Catálogo (S8) 6ª Mostra de Cinema Periférico. 2015 by (S8) Mostra de Cinema Periférico

Índice /Index

Staff ............................................................................................................. 4 Editorial......................................................................................................... 5 SECCIÓNS / SECTIONS Inauguración- Cine concerto El gabinete del doctor Caligari..................................................................10 Vangardas Ken Jacobs............................................................................................14 Arquivos Históricos Veja o Brasil...........................................................................................26 S8 Contemporáneo Distruktur..............................................................................................30 Paraíso do Concreto.................................................................................33 Segunda vida das imaxes Marcos Bertoni.......................................................................................38 Paula Gaitán..........................................................................................41 Festival Invitado 25 FPS. Bright Garden..............................................................................44 Desbordamientos Ken Jacobs............................................................................................48 Volontè.................................................................................................52 Distruktur..............................................................................................54 Sinais Xacio Baño.............................................................................................56 Jet Lag..................................................................................................60 Sinais en curto.......................................................................................61

ACTIVIDADES PARALELAS / ASIDE ACTIVITIES Instalacións / Installations Carla Andrade.........................................................................................70 Eloy Domínguez Serén..............................................................................71 Didáctica / Didactics Masterclass Ken Jacobs............................................................................74 aulaCREA. Distruktur................................................................................76 Observatorio Encontro programadores internacionais.......................................................78 Mini (S8) Ritmos, sons e melodías...........................................................................80 Special Screening A viaxe de Leslie.............................................................................................84

Índice /Index

Información útil / Useful Information Mapa / Map............................................................................................86 Sedes e entradas / Venues and Tickets........................................................87 Calendario / Schedule..............................................................................88 Agradecementos / Acknowledgements........................................................90

Equipo / Staff

Dirección / Direction Ángel Rueda Ana Domínguez

Reportaxe videográfica / Video Documentation César Seijas Omar Rabuñal

Produción executiva / Executive Production Ana Domínguez

Reportaxe fotográfica / Photographic Documentation María Meseguer

Programación/ Programming Ángel Rueda Elena Duque Convidados e tráfico de copias / Guests and Print Traffic Ximena Losada Cooperación internacional / International Management Bettina Korten Editorial e difusión / Editorial Coordinator Elena Duque Deseño gráfico / Graphic Design Lucía Rolle Traducións / Translator Begoña Combo Iago Mariñas Prensa / Press Xefe/ Manager: Tito (Ildefonso) Rodríguez Laura Mato Web Icíar Novo Axudante de produción / Production Assistant Miriam Debasa Vídeo promocional / Promotional Video Marcos Flórez Elena Duque (animación) Dep. Legal: C 969-2015

Dirección técnica / Technical Coordination Miguel Mariño Produción técnica / Technical Production Ana Dixital Xefe son / Sound Manager Francisco Lariño Técnico son / Sound Technician Francisco Javier Pérez Proxeccionistas / Projectionists Miguel Mariño Miguel Núñez Voluntarios / Volunteers Mario López González, Iago Mariñas Marzoa Covadonga Seijas Ameijide, Laura Anllo Otero Pablo Varela Martínez, Jesús Uzal García Ana González López, Laura Mato, Clara Sobrino, Tamara Bello, Noelia Fernández Carballeira, David García Veira, Paula Chao, Manuel Antonio Ben Unha produción de: A production of: www.s8cinema.com info@s8cinema.com twitter.com/s8cinema facebook.com/s8cinema youtube.com/user/s8cinema vimeo.com/s8cinema flickr.com/photos/s8cinema instagram.com/s8cinema issuu.com/s8-cinema

Editorial

EDIToRIAL Os patróns e as formas que compoñen este ano a imaxe do (S8) non son casuais, pois teñen un vínculo co país ao que se lle dedica un foco especial: Brasil. Para os brasileiros a construción da súa identidade –a brasilidade– é un proceso vivo que dalgún modo foi encomendado aos artistas. Lonxe do Brasil que retratan os folletos turísticos, na inmensidade do país máis grande de América do Sur, latexa unha frondosa e autosuficiente actividade cultural. Dela forma parte un grupo de cineastas para quen o celuloide é unha ferramenta e non unha moda, que florece nas selvas do concreto que son as cidades brasileiras: é aí onde se esparexe o paraíso cinematográfico, que de ser buscado nas xunglas tropicais e nas praias sería imposible atopar. Un caleidoscopio creativo formado pola amálgama de sensacións e referencias, a mestura cultural e o aire fresco dun imaxinario aínda en construción. É aquí entón onde entran as formas e os patróns. O que une a un país tan extenso é precisamente o chan que pisa, invadido por mosaicos ondeantes que, do mesmo xeito que a capital que se construíron –Brasília, intento de modelar dende cero a súa identidade en formigón–, proba a capacidade do brasileiro de atopar plasticidade no ríxido. Así, o nome dun dos programas deste ano dedicado aos novos cineastas brasileiros, Paraíso do Concreto, resume o que convoca a programación do (S8) este ano: desde estes novos cineastas, ao repaso da vangarda brasileira histórica de Veja o Brasil, o cineasta paulista Marcos Bertoni na súa defensa da reciclaxe e o Super 8 atopado entre o que a cidade refuga, a construción da identidade a través da propia memoria de Paula Gaitán e o retrofuturo que sinala Distruktur, o dúo brasileiro residente en Berlín (cidade que se tivo que reinventar e reconstruír). E que dalgún modo enlaza co invitado de honra deste ano: Ken Jacobs, proveniente doutra selva de asfalto como é Nova Iorque, porto de entrada ao novo mundo (do norte), e parte dun país cuxa identidade construíuse a golpe de celuloide no últimos 120 anos. Unha invención do cine (que abarca tamén a súa propia reinvención e ruptura de formas) da que é partícipe dende finais dos anos 50. Como parte da invención da vangarda do cine foi a cidade retorta e moldeada pola forza da creatividade de El gabinete del doctor Caligari, que na súa versión recentemente restaurada inaugura o festival. Aterra o Paraíso do concreto na Coruña. E recíbeo o novo cine feito en Galicia que se verá en Sinais. E que ten en moitos casos, paradoxalmente, máis forma de bosque que de cidade.

Editorial

The patterns and shapes that this year make up (S8) image are not casual, as they have a link with the country which is the centre stage: Brazil. For Brazilian people building their identity –brasilidade– is a living process that somehow has been entrusted to artists. Far away from Brazil, the one portrayed in the tourist brochures, in the vastness of the largest country in South America, there lies a lush and self-sufficient cultural activity. Here we find a group of filmmakers for whom celluloid is a tool and not a fad, which blooms in selvas do concreto that are the Brazilian cities: this is where the film paradise is spread, which would have been impossible to find if it had been searched in tropical jungles and beaches. A creative kaleidoscope formed by the amalgamation of sensations and references, the cultural mix and the fresh air of an imaginary still under construction. It is here where shapes and patterns come. What unites such a large country is precisely the ground that is walked on, overrun by undulating mosaics, which like the capital they built –Brasilia, an attempt to model their identity in concrete from scratch–, shows the ability of Brazilian people to find plasticity in what is stiff. Thus, the name of one of the programs of this year devoted to the new Brazilian filmmakers, Paraíso do Concreto, summarizes (S8) program of this year: from these new filmmakers to the historical Brazilian avant-garde of Veja o Brasil, the Paulista filmmaker Marcos Bertoni, who stands up for recycling and Super 8 found footage among what the city rejects, Paula Gaitán’s construction of identity through her own memories and the retrofuture of Distruktur, a Brazilian duo living in Berlin (a city that had to be reinvented and rebuilt). Somehow it connects with the guest of honor of this year: Ken Jacobs, from another concrete jungle, New York, port of entry into the New World (North), and part of a country whose identity has been built on celluloid for the last 120 years. An invention of cinema (which also includes its own reinvention and breaking of forms) in which he has been a participant since late 50s. As part of the invention of the avant-garde cinema was the city, twisted and shaped by the power of creativity of The Cabinet of Dr. Caligari, which opens the festival with a recently restored version. Paraíso do concreto lands in A Coruña. And the new films made in Galicia –to be seen in Sinais– welcome it. And paradoxically it often looks like a forest more than a city.

SECCI贸NS SECTIons

GALA DE INAuGuRACI贸N

Inauguración - Cine concerto

El Gabinete del doctor caligari A película Primeira (e rompedora) manifestación do Expresionismo Alemán, El gabinete del doctor Caligari é unha das obras clave da historia do cine. Detrás dos claroscuros e dos retorcidos escenarios da historia de terror dirixida por Robert Wiene nos estudios da UFA, os guionistas Hans Janowitz e Carl Mayer deslizaron unha crítica á autoridade que utiliza aos homes como máquinas de matar – viñan da recente I Guerra Mundial–, nun filme que segundo o teórico Siegfried Kracauer foi unha premonición da chegada do nazismo. Baixo o aspecto dun soño alucinado, coñecemos así ao inquietante doctor Caligari, que chega á feira dun pobo cunha atracción moi particular: o somnámbulo Cesare, que adiviña o futuro. Cando unha serie de misteriosos asesinatos comezan a sucederse na poboación, o empeño dun home conducirá tras a pista de Caligari, que non é quen parece ser, e que oculta máis dun terrible secreto.

The film First (and groundbreaking) manifestation of German Expressionism, The Cabinet of Dr. Caligari is one of the key works of film history. Behind the chiaroscuro and the twisted scenes of the horror story directed by Robert Wiene at UFA studios, the screenwriters Hans Janowitz and Carl Mayer slipped a critique to the people who use men as killing machines –they had just come from the First World War–, in a film that, according to the theorist Siegfried Kracauer, was a premonition of the advent of Nazism. Under the appearance of a hallucinatory dream, we know the disturbing Dr. Caligari, who comes to the fair in a town with a very special attraction: the somnambulist Cesare, who predicts the future. When a series of mysterious murders begin to happen among the population, the effort of a man will lead on the trail of Caligari, who is not who appears to be, and who hides more than a terrible secret.

31 MAIO MAY

DOMINGO SUNDAY

19.00 h. Teatro Colón

Fonte fotografías: Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung, Wiesbaden

Inauguración - Cine concerto

A restauración Ver unha obra muda de vangarda do ano 1920 coma se fose filmada onte mesmo potencia, se cabe, a percepción da súa modernidade e a súa forza, ao tempo que a fai máis próxima. Iso é o que consegue esta soberbia restauración dixital, na que cada fotograma fíxose dixital á maior calidade, e limpouse para revelar cada detalle manchado polo tempo e os seus pigmentos orixinais. Reconstruíronse, ademais, os fotogramas perdidos nun meticuloso proceso que revive a fluidez dos movementos en escena. Unha restauración a cargo da Fundación Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung en colaboración co Federal Film Archive de Berlin e L’Immagine Ritrovata – Film Conservation & Restoration, Bolonia, co apoio de Bertelsmann.

Restoration Watching a 1920 silent movie as if it were filmed yesterday fosters, if possible, the perception of modernity and strength, as well as it brings it closer. That is what this superb digital restoration makes. Each frame was scanned to the highest quality and was cleaned to reveal every detail tarnished by time, and to recover the original handmade dyeing of the film. They also rebuilt the lost frames in a meticulous process that revives the fluidity of movement in the frame. A restoration made by the Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung in collaboration with the Federal Film Archive of Berlin and L’Immagine Ritrovata – Film Conservation & Restoration, Bologna, with the support of Bertelsmann.

Images source: Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung, Wiesbaden

Inauguración - Cine concerto

A música: Eunice Martins A banda sonora do filme, composta e interpretada en directo por Eunice Martins, converte esta proxección nun evento único. Martins é deseñadora de son de cine e teatro, é dende o 2000 a pianista residente en Kino Arsenal, Berlín. Unha profesional de prestixio internacional, que levou o seu talento a o festival de Hong Kong, Il Cinema Ritrovato, Bolonia, A Xornada do Cinema Silencioso de São Paulo, a Berlinale, ao Teatro Nacional de Taipei, Taiwan e o Auditorio do Louvre.

Music: Eunice Martins The soundtrack of the film, composed and performed live by Eunice Martins, makes this screening an unique event. Martins is a theater and film sound designer, and has been the resident pianist at Kino Arsenal, Berlin, since 2000. An international renown professional who has taken her talents to the Festival of Hong Kong, Il Cinema Ritrovato in Bologna, the Jornada do Cinema Silencioso in São Paulo, the Berlinale, the National Theater in Taipei and the Louvre Auditorium.

vANGARDAS

Vangardas > Ken Jacobs

KEN JACoBS Tentar dar a volta ao mundo (de Ken Jacobs) en catro sesións non é tarefa fácil. A carreira dun dos cineastas máis influentes do cine experimental –ou do cine, sen máis–, expándese por distintos sendeiros que con todo conflúen nun camiño/ abismo que tenta chegar ao corazón da propia natureza do cine e o presente da proxección. O cine como experiencia e, en consecuencia, todas as formas que dita idea pode adoptar. Recollemos aquí, entón, algúns exemplos diso: a súa inmersión na comunidade xudía da neoiorquina Orchard Street (no filme do mesmo nome), a quebra das estruturas narrativas nos seus traballos con Jack Smith, as súas primeiras incursións na percepción de profundidade no cine (Window), a calidez e a intimidade que se respira en películas como Nissan Ariana Window, o seu traballo pioneiro no found footage, que busca nos albores do cine o futuro do mesmo, en traballos como Disorient Express, e as distintas vertentes da súa investigación en torno ao 3D. A inquebrantable actitude crítica e combativa de Jacobs é o cemento que une todos os ladrillos que constrúen unha obra que, a máis de sesenta anos de empezar a edificarse, segue crecendo e proxectándose cara ao infinito.

Trying to go around Ken Jacobs’ world in four sessions is not easy. The career of one of the most influential filmmakers of experimental cinema history –or simply cinema history– expands by different paths that converge on a road / abyss trying to reach the heart of the nature of film and the present of the screening. Cinema as an experience and, consequently, all the representations this idea can adopt. We show here some examples: his immersion in the Jewish community of New York Orchard Street (in the film of the same name), the breakdown of narrative structures in his work with Jack Smith, his first journey into the perception of depth in film (Window), the warmth and intimacy of films like Nissan Ariana Window, his innovating work with found footage that looks for the future of cinema at the dawn of film, in films like Disorient Express, and the various aspects of his research on 3D. Jacobs’ unwavering critical and combative attitude is the cement that holds all the building blocks of a work that, it began to be built more than sixty years ago, is still growing and extending into infinity.

