ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΙΝΙΑΝΩΝ - ΛΑΓΟΥΤΙΑΝΩΝ - ΒΑΚΙΩΤΙΑΝΩΝ “Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ” ΤΕΥΧΟΣ 66 Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017 Γραφεία: Δημητρακοπούλου 2 Αθήνα 11141 web-site: www.skinofaraggo.gr
ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΩΝ
Σ
ε μια σεμνή τελετή και με ιδιαίτερα συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα, πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 28 Μαΐου 2017, στο τοπικό διαμέρισμα Σκινιά του Δήμου Μινώα Πεδιάδας τα αποκαλυπτήρια της προτομής του ήρωα Μακεδονομάχου-ΟπλαρχηγούΕθνομάρτυρα, Ιερομόναχου Ευγένιου Ιωάν. Πανακάκη (1875-1913) που γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Σκινιά.
Η εκδήλωση άρχισε με επιμνημόσυνη δέηση και ακολούθησαν καλωσορίσματα και χαιρετισμοί: Από την Πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου κ. Χαλαμπαλάκη Μαρίνα, από τον Δήμαρχο Μινώα Πεδιάδας κ. Καλογεράκη Ζαχαρία και από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη της Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου-Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα. Στη συνέχεια οι κεντρικοί ομιλητές: ο κ. Κυριαζής Αριστείδης καθηγητής-Λυκειάρχης, Δημοσιογράφος και Συγγραφέας και ο κ. Καρτσάκης Κων/νος Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας και Πρόεδρος του Συλλόγου Συγγραφέων-Λογοτεχνών Ν. Ηρακλείου “ΚΡΗΤΩΝ ΛΟΓΟΣ” αναφέρθηκαν στη ζωή, τη δράση και τον μαρτυρικό θάνατο του ήρωα ιερομόναχου Ευγενίου Πανακάκη. Η τελετή ολοκληρώθηκε με προσκλητήριο πεσόντων, κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου από την μπάντα του Δήμου Ηρακλείου. Μετά το πέρας της σεμνής τελετής η Οργανωτική Επιτροπή παρέθεσε γεύμα σε όλους τους παρευρεθέντες στην αίθουσα του Ενοριακού Πνευματικού Κέντρου.
Ομιλία του κ. Κυριαζή Αριστείδη Την τελετή τίμησαν με την παρουσία τους, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου & Βιάννου κ.κ. Ανδρέας, ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας κ. Ζαχαρίας Καλογεράκης, ο Δήμαρχος Αρχανών Αστερουσίων κ. Κοκοσάλης Ε., ο Δήμαρχος Βιάννου κ. Μπαριτάκης Π., οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κ.κ. Βαρδάκης Σ. και Ηγουμενίδης Ν., οι Αντιπεριφερειάρχες κ.κ. Κουκιαδάκης Ε., Βρέντζου Θ. και Αλεξάκης Γ., καθώς και ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου κ. Πιτσούλης Γ., Αντιπροσωπεία Αξκών από όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Παραβρέθηκαν Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί και Τοπικοί Σύμβουλοι, εκπρόσωποι φορέων και πλήθος κόσμου. Χαιρετισμό-μηνύματα απέστειλαν: ο Βουλευτής και Γραμματέας της Ν.Δ. κ. Αυγενάκης Ε., ο Ευρωβουλευτής της Ν.Δ. κ. Κεφαλογιάννης Εμμ., ο Βουλευτής της ΔΗ.ΣΥ. κ. Κεγκέρογλου Β. και ο Ευρωβουλευτής κ. Νότης Μαριάς, ο Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ.κ. Ιάκωβος, η Αντ/ρχης Β. Αιγαίου κ. ΠρωτογεράκηΓόμου, ο Δήμαρχος Μυτιλήνης κ. Γαληνός Σπύρος, ο Στρατιωτικός Δκτής Λέσβου (ΑΔΤΕ) Ταξίαρχος κ. Βύνιος Γεώργιος και ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Κρητών Μυτιλήνης κ. Τσουκάκης Γεώργιος.
Eυχαριστώ τον Δήμο Μίνωα Πεδιάδας Ηρακλείου Κρήτης, το τοπικό συμβούλιο της Κοινότητας Σχινιά και την Επιτροπή Ανέγερσης της αποκαλυφθείσης προτομής, του ένδοξου Μακεδονομάχου και Λεσβομάχου οπλαρχηγού εθνομάρτυρα ιερομόναχου Ευγένιου Πανακάκη, για την τιμητική πρόσκληση να μιλήσω για τη ζωή και τη δράση του τιμώμενου συμπατριώτη σας ήρωα. Ιδιαίτερα ευχαριστώ τον πρόεδρο της Επιτροπής Κωνσταντίνο Καρτσάκη, ο οποίος μετά σχετικό δημοσίευμά μου στην εφημερίδα της Λέσβου “Εμπρός” το 2012, για τα εκατό χρόνια από τη δράση του Ευγένιου στη Λέσβο, μου τηλεφώνησε για να ανταλλάξουμε δημοσιεύματα, πληροφορίες και έγγραφα, που σήμερα παρουσιάζω. Επίσης ιδιαίτερα ευχαριστώ τον ερευνητή αντισυνταγματάρχη χωροφυλακής εν αποστρατεία Γεώργιο Μιζεράκη για τις πολύτιμες πληροφορίες που μου κοινοποίησε με τη βιογραφία και τη δράση του πατέρα Ευγένιου. Στην εισήγησή μου στο Συνέδριο Ιστορίας, που πραγματοποιήθηκε στη Μυτιλήνη, την πρωτεύουσα της Λέσβου, το 2012, με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων
Συνέχεια στη σελ. 7
Λαό που δε βαστά γερά, θεό και παραδόσεις δεν έχει ρίζες κι εύκολα θα τόνε ξεριζώσεις
ΠΑΠΑΓΟΥ 8
ΚΩΔΙΚΟΣ 01-5900
ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ Στις 22 Ιουλίου 2017 στον Ιερό Ναό του Αγίου Αντωνίου Σκινιά θα γίνει η χειροτονία του Ανδρέα Γαλανάκη του Εμμ. και της Ρούλας εις Διάκονον από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου-Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα. Αναμένεται η εκκλησία του Αγ. Αντωνίου και ο προαύλιος χώρος να πλημμυρίσουν από χωριανούς και συντοπίτες που θα έρθουν να παραστούν στο μυστήριο του αγαπητού μας Ανδρέα στον οποίο ευχόμαστε ο Θεός των πάντων να τον αναδείξει άξιο της Ιεράς Αποστολής του. Θα σε συνοδεύουμε και θα σου συμπαραστεκόμαστε όσο μας επιτρέπει ο Κύριος, θα είμαστε δίπλα σου με κάθε τρόπο. Χίλιες χιλιάδες ευχές με αγάπη.
Ο Σύλλογος των Απανταχού Σκινιανών-Λαγουτιανών και Βακιωτιανών Για την εκδοτική ομάδα του “Σκινοφάραγγου” Ο Πρόεδρος Γιάννης Γαρεφαλάκης
Μάχη της Κρήτης Στα πλαίσια του φετινού εορτασμού για την Επέτειο της “Μάχης της Κρήτης” ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας διοργανώνει συνέδριο με θέμα “Η μάχη της Κρήτης, η Κατοχή και η αντίσταση της Κρήτης και τα πολεμικά αεροδρόμια της Κρήτης στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο” που θα γίνει τις 6, 7, 8, 9 Ιουλίου 2017 σε χώρους του Δήμου. Στο προπαρασκευαστικό στάδιο προετοιμασίας του σχετικού συνεδρίου ο Δήμος μαζί με το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας έδωσαν σχετική ενημερωτική συνέντευξη στην αίθουσα συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συμβουλίου στο Ηράκλειο την Παρασκευή 30 Ιουνίου 2017 από ώρα 11:00 π.μ. Κων/νος Καρτσάκης Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΙΝΙΑ ΝΕΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Από τις αρχαιρεσίες της 11/6/2017 εξελέγησαν οι παρακάτω αναγραφόμενοι, στους οποίους κατενεμήθησαν με τις εσωτερικές αρχαιρεσίες της 13/6/2017 οι έναντι του καθενός (μίας) αρμοδιότητες-καθήκοντα. 1. Μπριτζολάκης Ιωάννης του Απολλοδώρου, Πρόεδρος 2. Παπαδάκης Νεκτάριος του Εμμ., Αντιπρόεδρος 3. Σταμούλη Αθανασία του Ιωάννη, Γεν. Γραμματέας 4. Ζαμπουλάκης Νικήτας του Φώτη, Ταμίας 5. Παγκάλου Γεωργία του Κων/νου, Τακτικό Μέλος 6. Χαλαμπαλάκης Μιχαήλ του Αντωνίου, Τακτικό Μέλος 7. Γαλανάκης Εμμ. του Μιχαήλ, Τακτικό Μέλος 8. Παγκάλου Χρυσούλα του Κων/νου, Αναπληρωμ. Μέλος Ο Πολιτιστικός Σύλλογος των Απανταχού Σκινιανών-Λαγουτιανών και Βακιωτιανών συγχαίρει τα μέλη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου για την εκλογή τους και τους εύχεται καλή επιτυχία στο έργο τους. Η καλή διάθεσή μας για συνεργασία είναι δεδομένη.
2
το Σκινοφάραγγο
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΓΑΜΟΣ - ΒΑΠΤΙΣΗ • Στην αίθουσα εκδηλώσεων “Έπαυλη” το Σάββατο 3 Ιουνίου 2017 στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου τελέσθηκε ο γάμος του Ισίδωρου Καμπά και της Εμμανουέλας Θεοδοσάκη. Ακολούθησε η βάπτιση των δυο κοριτσιών τους.
ΘΑΝΑΤΟΙ Απεβίωσαν οι: ― Πλουμίδη Μαρία του Εμμ., Λαγούτα, στις 12-4-2017 σε ηλικία 95 ετών. ― Νικολουδάκης Εμμ., στις 16-4-2017 σε ηλικία 87 ετών. ― Κολλιαρουδάκη Ελένη του Δημ., στις 23-4-2017 σε ηλικία 86 ετών. ― Μικελάκης Φώτης του Εμμ., στις 26-4-2017 σε ηλικία 86 ετών. ― Γαρυφαλάκης Ιωάννης του Αντων., στις 3-5-2017 σε ηλικία 76 ετών. ― Χαλαμπαλάκης Αντώνιος του Γεωργ., στις 4-5-2017 σε ηλικία 83 ετών. ― Τενεκετζής Πέτρος, στις 20-5-2017 σε ηλικία 76 ετών. ― Παπαϊωάννου Κατερίνη του Μιχαήλ, στις 23-5-2017 σε ηλικία 97 ετών. ― Ρερεράκη-Βερβελάκη Νίκη του Λευτέρη, στις 6-6-2017 σε ηλικία 90 ετών. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους τους.
ΚΛΟΠΗ Την 13-6-2017 άγνωστοι κλέφτες μπήκαν στο σπίτι της πριν από μία εβδομάδα αποθανούσης Ρερεράκη Νίκης και το έκαναν άνω κάτω ψάχνοντας να βρουν ποιος ξέρει τι φαντάζονταν το νοσηρό τους μυαλό. Κρίμα! Η Αστυνομία διενεργεί έρευνες για εντοπισμό των δραστών.
Coffee & Snack
Skinos
ΠΑΓΚΑΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΚΙΝΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΗΛ.: 28910 91144
το Σκινοφάραγγο ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΙΝΙΑΝΩΝ - ΛΑΓΟΥΤΙΑΝΩΝ - ΒΑΚΙΩΤΙΑΝΩΝ «Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» Δημητρακοπούλου 2 Α. Πατήσια Τ.Κ. 11141 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.-FAX: 210 6515701 66ο ΦΥΛΛΟ - 17ο ΕΤΟΣ Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017 Εκδότης - Διευθυντής: Ιωάννης Δ. Γαρεφαλάκης Επιτροπή Σύνταξης: Εργαζάκης Αντώνης Σιδηρόπουλος Κυριάκος Σηφάκη Σταυρούλα Ζαμπουλάκης Στέφανος
Διόρθωση Κειμένων: Σηφάκη - Χριστόφη Μαρία Αντιπρόσωπος Σκινιά: Γαλανάκη Μαρία Αντιπρόσωπος Λαγούτας: Παναγιωτάκη Φρειδερίκη Ηλεκτρονική σελιδοποίηση - Εκτύπωση: Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε. Θεοδοσίου 23 Ίλιον Τ.Κ. 13121 Τηλ. 210 2619003 Fax: 210 2619696 e-mail: karpouzi@otenet.gr
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ Εις μνήμη Μπριτζολάκη Απολλόδωρου Πολιτιστικός Σύλλογος Σκινιά ..................................................14/04/17 ..........20€/544 Κεχαγιαδάκη Κατερίνα του Γεωργ. ..........................................24/04/17 ..........10€/562 Εις μνήμη του πεθερού της Γρηγόρη Χρυσουλάκη Θεριάκη Μαρίνα ........................................................................24/04/17 ..........40€/561 Εις μνήμη του πατέρα της Εμμ. Προεστάκη Τσαντάκη-Προεστάκη Χρυσούλα ..............................................24/04/17 ..........20€/560 Εις μνήμη Ιδομενέως Μπριτζολάκη Κεχαγιαδάκη Κατερίνα ............................................................24/03/17 ..........10€/563 Πολιτιστικός Σύλλογος Σκινιά ..................................................24/03/17 ..........10€/564 Εις μνήμη Κολλιαρουδάκη Ελένης του Δημητρίου Πανακάκης Εμμ. και Ευφροσύνη ..............................................23/04/17 Τσαγκαράκης Εμμ. και Άννα ....................................................23/04/17 Μπερσιάνης Αθανάσιος ............................................................23/04/17 Κρίτη Μαρίνα ............................................................................23/04/17
..........20€/565 ..........20€/571 ..........50€/572 ..........20€/566
Εις μνήμη Γαρυφαλάκη Ιωάννου του Αντωνίου Γαρεφαλάκη Χρυσούλα του Κων/νου ..........................................3/5/17 ..........25€/567 Γαρεφαλάκης Γεωργ. του Αντωνίου ............................................3/5/17 ..........30€/568 Εις μνήμη Παπαϊωάννου Αικατερίνης Μακράκης Γεώργ. του Εμμ. ......................................................23/05/17 ..........20€/569 Η κόρη της Παπαϊωάννου Ηλέκτρα ..........................................18/06/17 ..........20€/576 Εις μνήμη των παππούδων τους Αθανασάκη Φωτεινή και Αλδάκος Γεώργιος ............................23/05/17 ..........30€/570 Εις μνήμη Πλουμίδη Μανώλη Πιτταροκοίλης Πολύβιος ..........................................................15/02/17 ..........50€/573 Εις μνήμη Ρερεράκη Νίκης Οι κόρες της Κωστούλα & Ευρυδίκη Ρερεράκη ........................8/06/17 ..........50€/574
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Γαλανάκη Ελένη του Νικολάου ......................................29/03/2017 ........10€/543 Μαγκουφάκης Μανώλης-Αθηνά ....................................24/04/2017 ........20€/545 Βερβελάκης Βασίλης ......................................................24/04/2017 ........10€/546 Γαλανάκης Μιχαήλ του Εμμ. ..........................................24/04/2017 ........10€/547 Μιζεράκης Εμμ. του Ζαχ. ................................................24/04/2017 ........10€/548 Βερβελάκη-Κληρονόμου Ελένη ....................................24/04/2017 ........10€/549 Καρτσάκης Αντώνιος ......................................................24/04/2017 ........50€/550 Ζαμπουλάκη-Βασιλάκη Χρυσούλα ................................24/04/2017 ........20€/551 Χατζηδημητρίου Δημήτριος ............................................24/04/2017 ........20€/552 Μπριτζολάκης Μιχαήλ του Εμμ. ....................................24/04/2017 ........10€/553 Μαρκατάτος Κων/νος ....................................................24/04/2017 ........30€/554 Σηφάκης Γιάννης ............................................................24/04/2017 ........10€/555 Θεριάκη Μαρίνα ..............................................................24/04/2017 ........10€/556 Αθανασάκης Εμμ. ..........................................................24/04/2017 ........10€/557 Σηφάκης Γεώργιος του Δημ. ..........................................24/04/2017 ........50€/558 Νικολάου Μαρία ..............................................................24/04/2017 ........10€/559 Χανιαλάκη Κυριακή ........................................................30/06/2017 ........50€/575 Χαλαμπαλάκης Σπύρος ..................................................08/07/2017 ........20€/576
ΕΞΙ ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 1) Κάποτε, όλοι οι χωρικοί αποφάσισαν να προσευχηθούν για να βρέξει. Την ημέρα της προσευχής, όλοι οι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν, αλλά μόνον ένα αγόρι ήρθε με μια ομπρέλα. Αυτό είναι ΠΙΣΤΗ. 2) Όταν πετάμε τα μωρά στον αέρα, γελούν, επειδή ξέρουν, ότι θα τα πιάσουμε. Αυτό είναι ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ. 3) Κάθε βράδυ, πέφτουμε για ύπνο, χωρίς καμία βεβαιότητα, ότι, το επόμενο πρωί, θα είμαστε ζωντανοί, όμως εξακολουθούμε, να βάζουμε ξυπνητήρια, για να ξυπνήσουμε. Αυτό είναι ΕΛΠΙΔΑ. 4) Σχεδιάζουμε μεγάλα πράγματα, για το αύριο, παρά την μηδενική γνώση, που έχουμε, για το μέλλον. Αυτό είναι ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ.
5) Βλέπουμε τον κόσμο να υποφέρει, αλλά, συνεχίζουμε να παντρευόμαστε και να γεννάμε παιδιά. Αυτό είναι ΑΓΑΠΗ. 6) Στο πουκάμισο ενός υπερήλικα, ήταν γραμμένη η πρόταση: «Δεν είμαι 80 ετών. Είμαι ένα γλυκούλικο παιδάκι 16 ετών, με 64 χρόνια εμπειρίας». Αυτή είναι ΣΤΑΣΗ (Νοοτροπία). Να έχετε μια ευτυχισμένη ημέρα και ζήστε την ζωή σας, όπως οι έξι ιστορίες. Όταν ήμουν παιδί, θεωρούσα, ότι η ώρα του μεσημεριανού υπνάκου ήταν τιμωρία. Τώρα, είναι σαν μίνι - διακοπές. “ΟΙ ΚΑΛΟΙ ΦΙΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΠΑΝΙΑ ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ... ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΤΑ ΒΡΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΤΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΜΕ!”
