10
1. SINIF OLANAKSIZLIKLAR
Plazm a penceresi, fizikçi A dy H erschcovitch tarafından 1995 yılın d a L ong Islan d , N ew Y o rk 'ta k i B roo kh av en U lu sal Laboratuvarı'nda icat edilm iştir. H erschcovitch, bunu elektron ışın dem etleri kullanarak m etallere kaynak yapm a sorununu çözm ek üzere geliştirmişti. Bir kaynakçının asetilen üfleci, m etal parçalan eriterek birbirine kaynatm ak için sıcak bir gaz püskür terek çalışır. Fakat bir elektron ışın dem eti, m etalleri alışılagel miş yöntem lere kıyasla daha hızlı, daha tem iz ve daha ucuz şekilde birbirine kaynatabilir. Bununla beraber, elektron ışın dem eti ile kaynak yapm anın sorunu, vakum da yapılm asının gerekiyor olmasıdır. Bu gereksinim çok rahatsız edicidir, çünkü koskoca bir oda kadar büyük olabilecek bir hacm in içinde vakum yaratılm ası anlam ına gelm ektedir. Dr. H erschcovitch, plazm a penceresini bu sorunu çözm ek am acıyla yaptı. Y alnızca 90 santim etre yüksekliğe ve 30 santi m etreden daha az bir genişliğe sahip olan plazm a penceresi, gazı 6600°C dolaylarına kadar ısıtarak elektrik ve m anyetik alan lar tarafından dışarı kaçm ası engellenerek yaratılır. Bu parçacık lar, her gazda olduğu gibi havanın vakum haznesine hücum etm esine engel olan bir basınç uygularlar, dolayısıyla havayı vakum dan ayırırlar. (Argon gazı kullanıldığı zam an, plazm a penceresi tıpkı Uzay Yolu'n u n kuvvet alanında olduğu gibi m avi renkte ışıldar.) Plazm a penceresinin uzayda yolculuk ve sanayi açısından geniş uygulam a alan ları bulunm aktadır. Ü retim süreçleri, endüstriyel am açlı m ikro üretim ve kuru aşındırm a işlem lerini gerçekleştirm ek için sık sık bir vakum a gereksinim duyarlar, ancak bir vakum içinde çalışm anm m aliyeti yüksek olabilir. Fakat, plazm a penceresi sayesinde bir düğm eye basılarak ucuz vakum elde edilm esi olanağı bulunm aktadır. İyi ama, plazm a penceresi aşılm ası olanaksız bir kalkan ola rak da kullanılabilir mi? Bir top m erm isini durdurabilir mi? G elecekte çok daha büyük, gelen m erm iyi durdurm aya veya onu buharlaştırm aya yetecek bir güce ve sıcaklığa sahip plazm a penceresi olacağı düşünülebilir. Fakat daha gerçekçi, bilim kur guda bulunanlara benzeyen bir kuvvet alanı yaratm ak için, bir