Onrust #13 - het ongeluksnummer - april-mei 2020

ONRUST

ONRUST Magazine °13 04—05.2020

trimestrieel tijdschrift, april– mei 2020, jaargang 4, nr 1

3

DE UITVLUCHT, OVER LA FUGUE DE SUZANNE

Alumna Nina de Vroome schrijft haar eigen contrapunt tegen een singulier Belgisch filmmoment.

43

ROND HET SLOT

De derde bachelors drama en theatercollectief Tibaldus tuimelen rond een lege kern.

45 PUBLICATIES

9

EXPECTING THE LAND

Six Curatorial Studies students engage with the aura of two historical domains in West Flanders.

13

FROM SCRATCH TO SCRATCH

Curatorial Studies students scratching the canvas of old masters or hello, new traces.

Artistiek onderzoek manifesteert zich in vele vormen, soms ook in woord en beeld op papier.

Heide Hinrichs, inscription UG 7, 2019

INDEX

47 MASTERPOJECTEN IN DE GLAZEN GANG

In de glazen gang bedrijven masters weer eens hun kunsten.

56 AGENDA

17

JONAS STAAL

Godart Bakkers stelt de politiek gedreven kunstenaar Jonas Staal voor die binnenkort een KASKlezing geeft.

19

GESPREK MET BJÖRN SCHMELZER VAN GRAINDELAVOIX

TSURNO

In de Goede Week wordt in MIRY Concertzaal aan historische sciencefiction gedaan.

25 MURMUR

Murmelend, muren verslepend, zo doen de studenten schilderkunst dat.

27 POST-COMICS

Wanneer Sébastien Conard over post-comics spreekt, gaat hij niet over één nacht ijs.

33

DE SPITS COMIC

Zeven studenten van het atelier teken­ kunst maakten een beeldverhaal over het tentoonstellingsinitiatief SPITS, samengesteld door docent Kasper Andreasen.

UITGEVER KASK & Koninklijk Conser­ vatorium, de school of arts van HOGENT en Howest REDACTIE Régis Dragonetti GRAFISCH ONTWERP Jonas Temmerman DRUK Albe De Coker

COVER Evie Ellen Lippens, Blind Spot BACKCOVER Chris Hoeben

Bij het ter perse gaan van dit nummer werden heel wat evenementen afgelast teneinde het Coronavirus in te dijken.

Uitbreiding of verlenging van deze maatregelen zouden ook invloed kunnen hebben op de agenda van april en mei.

Wil u daarom online informeren ONRUST IS DE AGENDA VAN KASK & CONSERVATORIUM, DE SCHOOL OF ARTS VAN HOGENT EN HOWEST

MET DANK AAN Met dank aan: Kasper Andreasen en zijn studenten tekenkunst, Eloïse Baele, Godart Bakkers, Ezra Belgrado, Paul Caesar, Sébastien Conard, Pepa De Maesschalck, Nina de Vroome, Juan Duque, Chris Hoeben, Evie Ellen Lippens, Sofia Marques, Stan Martens, Gust Mestdach, Zuzanna Rachowska, Björn Schmelzer, Daniel Scott, Anna Stoppa, Ella Strowel, Lise Sysmans, Tibaldus, Willem Van Vooren, Lynn Vanden Bossche.

VU: Lars Kwakkenbos, Jozef Kluyskensstraat 2, 9000 Gent

-

ONRUST

1

2

DE UITVLUCHT

ONRUST

OVER LA FUGUE DE SUZANNE (Jean-Marie Buchet, 1974)

3

Stills van Jean-Marie Buchet, La fugue de Suzanne (1974)

4

ONRUST

tekst Bert Lesaffer

Seuls. Singuliere momenten uit de Belgische filmgeschiedenis is een reeks filmavonden die worden gekoppeld aan de ontsluiting van uniek tekstmateriaal van Belgische filmmakers en auteurs op de website van Sabzian.

Er wordt vaak gezegd dat cinefielen de cinema van hun eigen land niet kennen of kunnen waarderen. Zo bespeurt filmcriticus Adrian Martin ‘een erg intrigerende dimensie van cinefiel denken: namelijk de vaak onrustige manier waarop het een uiterst moeilijke relatie onderhoudt met de eigen nationale cinema. Ik meen een cinefiel inderdaad te kunnen herkennen aan de intensiteit van zijn haat voor zijn nationale cinema.’

Met deze reeks filmavonden beoogt Sabzian, als liefdevolle tegenbeweging, het eigenzinnige landschap van de Belgische tekst cinema in beeld, klank en woord in kaart te brengen.

Nina de Vroome “Verveling is de droomvogel die het ei van de ervaring uitbroedt.”

(Walter Benjamin)1 In La fugue de Suzanne worden we deelgenoot van een amoureuze escapade. Maar waar je een spannende intrige zou verwachten, wordt de narratieve lijn juist heel dun gesponnen. Het verhaal past in een notendop. Suzanne heeft genoeg van haar vriend Albert. Ze verlaat hem voor zijn vriend

5

Emile. Omdat Victor inzit met Albert, neemt hij hem in huis, tot ergernis van diens vriendin Héloïse. Jean-Marie Buchet heeft zich met het schrijven en regisseren van deze film vermaakt door de meest minimale cinematografische gestes te laten resoneren. De film bestaat uit een dozijn scènes, of tableaus, waarin nauwelijks iets gebeurt. Er wordt één toon aangeslagen, die vervolgens steeds opnieuw wordt gespeeld tot er een absurdis­ tische realiteit ontstaat.

Met een sardonisch plezier bezondigt Buchet zich aan alle verboden van de cinema.

De ongeschreven regel dat er in films nooit “tot ziens” of “dag” wordt gezegd voordat men een telefoongesprek afsluit, wordt hier juist tot de kern van een scène verheven.

Niet alleen de afsluiting van een interactie wordt eindeloos gerekt, maar ook de aanloop ernaartoe. Zo ligt de focus in een ander tableau niet bij de ontmoeting van de twee geliefden, maar bij Suzanne die bovenaan in het trappenhuis wacht op haar minnaar, wiens voetstappen tergend traag door de ruimte galmen.

De personages in Buchets universum vervelen zich. De verveling blaast zich ad absurdum op en we zien een glazige, kale wereld die slechts gevuld is met een hoop dekens, een stapel boeken en een halfverzakte sofa, waarin de vrienden als vissen in cirkels draaien zonder dat ze zich bewust zijn van de bekrompenheid van hun wereld.

Deze vroegoude jongelingen zijn gespeend van iedere ambitie, passie of wil om hun verveling te doorbreken. Verveling

heeft hen als een betovering in haar macht.

De ervaring van lege verveling is vandaag vaak slechts een reliek van vroeger, tenzij men actief op zoek gaat naar verhelderende verveling, of ze desnoods in een meditatiepraktijk tot iets nuttigs kan maken.

Voor altijd zal verveling een keuze zijn om de tv uit te laten staan, de laptop dicht te laten en de smartphone te laten liggen om de einde­loze stroom informatie buiten te sluiten. Vandaag is saaiheid steeds schaarser.

De Duitse filosoof Byung-Chul Han heeft het in zijn boek De vermoeide samenleving 2 over een hedendaagse cultuur waarin het brein aldoor wordt gestimuleerd. Eén bezigheid is vaak zelfs niet genoeg; via verschillende kanalen neemt men taakjes op zich. Multitasken is een basisvaardigheid geworden. Vanuit onze steeds korter wordende aandachtsspanne trekt Han een parallel naar wilde dieren die zich noodgedwongen oppervlakkig bewust zijn van de wereld rondom hen om tegelijker­tijd te kunnen eten én gevaar te kunnen opmerken. Door onze versplinterde aandacht worden we steeds meer zoals wilde

6

ONRUST

dieren in plaats van mensen, die concentratie kunnen opbrengen, aandacht hebben voor elkaar en voor de samenleving.

Toch kan men tijdens een “mindful” blokje om weleens jaloers naar een clubje koeien turen, die zozeer “in the moment” zijn dat ze de verveling voorbij zijn. Ook de vrienden van Suzanne zijn eerder lome herbivoren dan wilde dieren. Ze herkauwen eindeloos hun woorden en hebben niets dan een berg stoffige boeken omhanden, waaronder het in Victors ogen oervervelende werk van Proust, dat zó saai is dat je erdoor in een hogere sfeer van verveling terechtkomt. Sommige mensen vinden Proust geweldig, maar Victor niet: “Het is niet Proust die geweldig is. Het is het gevoel wanneer je een boek van Proust uit hebt, dat geweldig is. Om van een krankzinnige verveling weer terug te komen naar een normale verveling.” En ook als kijker maken we een reis doorheen verschillende stadia van verveling. Onder de initiële saaiheid schuilt een kolderieke komedie, die ons als een geeuw onbedwingbaar aan het lachen maakt. La fugue de Suzanne is een monument voor de verveling.

7

Als uit een berg as herrijst de vitaliteit.

De geest van de toeschouwer heeft de vrijheid om na te denken over de dingen die in de film worden aangeraakt, ook al is het geheel onder een belachelijke laag stof bedekt. De ervaring van de film is niet ingevuld en van begin tot eind vastgelegd. Er wordt veeleer een ruimte gepresenteerd waarin plaats is voor de ervaring van tijd, de essentie van humor en zelfs rebellie tegen de filmvorm zelf.

Toch komt er onherroepelijk een moment waarop de speelsheid omslaat in wezenloosheid. Met een halfslachtige berusting wordt de tijd gedood en onder de ex­ istentiële verveling schemert steeds helderder een allesverterend onvermogen door.

De personages lijken soms akelig modern. Ze herhalen de mantra dat ze “geen tijd hebben” zoals men vandaag geacht wordt om “druk, druk, druk” te antwoorden op de vraag hoe het ermee gaat. Maar na die woorden vallen zij dodelijk vermoeid terug in hun sofa, uitgeput door het nietsdoen.

Byung-Chul Han verwoordt de klacht van het depressieve individu: “‘Niets is mogelijk’

wordt alleen geuit in een samenleving die gelooft: ‘Niets is onmogelijk.’” Nu ieder moment dat niet productief wordt doorgebracht als nutteloos wordt bestempeld, wordt de druk om te vechten tegen zinloosheid zó groot dat het plotseling om kan slaan in lethargie.

Wanneer de verveling pijnlijk wordt, grijpt de apathie je naar de keel. Is dit hoe een samenleving geruisloos uit elkaar kruimelt? Hoe engagement stilletjes samen met die stroperige tijd naar buiten druipt? Wat als er niets overblijft wanneer de tijd niet aldoor gevuld wordt met afleiding? Wat als er onder de eindeloze stroom van indrukken waardoor we ons laten afleiden eigenlijk helemaal niets verborgen ligt dan lege lusteloosheid, de confrontatie met onszelf? Zo krijgt een pretentieloze art brut-film plotseling een duizelingwekkende diepte – maar dan zoals in een waterput waarin we in de verre duisternis vaag ons eigen gezicht weerspiegeld zien. Gelukkig gniffelt dat rimpelende gelaat, nu en dan.

Nina de Vroome (1989) is Nederlands filmmaker, docent en auteur. Ze studeerde film aan KASK & Conservatorium en studeerde af met Waves (2013).

Haar filmografie omvat Een idee van de zee (2016) en Het geluk van honden (2018). Haar films werden vertoond op internationale festivals zoals Visions du Réel en International Film Festival Rotterdam.

Ze is schrijver en redacteur voor Sabzian.

Als docente is ze betrokken bij verschillende educatieve projecten.

1

2

Walter Benjamin, The Storyteller, Londen: Verso Books, 2016.

Byung-Chul Han, De vermoeide samenleving, Amsterdam: Van Gennep, 2014.

8

EXPECTING THE LAND

ONRUST

9

From April to September 2020, six Curatorial Studies students will engage with the aura of two historical domains in West Flanders. Invited by the research group Innocastle from Landscape and Garden Architecture, the six curators will work closely with invited artists to re-activate these expectant territories. and the exciting possibilities of raw natural fibres in textile design.