Ακούει κανείς;
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
το Σκινοφάραγγο
Στον Ιωάννη Γαρυφαλάκη, Θεολόγο, που έφυγε από τη ζωή στις 2-5-2017
Φ
ίλτατε Γιάννη, η αναγγελία του αναπάντεχου θανάτου σου έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στις καρδιές μας και μας πλήγωσε αφάνταστα. Είναι αδιανόητο να πιστέψουμε όλοι εμείς οι φίλοι σου, οι συγγενείς, οι γνωστοί και γενικά όλος αυτός ο κόσμος που ευεργέτησες και στήριζες ποικιλοτρόπως σε όλο το διάβα της ζωής σου, ότι από δω και πέρα θα ζει χωρίς την παρουσία σου. Το έργο σου τεράστιο και το κενό της απουσίας σου δυσαναπλήρωτο. Θεωρώ πολύ δύσκολη μέσα σ’ αυτές τις λίγες γραμμές την σκιαγράφηση και αποτίμηση του πολυσχιδούς έργου σου. Ήσουν ένας χαρισματικός, σπάνιος άνθρωπος, ένας άνθρωπος φωτισμένος, ένας άνθρωπος θεόπεμπτος και θεόπνευστος, προικισμένος μ’ όλες εκείνες τις αρετές που χαρακτηρίζουν τον πραγματικό Άνθρωπο, τον αληθινό Χριστιανό. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των αρετών σου αυτών ήταν η καλοσύνη, το ταπεινό της ψυχής σου, η αγάπη και η ανιδιοτελής προσφορά στο συνάνθρωπο. Μεγαλωμένος και γαλουχημένος με τις αρχές μιας ταπεινής, καλοπροαίρετης και χρηστής οικογένειας, επροχώρησες μετά τις εξατάξιες γυμνασιακές σου σπουδές και εφοίτησες στην Ιερατική Σχολή της Κρήτης απ’ όπου και αποφοίτησες και στη συνέχεια φοίτησες και τελείωσες και τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διορίστηκες ως Καθηγητής της Θεολογίας στην Β’θμια Εκπαίδευση, προσφέροντας τις γνώσεις σου επί πολλά χρόνια σε χιλιάδες παιδιά. Ως συνταξιούχος συνέχισες με τη συγγραφή βιβλίων κυρίως θρησκευτικού περιεχομένου, (ξεχωρίζω την ερμηνεία του Ακάθιστου Ύμνου στη Δημοτική γλώσσα), την εκφώνηση πληθώρας ομιλιών με γνώμονα την αγάπη και τη μετάνοια. Χαρακτηριστική η ομιλία σου στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Κρήτης, αφιερωμένη στη μεγάλη Μητέρα του κόσμου, την Παναγία. Έψαλλες ανελλιπώς κάθε Κυριακή και τις εορτές μελωδικά και κατανυκτικά. Συνεχίζοντας το θεάρεστο έργο σου, έκτισες και εξωράισες σε περίοπτη θέση του Σκινιά την εκκλησία «Άγιος Ραφαήλ» με επιμελημένο και περίτεχνο διάκοσμο. Εδημιούργησες τον Φιλανθρωπικό Σύλλογο «Άγιος Ραφαήλ» και με ορμητήριο αυτόν και σκοπό τη φιλανθρωπία, εφρόντιζες τη συγκέντρωση τόνων τροφίμων στις εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα για τις φτωχές οικογένειες και όχι μόνο, κάλυπτες πολλάκις και τα έξοδα διαφόρων περιοδικών και μη αναγκών των οικογενειών αυτών όπως την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ενοίκια, νερό, ΔΕΗ, ΟΤΕ, κοινόχρηστα κ.λπ. Εκτός τις βιοποριστικές ανάγκες των συνανθρώπων σου εφρόντιζες και τις πνευματικές και ψυχαγωγικές τους ανάγκες. Οργάνωνες εκδρομές με επισκέψεις σε πολλά προσκυνήματα ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό. Αξέχαστο θα μείνει το 10ήμερο
προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Αξιοσημείωτος είναι ο αποχαιρετισμός σου στο τέλος κάθε εκδρομής με τους εξής υπέροχους στίχους: Στην Παναγία ευχήθηκα χαρά και ευτυχία, νάχετε όλοι στα σπίτια σας μα πάνω απ’ όλα υγεία. Η μέριμνα για την σωματική και ψυχική υγεία των συνανθρώπων σου ήταν για σένα τρόπος ζωής. Η αγωνία σου ήταν μεγάλη για τις αντίξοες συνθήκες και την απίστευτη, όπως μου έλεγες πολλές φορές, δυστυχία, που ζουν ορισμένοι συνάνθρωποί μας. Συνοδοιπόρος σ’ όλο αυτό το θεάρεστο έργο σου, Ιεραπόστολε Ιωάννη, ήταν και η καθ’ όλα αντάξια σύζυγός σου Ολυμπία Εμμανουήλ Παπαδάκη, η οποία προερχόμενη από μία έγκριτη-ενάρετη και εύπορη οικογένεια, διορισμένη, ως απόφοιτη της Νοσηλευτικής, στο ιατρείο του χωριού μας Σκινιά, προσέφερε και εκείνη επί πολλά έτη τις υπηρεσίες της στον συνάνθρωπο και στήριξε ηθικά και υλικά το ανεκτίμητο έργο σου. Ευτυχήσατε στην απόκτηση δύο παιδιών, της Φωτεινής και του Μανώλη, τα οποία σπουδάσατε και αποκαταστήσατε επιτυχώς, αξιωθήκατε να καμαρώσετε δύο πανέμορφες και πανέξυπνες εγγονές και τα οποία παιδιά σας ανεθρεμμένα και γαλουχημένα με τις ίδιες αρχές, έχοντας μονόδρομο το θεάρεστο έργο των γονιών τους, έχουν να προσφέρουν με τη σειρά τους και αυτά, πολλά τα καλά στην κοινωνία. Ιωάννη ελεήμονα όπως σε αποκαλούσαν, το έργο σου είναι τεράστιο και η αμοιβή του Θεού επάξια μεγάλη. Το χωριό σου ο Σκινιάς, υπερήφανο που είσαι γέννημα και θρέμμα του, θρηνεί για την πρόωρη απώλειά σου, θρηνεί το στήριγμά του, το αποκούμπι του. Ήσουν η ψυχική και η υλική ανάσα όχι μόνο του χωριού μας αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού περίγυρου. Κρίμα που σ’ εχάσαμε τόσο γρήγορα, λαμπερό αστέρι, ανεκτίμητε θησαυρέ, ήλιε της αγάπης, της καλοσύνης και της προσφοράς, που λίγες μέρες πριν φύγεις μοίραζες ακόμα τρόφιμα και παρηγοριά στον κόσμο. Έφυγες νωρίς και είχες να δώσεις πολλά ακόμα. Σε διαβεβαιώνουμε όμως ότι δεν έφυγες. Θα είσαι στις καρδιές μας το φωτεινό παράδειγμα για όλους μας και ο φάρος που θα φωτίζει και θα καθοδηγεί από δω και μπρος τα βήματά μας. Πάντοτε θα σε θυμούμαστε με αγάπη αξέχαστε Γιάννη, ως ένα αγαθοεργό, ως ένα ιεραπόστολο που είχε ως αποστολή του την πνευματική και υλική προσφορά στο συνάνθρωπο. Σε ευχαριστούμε και θα σ’ ευγνωμονούμε όσο ζούμε. Ας είναι αιωνία η μνήμη σου και ας γίνεται θυμίαμα το χώμα που σε σκεπάζει.
Κυριακή Μεν. Χανιαλάκη-Αϊλαμάκη πρώην Αγρονόμος και Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΑΝΕΚΔΟΤΑ
3
Ε ΧΑ ΣΑ Τ Ο ΚΑ Π Ε ΛΟ
Μια μέρα ο κυρ Νίκος διαπιστώνει ότι είχε χάσει το καπέλο του. Αφού έφαγε λοιπόν τον κόσμο και δεν το βρήκε, αποφάσισε να πάει στην εκκλησία μήπως και μπορέσει να βουτήξει κανένα... Πράγματι πηγαίνει και πέφτει πάνω στην ώρα που ο παπάς, ανεβασμένος πάνω στον άμβωνα, έκανε ένα ζωηρό και αυστηρό κήρυγμα για τις δέκα εντολές. Αφού άκουσε το κήρυγμα με προσοχή ο άνθρωπός μας έδειξε να ενθουσιάζεται πολύ, τόσο μάλιστα που μόλις τελείωσε ο παπάς, σήκωσε το χέρι του και είπε: ― Δέσποτά μου με έσωσες από αμαρτία! Να φανταστείς ότι είχα έλθει στην εκκλησία με σκοπό να κλέψω ένα καπέλο και αφού άκουσα το κήρυγμά σου αποφάσισα να μην το κάνω. ― Συγχαρητήρια τέκνο μου, του είπε ο παπάς. Και ποιο σημείο της ομιλίας μου σε έκανε να αλλάξεις γνώμη και να πάρεις αυτή τη μεγάλη απόφαση; ― Άγιε πατέρα μιλούσες για τις δέκα εντολές και όταν έφθασες στην “ΟΥ ΜΟΙΧΕΥΣΕΙΣ”, θυμήθηκα που είχα αφήσει το καπέλο μου!
ΟΙ Μ ΥΓΕ Σ
Η σύζυγος μπαίνει στην κουζίνα και βρίσκει τον άνδρα της να κυνηγάει μύγες. ― Τι κάνεις εκεί; ρωτάει αυτή. ― Κυνηγάω μύγες, απαντάει αυτός. ― Σκότωσες καμία; ρωτάει αυτή. ― Αμέ, 3 αρσενικές και 2 θηλυκές, απαντάει αυτός. Έκπληκτη αυτή ρωτάει: ― Πώς ξεχωρίζεις τις αρσενικές από τις θηλυκές; Και αυτός απαντάει: ― Οι 3 ήταν στη μπύρα και οι 2 ήταν στο τηλέφωνο...
ΟΙ ΚΑ Ρ Τ Ε Σ
Ήτανε που λέτε δύο φίλοι που βρίσκονται μετά από πολλά χρόνια στο δρόμο... Μετά από τις κλασικές χαιρετούρες κανονίζουν να πάνε να πιούνε ένα κρασάκι στο σπίτι του ενός. Πάνε που λέτε στο σπίτι του, μπαίνουν μέσα. Το σκηνικό κόλαση! Ο σκύλος να έχει χαλάσει τον κόσμο όλο, τα παιδιά να φωνάζουν, κ.λπ., κ.λπ. Λέει λοιπόν στη γυναίκα του ο τύπος να τους ετοιμάσει ένα κρασάκι. Η απάντηση του στυλ “Τι λες ρε αχαΐρευτε! Εξαφανίζεσαι από το πρωί και αφήνεις εμένα στο σπίτι να τα κάνω όλα! Τριγυρνάς με τους φίλους σου από εδώ και από εκεί! Δεν μου δίνεις σημασία! Σάλτα κάνε μόνος σου ότι θέλεις!” Τι να κάνει ο κακομοίρης, πάει στην κουζίνα, ετοιμάζει δύο μεζέδες και τα πίνουν. Συζητώντας λέει στον φίλο του τον πόνο του, ο οποίος του λέει να πάνε σπίτι του την άλλη μέρα, και θα του βρει τη λύση! Έρχεται η επόμενη μέρα, βρίσκονται πάλι κάπου, ξεκινάνε για το σπίτι του άλλου. Με το που μπαίνουν μέσα, πετάγεται ο πιτσιρικάς, “μπαμπά!! Να σου φέρω τις παντούφλες σου!” Η πεθερά του “γιόκα μου! να σου φέρω ζεστό νερό να σου πλύνω τα πόδια!”. Η γυναίκα του “καλώς την κολόνα του σπιτιού μου! Τι όρεξη έχεις να φας σήμερα;” Τέλος πάντων, τους ετοιμάζει ένα βαρβάτο τραπέζι με μεζέδες, και κάθονται να τα πούνε... Έκπληκτος ο φίλος του λέει: “Ρε συ!!! τρομερός!!! Πώς τα καταφέρνεις;” Του λέει λοιπόν ο δεύτερος: “Κοίταξε... Την δεύτερη μέρα που παντρεύτηκα, μπαίνω μέσα, τι να δω. Ο σκύλος πάνω στην πολυθρόνα μου. Του δείχνω λοιπόν μία κίτρινη κάρτα. Την επόμενη μέρα, βλέπω τον σκύλο να έχει φάει τις παντόφλες μου! Του δείχνω λοιπόν άλλη μία κίτρινη κάρτα... Μετά από μία εβδομάδα βλέπω τον σκύλο να έχει κάνει όλο λάσπες τον διάδρομο. Του δείχνω μία κόκκινη κάρτα, βγάζω ένα περίστροφο και του την ρίχνω. Τέζα ο σκύλος!” “Καλά ρε! άλλο σε ρώτησα και άλλο μου είπες! Τι σχέση έχει ο σκύλος με όλο αυτό το μεγαλείο;” “Εμ! Εκεί είναι το θέμα! Τους βλέπεις αυτούς όλους; Έχουν από δύο κίτρινες ο καθένας!” Τα λόγια του πατέρα μου ποτέ τους δεν ξεχνιούνται, Καλιά να σε ζηλεύουνε παρά να σε λυπούνται. Αντωνάκης Μανώλης
4
το Σκινοφάραγγο
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
Η εκδήλωση ενημέρωσης για το αεροδρόμιο Καστελλίου στις 24-6-2017 Του Γιάννη Εμμ. Προεστάκη, Εκπ/κού
Γ
Δεν πείθονται οι κάτοικοι για το αεροδρόμιο Καστελλίου
ια τέσσερις ώρες το στέλεχος του Υπουργείου Υποδομών Γιάννης Καρνέσης και ο περιβαλλοντολόγος και επικεφαλής της περιβαλλοντολογικής ομάδας του νέου αεροδρομίου Καστελλίου, “Σπυρίδωνα Παπαγρηγορίου”, απαντούσαν στις καταιγιστικές ερωτήσεις και στις έντονες αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής και φορέων για τη νέα πραγματικότητα που δημιουργεί στην περιοχή η κατασκευή του νέου αεροδρομίου, στο πλαίσιο ενημερωτικής ημερίδας του Δήμου Μινώα Πεδιάδος που πραγματοποιήθηκε προχθές. Σε όλη τη διάρκεια της συζήτησης την οποία συντόνιζε ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Γιώργος Καλογεράκης εκφράστηκε η αγωνία, η αγανάκτηση αλλά και οι σοβαρότατοι προβληματισμοί ακόμα και από τους πιο μετριοπαθείς σε σχέση με τη δρομολόγηση του έργου. Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου ανακοίνωσε ότι μέσα στον Φλεβάρη του 2018 αναμένεται να έχει εγκατασταθεί ο εργολάβος και να ξεκινήσουν οι πρώτες εργασίες διαμόρφωσης. Σε ό,τι αφορά την πληρωμή των απαλλοτριώσεων τονίσθηκε ότι θα έχουν κατατεθεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στα τέλη του Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου. Στην ημερίδα που
διοργάνωσε ο Δήμος ήταν δεκάδες οι πολίτες οι οποίοι με πλακάτ στα χέρια ζητούσαν να μπει φραγμός στο έργο αυτό το οποίο θα έχει καταστροφικές συνέπειες στην περιοχή. Εκτός από τα τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργούνται στην περιοχή, τη μετεγκατάσταση οικισμών, την αποψίλωση 200.000 ελαιόδεντρων της περιοχής, τον θόρυβο και τα καυσαέρια εξέφρασαν την αγωνία τους για το μέλλον μιας περιοχής που αλλάζει δομικά σε σχέση με τις χρήσεις γης την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Όπως εξήγησαν οι κάτοικοι τα χρήματα τα οποία θα δοθούν για την απαλλοτρίωση των χωραφιών που έχουν ελαιόδεντρα, ουσιαστικά δεν μπορούν να καλύψουν την
πραγματική αξία του αγροτεμαχίου. Διότι στην τελική τιμή αποπληρωμής του λιόφυτου, δεν συνυπολογίζεται η αξία που θα αποφέρει στον ιδιοκτήτη του εάν συνεχίσει να το καλλιεργεί και τα επόμενα χρόνια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες των αγροτεμαχίων όχι μόνο δεν εισπράττουν την πραγματική αξία των χωραφιών τους, αλλά και την προοπτική να ζήσουν τις οικογένειές τους μέσα από την καλλιέργεια της γης. Οι κάτοικοι μιλούν για προσχηματική εκδήλωση ενημέρωσης και σκωπτικά εσχολίασαν πως γίνεται κατόπιν εορτής και μετά τη δημοπράτηση του έργου, ενώ αρνητική για την κατασκευή του ήταν και η τοποθέτηση της εκπροσώπου του τοπικού παραρτήματος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων τονίζοντας το πλήθος των αρχαιολογικών θησαυρών της περιοχής που θα καταστραφούν. Έντονα ερωτήματα τέθηκαν και σε σχέση με τον θόρυβο που θα προκαλείται από την κίνηση των αεροπλάνων που, σύμφωνα με τον μελετητή, αντιμετωπίζεται με τη χρήση διπλών τζαμιών στα σπίτια. Επίσης τέθηκε και το ζήτημα του καυσαερίου για το οποίο ο μελετητής ισχυρίστηκε ότι τα σύγχρονα αεροπλάνα έχουν πολύ μικρότερη επιβάρυνση από ό,τι θα έχει ο συνδετήριος δρόμος του αεροδρομίου. Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Ζαχαρίας Καλογεράκης έθεσε το ζήτημα των απαλλοτριώσεων και της χωροταξικής μελέτης της περιοχής. Επίσης έθεσε και το ζήτημα των ανταποδοτικών τελών που διεκδικεί ο Δήμος τα οποία αντιστοιχούν στο 2% επί των ακαθαρίστων εσόδων της εταιρείας που θα έχει την εκμετάλλευση του αεροδρομίου.