Vangardas > Ken Jacobs

Sesión 1 Programa Desencadres

2 XUÑO JUNE

20.30 h. CGAI

MARTES TUESDAY

Orchard Street. EUA, 1955-2014, vídeo, 27 min. Primeiro filme de Ken Jacobs, feito en 1955 e que desde o 2014 (grazas á axuda da súa filla Nisi) pódese ver na súa integridade orixinal, pois foi cernado da forma que Jacobs explica: “A miña primeira película, que revisitaba o xudaísmo da contorna no que me criei, que impregnaba a rúa nese entón. A súa duración orixinal achegábase á media hora, pero dixéronme que non tería ningunha posibilidade de proxectar un documental que durase máis de 12 minutos. Arruinado e famento, como se supón que han de estar sempre os artistas novos, recorteina. Non había graxa, de modo que os cortes practicáronse no óso e o músculo. Logo, unha vez feito ese traballo, autodesprecieime e non fixen nada con ela.” Jacobs’ first film, done in 1955, that can be seen in its original integrity from 2014 (thanks to the assistance of his daughter Nisi), after the amputation that the film suffered back in the days. Jacobs explains: “My first film, revisiting the Jewishness (permeating the street at that time) of my upbringing. Originally lasting close to a half-hour, I was afterwards told there was no chance of screening a documentary longer than 12 minutes and, broke and hungry the way young artists are expected to be, I cut it down. There was no fat so the cuts were into bone and muscle. And then, the deed done, I despised myself and did nothing with it.” The Whirled. EUA, 1956-1964, 16mm, 19 min. Subt. castelán. The Whirled é a compilación de catro películas de Ken Jacobs feitas con Jack Smith, a saber: Saturday Afternoon Blood Sacrifice (1956), Little Cobra Dance (1956), Hunch Your Back (1963, filme que inclúe imaxes de Jacobs e Carolee Schneemann na súa aparición nun concurso televisivo), e Death of P’Town (1961). The Whirled is a compilation of four films by Ken Jacobs featuring Jack Smith: Saturday Afternoon Blood Sacrifice (1956), Little Cobra Dance (1956), Hunch Your Back (1963, it includes footage of Jacobs and Carolee Schneemann in a TV quiz show), and Death of P’Town (1961). Little Stabs at Happiness. EUA, 1959-1963, 16mm, 15 min. Subt. castelán. Dous das descricións de Jacobs da película, en diferentes momentos, para o catálogo da Filmmakers Coop. A primeira, influída pola creación da súa obra magna Star Spangled to Death: “Fragmentos sen editar excepto pola adición de títulos. Cor espléndida, improvisacións inconexas, o bo e o malo. Menú estival estritamente lixeiro. Un auténtico respiro”. A segunda, coa perspectiva do tempo: “Protagonizada por Jack Smith. O material usouse tal e como saíu da cámara, cos momentos embarazosos intactos. Rolos de 100 pés

Vangardas > Ken Jacobs

ben sincronizados con música de vellos discos de 78 rpm. Interesábame a inmediatez, a lixeireza, e unha arte onde o sufrimento se recoñecese pero non se trivializara actuando. A extravagancia foi o noso logro, así como escaparnos do establecido”. Two descriptions of the film by Jacobs, in different moments, for the catalogue of the Filmmakers Coop. The first, under the influence of the creation of Star Spangled to Death: “Unedited excerpts except for addition of titles. Lavish color, unrelated improvisations, the good and the bad. Strictly light summer fare. Very easy and fun to do. Superior in a way to a spite-choked feature I’ve been grinding out for years. A true breather.” The second, with the perspective of time: “Featuring Jack Smith. Material was cut in as it came out of the camera, embarrassing moments intact. 100’ rolls timed well with music on old 78s. I was interested in immediacy, a sense of ease, and an art where suffering was acknowledged but not trivialized with dramatics. Whimsy was our achievement, as well as breaking out of step.”

Blonde Cobra. EUA, 1959-1963, 16mm, 30 min. Subt. castelán. “En 1960, Bob Fleischner deulle a Ken o material co cal se fixo Blonde Cobra. O ano anterior, Bob estivera facendo unha película con Jack Smith. A súa cociña incendiouse, e gran parte do que rodaran ardeu, xunto coa metraxe doutra película. As dúas películas terían que ser Blonde Venus e The Cobra Woman. Fleischner deulle o material que sobreviviu desas dúas películas a Ken, e con esas bobinas Ken armou a súa propia película, Blonde Cobra, e elaborou unha banda sonora, fundamental para o filme. É unha banda sonora extraordinaria, composta cos monólogos enxeñosos e sonoramente histéricos de Jack Smith. Ken montou Blonde Cobra pensando que ninguén chegaría a vela xamais. O material, que doutro xeito Fleis-

Vangardas > Ken Jacobs

chner tiraría, tiña un significado intensamente persoal para Ken: representaba unha vida que se pavoneaba valente e desesperadamente, insistindo na súa propia plenitude sen importar canto de estrambóticas fosen as circunstancias”. (Extracto de Film At Wit’s End, de Stan Brakhage). “In 1960, Bob Fleischner gave Ken the footage from which Blonde Cobra was made. The year before, Bob had been making a film with Jack Smith. A fire broke out of his kitchen, and much of the raw footage was destroyed, along with footage from another film. The two films were to have been Blonde Venus and The Cobra Woman. Fleischner gave the surviving footage from both of these films to Ken, and from those rolls, Ken edited his own film, Blonde Cobra, and evolved a soundtrack integral to the film. It is a remarkable soundtrack, composed of Jack Smith’s artful hysterical sounding monologues. When Ken was putting Blonde Cobra together, there was no thought that any audience anywhere would ever look at it. The material, which otherwise Fleischner would have thrown away, had an intense personal meaning to Ken: it represented a life that flaunted itself desperately and bravely, insisting on selfcompletedness however bizarre the circumstances.” (Excerpt from Film At Wit’s End by Stan Brakhage).

Sesión 1 Programa Desencadres

3 XUÑO JUNE

20.30 h. CGAI

MÉRCORES WEDNESDAY

Canopy. EUA, 2014, vídeo, 5 min. “No seu máis recente traballo estroboscópico, Canopy, Ken Jacobs pon a típica escena de andamios dunha rúa neoiorquina en mezmerizante movemento desafiando a gravidade. Unha miniatura elegante e inmersiva cun estraño efecto estereoscópico falso, que despega como un gravitrón envolto por Christo”. (Andréa Picard, programadora da sección Wavelengths del festival de Toronto). “In his most recent stroboscopic work, Canopy, Ken Jacobs sets a typical New York street scaffolding scene into mesmeric, gravity-

Vangardas > Ken Jacobs

defying motion. An elegant, immersive miniature with a strange faux stereoscopic effect, it takes off like a Christo-wrapped gravitron.” (Andréa Picard, programmer of the section Wavelengths of the TIFF).

Nissan Ariana Window. EUA, 1969, vídeo, 15 min. Nissan Ariana Window é o nome completo da primeira filla dos Jacobs, cuxo presencia neste filme empeza aínda dentro da calidez do corpo de Flo. Segundo describe Jacobs: “Vemos a Flo e á nosa gata China embarazadas. Esperando. Daquela unha breve pausa na escuridade, para deixar obrar a maxia do cine, e aparecen a nena, e os gatos. Non é tan sinxelo fixar na película o retrato da pequena aventureira. Non hai final máis feliz que o do noso gato na súa cesta. As películas domésticas son as miñas favoritas”. (Do catálogo da retrospectiva “Films That Tell Time”, American Museum of Moving Image). Nissan Ariana Window is the name of the first child of the Jacobs, whose presence in this films begins inside Flo’s warm body. As Jacobs describes it: “We see both Flo and pet cat China pregnant. Expecting. Then a brief pause in darkness, for the movie magic to work, and there’s the kid, and kittens. Not so easy to fix on film a picture of the littles adventurer. No happier ending than our kitten in its catbox. Home movies are my favourite.”. (From the catalogue of his retrospective, “Films That Tell Time”, American Museum of Moving Image). Cyclopean 3D: Life with a Beautiful Woman. EUA, 2012, vídeo, 47 min. “Animacións de fotos estereoscópicas domésticas dos sesenta, ciclópeas porque o 3D pódese ver cun só ollo. Flo é protagonista, amigos aparecen no pasado en Kodachrome, imaxes de Isi e Aza demarcan o tempo”. (Ken Jacobs). “Animations of home stereo-pairs from the Sixties on, cyclopean because the 3-D can be seen with one eye. Flo stars, friends appear in the Kodachrome past, images of Nisi and Aza demarcate time.” (Ken Jacobs).

Vangardas > Ken Jacobs

A Loft. EUA, 2010, vídeo, 17 min. “Unha mirada en 3D ao estudo dun artista no centro de Manhattan a piques de parir novos estudos de artistas, o cal é raro, en vista de que un puñado de dentistas e mercenarios de segunda das altas finanzas serán probablemente os novos inquilinos e compradores. Tamén é rara a ausencia de calquera tecnoloxía 3D”. (Ken Jacobs). “A 3-D glimpse of a downtown Manhattan artist’s loft about to give birth to new artist’s lofts, which is odd, seeing that dentists and the minor hirelings of high finance are likely to be the new renters and buyers. Also odd is the absence of any 3-D technology.” (Ken Jacobs). Jonas Mekas in Kodachrome Days. EUA, 2009, vídeo, 3 min. “Jonas é famoso por non actuar como un famoso. Aquí pódeselle ver lonxe do público do cine, perdido no cosmos mentres a historia ocorre noutra parte (a menos que esteamos equivocados, e os momentos máis significativos e reveladores sexan os momentos de calma)”. (Ken Jacobs). “Jonas remains most famous for not acting famous. Here he can be seen away from film audiences, dawdling in the cosmos while history happens elsewhere (unless we are mistaken, and the most meaningful and revealing moments are the moments at ease).” (Ken Jacobs).

Sesión 3

4 XUÑO JUNE

20.30 h. CGAI

XOVES THURSDAY

Window. EUA, 1964, 16mm, 12 min. “A cámara en movemento configura a imaxe da pantalla decididamente, usando o marco dunha xanela como punto de apoio sobre o cal virar ao redor da escena exterior. A lente do zoom rasga o plano, sacando cara a fóra planos de profundidade e apilándoos, contraendo e expandindo en concorrencia con movementos de cámara para impartir unha tremenda mobilidade aparente ao conxunto de obxectos-formas retratados na pantalla. Anos de fascinación coa xanela precederon a tarde da rodaxe. O filme é exactamente o que saíu da cámara, salvo por un empalme a metade de bobina mecanicamente necesario”. (Jacobs no catálogo da súa retrospectiva “Films That Tell Time”, American Museum of Moving Image). “The moving camera shapes the screen image with great purposefulness, using the frame of a window as fulcrum upon which to wheel about the exterior scene. The zoom lens rips, pulling depth planes apart and slapping them together, contracting and expanding in concurrence with camera movements to impart a terrific apparent-motion to the complex of object-forms pictured on the screen. Years of fascination with the window preceded the afternoon of actual shooting. The film is as it came out of the camera, excepting one mechanically necessary mid-reel splice.” (Jacobs in

Vangardas > Ken Jacobs

the catalogue of his retrospective, “Films That Tell Time”, American Museum of Moving Image). The Surging Sea of Humanity. EUA, 2006, vídeo, 11 min. Ken Jacobs escribe: “Estereografía da multitude na inauguración da US Centennial Exposition de 1983. Convértese nunha película. Nunha enorme paisaxe 3D escarpado e irregular... Ata que a xente regresa e a escena vólvese a endereitar. Quebrantáronse moitas leis para facer esta película, empezando pola lei da gravidade” Ken Jacobs writes: “Stereograph of the crowd at the opening of the US Centennial Exposition of 1893. It turns into a movie. Into an enormous rugged and craggy 3-D landscape.... before the people return and the scene is righted again. Many laws were broken in the making of this movie, beginning with laws of gravity.”

Opening The Nineteenth Century: 1896. EUA, 1990, 16mm, 9 min. “1890’s Lumiere/1990 Ken Jacobs O feixe de luz do proxector mantén o seu ángulo ao chegar á pantalla e segue en marcha, o volume e a luz van aumentando mentres o París, o Cairo e a Venecia de hai un século desfilan ante os nosos ollos. Instrucións 3D para o espectador: ao traspasar o limiar da metade do filme, unha luz vermella será o sinal para cambiar o filtro Pulfrich do ollo dereito ao esquerdo (mantendo ambos os ollos abertos). Os asentos do centro son os mellores: a profundidade aumenta canto máis lonxe estéase da pantalla. Os filtros cóllense polos bordos para preservar a claridade. Calquera lado do filtro pode estar de cara á pantalla, non ten revés nin dereito, nin arri-

Vangardas > Ken Jacobs

ba nin abaixo. Dous filtros diante dun ollo non funcionan mellor que un só, e un filtro en cada ollo simplemente destrúe o efecto”. (Ken Jacobs). Shafting the screen: the projector beam maintains its angle as it meets the screen and keeps on going, introducing volume as well as light, just as the Paris, Cairo and Venice of a century ago happen to pass. 3-D instructions to viewer: Passing through the tunnel mid-film, a red flash will signal you to switch your Pulfrich filter from before your right eye to before your left eye (keep both eyes open). Centre-seating is best: depth deepens viewing further from the screen. Handle filter by edges to preserve clarity. Either side of filter may face screen. Filter can be held at any angle, there’s no ‘up’ or ‘down’ side. Also, two filters before an eye does not work better than one, and a filter in front of both eyes only negates the effect.” (Ken Jacobs) Disorient Express. EUA, 1995, 16mm, 30 min. Unha película feita con metraxe dunha viaxe en tren en 1906, reimprimindo ópticamente o material e manipulándoo nun xogo a dobre pantalla. Segundo palabras de Jacobs, “Disorient Express lévavos a outra parte. Unha volta que dura 30 minutos, ides necesitar recorrer ás vosas reservas de enerxía. Aguantade, por favor, non se trata de cine formalista; a orde interésame só na medida na que pode proporcionar unha experiencia. Observade como a planitud da pantalla dá paso a unha sorte de eixo tridimensional, buscade investimentos de profundidade imposibles, esplendor enxoiado, tomografías cerebrais. Conto con que este filme reviva a ansia dunha consciencia expandida”.

Vangardas > Ken Jacobs

Al film made out a sequence of a train trip in 1906, optically reprinting the footage with different manipulations dealing with two adjacent screens. As Jacobs says, “Disorient Express takes you someplace else. A spin lasting 30 minutes, you really need to tap into your own reserves of energy. Hang on, please, this is not formalist cinema; order interests me only to the extent that it can provide experience. Watch the flat screen give way to some kind of 3D thrust, look for impossible depth inversions, for jewelled splendour, for CATscans of the brain. I’m banking on this film reviving a yen for expanded consciousness.” Globe. EUA, 1971, 16mm, 22 min. “Ese mesmo ano, Jacobs empezou a investigar o efecto péndulo de Pulfrich, mediante o cal se daba ás imaxes en movemento unha potente profundidade 3D. Visto a través dun filtro ‘abre ollo’, a proxección normal dun plano que atravesa unha urbanización nevada dos suburbios en Globe (previamente titulada Excerpt From The Russian Revolution, 1969) convértese nunha inmensa vista panorámica de superficies cambiantes, unha visión tectónica de primeira orde. ‘O son atopado que usei ten unha clasificación X (non é adecuado para nenos nin para Nancy Reagan) pero é importante para o perfecto equilibro no filme (Globe é simétrica) do divino e o profano’”. (Amos Vogel). “In the same year, Jacobs began to investigate the Pulfrich pendulum effect, by which moving images are given a strong 3D depth. Seen through an ‘Eye Opener’ filter, a normally projected tracking shot of a snowbound suburban housing estate in Globe (previously titled Excerpt From The Russian Revolution, 1969) becomes an immense vista of shifting planes, tectonic vision of the highest order. (‘The found sound is X-ratable (not for children or Nancy Reagan) but is important to the film’s perfect balance (Globe is symmetrical) of divine and profane.’”. (Amos Vogel).

Sesión 4

5 XUÑO JUNE

13.00 h. CGAI

VENRES FRIDAY

Capitalism: Slavery. 2006, vídeo, 3 min. Capitalism: Child Labor . 2006, vídeo, 14 min. Dúas películas feitas con esterografías que retratan a produción en masa a principios do século XX: unha da colleita de algodón, e outra dunha fábrica de bobinas de fío. O tratamento que activa a tridimensionalidade destas dúas imaxes, que enxalzaban a crueldade dos alicerces sobre os que está construído o capitalismo que hoxe rexe (a escravitude e o traballo infantil), fai que o acto de ver transfórmese. A primeira, “calada e luctuosa”, segundo Jacobs, e a segunda, cunha banda sonora do compositor Rick Reed que invoca o estrépito das máquinas.

