100 ára afmælishátíð Ungmennasambands Skagafjarðar
Eitt hundrað ára afmælishátíð Ungmennasambands Skagafjarðar var haldinn í Húsi frítímans á Sauðárkróki laugardaginn 13. nóvember sl. Ávörp og tónlistaratriði voru flutt og fjölmargir gestir þáðu veitingar á þessum merku tímamótum í sögu Ungmennasambandsins. Ungmennasamband Skagafjarðar var stofnað 17. apríl árið 1910. Fyrstu árin tók það að sér hin árlegu sumarmót er ungmennafélögin höfðu hrundið af stað. Á þeim fóru fram kappreiðar, keppt var í ýmsum íþróttum og flutt eitt eða fleiri erindi.
20
SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Fimmtán ungmennafélög höfðu verið stofnuð víða um Skagafjörð árið 1955, það fyrsta, Ungmennafélagið Æskan, í Staðarhreppi 20. október 1905, af 15 drengjum, og Ungmennafélagið Framför í Lýtingsstaðahreppi 1. nóvember sama ár. Nú eru 12 aðildarfélög innan UMSS með tæplega 3.000 félagsmenn sem er um 70% allra íbúa Skagafjarðar. Stofnun æskulýðsfélaga í Skagafirði má rekja til Sigurðar Sigurðssonar frá Draflastöðum, síðar búnaðarmálastjóra og skólastjóra Bændaskólans á Hólum. Hann hafði brennandi áhuga fyrir framförum lands og þjóðar og þó fyrst og fremst fyrir framförum landbúnaðarins. Áhugi hans hafði mikil áhrif á lærisveina hans, sem margir voru úr Skagafirði. Æskulýðsfélögin, sem stofnuð voru í Skagafirði haustið 1905, voru runnin af þessari rót og sprottin af þörf æskumanna til að láta til sín taka á eigin vettvangi og trú þeirra á að heilbrigt samfélag æskumanna myndi þroska þá bæði andlega og líkamlega en auk þess líklegasta leiðin til að koma áhugamálum æskunnar í framkvæmd. Haft er fyrir satt að ungmennafélagshreyfingin hafi borist hingað til lands frá Noregi og að fyrsta ungmennafélagið hafi
verið stofnað á Akureyri 7. janúar 1906 eða nokkrum mánuðum eftir að fyrstu félögin í Skagafirði tóku til starfa. Skagfirðingar notuðu ekki ungmennafélagsnafnið í upphafi og kenndi annað félagið sig við framfarir en hitt við æskuna, eins og fyrr var sagt. Næst kom Ungmennafélagið Fram í Seyluhreppi sem var stofnað 20. október 1907 og Ungmennafélagið Tindastóll á Sauðárkróki var síðan stofnað 26. október sama ár. Síðan komu Ungmennafélagið Hegri í Hegranesi og Glóðafeykir í Akrahreppi, stofnuð ári síðar. Þá komu Framsókn á Gljúfuráreyrum árið 1914, Höfðastrendingur í Hofsósi árið 1917, Von í Stíflu 1918, Ungmennafélag Holtshrepps í Austur-Fljótum árið 1919, Ungmennafélagið Geisli í Óslandshlíð árið 1921, Bjarmi í Goðdalasókn í Lýtingsstaðahreppi 1922. Þrettánda ungmennafélagið, Hjalti í Hjaltadal, var stofnað árið 1927, Ungmennafélag Haganeshrepps árið 1946 og loks Ungmennafélagið Grettir í Skarðshreppi árið 1954. Tvö þessara ungmennafélaga starfa enn undir sínum upprunalegu nöfnum, Tindastóll og Hjalti. Auk þeirra eru Ungmennafélögin Neisti á Hofsósi og Smári í Varmahlíð innan vébanda UMSS í dag.
Helga Guðrún Guðjónsdóttir, formaður UMFÍ, afhendir Sigurjóni Leifssyni, varaformanni UMSS, áletraðan skjöld frá hreyfingunni í tilefni 100 ára afmælisins.