5
το Σκινοφάραγγο
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
Η σημασία της πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού στην σημερινή εποχή της κρίσης
Τ
ο γυναικείο στήθος, έδινε και θα συνεχίσει να δίνει το στίγμα των κοινωνικών αξιών. Από την εικονογραφία της Μαντόνα σε θηλασμό, που για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στην Ιταλία τον δέκατο τέταρτο αιώνα, έως τον δέκατο έκτο και δέκατο έβδομο στην νότια και βόρεια Ευρώπη όπου σε αναρίθμητους πίνακες και ποιήματα η ερωτική ικανότητα του Στήθους ήρθε να επισκιάσει τις μητρικές και ιερές σημασίες του. Από την ολλανδική δημοκρατία του δεκάτου έβδομου αιώνα όπου πίστευαν ότι η γαλακτοφόρος μητέρα προνοεί για το παιδί της συμβάλλοντας σημαντικά στην συνολική ευημερία της κοινότητας, έως τη δημιουργία του μητρικού θηλασμού και του γυναικείου Στήθους ως αναπόσπαστου κομματιού της Γαλλικής Επανάστασης, σήμα κατατεθέν της Δημοκρατίας ως γυμνόστηθη ικανή να θηλάσει τους πολίτες της. Οι γυναίκες υποχρεώθηκαν να αντιμετωπίσουν τα ισχυρά νοήματα που τα στήθη φέρουν ως ζωοδότες και καταστροφείς. Απο τη μια πλευρά, τα στήθη συνδέονται με τη μεταμόρφωση του κοριτσιού σε γυναίκα, με την ερωτική απόλαυση και με το θηλασμό. Από την άλλη η σύνδεσή τους με τον καρκίνο, και την αβεβαιότητα στην σημερινή μας εποχή ολοένα και αυξάνεται. Το ίδιο συμβαίνει και με την επιστήμη μας. Εξελίχθηκε και μεταμορφώθηκε στο πέρασμα των χρόνων. Πάντα προς όφελος της γυναίκας και της επιβίωσής της. Πάντα προσπαθώντας να διατηρήσει αυτό το τόσο σημαντικό στίγμα των κοινωνικών αξιών. Αυτό που έχει ενδυθεί θρησκευτικούς, ερωτικούς, πολιτικούς και ψυχολογικούς μανδύες. Το γυναικείο στήθος. Αλήθεια, ποσά πράγματα έχουν
αλλάξει από το 1894 όταν ο Halsted παρουσίαζε τους πρώτους πενήντα ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε «πλήρη επέμβαση» όπως ο ίδιος την χαρακτήριζε. Η ριζική μαστεκτομή, αυτή η τόσο ακρωτηριακή επέμβαση χρησιμοποιήθηκε τα επόμενα 80 χρόνια, για την θεραπεία κάθε κακοήθειας μαστού ανά τον κόσμο. Μέχρι να φτάσουμε στον Umberto Veronesi πατέρα της σύγχρονης χειρουργικής μαστού, ο οποίος προκάλεσε την τότε πανεπιστημιακή και χειρουργική κοινότητα προτείνοντας την τεταρτεκτομή ως θεραπεία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μεγέθους του όγκου. Στρέφοντας έτσι την έννοια της χειρουργικής μαστού, από την ριζική στην όσο το δυνατόν λιγότερο τραυματική και επιζήμια για την γυναίκα. Πάντα βέβαια προσφέροντας τα ίδια ποσοστά επιβίωσης στην 5ετία. Η Ελλάδα δυστυχώς είναι μια χώρα η οποία δεν έχει ένα πλάνο, μια πολιτική αν θα θέλατε πληθυσμιακού ελέγχου για την έγκαιρη πρόληψη - διάγνωση του καρκίνου του μαστού παρά βασίζεται στην διαπροσωπική σχέση ιατρού ασθενούς και στις οδηγίες - νουθεσίες του θεράποντος. Μια εξέταση θεωρείται επιτυχής εφόσον αυτή μειώνει την θνησιμότητα. Όταν από μελέτες βλέπουμε ότι αυξάνεται ο πρώιμος καρκίνος και μειώνεται ο διηθητικός αυτό σημαίνει ότι οι μηχανισμοί μας της πρόληψης, αυτό που οι Αγγλοσάξωνες ονομάζουν "screening", είναι επιτυχείς. Σε διάφορες μελέτες έχει φανεί ότι με εξετάσεις πρόληψης και ιδιαιτέρως με τη μαστογραφία, και όπως θα αναφέρουμε παρακάτω, σε συνδυασμό με τον υπέρηχο μαστών σε γυναίκες 40 έως 60 ετών υπάρχει μια μείωση
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ ΠΑΧΕΩΣ ΕΝΤΕΡΟΥ - ΠΡΩΚΤΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΜΑΣΤΟΥ DOCTORS HOSPITAL ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟ: ΡΑΝΤΕΒΟΥ: ΚΙΝΗΤΟ: SITE:
ΚΑΡΝΕΑΔΟΥ 3 ΚΟΛΩΝΑΚΙ 210 7231693 6974607868 www.papadopouloslazaros.gr
της θνησιμότητας που κυμαίνεται από το 25% έως και το 40% όταν βεβαίως το 70% του γενικού πληθυσμού υπόκειται σε ετήσιο έλεγχο. Είναι λοιπόν εμφανές ότι η χαμηλή συμμετοχή του πληθυσμού μειώνει την επιτυχία κάθε εξέτασης. Η παγκόσμια βιβλιογραφία έχει αναδείξει την μαστογραφία ως μια εξέταση με ευαισθησία περί το 85% ποσοστό το οποίο μειώνεται όμως στο 70% όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια γυναίκα με πυκνούς μαστούς. Οι πυκνοί μαστοί μιας γυναίκας δεν είναι μια έννοια που θα έπρεπε να προκαλεί φόβο. Φαίνεται μόνο στη μαστογραφία και όχι με το γυμνό μάτι ως έντονα «άσπρο» σε αντίθεση με το «μαύρο» του υπόλοιπου μαζικού αδένα. Δείχνει την «ακτινοσκιερότητα» όπως την ονομάζουν οι ακτινολόγοι ινώδους συνδετικού περιεχομένου στο στήθος της ασθενούς μας. Μια ενδιαφέρουσα μελέτη του 2014 (risk factors in breast cancer Breast Cancer Research 2014;16:446) ανέδειξε ότι ο σχετικός κίνδυνος καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με πυκνότητα μαστών άνω του 70% ήταν 5 φορές υψηλότερη σε σχέση με γυναίκες που είχαν πυκνότητα κάτω του 5%. Είναι λοιπόν προφανές ότι όλες αυτές οι γυναίκες θα επωφεληθούν και ο έλεγχός τους θα είναι πιο σφαιρικός όταν ο προληπτικός έλεγχός τους περιλαμβάνει και τον υπέρηχο μαστών σε συνδυασμό με την μαστογραφία. Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά μιας εξέτασης; Τι είναι αυτό που μας κάνει να επιλέγουμε πότε μια εξέταση και πότε μια άλλη για τον γυναικείο μαστό; Εδώ θα ήθελα να εισάγω στην συζήτησή μας τις έννοιες της “ευαισθησίας”, “ειδικότητας”, καθώς και των “ψευδώς αρνητικών και θετικών αποτελεσμάτων”. Θα ήταν ιδανικό κάθε εργαστηριακή εξέταση να δείχνει την πραγματικότητα, δηλαδή να εντοπίζει το πρόβλημα όταν αυτό υπάρχει και να αποβαίνει αρνητική όταν όλα βαίνουν καλώς. Στην πράξη, ωστόσο, δεν υπάρχει τέτοια εργαστηριακή εξέταση. Κάθε εργαστηριακή μέθοδος εμπεριέχει ένα ποσοστό σφάλματος. Το σφάλμα της μεθόδου χαρακτηρίζεται τυχαίο, όταν οφείλεται σε στατιστική διακύμανση και συστηματικό, όταν η μέθοδος αφ’ εαυτής, για διάφορους λόγους, αδυνατεί να προσδιορίσει επακριβώς τη μετρούμενη ποσότητα. Κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων, επομένως, είναι δυνατόν να προκύψουν δύο τύποι εσφαλμένων αποτελεσμάτων: α) η δοκιμασία να είναι ψευδώς θετική και β) η δοκιμασία να είναι ψευδώς αρνητική.
Του Λάζαρου Παπαδόπουλου Γενικού Χειρουργού Ειδικού Χειρουργού Μαστού Λαπαροσκόπου Προκειμένου να συγκριθούν οι εργαστηριακές δοκιμασίες μεταξύ τους, για να αποφασιστεί το ποια δίνει τα πιο αξιόπιστα αποτελέσματα, έχουν επινοηθεί οι όροι της ευαισθησίας (sensitivity) και της ειδικότητας (specificity). Μια εργαστηριακή εξέταση θεωρείται ευαίσθητη, όταν μπορεί να εντοπίσει με επιτυχία τα θετικά αποτελέσματα. Η ευαίσθητη εξέταση, επομένως, έχει όσο το δυνατόν λιγότερα ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα. Αντίθετα, μια εξέταση θεωρείται ειδική, όταν μπορεί να εντοπίσει με επιτυχία τα αρνητικά αποτελέσματα. Η ειδική εξέταση, επομένως, έχει όσο το δυνατόν λιγότερα ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Μια εξέταση θεωρείται ακριβής, αν διαθέτει αυξημένη ευαισθησία και ειδικότητα. Στην πράξη όμως, συχνά τα δύο αυτά μεγέθη μεταβάλλονται αντιστρόφως ανάλογα. Οι εξετάσεις με υψηλή ευαισθησία έχουν χαμηλή ειδικότητα και το αντίστροφο. Ο θεραπευτής καλείται λοιπόν, ανάλογα με την περίπτωση να επιλέξει μεταξύ ευαισθησίας και ειδικότητας. Η μαστογραφία και δη η ψηφιακή αποτελεί μια εξέταση με αρκετά υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα ειδικά σε γυναίκες με μη πυκνούς μαστούς. 2% των ασθενών μας μετά από μαστογραφία θα υποβληθούν σε βιοψία ελέγχου, ενώ το 30% με 40% αυτού του 2% έχουν ευρήματα που θα απασχολήσουν εμάς τους θεράποντες ιατρούς. Ενώ ο συνδυασμός της τομοσύνθεσης με την μαστογραφία μειώνει ακόμα περισσότερο τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Συνάμα η διαγνωστική μας εμβέλεια ιδίως σε πυκνούς μαστούς του υπερήχου σε συνδυασμό με την μαστογραφία αυξάνει τα νέα ευρήματα επί 4. Η σημασία της πρόληψης και του ελέγχου φαίνεται επίσης από τα διάφορα ποσοστά ανεύρεσης του DCIS ενός δηλαδή συγκεκριμένου ιστολογικού τύπου καρκίνου του μαστού αρχικού σταδίου. Ο συγκεκριμένος τύπος ήταν περί το 5% επί του συνόλου των καρκίνων προ της μαστογραφίας ενώ το ποσοστό αυτό ανέβηκε άνω του 20% μετά της μαστογραφίας. Είναι προφανές ότι όταν οι μηχανισμοί πρόληψης λειτουργούν ως οφείλουν τα ποσοστά των πρώιμων καρκίνων θα αυξηθούν εις βάρος των προχωρημένων, αυξάνοντας έτσι την συνοΣυνέχεια στη σελ. 6
6
το Σκινοφάραγγο
Η σημασία της πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού στην σημερινή εποχή της κρίσης Συνέχεια από τη σελ. 5
λική επιβίωση του γενικού πληθυσμού μιας και προλαμβάνουν μέσω της έγκαιρης διάγνωσης. Η φιλοσοφία της πρόληψης βασίζεται στη θεώρηση ότι μπορούμε να παρέμβουμε σε μία πάθηση πριν εκδηλωθεί αυτή. Μπορούμε άραγε να βρούμε παράγοντες κινδύνου σε έναν πληθυσμό για την μελλοντική ανάπτυξη καρκίνου του μαστού; Μπορούμε μέσα από απλές ερωτήσεις να βρούμε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου που θα απαιτούσαν από εμάς τους γιατρούς την ύψιστη εγρήγορση; Και τελευταία ποια μπορεί να είναι άραγε τα «guidelines», ποιες οι κατευθυντήριες οδηγίες απεικονιστικού ελέγχου για τον γενικό πληθυσμό; Υπάρχουν αρκετά μαθηματικά μοντέλα (THE GAIL MODEL, TYLERGUZICK MODEL) τα οποία μπορούν να υπολογίσουν και να ταυτοποιήσουν γυναίκες υψηλού κινδύνου. Τις ορίζουμε ως άτομα τα οποία έχουν ένα απόλυτο κίνδυνο στην επόμενη πενταετία άνω του 1,66% σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό να εμφανίσουν νόσο. Η πρόωρη ηλικιακή έναρξη της εμμήνου ρύσεως καθώς και ο αργός τερματισμός της, μεγάλη ηλικία πρώτου τοκετού, αριθμός προηγούμενων βιοψιών στο μαστό, καλοήθης νόσος μαστού, αριθμός συγγενών πρώτου και δευτέρου βαθμού με κακοήθεια στο μαστό, χρήση ορμονοθεραπείας, ακτινοβολία στον θώρακα, φορείς γονιδιακών μεταλλάξεων BRCA 1-2. Όλα αυτά αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες που μας επιτρέπουν να αναγνωρίσουμε τον γυναικείο αυτό πληθυσμό που χρήζει ενδελεχή και τακτικό έλεγχο. Το Αμερικάνικο Κολλέγιο Χειρουργών (ACOSOG) καθώς και το συνέδριο του St Gallen του 2015 συστήνουν ετήσιο μαστογραφικό καθώς και υπερηχολογικό έλεγχο σε όλες τις γυναίκες άνω των 40 ετών καθώς και ετήσια κλινική εξέταση, ενώ ο έλεγχος σε γυναίκες κάτω των 40 θα πρέπει να βασίζεται μόνο στον υπέρηχο εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις νόσου ή θετικό ιστορικό. Σε γυναίκες με γονιδιακές μεταλλάξεις BRCA ή βιοψία μαστού θετική για ένα συγκεκριμένο ιστολογικό τύπο καρκίνου που ονομάζεται λοβιακός, μεγάλος αριθμός συγγενών με ιστορικό καρκίνου του μαστού καθώς και πάροδος 8 χρόνων από ακτινοβόληση του θωρακικού τοιχώματος συστήνεται προφυλακτική υποδόρια μαστεκτομή με συνοδό ωοθηκεκτομή ή ετήσιος μαστογραφικός και μαγνητικός έλεγχος καθώς και 6μηνη κλινική εξέταση μετά την συμπλήρωση 30 ετών ή 10 έτη νωρίτερα από την ηλι-
κία της νεώτερους συγγενούς που διεγνώσθει με καρκίνο. Οι αριθμοί πάντα πίστευα ότι βοηθάνε στην εξέλιξη μίας συζήτησης και δεν υπάρχει καλύτερος μάρτυρας ο οποίος αποδεικνύει την σημασία που παίζει την σημερινή μας εποχή ο έγκυρος αλλά και έγκαιρος προληπτικός έλεγχος στον καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο στις γυναίκες. Το 2006 στις ΗΠΑ αποτελούσε το 31% των κακοηθών νεοπλασμάτων. Ο καρκίνος του μαστού είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου στις γυναίκες και εκτιμάται πως 40.970 γυναίκες κάθε χρόνο πεθαίνουν από καρκίνο του μαστού αντιπροσωπεύοντας το 15% του συνόλου των θανάτων από καρκίνο στην Αμερική. Λόγω της υψηλής συχνότητας εμφάνισής του, ο προσυμπτωματικός έλεγχος στο γενικό πληθυσμό και η πρώιμη διάγνωση αποτελούν σημαντικά μέτρα δημόσιας υγείας. Αν και η ετήσια επίπτωση του καρκίνου του μαστού συνεχώς αυξάνεται, το ετήσιο ποσοστό θανάτου από καρκίνο του μαστού έχει μειωθεί κατά 2,3%. Η μεγαλύτερη αιτία για τη μείωση αυτή είναι η πρώιμη διάγνωση της νόσου. Η 5ετής επιβίωση στον καρκίνο του μαστού έχει αυξηθεί από 75% την περίοδο 1974-1976 σε 88% το 2001. Σήμερα άνω του 70% των ασθενών διαγιγνώσκεται με καρκίνο εντοπισμένο στον μαστό, και μόνο περί το 5% με απομακρυσμένες μεταστάσεις. Σε μελέτες όπου εκτιμήθηκε η αποτελεσματικότητα της μαστογραφίας στον προσυμπτωματικό έλεγχο, διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού σε ποσοστό 20% έως 35%. Σε χώρες όπως η Σουηδία, όπου η μαστογραφία δεν ήταν αρχικά διαθέσιμη ως μέσο προσυμπτωματικού ελέγχου, μετά την εφαρμογή της σημειώθηκε μείωση της θνητότητας λόγω καρκίνου του μαστού. Προ της εισαγωγής της μαστογραφίας στο μαζικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου, η διάγνωση καρκίνου in situ (δηλαδή εστιακού και όχι διηθητικού) γινόταν μόνον επί ψηλαφητών μορφωμάτων. Ο γενικός χειρουργός καλείται συχνά να αξιολογήσει προβλήματα που έχουν σχέση με το μαστό. Κάθε σύμπτωμα που εμφανίζεται στο μαστό πρέπει να αξιολογείται και να διερευνάται ξεχωριστά, με στόχο τη διάγνωση, τον καθησυχασμό της ασθενούς εφόσον πρόκειται για καλοήθεια και τελικά την προτροπή για την μελλοντική της συμμετοχή της στο ενδεδειγμένο πρόγραμμα προσυμπτωματικής διάγνωσης (screening).
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
Ε ί σα ι λι γά κι α κρα ί ος
«Είμαι πολύ ωραίος, βεβαίως βεβαίως». Αυτό το τραγούδι με τον Θέμη Ανδρεάδη που κυκλοφόρησε γύρω στο 1974, μου ήρθε στο νου, όταν σε κάποια εκδήλωση, με πλησίασε ένας κύριος και μου είπε: - Σας διαβάζω και μου αρέσετε πολύ. Συμφωνώ κατά 95% με αυτά που γράφετε. - Και το υπόλοιπο 5% τι αφορά; τον ρωτώ γεμάτος περιέργεια, αφού τον ευχαρίστησα για τα καλά του λόγια. - Να, είστε λιγάκι ακραίος. Εκεί είναι που θυμήθηκα το «Είσαι πολύ ακραίος, βεβαίως, βεβαίως» Δεν θέλησα να στενοχωρήσω τον φίλο και να ξεκινήσουμε συζήτηση, που δεν θα έβγαζε άλλωστε πουθενά την συγκεκριμένη στιγμή, αφού άλλος ήταν ο σκοπός της εκεί παρουσίας μας και περιορίστηκα να παραδεχθώ: «Ναι, είμαι λίγο ακραίος». Φυσικά και δεν είναι υποχρεωτικό να συμφωνούν όλοι με όλα. Για να δούμε όμως τώρα, πώς εννοούν μερικοί την έννοια «ακραίος». Υπάρχουν οι από «κείθε» ακραίοι και οι από «δώθε» ακραίοι. Τους από κείθε αρχίσαμε να τους ζούμε δειλά – δειλά από το 1974. Πιο ζόρικα από το 1981 και από τον Ιανουάριο του 2015 καταλάβαμε πολύ καλά, τι εστί βερίκοκο. Να μη τα επαναλαμβάνω, διότι τα γνωρίζουμε. Συνωστισμός το 1922, εργατικό κίνημα το 1821, ο Παύλος Μελάς τσιφλικάς, ο Μπελογιάννης ήρωας, τα γεμιστά, οι ηλιοθεραπείες, οι επενδυτές, το στραγγάλισμα της ιστορίας, ο Άρης, (πέρα από ομάδα της Θεσσαλονίκης), είναι και εθνικός ήρωας (ίσως έχει αντίρρηση ο μικρός Μαραθέας, αλλά ποιος νοιάζεται;) και άλλα φαιδρά και ωραία της από κείθε πλευράς. Και η από δώθε «ακραία» πλευρά; Εδώ τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Τον λόγο έχει ο Ίων Δραγούμης: «Ας λείψει το Κράτος που θα είναι εμπόδιο ή θα παραμορφώνει την Εθνική ψυχή. Αν το Κράτος στενοχωρεί το Έθνος, πρέπει αναγκαστικά ή να αλλάξει μορφή ή να χαθεί. Το Κράτος που εμποδίζει το Έθνος, είναι περιττό και βλαβερό». Και αν ο Δραγούμης ξινίζει μερικούς, ακούμε και τον Οδυσσέα Ελύτη: «Θα ήθελα να κοιμηθώ μια μέρα και να ξυπνήσω σ’ έναν αιώνα, όπου και τα πουλιά ακόμα, να κελαηδούν Ελληνικά και νικητήρια» (Μάλλον φασιστοφέρνει και ο Ελύτης…).