Vangardas > Ken Jacobs

Two films made with estereographies that portray mass production in the early twentieth century: one of cotton pickers, and another of a factory. The treatment that activates the three-dimensionality of these two pictures, extolling the cruelty of the pillars on which was built the capitalism that governs today (slavery and child labor), changes the act of seeing. The first one, “silent and mournful,” said Jacobs, and the second one, with a soundtrack by the composer Rick Reed invoking the din of the machines. Another Occupation. 2011, vídeo, 15 min. Un fragmento dunha vella película, que se pasea ao longo da ribeira dun río e das vías dun tren nas proximidades de Bangkok, é sometido a diversos procesos: investimento positivo/negativo, coloreado, ralentí, parpadeo, conxelación, solarizacións, fragmentación do cadro, perspectivas que se derreten, planos de profundidade enganosos... Un inventario de métodos (acompañados polo son deseñado tamén por Rick Reed) que son os motores que impulsan esta viaxe aos confíns da imaxe. A imaxe doutra ocupación, a que exerce sobre a vida humana unha das máis taimadas formas de escravitude que existiron. A fragment of an old movie, which walks along the banks of a river and the train tracks near Bangkok, undergoes various processes: positive / negative inversion, coloring idling, freezing, solarization, fragmented frame, melting perspectives, tricky depth-of-field... An inventory of methods (accompanied by the sound also designed by Rick Reed) is the engine driving this trip to the edge of the image. The image of another occupation, which exerts –on human life– one of the most devious forms of slavery that has existed. Seeking the Monkey King. 2011, vídeo, 40 min. “Repasando 500 anos de historia americana, esta furiosa análise beatnik fai que un historiador do pobo como Howard Zinn pareza un entusiasta da Cámara de Comercio, especialmente co acompañamento da forza industrial dos drons do noise rapsódico de Thirlwell,

Film performances Ken Jacobs: Desbordamientos Masterclass Ken Jacobs: Didáctica

Vangardas > Ken Jacobs

xunto á apocalipse fervente de glaciares derreténdose e lava cristalizada que se torna en infinito test de Rorschach. Rostros aparecen entre a choiva, xunto a serpes de papel. Samurais tibetanos, simios maléficos, o Desnudo bajando una escalera de Duchamp e templos Mayas con escaravellos incrustados. Denunciando que os Estados Unidos é en esencia un país ficticio, “unha enorme caixa baleira de estropallos Brillo”, Jacobs ten momentos de melancolía syberbergiana nos que evoca obras de arte que admira (Moby Dick, Freaks, Avaricia) e artistas afíns (Max Beckmann, Maya Deren, Fats Waller) aínda que se estea desencadeando unha tremenda enerxía en pantalla. Este lanzapedras caseiro ten a capacidade de resistir e pulverizar a agresión visual idiotizante dun mastodonte comercial como Transformers. É unha visión dos 60 ocorrendo agora –fermosa, aterradora, e decidida a dinamitar as portas da percepción”. (J. Hoberman) “Covering 500 years of American history, this furious beatnik analysis makes a people’s historian like Howard Zinn seem like a Chamber of Commerce booster, particularly as delivered amid Thirlwell’s industrial-strength rhapsodic noise drone, against the seething apocalypse of melting glaciers and crystallized lava that soon becomes an ongoing Rorschach test. Faces come out of the rain, along with paper snakes, Tibetan samurais, baleful simians, Duchamp’s Nude Descending a Staircase, and scarab-encrusted Mayan temples. Denouncing the U.S. as essentially fictitious, “an enlarged and empty Brillo box,” Jacobs has moments of Syberbergian melancholy, evoking admired artworks (Moby Dick, Freaks, Greed) and kindred artists (Max Beckmann, Maya Deren, Fats Waller) even as a tremendous energy is unleashed on the screen. This homemade slingshot has the capacity to resist and pulverize the idiotic visual aggression of a commercial behemoth like Transformers. It’s a ‘60s vision happening today—beautiful, terrifying, and determined to storm the doors of perception.”(J. Hoberman)

ARquIvoS HIST贸RICoS

Arquivos Históricos > Veja o Brasil

vEJA o BRASIL Como pasa en todo país periférico, a cultura brasileira moitas veces trasluce o dilema da súa necesidade de expresar o que a fai particular fronte aos códigos dunha arte universal que non é seu. Brasilidade é a palabra que sedimenta na linguaxe esa procura da natureza do que é ser brasileiro, as nosas características e expresións artísticas únicas, nas que se inmisce a precariedade dun país sempre en desenvolvemento. Este programa dedicado aos arquivos históricos propón unha viaxe aos distintos momentos e formas asumidas nesa procura do que é Brasil. Os matices deste ideario nacional son diversos, como veremos nas películas escollidas para as presentes sesións. Películas educativas, rexistros de rituais, películas rodadas en 16mm e unha película experimental extraordinaria, todas películas que rozan ou responden directamente unha pregunta: finalmente, ¿que é o cine brasileiro? Programa e textos: Lila Foster

As it happens in every peripheral country, Brazilian culture often reveals the dilemma of their need to express what makes them special with regard to the codes of a universal art that is not theirs. Brasilidade is the word that settles in language that search for the essence of what it means to be Brazilian, their characteristics and unique artistic expressions, where the precariousness of a country in constant development intrudes. This program dedicated to historical films proposes a trip to the diverse moments and forms taken in the search for what is Brazil. The nuances of this national ideology are different, as we shall see in the movies chosen for these sessions. Educational films, records of rituals, 16mm films and an extraordinary experimental movie. All of them are films that touch or respond directly to a question: Finally, what is Brazilian cinema? Program and texts: Lila Foster

Arquivos Históricos > Veja o Brasil

Sesión 1

4 XUÑO JUNE

18.00 h. CGAI

XOVES THURSDAY

Maluco e Mágico. William Schocair, Brasil, 1935, vídeo, 13 min. Pequena película de ficción do xénero de persecucións, na que un mago percorre as praias facendo das súas. O desexo de imitar a Hollywood contrasta coa evidente precariedade da produción do filme e das rúas da cidade aínda en proceso de urbanización. Live-action short film based on persecution, in which a wizard walks the beaches doing his things. The desire to imitate Hollywood contrasts with the apparent fragility of film production and with the streets of the city still in process of urbanization. A velha a fiar. Humberto Mauro, Brasil, 1964, vídeo, 7 min. A película ilustra unha antiga canción popular. Un dos moitos curtos dirixidos por Humberto Mauro como cámara do Instituto Nacional de Cinema Educativo (INCE), filmes que ensinaban as técnicas de modernización da vida no campo á vez que rexistraban os cantos de traballo e a vida do interior do país, en plena transformación. The film shows an old folk song. One of the many short films directed by Humberto Mauro as a cameraman at the National Institute of Educational Cinema (INCE). Movies that showed the modernization of country life while recording the work songs and the life of the interior of the country undergoing a radical change. Fala, Brasília. Nelson Pereira dos Santos, Brasil, 1966, vídeo, 13 min. Dirixido xunto aos alumnos de primeiro curso de cine da Universidade de Brasília. Unha incursión etnográfica pola fala dos inmigrantes de varias partes do país, na que a grandiosidade da arquitectura moderna de Niemeyer contrasta co carácter humano daqueles que foron responsables da construción da nova capital. A short film directed with the first-year film students at the University of Brasilia. An ethnographic incursion into the speech of immigrants from various parts of the country, where the grandeur of Niemeyer’s modern architecture contrasts with the humanity of those who were responsible for building the new capital. Pátio. Glauber Rocha, Brasil, 1959, 16mm, 13 min. Curta experimental de inspiración concretista, no que unha parella busca contacto entre a rixidez formal dun patio en branco e negro e a natureza que lles circunda. Os elementos de vangarda —a música concreta e o formalismo de encadres— son tomados polo mar e as follas de plátano, elementos naturais típicamente brasileiros. Os estados de ánimo da parella oscilan entre eses dous elementos: a rixidez e a laxitude. Experimental short film of concretist inspiration in which a couple seeks contact between the formal rigidity of a courtyard in black and

Arquivos Históricos > Veja o Brasil

white and the nature that surrounds them. Avant-garde elements —the concrete music and the formalism of framing— are taken by the sea and banana leaves, typically Brazilian natural elements. The mood of the couple is between these two elements: stiffness and laxity. Documentário. Rogério Sganzerla, 1966, vídeo, 10 min. Dous mozos camiñan polas rúas do centro de São Paulo. Fotografado por Andrea Tonacci, este curta é unha expresión pura da cinefilia que marcou unha xeración de cineastas que comezaron a súa carreira cinematográfica na Boca do Lixo, barrio do centro de São Paulo onde se concentraban as produtoras de cine. Two young men walk the streets of São Paulo. Photographed by Andrea Tonacci, this short film is a pure expression of the cinephilia that marked a generation of filmmakers who began their film career in Boca do Lixo, a district of central São Paulo where film production was concentrated.

Sesión 2

XUÑO JUNE

VENRES FRIDAY

18.00 h. CGAI

Agradecementos/ Acknowledgments: Leandro Pardí (Cinemateca Brasileira), Nancy Hitomi Korim (Cinemateca Brasileira), Sergio Silva (Cinemateca Brasileira) Fernando Fortes (Cinemateca Brasileira), Ana Beatriz Vasconcellos (Ctav),Rosângela Sodré (Ctav), Suzana Torres Correa (Ctav).

Limite. Mário Peixoto, 1931, vídeo, 120 min. Obra primixenia do cine mudo, Limite é unha experiencia única na historia do cine experimental brasileiro. Película de inspiración vangardista, cuxas imaxes acompañan a tres personaxes á deriva e falan das circunstancias que os levaron a esta situación límite. A película adquiriu un status mítico ao estar desaparecida durante anos, sendo redescuberta trala súa reconstrución e restauración. Original work of silent film, Limite is a unique experience in the history of Brazilian experimental film. Avant-garde-inspired film whose images accompany three characters adrift and speak about the circumstances that led them to this extreme situation. The film acquired a mythical status after being missing for years. It was rediscovered after its reconstruction and restoration.

S8 CoNTEMPoRÁNEo

S8 Contemporáneo > Distruktur

DISTRuKTuR

Distruktur é un dúo artístico brasileiro cuxos orixes datan do primeiro encontro de Melissa Dullius e Gustavo Jahn en Porto Alegre en 1999, unión creativa que se consolida en 2007 en Berlín, cidade na que actualmente viven e traballan. O seu campo de acción expándese dende o cine e a fotografía (analóxicos), á música, a performance e a instalación. Cando se trata de experimentar, os medios son para eles simples ferramentas a combinar coa imaxinación ao poder e como único límite. O seu traballo paseouse xa pola Berlinale, os festivais de Torino, e Moscova, Curta Cinema en Rio de Janeiro, o New Museum de New York e o Centro de Arte Contemporánea de Vilnius, entre outros. Nesta selección dos seus filmes, pódese ver como Distruktur aúna moitas cousas (todas elas, delicatessen) conseguindo, con todo, non deixar nunca de ter unha contundente (á vez que lúdica ou onírica, segundo o caso) voz propia. É así como a efervescencia visual da Las margaritas de Chytilova e o colorido exótico de Paradjanov atópanse co cine punk de relatos esquivos de Vivienne Dick e Derek Jarman, e co esplendor subversivo de Kenneth Anger. Toda unha invitación á viaxe (en celuloide).

Distruktur is a Brazilian artist duo whose origins date back to the moment when Melissa Dullius and Gustavo Jahn first met in Porto Alegre in 1999. This creative union is consolidated in 2007 in Berlin, the city where they currently live and work. Their work goes from analog film and photography, to music, performance and installation. When they have to experiment, the means are simple tools to be combined with power to the imagination and as the only limit. Their work has already been at the Berlinale, Torino and Moscow festivals, Curta Cinema in Rio de Janeiro, the New Museum in New York and the Center for Contemporary Art in Vilnius, among others. In this selection of their films, you can see how Distruktur combines many things (all of them, delicatessen) and, however, never loses their overwhelming voice: at times playful, and at times dreamy. This is how the visual excitement of the Chytilova of Daisies and Paradjanov‘s exotic colors meet Vivienne Dick and Derek Jarman’s punk cinema of elusive stories as well as Kenneth Anger’s subversive brilliance. An invitation to travel (on film).

S8 Contemporáneo > Distruktur

Programa

4 XUÑO JUNE

XOVES THURSDAY

19.00 h. Afundación Sala (S8)

Éternau. Brasil, 2006, 16mm, 21 min. Coma se o sentido da cor e o espírito combativo de La Chinoise de Godard se reinterpretaran en clave de ciencia ficción cos aires da espionaxe toleada de Modesty Blaise (Losey): así é a incrible viaxe destes Arqueólogos Mercenarios nunha viaxe espazo-temporal no que traspasarán os límites do Xardín Ancestral removendo, literalmente, terra, ceo e mar. As if the sense of color and the fighting spirit of La Chinoise by Godard were reinterpreted as science fiction with the air of the crazy spy of Modesty Blaise (Losey): this is the incredible journey of these mercenary archaeologists in a space-time travel where they go past the margins of Ancestral Garden moving earth, sky and sea, literally. Don’t Look Back / Labirinto. Alemania, 2012, 16mm, 6 min. Un camiño infinito e sen pausa, no que tres corpos, dalgún modo, son só un. Unha viaxe puntuada pola forza da pintura e as pegadas do soporte fotoquímico, nun tempo e espazo incertos: o retrofuturo xa está aquí. An endless and uninterrupted path, in which three bodies, somehow, are just one. A journey marked by the power of painting and the photochemical marks, in an uncertain time and space: the retrofuture is here.

S8 Contemporáneo > Distruktur

Rokh II. Alemania, 2012, 16mm, 6 min. O colectivo de música contemporánea establecido en Alemaña ensemble mosaik intepreta a peza Rokh II do compositor francés Raphaël Cendo. A película foi creada como parte do proxecto “Perspective Matters: two staged concerts”, presentado en 2012 no berlinés club Berghain. The contemporary music group ensemble mosaik, based in Germany, plays Rokh II by the French composer Raphaël Cendo. The film was created as part of the project “Perspective Matters: two staged concerts,” presented in the Berlin club Berghain in 2012. In the Traveler’s Heart. Lituania, Alemania, Brasil, 2013, 16mm, 20 min. O enigmático viaxeiro do título (que alude a un poema de Leonard Cohen), un cabaleiro de peculiar figura (cuxo aspecto parece unha mestura entre un cangaçeiro, un guerreiro de Ran e o Lancelot de Bresson), atravesa mar, bosques e montañas nevadas nunha travesía épica desposuída. Só que a súa cruzada non é solitaria: unha figura que o emula —de ambiguas intencións— acompáñao na distancia. The enigmatic traveler of the title (which refers to a poem by Leonard Cohen), a gentleman of unusual shape (which looks like a cangaçeiro, a warrior of Ran and Bressons’ Lancelot), crosses the sea, forests and snowy mountains in an epic journey. But his crusade is not alone: a figure –of ambiguous intentions– that emulates him accompanies him in the distance.

S8 Contemporáneo > Paraíso do concreto

PARAÍSo Do CoNCRETo A palabra “concreto”, en brasileiro, non só significa o mesmo que en castelán, senón que tamén é como se chama ao gris material co que están feitas as principais urbes do novo Brasil. Ademáis evoca, dalgún modo, unha corrente artística de vangarda na que a forma é clave. Este “paraíso do concreto” que parece contradicir a idea de selvas tropicais e praias paradisíacas (os clichés que imperan neste lado do océano sobre Brasil) abre unha brecha nas formas ondulantes das gravas das rúas de cidades como São Paulo para deixarnos ver o esplendor dun cine que non vive illado nin alleo ao resto do mundo, enraizado no urbán, e que brota da verdadeira vida dun conxunto de brasileiros, que transcorre no fóra de campo das postais. Así, nesta selección de filmes rodados en Super 8, de formas e temas heteroxéneos, son os escintileos do proxector de cine os que converten en paraíso ao concreto: ben sexa o do formigón armado, o da nitidez e concreción de ideas fílmicas, ou o dunha incansable procura formal.

The Brazilian word “concreto” does not only mean the same as in Spanish (specific, particular), but also the gray material with which the main cities of the modern Brazil are built. Furthermore, somehow it evokes an artistic avant-garde movement where the key is the shape. This “paraíso do concreto”, which seems to contradict the idea of rainforests and idyllic beaches (the clichés that prevail on Brazil on this side of the ocean), opens a gap in the waving forms of the cobbled streets of cities like São Paulo. Moreover, it lets us see a magnificent cinema that does not live isolated or oblivious to the world, but rooted in the city and coming from a group of Brazilian people whose real life happens out of postcards’ frame. Thus, in this selection of Super 8 movies, of heterogeneous topics and shapes, the flashes of the film projector turn the “concreto” into paradise: either the reinforced concrete, the sharpness and precision of film ideas, or the tireless formal search.