Marinus will work mainly with fibres from nettle plants and natural pigments, with a handson approach: from harvesting, to the processing of the fibre and finally to the processing of textile (through yarn spinning, brushing or felting).

What new meanings and purposes emerge from artistic interventions on historical domains? How can contemporary art reshape a terri­ tory? What are the ties binding the social and economic purpose of these territories to artistic creation? How can art interven­ tions influence local flora and fauna? How can we requalify heritage into development, history into critical and creative thinking?

Natural fibers laboratory

BY Alexander Marinus CURATED BY Sofia Marques A proposal to re-invent rural estates as guardians of craftsman­ ship and innovation hubs for contemporary textile and material research, in collaboration with the Textile Design department.

From his immersive approach to working with raw materials, Alexander Marinus explores notions of productivity, efficiency

Claire Stragier, Animal Sees Art – Economy for Birds

The six artistic practices range from sculpture to textile design, installation to performance, casting new light on the two domains. The projects include:

Animal Sees Art. Economy for birds

BY Claire Stragier CURATED BY Zuzanna Rachowska

A project for a common visual language and equal understanding between species.

10

ONRUST

A robin in Bulskampveld Landschapspark, 25.01.2020, foto: Claire Stragier

alternative (hi)stories of the site by leaving remnants lingering in the woods of this painterly landscape.

These relics offer a new perspective by commemorating the fictional characters who once resided in the Wildenburg forest.

In the provincial domain of Buls­ The three other projects kampveld, Claire Stragier will create a bird-only art space entitled in Expecting the Land Economy for birds. At the basis of ARE BY her project is the observation that • Jente De Graef birds and humans often share the CURATED BY Timon Bloemen same food sources, like oat, flax, • Bert Villa buckwheat. In collaboration with CURATED BY Jef Declercq students of Landscape and Garden • Kris Vanhemelrijck Architecture, Stragier will create CURATED BY Leroy Meyer. an outdoor exhibition for birds that combines existing vegetation with new architectural elements inspired by 18th-century garden follies.

Spielerei im Garten WITH ARTISTS

Jonas Dehnen Stan D'haene Günbike Erdemir Mark Grootes Eline Harmse Hilde Onis & Martijn Petrus Hans Druart David Depestel CURATED BY

Koi Persyn Spielerei im Garten invites seven artists to inhabit the gardens of castle Wildenburg. They propose

11

Bulskampveld, kasteel, Kris Vanhemelrijck

Expecting the land is a collaborative project between Landscape & Garden Architecture and Curatorial Studies at KASK & Conservatorium, the INNOCASTLE research project (Bert de Roo, Steven Heyde, Sylvie Van Damme, Hans Druart) and Textile Design (Laure Van Brempt).

Special thanks to the research departement (Katrien Vuylsteke Vanfleteren, David Depestel) and Province of West Flanders (Christian Igodt and Bart Decrop).

WHERE Bulskampveld domain www.west-vlaanderen.be/ domeinen/bulskampveld Gardens of castle Wildenbur WHEN • OPENING SUN 28.06.2020 / 11-17:00 Workshops will be held from June to August, dates to be announced • CLOSING September 2020 PRACTICAL INFORMATION A shuttle bus will operate between Campus Bijloke and the two estates on Sunday 28 June from 10:30 till 15:30.

12

ONRUST

FROM SCRATCH TO SCRATCH 13

14

ONRUST

15

Stills from The Sun & the Looking Glass, for one easily forgets but the tree remembers, a film by Milena Desse, 2020

From Scratch to Scratch brings together artists who deconstruct the cultural, social and artistic order shaped by the narration of western masterpieces.

Through a variety of mediums and contemporary practices, ranging from photography, video, sculpture and performance, they re-evaluate the Western gaze. In the context of this year’s Van Eyck cultural programme in Ghent, students from Curatorial Studies challenge the aura that surrounds the Ghent Altarpiece.

The exhibition will take place at the Zwarte Zaal (Campus Bijloke) and Kunsthal Gent allowing for new encounters and dialogues to arise through a parallel screening and public program.

From Scratch to Scratch presents experimental practices that question the established western canon and ways of viewing and producing contemporary art. The process of scratching implies removing something, and in doing so leaving new traces. Rather than rewriting history, it asserts a new layer of meaning as valuable as the already established ones. Proposing new scratches on the canvases of the old masters, these works explore concepts around identity, heritage, beauty ideals, gender equality, and power dynamics.

We see our position and visibility within OMG Van Eyck was here as an opportunity and inspiration to create new stories, while also questioning the relationships between heritage and contemporary art and

between tourism and cultural production. Which rules should be put into question? Which layers do we insist on highlighting, and which layers do we hesitate to reveal?

CURATED BY

Camille Bladt Patricia Couvet Sofia Lemos Marques Koi Persyn Zuzanna Rachowska Yanis Stefanou Ella Strowel Vincent Van Laeken FROM SCRATCH TO SCRATCH Zwarte Zaal • OPENING 14.05.20 • EXPO 15.05.20 – 07.06.20 FROM SCRATCH TO SCRATCH Kunsthal Gent • OPENING 29.05.20 • SCREENINGS 30.05.20 06.06.20 13.06.20 20.06.20 • EXPO 30.05.20 – 28.06.20

16

JONAS STAAL

ONRUST

tekst Godart Bakkers

The MIT Press, Propaganda Art in the 21st Century (2019)

Op 6 mei blazen we opnieuw verzamelen in Cirque. Kunstenaar Jonas Staal komt er een KASKlezing geven over kunst en politiek. Curator van de reeks Godart tekst Godart Bakkers Bakkers stelt de spreker alvast aan u voor.

Jonas Staal is beeldend kunstenaar.

In zijn werk onderzoekt hij de relatie tussen kunst, democratie en propaganda. Wat is de betekenis van de staat in de 21ste eeuw, aan welke regels en wetmatig­heden houden zij zich, of juist niet, en op welke manier kan kunst dienen om deze mechanismen te ontmaskeren

17

en te veranderen? Hoe domineren oude staten de wereld en is er ruimte voor alternatieve eman­ cipatorische bestuursvormen?

De zoektocht naar een nieuwe betekenis van de staat leidde Jonas Staal tot projecten zoals New Unions (2016-doorlopend),

een artistieke en politieke campagne die vertrekt van de huidige politieke, economische, humanitaire en eco­ logische crisis van Europa met als doel vertegenwoordigers van trans-democratische bewegingen en organisaties bijeen te brengen om scenario’s voor nieuwe toekomstige bestuursvormen te ont­ wikkelen. De ontoereikendheid van huidige systemen brengt hij in verband met een gebrek aan verbeelding binnen de bestaande samenlevingen. De rol van kunst wordt zo een fundament om te reflecteren over de mythe van de natiestaat en de vraag te stellen op welke manier artistieke verbeelding kan bijdragen aan het tot stand brengen van radicale alternatieven. In samenwerking met progressieve politieke partijen en pan-Europese bewegingen werkt Staal middels de campagne aan alternatieve parlementen op verlaten olieboorplatforms en stadions. De tentoonstellingsruimte wordt als zodanig omgevormd tot het artistieke model van een nieuw campagnehoofdkwartier.

In reactie op de Oorlog tegen Terreur en haar uitsluitingsmechanismen in de vorm van zogeheten zwarte lijsten, creëerde Staal de artistieke en politieke organisatie New World Summit (2012-doorlopend). Met dit platform ontwikkelt hij alternatieve parlementen in kunstinstituten, theaters en publieke ruimte, waar stateloze

organisaties en groepen op internationale terreurlijsten bijeen komen om na te denken over alternatieven voor de kapitalistische democratie.

Eén van de organisaties waar Staal veelvuldig mee werkt is de Koerdische beweging in Rojava, een autonome regio in het noorden van Syrië, waar de kunstenaar al meerdere jaren actief is. In deze regio is een alternatieve “stateloze democratie” opgericht. Staal kreeg de opdracht een alternatief volksparlement te ontwerpen, dat opende in 2018. Door de doorlopende burgeroorlog in Syrië, de terreur van IS en de recente invasie van Turkije staat de autonome regio en haar alternatieve samenleving thans onder extreme druk.

In zijn lezing gaat Staal dieper in op zijn praktijk: op de rol van kunst in het zichtbaar maken van onderdrukkende systemen, en op de rol van artistieke verbeelding in het ontwikkelen van alternatieve emancipatorische samenlevingsvormen.

DI 06.05.20 / 20:00 KASKLEZING JONAS STAAL Cirque

18

GESPREK MET BJÖRN SCHMELZER VAN GRAINDELAVOIX

ONRUST

19

Het is een druilerige ochtend wanneer ik samen met filmstudent Martijn Van de Wiele, camera­man van dienst, naar Antwerpen rijd. We plannen een promovideootje op te nemen voor het concert van ensemble Graindelavoix in de MIRY Concertzaal begin april. Naar het schijnt heeft artistiek leider Björn Schmelzer weer iets bekokstoofd en daar willen we het fijne van weten. Binnen de oude muziek hebben Schmelzer en compagnie de laatste vijftien jaar een heel eigen positie ingenomen, wars van het dominante model van de historische uitvoeringspraktijk. Die huldigt namelijk de idee dat authenticiteit slechts te bereiken is middels een minutieuze reconstructie van het toenmalige klankbeeld. Schmelzer is het daarmee oneens. Hij vat de vertaalslag naar vandaag veel breder op, wat maakt dat zijn concerten en tekst opnames weinigen koud laten.

Régis Dragonetti We worden verwacht op het hoofdkwartier Schmelzer toont zich een bevlogen spreker. Hij van Graindelavoix, een eerder onaanzien- denkt snel, brengt zichzelf op een idee en stort lijk huis in de Brederodewijk. Binnen echter zich op een nieuw denkspoor. Ik ben blij dat verrast ons de Boheemse stemmigheid, die de camera alles registreert, want het heeft iets het interieur en de aanwezige mensen eerlijk van een achtbaanrit. Onderstaand interview onder elkaar hebben verdeeld. We worden vond dan ook nooit plaats. Het is een composibegroet als vrienden en wanneer Schmelzer tie op basis van dat gesprek. Dat is natuurlijk verneemt dat de studenten van het con- wel vaker het geval in geschreven media, maar servatorium zoiets als kunstenaarsteksten dat we het hier voor een keer niet wegsteken, krijgen, schenkt hij ons prompt zijn Time heeft alles te maken met Schmelzers visie op Regained, A Warburg Atlas for Early Music, een het verleden, en hoe dat heden kan worden. prachtige publicatie die hij in samenwerking met Margarida Garcia samenstelde en een soort tekstuele provisiekast vormt voor oude muziek. Hij stelt voor om het interview in zijn ‘schrijvershol’ te doen. We klimmen naar het hoogste verdiep en betreden een kamertje, dat meer weg heeft van een geïmplodeerde bibliotheek. De wanden staan tot aan het plafond vol met boeken. Zonder overdrijving: duizenden. Samuel Becketts trilogie, geschriften van Henri Bergson en Giordano Bruno, de klassiekers van Charles Darwin, essays van Bruno Latour, de visioenen van Hadewijch… Veel literatuur, maar nog meer filosofie. *** ONRUST Graindelavoix is niet Machaut. Ook voor Graindelavoix is het een vies van minder bekend mijlpaal. Ik beschouw onze nieuwe plaat bij repertoire, maar met de Glossa, een integrale a capella opname van de Tenebrae Responsoria Tenebrae, dan ook als het beste dat we tot nog (1611) van Carlo Gesualdo gepresteerd hebben. brengen jullie toch O We zijn geen grote wel een klepper? pilaarbijters, SCHMELZER Ja, de Tenebrae zijn inderdaad moeten we bekennen.

een soort monstre sacré van de oude Wat zijn tenebrae muziek. Qua status doen ze niet onder voor responsoria nu de Messe de Nostre Dame van Guillaume de precies ook weer?