Αν λοιπόν όλα αυτά είναι ακραία, τότε ναι, είμαι ακραίος. Αν το να στενοχωριέσαι βλέποντας την Πατρίδα σου σιγά σιγά να καταλαμβάνεται από τους απρόσκλητους επισκέπτες και ανησυχείς, ναι είμαι ακραίος. Αν το να σε ενοχλεί που η ιστορία σου αλλοιώνεται, είναι ακραίο, τότε ναι είμαι ακραίος. Αν το να σε ενοχλεί που αγιοποιούνται οι σφαγείς του Ελληνικού λαού, είναι ακραίο, τότε ναι είμαι ακραίος. Αν το να δακρύζεις όταν περνάει η σημαία σου, που άλλοι καίνε ατιμώρητα, είναι ακραίο, τότε ναι είμαι ακραίος. Αν το να ονειρεύομαι μια ελεύθερη Βόρειο Ήπειρο και μία Ελληνική Κωνσταντινούπολη είναι ακραία, τότε ναι είμαι ακραίος. Αν το να θέλω την Ελλάδα μου πίσω είναι ακραίο και ουτοπία, τότε ναι, είμαι ακραίος και ουτοπιστής. Αν με εκφράζει απολύτως η ρήση του Σεφέρη «Το να νοσταλγείς τον τόπο σου ζώντας στον τόπο σου, τίποτα δεν είναι πιο πικρό», τότε ναι είμαι ακραίος. Αν δεν θεωρώ υποχρέωσή μου να αρχίζω οποιαδήποτε ομιλία μου και συζήτηση με την αποστροφή «Τιμώ τους αγώνες του ΚΚΕ», τότε ναι είμαι ακραίος. Αν το να μην εννοώ να συμμορφωθώ με το δόγμα Κίσινγκερ, ότι η Ελλάδα δεν θα υπάρχει μέχρι το 2018, είναι ακραίο, τότε ναι είμαι ακραίος. Η Ελλάδα μας, πάντα υπήρξε φιλόξενη και ανεκτική, ποτέ όμως υπόδουλη. Να συνέλθουμε και να καταλάβουμε ότι η αλλοίωση της ιστορίας και της θρησκείας, έχουν ως αντικειμενικό σκοπό την διάλυση του Έθνους. Και να θυμόμαστε πάντα τον Ίωνα Δραγούμη ότι «το Κράτος που εμποδίζει το Έθνος, είναι περιττό και βλαβερό». Και κάτι ακόμη. Μερικοί νομίζουν ότι Γενοκτονία είναι μόνο το μαχαίρι του Τούρκου. Όχι βέβαια. Γενοκτονία είναι και η δολοφονία της γλώσσας. Γενοκτονία είναι και η αποδόμηση και ο εξευτελισμός της Θρησκείας. Γενοκτονία είναι και η εισαγωγή νέων ηθών με τους γάμους των ομοφυλοφίλων, που φτάσαμε στο σημείο να ντρεπόμαστε όσοι είμαστε φυσιολογικοί και δεν έχουμε το κουσούρι. Γενοκτονία είναι και η εξύβριση των Εθνικών συμβόλων. Γενοκτονία είναι και η διαστρέβλωση της ιστορίας μας. Και όλες αυτές οι Γενοκτονίες, ευρίσκονται σε εξέλιξη. Εάν λοιπόν το να αρνούμαι να δεχθώ αυτές τις γενοκτονίες είναι ακραίο, τότε ναι είμαι ακραίος. Χρήστος Μπολώσης
ΤΕΛΕΤΗ Συνέχεια από τη σελ. 1 από την απελευθέρωση του νησιού από τον τουρκικό ζυγό των 450 χρόνων, αναφέρθηκα στην ηρωική δράση του Ευγένιου, που διακρίθηκε ανάμεσα στους ένδεκα γνωστότερους οπλαρχηγούς της Λέσβου, οι οποίοι μαζί με τους αντάρτες τους πολέμησαν εθελοντικά στην πρώτη γραμμή. Η απελευθέρωση της Λέσβου δεν έγινε σε μια μέρα. Χρειάστηκε να περάσει ενάμιση μήνας, από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας μέχρι να απελευθερωθεί και το τελευταίο χωριό. Στις 8 Νοεμβρίου 1912, ο ελληνικός στόλος, υπό την αρχηγία του υποναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, αποβίβασε στο λιμάνι της Μυτιλήνης 1.600 Έλληνες στρατιώτες και ναύτες, που απελευθέρωσαν την πόλη, αναγκάζοντας τους 400 στρατιώτες της τουρκικής φρουράς να την εγκαταλείψουν χωρίς μάχη και να διαφύγουν στο εσωτερικό της Λέσβου. Το βράδυ της ίδιας ημέρας, ο Κουντουριώτης αναχώρησε από τη Λέσβο με το μεγαλύτερο τμήμα του στόλου για την απελευθέρωση και της Χίου και εισηγήθηκε να ανατεθεί η στρατιωτική διοίκηση στον Σπαρτιάτη ταγματάρχη Αλέξανδρο Μανουσάκη, αλλά ο υπουργός Νικόλαος Στράτος, κακώς, όρισε Στρατιωτικό Διοικητή τον υποπλοίαρχο Κωνσταντίνο Μελά, που ήταν κατά ένα βαθμό κατώτερος του Μανουσάκη. Λόγω της διαταγής αυτής οι δύο διοικητές, δυστυχώς, άρχισαν την φιλονικία για το ποιος θα έχει τον πρώτο λόγο στην εκστρατεία κατά του εχθρού. Έτσι οι 1.600 Έλληνες στρατιώτες, αντί να κυνηγήσουν τους 400 άνδρες της τουρκικής φρουράς, στρατοπέδευσαν στην πρωτεύουσα Μυτιλήνη για ένα μήνα, μέχρι την έναρξη της απελευθερωτικής μάχης στο αμιγώς μουσουλμανικό χωριό Κλαπάδος, στη βορειοδυτική Λέσβο, με αποτέλεσμα ο Τούρκος φρούραρχος Γκανή Μπέης να ανασυνταχθεί, συγκεντρώνοντας 2.000 στρατιώτες και Τούρκους αντάρτες που τρομοκρατούσαν το μεγαλύτερο μέρος της Λέσβου. Τον ενάμιση φοβερό και τρομερό μήνα, από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας στις 8-11-1912, μέχρι την απελευθέρωση και του τελευταίου χωριού, της Ανεμώτιας στις 24-12-1912, ο λαός σοφά τον ονόμασε “Τα Φόβια”. Στο διάστημα αυτό οι οπλαρχηγοί με τους αντάρτες τους, πολέμησαν σε όλες τις μάχες της Λέσβου, οι οποίες είχαν συνολικά 477 νεκρούς Έλληνες και Τούρκους, εκ των οποίων οι 95 ήταν Έλληνες αντάρτες και πολίτες και οι 19 Έλληνες στρατιώτες και ναύτες. Ο ιατρός Ορέστης Κυπριανός, βουλευτής των Φιλελευθέρων το 1920, '23 και '36 και αντιπρόεδρος της Γερουσίας τα έτη 1929-1935, έγραψε σχετικά: «Ἄν ὁ Ἑλληνικός Στρατός ἀμέσως ἐτρέπετο εἰς καταδίωξιν τοῦ ἀσυντάκτως καί ἀτάκτως καί μέ τελείως χαμένον τό ἠθικόν του, καί κακήν κακῶς ὑποχωροῦντος τουρκικοῦ στρατοῦ, θά ἔληγεν ἔκτοτε ἐκείνη ἡ κατάστασις, κατά τήν ὁποίαν ἐπί μῆνα καί πλέον ἡ ἡμίσεια σχεδόν Λέσβος ἦτο Ἑλληνική, ἡ δέ ἑτέρα ἡμίσεια Τουρκική· καί δέν θά συνέβαιναν βεβαίως τά ὅσα συνέβησαν κατόπιν. διότι οὔτε θά ἐθρηνοῦμεν τόσα θύματα ἐν γένει, οὔτε ὁ ἐμπρησμός τῆς Πέτρας θά ἐλάμβανε χώραν, οὐδέ ἡ δήωσις τοῦ Μεσοτόπου, οὐδέ τά τρομερά ἐκεῖνα πυρά ὁμαδόν ἐναντίον τοῦ Μανδαμάδου καί ὁ φόνος ἀθώων πολιτῶν». Σύμφωνα με τη βιογραφία του Ευγένιου Πανακάκη, που έγραψε ο Γεώργιος Μιζεράκης καθώς και από στοιχεία που συνέλεξα για τη δράση του οπλαρχηγού στη Λέσβο προκύπτει ότι: «Ο Ευγένιος, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Πανακάκης πρωτότοκος γιος του Ιωάννου και της Ζαμπίας,
7
το Σκινοφάραγγο
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
Α Π Ο Κ Α ΛΥ Π Τ Η Ρ Ι Ω Ν
το γένος Θεοδώρου Θεοδοσάκη, γεννήθηκε το 1875 στον Σχινιά και είχε άλλα τέσσερα αδέλφια. Το 1896, σε ηλικία 21 ετών, εντάσσεται ως ένοπλος επαναστάτης στην Κρητική Επανάσταση 1896-1897, στη Σχοινιακή δύναμη του οπλαρχηγού Εμμανουήλ Αντωνίου Μαρκατάτου και μεταβαίνει στις Αρχάνες, όπου ήταν το επαναστατικό κέντρο, λαμβάνοντας ενεργό μέρος στις μάχες κατά των Τούρκων. Εκεί εντάσσεται ως εθελοντής στο "Τάγμα Επιλέκτων Κρητών" του Κρητικού οπλαρχηγού Ιωάννη Νταφώτη, του μετέπειτα ενδοξότερου Μακεδονομάχου ήρωα. Το 1899, προσήλθε και ζήτησε να γίνει μοναχός στην Ιερά Μονή Παναγίας Κουδουμά Κρήτης, όπου και χειροτονήθηκε το 1901 με το όνομα Θεοδόσιος. Το 1902, μεταβαίνει μαζί με άλλους δύο μοναχούς για περισσότερη ησυχία και άσκηση στο Μαριδάκι της περιοχής Αχεντριά της νότιας παραλίας της Κρήτης, όπου οι τρεις τους έκτισαν κελιά γύρω από τον ναό του Αγίου Παντελεήμονα. Το 1908, σε ηλικία 33 ετών, ξεκίνησε για προσκύνημα στα Ιεροσόλυμα, αλλά κατά την ενδιάμεση στάση του στην Κάρπαθο χειροτονήθηκε στις 8-4-1909, από τον Μητροπολίτη Καρπάθου Ευγένιο Μαστοράκη, διάκονος με το νέο του όνομα Ευγένιος. Το 1909, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος για την Κωμόπολη Φρυ της Κάσου. Το 1910, φθάνει στα Ιεροσόλυμα, όπου επισκέπτεται τους Αγίους Τόπους. Το 1911, επισκέπτεται τη Μονή Θαβωρίου, για 8 μήνες εκτελώντας χρέη εφημερίου, και στη συνέχεια τη Μονή Σταυρού Ιεροσολύμων για 7 μήνες, εκτελώντας επίσης χρέη εφημερίου. Αρχές 1912, επιστρέφει στον Σχινιά, όπου πουλώντας το μερίδιο της περιουσίας του, προχωρεί στην ανοικοδόμηση εκ θεμελίων του Ιερού Ναού της Μονής Κουδουμά. Το 1912, παραμονές του Α' Βαλκανικού πολέμου, που άρχισε στις 9 Οκτωβρίου, μεταβαίνει για προσκύνημα στο Άγιο Όρος και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη, όπου συνεπαρμένος από την προοπτική απελευθέρωσης της Μακεδονίας, της Θράκης και των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, στρατολογεί εθελοντές Κρητικούς και Μακεδόνες από την περιοχή του Λαγκαδά». Στις 12-11-1912, ο Ευγένιος φθάνει στην πρωτεύουσα της Λέσβου, τέσσερις ημέρες μετά την απελευθέρωσή της, προερχόμενος από το χωριό Τσουλού (Gülbahçe) της Ερυθραίας Σμύρνης όπου διετέλεσε εφημέριος. Η εφημερίδα της Λέσβου “Λαϊκός Αγών” γράφει σχετικά: «Ο ἀφιχθείς ἐκ Σμύρνης ἱερεύς Εὐγένιος (Πανακάκης), Κρής, ἄλλοτε ἀντάρτης μέ τό σῶμα τοῦ Ιωάννου Νταφώτη, παρουσιασθείς πρό τοῦ Στρατιωτικού Διοικητοῦ (Κωνσταντίνου Μελά) ἐζήτησεν τήν ἄδειαν νά σχηματίσῃ σῶμα ἀνταρτικόν καί νά τεθῇ ὑπό τάς διαταγάς του». Στις 14 Νοεμβρίου, μαζί με 60 Κρητικούς και Λέσβιους αντάρτες, ανέλαβε από τον Στρατιωτικό Διοικητή οπλισμό και εντολή να δράσει στα χωριά της Γέρας Λέσβου, όπου η Δημογεροντία ύψωσε την ελληνική σημαία αλλά τα χωριά υπέφεραν από Τούρκους αντάρτες. Στις 19 Νοεμβρίου, ο “Λαϊκός Αγών” γράφει: «Ὁ γενναῖος ὁπλαρχηγός ἱερεύς Εὐγένιος χθές τό ἑσπέρας προσῆλθεν εἰς τήν Ἱεράν Μητρόπολιν μετ' ἄλλων ἀνταρτῶν καί ἀνέφερεν ὅτι ἔφερεν 29 αἰχμαλώτους τούς χειροτέρους κακούργους τῆς Γέρας, οἱ ὁποῖοι καταπίεζον τόν ὁμογενή πληθυσμόν καί οἱ ὁποῖοι ἠρνοῦντο νά παραδώσουν τά ὅπλα των, τά ὁποῖα ὅμως ἀνεκάλυπτε τεθαμμένα ὁμοῦ μέ 4 βόμβας καί σφαίρας εἰς τό χῶμα καί εἰς βρωμεράς κρύπτας. Τούς
αἰχμαλώτους, ὧν ὁ εἶς ἐδοκίμασε νά δραπετεύσῃ ἀλλά καί πάλιν συνελήφθη, παρέδωκεν εἰς τόν Διοικητήν τοῦ πεζοναυτικοῦ σώματος κύριον Κουρμούλην. Πρός τούτοις ἐκόμισε καί 5 γυναίκας ὁμοῦ μετά τῶν τέκνων των, αἱ ὁποῖαι κατά τήν πρός τήν Αὐτοῦ Σεβασμιότητα τόν Μητροπολίτην ἐπιστολήν τοῦ Δημάρχου Γέρας κυρίου Ε. Βάρκα, "ἐξισλαμισθεῖσαι ἐξ ἀνοίας, πενίας καί κοινωνικῶν καταθλίψεων, μετενόησαν ἤδη καί προσέπεσαν εἰς τόν ρηθέντα ἱερέα ζητοῦσαι νά ἐπανέλθωσιν εἰς τήν ἱεράν ἡμῶν πίστιν". Ταύτας παρέδωκεν εἰς τήν Αύτοῦ Σεβασμιότητα, τόν Μητροπολίτην, ὅστις τάς ἔστειλεν εἰς τό χάνι Ἁγιάσσου εἰδοποιήσας τήν Ἀστυνομίαν. Ἀνέφερεν ἐπίσης ὅτι δύο σουβαρίδες Τοῦρκοι (ένοπλοι χωροφύλακες) μετημφιεσμένοι εἰς ἐπαίτας συνελήφθησαν καί φυλάσσονται παρά τῷ Δημάρχῳ». Στις 28 Νοεμβρίου, με έγγραφο του ίδιου Στρατιωτικού Διοικητή, ο Ευγένιος σπεύδει στα χωριά της Λέσβου Κώμη και Μπαλτζίκι, τα οποία ήταν αμιγώς μουσουλμανικά, επιβάλει την τάξη και μεταφέρει Τούρκους αντάρτες στην πρωτεύουσα Μυτιλήνη. Την 1η Δεκεμβρίου, η εφημερίδα της Λέσβου “Χαραυγή” γράφει: «Διῆλθον ἀπό τήν πόλιν μας, κατευθυνόμενοι εἰς Χίον ἑκατόν ενενήντα τρεις Κρῆτες ἀντάρται, πολεμήσαντες ἐσχάτως εἰς Σάμον καί Ἤπειρον. Ἐπί κεφαλῆς των, ἦτο ὁ γενναῖος Παπαδράκος ὡς καί πέντε ἄλλοι παπάδες». Την ίδια ημέρα, 1-12-1912, ο Ευγένιος, με απόφαση του Συνταγματάρχη Απολλόδωρου Συρμακέζη, που ανέλαβε την επίθεση εναντίον των Τούρκων, εντάσσεται μαζί με άλλους δύο δραστήριους οπλαρχηγούς στις δυνάμεις εμπροσθοφυλακής, υπό την αρχηγία του ανθυπολοχαγού Χρυσάφη, προελαύνοντας εναντίον του εχθρού. Γράφει η εφημερίδα "Εμπρός" των Αθηνών: «3 ἀνταρτικά σώματα ὑπό τούς ὁπλαρχηγούς ἱερέα Ευγένιον Πανακάκην, Ευστράτιον Λαγίδην, Δημήτριον Στεφάνου καί ὑπό τήν γενικήν ἀρχηγίαν τοῦ κυρίου Χρυσάφη προήλασαν ἐπίσης κατά τοῦ ἐχθροῦ». Στις 4 Δεκεμβρίου ο Ευγένιος με τους 60 αντάρτες του, εισήλθε πρώτος στην αμιγώς χριστιανική τουρκοκρατούμενη κωμόπολη Αχερώνη Καλλονής προελαύνοντας κατά των Τούρκων. Ο Καλλονιάτης παπα-Γιώργης Ράλλης γράφει σχετικά: «Ξαφνικά, εκεί που με αγωνία παρατηρούσαμε απ' το παράθυρο, βλέπουμε δυο ρασοφόρους αρματωμένους σαν αστακούς, με τα φυσέκια σταυρωτά στο στήθος, με όπλο γκρα στο χέρι, με ένα άσπρο σταυρό στο καλυμαύχι τους. Πίσω τους, καμιά πενηνταριά ίσως και περισσότεροι αντάρτες. Μετά από το σώμα των ανταρτών περνούσε κάτω απ' τα παράθυρά μας το πυροβολικό. Φορτωμένα κανόνια πάνω στα μουλάρια. Στο πρώτο μουλάρι πάνω στο σαμάρι είχαν έναν πετεινό που στεκόταν όρθιος, χωρίς να είναι δεμένος. Κάθε κανόνι ακολουθούσε ένας έφιππος αξιωματικός. Ύστερα οι πεζοναύτες, ο στρατός και στο τέλος η Λεσβιακή Φάλαγγα παιδιά του νησιού μας που ήλθαν από την Αμερική για να πολεμήσουν για τη λευτεριά της Λέσβου». Στις 5-8 Δεκεμβρίου ο ιερομόναχος Ευγένιος με τους αντάρτες του, πολεμά ηρωικά στην πρώτη γραμμή, στην απελευθερωτική μάχη της Λέσβου, στον Κλαπάδο, στην βορειοδυτική Λέσβο. Στις 14 Δεκεμβρίου, ο οπλαρχηγός απευθύνει μία επιστολή στον ταγματάρχη Αλέξανδρο Μανουσάκη, αρχηγό των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Λέσβου, για να πολεμήσει μαζί του και στην Χίο. Η ιδιόχειρη γενναία επιστολή του Ευγένιου, εκτός από το
Συνέχεια στη σελ. 8
8
το Σκινοφάραγγο
ΤΕΛΕΤΗ
Α Π Ο Κ Α ΛΥ Π Τ Η Ρ Ι Ω Ν
περιεχόμενο, διακρίνεται για τη θαυμαστή σύνταξη, ορθογραφία και καλλιγραφία της, φυλάσσεται στα αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, από όπου την ανέσυρα, και καταγράφει: * * * Ἀξιότιμε Κύριε Κύριε Ταγματάρχα Μανουσάκη. Μυτιλήνη τῇ 14η Δεκεμβρίου 1912. Γονυκλινῶς σᾶς παρακαλῶ, ὅπως σᾶς ἀκολουθήσω ἐν Χίῳ. Ἐξ ὑμῶν Κύριε Ταγματάρχα ἐξαρτᾶται τό μέλλον τῆς ζωῆς μου. Ἐδαφιαίως σᾶς παρακαλῶ σπεύσατε νά μέ παραλάβετε μαζύ σας καί θά θεωρήσω ὅτι εὑρίσκομαι ἐν τῇ μεγαλυτέρα δόξᾳ. Θά καυχῶμαι, θά σκιρτῶ καί θά αγάλλομαι ἐάν παραπλεύρως σας εὑρεθῶ καί ῥίψω δύο σφαίρας κατά τοῦ ἐχθροῦ. Τήν μεγαλυτέραν χαράν θά αἰσθανθῶ ὅταν ἀκούσω ἐξ ὑμῶν νά διατάσσωμαι νά πολεμήσω τόν ἐχθρόν. Παρακαλῶ ὅπως εἰσακουσθῆ ἡ δέησίς μου καί
τικό σώμα του, 30 ανδρών, φεύγει από τη Λέσβο και περνά στη Μακεδονία, στην περιοχή Προσοτσάνης Δράμας, όπου σε συνεργασία με τον Ελληνικό Στρατό αναλαμβάνει την καταδίωξη των Βουλγάρων κομιτατζήδων ανταρτών που ενοχλούσαν τον Ελληνικό Στρατό. Τότε από την περιοχή της Προσοτσάνης πέρασε επανερχόμενος από αναρρωτική άδεια ο στρατιώτης Γεώργιος Κωνσταντίνου Μπριτζολάκης, κατευθυνόμενος στην μονάδα του. Εκεί συνάντησε τον συγχωριανό και συμπέθερό του, τον Ευγένιο Πανακάκη, και όλως αυτοβούλως, ο Μπριτζολάκης, εντάχθηκε στο εθελοντικό αντάρτικο σώμα του συγχωριανού του, αφού μαζί θα πολεμούσαν τους Βουλγάρους, όπως έγραψε σε σχετική επιστολή του στην αδελφή του Πελαγία. Η εξόντωση μεγάλου αριθμού κομιτατζήδων της περιοχής ανάγκασε τον αρχικομιτατζή Todor Panica να συγκεντρώσει πολλές δυνάμεις για να αντιμετωπίσει το αντάρτικο σώμα του πατέρα Ευγένιου. Οι Βουλγαρίζοντες της περιοχής παρακολουθούσαν τις κινήσεις του αν-