S8 Contemporáneo > Paraíso do concreto

PARAÍSO DO CONCRETO

5 XUÑO JUNE

VENRES FRIDAY

17.00 h. Afundación Sala (S8)

O Inverno De Željka. Gustavo Beck, 2012, Super 8 a vídeo, 20 min. O traxecto deste filme empeza cun tren atravesando campos nevados para penetrar nunha poboación. Beck, programador e cineasta, emprende así esta viaxe de fóra cara a dentro, que termina internándose, literal e metaforicamente, no corazón dunha cidade. The journey of this film begins with a train going through snowed fields to arrive in a village. Beck, programmer and filmmaker, undertakes this trip from the outside in, and ends up entering, literally and metaphorically, the heart of a city. Sacris Pulso. Ana Vaz, 2008, Super 8 a vídeo, 15 min. Unha fantasmal Brasília, nun tempo incerto, protagoniza este filme de Ana Vaz, cineasta de gran percorrido internacional. Mesturando metraxe atopado e fragmentos do filme Brasiliários, película inspirada na crónica de Clarice Lispector sobre a capital brasileira (que marcou o encontro dos pais da propia Vaz), constrúe así un relato entre o persoal e a ficción, crónica cun deixe de melancolía dun futuro xa pasado. A ghostly Brasilia, in an uncertain time, starring this film by Ana Vaz, a director with a renown international career. By mixing found footage and snippets of Brasiliários, a film inspired by the chronicle of Clarice Lispector on the Brazilian capital (which marked the meeting of Vaz’s parents), she builds a story between the personal experience and fiction, an account of a future already past with a touch of melancholy. Project 3. Helder Martinovsky, 2015, Super 8 a vídeo, 7 min. Martinovsky, que na súa faceta de cineasta bebe da súa extensa carreira como artista sonoro e fotógrafo e do seu interese nas

S8 Contemporáneo > Paraíso do concreto

vangardas, aproxímase ao cine analóxico neste brumoso e evocador filme (de tons grises, como o concreto, e rodado con material caducado) no que a paisaxe se desdebuxa case ata unha abstracción impresionista. Martinovsky, as a filmmaker, draws on his extensive career as a sound artist and photographer and on his interest in avant-gardes. He approaches to analog film in this misty and evocative film (gray tones, such as concrete, and shot with outdated material) in which the landscape is blurred almost to an impressionistic abstraction. Time Gap. Duo Strangloscope (Claudia Cardenas y Rafael Schlichting), 2014, Super 8 a vídeo, 11 min. Claudia Cardenas e Rafael Schlichting, vivaz parte do cine experimental brasileiro (ademais de ser cineastas, organizan a Mostra Strangloscope), rodaron na decadente Detroit esta peza que evoca un videoclip dos Smiths co espírito punk dunha canción de Beat Happening, para construír unha ficción esquiva que xoga co atraso e a repetición. Pois, nos tempos que corren, a imaxe cinematográfica non é xa unha imitación da realidade, senón un buraco temporal. Claudia Cardenas and Rafael Schlichting, lively part of Brazilian experimental film (they are not only filmmakers but also organize the Mostra Strangloscope), shot this film in the decadent Detroit. The movie evokes a video clip of The Smiths with the punk spirit of a song by Beat Happening, and builds an elusive fiction playing with delay and repetition. In these times, the film image is no longer an imitation of reality, but a temporary hole. Visão 2013 para Roberto Piva. Priscyla Bettim, 2013, Super 8 a vídeo, 3 min. Enerxética e fresca visión, que con pulso eufórico comprime a cidade de São Paulo (e o seu reflexo) nun cartucho de Super 8, para dedicarlla a Roberto Piva, o poeta paulista de visións alucinadas que sacudiu a literatura brasileira dos 60 e 70. Energy and fresh vision that with euphoric steady hand compresses the city of São Paulo (and its reflection) in a cartridge of Super 8. It is dedicated to Roberto Piva, the Paulista poet of hallucinatory visions that shook Brazilian literature of the 60s and 70s. O cinema segundo Luiz Rô. Renato Coelho, 2013, Super 8 a vídeo, 3 min. O cineasta, investigador e profesor Renato Coelho intérnase no campo do retrato filmado, para ofrecer unha xanela a “Luiz Rosemberg Filho e o seu reino encantado”: o universo creativo dun dos cineas-

S8 Contemporáne > Paraíso do concreto

tas máis ousados da vella garda brasileira, a cargo dun dos representantes da nova savia gardián desa gozosa liberdade creativa. The filmmaker, researcher and professor Renato Coelho enters the field of the filmed portrait, offering a window to “Luiz Rosemberg Filho and his enchanted kingdom”: the creative universe of one of the most daring filmmakers of the old Brazilian guard, by one of the representatives of the new guardian energy of that joyful creative freedom. Child World. World Premiere. Duo Strangloscope (Claudia Cardenas e Rafael Schlichting), 2015, Super 8 a vídeo, 10 min. Deconstrucción do infantilismo capitalista “made in USA” a través dun incrible xogo visual animado con diapositivas e fotogramas de celuloide atopados, no que o Dúo Strangloscope roza cinematograficamente o cubismo e o futurismo. Deconstruction of capitalist infantilism “made in USA” by an overwhelming visual game animated with slides and frames of found footage, in which the Strangloscope Duo touches Cubism and Futurism.

SEGuNDA vIDA DAS IMAXES

Segunda vida das imaxes > Marcos Bertoni

MARCos BERToNI

Auténtico heroe do Super 8, iconoclasta e collagista indomable, Marcos Bertoni leva desde os 18 anos construíndo unha obra a base de subversión e humor. Un personaxe polifacético, descuberto por moitos grazas á película Avanti Pópolo que, ademais de cineasta, é arquitecto, escultor, guionista, futbolista amateur e especialista en efectos visuais para cine e TV: el é quen fai as maquetas e os mock-ups, a “comida de mentira” dos anuncios, e construíu obxectos como bicicletas de madeira ou reproducións de instrumentos da ópera chinesa. Bertoni empezou a facer cine a finais dos 70, impulsado pola fascinación que sobre el exerceron desde o primeiro momento as imaxes proxectadas e a maxia do contacto físico co celuloide, en ficcións de afiado dobre sentido político. Cos anos desembocou no que bautizaría como “Dogma 2002”: unha parodia da Dogma 95 danés, cuxa máxima é: “Prohíbese filmar. Permítese reciclar, montar, dobrar. Sempre en Super 8”. Remesturando salvaxe e libremente material propio e alleo, e dobrando con banda magnética as súas películas —que en ocasións intervén en directo— o paulista Bertoni fai da súa capa un saio e converte a precariedade en bandeira: así é a gozosa creatividade do cine sen cartos.

Genuine Super 8 hero, iconoclastic and indomitable collage artist, Marcos Bertoni has been working on his films –based on subversion and humor banking since he was 18 years old. A multifaceted person, discovered by many people thanks to the movie Avanti Pópolo, is not only a filmmaker, but an architect, sculptor, writer, amateur footballer and a specialist in visual effects for film and TV: he makes the models and mock-ups, the “fake food” of the ads, and has also built objects such as wooden bicycles or reproductions of instruments of the Chinese opera. Bertoni began making films in the late ‘70s, driven by the fascination of the projected images and the magic resulting from the contact with celluloid, making films of double and sharp political sense. Over the years he was led to what he would call “Dogma 2002”: a parody of the Danish Dogma 95, whose motto is: “Filming is not allowed. You can recycle, edit, dub. Always Super 8”. He remixes his own and others’ material wildly and freely, and dubs his films with magnetic strip –he sometimes manipulates the projection on the spot. The Paulista Bertoni does what he pleases and turns scarcity into proud: this is the joyful creativity of film without money.

Segunda vida das imaxes > Marcos Bertoni

Programa

XUÑO JUNE

SÁBADO SATURDAY

17.00 h. Afundación Sala (S8)

Cleopatra. Brasil, 1979, Super 8, 16 min Bertoni decide empezar ao grande, cal Cecil B. DeMille do amateurismo, cun remake de Cleopatra, a superprodución protagonizada por Elizabeth Taylor. Todo un despregamento de medios segundo os seus preceptos, que fixo “para mostrar ás majors americanas como facer unha superproducción sen ter que vender parte dos seus estudos para cubrir os perxuízos (que foi o que pasou)”. Bertoni decides to start on a large scale, as if he were an amateur Cecil B. DeMille, with a remake of Cleopatra, the blockbuster starring Elizabeth Taylor. He used all his means according to his precepts “to show the American majors how to make a blockbuster without having to sell part of their studies to cover the damage (which was what happened).” Cores. Brasil, 1985, Super 8, 7 min. Segundo Bertoni, “Cores fala dos prexuízos raciais. Foi filmado en catro días, no salón e os exteriores dunha casa calquera, entón baleira, que atopamos en Vila Olímpia e filmamos sen autorización algunha. Os tres gatos (un branco, un negro, e outro branco e negro), coadxuvantes importantes para o clima (e a “dirección de arte”), simplemente vivían alí”. According to Bertoni, “Cores is about racial prejudice. It was shot in four days, in the lounge and exterior of any house, empty at that time, found in Vila Olímpia and we filmed without authorization. The three cats (one white, one black, the other black and white), important coadjuvants for the scene (and the “art direction”), were living there.” A Revolução das Massas. Brasil, 1983, Super 8, 8 min. Tras un estresante día de traballo, un policía reláxase facendo pan en casa. Alegoría (co espírito de quen é capaz de rirse ata da súa propia sombra) de como a autoridade lida coas masas revolucionarias, nacida dos disturbios en São Paulo os primeiros días do goberno de André Franco Montoro. After a stressful day at work, a policeman is resting at home making bread. Allegory (in the spirit of one who is able to laugh at the dead and the mourners) of how authority deals with the revolutionary masses, born of the unrest in São Paulo the first days of the government of André Franco Montoro.

Segunda vida das imaxes > Marcos Bertoni

No Fundo do Poço. Brasil, 2005, Super 8, 12 min Un documental non autorizado sobre a Igrexa Universal, con participacións tampouco autorizadas de Clint Eastwood, John Wayne e Ava Gardner, entre outros. An unauthorized documentary on the Universal Church, with the also unauthorized participation of Clint Eastwood, John Wayne and Ava Gardner, among others.

Cocô Preto . Brasil, 2003, Super 8, 10 min. O “cocô preto” do título é un extraterrestre que vén coa intención de destruír a terra para poder salvar o universo. Bertoni retoma a súa propia metraxe, os descartes do seu filme radioactivo Sangue de tatu, asumindo o reto de converter un defecto da filmación en efecto especial, ameazante presencia protagonista. The “cocô preto” of the title is an alien who comes with the intention of destroying the earth in order to save the universe. Bertoni takes his own footage, discards of his radioactive movie Sangue de tatu, and takes on the challenge of turning a filming defect into special effects, an outstanding threatening presence. Môr. Brasil, 2014, Super 8, 3 min. Unha parella en conflito pasa por unha estraña situación, orquestrada pola banda sonora creada por Bertoni que sementa a confusión cun xogo de palabras no que funde a palabra “môr” (maior) con “amor”. A couple in conflict undergoes a strange situation, orchestrated by the soundtrack by Bertoni who sows confusion with a pun in which he melts the word “môr” (more) with “love” (amor).

Segunda vida das imaxes > Paula Gaitán

PAuLA GAITÁN Fotógrafa, artista visual, profesora e cineasta, Paula Gaitán construiu parte da súa obra mergullándose (moitas veces, a pulmón) no arquivo doméstico coa intención de explorar as augas profundas da intimidade e da memoria. A base desta inmersión encóntrase no seu amplio arquivo en Super 8, un traballo diario e orgánico —como o respirar— que ela mesma describe como “[...] unha escritura diaria tanto de imaxes como de pensamentos. Traballar con imaxes e sons reais e imaxinados, imaxes mentais, manexando as imaxes ao seu gusto e intentando entender o seu poder e non quedarse só na idea dun guión. Facer cine é como regar as plantas diariamente”. Unha labor que convertiu a Gaitán, quen fora parella de Glauber Rocha (e nai dos seus fillos: o propio Rocha regaloulle en París nos 80 a cámara de Super 8 coa que comezou todo, e é unha presenza esencial nunha das súas pezas máis famosas e premiadas, Diario de Sintra), é unha cineasta cuxa obra percorreu citas internacionais como a Viennale, o IndieLisboa, o Bafici e Tribeca, e museos como o Reina Sofía, entre outros.

Photographer, visual artist, teacher and filmmaker, Paula Gaitán has built most of her filmography diving (many times with no scuba tank) into her own home film archive trying to explore thoroughly intimacy and memory. The basis of her search lies on her vast Super 8 collection, a daily and organic work like breathing described by herself as “[...] an everyday writing exercice of both images and thoughts. Working with real and imagined sounds and images, mental pictures, manipulating them and trying to understand their power so that they will not be only a script. Making films is like watering plants every day.” Gaitán, Rocha’s last partner (and also mother of his children: Rocha himself gave her the Super 8 camera she began with in Paris in the 80’s and plays an important role in one of her most known and awarded films, Diario de Sintra) is a filmmaker whose work has been screened at international events such as the Viennale, the IndieLisboa, Bafici and Tribeca, and at the Reina Sofia museum, among others.

Segunda vida das imaxes > Paula Gaitán

Programa

Memória da Memória. Paula Gaitán, Brasil, 2013, 25 min. V.O. Portugués con subtítulos en inglés. Se pensásemos na memoria coma unha escaleira con varios escalóns, poderiamos dicir que un filme como Memória da Memória os pisa todos: un momento na vida que ocorre, a imaxe rexistrada dese momento, os recordos de quenes o protagonizaron, as reaccións que suscita a imaxe rexistrada do recordo (a través dos comentarios dunha proxección familiar) e, finalmente, a elaboración posterior de, precisamente, esa memoria da memoria. O que case podería ser un trabalinguas describe unha obra que é á vez reflexiva e punk, intuitiva e coidadosamente construida. Recordos dun patio, dos fillos con Rocha, música (de Sonic Youth a Sufjan Stevens e ao postpunk ruso), a propia imaxe reflectida, cadros, fotos, viaxes, visitas (como a de Viva, a musa de Warhol) e os aires da contracultura dos primeiros 80, nunha obra que non trata sobre a nostalxia, senón de cómo a memoria é algo que vive e respira. If we thought in memory as a ladder with several steps, we could say that a film like Memória da Memória walks on all of them: a moment in everyday life, the recorded image of that moment, the memories of those who were there, the reactions raised by the registered picture of the memory (through the comments of a family screening) and finally, the subsequent development of precisely that memory of the memory. This almost tongue-twister describes a work that is both reflective and punk, intuitively and carefully constructed. Memories of a patio, of Rocha’s children, music (from Sonic Youth to Sufjan Stevens and Russian post-punk), the reflected image itself, pictures, trips, visits (as Viva’s, Warhol’s muse) and the counterculture environment of the first 80s in a work that is not about nostalgia, but about how memory is something that lives and breathes.

XUÑO JUNE

SÁBADO SATURDAY

19.00 h. Afundación Sala (S8)

Trala proxección de Memória da Memória, Gaitán ofrecerá unha sesión especial dunha selección do seu arquivo persoal de Super 8. After the screening of Memória da Memória, Gaitán will show a selection of films of her personal Super 8 archive.