20

S Het is repertoire voor de Paasweek,

meer specifiek voor de nachten die Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag voorafgaan. Je moet je dat zo voorstellen. Eerst werd een lamentatie gezongen, soms polyfoon soms op Gregoriaanse wijze, waarop dan een antwoord volgde – een respon­sorium dus. Elke nacht telde er negen en het was de gewoonte om na afloop van elk stuk een kaars te doven, zodat het officie in het pikkedonker eindigde. Dat Gesualdo precies voor de responsoria kiest, eerder dan de lamentaties, is trouwens niet onlogisch. Ze bevatten de meest passionele teksten.

Il Vangelo secondo Matteo (Het evangelie volgens Matteüs), Pier Paolo Pasolini, 1964, Italië.

O Gids ons.

Alles draait uiteraard rond de passie

van Christus. De eerste nacht is zeer dramatisch. Hij vangt aan In monte Oliveti, waar Jezus in de steek wordt gelaten door zijn slaperige leerlingen en Judas zijn verraad pleegt. De tweede nacht, waarin de kruisdood wordt geëvoceerd, is ook dramatisch, maar heeft een meer contemplatieve inslag.

Mijn voorkeur gaat uit naar de derde nacht, want daar staat het klagen centraal. Ik ben zelf een grote klager, moet je weten. (Lacht.)

Het heeft iets antieks. Ernesto De Martino schreef erover in zijn boek La terra del rimorso.

Vrouwen die zichzelf huilend op de borst slaan, priesters die hun gezicht en lichaam met as inwrijven. Ook de films van Pasolini komen me spontaan voor de geest. Daar voel je net als bij Gesualdo de archetypes spoken, het nachleben zoals Aby Warburg het zou noemen. In het begin van de zeventiende eeuw, toen Gesualdo zijn responsoria schreef, was die klaagcultuur overigens nog springlevend, zeker in Puglia en Campania.

S

21

ONRUST O

De componist had zelf ook reden tot klagen, nietwaar?

S De muziek van Gesualdo is inderdaad

moeilijk los te zien van zijn levensloop. Hij was een getormenteerd figuur, die teruggetrokken leefde. In zekere zin is hij een romantische kunstenaar, zij het een kleine tweehonderd jaar avant la lettre. Volgens sommigen biografen zou hij zich net als Dürer met Christus hebben vereenzelvigd, wat bij een lijdensverhaal als dit natuurlijk voor extra resonanties zorgt.

O Had de man niet iemand vermoord?

S Er is een enorme mythevorming rond

Gesualdo. Die is boeiend op zich, maar laat ons beginnen met de feiten. In de eerste fase van zijn leven woont hij in Napels. Daar vermoordt hij inderdaad zijn vrouw en haar minnaar (of laat hen vermoorden), nadat hij hun heeft aangetroffen in flagrante delicto. Let op, dat werd als aristocraat min of meer van hem verwacht. Een straf heeft hij er alleszins niet voor gekregen. Hoe dan ook, hij huwt opnieuw, met een prinses uit Ferrara, en vestigt zich op twintig kilometer van Napels, in zijn slot in het afgelegen Avellino. Daar vangt het tweede en meest mythische deel van zijn leven aan. Verteerd door spijt, zoals dat heet, overgeleverd aan zijn demonen. Er is sprake van hekserij, paranoia, vreemd gedrag... Zo zou hij zich regelmatig door jonge knapen hebben laten geselen.

O En dat… hoor je?

S Wel, je kan je altijd afvragen in hoe verre de biografie van een componist relevant is. Het probleem is nu net dat je in die Tenebrae werkelijk iets ziekelijks hoort doorklinken. Dat ongeremde pathos en die intensieve chromatiek vind je nergens zo ver doorgedreven. Vergelijk Gesualdo’s muziek met de serene madrigaalkunst van Palestrina en de Victoria en je begrijpt meteen waarom de inquisitie ze op de Index plaatste.

O Geen goede zaak voor zijn muzikale nalatenschap, stellen we ons voor.

S Ook op dat vlak lopen feit en fictie

dooreen. Zogezegd is de muziek van Gesualdo lange tijd compleet vergeten geweest, om pas tijdens de twintigste eeuw door Stravinski en anderen herontdekt te worden.

Nu, ten dele is dat waar. Zijn oeuvre is voor een stuk gemarginaliseerd, zowel door de vormelijke excentriciteit ervan, als die Katholieke banvloek. Anderzijds heeft hij zijn Tenebrae wel uitgegeven. Zoiets laat zich moeilijk rijmen met het beeld van de kluizenaar die slechts muziek schrijft voor eigen gebruik. We weten trouwens dat Heinrich Schütz zijn werk kende, alsook Constantijn Huygens, een belangrijke homo universalis uit de Gouden Eeuw.

Bovendien was onder aristocraten tot laat in de 17de eeuw de praktijk gangbaar om gezeten rond een tafel samen te zingen uit stemboekjes. Gesualdo’s muziek kwam daar zeker in voor.

De gesluierde Christus door Giuseppe Sanmartino in de Cappella Sansevero in Napels, Italië.

O

Half vergeten dan maar?

S Ik zie hem als een soort undead com poser die door de muziekgeschiedenis waart. Eigenlijk was hij in zijn eigen tijd al iets van een anachronisme. Afgezien van zijn chromatische eigenaardigheden schreef hij namelijk in een eerder conservatief idioom.

Sommigen verweten hem maniërisme. Vergeet niet dat Monteverdi voor 1611 al heel wat belangrijke barokke werken had geschreven. In die zin is er dus de link met Bach, die zich ook vreemd tegen zijn eigen tijd verhield.

Shakespeare laat Hamlet ergens zeggen: ‘Time is out of joint’. Zo zie ik dat ook. Weet je, ik heb ooit een jaar in Napels gewoond, een speciale stad waar de tijd niet stil staat, maar eerder een maalstroom vormt. Als je over de

Spaccanapoli (in het oudste stadscentrum) en naar Gesualdo’s palazzo vraagt, weten mensen meteen wat je bedoelt. Mythe en waarheid versmelten er zoals Christus’ huid en de lijkwade bij dat prachtige, weliswaar veel jongere beeld van Giuseppe Sanmartino dat is te bezichtigen in de Cappella Sansevero.

O In MIRY Concertzaal gaan jullie zelf aan het mengen.

S Ja, ons concert wordt een vorm van

historische sciencefiction. Wat als…

Als de muziek van Gesualdo bekender ware geweest, wat zou dan de impact geweest zijn op pakweg de Duitse muziek, die tenslotte in hoge mate vanuit het zuiden beïnvloed is geweest. Concreet voegen we aan de zes stemmen een orgel en twee theorbes toe; een basso continuo dus. Die organisatie vanuit de laagste stem is natuurlijk typisch voor de barok, maar gek genoeg is het resultaat iets dat je een missing link zou kunnen noemen tussen de Italiaanse madrigaalkunst en de vroege Duitse school à la Buxtehude en Schein. Eigenlijk nemen we de limiet van de historische uitvoeringspraktijk: hoe het zeker niet is geweest.

O Heel stout.

S Er is meer. Als tweede ingreep confron teren we bepaalde responsoria met zettingen van dezelfde tekst door andere componisten. Belangrijke bronnen zijn daarbij het Promptiarium Musicum en het Florilegium Portense, twee verzamelingen van zestiendeeeuwse polyfonie (Prima pratica zoals dat heet), die later zeer invloedrijk zijn geweest buiten Italië. We nemen bijvoorbeeld het ‘Tristis est anima mea’ uit de eerste nacht en stellen er zettingen naast van de uit Bergen afkomstige Orlando di Lasso en de veel minder bekende Agazzari. Ook Cypriano de Rore zal vertegenwoordigd zijn. Deze Vlaming was namelijk de leermeester van de leermeester (sic) van Gesualdo en maakt het kluwen van bloedlijnen nog ingewikkelder. Enfin, het doel is een virtuele horizon te scheppen, waartegen de muziek van Gesualdo in de 17de eeuw in de Nederlanden maar ook in Duitstalige gebieden geapprecieerd had kunnen worden.

Had. Kunnen. Worden.

O Nogmaals: heel stout.

S Ik hou nogal van Adorno’s idee van

kunstwerken als flessenpost. Het zijn

22

rare dingen die komen aandrijven uit het verleden. Weird stuff, waar moeilijk een touw aan vast is te knopen. Wij, in het heden, hebben de plicht die flessen te openen. Alleen mag je de inhoud ervan niet neutraliseren met historische uitvoeringspraktijk. Je moet de eigenaardigheid, ja, de queerness ervan net in de verf zetten. Sorry, maar de Ars Subtilior was iets van een klein groepje avant-gardekunstenaars. Je hoeft het niet nodeloos te romantiseren, maar gewoontjes was het allerminst.

De filosoof Bruno Latour zegt ‘Nous n'avons jamais été modernes’. Ik zeg bij wijze van boutade: ‘Nous avons toujours été modernes.’

Ik meen dat ergens in de 13de en 14de eeuw een verloren moderniteit verzonken ligt, een die zich nooit geactualiseerd heeft.

O Is het culturele veld zich daar voldoende bewust van?

S Met de verrechtsing merk je twee

dynamieken. Wantrouwen jegens het nieuwe en inzet op het oude, dat waar we zeker van zijn. Ik vraag me alleen af: ‘Zijn we daar wel zo zeker van?’ Neem nu de grote tentoonstelling rond Van Eyck. Heel die commerciële hetze draagt niet bij aan de revisie op zo’n kunstenaar. We blijven steken op het detail en het mercantilistische perspectief.

Dat laatste komt sommigen nog goed uit ook, want het legitimeert schijnbaar het neo-liberaal karakter van onze maatschappij. Van artistieke complexiteit of metaperspectief is geen sprake. Mijn laatste boutade: het is duidelijk dat Van Eyck de films van Hitchcock kende, dat hij Magritte gezien heeft en iets van Broodthaers wist. Zonder hen is Van Eyck ondenkbaar. Ik denk dat we meer op zo’n manier naar de geschiedenis moeten kijken. Niet het simpele lineaire perspectief.

O Okay, bedankt. Stof tot nadenken, lijkt ons zo.

S Trekt het op iets? Ik spreek veel te

snel, hé? Als ik zo beelden zelf zie denk ik… Doe er maar wat colour grading bij.

O Neen, neen, het was zeer interessant. Echt waar. Hier en daar wat montagewerk misschien.

S Ik hoop het. Zeg, willen jullie nog een

mandarijntje voor onderweg?

O Euh… Awel ja.

23

ONRUST

SNELCURSUS ‘POLEMIEK BINNEN DE OUDE MUZIEK’ De term ‘oude muziek’ slaat vooral op muziek uit de middeleeuwen, renaissance en barok, die sinds de twintigste eeuw een hernieuwde interesse geniet.

Hamvraag is hoe je die moet uitvoeren.

Partituren laten namelijk altijd ruimte voor interpretatie.

Aanvankelijk komt er weinig musicologische rigueur aan te pas en speelt men volgens de heersende, romantische opvatting.

Vanaf de jaren zeventig maakt de historische of authentieke uitvoeringspraktijk opgang.

Een interpretatie wordt in zekere zin een (poging tot) reconstructie: muziek ‘zoals die ooit geklonken moet hebben’ met de correcte instrumenten, aantal muzikanten, frasering, tempo, zangwijze… Vlaanderen laat zich niet onbetuigd. Namen als Kuijcken, Van Immerseel, Herreweghe, Jacobs vinden internationaal weerklank.

Aan het begin van de eenentwintigste eeuw werpt Björn Schmelzer met Graindelavoix een knuppel(tje) in het hoenderhok. Het historicisme heeft voor hem afgedaan. Liever bemiddelt hij tussen het verleden en het heden, geïnformeerd maar zonder dogma’s.