μέ παραλάβετε ἐν Χίῳ καί πολεμήσω μέ τετιμημένους ἄνδρας ὅπως ὑμεῖς. Εὔελπις εἰς τά εὐγενῆ σας αἰσθήματα ὅτι θέλω τύχῃ τοῦ ποθουμένου. Μετά μεγάλης ὑπολήψεως καί σεβασμοῦ. Τό εὐπειθές τέκνον θρησκείας ἔθνους καί πατρίδος. Εὐγένιος Ιωάννου Πανακάκης, Ἱερομόναχος. * * * Το αίτημα του οπλαρχηγού δεν κατέστη δυνατό να γίνει δεκτό, παρά τη θέληση του ταγματάρχη Μανουσάκη, ο οποίος αναχώρησε εσπευσμένα από τη Λέσβο προς την ήδη απελευθερωμένη πόλη της Χίου για την απελευθέρωση του βορείου τμήματος της Χίου. Στις 20 Μαΐου 1913, ο Ευγένιος αναχωρεί από τη Λέσβο με το εξής πιστοποιητικό του τότε δημάρχου Μυτιλήνης: «Ὁ ὑποφαινόμενος Δήμαρχος Μυτιλήνης, πιστοποιῶ ὅτι ὁ Ἱερομόναχος Εὐγένιος 'Ιωάννου Πανακάκης, ἔλαβε μέρος εἰς τόν διεξαχθέντα ἀγῶνα πρός ἀπελευθέρωσιν τῆς Νήσου ταύτης, ὡς Ἀρχηγός Ἀνταρτικοῦ Σώματος ἀποδείξας εὐπείθειαν, ἀνδρείαν καί ἄμεμπτον διαγωγήν. Ὁ Δήμαρχος Μυτιλήνης Β. Π. Βασιλείου». Για την ηρωική δράση του Ευγένιου στη Μακεδονία ο Γεώργιος Μιζεράκης γράφει: «Με την κήρυξη του Ελληνοβουλγαρικού πολέμου ο ιερομόναχος Ευγένιος Πανακάκης μαζί με το ανταρ-
ταρτικού σώματος του Κρητικού παπά και ειδοποιούσαν τους Βούλγαρους κομιτατζήδες. Ο Πανακάκης και τα παλικάρια του, καταδιώκοντας συνέχεια Βουλγάρους αντάρτες, χρειάστηκαν να ξεκουραστούν για μια νύχτα, στα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου του 1913, στο χωριό Παλαιό Καλοπότι (σημερινό Πανόραμα) και μάλιστα στο εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Την διανυκτέρευσή τους, πληροφορήθηκε ο αρχικομιτατζής Πανίτσα και έκρινε τη θέση κατάλληλη για να κτυπήσει με μεγάλη δύναμη Βουλγάρων κομιτατζήδων, που αριθμούσαν πάνω από 200 άνδρες. Τη νύχτα αυτή, περικύκλωσαν το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, οπότε άρχισε ολονύκτια σκληρή και αιματηρή μάχη. Το Ελληνικό ανταρτικό σώμα του Κρητικού παπά περικυκλωμένο από παντού, μαχόταν ηρωικά αναμένοντας βοήθεια και ενίσχυση από τον Ελληνικό Στρατό ή από άλλο αντάρτικο σώμα που δυστυχώς δεν έφθασε. Τα ξημερώματα, όσοι από τους αμυνόμενους είχαν μείνει ζωντανοί και όσοι τραυματίες μπορούσαν να περπατήσουν αποφάσισαν έξοδο, για να διασπάσουν την πολιορκία και αν σώζονταν να ενωθούν με τον Ελληνικό Στρατό ή με άλλα ανταρτικά σώματα. Η έξοδος έγινε, αλλά οι εχθροί ήσαν πολλοί. Όσοι δεν σκοτώθηκαν, πιάστηκαν και βασανίστηκαν από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες, στην κυριολεξία κατακρεουργήθηκαν. Μεταξύ αυτών που πιάστηκαν ζωντανοί
Συνέχεια από τη σελ. 7
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
ήταν ο Ευγένιος Πανακάκης, ο Γεώργιος Μπριτζολάκης και ένας ακόμα αντάρτης αγνώστων στοιχείων από τον Λαγκαδά της Μακεδονίας, οι οποίοι σφαγιάσθηκαν και πετάχτηκαν στο παρακείμενο πηγάδι. Ο ιερομόναχος Ευγένιος Πανακάκης, ο Κρητικός οπλαρχηγός της απελευθέρωσης της Λέσβου και της Μακεδονίας, δεν έκλεισε τα 38 του χρόνια». Στην παραπάνω εμπεριστατωμένη καταγραφή του Γεωργίου Μιζεράκη, προσθέτω ότι δυστυχώς ο Ευγένιος στάθηκε προφητικός όταν επτά μήνες πριν από τον θάνατό του, έγραφε στην επιστολή του προς τον Ταγματάρχη Μανουσάκη στη Λέσβο: «Ἐξ ὑμῶν Κύριε Ταγματάρχα ἐξαρτᾶται τό μέλλον τῆς ζωῆς μου. Ἐδαφιαίως σᾶς παρακαλῶ, σπεύσατε νά μέ παραλάβετε μαζύ σας (εις Χίον) καί θά θεωρήσω ὅτι εὑρίσκομε ἐν τῇ μεγαλυτέρα δόξᾳ». Την επιπλέον δόξα ο ήρωας δεν την βρήκε εν ζωή στην απελευθέρωση και της Χίου, αλλά με τον πρόωρο θάνατό του, στην υπεράσπιση της ελληνικότητας της Μακεδονίας, στην άνιση μάχη με τους Βούλγαρους κομιτατζήδες. Η Λέσβος ευγνωμονούσα τον Ευγένιο Πανακάκη και τους Κρητικούς αντάρτες, που πολέμησαν για την απελευθέρωσή της, ετοιμάζεται να στήσει στη Μυτιλήνη ένα αντίγραφο της προτομής του, που ευγενικά προσέφερε η Επιτροπή Ανέγερσης στο Σύλλογο Κρητών Λέσβου. Αξιότιμα μέλη της Επιτροπής Ανέγερσης της προτομής και φίλοι Κώστα Καρτσάκη και Γεώργιε Μιζεράκη, συγχαίροντάς σας, για την θαυμάσια προτομή του άξιου τέκνου του Σχινιά, τον οποίο τιμάτε και για τον οποίο δικαίως αισθάνεστε υπερήφανοι, ερχόμενος ως προσκυνητής της λεβεντογέννας Κρήτης, τιμώντας την ανεκτίμητη προσφορά της στον απελευθερωτικό αγώνα κάθε γωνιάς της Ελλάδας, συγκινημένος για τη συμβολική συνάντηση των σημερινών κατοίκων της Λέσβου με τον πριν από 105 χρόνια απελευθερωτή τους, Κρητικό από τον Σχινιά, Μακεδονομάχο και Λεσβομάχο ήρωα οπλαρχηγό εθνομάρτυρα ιερομόναχο Ευγένιο Πανακάκη, κλείνοντας την ομιλία μου, θα δανεισθώ τέσσερα ρήματα που χρησιμοποίησε εκείνος, το 1912. Όπως σας είχα αναφέρει: “Θα καυχώμαι, θα σκιρτώ και θα αγάλλομαι εάν παραπλεύρως σας ευρεθώ” ενώπιόν της προτομής του οπλαρχηγού, επαναλαμβάνοντας τη γενναία, αλτρουϊστική, πατριωτική και συγκινητική φράση, που έγραψε στην επιστολή του στον αρχηγό των στρατιωτικών επιχειρήσεων για την απελευθέρωση της Λέσβου, ο ένδοξος τιμώμενος ήρωας, ως εξής: «Θά καυχῶμαι θά σκιρτῶ καί θά αγάλλομαι ἐάν παραπλεύρως σας εὑρεθῶ και ῥίψω δύο σφαίρας κατά τοῦ ἐχθροῦ. Τήν μεγαλυτέραν χαράν θά αἰσθανθῶ ὅταν ἀκούσω ἐξ ὑμῶν νά διατάσσωμαι νά πολεμήσω τόν ἐχθρόν». Σας ευχαριστώ, με μια μαντινάδα: Να είστε υπερήφανοι κι εσείς και τα παιδιά σας // γιατί εξαναγύρισε ο Ευγένιος κοντά σας! Αριστείδης Κυριαζής aristeidis2007@gmail.com
Ομιλία του Κων/νου Δημ. Καρτσάκη «Ανδρών γαρ επιφανών πάσα γη τάφος και ου στηλών μόνον εν τη οικεία σημαίνει επιγραφή, αλλά και εν τη προσηκούση άγραφος μνήμη παρ’ εκάστω της γνώμης μάλλον ή του έργου ενδιαιτάται. Ους νυν υμείς ζηλώσαντες και το εύδαιμον το
Συνέχεια στη σελ. 9
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
ΤΕΛΕΤΗ
9
το Σκινοφάραγγο
Α Π Ο Κ Α ΛΥ Π Τ Η Ρ Ι Ω Ν
Συνέχεια από τη σελ. 8 ελεύθερον κρίναντες μη περιοράσθε τους πολεμικούς κινδύνους. Αλγεινοτέρα γαρ ανδρί γε φρόνημα έχοντι ή μετά κάκουσις παρ’ ο θάνατος». «Γιατί ο τάφος των ενδόξων ανδρών είναι ολόκληρη η γη και τη μνήμη τους δεν τη διασώζει μόνο η επιγραφή μιας στήλης ή ενός ανδριάντα στην πατρίδα τους. Την διασώζει η άγραφη ανάμνηση του καθενός όχι τόσο για τ’ ανδραγαθήματά τους, όσο η άγραφη ανάμνηση του φρονήματός τους. Αυτούς δε τους νεκρούς ήρωες να έχετε πρότυπα και να θεωρείτε θεμέλιο της ελευθερίας τη δυνατή ψυχή. Έτσι μπροστά στους κινδύνους της μάχης δεν θα δειλιάσετε ποτέ. Γιατί για έναν άνδρα με υψηλό φρόνημα είναι πιο πικρή η εξαθλίωση που φέρνει η δειλία παρά ο θάνατος».
απαράμιλλη γενναιότητα και αυταπάρνηση. Υπέρμαχος της Πατρίδας ο απροσμάχητος της χάριτος του Θεού και της Ελευθερίας, ο Κήρυκας της Ορθοδοξίας, ο Ορθοτομών το λόγο του Θεού με θεόφθογγο γλώσσα. Το τελευταίο παρόν θα το δώσει στο Καλοπότι Δράμας, σημερινό Πανόραμα, στο ύψωμα όπου βρίσκεται το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, εκεί θα δώσει την τελευταία ολονύχτια φονικότατη μάχη στην οποία θα πέσουν όλοι οι συμπολεμιστές του από το αντάρτικο σώμα του, μεταξύ των οποίων και ο συγχωριανός του Γεώργιος Μπριτζολάκης του Κων/νου, προασπιζόμενοι τα Ιερά και τα Όσια της Πατρίδας. Ο ίδιος αιχμάλωτος θα υποστεί φρικτά βασανιστήρια από τους Βούλγαρους Κομιτατζήδες και στο τέλος μαρτυρικό θάνατο δι’ αποκεφαλισμού. Έχει αποδειχτεί Ιστορικά πως αν δεν θυσιαστεί η ζωή των γενναίων, δεν δοξάζεται η υπεροχή, η ελευθερία και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Ελευθερία σημαίνει φως, σημαίνει δύναμη ψυχής, όμως το φως της Ελευθερίας είναι μια πολιορκημένη πολιτεία, κρυψώνας για τους φωτεινούς, τους γενναίους και τους λίγους. Ένα ταξίδι προς αυτό το φως της Ελευθερίας, υπήρξε η πορεία του Ιερομόναχου Ευγένιου Πανακάκη για μιαν Ιθάκη άφθαστη, όμως η αξία δεν είναι το φτάσιμο της Ιθάκης, αλλά μονάχα το ωραίο ταξίδι. Ως ελάχιστο φόρο τιμής κι ευγνωμοσύνης για την προσφορά του στην Πατρίδα, καταθέτω τους γλωσσαμύντωρες λόγους μου λιβανωτό και προσκομιδή στη μνήμη του. Πατέρα Ευγένιε: Πώς να συνθέσω μια Ελεγεία τρανή να σ’ εξυμνήσω; Που νάβρω λύρα Ορφέα, τραγούδι τρισεράσμιο να σου πω; και στη Γενέτειρά σου Γη, λουλούδια να σκορπίσω, στον Τολμητία, στον Ρηξικέλευθο, στον νικηφόρο Οπλαρχηγό;
Μ’ ένα τέτοιο υψηλό πατριωτικό φρόνημα φορτωμένος από τα εφηβικά του χρόνια ο Ιερομόναχος Ευγένιος Πανακάκης του Ιωάννη, ξεκίνησε την εθνική του πορεία. Η σύντομη ζωή του υπήρξε μια πτήση ελευθερίας και αγωνιστικότητας, μια πτήση θυσίας. Γεννήθηκε κι έζησε μέσα στη σκλαβιά της Τουρκοκρατούμενης Κρήτης, στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, το 1875 μ.Χ. γι’ αυτό ανδρώθηκε μ’ ένα μονάχα διακαή πόθο, μ’ ένα μονάχα όνειρο να δει την Κρήτη ελεύθερη. Έτσι ξεκίνησε την εθνική δράση του συμμετέχοντας στη μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1897 με το σώμα των επιλέκτων του γενναίου Αξιωματικού Ιωάννη Νταφώτη, επικεφαλής του Επαναστατικού κέντρου των Αρχανών. Υπήρξε θυελλώδης αγωνιστής της ελευθερίας, πρωταγωνίστησε με το αντάρτικο σώμα του που είχε συγκροτήσει στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, στην απελευθέρωση της Μυτιλήνης από τον τουρκικό ζυγό και θυσιάστηκε με τους συμπολεμιστές του στην απελευθέρωση της Μακεδονίας. Με το ελεύθερο πνεύμα του, με τη φλόγα του κεραυνού στην καρδιά του μετουσίωνε κάθε στιγμή τ’ όνειρό του σε πράξη, αγώνα και θυσία. Η μεγάλη προστακτική όπως συνάγεται από τον Επιτάφιο του Περικλέους, καθώς διατυπώνεται από τον Μέγα Ιστορικό Θουκυδίδη, υπήρχε βαθιά χαραγμένη στο DNA του Ιερομόναχου Ευγένιου. Μια πάτρια επαγγελία φλόγιζε την ψυχή του, Αγώνας - Θυσία - Ελευθερία, τα πέτυχε και τα τρία αυτά προστάγματα, χωρίς να λογαριάσει τη ζωή του, την περιουσία του, την οικογένειά του, την μοναστική ζωή του, όλα για την Πατρίδα. Τα πιστεύω του; Πίστη βαθιά στο Θεό, πίστη στην Πατρίδα, πίστη στην Ελευθερία. «Δει τας πόλεις κοσμείν ουκ’ αναθήμασιν, αλλά ταις των οικούντων αρεταίς». Πρέπει τον τόπο μας να τον κοσμούμε όχι μόνο με αναθηματικά αφιερώματα, αλλά να τον κοσμούν κυρίως οι αρετές των κατοίκων του. Ο Ιερομόναχος Ευγένιος την αρετή την έκανε πράξη κι εκείθεν απορρέει η μεγάλη αξία του αγώνα του και της θυσίας του. Κέρδισε επάξια την αθανασία και βρίσκεται σ’ ένα ταξίδι προς την αιωνιότητα, ως άριστον τέκνο του φωτός, φως εκ των φώτων του Δημιουργού. Θέριστρον ήδισμα της αρετής και του αγνού πατριωτισμού. Γι’ αυτό σήμερα ανάβομε κερί αναστάσιμο στη μνήμη του να φέγγει στο μακρινό ταξίδι του. Η ταξιδεύτρα σκέψη μας σήμερα μαζί συνταξιδεύει, εκεί που οι αθάνατοι μάρτυρες των Εθνικών αγώνων δείπνο αθάνατο του ετοιμάζουν. Ευλογημένος είναι αυτός που έχει μάθει να θαυμάζει χωρίς να φθονεί, ν’ αγωνίζεται ανιδιοτελώς, χωρίς να ζητά αμοιβή, να υπομένει με τόλμη και θάρρος χωρίς να φοβάται. Ένας τέτοιος αγωνιστής υπήρξε ο Ιερομόναχος Ευγένιος Πανακάκης, ελεύθερο πνεύμα, απροσκύνητος Ήλιος, αγωνιστής στρατιώτης του Θεού και της Πατρίδας, ένας αναχωρητής ατενίζοντας το θάνατο με δέος κι έκσταση χωρίς φόβο αλλά με
Τιμή και δόξα, βραβεία ύψιστα σου πρέπουν τ’ ουρανού, τη θυσία, τον αγώνα σου, δεν έσβησε η λήθη κι ο καιρός, μ’ άγια δισκοπότηρα θα κοινωνείς του λυτρωμού, ν’ αστράφτεις σε ψηλές κορφές της αστραπής Αητός. Μέσα στο φως γεννήθηκες, μα πόθησες τη δόξα, στης νιότης σου τον όρθρο, σήμανες τον άγιο Εσπερινό, άμφια μαύρα ντύθηκες μπρος στων εχθρών τα τόξα, το φως, φως σου τόθαψαν σε μνήμα μυστικό. Ψηλά στου Διγενή τα μαρμαρένια αλώνια, της λευτεριάς το Λάβαρο κρατείς και του χαμού, καμπάνες αναστάσιμες θα σ’ εξυμνούν αιώνια, τα δάκρυα ποταμός, στον τάφο του τρανού παλληκαριού. Χωρίς ψωμί και δίχως καριοφύλλι, κίνησες να μιλήσεις στο Θεό για λευτεριά, κι ο κόσμος όλος γίνηκε φυτίλλι, κι εσύ μιαν αστραπή και μια φωτιά. Δεν σήμανε για σε η θλιβερή καμπάνα, στην ξενιτιά η μοίρα τ’ όρισε να σβήσεις με τιμή, δεν σ’ έκλαψε ο Πατέρας, η αδερφή κι η Μάνα, ανδρών επιφανών τάφος η πάσα Γη. Πολεμογόνα στόχαση σου πύρωνε το νου και την καρδιά, κι ανέβαινες τα σκαλοπάτια της τιμής αντρίκεια ένα ένα, με τ’ Αρκαδιού τη φλόγα φυλακτό, θεία μεταλαβιά, κι είχες μεθύσει με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα! Καλωσορίζουμε τον άξιο γιο που γύρισε απ’ τα ξένα, δαφνοστεφανωμένος γύρισε φτεροπετά στα ύψη, κι όλοι μας κλαίμε από χαρά με μάτια βουρκωμένα, άξιο τέκνο του Σκινιά και Καστροπολεμίτη. Για σένα η δόξα κι οι τιμές, για σένα κι οι παιάνες, Χαρμόσυνα σημαίνουνε τ’ Αγ’ Αντωνιού οι καμπάνες, μνημόσυνα εκατόχρονα σου κάνουνε χαροκαμένες Μάνες, εσένα δεν σε τρόμαξαν ποτέ των κανονιών οι κάνες.
Συνέχεια στη σελ. 10
10
το Σκινοφάραγγο
ΤΕΛΕΤΗ
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
Α Π Ο Κ Α ΛΥ Π Τ Η Ρ Ι Ω Ν
Συνέχεια από τη σελ. 9 Τα Λάβαρα τα ύψωσες πάνω ψηλά στα Κάστρα, εκεί που σε στεφάνωσε Νίκη μονοδοξάστρα, ν’ ανηφορίζεις πανελεύτερος στις κορυφές και στ’ άστρα, μες στην καρδιά σου θρόνιασες Πατρίδα πολυπλάστρα. Δεν έχει τίμημα η τιμή, στεφάνι η λεβεντιά, Πατρίδα λεύτερη ονειρεύτηκες χωρίς δυνάστες και σκλαβιά, σαΐτα Αλεξανδρινή το βλέμμα σου, μια Κρητική Ματιά, αγνάντευες ολόισια, περήφανα, προς την Αγιά Σοφιά! Στήσου τώρα εκεί στο ύψος σου, στης Ιστορίας το βάθρο, για να διδάσκεις του Ελληνισμού τ’ αθάνατο το πνεύμα, ν’ αναπτερώνονται οι γενιές απ’ το δικό σου το άστρο, να γίνει μάθημα τρανό της λευτεριάς το δέντρο ανθίζει μόνο μ’ αίμα.
Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης. Επίσης θέλω εκ μέρους της Επιτροπής να ευχαριστήσω όλους τους δωρητές των οποίων η συμβολή υπήρξε καταλυτική που μας βοήθησαν οικονομικά για ν’ αναγείρουμε αυτό το μνημείο. Τέλος να ευχαριστήσω τον Όμιλο Παιδείας και Πολιτισμού «ΑΕΤΟΓΙΑΝΝΗΣ» που συμμετείχε τιμητικά στην τελετή με δύο από τα μέλη του. ΕΛ-ΚΡΗΣ Φ.Ψ. ΚΩΣΤΑΣ Δ. ΚΑΡΤΣΑΚΗΣ ΕΚΠ/ΚΟΣ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΗΡΩΟΣ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΠΑΝΑΚΑΚΗ Η Επιτροπή συγκροτήθηκε από τους: 1. Αιδεσιμώτατο ιερέα της ενορίας Σκινιά παπα-Νικήτα Καπελλάκη. 2. κ. Χαλαμπαλάκη Μαρίνα, Πρόεδρο του Τοπικού Δημοτικού Διαμερίσματος Σκινιά. 3. κ. Μιζεράκη Γεώργιο του Εμμ. Αξκό Χωροφυλακής σε αποστρατεία, ακούρα-
Από το ύψος σου, να χαίρεσαι εσύ, κι η Κρήτη, που σε γέννησε, και της Μακεδονίας η Γη, που σε φιλοξενεί στο χώμα, να χαίρεται κι η χώρα της Σαπφούς η δοξασμένη Γη, που συ της δώρισες τη Λευτεριά με τον τρανό σου Αγώνα. Αδάμαστος, οπλοχαρής, πολεμοτάραχος αητός τ’ αγώνα, Ήσουν ο καβαλάρης τειχομάχος ηρωικού χαμού, η μνήμη σου πανένδοξη θα μένει στον αιώνα, Ακρίτας, Τουρκομάχος, Καστροφύλακας κι αητός του μισεμού. Αιωνία σου η μνήμη! Θα κλείσω κι εγώ την ομιλία μου με δύο Μαντινάδες αφιερωμένες στον φιλοξενούμενό μας κ. Αριστείδη Κυριαζή ο οποίος ταξίδεψε από τη Μυτιλήνη για να μας τιμήσει με την παρουσία του και τον οποίο καλωσορίζω με μαντινάδες και τον ευχαριστούμε πολύ. ― Ωσάν δυό δίδυμες αδερφές που ζουν στο ίδιο σπίτι μοιάζουν η Λέσβος η υπερήφανη κι η δοξασμένη Κρήτη. ― Με ροδοπέταλα κι ανθούς τη στράτα σου γεμίζω και με στεφάνι δάφνινο σας σε καλωσορίζω. ― Ο άντρας που έχει αρετές πολλές φορές τιμάται μα όταν τιμάται και νεκρός διπλή τιμή λογάται. ― Όποιος θυσία γίνεται για την ελευθερία για της Πατρίδας την τιμή τη ζήση του τη χάνει του πλέκει η δόξα κι η τιμή αμάραντο στεφάνι.
Γλωσσάρι: Ελεγεία: Θρηνητικό τραγούδι. Τρισεράσμιο: Τρεις φορές αξιαγάπητο. Ρηξικέλευθος: Αυτός που ανοίγει νέους δρόμους, ο καινοτόμος, ο νεωτεριστής. Λιβανωτός: Ελάχιστος έπαινος. Η χώρα της Σαπφούς: Η Μυτιλήνη-Λέσβος. Σαπφώ: Αρχαία ποιήτρια της Λέσβου. Γλωσσαμύντωρες: οι υπερασπιστές της γλώσσας.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ Ευχαριστώ θερμά τα μέλη της επιτροπής, τον εφημέριό μας ιερέα Νικήτα Καπελλάκη, την κα Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Σκινιά κ. Μαρίνα Χαλαμπαλάκη που βοήθησε καταλυτικά στην οργάνωση της τελετής. Τον απόστρατο Αξιωματικό κ. Γεώργιο Μιζεράκη για τα πολύτιμα ιστορικά στοιχεία που μας παρείχε στην ολοκλήρωση της έρευνας γύρω από τη ζωή και τη δράση του Ιερομόναχου Ευγένιου. Να ευχαριστήσω ακόμη τον παιδικό φίλο και απόστρατο Αξιωματικό κ. Γιάννη Γαρεφαλάκη και Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκινιανών Αθηνών για την προβολή της προσπάθειάς μας στην εφημερίδα «Σκινοφάραγγο» και για την ηθική συμπαράσταση. Ευχαριστώ ακόμη τους κ.κ. Εμμαν. Πανακάκη του Νικ., τέως Πρόεδρο της Κοινότητας, Εμμ. Πανακάκη επιχειρηματία και Ανδρέα Γαλανάκη, απόφοιτο της
στο ερευνητή. 4. κ. Καρτσάκη Κων/νο του Δημητρίου, εκπαιδευτικό σε σύνταξη - συγγραφέα - ποιητή και ερευνητή. 5. κ. Γαρεφαλάκη Ιωάννη του Δημητρίου, Αξκό Στρατού σε αποστρατεία, Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου των Απανταχού Σκινιανών - Λαγουτιανών και Βακιωτιανών Αθήνας και εκδότη της εφημερίδας “Σκινοφάραγγο”. 6. κ. Πανακάκη Εμμ. του Νικολ., πρώην Πρόεδρο της πρώην Κοινότητας Σκινιά. 7. κ. Πανακάκη Εμμ. του Δημητρίου και της Μαργαρώς, επιχειρηματία. 8. κ. Γαλανάκη Ανδρέα του Εμμ. και της Ρούλας Πανακάκη, πτυχιούχο της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας.
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΗΡΩΟΣ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΠΑΝΑΚΑΚΗ 1. Οικογ. Ιερέως Κων/νου και Πρεσβυτέρας Φιλίας Θεοφιλοπούλου ..........................................300€ 2. Καρτσάκη Σοφία του Γεωργ. ..............................................................100€ 3. Μιζεράκης Γεώργ. του Εμμ. ................................................................100€ 4. Περιφέρεια Κρήτης μέσω του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκινιά ........1.520€ 5. Οικογένεια Δημητρίου και Ευαγγελίας Ζαμπουλάκη ......................1.000€ 6. Καρτσάκης Κων/νος του Δημητρίου Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας ..............................................................1.000€ 7. Τσαγκαράκης Μιχαήλ του Γεωργίου ..................................................500€ 8. Χανιαλάκη Κυριακή του Μενελάου, πρώην Επίτροπος Ελεγκτικού Συνεδρίου ............................................300€ 9. Πανακάκης Εμμ. του Νικολάου πρώην Πρόεδρος Κοινότητας Σκινιά....................................................150€ 10. Στραταντωνάκης Στυλιανός του Νικολάου Κτηματίας..............................................................................................300€ 11. Ιερομόναχος Καρακωνσταντάκης Ευγένιος........................................300€ 12. Μικελάκης Γεώργιος του Φωτ., Ιατρός ..............................................300€ 13. Οικογένεια Εμμανουήλ και Πελαγίας Καρακωνσταντάκη το γένος Πανακάκη ....................................................................................300€ 14. Χαλαμπαλάκης Ανδρέας του Δημ. ..........................................................300€ 15. Αλεξάκης Επαμεινώνδας ........................................................................200€ 16. Πανακάκη-Νάκου Ειρήνη ........................................................................150€ 17. Πετράκης Δημ. (Ελαιουργείο Καραβάδο) ................................................100€ 18. Πανακάκης Ζαχαρ. του Δημ. (ταξί) ..........................................................100€ 19. Αλεξάκης Νικολ. του Δημ. (Ελαιουργείο Λαγούτας) ..............................100€ 20. Πανακάκης Εμμ. του Δημ. και της Μαργαρώς ........................................200€ 21. Καρτσάκη-Ζαμπουλάκη Αγγελική του Δημ. ............................................50€ 22. Γαρεφαλάκης Ιωάννης του Δημ. ............................................................150€ 23. Οικογ. Εμμανουήλ και Ζαφειρίας (Ρούλας) Γαλανάκη το γένος Πανακάκη ..................................................................................300€ 24. Σύλλογος των Απανταχού Σκινιανών-Λαγουτιανών και Βακιωτιανών ..100€ 25. Μοναχή Προδρόμη (Ανθούλα) Ιωάννου Χαλαμπαλάκη ....................1.000€
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
Σ
το Σκινοφάραγγο
ΣΤΗΝ “ΕΠΟΧΗ” ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ - ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΜΑΣ
την σκληρή πραγματικότητα της καθημερινής μας ζωής με την ανεργία να έχει φθάσει στους νέους πάνω από το 50% και στον γενικό πληθυσμό να ανεβοκατεβαίνει στο 28%, με την εργασία μερικής απασχόλησης να έχει περάσει στο 52% και της μόνιμης να έχει κατέβει στο 48%, με τις αμοιβές να κυμαίνονται στα 400500 ευρώ (και αν σ’ αρέσει) που αυτοί που αξίζουν και μπορούν ψάχνονται και βρίσκουν διέξοδο σε ξένες χώρες στερώντας την πατρίδα από τα καλά μυαλά και τα γερά χέρια που έχει επενδύσει πολλά χρήματα και χρόνο για να τα μεγαλώσει, να τα εκπαιδεύσει, τώρα τα προσφέρει ανέξοδα στους ξένους απογυμνώνοντας τις δημόσιες και ιδιωτικές δομές από απαραίτητα και έτοιμα να προσφέρουν στελέχη. Τελικό αποτέλεσμα η υποβάθμιση όλων γενικά των προσφερομένων υπηρεσιών, όσων εξακολουθούν να προσφέρονται, με όποιον τρόπο προσφέρονται με τους ταλαίπωρους πολίτες αυτής της ταλαίπωρης πατρίδας να διερωτώνται που πάει όλη αυτή η κατάσταση, που μας οδηγούν οι νεόσταλτοι σωτήρες που μας κυβερνούν, αν θα υπάρξει αύριο, τι αύριο θα είναι αυτό, αν στο αύριο αυτό η χώρα μας θα είναι μια άλλη διαφορετική χώρα με διαφορετικούς ανθρώπους στην οποία όλοι οι Έλληνες, νόμιμοι κάτοικοί της από χιλιάδες χρόνια θα καταλήξουν να είναι μειοψηφία στον τόπο τους, χωρίς ιδιοκτησίες οι περισσότεροι, που θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους (βλέπε είλωτες στην αρχαία Ελλάδα) στους νέους ιδιοκτήτες. Στην πραγματικότητα αυτή που η μέση οικογένεια, η πλειοψηφία δηλαδή, που με τα πενιχρά εισοδήματα και την υπερφορολόγηση (φορολογούνται τα πάντα, η μία κατραπακιά διαδέχεται την άλλη) δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα, άνθρωποι αξιοπρεπείς μέχρι πρότινος, ψάχνουν στα συσσίτια για ένα πιάτο φαΐ ή μια σακουλίτσα με λίγα τρόφιμα, ή χειρότερα στους κάδους απορριμμάτων για κανένα πεταμένο αποφάι. Η αξιοπρέπεια πάει περίπατο μπροστά στον αγώνα για επιβίωση. Και όμως το μόνο που χρειαζόμαστε είναι λίγη αξιοπρέπεια αλλά η νέα τάξη πραγμάτων για να μπορεί να μας ελέγχει μάς την στέρησε και αυτή. Τα πολυκαταστήματα, τα Super Markets, μας βομβαρδίζουν καθημερινά με δελεαστικές προσφορές για να μας κάνουν να αγοράσουμε απ’ αυτούς στην πλειοψηφία τους εισαγόμενα σε άλλες χώρες παραγόμενα προϊόντα. Έτσι ο ταλαίπωρος καταναλωτής που μετράει σε λεπτά τα χρήματά του, γίνεται έρμαιό τους και η ανάγκη και η ανέχεια τον κάνουν να αφήσει τον εαυτό του να παρασυρθεί να αγοράσει το φθηνότερο αδιαφορώντας για την ποιότητα και την χώρα προέλευσης. Όμως οι επιπτώσεις μακροπρόθεσμα είναι καταστρεπτικές για την χώρα μας και τους κατοίκους της. Όταν αγοράζουμε ξένα προϊόντα: 1. Αποδυναμώνουμε τις ελληνικές εταιρείες παραγωγής, μειώνουμε την δυνατότητά τους να απορροφούν - απασχολούν εργάτες, άρα αυξάνουμε την ανεργία. 2. Μειώνουμε την ρευστότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και αυξάνουμε την εξάρτηση της χώρας μας από ξένα κεφάλαια με ότι αυτό συνεπάγεται.
Γράφει ο Γιάννης Γαρεφαλάκης
3. Ενδυναμώνουμε τις ξένες εταιρείες παραγωγής, αυξάνοντας τον τζίρο τους, δίνοντάς τους την δυνατότητα να προσλαμβάνουν δικούς τους, ντόπιους εργάτες, μειώνοντας έτσι την ανεργία στις χώρες τους. Αντίθετα αν αγοράζουμε ελληνικά προϊόντα (ακόμα και αν είναι κατά τι ακριβότερα) βοηθούμε τις ελληνικές μονάδες παραγωγής να σταθούν στα πόδια τους, να έχουν ρευστότητα, να προσλάβουν ντόπιο ελληνικό προσωπικό, μειώνοντας την ανεργία, αυξάνοντας την απασχόληση, δίνοντας έτσι στον Έλληνα την χαμένη του αξιοπρέπεια. Ο Έλληνας δεν είναι “ζήτουλας”, δουλειά θέλει για να μπορεί να ζήσει απ’ αυτήν αυτός και η οικογένειά του. Αν κάθε ελληνική οικογένεια δαπανήσει 500 ευρώ το χρόνο αγοράζοντας ελληνικά προϊόντα τότε για κάθε 1.000 οικογένειες θα αυξηθεί η ζήτηση ελληνικών προϊόντων κατά 500.000€ και θα δημιουργηθούν τουλάχιστον 150 θέσεις εργασίας. Αν δεν υιοθετήσουμε όλοι μας αυτόν τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, δηλαδή προτιμούμε να αγοράζουμε ελληνικά προϊόντα θα βοηθήσουμε στη δημιουργία τουλάχιστον 150.000 θέσεων εργασίας. Αγοράζοντας ξένα προϊόντα το ποσό που υποτίθεται ότι κερδίζουμε από την υποτιθέμενη ή πραγματική διαφορά τιμής, το χρυσοπληρώνουμε καταστρέφοντας την οικονομία μας, αυξάνοντας την ανεργία και μειώνοντας την ρευστότητα. Αυτά θα φανούν αργότερα βέβαια όταν οι ξένες εταιρίες θα κυριαρχούν στην αγορά και θα διαμορφώνουν τις τιμές με κριτήρια μονοπωλιακά. Σκεφθείτε το είναι πολύ επικίνδυνο. Αγοράζετε μόνο ελληνικά προϊόντα τα οποία θα ξεχωρίζετε όχι μόνο από το όνομα αλλά και από το BARCODE. Ο αριθμός barcode των ελληνικών προϊόντων ξεκινάει από το 520. Παρακάτω σας παραθέτουμε μερικές μόνο περιπτώσεις που έχουμε τη δυνατότητα να διαλέξουμε ελληνικά. 1. Τυριά: Η χώρα μας διαθέτει ποικιλία τυριών Ηπείρου-Μακεδονίας-Κρήτης-Νάξου-Μυτιλήνης κ.λπ. 2. Μακαρόνια: Τα “ΜΕΛΙΣΣΑ” είναι ελληνικά και τα καλύτερα, ειδικά του καρότου είναι τέλεια. 3. Γάλα: ΑΓΝΟ-ΜΕΒΓΑΛ-ΟΛΥΜΠΟΣ-ΚΡΙ ΚΡΙ κ.λπ. μόνο ελληνικά. 4. Παγωτά: ΕΒΓΑ-ΚΡΙ ΚΡΙ τα μόνα ελληνικά. 5. Αναψυκτικά: Lux-ΕΨΑ-Παλίρροια-Βαπ Κουγιός. 6. Μπύρες: Φιξ-Βεργίνα-Μάγκνους-Κραφτ κ.λπ. 7. Ποτά: Τσίπουρο-ούζο-τσικουδιά-κρασιά όχι ουίσκι. 8. Σοκολάτες: Μόνο ΙΟΝ. 9. Ταξίδια: Ταξιδέψτε στην Ελλάδα και όχι στο εξωτερικό. 10. Τσιγάρα: Μην καπνίζετε αλλά αν καπνίζετε ΚΑΡΕΛΙΑ-ΣΕΚΑΠ. Αγαπητοί συμπατριώτες όλοι μαζί μπορούμε. Από λίγο-λίγο ο καθένας ας κάνουμε το ελάχιστο για τον τόπο μας, το μέλλον των παιδιών, των εγγονιών μας.
ΠΑΙΔΙΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ
11
Στις μέρες των μνημονίων και της επιτήρησης
Η
UNICEF ανακοίνωσε πρόσφατα τα αποτελέσματα έρευνάς της στην οποία διαπιστώνεται ότι ένα στα δύο Ελληνόπουλα στερείται των βασικών αγαθών. Στην έκθεση αυτή, που παρουσίασε ο Καθηγητής Κοινωνικής Πολιτικής κ. Χρήστος Παπαθεοδώρου, διαπιστώνεται δραματική επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των παιδιών στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό των στοιχείων που έχει αξιοποιήσει η UNICEF και τα οποία προέρχονται από έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ και της EUROSTAT (2009-2015) είναι η καταγραφή μισού εκατομμυρίου παιδιών στη χώρα μας, που ζουν σε φτωχές οικογένειες διαχρονικά από το 2009 έως το 2014 με βάση τον δείκτη της παιδικής φτώχειας. Έτσι λαμβάνοντας υπόψιν ένα διαχρονικό σταθερό όριο φτώχειας από το 2007 παρατηρούμε μια δραματική αύξηση του επιπέδου της παιδικής φτώχειας από το 22,6% το 2008 στο 55,1% το 2014. Σε σχέση με τις 14 παλαιότερες χώρες της Ε.Ε., η Ελλάδα καταγράφει το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό παιδικής φτώχειας (26,6%), μετά από την Ισπανία (29,6%) και την Ιταλία (26,8%). Το μικρότερο ποσοστό, στην ΕΕ14 καταγράφουν οι σκανδιναβικές χώρες, Φινλανδία (10%), Δανία (10,4%), Σουηδία (12,9%). Επιπλέον, το 2015, σχεδόν ένα στα δύο παιδιά ζούσαν σε συνθήκες υλικής αποστέρησης. Με ποσοστό 45%, η Ελλάδα είναι, με διαφορά, η χώρα όπου τα παιδιά στερούνται βασικών αγαθών και υπηρεσιών, στην ΕΕ-14. Το ποσοστό αυτό, είναι σχεδόν διπλάσιο από εκείνο που παρουσιάζει η αμέσως επόμενη σε υλική αποστέρηση χώρα (ΕΕ-14), η Ιταλία (24,6%). Επίσης χαρακτηριστικό, το γεγονός ότι οι σκανδιναβικές χώρες και η Ολλανδία εμφανίζουν μονοψήφια ποσοστά στο πεδίο αυτό. Η δυσμενής κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα επιβεβαιώνεται και από το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, που από το 2013 έως το 2015 είναι σταθερά πάνω από το 35%. Κλείνοντας την παρουσίαση των παραπάνω στοιχείων ο προαναφερθείς καθηγητής ανέφερε ότι: “Την περίοδο της κρίσης πλήττονται περισσότερο οι οικογένειες με περισσότερα παιδιά σε σχέση με αυτές που έχουν λιγότερα ή καθόλου παιδιά. Είναι δε πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας θα επιτευχθεί μόνο αν ενισχυθούν οι φτωχές οικογένειες ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών που η κάθε μία έχει”.
