1.
Inleiding
Lange tijd zijn televisieomroepen de enigen geweest die met één druk op de knop informatie, cultuur en entertainment, gebundeld en verpakt in audiovisuele beelden, de huiskamer instuurden. Hiermee zijn de afgelopen jaren honderden miljoenen mensen iedere avond vermaakt, geïnformeerd en soms overtuigd. Eigenlijk heeft er maar één belangrijke verandering de afgelopen vijftig jaar plaats gevonden. Door de komst van de Mediawet van 1987 is het voorheen publieke domein van bundelen en verpakken van bewegende beelden een markt geworden. Televisie is hierdoor misschien ‘big business’ geworden. Maar ook nog altijd: “not just any other business’’ (McQuail, 1994, p. 154).
McQuail gebruikt deze classificatie om aan te geven dat naast economische ontwikkelingen, ontwikkelingen op het gebied van politiek en technologie een sterke invloed hebben op mediamarkten. Politieke ontwikkelingen omdat de media – en met name de televisiemarkt – vanwege hun culturele en politieke invloed op de samenleving flink gereguleerd worden (Bardoel & Van Cuilenburg, 2003). Mediamarkten worden daarnaast, sterker dan andere markten, beïnvloedt door technologische ontwikkeling omdat de media afhankelijk zijn van een technologie of medium voor het overbrengen van de boodschap.
Deze technologische ontwikkeling lijkt met de komst van de personal computer (PC) en internet in een stroomversnelling terecht zijn gekomen. Met als direct gevolg voor de televisieomroepen dat zij hun monopolie hebben verloren op het binnenbrengen van bewegende beelden in de huiskamer. Het bundelen en verpakken van bewegende beelden - ook wel contentpackaging van audiovisueel materiaal - zien we nu ook op: •
een website met TV programma’s zoals uitzendinggemist.nl of tvopjepc.nl
•
een videosharing website zoals YouTube, Metacafe of Revver,
•
een digitale/persoonlijke videorecorder (DVR/PVR),
•
een game console zoals de Xbox 360 of de Playstation 3,
•
een downloadwinkel zoals iTunes,
•
een peer-to-peer netwerk zoals Bittorent, Limewire, Joost of Tribler,
•
de Video On Demand (VOD) service op de set-top box van een kabel of telecommaatschappij,
•
de mobiele internet service van een mobiele telefoon provider.
Just any other TV business? Het businessmodel van de televisieomroep in verschillende toekomstscenario’s.
-1-