WO 01.04.20 / 20:00 LEZING BJÖRN SCHMELZER OUDE KUNST ALS FLESSENPOST: TEGEN DE CANONISERING MIRY Concertzaal DI 07.04.20 / 20:00 GRAINDELAVOIX MIRY Concertzaal

24

ONRUST

Op 23 april 2020 openen de schilders van de derde bachelor hun tentoon­ tekst Lynn Vanden Bossche stelling MURMUR, het resultaat van een week­ & Eloïse Baele beeld Lise Sysmans lange samenwerking in de Zwarte Zaal.

25

MURMUR presenteert tien jonge kunstenaars wier werk voor het eerst vanachter de veilige muren van het atelier wordt gehaald. Ze ondervragen hierbij vooral de sitespecifieke maar ook de mentale context van de kunstenaarspraktijk en hoe deze het werk beïnvloedt.

Het is dan ook onvermijdelijk dat ze bij hun verhuis worden geconfronteerd met de aard van de drager in de schilderkunst.

Murmelend, muren verslepend en kwasten bij de hand, sporen ze kortstondige oplossingen na.

In dialoog met elkaar zowel als met de Zwarte Zaal beogen ze de meest of de minst gewenste

ordening. Het labeuren in groep legt zijn focus op het geruis dat ontstaat, eerder dan op het leveren van een eindproduct. Ruis als storing en willekeur binnen het proces vragen van ons een groot vermogen om te anticiperen en tactisch te werk te gaan. Daarbij slaat murmuration ook op het zwermen van vogels in bepaalde vormen bij het vliegen. Deze metafoor omvat zowel de berekendheid die nodig is bij het aanvoelen van ruimte en elkaar als de tijdelijkheid van ons in situ project, die schijnbaar solide wordt door het monumen­ tale spel van de muren.

DEELNEMERS Eloïse Baele Emilia Defoort Elisabeth De Vestele Maia Liu Marie Michielsens Lise Sysmans Thomas Van Cauwenberghe Lynn Vanden Bossche Yorick Van de Walle Rik Vonckx

MURMUR • OPENING DO 23.04.20 / 18:00 • EXPO 24.04.20 — 26.04.20 vr 11:00-18:00, 20:00-22:30 za & zo 11:00-18:00 Zwarte Zaal

26

ONRUST

Sébastien Conard, Hoe Was De Toekomst Vandaag, 2016

27

VOORBIJ HET VIERKANT Onder de noemer Post-Comics organiseert docent Sébastien Conard dezer dagen een reeks lezingen en een tentoonstelling en stelt hij daarnaast een publicatie voor. Met de term zoekt hij een aantal nieuwe praktijken in kaart te brengen. Zeer opmerkelijk daarbij is de quasi-terughoudende manier waarop die publiek wordt gemaakt. Verwacht geen daverend manifest maar een evenwichtsoefening tussen te tekst Régis Dragonetti strakke definities en vrijblijvende betekenissferen.

Jochen Gerner, L'inondation, 2016

In de tweede akte van een van Shakespeares bekendste tragedies wandelt een zekere Juliet het balkon op en spreekt tot zichzelf volgende woorden: What's in a name?

That which we call a rose By any other name would smell as sweet;

Laat ons deze roos – op gevaar Juliets poezelige handjes open te halen – eens ongegeneerd uit de context rukken en ons afvragen of die echt wel even lekker zou ruiken onder een andere

naam. De Zwitserse taalkundige Ferdinand de Saussure knikt natuurlijk van ja en stipt andermaal aan dat het verband tussen betekenaar en betekenis volstrekt arbitrair is. Het woord ‘roos’ heeft in wezen evenveel talent om de tulp aan te duiden, als het woord ‘tulp’ om een roos aan te duiden. Tot daar de wel gedefinieerde categorieën van het structurele niveau, want zoals gewoonlijk pakt de echte wereld een pak modderiger uit. Neem de woorden ‘rood’ en ‘roos’ in beschouwing. Hoewel niet eenduidig etymologisch verwant (in tegenstelling tot ‘roos’ en ‘roze’), lijken ze sterk op elkaar.

Bovendien is de combinatie ‘rode roos’ danig

28

ONRUST

29

Jochen Gerner, Abstraction, 2011

Felipe Muhr, Blindsight, 2016

gebruikelijk, dat de begrippen als het ware op elkaar zijn afgegaan. Niet toevallig zullen de meesten onder ons inderdaad spontaan aan een rode roos gedacht hebben. Google alleszins wel. Nochtans was de roos die we daarjuist uit Juliets handen hebben getrokken een gele, zoals die uit het gedicht van Jorge Luis Borges aan de Kunstenbibliotheek.

Nog iets. Het kan misschien triviaal lijken, maar de roos, of althans die ontelbare en veelkleurige bloemen als dusdanig bekend, hebben tenminste een naam. Dat kunnen we niet van alle fenomenen beweren. De zone in het midden van een rozenblad heeft geen specifieke naam, hoewel ze bestaat. Het gevoel ooit een

roos te zijn geweest heeft geen specifieke naam, hoewel het‌ denkbaar is. De wereld verandert en zo ook de taal. Meestal gebeurt dat langzaam, maar op het gebied van woordenschat kan het snel gaan. Neologismen zijn als paddenstoelen. Ze steken plots de kop op. Nu is elk woord in zekere zin een inperking. Het geeft een grens aan, zondert iets af in de werkelijkheid en maakt het daardoor benoembaar. Of die inperking positief of negatief is hangt af van hoe men ernaar kijkt. Een woord kan dingen verduisteren of er juist een licht op werpen. Het is drager van associaties, die zowel gewenst als ongewenst kunnen zijn. Juliet mag dus zeggen wat ze wil, het ene woord is weldegelijk welriekender dan het andere.

30

ONRUST

Felipe Muhr, Las Primeras y las ultimas cosas, Nancy, 2016

31

Bovenstaande is uiteraard gesneden koek voor een theoretisch onderlegd docent als Sébastien Conard. Het verklaart de omzichtigheid waarmee hij en zijn collega’s het neologisme ‘post-comics’ in het leven roepen. Wie de visieteksten leest, merkt een mix van enthousiasme en terughoudendheid. Enerzijds is er een zekere weerwil de bakens inhoudelijk niet ver genoeg uit te zetten, anderzijds hoeden de schrijvers zich voor bepaalde ongewenste bijklanken. In bepaalde vaktijdschriften werden al eens vraagtekens geplaatst bij de nieuwerwetse stroming. ‘La BD est-elle devenue intello?’ vroeg een auteur zich vorig jaar nog luidop af. Post-comics, zo verzekert Conard, is niet zomaar een synoniem voor de abstracte strip, en evenmin is het enkel een intellectuele variant van een zogenaamd populair medium.

Volgens professor Jan Baetens die de inleiding schreef van de publicatie, is het verschil tussen comics en post-comics eerder een kwestie van status dan van stijl, techniek of narratief model. Van belang is de verbrede omgang met het stripmedium, een verschuiving van werk naar praktijk, waarbij heel wat meer facetten van het productieproces in acht kunnen worden genomen: financiering, verdeling, verkoop, toe-eigening, analyse, canonisering, herwerking… Verder dicht Baetens de post-comic een bemiddelende functie toe tussen verschillende artistieke velden, die tot een verdere openplooiing kan leiden van wat zich ooit tot strip en graphic novel beperkte. Vergelijk het met wat Rosalind Krauss voor sculptuur heeft gedaan. Het veld verruimen door categorieën in het leven te roepen die een aantal voorwaarden voor sculptuur in zich dragen, maar er toch niet geheel mee samen vallen.

Strips maken natuurlijk al langer deel uit van het ‘palet’ van beeldende kunstenaars.

Neem Ion Grigorescu bijvoorbeeld, wiens retrospectieve nog niet zo lang geleden plaats vond in KIOSK, nam er in het begin van zijn carrière zijn toevlucht toe. In het geval van post-comics gaat het echter om een expansie, die vertrekt vanuit het medium zelf en daar dus iets van meedraagt: humor, zelfreflectie, de spanning tussen het seriële en het sequentiële, een invraagstelling van het grafisch narratieve… Alle makers die in het boek voorkomen, hebben een achtergrond in het traditionele medium van de strip of de graphic novel.

Waar het voorvoegsel ‘post’ opduikt, is niet zelden met een vorm van verwerping aan de orde. Dat is hier allesbehalve het geval. De genealogische banden worden integendeel net in de verf gezet. Sterker nog, Sébastien Conard meent dat zelfreflectie al in de vroegste dagen van het medium aanwezig was. Daarvoor haalt hij onder meer de bekende episode aan uit Winsor McCay’s reeks Little Sammy Sneeze, die op 24 september 1905 verscheen in de New York Herald. Kleine Sammy niest er zijn kadertje aan gruzelementen, een onbewust symbolische daad. Met post-comics verklaren Conard en co het stripmedium dus niet zozeer als voorbij, maar ondernemen ze een poging onze blik voorbij het vierkant te richten.

In steen gebeiteld staat de term post-comics trouwens allerminst. Conard vergelijkt hem met een tijdelijk paraplu, waaronder een aantal praktijken worden samengebracht. Waar die paraplu dan belandt en of hij lang zal meegaan, dat lijkt hij aan de nukken van het lot over te laten. Of om het met onder meer Deleuze te stellen: aan een volk dat nog moet komen.

27.03.20 – 30.04.2020 BOEKS 06: POST-COMICS • OPENING & BOEKPRESENTATIE 26.03.2020 / 19:00 Gaanderij Kunstenbibliotheek 03.04.20 / 15:00 BOEKS 06: PERFORMANCE DOOR OLIVIER DEPREZ Gaanderij Kunstenbibliotheek 30.04.2020 / 19:00 FINISSAGE BOEKS 06 & OPENING POST-COMICS / POST-PRACTICES Kunstenbibliotheek (Gaanderij en Cellarium)

32

ONRUST COMIC

SPITS 33

34

ONRUST

35

36

ONRUST

37

38

ONRUST

39

40

ONRUST

41

42

Franz Kafka’s roman Het Slot bleef ONRUST onvoltooid.

Zijn vriend Max Brod voorzag het van een slot. Dramaturg Jona Hoek maakte er een toneelbewerking van.

Theatergezelschap Tibaldus stelde de tekst voor als dramaproject. De derde bachelors zeiden ‘ja’ en tekenden voor het spel. De flauwe woordspeling (zie hoger) is dan weer op conto tekst van de redactie.

R.

HET SL D N O O R T

Het Slot is een modernistische klassieker. Waar ging het ook weer over? Een zekere K. komt aan in een dorp, waar hij door het centraal gelegen slot is aangesteld als landmeter. Er blijkt echter een vergissing in het spel. De opdracht gaat niet door. K. dwaalt door het dorp, ontmoet er de inwoners en tracht een roman lang tevergeefs in contact te komen met de bureaucratische instanties van het slot.

In een zekere herberg in de schaduw van het slot, het is te zeggen, in een niet nader genoemde hoektaveerne op een boogscheut van de Bijlokecampus staan Timeau De Keyser en Hans Mortelmans van Tibaldus ons te woord. Ook studenten Stan Martens en Gust Mestdach zijn van de partij. Ze hebben een volle repetitiedag achter de rug en kaarten wat na.

43

Timeau en Hans wijzen op het theatrale element in onze werkelijkheid. Een rechtssysteem of politiek bestel kan je als theater zien. Ook wijzelf performen als het ware onze identiteit, ten dele althans.

Omgekeerd valt in toneel spelen dan weer een politieke dimensie te onderkennen. In producties van Tibaldus worden de theatercodes daarom ook zelf een onderwerp.

Dat was Gust en Stan, toen ze recentelijk ‘Het Huwelijk’ zagen, niet ontgaan. Het verleende zo’n repertoirestuk de nodige adem.

Verder waardeerden ze de dynamische mise-en-scène, de muzikale benadering van de tekst en hoe die in botsing kwam met het lichaam.

