wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke dienstverlening Steden worden algemeen beschouwd als oorzaak van vele sociale én ecologische problemen. Kunnen steden in de toekomst ook een bron van oplossingen worden? Dat is in een notendop het kernprobleem waarop het onderzoek van Erik Rombaut zich heeft toegespitst. Dit onderzoek wordt gevoed door zeer uitgebreid literatuuronderzoek maar vooral door de vele buitenlandse studiereizen die hij heeft voorbereid en begeleid, samen met vele studenten stedenbouw, architectuur en facilitair management. Deze reizen brachten ons achtereenvolgens in: 1997 Ruhrgebied (Duitsland) en regio Nijmegen (NL) 1998 Regio Kassel (D) 1999 Jutland (Denemarken) 2000 Regio Osnabrück/Rheine (D) en Drenthe (NL) 2001 Regio Ostritz (Duits-Pools-Tjechische grensstreek) 2002 Regio Freiburg-im-Breisgau:Schönau , Zwarte Woud (D) 2003 Vorarlberg (Oostenrijk) 2004 Regio Aachen en Eifelgebergte / Gelsenkirchen (D) 2005 Zuid en Midden Nederland 2006 Regio stad Luxemburg (Lux) en Trier (D) 2007 Regio Kopenhagen (Denemarken) en Malmö (Zweden) 2008 Regio Pfälzerwald, Tübingen en Stuttgart (D) 2009 Regio Fribourg en Zürich (Zwitserland) 2010 Regio Grensmaas - Oostkantons (B), regio Düren / Köln (D)
Uit al deze bevindingen stelde hij voor de architectuuropleiding een cursus ‘stedelijke ecologie en milieukunde’ samen.Voor de stedenbouwopleiding stelde hij de cursus ‘aspecten van een ecologisch gefundeerde ruimtelijke planning en stedenbouw’ samen. In de diepgravende Engelstalige masteropleiding gaat het over de wetenschappelijke achtergronden van ‘ecologically sound rural and urban planning in Europe’. In deze cursussen gaat hij in op het ecopolisconcept en stipt hij zeer concreet aan hoe op een volhoudbare manier kan worden omgegaan met energie, materialen, verkeer en ook met water. Duurzaam bouwen en wonen en ecologische stedenbouw en ruimtelijke planning worden daaruit verder afgeleid. Bovendien werden uit dit onderzoek tal van publicaties, lezingen en congresbijdragen gedestilleerd. Een recente compilatie is te vinden in het boek ‘duurzame stedenbouw’ ROMBAUT, E. & E. HEUTS. 2010. ‘Duurzame Stedenbouw’ in woord en beeld. Gids met praktijkvoorbeelden voor de transitie naar een ecopolis. Boek samengesteld voor VIBE vzw en ABLLO vzw (i.s.m. KaHo Sint-Lieven dep. Sint-Niklaas en het departement voor architectuur en stedenbouw Sint-Lucas Gent/Brussel). Uitgeverij Die Keure 164 pp. ill. D/2010/0147/260; ISBN 978 90 4860 734 1. In dit boek en de lezingen worden een aantal spraakmakende en inspirerende voorbeelden besproken van ecologische woonwijken en groene industriegebieden uit Europese dorpen en steden. Er wordt vastgesteld dat de traditioneel concentrisch uitbreidende steden, maar ook tuinsteden tal van ecologische nadelen hebben. Er
wordt aangetoond dat ecologisch gefundeerde stedelijke uitbreiding best gebeurt volgens het zogenaamde lobbenstad model. In een lobbenstad worden dens bebouwde hoogdynamische stadslobben van elkaar gescheiden door blauwgroene vingers en netwerken met daarin laagdynamische functies en een hoge biodiversiteit. Een lobbenstad vergt hoge bevolkingsdichtheden, om de openbare dienstverlening (openbaar vervoer, ….) betaalbaar te houden. Tijdens de 15 jaren studiereizen doorheen Europa werden twee interessante sleutels ontdekt die kunnen worden ingezet om de bevolkingsdichtheid in ecowijken te vergroten. De eerste sleutel is de introductie van ‘semi-publieke gemeenschappelijke ruimten in ecowijken, zowel in de buitenruimte als tussen en ook binnen in gebouwen. Inderdaad lijkt een goed doordachte publiek-private gradiënt een goede stedenbouwkundige sleutel en strategie voor het oplossen van talrijke ecologische én sociologische problemen. Een tweede sleutel is de introductie van de zogenaamde bouwgroepen, een concept dat is ontstaan in Duitsland. Private bouwheren sluiten een samenwerkingsverband af om gemeenschappelijk hun ideeën te realiseren. Gelijk gestemde gezinnen, alleenstaanden, ouderen, maar ook kleine ondernemers, … sluiten zich aan om in groep één gezamenlijk project te ontwikkelen. De stedelijke overheid organiseert daartoe ‘bouwmarkten’ om als katalysator te fungeren. De kostprijs is gemiddeld 20 % tot 25 % lager dan bij gangbaar bouwen. De bouwheren leren elkaar kennen tijdens het traject. Zo vermindert de traditionele aversie tegen hogere woondichtheden tussen de toekomstige buren en groeit sociale cohesie.