KRAL YOŞIYA'NIN SARAYINDA
Davuc'un bütün yollarını izledi"
35
diyerek bizzat Yoşiya'yı Davut'la
kıyaslar. Aynca Yoşiya'nın btiyük-büyük-büyükbabası olan Ahaz'ı, büytik-büyükbabası Hizkiya'yı ve büyükbabası Manaşşe'yi de Davut'la karşılaştırır. 36 Böylece Davut adına Tesniyeci tarihte yaklaşık beşyüz kez rastlanır. Ancak son dört krala gelindiginde bu adın anılmasına birden son verilir. Metin bu kralları Davut'la kıyaslamaz. Davut'la yapılan ahitten de hiç söz etmez; yalnızca artık bu ahdin, Süleyman, Rehavam, Aviya ve Yehoram'ın krallıkları döneminde korudugu gibi tahtı korumadıgını açıklar. Davut'un adı ise hiç geçmez. Tesniyeci tarihte yaygın olarak anılan ve çok önemli bir yer işgal eden bu iki meseleye -merkezileşme ve Davut- Yoşiya bölümünden sonra rastlanmaz. Şimdi bunu nasıl yorumlayacagımız konusunda dikkatli olmalı yız. "Sessizlikten yapılan çıkarım" ihtiyatlı bir biçimde kullanılmalı dır. Bunun anlamı şudur: bir metnin söyledigi şeyden elde edilen kanıt, söylemedigi şeyden elde edilenden daha güçlüdür. Bununla bir likte bizim içinde bulunduğumuz durumda ise açıkça sessizlikten elde edilen kanıt, aslında daha güçlü bir kanıttır. Yoşiya'ya kadar bütün krallar, dinin merkezileşmesi üzerinden degerlendirilirken, Yoşi ya'dan sonra böyle bir uygulama görülmez; Yoşiya zamanına kadar Davut düzenli bir şekilde ve önemli bir kişi olarak hikayelerde yer alırken, daha sonrasında kendisinden bahsedilmez; o halde bu bizim Yoşiya'yla ilişkilendirilebilecek bir kırılma noktasına ve konuya bakış açısındaki degişimi gösteren kanıtlara sahip oldugumuz anlamına gelir. Bu iki yeni kanıt, Yoşiya'da bir son ve kırılma oldugunu göste-
35 36
II. KRALLAR 22:2. II. KRALLAR 16:2; 18:3; 21:7.
161