FESTIvAL INvITADo

Festival Invitado > 25 FPS

25 FPS BRIght GaRden 25 FPS é un festival de antecedentes atípicos, pois as súas raíces brotan do formato televisivo. Celébrase na capital croata, Zagreb, cidade que ten ás súas costas unha tradición de cincuenta anos na exhibición de cine de vangarda, tradición que o 25 FPS ven continuando dende hai unha década. Cun programa centrado nas formas inestables e que se leva a cabo nestes inestables tempos post-transicionais, esa inestabilidade é a fonte do seu crecemento e desenvolvemento. Permitíndonos unha ampla interpretación da experimentación fílmica e regresando a súa historia continuamente, construimos un modelo orgánico e inorgánico a partes iguais para manter vivo o festival no seu ciclo anual. Esta foi a idea que nos guiou no momento de seleccionar estes traballos, que nos lembran ao frondoso enramado de consideracións que é a nosa programación, e do que brotou esta visión sobre o magnífico xardín que estamos a sementar á nosa porta. Sanja Grbin e Marina Kožul, programadoras de 25 FPS

25 FPS is a festival of untypical background, stemming from the TV format. Set in the Croatian capital, Zagreb, a city that fosters a 50-year-long tradition of presenting avant-garde cinema, 25 FPS has continued it throughout the past decade. Programmatially focusing on unstable forms and being launched in the unstable post-transitional times, instability is the source of its growth and development. Allowing ourselves a broad interpretation of experiment in film and continually returning to its history, we have built a model that is equally organic and inorganic to keep the festival alive in its annual cycle. This was the idea that guided us in selecting these works, which reminded us of branching in considerations of the festival programme which formed our view on this magnificent garden we are planting at our doorstep. Sanja Grbin and Marina Kožul, 25 FPS programmers

Festival Invitado > 25 FPS

Programa

6 XUÑO JUNE

18.00 h. CGAI

SÁBADO SATURDAY

The Anthem. Apichatpong Weerasethakul, Tailandia, Reino Unido, 2006, vídeo, 5 min. V. O. tailandés subtitulada en castelán. Este programa comeza cunha bendición aos deuses do cine: a de Weerasethakul, que nesta peza chea de humor fai unha interpretación da costume tailandesa según a cal o himno ten que soar antes do inicio de cada proxección en honor ao rei. Un dos rituais desta sociedade para bendicir á xente, e aos eventos. This program begins with the blessing to the gods of cinema: that of Weerasethakul, who –in this humorous film– acts the Thai custom whereby the hymn must sound before the start of each screening in honor of the king. One of the rituals of this society to bless people, and events. Umino-eiga (Film of the Sea). Takashi Ishida, Xapón, 2007, vídeo, 12 min. Unha película –xurdida dunha instalación previa- que literalmente alaga a sala de cine: un cuarto branco, e un proxector que son tomados por envolventes correntes mariñas animadas, suxerentes mareas en ascensión movidas polo artista xaponés Takashi Ishida. A film –from a previous installation– that literally inundates the movie theater: a white room and a projector that are being taken by surrounding animated ocean currents, suggestive rising tides driven by the Japanese artist Takashi Ishida. Water Pulu 1869 1896. Ivan Ladislav Galeta, Croacia, 1973-1987, 35mm, 9 min. Nesta peza Galeta, un dos máis míticos artistas croatas, convirte a pelota dun partido de water polo nun elemento fixo e central da pantalla, sol do Sistema Solar ao redor do que se moven os xogadores-planetas deste partido de textura e cor sen par, froito dun meticuloso traballo fotograma a fotograma. In this film Galeta, one of the most legendary Croatian artists, makes the water polo ball become fixed and core element of the screen, sun of the solar system around which the players-planets move in this unparalleled colored and texture match, fruit of a meticulous frame by frame work. Endeavour. Johann Lurf, Austria, 2010, vídeo, 16 min. Peza enteiramente construída usando material da NASA, que estala nun rítmico e impactante viaxe en foguete espacial: dende o despegue, cruzando a estratosfera, de día e de noite, para logo descender de volta á Terra. Film entirely built using material from NASA, exploding in a rhythmic and powerful space rocket ride: from takeoff, crossing the stratosphere, day and night, to landing.

Festival Invitado > 25 FPS

Dark Garden. Nick Collins, Reino Unido, 2011, 16mm, 9 min. Cun uso brillante das posibilidades da película en branco e negro (comparable co de, por exemplo, Andrew Noren), e por tanto da materia primixenia do cine, a luz e a oscuridade, Collins debuxa un xardín invernal incrible onde abstracción e figuración conflúen en sutil harmonía. With a brilliant use of the possibilities of the black-and-white film (sometimes similar to Andrew Noren’s), and therefore of the primary elements of cinema, light and darkness, Collins draws an overwhelming winter garden where abstraction and figuration meet in subtle harmony. Plac (The Market). Ana Hušman, Croacia, 2006, vídeo, 9 min. V.O. croata subtitulada en inglés. Fresco como os vexetais que se poden vender neste mercado, colorido como as conservas que con eles se fan, este filme, a base de creatividade e stop motion, retrata vívidamente un lugar, á vez que nos reconecta sensorialmente co que comemos (e co papel que xoga a súa procedencia). This film –fresh as the vegetables sold in this market, colorful as the preserves that are made out of them– vividly portrays a place with creativity and stop motion, while reconnects us through sensations with what we eat (and with the relevance of its origin). Laitue. Nicholas Brooks, UK, 2008, 35mm, 9 min. A delicadeza das liñas do debuxo de Laitue, e os seus ocasionais sombreados, unen corpo e paisaxe nesta historia na que a visión dunha leituga evoca un pasado e impulsa unha viaxe que producirá un encontro de incerta natureza entre dous personaxes separados físicamente. The delicacy of the drawing lines of Laitue, and its occasional shadows, bring together body and landscape in this story in which the vision of a lettuce evokes a past and drives a journey that will lead to an uncertain meeting between two physically separated characters. Manque de preuves (Lack of Evidence). Hayoun Kwon, Francia, 2011, vídeo, 9 min. V.O. francés subtitulada en inglés. O testemuño do protagonista desta historia e unha recostrucción dos seus recordos que explota camiños inusuais da animación e xeración de imaxes en 3D, é todo o que necesita Hayoun Kwon para trazar con sobriedade o estremecedor relato da petición de asilo internacional dun home nixeriano. The testimony of the protagonist of this story and a reconstruction of his memories that exploits unusual paths of animation and 3D imaging, is all that Hayoun Kwon needs to draw soberly the shocking story of a Nigerian man’s request fo international asylum.

DESBoRDAMIENToS

Desbordamientos > Ken Jacobs

KEN JACoBS Xunto coa axudante de meigo Flo, presentei filme performances en vivo desde 1975 e outros espectáculos antes diso, incluíndo un con sombras chinescas en 3D (que alcanzaban ao público), nunha investigación continua do “cine expandido”. Nestas performances usarei a Nervous Magic Lantern, un dispositivo tan elemental que nos pon en paralelo cos primeiros inventores do cine. Veredes Expresionismo Abstracto con profundidade, creacións monstruosas de escuridade e luz compoñéndose e descompoñéndose sen película nin electrónica, ¡en vivo! E sen gafas 3D, por conta dun tipo de 3D que pode ver ata un home cun so ollo. Unha proxección de formas dimensionais que cambian e móvense, retórcense e viran, que podería ter lugar antes da invención do cine, salvo porque o Expresionismo Abstracto tivera que adiantarse para preparar as mentes. A luz parpadeará por toda a sala, non para o solaz de todos. Pero sen parpadeo, non hai alucinación. (Non se preparen con drogas, a Nervous Magic Lantern é a droga). Ken Jacobs, 2014.

Along with magician’s assistant Flo, I have presented live film-performance since 1975 but other spectacles before that, including 3D shadowplay (with shadows reaching into the audience), in an ongoing investigation of “expanded cinema”. This will be a performance with the Nervous Magic Lantern, a device so elemental it puts us in the running with the very earliest inventors of cinema. You will see Abstract Expressionism in depth, monster-creations of dark and light forming and reforming without film or electronics, live! and without 3D spectacles but with 3D available to be seen even by the single-eyed. A projection of evolving and moving, twisting and turning dimensional forms that could’ve happened before the invention of film, though Abstract-Expressionism had to come first to prepare minds. Light will pulse throughout, not to everyone’s pleasure, but no pulse/no hallucination. (Do not prepare with drugs, the Nervous Magic Lantern is the drug.) Ken Jacobs, 2014.

Desbordamientos > Ken Jacobs

Time Squared NERVOUS MAGIC LANTERN PERFORMANCE

5 XUÑO JUNE

VENRES FRIDAY

20.00 h. Afundación Auditorio

Nervous Magic Lantern performance, EUA, 2014 Os espectadores das performances coa NML invariablemente falan das intensas películas que ven no que son en realidade eventos visuais neutros. Podería ser que ese efecto Rorschach que a NML esperta fose a súa calidade máis valiosa, pero non é iso no que penso durante as proxeccións. Traballo debuxando cousas (indescritibles) dentro e fóra da vista, dirixindo os seus movementos cara unha ilusión de profundidade. ¿3D, diredes? Pero iso é imposible. Exacto. Por favor, non vos devanedes os miolos buscando significados nesas imaxes. Non recoñecería un significado pictórico nin aínda que mo servisen na sopa. O pracer pictórico é o que persigo mentres escoito, durante Time Squared, a infinita rapsodia do metro. ¿Infinita? ¿Rapsodia? ¡Ruído! Pero un ruído en plan John Cage no que cada son está exquisitamente colocado. Ken Jacobs. Viewers of NML performances invariably speak of the intense movies they see in what are actually neutral visual events. It just may be that the Rorschaching the NML excites is the most valuable thing it does, but it’s not what I think about when projecting. I work at drawing (nameless) things into and out of view and directing their movements in illusionary depth. 3-D you say? But this is impossible. Exactly.

Desbordamientos > Ken Jacobs

Please don’t knock yourself out looking for meanings in these images. I wouldn’t recognize a pictorial meaning if it was served in my soup. Pictorial pleasure is what I’m after as I listen during Time Squared to the never-ending rhapsody of the subway. Never-ending? Rhapsody? Noise! But a John Cage sort of noise where every sound feels exquisitely in place. Ken Jacobs Precedida por / Preceded by Cyclops Observes The Celestial Bodies. EUA, 2014, vídeo, 16 min. Unha película de Ken Jacobs na que “un chorro de auga que sae dunha fonte, atrapado a medio camiño no aire, serve como materia prima dunha hipnótica e frenética exploración da visión cinemática tridimensional” (Berlinale Forum). A film by Ken Jacobs in which “a stream of water shooting from a fountain, arrested in mid-air, serves as the material for a hypnotic, frenzied exploration of 3-dimensional cinematic vision” (Berlinale Forum).

New Paintings by Ken Jacobs World Premiere

NERVOUS MAGIC LANTERN PERFORMANCE

XUÑO JUNE

SÁBADO SATURDAY

20.00 h. Afundación Auditorio

Nervous Magic Lantern performance, EUA, 2015 ¿Gotear, salpicar, proxectar? Toda as transparencias proxectadas (por este aparello creado e operado por un artista) foron ensambladas e pintadas por min. Non pintadas coma obxectos en se mesmos baixo coidadoso escrutinio, senón cara a utilización (e reutilización) como base dunha proxección. ¿Poden efémeras performances proxectadas ser pinturas (coñecidas polo seu paciente espera a que os ollos e as mentes as animen)? A performance pode pasar da pantalla ao vídeo e, nese camiño, perdurar –non por non estar gravada unha canción deixa de ser unha canción. ¿Que hai da inclusión do son? Moitos pintores escoitan música mentres traballan. Un “estado de ánimo” é o que perseguen, e unha distracción das súas preocupacións e pensamentos molestos. Queren permanecer concentrados e a música axuda. Pero ¿seica non inflúe esa música, infiltrándose na pintura? ¡Eu deixareivos ouvila! Eu determino o lapso temporal da proxección, unha pintura non ten límites temporais. De acordo, estaba equivocado, son unha forma de cine. Ken Jacobs, 16 de maio de 2015. Drip, spatter, project? All the transparencies projected (by this artist-created and artistoperated device) are assembled and painted by myself. Not painted as objects in themselves deserving of careful scrutiny but towards their eventual use (and re-use) as the basis of screen projection. Can

Desbordamientos > Ken Jacobs

transient screen performances be paintings (known for their patience as they wait for eyes and minds to animate them)? Performance can transfer from the screen to video and, in that way, endure -not that unrecorded song is therefore not song. What about addition of sound? Many painters play music while they work. “Mood” is often what they’re after, and distraction from worries, bothersome thoughts. They want to stay in their heads and music helps. But doesn’t that music influence and somehow make its way into the painting? I let you hear it! I determine the time-frame of a projection, a painting has no timelimits. Okay, I was wrong, they’re a form of cinema. Ken Jacobs, May 16, 2015.

Precedida por / Preceded by Chronometer. EUA, 1990, vídeo, 24 min. Primeira performance pública da Nervous Magic Lantern gravada en vídeo, emparellada cunha banda sonora feita de sons de reloxo por Harrison Birtwistle en 1971. “‘O proxector de cine é como un reloxo’, dixo o artista Ed Bachelor. Nalgún lugar dentro da máquina latexa o espazo de Piranesi, cuxa forma e dimensión vén dada por un encadeado de exposicións dunha muller sentada, ondulante e ingrávida”, Ken Jacobs dixit. Early live public performance of the Nervous Magic Lantern recorded to video paired with a soundtrack of clockwork sounds made by Harrison Birtwistle in 1971. “‘The movie projector’s a kind of clock’, the artist Ed Bachelor said. Somewhere inside the machine beats a Piranesi space, shaped and given dimension by a string of exposures of a seated woman ondulating gravity-free.» Ken Jacobs dixit.

Desbordamientos > Volontè

voLoNTè

Hai unha idea detrás dun proxecto como Volontè que é tan sinxela como utópica: a de comunidade. Entendida como a posibilidade de facer algo xuntos, conxugando as particularidades de cada suxeito: algo que non sería unha obra terminada sen máis, senón un acto de amor. É por iso que a exhibición pública de Volontè, a película, converteuse en algo máis que unha proxección para ser un acto colectivo que, ademais, pecha un círculo. No verán de 2014, e tras un ano de inactividade, o grupo de improvisación sonora experimental e noise Volontè reúnese cun equipo de rodaxe. Desa rodaxe nace unha película, na que o dispositivo fílmico móstrase e desvela á vez que o da propia banda. E na que, ademais, traslúcese todo o que rodea o momento: unha paisaxe galega, mestura imposible do industrial e o rural, e a atmosfera do encontro dese grupo de individuos. Un ano máis tarde, todos os implicados reencóntranse no (S8), para converter a proxección da película nunha continuación da idea de comunidade, que agora se estende ao público asistente. Proxección que terminará con Volontè, o grupo, tocando, e cunha performance na que o material orixinal do filme, en 16mm, será visceral protagonista.

There is an idea behind a project like Volontè that is as simple as utopian: the community. Understood as the possibility of doing something together, combining the characteristics of each individual: something that would not be a finished work, but a loving-act. That’s why the public screening of Volontè, the film, had to be something more than a projection and become a collective act which also closes a circle. In the summer of 2014, after a year of inactivity, the group of experimental sound improvisation and noise, Volontè, meets a film crew. Out of that shooting there comes a movie, where film is shown and disclosed as well as the band itself. And which also lets see everything around that time: a Galician landscape, an impossible mix of industrial and rural, and the atmosphere when those individuals meet. A year later, all those involved meet together at (S8) to turn the film screening into a continuation of the idea of community, which now is extended to the audience. The screening will end with Volontè, the group, playing, and a performance where the original film material, 16mm, will be the main protagonist.