12
το Σκινοφάραγγο
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΕΙΣ Την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017 έγινε η γιορτή αποφοίτησης των παιδιών του Δημοτικού Σχολείου των εκπαιδευτηρίων “Εκπαιδευτική Αναγέννηση” όπου φοιτούσε και η Αλεξία Καραγιάννη, κόρη των μελών του Συλλόγου μας, Γιάννη και Νατάσας Καραγιάννη. Ευχόμαστε στην Αλεξία μας καλή συνέχεια στο Γυμνάσιο και κάθε προκοπή στη ζωή της.
Ο Σύλλογός μας ξεκίνησε συνεργασία με την παραπάνω Μ.Κ.Ο. στην οποία παραχώρησε δωρεάν την χρήση των γραφείων του και η Μ.Κ.Ο. ανέλαβε να πληρώνει τα έξοδα λειτουργίας (φως-νερόσυντήρησή) τους. Συγχρόνως με τον τρόπο αυτό βοηθούμε και παιδιά με αναπηρία προσφέροντας κοινωνικό έργο. Καλούμε όσους θέλουν και μπορούν να βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση να επικοινωνήσουν μαζί μας στο τηλ. 6944943316, 210-6515701.
Την Παρασκευή 21 Απριλίου 2017 το απόγευμα (19:00 ώρα), έγιναν στον Ιερό Ναό του Αγίου Αντωνίου Σκινιά τα βαπτίσια των δίδυμων του Παναγιώτη Διαμαντόπουλου και της Μαρίας Γαβριλάκη-Διαμαντοπούλου. Η νονά Ζερβάκη Ειρήνη έδωσε στο κοριτσάκι το όνομα Ροδάνθη και ο νονός Σεγρεδάκης Κων/νος έδωσε στο αγοράκι το όνομα Κωνσταντίνος. Οι γονείς και οι παππούδες καμάρωναν ευτυχισμένοι ενώ πολύς κόσμος χαιρόταν με την χαρά τους.
Την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017 αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο του Loweton Farms του Maryland στις ΗΠΑ ο Magers Andreas, γιος της Γαρεφαλάκη Αργυρώς, εγγονός του εκδότη της εφημερίδας μας Γιάννη Δ. Γαρεφαλάκη. Ευχόμαστε στον Αντρέα μας καλή συνέχεια στο Midle School (επόμενη βαθμίδα εκπαίδευσης στην Αμερική) και κάθε προκοπή στη ζωή του.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΩΝ ...Και πάλι πρώτος Ο μικρός Δημήτρης Ζαμπουλάκης του Εμμανουήλ, στις 8 του Απρίλη στο κλειστό Γυμναστήριο ΤΕΙ Ηρακλείου, νίκησε στο Παγκρήτιο Πρωτάθλημα Καράτε, Κάτα και Κουμίτε κατακτώντας 2 χρυσά μετάλλια. Οι γονείς και οι παππούδες αισθάνονται περήφανοι για το βλαστάρι τους. Εμείς του ευχόμαστε συνεχώς ανώτερα.
ΕΑΡΙΝΟ ΤΟΥΡΝΟΥΑ ΤΕΝΝΙΣ Α.Ο. ΚΗΦΙΣΙΑΣ
Ακολούθησε τρικούβερτο γλέντι στην αίθουσα του Ενοριακού Πνευματικού Κέντρου με μουσική από το συγκρότημα του Μανώλη Τσαγκαράκη με πολλά και καλά φαγητά, με καλή διάθεση και κέφι, χωρίς πολλούς τύπους, απλά με πολλή αγάπη. Η Μαρία με τις συμπεριφορές της όλα τα χρόνια που πέρασαν έχει κερδίσει την αγάπη όλων των χωριανών και η χαρά της είναι και χαρά όλων. Αφήσαμε τελευταίο τον αειθαλή παππού Μανώλη Γαβριλάκη που όλη τη βραδιά περιφέρονταν προσπαθώντας να ικανοποιήσει όλων τις επιθυμίες ενώ δεν παρέλειπε να φέρνει τις βόλτες του σιγοτραγουδώντας κρητικές μαντινάδες. Να σας ζήσουν. Να αξιωθείτε να τα δείτε καλούς, επιτυχημένους ανθρώπους.
Ο αειθαλής συγχωριανός μας Μανώλης του Παπαδοκωστή, συνταξιούχος τραπεζικός υπάλληλος, συμμετείχε στο παραπάνω αναφερόμενο τουρνουά από 16/05/17 έως 1/06/17 που έγινε στις εγκαταστάσεις του Α.Ο. Κηφισιάς. Σε αυτό συμμετείχαν άνδρες κάθε ηλικίας. Ο Μανώλης Παπαδάκης (παρά το νεαρό της ηλικίας του) και ο Βασίλης Κορύλος οι οποίοι έλαβαν μέρος στο διπλό ανδρών κατάφεραν να κερδίσουν τον αγώνα, κόντρα σε όλα τα προγνωστικά και να στεφθούν πρωταθλητές. Συγχαρητήρια. Το μέλλον σας ανήκει!!!
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
το Σκινοφάραγγο
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
α. Στην Πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου β. Στον Δήμαρχο κ. Καλογεράκη Ζαχαρία γ. Στον Αντιπεριφερειάρχη κ. Κουκιαδάκη Ευριπίδη
1. ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΙΝΙΑ α. Καθαρισμός από προσχώσεις β. Αξιοποίηση του πρόσθετου ύψους γ. Κατασκευή μικρού στηθαίου (φράγματος) στην κοίτη του ποταμού ΒΑ της λιμνοδεξαμενής σε ύψος τόσο, όσο να μην χρειάζονται αποζημιώσεις για παρόχθια κτήματα σε πλάτος όσο το πλάτος της κοίτης και μήκος κατάκλησης όσο το δυνατόν μεγαλύτερο, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μία νέα αποθήκη νερού με πολλά οφέλη. [Υγροβιότοπος - εμπλουτισμός λιμνοδεξαμενής - πολλαπλασιασμός των αποθηκευόμενων νερών κ.λπ.] Το κόστος μικρό σε σχέση με τα προσδοκώμενα οφέλη.
2. ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ α. Θα πρέπει να λειτουργήσουν όλες. β. Η δυνατότητα παροχής νερού στους καλλιεργητές θα φέρει περισσότερα έσοδα στον Δήμο με επακόλουθο να μπορεί να συντηρεί τα δίκτυα αποτελεσματικότερα. 3. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ α. Θα πρέπει να γεφυρωθούν τα δίκτυα άρδευσης γεωτρήσεων και λιμνοδεξαμενής ώστε η λιμνοδεξαμενή να μην μένει από νερό.
4. Προγραμματισμός κατασκευής μικροφραγμάτων κατά μήκος των ποταμών Μπαρίτη και Κολοκύθα που θα αξιοποιούνται από τους παρόχθιους καλλιεργητές κηπευτικών κ.λπ.
Σ
5. Ενίσχυση μηχανισμού είσπραξης οφειλομένων ποσών από κατανάλωση νερού άρδευσης ώστε να πληρώνουν όλοι ανάλογα με την κατανάλωση που κάνουν...
6. Καθαρισμός Αγροτικών Δρόμων α. Πέρυσι το γκρέιντερ ήρθε 3 ημέρες. Απαιτούνται τουλάχιστον επτά (7) ημέρες. β. Εκτός από το γκρέιντερ σε ορισμένους δρόμους κυρίως ορεινούς, προς Αγ. Παντελεήμονα και Μπαιρες προς “Μέση” όπου περίπου 1.000 και πλέον ελαιόδεντρα και πηγή νερού δίπλα στο Μεγάλο Ρυάκι απαιτείται η χρησιμοποίηση γεωπροωθητή - φορτωτή. γ. Σε ορισμένα σημεία χρειάζονται νέες τσιμεντοστρώσεις ή επισκευή-συμπλήρωση παλαιών. 7. Να διευκρινισθεί εάν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μοτέρ για προώθηση νερού άρδευσης σε υψόμετρο μεγαλύτερο του υψομέτρου της δεξαμενής της Αγ. Παρασκευής. 8. Βιολογικός Καθαρισμός Σκινιά α. Σε ποιο στάδιο ευρίσκονται οι σχετικές διαδικασίες! Έχουν περάσει πολλά χρόνια από την έναρξη της σχεδίασης και της μελέτης του έργου και η υλοποίησή του δεν άρχισε.
9. Κατασκευή κυκλικής νησίδας με συντριβάνι στην είσοδο του χωριού Σκινιά, μπροστά από το Ιατρείο. 10. Φράγμα Αναποδάρη. Με άρθρο της σε άλλη σελίδα η πρώην Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κ. Χανιαλάκη Κυριακή αναπτύσσει-τεκμηριώνει λεπτομερώς την ανάγκη να κατασκευασθεί το μεγάλο αυτό έργο που θα λύσει τα προβλήματα άρδευσης όχι μόνο της περιφέρειας του
13
Δήμου Μινώα Πεδιάδας αλλά και των όμορων Δήμων Αρχανών-Αστερουσίων και Βιάννου. Έργο αρμοδιότητας Περιφέρειας Κρήτης νομίζουμε.
12. Δρόμος προς Δερμάτο μέσω Σκινοφάραγγου. Νέα πρόσβαση προς θάλασσα. Σύντομη και ασφαλής, έργο και αυτό αρμοδιότητας Περιφέρειας.
14. Κάδοι απορριμμάτων. Πολλοί απ’ αυτούς θέλουν αντικατάσταση και θα πρέπει να προστεθούν και καινούργιοι.
15. Κτίριο πρώην Αστυνομίας Θα πρέπει να προγραμματισθεί η ανακατασκευή του και στη συνέχεια να παραχωρηθεί στον Πολιτιστικό Σύλλογο Σκινιά για να γίνει δανειστική Βιβλιοθήκη για το καλό των χωριανών. Ήδη ο Σύλλογος των Απανταχού Σκινιανών έχει συγκεντρώσει πάνω από 400 αξιόλογα βιβλία για να τα παραχωρήσει στον Πολιτιστικό Σύλλογο Σκινιά για τον εμπλουτισμό της Βιβλιοθήκης αυτής. Στην προσπάθειά μας να βοηθήσουμε με τις πενιχρές μας δυνάμεις στη βελτίωση της ζωής των κατοίκων που έχουν απομείνει στα χωριά της περιοχής μας σας στέλνουμε την ανοικτή αυτή επιστολή ελπίζοντας να την λάβετε σοβαρά υπ’ όψιν σας και ιεραρχώντας τις απαιτούμενες ενέργειες και έργα να ξεκινήσετε την αντιμετώπιση των προβλημάτων σχεδιάζοντας και υλοποιώντας ο καθένας με τις αρμοδιότητες και τις δυνατότητες που απορρέουν από τη θέση του. Σας ευχαριστούμε.
Τ’ έχεις Γιάννη μου; Τ’ είχα πάντα! Η ιστορία επαναλαμβάνεται δυστυχώς
τις 2 Φεβρουαρίου 1825 κι ενώ η Επανάσταση βρισκόταν σε πολύ κρίσιμη καμπή, «συνωμολογήθη εν Λονδίνω, εθνικόν δάνειον δύο εκατομμυρίων χρυσών λιρών, δια την χρηματοδότησιν του αγώνος». Ρίξτε μια ματιά στην κατανομή αυτού του δανείου: Το δάνειο συμφωνείται στο 55% της ονομαστικής του αξίας, για να καλυφθούν οι επισφάλειες των Άγγλων πιστωτών, δηλαδή αυτομάτως τα 2.000.000 γίνονται 1.100.000 λίρες(!!!). Εμείς βέβαια πληρώναμε τόκους για 2.000.000. Από τα 1.100.000 κρατούνται προκαταβολικά: ― Τόκοι δύο χρόνων 200.000 λίρες ― Μεσιτικά 68.000 λίρες ― Εξαγορά ομολογιών δανείου 212.000 λίρες ― Συμβολαιογραφικά 13.700 λίρες ― Έξοδα Ελλήνων (!) μεσαζόντων 15.487 λίρες. Από τα εναπομείναντα, στέλνονται στις ΗΠΑ 156.000 λίρες για την κατασκευή δύο φρεγατών. Τελικά κατασκευάστηκε μόνο μία, που ήρθε στην Ελλάδα μετά το τέλος της Επανάστασης και την έκαψε ο Ανδρέας Μιαούλης με τα ίδια του τα χέρια την 1η Αυγούστου 1831 στο λιμάνι τού Πόρου, όταν επαναστάτησε κατά του Καποδίστρια και τα στρατεύματα τού Κυβερνήτη έκαναν γιουρούσι για να καταλάβουν τον εξεγερμένο στόλο. (Δεν το ξέρατε ούτε αυτό, έτσι;) Επίσης, 123.000 λίρες μένουν στην Αγγλία για την αγορά έξι πολεμικών πλοιαρίων. Πήραμε μόνο το «Καρτερία» μετά την Επανάσταση. Συνεχίζουμε: ― Για μισθοδοσία φιλέλληνα(;) Κόχραν 37.000 λίρες ― Για αποπληρωμή πολεμοφοδίων 77.200 λίρες
― Διάφοροι λογαριασμοί (;;!!) 47.000 λίρες Έτσι, από τα 2.000.000 χρυσές λίρες, έφθασαν τελικά στην Ελλάδα μόλις 190.000 λίρες. Αντί αυτά τα ελάχιστα που απόμειναν να πάνε στον αγώνα κατά των Τούρκων, κατασπαταλήθηκαν στον εμφύλιο που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στους Μωραΐτες και τους Ρουμελιώτες. Οι καπεταναίοι στρατολογούσαν κόσμο για να χτυπήσουν τους εσωτερικούς εχθρούς και πληρωνόντουσαν από τα λεφτά του δανείου. Άλλο πλιάτσικο κι εκεί, πέραν του γεγονότος ότι Έλληνες σκότωναν Έλληνες. Ο Γκούρας για παράδειγμα, είχε ένα σώμα εκατόν πενήντα ενόπλων, αλλά έκανε ψεύτικους καταλόγους για πεντακόσιους και τσέπωνε την μισθοδοσία και τα τροφεία τους. Το ίδιο και οι αντίπαλοί του. Όταν λοιπόν ο Καποδίστριας ανέλαβε Κυβερνήτης, έδωσε εντολή στον Πρόεδρο της επιτροπής οικονομικών Ανδρέα Κοντόσταυλο, να κάνει μια απογραφή (να και η πρώτη απογραφή στην ιστορία μας) της περιουσίας του κράτους. Το κείμενο της επιτροπής ήταν λεπτομερέστατο και εξαιρετικά σύντομο. Περιείχε μία μόλις πρόταση: «Κύριε Κυβερνήτα, εις το ταμείον του κράτους ευρέθη εν μόνο νόμισμα και αυτό κίβδηλον».
Κάνετε τις συγκρίσεις.
Βγάλετε τα συμπεράσματά σας. Ακόμα Ραγιάδες.
14
το Σκινοφάραγγο
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ
Με την επικείμενη έναρξη των Πανελληνίων Εξετάσεων ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας κ. Ζαχαρίας Καλογεράκης απηύθυνε τις παρακάτω ευχές: «Σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες που δίνετε το δικό σας αγώνα για την επιτυχία στις πανελλήνιες εξετάσεις, εύχομαι ολόψυχα να έχετε δύναμη και καλή επιτυχία. Στο δύσκολο δρόμο που καλείστε να διανύσετε χρειάζεται ηρεμία, συγκέντρωση και πίστη στις δυνατότητές σας. Καλή δύναμη στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς που σας στηρίζουν σε κάθε προσπάθεια. Η σκέψη όλων μας είναι στραμμένη σ’ εσάς...».
Υπεγράφη η απόφαση για την ανακήρυξη του Προσωρινού αναδόχου για το έργο του αερολιμένα Καστελλίου, από τον αρμόδιο Υπουργό κ. Χρήστο Σπίρτζη. Ο Δήμαρχος με την ευκαιρία του γεγονότος αυτού έκανε την παρακάτω δήλωση: Με την υπογραφή της απόφασης για την ανακήρυξη προσωρινού αναδόχου για την κατασκευή και λειτουργία του διεθνούς αεροδρομίου Καστελλίου που υπέγραψε σήμερα ο αρμόδιος υπουργός κ. Χρήστος Σπίρτζης, γίνεται ένα πολύ σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του έργου. Ενός έργου που για 13 χρόνια παρέμενε στις εξαγγελίες, σήμερα δρομολογείται και επίσημα. Η δημοτική αρχή από την πρώτη στιγμή συμμετείχε σε όλη τη διαδικασία εξέλιξης του έργου, σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία, την πολιτική ηγεσία και τους υπηρεσιακούς παράγοντες. Με τη συμμετοχή μας πετύχαμε τη χρηματοδότηση για την εκπόνηση μελέτης του χωροταξικού σχεδιασμού και το αναπτυξιακό σχέδιο της ευρύτερης περιοχής του Δήμου μας. Επιπλέον την αύξηση σε 2% των ακαθάριστων εσόδων προς το Δήμο, την εκπόνηση ειδικής αρχιτεκτονικής μελέτης που θα εναρμονίζει το κτίριο του αερολιμένα με την ιδιαιτερότητα της περιοχής αλλά και την δημιουργία συνεδριακού-εκθεσιακού χώρου προβολής τοπικών προϊόντων. Συνεχίζουμε την προσπάθεια στα πλαίσια του σχεδιασμού μας, ώστε το έργο να διασφαλίσει τα μέγιστα για τον τόπο και τους δημότες μας, όπως επίσης να διατηρήσει η περιοχή την ιστορική, πολιτιστική, περιβαλλοντική και οικονομική φυσιογνωμία της. Έχοντας συνειδητοποιήσει τα θετικά και τα αρνητικά που θα προκύψουν στην περιοχή μας από την κατασκευή και λειτουργία του αεροδρομίου, καλούμε όλες τις δημιουργικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου μας, να δώσουν το παρών για να διασφαλίσουμε - διεκδικήσουμε τους όρους που σχετίζονται με την υλοποίηση του έργου και θα βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των δημοτών μας. Στα πλαίσια της ενημέρωσης φορέων και πολιτών, η Δημοτική Αρχή του Δήμου Μινώα Πεδιάδας σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, οργανώνουν ημερίδα το Σάββατο 24-06-2017 και ώρα 10.30 π.μ. στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του Γυμνασίου Καστελλίου. Η θεματολογία που θα καλυφθεί κατά τη διάρκεια της ημερίδας αφορά την ενημέρωση για το Διεθνές Αεροδρόμιο Καστελλίου, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, τα τεχνικά χαρακτηριστικά, την πορεία των απαλλοτριώσεων, τις περιβαλλοντολογικές μελέτες. Στην ημερίδα συμμετέχουν ο Διευθυντής του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών κ. Καρνέσης Ιωάννης και ο Περιβαλλοντολόγος κ. Παπαγρηγορίου Σπυρίδων, επικεφαλής της περιβαλλοντολογικής ομάδας του Διεθνές Αεροδρομίου Καστελλίου.
ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Με ανακοίνωσή του ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας ενημέρωσε τους Δημότες του ότι μπορούν από 24/5/17 έως 8/6/17 να υποβάλλουν αίτηση ένταξης των παιδιών τους στις κοινωνικές δομές του Δήμου για το έτος 2017-2018. Οι δομές οι οποίες θα λειτουργήσουν είναι: • Παιδικός Σταθμός Θραψανού που εδρεύει στη Βόνη, τηλ. 2891041808 • Βρεφονηπιακός Σταθμός Καστελλίου, τηλ. 2891031495 • Βρεφικός Σταθμός Αρκαλοχωρίου, τηλ. 2891024349 • Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών ΚΔΑΠ Αρκαλοχωρίου, τηλ. 2891022100
ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΑ 76 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 76 χρόνων από τη Μάχη της Κρήτης πραγματοποιήθηκαν στο Δήμο Μινώα Πεδιάδας την Κυριακή 21 Μαΐου 2017 στο Αρκαλοχώρι και την Κυριακή 28 Μαΐου στη Μαχαιρά. ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2017 ΩΡΑ 10:30 - ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙ - ΗΡΩΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ Τους πανηγυρικούς της ημέρας εκφώνησαν: α. Στο Αρκαλοχώρι η κα Άννα Μανουκάκη-Μεταξάκη, φιλόλογος-συγγραφέας με θέμα: «Το Αρκαλοχώρι και η περιοχή του στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Αντίσταση». ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΜΑΪΟΥ 2017 ΩΡΑ 19:30 - ΜΑΧΑΙΡΑ β. Στην Μαχαιρά από τον κ. Αντώνη Μανδελένη, Πρόεδρο του Θεατρικού Εργαστηρίου Μαχαιράς, ομιλία με θέμα: «Αρκαλοχώρι, Καστέλλι, Θραψανό στους Εθνικούς αγώνες και η συμβολή των Μαχαιριανών». Οι εκδηλώσεις περιλάμβαναν εκτός από τις ομιλίες: • Επιμνημόσυνες δεήσεις • Προσκλητήρια νεκρών • Κατάθεση στεφάνων - Εθνικός Ύμνος • Χαιρετισμούς Στην Μαχαιρά η γιορτή έκλεισε με δεξίωση που παρέθεσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μαχαιράς.
Ξεκινά η «Καλοκαιρινή Εκστρατεία Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας 2017» στη Σακορράφειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Καστελλίου Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας και η Σακορράφειος Βιβλιοθήκη Καστελλίου πραγματοποιούν και φέτος «Καλοκαιρινή Εκστρατεία Ανάγνωσης & Δημιουργικότητας 2017», σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και άλλες 150 Δημόσιες και Δημοτικές βιβλιοθήκες σε όλη τη χώρα, που ενώνουν τις δυνάμεις τους για να προσφέρουν πάνω από 3.000 δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά. Με θέμα: «Περιπέτειες από σημείο σε σημείο» από τις 16 Ιουνίου έως τις 8 Σεπτεμβρίου 2017, το Δίκτυο Ελληνικών Βιβλιοθηκών προσκαλεί γονείς και παιδιά σε ένα πανελλήνιο παιχνίδι σύνθεσης γύρω από διαφορετικά σημεία: σημεία εκκίνησης, σημεία στίξης, σημεία καμπής, σημεία ισορροπίας, σημεία των καιρών, σημεία του ορίζοντα, σημεία και τέρατα! Καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι βιβλιοθήκες συντονίζουν τις δράσεις τους στην ιστοσελίδα network.nlg.gr, ενώ μικροί και μεγάλοι μοιράζονται τις αναγνωστικές τους εμπειρίες στα κοινωνικά δίκτυα χρησιμοποιώντας το hashtag #ΚΕ2017gr. Η συμμετοχή στα εργαστήρια είναι δωρεάν. Πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα των δράσεων: Σακορράφειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Καστελλίου, τηλέφωνο: 2891031824, e-mail: dopap@minoapediadas.gr
Μετά από αίτημα φορέων και στελεχών της Νέας Δημοκρατίας, η Δημοτική Αρχή του Δήμου Μινώα Πεδιάδας κατέθεσε το ακόλουθο ψήφισμα για συζήτηση στο επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο: «Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας εκφράζει τη θλίψη του, καθώς και τη θλίψη των πολιτών για την απώλεια του πρώην Πρωθυπουργού Κων/νου Μητσοτάκη και εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στους οικείους του. Σε όλη την διάρκεια του δημόσιου βίου του ο εκδημήσας άσκησε υποδειγματικά τα καθήκοντά του, με ήθος, με εθνική αξιοπρέπεια και συνέπεια έναντι του δημοσίου συμφέροντος. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς της νεότερης Ελλάδας πέρασε πλέον στην ιστορία και στη δίκαιη κρίση του ιστορικού του μέλλοντος. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας αποφασίζει να αποδοθεί από το Δήμο Μινώα Πεδιάδας η πρέπουσα τιμή στον Κρητικό Πολιτικό με την ονοματοθεσία οδού εντός των γεωγραφικών ορίων της Δημοτικής Κοινότητας Αρκαλοχωρίου μετά από πρόταση του Τοπικού Συμβουλίου».
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
ΔΙΑΝΟΜΗ ΡΟΔΑΚΙΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ Στο πλαίσιο υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής” του Ευρωπαϊκού Ταμείου Βοήθειας για τους Άπορους διένειμε δωρεάν ροδάκινα στους δικαιούχους την 28 και 29 Ιουνίου 2017 στο Εκθεσιακό Κέντρο Αρκαλοχωρίου. Πληροφορίες: 28910 22922.
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ
Ό
,τι με παρακινεί και με προτρέπει να αφιερώσω αυτές τις γραμμές σ’ έναν άνθρωπο που συμπορευτήκαμε στα παιδικά, εφηβικά και μεταφηβικά μας χρόνια είναι η ανάγκη που νιώθω να τον χαιρετίσω, να τον συγχαρώ και να τον τιμήσω, αν μπορώ, για την γόνιμη πορεία του και τα επιτεύγματά του στο χώρο των γραμμάτων. Είναι ο Κωστής Δ. Καρτσάκης. Συγχωριανός, συνομήλικος, συμμαθητής, συγκάτοικος και ενίοτε ομοτράπεζος. Δεν θα αναφερθώ στο καθαρά πνευματικό, λογοτεχνικό και ποιητικό του έργο. Αυτό το έχουν ήδη κάνει άλλοι αρμοδιότεροι εμού και το αξιολόγησαν ιδιαζόντως θετικά. Λίγα λόγια μόνο για να περιγράψω μια πορεία που μαζί βιώσαμε και μια εποχή που με νοσταλγία αναπολώ. ― Δεν ήταν σπαρμένος με ροδοπέταλα ο δρόμος που χάραξε και περπάτησε ο Κωστής. Η λιτότητα, για να χρησιμοποιήσω μια λέξη της εποχής, εύρισκε το πραγματικό της περιεχόμενο σε όλες τις εμφανίσεις της καθημερινότητας. Η υλικοτεχνική υποδομή του μαθητή ελλειμματική έως ανύπαρκτη. Κλεφτές ματιές σε δανεικά βιβλία, ανύπαρκτη ενισχυτική διδασκαλία. Βιοποριστικά προβλήματα, κακές συνθήκες διαβίωσης. Υπήρχαν όμως οράματα. Ο
15
το Σκινοφάραγγο
Κωστής τα κυνήγησε. Το πρωί στο σχολείο, το απόγευμα στο μεροκάματο, το βράδυ στο βιβλίο. Μια λάμπα πετρελαίου με μαυρισμένο από την κάπνα γυαλί, με μάτια μισόκλειστα, αλλά με πίστη και προσδοκίες για το αύριο. Είναι αλήθεια πως το λογοτεχνικό ταλέντο του Κωστή δεν είχε εκδηλωθεί ακόμη ή εγώ δεν το είχα διαγνώσει. Όμως προφανώς υπέβοσκε μέσα του, και φανερώθηκε στην ώρα του γιατί, όπως επιγραμματικά λέει ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς το «πνεύμα και στο χώμα λάμπει!», και διαδηλώνει την παρουσία του οσάκις οι συνθήκες το επιτρέψουν ή το επιβάλλουν. ― Φίλε Κωστή, ακολούθησες ένα δρόμο δύσκολο μα και όμορφο μαζί λουσμένο με της ψυχής τα χρώματα. Ταξιδεύεις ασταμάτητα, οραματικά. Δείχνεις να απολαμβάνεις τη διαδρομή σου. Εξακολούθησε να κυνηγάς τα όνειρά σου. Συνέχισε το ταξίδι σου. Ξέρεις πλέον καλά πως στο ταξίδι για την Ιθάκη η θαλπωρή της διαδρομής αξίζει περισσότερο από το τέρμα της. Είθε ο Θεός να σου δίνει χρόνους και να σ’ έχει γερό και δυνατό.
Με πολλή εκτίμηση και άπειρες ευχαριστίες για την φιλοξενία Γιάννης Ε. Εργαζάκης
2017: ΕΤΟΣ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΩΝ. ΜΙΧ. ΜΑΡΚΑΤΑΤΟ Χώμα κι από το αίμα τζης σε μάλαξε η Κρήτη και διαλαλείς τα κάλλη τζης σε όλο τον πλανήτη. Κούρνιασες στην αγκάλη τζης με γλύκα την κοιτούσες το βλοημένο γάλα τζης αχόρταγα ρουφούσες. Τ’ άγιο τζης μύρο άλειψε σ’ όλη τη γ-κεφαλή σου κι όλη τζης η γνώση πέρασε και γίνηκε δική σου. Σε μοσχανάθρεψε αργά κι αποκαμάρωνέ σε μ’ άνοιξες δυνατά φτερά στον κόσμο να πλανιέσαι. Η διψασμένη σου ψυχή τ’ ανήσυχό σου πνέμα έγινε δύναμη ιερή, στση πένα σου το αίμα. Όσα ’ζησες όσα ’μαθες, όσα εκουβαλούσες όσα στο νου ’χες τά ’γραψες και τα εδιαλαλούσες. Τη γ-κρητική παλικαριά, τσ’ ανθρώπινες αξίες τα όσια, τα ιερά, τση λευτεριάς θυσίες. Τιτάνας τσης διανόησης, του στοχασμού και γνώσης σμίλεψες μεγαθήρια στον κόσμο να τα δώσεις. Το έργο σου οικουμενικό, παγκόσμια τιμάσαι ελεύτερος, αθάνατος και αιώνιος θα να ’σαι. Στο μ-Προμαχώνα κείτεσαι πάντα ψηλά κοιτούσες βιγλάτορας του κάστρου σου που τόσο αγαπούσες.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΤΗΣ ANEK LINES H ANEK LINES σας προσφέρει καθημερινά ημερήσια και βραδινά δρομολόγια από και προς τα Χανιά και το Ηράκλειο, αλλά και εκπτώσεις και προσφορές όπως: • 30% έκπτωση στα ημερήσια δρομολόγια σε καμπίνες και ΙΧ • 3+1 δωρεάν εισιτήριο σε τετράκλινη καμπίνα • 20% έκπτωση στα βραδινά δρομολόγια στα εισιτήρια επιστροφής • 50% έκπτωση για παιδιά από 5-10 ετών σε όλες τις θέσεις • Έως 50% έκπτωση σε πολύτεκνους • Έως 50% έκπτωση σε φοιτητές-σπουδαστές. Γίνετε μέλος στο πρόγραμμα ΑΝΕΚ Smart Bonus και κερδίστε εκπτώσεις, δωρεάν εισιτήρια και αποκλειστικά προνόμια, κάνοντας την έξυπνη επιλογή για τα ταξίδια σας! Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις προσφορές και τα οικονομικά πακέτα της ANEK LINES, επισκεφτείτε το www.anek.gr, καλέστε στα τηλ. 210-4197400, 28210 27500, 28210 30800 ή απευθυνθείτε στον ταξιδιωτικό σας πράκτορα.
16
Σ
το Σκινοφάραγγο
τις 14 Μαΐου 2017 στον ναό των Αγίων Αναργύρων στην πόλη της Βέροιας τελέστηκε το μυστήριο του γάμου του Γαλανάκη Ανδρέα του Εμμανουήλ και της Καραμανλίδου Ζωής του Αλεξάνδρου. Το απόγευμα εκείνης της ημέρας οι δρόμοι στο κέντρο της Βέροιας προς τους Αγίους Αναργύρους πλημμύρισαν με μαντινάδες και με Κρητική λύρα που συνόδευσαν τον γαμπρό στο σπίτι της νύμφης, το ζευγάρι μετά μαζί έφτασε στην Εκκλησία, μαζί με τους συγγενείς και τους φίλους που ήταν συγκεντρωμένοι στο σπίτι της νύμφης. Το μυστήριο τελέστηκε από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βέροιας-Ναούσης και Καμπανίας κ.κ. Παντελεήμονα και πολλών ιερέων μεταξύ των οποίων και ο εφημέριος της Ενορίας Σκινιά παπα-Νικήτας Καπελλάκης ο οποίος είχε μεταβεί στην Βέροια ειδικά για τον
Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2017
Γάμος
γάμο μαζί με κοντινούς συγγενείς του Ανδρέα. Κουμπάροι ήταν ο Δημήτρης και η Γιάννα Γαρεφαλάκη από τον Σκινιά και ο Θεόδωρος και η Μαρία Μπαντή από τη Βέροια. Μετά το μυστήριο οι γονείς του γαμπρού και
της νύμφης παρέθεσαν γεύμα σε όλους τους καλεσμένους στο κέντρο “ΣΕΙΡΙΟΣ” στο Μακροχώρι Ημαθίας όπου μπλέχτηκαν τα Μακεδονίτικα με τα Κρητικά σε ένα αρμονικό σφιχταγκάλιασμα όπως αρμονική ευχόμαστε να είναι όλη η ζωή του νέου ζευγαριού.
Αδήριτη ανάγκη η κατασκευή φράγματος στον Ανεποδάρη
Θ
εωρώ χρέος μου και έντονη την ανάγκη να υπενθυμίσω και να επισημάνω ξανά τον κίνδυνο της ερημοποίησης που διατρέχει από την ανομβρία ο κάμπος του Σκινιά (τοπικό κοινοτικό διαμέρισμα του Δήμου Μινώα Πεδιάδος) με τα εκατοντάδες χιλιάδες ελαιόδεντρα. Στην υπόμνησή μου αυτή αφορμή στάθηκε η εικόνα που αντίκρισα μια μέρα του φετινού χειμώνα σε περίοδο συγκομιδής, καθώς διέσχιζα τον κάμπο μας με τα περίπου πεντακόσιες χιλιάδες ελαιόδεντρα, να είναι άκρως θλιβερή που δεν άφησε στη συνείδησή μου περιθώρια αδιαφορίας. Έβλεπες αυτά τα αμέτρητα ελαιόδεντρα του κάμπου μας όχι μόνο να είναι άδεια από ελαιόκαρπο σε καιρό αιχμής αλλά να είναι τόσο αφυδατωμένα που ορισμένα κινδύνευαν να ξεραθούν. Η καταφανής ξηρασία αυτού του τόπου, η αντικατάσταση του πράσινου χρώματος με το καφέ, η καχεξία που παρουσίαζε, ήταν η εικόνα που πιστεύω ότι την διαπίστωναν όλοι όσοι διέσχιζαν αυτό τον τεράστιο κάμπο. Ήταν η εικόνα με τις χιλιάδες λέξεις, ήταν η εικόνα φωνή κραυγή της ίδιας της φύσης που αντιλαλούσε στ’ αυτιά μου η φράση: Ανθρωπέ μου δεν βλέπεις ότι ο τόπος ερημώνεται
Της Κυριακής Χανιαλάκη - Αϊλαμάκη*
χρόνο με το χρόνο; Κάνε κάτι. Μπορείς. Το πρόβλημα είναι υπαρκτό που δεν λύνεται με ευχολόγια και υποσχέσεις αλλά έμπρακτα εδώ και τώρα πριν είναι αργά. Και ενώ όλοι διαπιστώνουμε ότι ο τόπος αυτός θα ερημωθεί, αν δεν τον προστατεύσουμε, με την κατασκευή ταμιευτήρα των λιγοστών ομβρίων υδάτων που μας στέλνει ο Θεός κατά καιρούς, αδρανούμε τόσο εμείς όσο και οι πριν και οι νυν αρμόδιοι φορείς που κατά διαστήματα τούς έχει τεθεί το πρόβλημα τόσο από το δικό μας κοινοτικό διαμέρισμα, όσο και από άλλα τοπικά διαμερίσματα γραπτώς και προφορικώς (βλέπε σχετικό και το με αριθμ. 1533/3-2-2015 έγγραφο του τοπικού κοινοτικού διαμερίσματος Σκινιά προς τον Δήμο μας) χωρίς καμία απάντηση. Η ανομβρία στον τόπο μας κατ’ έτος είναι μόνιμο φαινόμενο και συνεπώς και η ξηρασία μόνιμη. Ο κίνδυνος της ερήμωσης του τόπου μας καραδοκεί και θα πρέπει χωρίς άλλη καθυστέρηση να προβούμε στην άμεση επίλυσή του με την κατασκευή φράγματος στον Ανεποδάρη ποταμό. Δεν είναι παράλογο ο τόπος αυτός να διψά και εμείς να αφήνουμε τα βρόχινα νερά ανεκμετάλλευτα να χάνονται; Σκεφτήκατε ποτέ αν τα εκα-
τοντάδες χιλιάδες ελαιόδεντρα του κάμπου μας ποτίζονταν πόσους τόνους λάδι χάνει το χρόνο ο τόπος αυτός; Η κατασκευή του φράγματος στον Ανεποδάρη ποταμό με τα εκατομμύρια κυβικά νερού (όπως πληροφορούμαι, αν τα μισά νερά του Ανεποδάρη αποταμιευθούν θα πνιγεί ο τόπος από το λάδι), είναι ένα έργο απολύτως αναγκαίο, γιατί θα λύσει οριστικά το πρόβλημα της άρδευσης τόσων ελαιόδεντρων, θα υπερπολλαπλασιάσει την παραγωγή σε λάδι, θα ευδοκιμήσει και πολλές άλλου είδους καλλιέργειες, θα μειώσει την ανεργία και θα βελτιώσει αισθητά το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων όχι μόνο του Σκινιά αλλά και όλων των άλλων τριγύρω χωριών που θα καλύπτει το έργο αυτό. Και θα συντελέσει τα μέγιστα στο να ξεπεράσει την οικονομική κρίση που βιώνει ο τόπος αυτός ο οποίος κατ’ εξοχήν είναι αγροτικός με κύριο βιοποριστικό προϊόν το λάδι. Πιστεύω ότι το έργο αυτό δεν είναι μόνο αναγκαίο αλλά και δίκαιο αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο τόπος αυτός επί πολλά έτη ξεχασμένος δεν έχει δει ένα έργο υποδομής μέχρι σήμερα. Προς τον σκοπό αυτό παρακαλούμε πολύ τον δήμαρχό μας να προβεί άμεσα στις δέουσες ενέργειες που απαιτούνται για
την κατασκευή του φράγματος στον Ανεποδάρη ποταμό και αν δεν είναι εφικτή η χρηματοδότηση από τον Δήμο, να μεριμνήσει χωρίς άλλη καθυστέρηση η προώθηση του έργου αυτού στην Περιφέρεια Κρήτης προκειμένου να ενταχθεί στο πρόγραμμα των δημ. επενδύσεων ή σε αντίστοιχο ευρωπαϊκό για τη χρηματοδότηση και την εκτέλεσή του. Τονίζοντας ότι η ωφέλεια που θα προκύψει από την κατασκευή του έργου αυτού θα είναι τεράστια για την οικονομία όχι μόνο του του νομού μας αλλά όλης της Κρήτης και γενικότερα όλης της χώρας μας. Η κρίση στην οικονομία μας αντιμετωπίζεται μόνο με την ανάπτυξη και η ανάπτυξη επιτυγχάνεται μόνο με την εργατικότητά μας και με τα έργα υποδομής. Απορίας άξιον είναι πώς για ένα τέτοιο έργο, τόσο σημαντικό για τον τόπο μας, οι αρμόδιοι φορείς, ο Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης μας, ενώ διακατέχονται από τη δέουσα ευαισθησία σε θέματα ανάπτυξης, να μην έχουν προβεί μέχρι σήμερα στην άμεση υλοποίησή του.
* Η Κυριακή Μεν. Χανιαλάκη - Αϊλαμάκη είναι πρώην αγρονόμος και επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου