İlaç Endüstrisinde Uzman Sistemler ve Uygulam
SAU Fen BiJiroleri Enstitüsü Dergisi 6.Cilt, l.Sayı (Mart 2002)
T.Ceı
kaç 1 gö s t eıınekte
partisinin
İlaç üretimi yapan bir işletmede, her ürün için Sağlık
bölümünde hangi ürünün kaçıncı
Bakanlığı onaylı belirli bir imalat şekli ve hammadde
kullanılarak
kullanını miktarları vardır (bu nuktarlar bir şarj için
Haftalık üretim planı önceki haftanın Cuma günü t departmanlara
belirlenmiştir), bunlar fırına içinde "reçete" olarak ifade
edilir. Bir mamul üretilrnek istendiği zaman
üretiminden
gerekli
oluşturulur.
ve imalata geçilir. İlaç imalatı iki kısımdır; birincisi ilacın üretilmesi ikincisi ise ambalajlanmasıdır.
belirlenen en
kaynakların
iyi
izlenebilirliği
ise
kullanılan ambalaj
mamul
malzemeleriı
sağlanmaktadır.
Böylece
şartı
herhangi
malzemeler için kullanılan kontrol ve şaıj kolaylık sağlamaktadır.
dalgalanmaları
nedeni
ile
ili
a)rlı
üretim planları belirlenmektedir.
bir dönem için yapılır, daha sonra bu üretim planının ilk
Şekil 2. Üretim planı ekranı.
ayı bir haftalık üretim programı olarak detaylandırılır. Ana üretim planı dört aylık dönem için şu şekilde yapılmaktadır: 1 . Fabrikada üretilen ürünler için geçerli stok politikaları mevcuttur. Örneğin bazı mamullerden bir aylık satış plam kadar, bazı mamullerden bir buçuk aylık satış planım karşılayacak kadar, bazıları içinde iki aylık satış plamm karşılayacak kadar stok tutulmaktadır.
15000
soo o
lDOOD
uoo
15UO
5001
soooo
noo
Uto O
,001:
10100
not
uooo
no u
1200U
7Uto
19100
SIOto
2. Ana üretim planına esas teşkil edecek satış tahminleri
-
-lı..i9 �
dan
gelmektedir. Mamullerin
stok
düzeyleri
her
ayın
sonunda
raporlanmaktadır. Bu devir stok, stok politikası ve satış planları kullanılarak dönem sonun stokları tespit edilir.
4. Satış miktarlan belli, mamul stoklarınnz belli ve dönem sonu istediğimiz stok belli olunca üretim miktarı da belirlenmiş olmaktadır.
IV. 3 Proses kontrol
5. Üretilmesi istenen miktar işgücü, makine kapasiteleri
Kimyasal kontrol, fabrika işlemlerinde üç yerde yapılır ( 1 ) fabrikaya gelen hammadde analizi; (2) üretir
ve
malzeme
ihtiyacı
dikkate
alınarak,
ı
kısmı nı
girilen bilgileri kullanarak her mamul için d ört
sahip olan ilaç sektöründe üretim planları önce dört aylık
3.
l
numaralı
üretim planı gerçekleştirilıniştir. Genel veriler
stok
zorunluluğunda bir imalat işletme yapısına
dört ayı kapsayacak şekilde Satış Depaıtrnamn'
1
Uygulama prograrnında dört aylık dönem için yapı];
Sabit parti büyüklüğü ile üretim yapan, mamul çeşitliliği bulundurma
nde
almaktae
geriye dönüş gerekınesi durumunda hem ürün hem
endüstrisindeki üretim planlama sürecini inceleyelim. talep
yer
zamanda herhangi bir ürünle ilgili döküma n tasyon
(optimal)
Genel üretim planlama sürecim tanımladıktan sonra ilaç
ve
bilgileri
bilgiler ile ilaç üretiminin olmazsa olmaz
üretim
kullanurum tespit etmektir.
fazlalığı
''
miktarı ve kontrol nurnarası bilgileri yer almaktadır.
hedeflerine ulaşabilmek ya da mevcut satış imkanlarmdan için
ınamu Emirle
.
Emri"
Üretim
ambalajlanmasında
Pomad ve Flakon şeklinde gnıplanmaktadır.
faydalanabilmek
ve "Üret im
emirleri
Üretim
"Ambalaj
üretim şekillerine göre Tablet, Film Tablet, Süspansiyon,
amacı,
önce
gün
birkaç
duyurolur
miktarları, kontrol numarası
Uygulamayı gerçekleştirdiğimiz ilaç fiınıasında ürünler
planlamasının
olarak
yazılı
ı
Farınasotik v e Amba . . . olmak üzere iki kısımdır. "Fannasotik Uretım Emrı r hammaddele sabit üretim miktarı için gerekli
hammaddeler belirlenen miktarlarda tartılarak hazırlan1r
Üretim
bilgilerini
üretileceği
parti
büyüklüklerinin katları olacak şekilde dönem dilimlerine dağıtılır.
esnasında reaksiyon ürünlerinin analizi, bir proses kontre olarak adlandınlır ve (3) fabrikayı terk eden bitirilnr
Bu işlemler sonucunda oluşturulan ana üretim planı bir
ürünün analizi. Kimyasal madde üreticisi, sadece san almış olduğu hammaddelerin karakterlerini bilmekl
mamulün üretim miktarlarım ve sonraki dört dönem
yetinmeyip;
sonunda oluşacak tahmini devir stoklarını gösteıınektedir.
hazırlamış
olduğu
ürünlerde,
yaban�
maddenin ya hiç bulunmaması veya çok az bulunmasır dikkat etmelidir.
Ana üretim plam oluşturulduktan sonra belirlenen üretim miktarları kullanılarak malzeme ihtiyaç plam oluşturulur. Ana üretim planında belirlenen üretim miktarları haftalar
Uygulama programının asıl yapısı proses kontrol üzeru
bazında detaylı olarak programlanır.
kurulmuştur. Burada yürütülen proses kontrol işiernk üretim esnasında gerçekleştirilen kontrol işlemleridir .
Üretimler haftalık olarak planlanır. Haftalık üretim plam, tüm depaıtınanları kapsar ve gün içinde departmarun ilgili
kapsamda yaşanacak olası sorunlar seçenekler halind
1 52