Het Slot nodigt uit om precies over die generatieve aspecten van ‘spel’ na te denken. Er zijn uiteraard interpretaties bij de vleet over wat dat mysterieuze slot in het midden

van het dorp nu precies moet beduiden. Tibaldus vestigt de aandacht echter liever op de periferie dan de kern. Daar immers ontstaat de gemeenschap. Via spel komen wetten, personen en verhoudingen tot stand. Timeau ziet het als een tuimelen rond een lege kern. Voor ons, zegt hij, ligt er in dat slot geen eeuwig wetboek. Het gaat om de dingen errond en hoe die voortdurend in wording zijn. Gust en Stan beamen dat ook Het Slot

(in cursief!) op die manier vorm krijgt. Scènes ontstaan vanuit een constante onderhandeling met de tekst, met het stuk als geheel, met elkaar, met een eerdere opvatting…

Ook in de niet nader genoemde taveerne zijn de dingen trouwens in wording. In het midden staat een tafel, die afgezien van wat glazen bier behoorlijk leeg te noemen is.

Van een rotsvaste interpretatie is geen sprake en dat merk je.

Het slot is een lege kern.

Zoals de ui in Peer Gynt?

Dat weet ik toch zo niet.

We zijn zeer snel de vloer opgegaan.

Sneller dan normaal.

K. wordt gespeeld door acteur Stan.

Ja, en de landmeter wordt gespeeld door K. Het kan alle kanten op.

Barnabas is niet per se zielig.

Is K. angstig?

Noem het een soort ritmische paniek.

In het dorp eerder angst als een common sense.

Denk je dat?

Wel, in de tweede scène bij de waardin…

Misschien sterft K. op het einde.

Misschien ook niet.

Er is veel tekst, maar weinig tijd.

Zeker 90 pagina’s.

Het begint maar op pagina 10.

Het is taai om lezen.

Maar op scène grappiger dan gedacht.

Er is nog veel werk aan de winkel.

We zitten al over de helft van onze repetities!

Niet de helft.

Wacht hoor.

SPELERS Jonas Baeke Sophia Bauer Stan Martens Gust Mestdach Lucie Plasschaert Semna Segal Jarne Van Loon Ferre Vuye TIBALDUS Hans Mortelmans Timeau De Keyser Simon De Winne

30.03.20 – 02.04.20 / 20:00 HET SLOT Zwarte Zaal

44

PUBLICATIES

ONRUST ONRUST

45

170 x 240 mm, 124 p.

KASK & het balanseer www.hetbalanseer.be

Kan een kunstvorm worden wat hij niet is? Kan het stripverhaal of de graphic novel bijvoorbeeld, in het fluïde tijdperk van onze ‘postmedium conditie’ (Rosalind Krauss), ontpoppen tot ‘iets anders’? Deze vraag voedde het ‘post-comics’ project dat aan KASK uitmondt in een reflectieve, onderzoekende publicatie. Daarnaast vindt een reeks workshops en lezingen plaats en een performance met en door betrokken kunstenaars. In het projectatelier ‘post-practices’ van de tweede en derde bachelor Grafisch Ontwerp

gaan de studenten na hoe ze hun eigen geijkte disciplines kunnen extrapoleren tot nieuwe objecten of onvoorziene, maar niettemin verbonden praktijken. Het gaat er zoals in post-comics niet om ‘iets ernaast’ te doen maar het ‘eigen ding’ door te denken en te verkennen voorbij zijn voor­ onderstelde limieten: een vorm van vervelling, zo je wil.

112 × 177 mm, 164 p ISBN 9789493146440 Art Paper Editions www.artpapereditions.org

In 2015 The Maarten Van Severen Foundation and KASK & Conservatorium decided to establish a chair with the aim of conveying the relevance and significance of Maarten Van Severen’s work for today’s designers. Every year a leading designer, whose work has an affinity with the work of Maarten Van Severen, will give a lecture and a masterclass. He or she will reflect on the common ground between their work and that of Maarten van Severen and on the qualities of his work in light of

the current design culture. The first editions were in the hands of Erwan Bouroullec, Alfredo Häberli and Aldo Bakker. Francesca Torzo was the chair holder for edition 2019. She gave a public lecture and a workshop for students, of which the results can be seen in the fourth MVS Cahier.

‘Mascottegalerij / Mascot Gallery’ is an overview of 84 textile cuddle toys, designed and made by children in a participative process during a series of days called ‘Bonte Zondagen’ at the house of culture De Warande, Turnhout (BE).

Artist Kristof Van Gestel developed a collective and participative workshop: starting from abstract shapes, formed by the Idiosyncratic Machine, another project initiated

by Van Gestel and later screen-printed, the kids could interpret their own Mascottes. With the help of

voluntary seamstresses the designs got a textile shape.

100 × 170 mm, 100 p ISBN 9789493146389 Art Paper Editions www.artpapereditions.org

POST-COMICS

De juridische en zakelijke kant van de muziekindustrie schrikt velen af.

Contracten, auteursrecht, licenties, kleine lettertjes … Meer dan ooit is de sector complex en ondoorgrondelijk. ‘Hier tekenen!’ brengt daar verandering in, door het binnenwerk van de iconische music biz te ontleden en te verhelderen. Dit ook digitaal toegankelijke naslagwerk koppelt de activiteiten van het maken, spelen en opnemen van muziek op een begrijpelijke manier aan relevante regelgeving en con­tractuele sjablonen. Daarmee

stelt de auteur artiesten in staat om bewuster om te gaan met de bedrijfsmatige aspecten van hun muziek. Hij levert daarnaast uitdagende aanzetten tot een frisse kijk op auteursrechten en naburige rechten, maar ook een beleidsvisie voor de toekomst van de muzieksector in Vlaanderen, Brussel en daarbuiten.

MVSC04 FRANCESCA TORZO

KRISTOF VAN GESTEL MASCOTTEGALERIJ MASCOT GALLERY

170 x 240 mm, 560 p ISBN 978 94 01462785 Academia Press

LUC GULINCK HIER TEKENEN! (En let niet op de kleine lettertjes …)

46

MASTER PROJECTEN IN DE GLAZEN GANG

ONRUST

47

EYE CONTACT 23.04.20 – 03.05.20 tekst Evie Ellen Lippens, Daniel Scott, Ezra Belgrado

In de tijd die men wil nemen om op te laden en het (oog)contact met de buitenwereld los te laten, ligt een hypnotisch potentieel verstopt. Onze hersenen vullen ontbrekende deeltjes van het beeld aan, wijzend op het universele feit dat elke persoon een blinde vlek heeft. Waar bevindt die zich?

De zoektocht naar de blinde vlek, waarbij het onvatbare zichtbaar en voelbaar wordt gemaakt, vindt plaats in de groepstentoonstelling EYE CONTACT. Masterstudenten Evie Ellen Lippens (fotografie), Daniel Scott (animatiefilm) en Ezra Belgrado (animatiefilm) stellen zich in MAP#111 de vraag: wanneer kijken we écht, wie kijkt er naar wie of wat, en waar en wanneer zijn we ‘blind’ voor wat we zien’.

dat de hersenen in staat zijn dingen voor ons in te vullen.

Blind Spot treedt in analogie met dit gegeven. Het is een zoektocht naar verschillende technieken en processen van beeldvorming, die aanspraak maken op de wonderlijke wisselwerking tussen kijken en verbeelden. Het beeld wordt omgevormd tot object waardoor het onvatbare zichtbaar of voelbaar wordt gemaakt. Hoe komen beelden zowel imaginair als fysiek tot stand en welke plaats heeft perceptie in de hedendaagse, visuele beleving van de wereld?

BLIND SPOT

tekst Evie Ellen Lippens

Blind Spot verwijst naar het universele feit dat elke persoon een blinde vlek heeft. Op deze plek ontbreken fotoreceptoren waardoor er geen visuele informatie wordt ontvangen. Hier zijn we in essentie blind, doch ervaren we dit niet zo.

Onze hersenen vullen het ontbrekende deeltje van het beeld aan door middel van de omringende informatie. Hiermee is ook bewezen

48

ONRUST

49

Evie Ellen Lippens, Blind Spot

50

ONRUST

51

52

VEERING 08.05.20 – 17.05.20 tekst Juan Duque

ONRUST

working together with the artist: “Bodies are moved by the orienta- Alexandra Colmenares Cossio, tions they have; rather, the orienta- Sana Ghobbeh, Jimena Kato, tions we have toward others shape Eric Peter, Juan Pablo Plazas the contours of space by affecting and Manon van den Eeden. relations of proximity and distance between bodies. Bodies are shaped by what is and is not brought near to them. We do not have to consciously exclude those things that are not on line.”1 1

Ahmed Sara Queer Phenomenology, Orientations, Objects, Others Introduction: Find your way. (Durham and London: Duke University press, 2006, p. 3)

VEERING is conceived as series of curatorial events, as an invi­ tation to question how to re-think our personal notion of horizon while deviating from the straight line in our daily routines.

We are connected and involved with the things around us. The physical and somatic aspect of our bodies are constantly being re-shaped through cultural agreements and negotiations.

Nowadays we are facing fast changes, social, environmental, geopolitical, economic and techno­ logical structures are rapidly rearranging ideas, practices and meanings of identity, resistance, togetherness, activism and artistic practices.

VEERING is a collective project by Juan Duque candidate to the postgraduate in Curatorial Studies at KASK & Conser­va­to­rium

53

54

ONRUST

55

Photograph of video projection, Familiar Strangers: Conversations on the near Future (Ch. 11) (2015-17) video, 13'09"

AG EN DA

56

APRIL 15.02.20 – 12.04.20

KIOSK GRATIS

Philippe Van Snick, Territorium, 2020.

Foto: Thomas Min

Phillipe Van Snick, Territorium

Wie Territorium betreedt, komt aller­eerst tegenover het gelijk­­namige werk te staan, “een staak op een brede voet”, zoals Philippe Van Snick (1946-2019) het even ele­ mentair als de vorm zelf beschreef.

De houten staander is exact even groot als de man die het maakte.

Met zijn 1,83 meter markeert het plaatsen. Territorium, de titel en het titelwerk, markeerde meer­ maals een punt in zijn praktijk.

Zijn tentoon­stelling in 2000 in het SMAK droeg bijvoorbeeld dezelfde titel en ook daar nam een van zijn verticale staanders een standpunt in. Twintig jaar later bakent hij met Territorium opnieuw een ruimte af in Gent voor een tentoonstelling die tevens als een hommage, een samenwerking én een synthese van zijn werk gelezen kan worden.

Een eerbetoon dus, aan de zopas overleden kunstenaar wiens oeuvre een belangrijke bijdrage leverde aan de artistieke ontwikkeling in België. De tentoonstelling groeide vanuit een dichte dialoog met de kunstenaar, zijn familie, Wim Waelput, curator en directeur van KIOSK, en de studenten installatie van KASK & Conser­ vatorium die voor de uitvoering zorgden onder begeleiding van docent en voormalig student van Van Snick, Gert Robijns.

Het betrekken van studenten gebeurde op expliciete vraag van Van Snick. EXPO ma – vr: 14:00-18:00 za – zo: 11:00-18:00

ontpoppen tot ‘iets anders’?

Deze vraag voedde het ‘post-comics’ project dat aan KASK uitmondt in een reflectieve, onderzoekende publicatie, een tentoonstelling, een projectatelier met de tweede en derde bachelor Grafisch Ont­werp, lezingen en een performance met en door betrokken kunstenaars. We tonen dit alles in de BOEKS Gaanderij, in de 1M3, in de Kunstenbibliotheek en het daaraan verbonden Cellarium.