Desbordamientos > Volontè

Volontè. España, 2015. Película: 16mm transferido a vídeo, 27 min. Concerto e performance en 16mm. Marcos Flórez, Helena Girón, Rafael Mallo, Roberto Mallo, Miguel Prado, Lucas Vázquez e Lucía Vilela,

5 XUÑO JUNE

VENRES FRIDAY

22.30 h. Fundación Luis Seoane

Desbordamientos > Distruktur

DISTRuKTuR Unha das vertentes que mellor reflicte o traballo do dúo brasileiro Distruktur é a que veremos a continuación: a expansión do seu traballo en 16mm a través dun directo no que tamén o son é esencial protagonista. The aspect that best shows the work by the Brazilian duo Distruktur is which we shall see below: the expansion of their 16mm work through live performances where sound is also an essential element. Éternau Alterstereo. Brasil, Alemaña, 2011, doble proxección en 16mm e son en directo, 25min. Éternau Alterstereo “remestura” e dalgún modo subvirte a película de Distruktur Éternau, nunha performance na que a proxección en 16mm faise estéreo mentres vemos ao dúo crear en vivo un collage sonoro que potencia a viaxe psicodélica e espazo-temporal que propoñen. Éternau Alterstereo “remixes” and somehow subverts Éternau by Distruktur film in a performance where the 16mm screening becomes stereo while we watch the duo create a live sound collage that enhances the psychedelic and spatiotemporal trip they propose.

6 XUÑO JUNE

Filme de Pedra. Alemaña, Brasil, proxección en 16mm e música en directo, 2011, 30 min. Neste work in progress, que leva construíndose e mutando desde 2011, Dullius e Jahn transfórmanse tamén en banda: guitarra, sintetizador, voces e unha gravadora de cinta compoñen a banda sonora que interpretan para este filme sobre a dimensión mítica das pedras, nunha performance na que, aseguran, seremos capaces de ouvir a voz das pedras. In this work in progress, which has been constructed since 2011, Jahn and Dullius are transformed into a band: a guitar, a synthesizer, vocals and a tape recorder make up the soundtrack to interpret this film about the mythical dimension of stones; a performance in which, they say, we will be able to hear the stones’s voice.

SÁBADO SATURDAY

22.30 h. Fundación Luis Seoane

Stellar. Alemaña, Brasil, proxección en 16mm e música en directo, 2012-2015, 3 min. Con esta enigmática frase describe Distruktur Stellar, peza na que unha proxección en 16mm acompáñase de voz e guitarra: “o sabor amargo produce un doce sentimento”. With this enigmatic sentence Distruktur describes Stellar, a short film where a 16mm screening is accompanied by vocals and guitar: “bitter taste gives sweet feeling.”

SINAIS

Sinais > Xacio Baño

XACIo BAÑo Xacio Baño (Xove, Lugo, 1983) achegouse ao cine, deixando de lado a carreira de enxeñaría, co impulso de contar historias. E como foi demostrando a través da súa filmografía, moitos son os camiños que conducen a esas historias. A forma de contalas é un campo de xogos no que Baño non vacilou en experimentar a pracer cunha ousadía que é, precisamente, a que fixo que as súas curtametraxes dean a volta o mundo facendo escala en festivais como Locarno, Mar de Plata, Busan, Telluride y ClermontFerrand, onde foi premiado, do mesmo xeito que nas Palmas, Málaga, Alcine e o Shnit Filme Festival suízo. Os distintos puntos de vista humanos, e a maneira de percibir a realidade a partir deles é un dos elementos que guía o cine de Baño, que foi mutando desde ficcións con trazas de historia persoal e realidade documentada —como o caso de Estereoscopía e Anacos— ata terreos híbridos de ficción e non ficción, como é o caso da peza que lle consolidou a nivel internacional, Ser e voltar. É así como en Xacio Baño dáse o paradoxo dun cine que empeza tentando poñerse en lugar do outro, para terminar alcanzando un modo de ver xenuinamente persoal.

Xacio Baño (Xove, Lugo, 1983) went into film, after leaving aside the engineering degree, driven by his desire of telling stories. And as he has been demonstrating through his films, there are many roads leading to these stories. The way to tell them is a playground in which Baño has not hesitated to experience –with no restrictions– boldly. This is precisely what has made his short films travel around the world stopping at festivals like Locarno, Mar de Plata, Busan, Telluride and Clermont-Ferrand, where he has been awarded, as well as in Las Palmas, Málaga, Alcine and the Swiss Shnit Film Festival. The different human views, and how he perceives reality is one of the elements that guides Baño’s cinema, which has changed from fiction with a touch of personal history and documented reality –it is the case of Estereoscopía and Anacos– to hybrid fiction and nonfiction, like the film that has established him internationally, Ser e voltar. Thus in Xacio Baño’s filmography we find the paradox of a film that begins trying to be in somebody else’s shoes, and finally reaches a genuine personal point of view.

Sinais > Xacio Baño

Sesión 1

4 XUÑO JUNE

XOVES JUEVES

17.00 h. Afundación Sala (S8) Estereoscopía. España, 2011, vídeo, 12 min. Un home sofre un accidente, tras o que perde a visión dun ollo. Os médicos lle transplantan o ollo doutra persoa, operación trala cal a súa vida solitaria verase acompañada pola visión, a través do seu novo ollo, da vida do doante (construída a base de rexistros persoais do propio Baño). Ademais da estereoscopía da imaxe, o cineasta consegue, de imaxinativas maneiras, facer interactuar as realidades de ambos os ollos, nun filme que vai máis aló do experimento visual para converterse en exorcismo emocional e alegoría da historia do cine. A man has an accident and consequently loses the sight of one of his eyes. The doctors transplant the eye of another. After this his lonely life will be accompanied by the vision, through his new eye, of the donor’s life (built from Baño’s personal records). In addition to the stereoscopic image, the filmmaker makes, with imaginative ways, the realities of both eyes interact, in a film that goes beyond the visual experiment to become an emotional exorcism and allegory of the history of cinema. Anacos. España, 2012, vídeo, 7 min. Mentres en Estereoscopía dúas realidades confrontábanse nunha dobre pantalla, en Anacos unha mesma vida se fragmenta, conxugando cinco puntos de vista distintos a través das cinco seccións nas que se divide a pantalla. Partindo dunha receita de bizcocho (perfecta demostración de que os ingredientes por separado non son o mesmo que mesturados e elaborados, como no filme), vemos o trascurso da existencia dunha muller, nai e ama de casa, que se vai tiñendo coa melancolía dunha forma de vida e un tempo vital que se extinguen caladamente. While in Estereoscopía two realities were confronted on a double screen, in Anacos one life is fragmented, combining five different views through the five sections in which the screen is divided. Starting from a cake recipe (a perfect demonstration that ingredients are not the same separately as mixed and processed, as it happens in the

Sinais > Xacio Baño

film), we see the course of the existence of a woman, mother and housewife, who becomes tinged with the melancholy of a lifestyle and a vital time quietly extinguished. Ai Capitán. España, 2014, vídeo, 4 min. Curtametraxe para o Proxecto NIMBOS do blog Acto de Primavera, serie de filmes inspirados nos poemas do libro Nimbos de Xosé María Díaz Castro, autor homenaxeado no Día dás Letras Galegas 2014. As ondas que rompen nas penas e no casco dun barco naufragado falan aquí do poema “Ai Capitán”: “Chorar, chorar, / como sempre choraron as mulleres, / ai capitán, con barcos ou sin eles!”. A short film for Proxecto NIMBOS of the blog Acto de Primavera, a series of films inspired by the poems of the book Nimbos by Xosé María Díaz Castro, author honored in Día das Letras Galegas 2014 (Galician Literature Day). The waves crashing on the rocks and into the hull of a shipwrecked boat speak here of the poem “Cry, cry, as women have always cried, oh captain, with boats ou without them!”. Ser e voltar. España, 2014, vídeo, 14 min. Baño lánzase esta vez de cheo á non ficción e aos terreos da intimidade, regresando á casa dos seus avós, no rural galego, coa intención de facerlles un vídeo-retrato. O director tenta construír unha posta en escena, e ficcionalizar o retrato nun afán de “crear os seus propios recordos”, pero o camiño lle conduce a un lugar ben distinto. “O primeiro impulso, a primeira necesidade, foi gravar un vídeo-retrato dos meus avós para telos preto cando xa non estean. No momento en que comecei a filmalos descubrín que había algo máis importante que contar. Non tanto sobre eles, si non sobre min, sobre descubrir que é o que o cine me dá e que é o que necesito do cine. Aos poucos a cámara foise dando a volta. Os ollos que miraban non eran xa os meus, se non os deles cara a min, cara á miña xeración” (Xacio Baño). Here Baño dives into non-fiction and privacy grounds, returning to his grandparents’ house, in the country, with the intention of making a video-portrait of them. The filmmaker tries to build a stage, and turn the portrait into fiction in an effort to “create their own memories,” but the road will lead him to a very different place. “The first impulse, the first need was to record a video-portrait of my grandparents to have them around when they’re gone. By the time I started filming them I discovered that there was something more important to tell. Not so much about them, but about me, about discovering what the film gives me and what I need from film. Slowly the camera was turning around. The eyes that were watching were no longer mine, but theirs looking at me, at my generation” (Xacio Baño).

Sinais > Xacio Baño

Solpor. España, vídeo, 2014, 5 min. Peza que nace do Chanfaina Lab, encontro de cineastas galegos en San Sadurniño, sobre “un director na procura do seu unicornio, do momento revelador do raio verde. E a tarde termina, e o sol cae”. Filme construído en parte por fotos de arquivo, e en parte por filmaciones de campo de Baño trala pista do seu simbólico cervo-unicornio. A film born of Chanfaina Lab, a Galician filmmakers meeting in San Sadurniño. It is about “a filmmaker in search of his unicorn, the revealing moment of the green ray. And the evening ends, and the sun sets”. A film partly built from stock photos, and partly from Baño’s shootings on the trail of his symbolic deer-unicorn.

Sesión 2

5 XUÑO JUNE

VENRES FRIDAY

18.30 h. Afundación Sala (S8)

Encontro co público Nesta sesión, Xacio Baño falará do seu universo creativo e os seus procesos en conversación con Ángel Santos Touza (director de, entre outras, Las altas presiones) e co público asistente. Ademais, durante o encontro Baño mostrará imaxes do proxecto en desenvolvemento que ten entre mans neste momento: a súa nova peza Eco (gravada en parto dos Mallos, A Coruña). In this session, Xacio Baño will discuss his creative universe and its processes with Ángel Santos Touza (director, among others, of Las altas presiones) and with the audience. During the meeting Baño will also show images of his project in development right now: his new film Eco (partly shot in Los Mallos, A Coruña).

Sinais > Jet Lag

JET LAG Eloy Domínguez Serén, España, 2014, 52 min. V.O. castelán e galego Jet lag vital. Pódese dicir que isto é o que arrastran quenes traballan de noite. Jet Lag sitúanos na xornada de traballo nocturna dunha gasolineira, donde a realidade termina por romper a premisa do film (captar un tempo silencioso e morto no medio de estrada) probándoo incesantemente. Reto que Eloy Domínguez Serén, a quen o ano pasado se lle dedicara un lugar especial na nosa sección Sinais, acepta e afronta con imaxinación e agudeza nunha noite na que non paran de ocorrer cousas, e na que cabe, entre o humor, a beleza serena e toda clase de visitas, ata o inicio dunha trama policial.

XUÑO JUNE

20.30 h. CGAI

VENRES FRIDAY

Eloy Domínguez Serén | Spain | 2014 | 52 min. | O. V. Spanish and Galician Vital jet lag. It can be said that this is what is borne by those who work at night. Jet Lag places us on the night shift at a gas station where reality ends up breaking the premise of the film (registering the dead and silent hours in the middle of the road) testing it constantly. A challenge that Eloy Domínguez Serén, who last year was devoted a special place at our Sinais section, accepts and faces with imagination and wit on a night when things do not stop happening, and where among humor, serene beauty and all kind of visits, even the beginning of a police plot is possible.

Sinais > Sinais en curto

SINAIS EN CuRTo Sinais en Curto crece e expándese nesta edición en dúas sesións de curtametraxes, nun intento de condensar a heteroxeneidade e riqueza do cine feito en Galicia.

Sesión 1

XUÑO JUNE

MÉRCORES WEDNESDAY

18.00 h. CGAI (R) 7/06. 17:30h Fundación Luis Seoane

This year Sinais in Curto grows and includes two sessions of short films in order to condense the diversity and richness of the films made in Galicia.

Proba de axilidade. Jaione Camborda, España, 2015, Super 8 a vídeo, 4 min. Utilizando o Super 8, un formato de cine cuxo tamaño manexable permite unha conexión única co corpo do cineasta, Jaione Camborda fai un estudo do movemento humano e animal onde o branco e negro acompaña ao traballo en equipo dos ósos e músculos dos seus modelos. With Super 8, a film format whose manageable size allows a unique connection with the filmmaker’s body, Jaione Camborda studies the human and animal movement where black and white techniques accompany the teamwork of their models’ bones and muscles.

Sinais > Sinais en curto

Dúas pitas. Xiana Gómez Díaz, España, 2013, 6 min. Dúas pitas, e dúas voces (presumiblemente, avoa e neta) que conversan sobre animais en Teixeiro, Carral (Lugo), conseguen expresar con sutil humor mil e un matices sobre unha terra, as relacións humanas e os cambios xeracionais. Two hens, and two voices (probably, a grandmother and her granddaughter) who talk about animals in Teixeiro, Carral (Lugo), manage to express human relations and generational changes with subtle humor and endless nuances on land. El juicio adelantado. DSK (Juan Lesta e Belén Montero), España, 2015, vídeo, 10 min. Víctor Mozo, poeta, relata as súas vivencias ao redor da súa poesía nunha reflexión autobiográfica en clave de videopoesía, que reflicte a flora e a paisaxe de Sanabria. Terras vinculadas á vida familiar e á historia do poeta zamorano. Víctor Mozo, a poet, tells his experiences about his poetry in an autobiographical reflection with a touch of videopoetry, showing the flora and landscape of Sanabria. Land related to the family life and history of the poet of Zamora. SANSa SOLEIL. Otto Roca, España, 2015, vídeo, 7 min. Detrás da chiscadela a Marker de título, o cineasta e fotógrafo Roca expón nesta peza hipnótica o rexistro do huidizo sol de outono galego a través do reflexo da luz no fume, e do seu uso dunha serie de solarigrafías tomadas cunha cámara estenopeica. Unha peza feita no Chanfaina Lab. Behind the reference to Marker in the title, the filmmaker and photographer Roca shows –in this hypnotic film– the elusive registration of Galician autumn sun through the reflection of light in the smoke, and the use of a series of solargraphies taken with a pinhole camera. A film made at Chanfaina Lab. Camiños de Bardaos. Ángel Santos Touza, España, 2015, vídeo, 9 min. Ángel Santos (Las altas presiones) fai unha crónica dos avistamentos de OVNIS na zona de San Sadurniño, a través das imaxes dos camiños de Bardaos, puntos de fuga que se perden no infinito. Peza producida no Chanfaina Lab. Ángel Santos (Las altas presiones) talks about UFO sightings in San Sadurniño through the images of Bardaos roads, some vanishing points that are lost in the infinite. A film produced at Chanfaina Lab.

Sinais > Sinais en curto

Sin Dios ni Santa María. Helena Girón e Samuel M. Delgado, España, 16mm transferido a vídeo, 2015, 12 min. Rodada en película de 16mm caducada e revelada a man, esta exploración máxico-etnográfica (afín ao traballo de Uman, Strand e Rivers) vai en busca da última bruxa viva de Ye, unha aldea de Lanzarote. A guía, as voces duns pastores rexistradas fai máis de cincuenta anos que falan de como, cando non había avións, a xente trasladábase por medio duns “rezados”, entre outros insólitos sucesos. Shot in expired 16mm film and hand processed, this magic-ethnographic exploration (akin to the filmography of Uman, Strand and Rivers) searches the last living witch of Ye, a village of Lanzarote. The guide, the voices of some shepherds were registered more than fifty years ago and talk about how, when there were no planes, people moved through some “rezados” among other unusual events. Cine ASCII_art. DSK (Juan Lesta e Belén Montero), España, 2003, 35mm, 4 min. O ASCII, ou American Standard Code for Information Interchange, é o código informático primixenio ao que DSK “traduce” unha serie de imaxes en movemento que logo imprime sobre celuloide en 35mm. O soporte fotoquímico, así, elabora unha visión informáticamente puntillista de sorprendentes resultados e paradoxal condición. ASCII, or American Standard Code for Information Interchange, is the original computer code into which DSK “translates” a series of motion pictures that then prints on 35mm celluloid. The photochemical format, thus, produces a computer-detailed vision of surprising results and paradoxical condition.

