19 MEDICINA BRASIL. LIB. I. Addo quod intolerabilis ille solis verticalis percussus, adexustum & totridum littus (quod non raro plantas pedum viatoribus comburit) oculorum aciem vehementer obfuscet & debilitet , ufque adeo, ut sine specillis viridibus vix tutum sit, meridiano tempore, apertis oculis , littus legere. Sicut sæpissime in caftris Illustr. Comitis Naflav. à me est observatum. Accedit, quod per vastissimas hasce regiones iter agentibus, ardentifiimoque Solis fervore tostis, spintus visorii prave afficiuntur & debilitamur ; catarrhi quoque ad nervos ufque opticos solvuntur. Moxdelassatis, porisqueapertis & tot sæpe nodes sub dio, luna plena, flante mediterraneo vento recubantibus, fluxiones figuntur. Hæc incommoda oculorum atque caligines, incolarum ritu, hoc modo tolli & felicissime emendari solent. Primo interdidis illis alimentis, quæ diu in penuariis recondita, mucorem atque situm contraxerunt, in eorum locum recentia, ficca, temperata substituunt, quod labefadato ventriculo fpiritus viforii crassis & vaporofis halitibus facile inficiantur, oculorumque acies non leviter obtundatur. Præterea tam æstum diurnum, omneque objectum justo fortius ; quam frigus nocturnum, quod caput replet, arcent. Ad hæc fortiora cephalica purgantia aliquoties repetunt. (Hippocrat. lib. de visu, commendat quæ caput purgent ; tum cervicis scarificationes.) mox venas temporum & poft aures aperiunt. Dcin rafis capillis, aspergines, cucuphas adhibent. Sternutatoria ex pulvere Arboris Guabiraba & Tabaci momento, cæterifque similibus exficcantibus apprime præparant. Masticatoria item ex radice laborandi non exiguum sane usum præftant, modo tempestive exhibita, nullam noxam irritatione inferre queant. Cucurbitularum cornearum & hirudinum quoque usus, imprimis in cervice, commendabilis eft. Tum & setones in nucha, cantharides, fonticulos denique applicant, eodem modo quo in Europa, ad corroborandum visum, ardorefque oculorum extinguendos. Tum in hoc externo & interno ; tum in aliis oculorum affectibus, aquam, quæ ex fragrante illo flore arboris Guabiraba & è canna Saccharifera recenti destillat, eximia virtute pollere, quotidie experimur. Tum & ros simplex, vel dilutus cerussa cum lacte mulieris ; denique liquor ille præstantissimus ex fpinis arboris Zamouna expressus, oculifque infusus vel circum circa illitus, visum acuunt & corroborant. Externo autem oculorum vitio cum nubecula ovum recens adhibent ad duritiem codum, additis tribus Sacchari Candi & pulveris Guabiraba partibus , & una vitrioli albi. Ex quo liquor exprimitur, qui cubitum ituri oculis immittitur. Idem quoque præstat aqua Manipuera ex radice Mandihoca, quæ licet pota venenofa habeatur, oculis tamen prodest, visumque emendat. Quod fi malum ulterius renitatur, fumus contriti carbonis è cortice Guabiraba & Tabaci in oculos ægroti insufflatur ; mox masticato allio jejuno ore, linguæque impositis Guabiraba cineribus, cilia ejus identidem lambuntur. Cantabro cuidam Medico familiare erat remedium hoc sequens. Aqua ex albumine ovi deftillata, cum viridis æris momento, qua rite præparata cum aqua florum Auraicorum & Guabiraba oculi lavantur.Præter remedia modo dida, Lusitani æque ac barbari idiotæ sincrasia quadam vifum reflatui testantur jecore piscis Lamiæ recenti vel sale paulum condito, manducato. Quod ipsum I. Bontius de Indis Orientalibus memorat. Quo videtur quoque spectare illud Hippocrat. dictum lib. de Vifu. Unum aut duo frusta prout maxima devorare potest de hepate bubulo cruda, in meile tinda exhibeto. Mihi utriusque enarrati remedii felicem fubinde effectum videre contigit. Hifce potissimum remediis accedente tenui diæta curatio absolvitur ; modo æger à supra didis causis externis & internis sedulo, diuque etiam restitutus fibi caveat, præfertim cum intus dominatur affectus, nervufque opticus dudum receperit fluxiones. Atque hæc quidem mala plenilunio imprimis ingravescunt. Unde humores moti non parum augentur, quo tempore caputpurgia evitare præftat. DE
C A P. III De Spasmo
nihil fere moderatum sub hoc coelo corpora sublunaria recipiant, æstus & frigoris CUm excessus haudquaquam evadunt. Unde fit, ut, ficut acutissimi & calidissimi, ita frigidi
imprimis & Chronici morbi in Indiis magis sint familiares, quam in Europa. Et inter acutos Belgis nuncupatum: fluidem facile primus fatale hoc Spasmi genus, Græcis hominem ftantem fedentemve invadit, & rigiquod frequens admodum est, didoque citius dum tanquam ftatuam, nunc Tetani, nunc Opisthotoni inftar, tenet. (Hosman. Inftitut. lib.3 cap. 86.) Ita ut per intervalla miserando spedaculo retrahatur & concidat. Vnde tandem fit» ut Spasmo cynico interveniente, ablataque respirationis ac deglutiendi facultate (ob convulfum credo diaphragma & ocsophagum) terrifica nonnumquam symptomata concurrant &. murmur quoddam horridum , Epilepticorum ritu, exaudiatur. (Vide Hofman. ibidem C 2
pouagr.