BOEKS nodigde alumna Linh Dong uit om de praktijken die aan bod komen in de “Post-Comics” publicatie ruimtelijk samen te brengen in de gaanderij die naar de bibliotheek leidt. Ze verenigt de signaturen van zeven kunstenaarspraktijken in één op maat gemaakte installatie. Tientallen tekens staan op zichzelf, als zwarte schrifturen op witte muren, dragen slechts hier en daar een kleur, of vormen velden en roepen uiteindelijk één grafisch landschap op. EXPO ma – wo: 09:00-18:00 do: 09:00-22:00 vr: 09:00-16:00

30.03.30 – 02.04.20

ZWARTE ZAAL

€5/€3/GRATIS

Het Slot (drama project Ba3 studenten o.l.v. Tibaldus)

BOEKS 06: Post-Comics

Kan een kunstvorm worden wat hij niet is? Kan het stripverhaal of de graphic novel bijvoorbeeld, in het fluïde tijdperk van onze ‘post­­ medium conditie’ (Rosalind Krauss),

57

MIRY CONCERTZAAL

WO 01.04.20 20:30 Kinoclub #19: Mommy (Xavier Dolan, 2014, 140') KASKCINEMA €5/€3 Draai het volume harder en zet je keel open, Kinoautomat heft je naar emotionele hoogtes met hartstochtelijke hitjes en andere popgeneugten. Met Mommy leverde Xavier Dolan een eigenzinnig coming-ofage drama af dat mikt naar hart en oren. Na een periode van afwezigheid probeert alleenstaande moeder Diane zich opnieuw over haar probleemkind Steve te ontfermen.

Haar nieuw ondernomen pogingen tot opvoeden verlopen echter allesbehalve vlot en testen de limieten van kinderlijk vertrouwen en ouderlijke liefde. Gastpreker Ben De Smet laat luidkeels zijn liefde voor popmuziek in film horen met een in- en uitleiding die het belang van muzieksequenties benadrukt. FILM

DO 02.04.20

Franz Kafka’s roman Het Slot bleef onvoltooid. Zijn vriend Max Brod voorzag het van een slot. Dramaturg Jona Hoek maakte er een toneel­ bewerking van. Theatergezelschap Tibaldus stelde de tekst voor als dramaproject. De derde bachelors zeiden ‘ja’ en tekenden voor het spel. De flauwe woordspeling (zie hoger) is dan weer op conto van de redactie. Voorstell(ing)en telkens om 20:00. DRAMA

27.03.20 – 30.04.20 WO 01.04.20

BOEKS GRATIS (GAANDERIJ KUNSTENBIBLIOTHEEK)

idee dat authenticiteit slechts te bereiken is middels een minutieuze reconstructie van het toenmalige klankbeeld. Schmelzer is het daar­ mee oneens. Hij vat de vertaalslag naar vandaag veel breder op. Aan de hand van Adorno's opvatting over kunstwerken als ‘flessenpost uit verleden’ pleit Schmelzer voor een niet-lineaire omgang met ‘erfgoed’. LEZING

20:00

Björn Schmelzer – Oude kunst als flessenpost: tegen de canonisering

Björn Schmelzer en zijn ensemble Graindelavoix hebben de laatste vijftien jaar een heel eigen positie ingenomen in het veld van de ‘oude muziek’, wars van het dominante model van de historische uitvoeringspraktijk. Die huldigt namelijk de

19:00

KIOSK GRATIS

Filmvertoning van It takes a village

Territorium in opbouw, 2020.

Foto: Leontien Allemeersch

AGENDA

PERIFERIE is een reeks nocturnes waarbij KIOSK een aantal mensen uitnodigt die dicht bij Philippe Van Snick, alsook bij de totstandkoming van de tentoonstelling ‘Territorium’ stonden. Aan de hand van de reeks nocturnes zoeken we op wat er in de periferie van Van Snicks ‘Territorium’ ligt. We lichten het proces van de totstandkoming van de tentoon­stelling, alsook het oeuvre uit. De persoonlijke verbintenissen, dialogen en samen­ werkingen die belangrijk waren voor Van Snick krijgen hierbij een plaats.

Deze avond geven we het woord aan

DO 02.04.20

(in het kader van Post-Comics) PERFORMANCE

KASKlezing Heiny Srour

Graindelavoix

GLAZEN GANG

GRATIS

MAP #110: Jonas Beerts & Jonas Van der Haegen, Centaur

EXPO

ma – do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za – zo: 11:00-18:00 (11 & 12.04 via ingang KIOSK)

MA 03.04.20

20:00

MIRY CONCERTZAAL €20/€15/€5/GRATIS

Heiny Srour (1945, Beiroet) studeerde sociologie aan de American University in Beiroet en studeerde vervolgens sociale antropologie aan de Sorbonne in Parijs, waar ze student was van de marxistische socioloog Maxime Rodinson en van de antropoloog-filmmaker Jean Rouch. FILMLEZING

02.04.20 – 03.04.20

KASKCINEMA

Courtisane Festival

Op donderdag 2 en vrijdag 3 april neemt het Courtisane festival zijn intrek in KASKcinema. Artists in Focus zijn experimentele filmmaakster Lis Rhodes, die werkt met de dominante narratieven en machtsstructuren van taal, en multidisciplinaire kunstenaar Kevin Jerome Everson, die de levens van AfroAmerikaanse arbeiders in zijn werk portretteert. Meer informatie over het programma vind je op www.courtisane.be. FESTIVAL

VR 03.04.20

15:00

BOEKS GRATIS (GAANDERIJ KUNSTENBIBLIOTHEEK)

Perfomance door Olivier Deprez

20:00

MIRY CONCERTZAAL

€20/€15/€5/ G RATIS

03.04.20 – 19.04.20 OPENING 02.04.20 / 19:00 20:00

KASKCINEMA GRATIS

Met de oren ook trouwens, maar daar heeft dan weer niemand moeite mee. CONCERT

DI 07.04.20

Olivier Deprez, WREK

de betrokken studenten en hun begeleidend docent Gert Robijns (zelf oud-student van Van Snick) om hun verbintenis uit te lichten.

Het monumentale, centrale werk ‘Dorp’ werd uitgevoerd door een groep van 14 studenten, Laura Van Snick en Thomas Ost. Terwijl de studenten een week lang schilderden, in overleg gingen en het geheel tot een goed einde brachten, maakte Sem Roels een fotoreportage en Daniel Binnekamp een film.

De camera draaide vanaf het eerste bezoek aan het atelier van Philippe Van Snick in Brussel tot het aan­ brengen van de laatste verfretouches. De uiteindelijke filmmontage zal temidden van de tentoonstelling vertoond worden, gevolgd door een gesprek met de studenten en Gert Robijns.

Down the Rabbit Hole

Schmelzer en Graindelavoix brengen een eigenzinnige interpretatie van één van de meest aangrijpende en spectaculaire repertoires voor de Goede Week, de Tenebrae Responsoria van de haast waanzinnige Napolitaanse componist Carlo Gesualdo. Algemeen wordt aangenomen dat zijn werk posthuum in de vergetelheid raakte omdat het niet echt paste in het nieuwe barokke idioom.Niets is echter minder waar. In de 17de eeuw leefde zijn werk door, weliswaar ondergronds, bij Constantijn Huygens in Nederland en bij Heinrich Schütz in Duitsland.

Björn Schmelzer en Graindelavoix toetsen deze hypothese aan een selectie uit Gesualdo’s Responsoria in dialoog en confrontatie met gelijkaardige composities uit twee beroemde Duitse zeventiende-eeuwse motettenbundels, die onder andere door Bach in Leipzig werden gebruik: Het Florilegium Portense (1618-21) en het Promptuarium Musicum (1611-13).Met dit concert vier Grandelavoix in meer dan één adem ook meteen de langverwachte CD-release van zijn Gesualdotrilogie.

CONCERT

ZA 18.04.20

MIRY CONCERTZAAL

Toonmoment SOV-young

Collectief Down the Rabbit Hole presenteert: Screening, een voor­­ stelling waarin visuele en auditieve elementen op geheel eigenwijze manier vervlecht raken. Alexander Schuberts Hello begint als youtube-tutorial voor performers en ein­digt als symfonische game. Rama Gottfried’s handgemaakte poppen worden niet door de hand maar door het oog van de camera tot leven gewekt. Over ogen ge­sproken, wist u trouwens dat de mens maar liefst zeven miljoen kleuren kan onderscheiden. Met rood, groen en blauw houdt Matthias Kranebitter onze trich­romatische kijkers helemaal voor de gek, terwijl Frédéric Verrières ons stap voor stap door een cinematografische sequens loodst, waarbij beeld, beweging en geluid opgaan in een complexe assemblage. Kortom, knipperen met de ogen wordt bij deze voorstelling sterk ontraden.

20:00

GRATIS

KASK & Conservatorium slaat dit jaar opnieuw de handen in elkaar met Symfonieorkest Vlaanderen in het kader van SOV Young. Jongeren tussen 14 en 20 jaar krijgen hiermee de kans om te musiceren op hoog niveau onder leiding van musici van Symfonieorkest Vlaanderen en docenten van het conservatorium.

Op het programma staat een ijzeren repertoire mét een hedendaags twist. De artistieke leiding is in handen van Martijn Dendievel, assistent-dirigent bij Symfonie­ orkest Vlaanderen. CONCERT

DI 21.04.20

20:00

CIRQUE GRATIS

Keynotes: Saar Meganck

Dhooge en Meganck architectuur werd opgericht in 2015 maar hun expertise gaat veel verder terug in de tijd. David en Saar leerden

58

WO 22.04.20

AGENDA

20:00

MIRY CONCERTZAAL €20/€15/€5/GRATIS

Nemø ensemble (Young Artist In Residence)

elkaar kennen op de Universiteit Gent, waar ze beiden afstudeerden als burgerlijk ingenieur architect (2000-2002). Saar werkte eerst bij Prof. Dr .Ir.- Arch. Firmin Mees.

Zij begon als eerste in 2006 fulltime aan de uitbouw van het eigen bureau. Als partners in het leven, maar ook in architectuur, staan David en Saar persoonlijk garant voor hun bureau. Het werk van Dhooge & Meganck wordt nationaal en internationaal gewaardeerd.

De beelden en de beschrijving van het ontwerpproces voor de ‘mosterdfabriek’ zijn wereldwijd gepubliceerd. De projecten zoeken telkens bewust iets meer op. Weg van platgetreden paden, maar zonder zweverigheid. Ambitieus, poëtisch én realistisch met de voeten op de grond. LEZING

DI 21.04.20

20:30

KASKCINEMA €5/€3

Film-Plateau: Lili Marleen (Rainer Werner Fassbinder, 1981, 120')

MIRY zet in op jong talent en wil net afgestudeerde muzikanten professionele podiumkansen bieden. Naast de reguliere concerten biedt MIRY ook een meerjarige ‘Young Artist In Residence’ aan. Noem het een incubatieperiode die de jonge artiest toelaat zich in alle vrijheid te ont­wikkelen. Een plek waar geëxperimenteerd en ontwikkeld kan worden en waarbij het proces belangrijker is dan het eindresultaat.

Naast de in Vlaanderen talrijke gevestigde formaties heeft het hedendaagse muzieklandschap ook steeds een levendige en creatieve experimentele underground-scene nodig waar ruimte is om alles opnieuw uit te vinden, spannende muzikale allianties aan te gaan, de verbeelding de vrije loop te laten, verfrissende kruisbestuivingen op te zoeken. CONCERT

WO 22.04.20

20:30

KASKCINEMA €5/€3

vijftig uitzonderlijke muzikale talenten uit binnen- en buitenland om hen verder op te leiden en hun integratie in het professionele circuit te bevorderen. Deelname aan de Koningin Elisabethwedstrijd kan daarbij beslist helpen. Deze editie zullen drie pianisten uit de kapel naar het welbevinden dingen van voorzitter Gilles Ledure’s eminente jury. Bij wijze van voorbereiding op hun deelname aan de Koningin Elisabethwedstrijd spelen zij hun repertoire in onze eigenste MIRY Concertzaal. Met een beetje geluk ziet u de winnaar misschien wel een kleine maand vroeger aan het werk dan de doorluchtige Marlène de Wouters. Neen, gedistingeerder wordt het niet. CONCERT

23.04.20 – 26.04.20

S18 NIEUWEVAART €5/€3/GRATIS

Drama project Ba3 studenten o.l.v. Marijke Pinoy

Het derde bachelorjaar van een dramastudent omvat drie dramaprojecten.Hij of zij werkt mee aan twee middellange dramaprojecten die gerealiseerd worden onder begeleiding van een regisseur of coach.

Het functioneren binnen een team, waarbij de eigen competenties en inzichten een onmisbaar onderdeel zijn van het resultaat, is een belang­ rijk onderdeel van het werk- en leerproces. Voorstell(ing)en telkens om 20:00. DRAMA

Please Release Me: Tigers Are Not Afraid (Issa López, 2017, 83') DO 23.04.20

Lili Marleen staat niet enkel bekend als het gevierde lied uit 1939, maar ook als een melodrama zoals enkel R. W. Fassbinder ze kon maken.

Deze adaptatie van een semiautobiografische roman van Lale Andersen – die als Duitse singersongwriter bekend werd met het bewuste lied – gaat over de verboden liefde tussen de Duitse cabaret-zangeres Willie (Hanna Schygulla) en de Zwitsers-joodse componist Robert (Giancarlo Giannini). Een niet onbelangrijk detail is dat deze romance zich afspeelt tijdens de Tweede Wereld­ oorlog, met als klap op de vuurpijl dat Willie’s werk warm wordt onthaald in nazi-kringen, terwijl Robert een actief lid is van een verzetsgroep. FILM

59

Tigers Are Not Afraid (of: Vuelven) is een hartverscheurend mooi en tragisch donker sprookje, waarin de tienjarige Estrella drie wensen krijgt om haar te helpen overleven te midden van het drugsgeweld in Mexico. Met de hulp van een bende straatschoffies en haar eigen gecreëerde fantasiewereld gaat zij de confrontatie aan met de drugsbende die zoveel kinderen wees maakt. FILM

20:00

CIRQUE GRATIS

KASKlezing Amy Franceschini (Futurefarmers)

i.s.m. MOOOV en Focus Knack

DO 23.04.20

20:00

MIRY CONCERTZAAL €20/€15/€5/GRATIS

Pianisten uit de Muziekkapel Koningin Elisabeth

De Muziekkapel Koningin Elisabeth, gevestigd in de modernistische hermitage nabij het Zoniënwoud, is al sinds 1939 een broedplek voor jong talent. Jaarlijks ontvangt ze

Amy Franceschini is een van de oprichters van Futurefarmers, een groep kunstenaars, ontwerpers, boeren en architecten die een gemeenschappelijke interesse hebben in het creëren van participatieve structuren die ons culturele kompas herijken. Hun werk maakt gebruik van verschillende media om situaties te creëren waarbij gebruikelijke mechanismen uit

elkaar worden gehaald: overheidsbeleid, stadsplanning, onderwijs­ programma's en plannen voor het openbaar vervoer. LEZING

DO 23.04.20

20:30

KASKCINEMA €5/€3

24.04.20–26.04.20 OPENING

23.04.20 / 18:00 ZWARTE ZAAL

MURMUR

GRATIS

Het horrorgenre is een excellente graadmeter om naar de specifieke angsten van een cultuur te peilen, maar ook naar de positie van de zwarte man in de maatschappij, zo blijkt. Van verwaarloosbare dienaar tot bron van alle kwaad, van blaxploitation tot proactieve held: de African-Americans hebben in verschillende episodes van de Amerikaanse horror-filmgeschiedenis verschillende rollen toebedeeld gekregen. Op die manier toont filmgeschiedenis iets over een ander soort geschiedenis. FILM i.s.m. Razor Reel Flanders Film Festival

DO 23.04.20

22:30

KASKCINEMA €5/€3

Horror Noire: Candyman (Bernard Rose, 1992, 99')

Tijdens de research voor haar scriptie over stadslegendes stoot studente Helen Lyne (Virginia Madsen) op het angstaanjagende verhaal van Candyman (Tony Todd).

Vijf keer zijn naam luidop voor de spiegel zeggen zou volstaan om de wraakzuchtige geest op te roepen.

Terwijl haar onderzoek haar leidt naar de donkere steegjes van Chicago, leert Helen dat sommige legendes best met rust worden gelaten. Onder de vakkundige regie van Bernard Rose en begeleid door een voortreffelijke soundtrack van componist Philip Glass, brengt Candyman op ingenieuze wijze Clive Barker's kortverhaal The Forbidden tot leven. FILM i.s.m. Razor Reel Flanders Film Festival

GRATIS

MAP #111: Evie Ellen Lippens, Ezra Belgrado, Daniel Scott – Eye Contact

© Lise Sysmans

Horror Noire: A History of Black Horror (Xavier Burgin, 2019, 90')

GLAZEN GANG

MURMUR presenteert tien jonge kunstenaars wiens werk voor het eerst vanachter de veilige muren van het atelier wordt gehaald.

Ze ondervragen hierbij vooral de site-specifieke maar ook de mentale context van de kunstenaarspraktijk en hoe deze het werk beïnvloedt.

Het is dan ook onvermijdelijk dat ze bij hun verhuis worden geconfronteerd met de aard van de drager in de schilderkunst. Murmelend, muren verslepend en kwasten bij de hand, sporen we kortstondige oplossingen na. In dialoog met elkaar zowel als met de Zwarte Zaal beogen we de meest of de minst gewenste ordening. Het labeuren in groep legt zijn focus op het geruis dat ontstaat, eerder dan op het leveren van een eindproduct. Ruis als storing en willekeur binnen het proces vragen van ons een groot vermogen om te anticiperen en tactisch te werk te gaan. Daarbij slaat murmuration ook op het zwermen van vogels in bepaalde vormen bij het vliegen.

Deze metafoor omvat zowel de berekendheid die nodig is bij het aanvoelen van ruimte en elkaar als de tijdelijkheid van ons in situ project, die schijnbaar solide wordt door het monumentale spel van de muren.

Deelnemende studenten derde bachelor schilderkunst KASK: Eloïse Baele, Emilia Defoort, Elisabeth De Vestele, Maia Liu, Marie Michielsens, Lise Sysmans, Thomas Van Cauwenberghe, Lynn Vanden Bossche, Yorick Van de Walle, Rik Vonckx. EXPO vr: 11:00-18:00 + 20:00-22:30 za – zo: 11:00-18:00

24.04.20 – 03.05.20 OPENING 23.04.20 / 18:00

In de tijd willen nemen om op te laden en het (oog)contact met de buitenwereld loslaten ligt een hypnotisch potentieel verstopt.

Onze hersenen vullen ontbrekende deeltjes van het beeld aan, wijzend op het universele feit dat elke persoon een blinde vlek heeft.

Waar bevindt die zich? De zoek­ tocht naar de blinde vlek, waarbij het onvatbare zichtbaar en voelbaar wordt gemaakt, vindt plaats in de groepstentoonstelling EYE CONTACT. Masterstudenten Evie Ellen Lippens (fotografie), Daniel Scott (animatiefilm) en Ezra Belgrado (animatiefilm) stellen zich in MAP#111 de vraag: wanneer kijken we écht, wie kijkt er naar wie of wat, en waar en wanneer zijn we ‘blind’ voor wat we zien’. EXPO ma – do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za – zo: 11:00-18:00 (via ingang KIOSK)

25.04.20 – 12.06.20 OPENING

24.04.20 / 20:00

KIOSK GRATIS

Heide Hinrichs, Inscriptions

De in Brussel wonende Duitse kunstenaar Heide Hinrichs (1976) vult de ruimtes van KIOSK met een honderdtal tekeningen en de aanpalende zijruimte met enkele sculpturen. Haar tekeningen en sculpturen vormen een persoonlijk onderzoek naar zowel de materiële verschijning van het object als haar mogelijke geschiedenis en betekenis.

60

In 2008 startte Hinrichs het collaboratieve onderzoeksproject ‘Second Shelf’ op. Het trok het aankoopproces van een specifiek aantal publicaties van vrouwelijke, nonbinaire, queer en anderskleurige kunstenaars bij meerdere bibliotheken en eductieve instellingen op nationaal en internationaal niveau op gang. Onder de titel ‘Inscriptions’ werkt Hinrichs sinds 2006 aan een doorlopende reeks tekeningen waarbij ze vertrekt van tekeningen van andere kunstenaars die onder andere ook deel uitmaken van “Second Shelf”, zoals Anni Albers, Lutz Bacher, Silvia Bächli, Louise Bourgeois, Andrea Büttner, Ulises Carrión, Hanne Darboven, Mirtha Dermisache, Ulrike Grossarth, Eva Hesse, Hilma af Klint, Emma Kunz, Lee Lozano, Agnes Martin, Ana Mendieta, Ree Morton, Meret Oppenheim, Lygia Pape, Lily van der Stokker, Paul Thek, Cecilia Vicuña, Annette Weisser en Rachel Whiteread.

Het kijken naar het werk van een andere kunstenaar gaat vooraf aan de hertekening. Met de reeks ‘inscripties’ schrijft ze zichzelf herhaaldelijk in in andere kunstenaarspraktijken. Hierdoor ontstaat een stille, maar in haar veelheid tegelijkertijd ook een drukke dia­loog. Heide laat zich in de ruimte omringen door Agnes, Ana, Andrea, Annette, Anni en vele anderen. EXPO ma – vr: 14:00-18:00 za – zo: 11:00-18:00

ZA 25.04.20

12:00

GENT GRATIS

KANON kunstenfestival

KANON is een gratis kunstenfestival voor iedereen. We zijn een diverse groep studenten, kunstenaars en mensen uit de cultuursector en op zaterdag 29 februari 2020 willen we een explosie aan cultuur op de Gentse straten loslaten. Onze open call heeft geleid tot vele

61

MA 27.04.20

20:00

MIRY CONCERTZAAL €20/€15/€5/GRATIS

GAME

Het huisensemble voor hedendaagse muziek van KASK & Conser­vatorium GAME brengt twee spectrale monumenten uit de moderne muziekgeschiedenis. Gérard Grisey, hoe berekend ook in zijn schriftuur, vergeleek zijn Talea in een lyrische bui met een machine, waar wilde bloemen en zotte kruiden op parasiteren om de mechanische dwangmaat te overwoekeren met onverwachte kleuren. Zijn Italiaanse collega Fausto Romitelli droomde met An Index of Metals van een futuristische ‘totale podiumkunst’.

De virtuoze, elektrische en psychedelische orkestratie produceert een eindeloos palet aan akoestische illusies, barokke versieringen en wazige contouren. Een audiovisueel gedicht van ijzer en chroom dat de onderdompeling in de materie bezingt, getuigend van een intense melancholie, als een eeuwigdurende gnostische klaagzang voor de val der zielen. CONCERT

DI 28.04.20

20:30

KASKcinema €5/€3

Film-Plateau: Le Silence de la Mer (Jean-Pierre Melville, 1949, 86')

Wereldoorlog II. De Duitse officier Werner von Ebrennac wordt ingekwartierd in een Frans dorpje, bij een oude man en zijn nichtje. De Duitser praat honderduit over kunst, filosofie en het verbond tussen het Franse en Duitse volk. Hij botst evenwel op een muur van zwijgzaamheid, de enige vorm van verzet waarover nonkel en nicht beschikken. Hun stilte geeft vrij spel aan andere geluiden, zoals het tikken van de klok en het ruisen van de zee uit de titel. FILM

WO 29.04.20 ZWARTE ZAAL

Fotoveiling

GRATIS

Het is weer zover, de masters fotografie nodigen u graag uit voor de jaarlijkse veiling! De hoogste

AGENDA bieders maken kans op een mooi werk van afstuderend talent. De voorbije edities ging er al werk van onder meer Max Pinckers, Tom Callemin, Frederik Buyckx, Bieke Depoorter en Titus Simoens onder de hamer en dit voor bescheiden prijzen. Kennismaking met en de ondersteuning van opkomende talenten staan centraal. De opbrengst gaat integraal naar de kunstenaars. Er zal ook werk van de derde bachelor fotografie te koop zijn op een stille veiling.