Sinais > Sinais en curto

Sesión 2

3 XUÑO JUNE

MÉRCORES WEDNESDAY

18.30 h. Afundación Sala (S8) (R) 7/06. 19:30h Fundación Luis Seoane

Kuch Nahi. Carla Andrade, España, work in progress, Super 8 a vídeo, 5 min. A nada hindú* (kuch nahi) viaxa á súa antípoda, o deserto de Atacama, para experimentar o baleiro. Alí atópase unha cultura imposta, e na que non hai cabida para o baleiro. Ao mesmo tempo, e nunha capa superficial, neste lugar padécese o complexo do espello de vampiro; este lugar non lle recoñece, Kuch Nahi é invisible para el. Nunha capa máis profunda a realidade ocultouse pero, aínda que invisible, segue latente. A journey from the Hindu nowhere (kuch nahi) to its antipode, the Atacama desert, to experience the emptiness. There is a imposed culture where there is no room for emptiness. At the same time, and on the top surface, here you suffer from the complex of the mirror of the vampire; this place does not recognize him, Kuch Nahi is invisible. In a deeper level reality is hidden but still present, although invisible. While It Spins. Xiana Gómez Díaz, España, 2014, vídeo, 3 min. Dous nenos, e unha atracción de feira. A esencia do feitizo do cine é o que sucede, como o título indica, mentres (a atracción) xira. Two children, and a fairground attraction. The essence of the spell of cinema is what happens, as the title suggests, while (the ride) runs. Trance. Clara Sobrino, España, work in progress, vídeo, 10 min. O baile, experiencia ritual por excelencia, é o punto de partida desta exploración da relación entre o cine e os estados alterados de cons-

Sinais > Sinais en curto

ciencia. A cadencia da montaxe, que conxuga escuridade, puntos de luz, escintileos e cores, induce no espectador ese transo ao que alude o nome da peza. The dance, a ritual experience par excellence, is the starting point of this exploration of the relationship between cinema and altered states of consciousness. The rhythm of edition, which combines dark, spotlights, sparkles and colors, leads the viewer to that trance referring to the name of the film. Lúa. Miguel Mariño, España, 2014, 16mm, 11 min. Froito do traballo directo sobre o celuloide, sen cámaras polo medio –en parte inspirado polo traballo de cineastas como Tony Conrad e Sistiaga–, ábrese paso dende a escuridade unha lúa chea, e con ela a fascinación que exerce ese punto de luz no infinito. Apelando á cita de Lezama Lima coa que Mariño presenta o filme “a luz é o primeiro animal visible do invisible”. Result of his work on celluloid without camera, partly inspired by the work of filmmakers like Tony Conrad and Sistiaga. A full moon makes its way through the darkness, and also the fascination that point of light has at infinity. Appealing to the appointment of Lezama Lima with which Marino presents the film: “Light is the first visible animal of the invisible”. Decalcomanía. Miguel Mariño, España, 2014, 16mm, 13 min. O paso da escuridade á luz de Lúa leva a Mariño directo até esta Decalcomanía, na que vai da luz á escuridade tamén atacando directamente ao celuloide. Esta vez, co procedemento que dá título á peza: a decalcomanía, técnica pictórica que se atribúe ao pintor surrealista español Óscar Domínguez. The passage from darkness to light of Lúa leads Mariño to Decalcomanía, which goes from light to dark also attacking celluloid directly. This time, with the procedure that entitles the movie: decalcomanía, a painting technique attributed to the Spanish surrealist painter Óscar Domínguez. Ser de luz. Diana Toucedo, España, 2009, vídeo, 6 min. Traballo de apropiación que superpón imaxes dunha das obras mestras de (precisamente) o found footage, Filme Ist, de Deutsch, o último filme de Segundo de Chomón –EL negro que tenía el alma blanca- e os Preludes 1-6 de Brakhage. “Imaxes de movemento e tempo seleccionadas para indagar nos nosos medos, na pluralidade dos nosos corpos e a debilidade máis comprometida, a nosa luz”, segundo palabras da súa autora.

Sinais > Sinais en curto

Appropriation film that superimposes images of one of the masterpieces of (precisely) found footage –Film Ist, by Deutsch–, the last film by Segundo de Chomón –El negro que tenía el alma blanca– and the Preludes 1-6 by Brakhage . “Motion and time pictures are selected to investigate our fears, in the plurality of our bodies and the most committed weakness” according to Toucedo’s words. Bionte. Lucía Vilela, España, 2015, Super 8, 6 min. Representación fragmentada en movemento do liquen invasor. A proxección das súas formas, texturas e cores relaciónase coa descomposición microorgánica da emulsión fotográfica. Fragmented moving representation of the invading lichen. The projection of their shapes, textures and colors is related to the microorganic decomposition of the photographic emulsion. Superfícies - Peter (tubo). Alberte Pagán, España, 2015, vídeo, 4 min. Peza da serie Superficies, na que Pagán refilma reflexivamente imaxes proxectadas en distintas superficies. O material gravado na visita de Peter Kubelka ao (S8) en 2012, o “ano da morte do cine” segundo o austriaco, proxéctase, como explica Pagán: “sobre a superficie morta dun tubo de imaxe, unha superficie non deseñada para a proxección, senón para recibir a imaxe desde o interior. Esta contradición entre imaxe proxectada e imaxe emitida é a contradición entre o celuloide e o cine dixital. A vida (latexados) e a morte (vermes)”. A work of the series Superficies, in which Pagán reflexively shoots images projected on different surfaces. The recorded material during the visit of Peter Kubelka to (S8) in 2012, the “year of the death of cinema” according to the Austrian, is screened, as Pagán explained “on the dead surface of a picture tube, a surface that is not designed for screening but to receive the image from inside. This contradiction between the screened image and the issued image is the contradiction between celluloid and digital cinema. Life (heartbeat) and death (worms)”.

Tamén en Sinais: Volontè (ver Desbordamientos) Also in Sinais: Volontè (see Overflows)

ACTIvIDADES PARALELAS ASIDE ACTIvITIES

INSTALACI贸NS

Instalacións

CARLA ANDRADE Choven manchas de tempo “A realidade é poesía e, ao mesmo tempo, historia” (María Zambrano). Nepal 2014. Seguimos as actividades cotiás dos habitantes dunha veciñanza de Katmandú, actividades cuxa repetición sistemática as eleva á categoría de ritual convertendo os espazos onde as realizan –as súas vivendas– en auténticos templos sacros, nun anhelo por eternizar o cotián. Tempo e eternidade fusiónanse para entender e aproximarnos ás formas de vida adquiridas. A cidade como concentración artificial e esquizofrénica cuxa única vía de escape é a propia vivenda. Metáfora de enxame. A idea de “illa” entendida como cada un deses refuxios onde o home pode estar a soas e ser consciente de si mesmo, como un lugar onde pode estar mergullado no seu ser; nel mesmo e no seu constante quefacer. Este estar a soas nas súas “illas” é un espello nítido da plenitude dun agora que é sempre un absoluto. Carla Andrade

3-7 XUÑO JUNE

11 a 15 h./17 a 21h. Fundación Luis Seoane

“Reality is poetry and at the same time, history” (María Zambrano). Nepal 2014. We follow the daily activities of the inhabitants of a neighborhood of Kathmandu, the activities whose systematic repetition makes them almost a ritual. The spaces where they take place –their houses– become real sacred temples, a longing for perpetuating the daily routine. Time and eternity join forces to understand and to give an idea of the life way acquired. The city seen as an artificial and schizophrenic concentration whose only escape is the house itself. Swarm metaphor. The idea of “island” understood as each of those shelters where man can be alone and be conscious of himself, as a place where he can be immersed in his being; in himself and in his constant work. This being alone in his “islands” is a clear mirror of the peak of a present time that is always absolute. Carla Andrade

Instalacións

ELoY DoMÍNGuEZ SERÉN

3-7 XUÑO JUNE

11 a 15 h./17 a 21h. Fundación Luis Seoane

No novo ceio Videoinstalación. España, Suecia, 2014. Distrito de Enskede-Årsta-Vantör, sur de Estocolmo. A cidade esperta, actívase, mentres un colosal monolito semiesférico, enigmático, ubicuo, observa cada recuncho de vida ao seu redor, noite e día. “Logo de darlle voltas a todas as posibilidades en Estocolmo, decateime de súpeto do cego que estaba. Tiña o Globen diante dos ollos prácticamente todos os días, xa que o podía ver durante un fragmento do traxecto da miña liña de metro. Ademais, topábame con él a miúdo ao camiñar polas rúas da illa de Södermalm, onde eu adoitaba ir. A maxia de todo isto é que o Globen era de feito un edificio omnipresente na miña vida, tan omnipresente que acabou por integrarse de tal xeito na miña mirada que acabous por facerse invisible aos meus ollos. E de repente a súa presenza antollóuseme ameazadora, perturbadora. Agora que me fixaba nel, atopábao por todas partes, inevitablemente. Era como se estivera ahí a observar para nós, secreta mais inquisitoriamente. Así que decidín inverter a situación e ser eu quen observara para él, ser eu quen o axexara a él” (Eloy Domínguez Serén citado por Alberte Pagán en actodeprimavera. blogspot.com).

Video installation. Spain, Sweden, 2014. District Enskede-Årsta-Vantör, south of Stockholm. The city wakes up, becomes lively, while a huge hemispherical, enigmatic, ubiquitous monolith watches every corner of life around, night and day. “After mulling over the possibilities in Stockholm, I suddenly realized how blind I was. I had the Globen in front of my eyes almost every day, since it could be seen for a while when I was on the subway. Besides, I often met it when walking the streets of Södermalm, where I used to go. The magic of all this is that Globen was in fact a ubiquitous building in my life, so ubiquitous that eventually became integrated in my look that had just been visible before my eyes. And suddenly I felt its presence menacing, disturbing. Now that I noticed it, I found it everywhere, inevitably. It was as if it were watching us there, secretly and curiously. So I decided to reverse the situation and be the one to observe, be the one to see”(Eloy Domínguez Serén quoted by Alberte Pagán at actodeprimavera.blogspot.com).

DIDﾃ，TICA

Didáctica > Masterclass Ken Jacobs

MASTERCLASS KEN JACoBS

XUÑO JUNE

SÁBADO SATURDAY

12.00 h. Afundación Auditorio

Estamos no metro con moita xente e dígolle a Flo “¡somos ricos!”, quero decir, en sensacións Os fillos de Gaudí, Miró e Picasso viron a súa revolución culminada en Nova Iorque, onde John Marin e outros, pero especialmente Hans Hofmann, a fixeron súa. Atravesar a ponte de Williamsburg levoume exactamente cara onde estaban os meus héroes, ao vello Lower East Side onde se xuntaban os pintores. América fixo o que sempre fai: tomou as rendas da revolución e a transformou en cartos. Sen embargo, tiven a sorte de estudar co propio Hofmann ao final da súa carreira na ensinanza. Dividido xa entón entre a pintura e o cine, non puiden desenrolarme en ningunha das dúas cousas sen sentir que estaba traicionando á outra. Ata que as dúas, inesperadamente, fundíronse, e ¡o fixeron en 3D! Esta conversa ilustrada explica cómo, comezando co que encontrei de valor no Expresionismo Abstracto. Pode parecer raro que aínda me considere pintor. No meu traballo coa Nervous Magic Light Lantern pinto coa luz directa en lugar de reflictida incalculables horas no meu estudio, pero tamén frente a un público nun contexto escénico (o cal é mellor que ver cómo

Didáctica > Masterclass Ken Jacobs

Actividade aberta ao público. Será necesario retirar as entradas (de balde) no punto de información da Mostra situado en Afundación ata o venres 5 de xuño ás 21h. Open to the public. You must get the (free) tickets at the information desk of the Mostra located at the lobby of Afundación until Friday June 5th at 9pm.

traballa un muralista ou un pintor de frescos). Tanto as performances no meu estudio como as públicas pódense rexistrar en vídeo; e si o gravado é lexítima práctica da reproducción, neste caso tamén o é. Moitos pintores escoitan música mentres traballan, música que en certo modo debe fundirse ou infiltrarse no seu traballo; aquí o espectador tamén ten a oportunidade de escoitar. O importante é que pensar no que fago coma unha forma de pintura me axuda a entendelo. Sen embargo, a súa conversión a tempo no reloxo, con principio e fin é crucial. Co cal, tamén, é cine. Ken Jacobs We’re in the Hectic Subway and I Say to Flo, “We’re Rich!”, Meaning in Sensations The children of Gaudi, Miro and Picasso, saw their revolution completed in New York where John Marin and others but especially Hans Hofmann had taken it. Walking over Williamsburg Bridge placed me exactly where my heroes were, on the old Lower East Side where the painters gathered. America did what it always does, took the revolution in hand and converted it to hard currency. But I lucked out in studying with Hofmann himself towards the end of his teaching career. But divided even then between painting and film, I could not develop in one without feeling I was betraying the other. And then the two unexpectedly came together and it happened in 3D! This illustrated talk explains how, beginning with what I found of value in Abstract Expressionism. It may seem odd that I still consider myself a painter. In my Nervous Magic Lantern work I paint with direct rather than reflected light, for untold hours in my studio but also before audiences in a theater setting (easier on them than standing to watch the progress of a muralist or ceiling decorator). Both the studio and public performances can be saved to video and if etching is legitimate with its practice of transfers, so is this. Many painters listen to music as they work, music which in some way must join or infiltrate the work; here the viewer gets a chance to also listen. What matters is that it helps me understand what I do to think of it as a form of painting. However, the turn to clock-time, to a beginning and end is momentous, so it is cinema, too. Ken Jacobs

Didáctica > aulaCREA

aulacrea Conferencia con proxeccións en 16mm, 2015, 120 min. (aprox) Conference with16mm screenings, 2015, 120 min. (approx)

Os Ratos. Conferencia experimental de Distruktur CREA, Asociación de Directores e Realizadores de Galicia, é unha asociación profesional sen ánimo de lucro, que ten como obxectivo a defensa dos intereses dos directores e realizadores do sector audiovisual en Galicia. Apostando pola defensa da creatividade como elemento fundamental do sector e polo apoio ao talento da rexión, CREA organiza actividades como aulaCREA, un programa continuado de formación de alto nivel cuxo obxectivo é deixar unha xanela aberta a outras formas de traballar, e a outras perspectivas, coñecementos e experiencias. Neste programa precisamente encádrase unha proposta como “Os Ratos”, conferencia experimental do dúo brasileiro residente en Berlín Distruktur, que inclúe proxeccións e exemplos do seu traballo en 16mm. “Os Ratos” (as ratas) componse de restos, partes rexeitadas, probas, anacos de película condenados a non existir, ou polo menos a non ser proxectados. “Os Ratos” é unha discusión sobre o valor e a valorización das imaxes fílmicas, a través da visualización de diferentes procesos e resultados inherentes á práctica DIY de cine analóxico en 16mm.