En zoals gewoonlijk, voor, tijdens en na de veiling kan u genieten van hapjes en drankjes. De identiteit van de veilingmeester blijft vooralsnog een verrassing! VEILING

WO 29.04.20

20:30

KASKCINEMA €5/€3

KASKcinema COMES OUT

De meeste LGBTQ’ers hebben ze wel. Herinneringen aan films of tv-series, videoclips of liedjes die iets lieten zien van een wereld buiten de kast. Specifieke momenten op televisie of in de cinema die een onverwachte opwinding gaven, een perspectief, een relativering, een toekomstbeeld. Momenten die misschien gepaard gingen met angst of schaamte, die plaatsvonden in vervelende sociale contexten.

Maar altijd momenten die een lotsbestemming in zich leken te dragen en daarom in het persoonlijke verhaal zijn blijven haperen.

Vanavond delen we deze getuigenissen en deze fragmenten met elkaar.

FILM EVENEMENT

DO 30.04.2020 19:00 KUNSTENBIBLIOTHEEK GRATIS

Finissage BOEKS 06 & Opening Post-Comics / Post-Practices

Jochen Gerner, Abstraction, 2011 Tom Lambeens, FrontBack, 2009

Heide Hinrichs, MD 2, 2019

enthousiaste projectvoorstellen en vormt een steeds groeiende gemeenschap van deelnemers.

Wij zijn kunstenaars, performers, muzikanten, schilders, architecten, grafici, dansers, acteurs, beeldende vormgevers, designers, kunstwetenschappers, filosofen, schrijvers etc. en wij nodigen u uit op een culturele ontdekkingstocht.Kanon festival zal plaatsnemen op verschillende locaties in het stadscentrum van Gent van 12:00 tot 00:00. FESTIVAL

Het aan KASK opgestarte ‘postcomics’ onderzoeksproject stelt zichzelf de vraag of een kunstvorm kan worden wat hij niet is: “Kan het stripverhaal of de graphic novel bijvoorbeeld, in het fluïde tijdperk van onze ‘postmedium conditie’

DO 30.04.20

DI 05.05.20 20:30 KASKCINEMA €5/€3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

DO 06.05.20 KASKlezing Jonas Staal

20:00

Leen Voet (°1971, België) woont en werkt in Brussel. “In her recent works Leen Voet suspends the question of what to paint repeatedly in favor of ‘found’ visual and literary sources or ‘given’ imagery (literal pictures, or re-imagined illustrations with reference to texts) she converts into her own paintings, drawings and other media, these works evidently being in their own right.” (HansJürgen Hafner, 2016) LEZING

DO 30.04.20

Post-Comics / Post-Practices

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

Volgend op de tentoonstelling Post-Comics in BOEKS stellen bachelorstudenten grafisch ontwerp, grafiek en illustratie een eigen luik binnen deze context voor. EXPO

DO 30.04.20

Jonas Staal is beeldend kunstenaar.

In zijn werk onderzoekt Staal de relatie tussen kunst, democratie en propaganda. Wat is de betekenis van de staat in de 21ste eeuw, aan welke regels en wetmatigheden houden zij zich, of juist niet, en op welke manier kan kunst dienen om deze mechanismen te ontmaskeren en te veranderen? Hoe domineren oude staten de wereld en is er ruimte voor alternatieve emancipatorische bestuursvormen? LEZING

19:00 WO 06.05.20

KUNSTENBIBLIOTHEEK GRATIS

20:00

CIRQUE GRATIS

CIRQUE GRATIS

KASKlezing Leen Voet

20:30

KASKCINEMA €5/€3

Seuls: La fugue de Suzanne (Jean-Marie Buchet, 1974, 125')

Op de zesde Seuls-filmavond tonen we in samenwerking met Sabzian een digitale versie van Jean-Marie Buchets La fugue de Suzanne die gebaseerd is op de enige nog bestaande pelliculeversie van de film. La fugue de Suzanne is een zeldzaam juweeltje uit de Belgische filmgeschiedenis. De film werd door de regisseur zelf gefinancierd en brengt een absurdistische werkelijkheid tot stand door middel van minimale filmgebaren. FILM

Photograph of video projection, Familiar Strangers: Conversations on the near Future (Ch. 11) (2015-17) video, 13'09"

MEI

The MIT Press, Propaganda Art in the 21st Century (2019)

(Rosalind Krauss), ontpoppen tot ‘iets anders’?” Een afgeleide vorm daarvan is het projectatelier ‘post-practices’ dat met de bachelorstudenten Grafisch Ontwerp, Grafiek en Illustratie opgestart werd. Ze gaan daar na hoe ze hun eigen geijkte disciplines kunnen extrapoleren tot nieuwe objecten of onvoorziene, maar niettemin verbonden praktijken. Het gaat er zoals in post-comics niet om ‘iets ernaast’ te doen maar het ‘eigen ding’ door te denken en te verkennen voorbij zijn vooronder­ stelde limieten: een vorm van vervelling. We tonen het werk van de studenten in de Cellarium van de bibliotheek en bewandelen daarbij nog eens voor een laatste keer het door Linh Dong uitge­ tekende ‘post-comics’ land­ schap in de gaanderij. EXPO

FILM

DO 07.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

08.05.20 – 17.05.20 OPENING

07.05.20 / 19:00 GLAZEN GANG

MAP #112: Jean Duque, VEERING

GRATIS

VEERING is conceived as series of curatorial events, as an invitation to question how to re-think our personal notion of horizon while deviating from the straight line in our daily routines.

We are connected and involved with the things around us.

The physical and somatic aspect of our bodies are constantly being

re-shaped through cultural agreements and negotiations. Nowa­ days we are facing fast changes, social, environmental, geopolitical, eco­no­mic and technological structures are rapidly rearranging ideas, practices and meanings of identity, resistance, togetherness, activism and artistic practices.

VEERING is a collective project

by Juan Duque candidate to the postgraduate in Curatorial Studies 2019/2020 at KASK working together with the artist: Alexandra Colmenares Cossio, Sana Ghobbeh, Jimena Kato, Eric Peter, Juan Pablo Plazas and Manon van den Eeden. EXPO ma – do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za –zo: 11:00-18:00 (via ingang KIOSK)

DI 12.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

WO 13.05.20

KASTEEL VAN LOPPEM GRATIS

Estate Landscapes

‘Estate Landscapes’ verkent het belang van historische landgoederen voor de ontwikkeling van het land­ schap en de ruimere regio en vice versa. Via sprekers, debatten en break-out sessies gaan we in op de toekomst van deze domeinen en verkennen we hoe het erfgoed en ruimtelijk beleid hieraan kan bijdragen. Na een introductielezing zullen sprekers zoals John Dixon Hunt (Engels landschapshistoricus) en Ignace Schops (bezieler van het Nationaal park Hoge Kempen) ingaan op de verschillende facetten van de relatie tussen de domeinen en het ruimere gebied. Wat betekent deze relatie voor de ontwerper, welk ruimtelijk, economisch en sociaal potentieel brengt deze relatie met zich mee en waarom is een variatie aan private en publieke eigenaren hierin belangrijk? Daarnaast zijn er onder meer sessies rond de toekomst van erfgoedbeleid – en financiering, het herbestemmings­beleid, de sociale rol van een domein, de toeristische meerwaarde die deze domeinen generen alsook hun potentiële rol in gebieds­ontwikkeling. SYMPOSIUM

62

WO 13.05.20

20:30

AGENDA

& Ada Güvenir, Pink Eyed

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

LOCATIES

FILM

DO 14.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

15.05.20–07.06.20 OPENING

14.05.20 / 19:00 © Ada Güvenir

ZWARTE ZAAL

From scratch to scratch

“There was a time quand les vlaamse meesters were all over the place. Surprise! Ils sont tous still here, les flamands primitifs or les primitifs flamands, we don’t know anymore. The point is: ça ne suffira pas de look at verdoyant landscapes, mooie vrouwen, long blond hairs and cute sacrificed lammetjes? Heureusement we stop niet thinking, questioning, de faire la fête. We party même quand people say we do not work hard enough, we zijn niet productief genoeg, il y a beaucoup de dingen te zeggen encore.

We are breaking free from our masters, on ne veut pas de rules, canons, beauty standards, well written subsidiedossiers to actually fund 2% of the work. Prenons des chaises, our voices, onze ontevredenheid, and sit around the table.” EXPO di – vr: 14:00-18:00 za – zo: 11:00-18:00

DI 19.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Pink eyed is wat pech hebben. Het geïnfecteerd oog zal je niet helpen om alles rooskleurig te zien. Een oplossing zoeken of mogelijkheden op tafel gooien, is wat we zowat voor ogen hebben. Je gaat er niet langs kunnen kijken, de humor en tegelijk het tederen van het roze. Met illustraties, een animatie film van Ada en een installatie van Lara zal het MAP een plek zijn waar het alledaagse zich anders gaat voor doen. EXPO ma – do: 08:00-22:00 vr: 08:00-18:00 za – zo: 11:00-18:00 (via ingang KIOSK)

DO 21.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

DI 26.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

WO 20.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

WO 27.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

21.05.20 – 31.05.20 OPENING

20.05.20 / 19:00 GLAZEN GANG

GRATIS

MAP #113: Lara Manganiello

63

DO 28.05.20

20:30

KASKCINEMA €5/3

Film

Voor meer info zie kaskcinema.be.

FILM

CIRQUE Louis Pasteurlaan 2, Gent GAANDERIJ KUNSTENBIBLIOTHEEK Godshuizenlaan 2A, Gent GLAZEN GANG Louis Pasteurlaan 2, Gent KASKCINEMA Godshuizenlaan 4, Gent KASTEEL VAN LOPPEM Steenbrugsestraat 26, Zedelgem-Loppem KIOSK Louis Pasteurlaan 2, Gent KUNSTENBIBLIOTHEEK Godshuizenlaan 2A, Gent MIRY CONCERTZAAL Biezekapelstraat 9, Gent S18 Nieuwe Vaart 118B, Gent HET PAVILJOEN Louis Pasteurlaan 2, Gent ZWARTE ZAAL Louis Pasteurlaan 2, Gent

BEZOEK ONS INFODAGEN zaterdag 27 juni 2020 van 09:30 tot 12:30 zaterdag 5 september 2020 van 09:30 tot 12:30

OPENDEURDAG zondag 26 april 2020 van 10:00 tot 17:00

CONSERVATORIUM LIVE!

zondag 26 april 2020 van 10:00 tot 17:00 BACHELOR- EN MASTER OPLEIDINGEN

WWW.SCHOOLOFARTSGENT.BE

Landschaps- en tuinarchitectuur Interieurvormgeving Digital Design and Development (Devine) Audiovisuele kunsten Animatiefilm Film Drama Muziek

Uitvoerende muziek Klassieke muziek Jazz/pop

Scheppende muziek Compositie Muziekproductie Instrumentenbouw Muziektheorie/schriftuur Beeldende kunsten

Vrije kunsten Beeldhouwkunst Installatie Mediakunst Schilderkunst Tekenkunst Performance Fotografie

Autonome vormgeving

Grafisch ontwerp Grafiek Illustratie Grafische vormgeving Textielontwerp Mode Educatieve master in audiovisuele en beeldende kunsten Educatieve master in muziek en podiumkunsten English master in drama, music, visual and audiovisual arts VOORTGEZETTE OPLEIDINGEN Doctoraat in de kunsten (ism UGent) Bachelor-na-bachelor Landschapsontwikkeling Master-na-master Hedendaagse Muziek International Master in Composition for Screen (InMICS) POSTGRADUATEN Curatorial studies Digital storytelling European postgraduate in arts in sound (EPAS) Soloist classical music Musical performance practice

64

VU: LARS KWAKKENBOS JOZEF KLUYSKENSSTRAAT 2 9000 GENT

Open Deur ZO 26 APRIL

10—17H

SCHOOLOFARTSGENT.BE