5 XUÑO JUNE

VENRES FRIDAY

11.30 h. Fundación Luis Seoane

Os Ratos. Experimental Conference of Distruktur CREA, the Association of Directors and Filmmakers of Galicia, is a professional non-profit association which aims to defend the interests of the directors and producers of the audiovisual world in Galicia. It is committed to the defense of creativity as a fundamental element and to support the talent of the country. CREA organizes activities such as aulaCREA, an ongoing program of high-level training which aims to leave a window open to other ways of working, and other perspectives, knowledge and experiences. In this program we find “Os Ratos”, an experimental conference of the Brazilian duo Distruktur, based in Berlin, which includes screenings and samples of their 16mm movies. “Os Ratos” (the rats) is made of remains, rejected parts, tests, of pieces of film doomed not to exist, or at least not to be projected. Rats are ugly at first glance, but doesn’t beauty lie in the eye of the beholder? “Os Ratos” is a discussion on the value and appreciation of film images through the visualization of different processes and results inherent to DIY analogue practice of 16mm film.

oBSERvAToRIo

Observatorio > Encontro de programadores internacionais

ENCoNTRo DE PRoGRAMADoRES INTERNACIoNAIS Programar non é simplemente elixir películas. A tarefa de programar un festival de cine ten moitos máis matices do que se pode imaxinar a primeira vista, nos que inflúe tamén a clase de cine que se quere defender. Neste encontro de programadores (esclarecedor tanto para outros programadores, como para cineastas e público en xeral) reúnense os programadores dalgúns dos festivais internacionais máis afíns ao (S8) ao ancho do globo, coa idea de intercambiar ideas e experiencias, á vez que afianzar redes de apoio e abrir novos horizontes neste labor de facer chegar cine ao público. Coa participación de: Sanja Grbin (25 FPS, Croacia), Edwin Carels (International Filme Festival Rotterdam, Holanda), Nuno Rodrigues (Curtas Vila do Conde, Portugal), Gustavo Beck (Olhar de Cinema, Curitiba; Indie Festival, Sao Paulo; Brasil), Frédéric Tachou (Festival des Cinémas Différents - Collectif Jeune Cinéma, París) e Diego Rodríguez (Márgenes, España). Presentado por Ángel Rueda, director do (S8), e moderado por Tito Rodríguez. O encontro terá lugar en inglés. Duración aproximada: 90 min.

7 XUÑO JUNE

SUNDAY DOMINGO

12.00 h. Fundación Luis Seoane

Programming is not simply selecting films. Programming a film festival has more nuances than it appears at first glance, since the kind of cinema you want to defend also counts. This meeting (aimed to programmers, filmmakers and the general public) will gather the programmers of a group of relevant international festivals kindred to (S8). The goal is to exchange ideas and experiences, and at the same time to strengthen supporting networks and open new horizons when approaching cinema to the public. With the participation of: Sanja Grbin (25 FPS, Croatia), Edwin Carels (International Film Festival Rotterdam, Netherlands), Nuno Rodrigues (Curtas Vila do Conde, Portugal), Gustavo Beck (Olhar de Cinema, Curitiba; Indie Festival, Sao Paulo; Brazil), Frédéric Tachou (Festival des Cinémas Différents Collectif Jeune Cinéma, Paris) and Diego Rodríguez (Márgenes, Spain). Presented by Ángel Rueda, director of the (S8), and moderated by Tito Rodríguez. The meeting will be in English. Time: 90 min.

MINI (S8)

Mini (S8) > Ritmos, sons e melodías

MINI (S8) RITMoS, SoNS E MELoDÍAS

Obradoiro de sonorización de cine mudo para nenos e mozos. Impartido por Eunice Martins co apoio de Rogelio Groba. Neste obradoiro, que terá lugar o 30 de maio no MAC – Museo de Arte Contemporáneo Gas Natural Fenosa nenos e nenas de 12 a 16 anos (tanto estudantes do conservatorio como calquer neno interesado na música, o cine e o son) participarán activamente na realización conxunta dunha banda sonora para unha película muda, unha experiencia creativa que brindará a oportunidade de descubrir os diferentes enfoques da relación entre a imaxe, o son e a música. Facer que unha película teña son, elaborar e compoñer unha banda sonora, é una tarefa fácil e difícil ao mesmo tempo. ¿Como se poden traducir os mundos e secretos da imaxen a sons e música que cheguen aos nosos oídos? Nas tres horas que dura este obradoiro, investigaremos as características do son dos instrumentos e os seus corpos sonoros, e os relacionaremos cunha película muda. Crearemos deste modo secuencias de música e paisaxes sonoros para a película, e os ensaiaremos cos nosos instrumentos para, ao final, interpretalos nunha proxección en vivo.

Creating Soundtracks for Silent Films. Workshop for children and youth by Eunice Martins with Rogelio Groba’s support. In this workshop, that will take place on May 30 in the MAC – Museo de Arte Contemporáneo Gas Natural Fenosa, children aged 12 to 16 (music students as well as any child interested in music, film and sound) will participate in the joint composition of a soundtrack for a silent movie, a creative experience that will offer the opportunity to discover the different approaches to the relationship among image, sound and music. Designing the sounds of a movie, producing and composing a soundtrack, is an easy and difficult task at the same time. How can be the worlds and secrets of image turned into music and sounds reaching our ears? During the three hours this workshop takes, we will investigate the sound characteristics of the instruments and their sound bodies and relate them to a silent movie. In this way we will create music streams and soundscapes for the movie, and we will practice with our instruments and finally we will play them live in a screening.

Mini (S8) > Ritmos, sons e melodías

30 MAIO MAY

SÁBADO SATURDAY

Obradoiro: 16-19h Presentación pública e proxección: 19:30h MAC - Museo de Arte Contemporáneo Gas Natural Fenosa

Incripcións Registrations www.mac.gasnaturalfenosa.com

Programa 1. Breve introducción á historia da sonorización no cine 2. Visionado e análise da película Viaje a Júpiter de Segundo de Chomón, 1909 3. Selección de instrumentos e investigación das características dos seus sons 4. Creación, desenrolo e ensaio de composicións sonoras para as secuencias da película Despois do obradoiro realizarase a proxección de Viaje a Júpiter sonorizada en directo polos alumnos, nun evento aberto ao público. Program 1. Brief introduction to the history of film soundtracks 2. Screening and analysis of the film Viaje a Júpiter by Segundo de Chomón, 1909 4. Choice of instruments and research on their sound features 5. Creation, development and testing of sound compositions for film footage After the workshop, the students will play the soundtrack they will create for Viaje a Júpiter in an open public screening

Mini (S8) > Ritmos, sons e melodías

Eunice Martins (Berlín, 1965) é pianista, música especialista en improvisación e compositora. Formada na universidade das Artes de Berlín e na Academia de Música Wiesbaden, dende o 2000 é pianista de Kino Arsenal – Instituto de Cine e Videoarte de Berlín. Martins é una profesional de prestixio internacional, recoñecida en Asia, América e Europa. É diseñadora de son para cine e teatro, e creou diversas instalación sonoras. Traballa tamén como profesora en varias universidades de Alemaña e Francia, e impartiu conferencias sobre cine e música/son en Hong Kong, Nova Delhi, São Paulo e Shanghai, entre outros. As súas labores didácticas inclúen tamén clases maxistrais, obradoiros e proxectos de composición e sonorización para nenos e adolescentes en Berlín e Bruselas. Eunice Martins (Berlin 1965) is a pianist, specialist musician in improvisation and composer. She studied at the University of Arts in Berlin and the Wiesbaden Music School. She has been a pianist at Kino Arsenal -Institute for Film and Video Art in Berlin– since 2000. Martins is an international renowned professional in Asia, America and Europe. She is a sound designer for film and theater, and has created various sound installations. She also teaches at several universities in Germany and France, and has lectured on film and music/ sound in Hong Kong, New Delhi, Sao Paulo and Shanghai, among others. Her teaching include lectures, workshops and composition and sound projects for children and teenagers in Berlin and Brussels. Rogelio Groba violinista e director da Orquestra de Cámara Galega, participará como profesor de apoio local. Formado polo Conservatorio Superior de Música de A Coruña, o Conservatorio Superior de Música de Oviedo, e a Guidhall School of Music and Drama. Groba cosechou grandes éxitos a nivel mundial, e foi director da Orquesta Sinfónica del Conservatorio de Música de A Coruña. Ademais de director-concertino da Orquestra de Cámara Galega, é patrono da Fundación Rogelio Groba Groba, e profesor superior de Violín y Música de Cámara no Conservatorio Superior de Música de A Coruña. Rogelio Groba is a violinist and director of the Galician Chamber Orchestra who will participate as a support teacher. He studied at the Conservatory of Music of A Coruña, the Conservatory of Music of Oviedo, and the Guildhall School of Music and Drama. Groba has achieved great success worldwide and has been director of the Symphony Orchestra of the Conservatory of Music of A Coruña. Besides being director-concertmaster of the Galician Chamber Orchestra, he is a supporter of Rogelio Groba Groba Foundation and Senior Lecturer in Violin and Chamber Music at the Conservatory of Music of A Coruña.

SPECIAL SCREENING

Special Screening > A viaxe de Leslie

A vIAXE DE LESLIE Estrea en A Coruña Marcos Nine, España, 2014, vídeo, 76 min. Filigrana que xoga na ambigua frontera do documento e a ficción, construida enteiramente co material de arquivo (traballo que lle valeu a Marcos Nine un Mestre Mateo ao mellor montaxe), A viaxe de Leslie fala da vida diaria e da causa (especulada) da morte do actor británico e galán hollywoodense Leslie Howard. Unha trama que viaxa do espionaxe internacional aos secretos dunha personalidade peculiar para levarnos ao que fora o último viaxe de Leslie que o trouxo, precisamente, a Galicia: o que comezou a bordo dun avión comercial que foi derribado, sen deixar supervivintes, por un escuadrón alemán frente a costa de Cedeira durante a Segunda Guerra Mundial. Unha posible (e emocionante) reescritura da historia cuxa tinta son as imaxes que a rutilante carreira de Howard, e o cinematógrafo, foi deixando ao seu paso na convulsa primeira metade do século XX.

XUÑO JUNE

MÉRCORES WEDNESDAY

20.00 h. Afundación Auditorio

Premiere in A Coruña Marcos Nine, España, 2014, video, 76 min. Filigree playing on the ambiguous boundary of the document and fiction, constructed entirely from archive footage (Marcos Nine was honored one Mestre Mateo for best editing), A viaxe de Leslie talks about known life and the (speculated) cause of the death of Leslie Howard, a British actor and a Hollywood handsome man. A plot that goes from international espionage to the intricacies of a peculiar personality to lead us to Leslie’s last trip, the one that brought him to Galicia: the commercial jet ride which was brought down, leaving no survivors, by a German squadron off the coast of Cedeira during World War II. A possible (and exciting) rewriting of history whose ink are the images that the glittering career of Howard, and cinema history, left behind in the turbulent first half of the twentieth century.

INFoRMACI贸N 煤TIL uSEFuL INFoRMATIoN

Sedes e entradas / Venues and Tickets

SEDE PRINCIPAL/ MAIN VENUE

Afundación Cantón Grande 21, 23 T: 981 185 060 www.afundacion.org

OUTROS ESPAZOS / OTHER VENUES

Teatro Colón Avenida de la Marina, 7 T: 647 427 481 www.teatrocolon.es

CGAI - filmoteca Durán Loriga, 10 bajo T: 881 881 269 www.cgai.org

Fundación Luis Seoane San Francisco s/n T: 981 216 015 www.luisseoanefund.org Mac - Museo de Arte Contemporáneo Gas Natural Fenosa Av. de Arteixo, 171 T: 981 911 476 www.mac.gasnaturalfenosa.com

Entradas Entrada libre ata completar aforamento en Afundación, Fundación Luis Seoane e CGAI, salvo para as sesións 1 e 2 do programa de Ken Jacobs os días 2 e 3 de xuño (prezo: 1,20 euros). Para a inauguración no Teatro Colón, o domingo 31 de maio as entradas pódense adquirir nas taquillas do teatro, a Praza de Ourense e en Ataquilla. com (prezo: 15 euros anticipada e 16 o día da gala en taquilla). Para acceder ás salas de proxección en Afundación, por motivos de aforamento, será necesario retirar as entradas (de balde) no punto de información da Mostra situado no vestíbulo do propio edificio de Afundación, durante os 30 minutos anteriores ao comezo de cada sesión. Non será necesario retirar ningún tipo de entrada para as sesións na Fundación Luis Seoane. Aforamento limitado. Tickets At Afundación, Fundación Luis Seoane and CGAI there is free entrance until seating is completed except for Ken Jacobs sessions 1 and 2 in CGAI (tickets: 1,20 euros) and the opening at Teatro Colón on Sunday May 31 (tickets: 15 euros in advance and 16 the day of the screening. Available in the box offices in Teatro Colon, Plaza de Ourense and Ataquilla.com). To gain admission for the cinemas at Fundación Novacaixagalicia, you must get the (free) tickets at the information desk of the Festival located at the lobby of Afundación, during the 30 minutes before the beginning of each session. You do not have to get any ticket for screenings at Fundación Luis Seoane. Limited seating.

Agradecementos / Acknowledgements

Agradecementos / Acknowledgements Ana González López, Albert Alcoz, Alberte Pagán, Alfonso Couceiro, Ana Vaz, Ángel Santos, Antía Cea, Antía Vilela, Beatriz Aler, Belén Montero, Beli Martínez, Carla Andrade, Carlos Suárez, Carmen Fernández Rivera, Carmen Suárez, Carsten Zimmer, Clara Sobrino, Claudia Cárdenas, Covadonga Seijas Ameijide, Cristobal Lores, Daniela Arias, David Barro, David García Veira, Diana Toucedo, Diego Rodríguez, Edwin Carels, Elena Duque, Elena Feito, Eloy Domínguez, Eunice Martins, Felipe Lage, Felipe Polydoro, Flo Jacobs, Frédéric Tachou, Guillermo Escrigas, Gustavo Beck, Helder Martinovsky, Helena Girón, Iago Mariñas Marzoa, Irma Amado, Israel Paredes, Jaime Pena, Jaione Camborda, Jesús Uzal García, José Manuel Gómez, José Manuel Sande, José María Armada, Juan José Millán, Juan Lesta, Juliana Bezerra, Ken Jacobs, Klara Ravat, Laura Anllo Otero, Laura Mato, Lila Foster, Lucas Maia, Lucas Vázquez, Lucia Vilela, Manolo González, Manuel Antonio Ben, Marcos Bertoni, Marcos Flórez, Marcos Nine, Marcos Ortega, María Pallier, María Viñas, Marina Díaz López, Marina Kozul, Mario López González, Miguel Mariño, Miguel Prado, MM Serra, Moisés Rivadulla, Mónica Delgado, Nana Foster, Nancy Korim, Nenad Popov, Nina Hernández, Nisi Jacobs, Noelia Fernández Carballeira, Nuno Rodrigues, Otto Roca, Pablo Cayuela, Pablo de María, Pablo Varela Martínez, Patricia Mourão, Patricia Valverde, Paula Chao, Paula Gaitán, Paula Naveira, Paulo Aranha, Pedro Damasceno, Pepe Coira, Pixi Cas, Priscyla Bettim, Rafael Mallo, Rafael Schlichting, Ramiro Ledo, Renato Coelho, Richard Dafonte, Roberto Mallo, Rogelio Groba, Rubens Machado Jr., Samuel M. Delgado, Sanja Grbin, Tamara Bello, Tamara de la Fuente, Valentín Rodríguez, Víctor Paz, Xacio Baño, Xan Arias, Xiana Gómez, Xisela Franco, Xulia Santiso, Xullo Xermade. Agradecementos institucionais / Institutional Acknowledgements AC/E Acción Cultural Española, Afundación – Obra Social Abanca, Arsenal – Institut für Film und Videokunst e.V. Distribution, Casa Museo Emilia Pardo Bazán, CGAI – Centro Galego de Artes da Imaxe (Filmoteca de Galicia), Cinemateca Brasileira, Conservatorio Superior de Música da Coruña, CREA – Asociación Directores e Realizadores de Galicia, CTAv - Centro Técnico Audiovisual de Rio de Janeiro, Escola de Imaxe e Son A Coruña, Escola de Imaxe e Son Lugo - Fundación TIC, Filmmakers’ Cooperative, Friedrich-Wilhem-Murnau-Stiftung, Fundación Glauber Rocha, Fundación Luis Seoane, Institut Français, Museo de Arte Contemporáneo Gas Natural Fenosa (MAC), NUMAX Libraria (Santiago de Compostela), RENFE, Universidade da Coruña – Facultade de Ciencias da Comunicación, Universidade de Vigo – Campus de Pontevedra - Facultade de Ciencias Sociais e da Comunicación. Media Partners