42
GOSPODARKA MIĘSNA TEMAT NUMERU
Jak zwiększyć wydajność produkcji
- automatyczne ważenie Ważenie i dozowanie to ważne zadania na etapach transportu, produkcji oraz pakowania w branży mięsnej. Szybkość tych operacji ma wpływ na wydajność procesów technologicznych, zaś od dokładności zależy zgodność ilości produktu z informacją podaną na jego opakowaniu.
Proces ważenia w przemyśle mięsnym stosuje się od momentu samej hodowli zwierząt po sprzedaż mięsa i wyrobów mięsnych w sklepach. W czasie skupu zwierząt hodowlanych masowo wykorzystuje się wagi inwentarzowe. Jedne z nich – stacjonarne (platformowe, stalowe), wyposażone są w specjalne barierki zabezpieczające oraz pomosty, po których zwierzę może wygodnie wejść do klatki i z niej wyjść. Pomost często pokryty jest ryflowaną gumą chroniącą zwierzę przez poślizgiem. Wagi te posiadają również odpowiednią do rozmiarów osobnika liczbę czujników tensometrycznych o wysokiej precyzji oraz łatwy w obsłudze miernik, zamontowany na wadze. Wyświetlacz wartości wagowych umieszczony jest na przewodzie o długości około 2 m z podstawką, którą można także powiesić. Innym rodzajem wagi inwentarzowej wykorzystywanej do ważenia zwierząt jest waga instalowana na samochodach. Pozwala ona klientom ważyć zwierzęta na miejscu u sprzedającego. Urządzenie to jest bardzo potrzebne, gdyż hodowcom płaci się za masę poszczególnych zwierząt (krów, byków, świń, kóz i owiec). Miernik wagi montowany jest w odpowiednio zabezpieczonej skrzynce, która chroni go przed warunkami atmosferycznymi. Należy jednak pamiętać, aby wagi te były legalizowane, gdyż większość z tych, instalowanych na samochodach, takiej legalizacji niestety nie posiada. Wagi trzeba regularnie sprawdzać pomiędzy wzorcowaniami, aby zapewnić ich ciągłą poprawność działania. Użytkownik powinien wykonywać rutynowe testy w stałych odstępach czasu. Po uboju tusze zwierząt dzieli się na półtusze lub ćwierćtusze, a następnie (na specjalnych hakach) kieruje się je do chłodzenia. Po podzieleniu na elementy właściwe, tzw. porcjowanie gotowe, kawałki mięs, kierowane są do sprzedaży bądź dalszej obróbki. Generalnie przy przetwórstwie mięsnym wag używa się jeszcze na magazynach, w miejscu dozowania przypraw i przy mieszarkach. Jeśli jednak założymy, że proces produkcji wyrobów dobiegł końca, towary wyjeżdżają z fabryki. Oczywiście również i na tym etapie produkt jest ważony, aby bezpośrednio rozliczyć się z kupującym.
Jednak czy to koniec? Z punktu widzenia producentów zainteresowanych trendami i kierunkami rozwoju rynku mięsa i wędlin - nie. Obecnie tradycyjne ważenie odchodzi do lamusa. Większego znaczenia nabierają wagi o dedykowanych funkcjonalnościach, wspomagających automatyzację procesu produkcyjnego. Dotychczasowe, szeroko stosowane rozwiązania wag kolejkowych statycznych, są wypierane przez wagi kolejkowe automatyczne, które znacznie zwiększają przepustowość takiej linii i nie wymagają zatrzymania transportu na czas ważenia. Dzięki nim możliwe jest zważenie produktu podczas przemieszczania po torze na odcinku ważącym toru (w linii technologicznej lub innych miejscach układów kolejkowych i ciągów technologicznych). Wagi te mogą występować w dwóch wersjach w zależności od zamówienia: z torem rurowym oraz z torem płaskownikowym i posiadać 1 lub 2 czujniki tensometryczne - w zależności od długości toru wagi. Dzięki nim mogą mierzyć z większą dokładnością, są niezawodne i mniej podatne na błędy wywołane poprzez ewentualne wibracje i wstrząsy. Wykonane ze stali nierdzewnej, kwasoodpornej (konstrukcja, tor kolejki oraz głowica odczytowa) umożliwiają pracę w środowisku działającym korodująco, czyli przy dużej wilgotności, a także obecność soli i kwasów. Urządzenia te mogą bezpośrednio współpracować z: komputerem, drukarką czy urządzeniami klasyfikacyjnymi tusz. Na przykład aparat do oceny mięsności może zostać podłączony do takiej wagi. Następnie zintegrowanie wagi z systemem komputerowym, daje bardzo dokładny obraz procesu produkcyjnego. W jednym miejscu można sprawdzić, ile surowca wchodzi na linię produkcyjną, jaka jest jej aktualna wydajność, ile kilogramów jest przetwarzanych i jaka jest jego mięsność. Takich funkcji nie można uzyskać za pomocą wag statycznych ze względu na ich tryb ważenia, konieczność obsługi ręcznej i możliwość wystąpienia błędów ludzkich. Wagi automatyczne to jednak kategoria ogólna, a pod tym pojęciem kryją się jeszcze różne typy wag – są to wagi dynamiczne, rolkowe, rotacyjne, jak również wagi dynamiczne z systemem etykietującym.
Wagi dynamiczne (w zależności od charakteru realizowanego procesu) przeznaczone dla przemysłu mięsnego, umożliwiają rejestrację masy pojedynczych produktów oraz ich łącznej masy, odrzucenie produktów nie spełniających wymogów odnośnie masy (masa produktu znajduje się poza określonymi limitami). Ich dodatkową zaletą jest kontrola poprawności towarów paczkowanych i wykrycie ewentualnych braków. Dla producentów żywności jest to bardzo ważna informacja, gdyż przepisy prawa (ustawa z dnia 7 maja 2009 roku o towarach paczkowanych, wraz z późniejszymi rozporządzeniami), narzucają na nich obowiązek przeprowadzania kontroli gotowego wyrobu. Dodatkowo, wymagania stawiane przez odbiorców produktów i markety, jak i wewnętrzna kontrola jakości produkcji determinują zastosowanie tego typu urządzeń. Dają one bowiem znacznie większe możliwości kontrolno-regulacyjne, gdyż mogą nadzorować pracę układów pakowania, współpracować z nimi, korygując ich nastawy i przeciwdziałać stratom produkcji. Co bardzo ważne, urządzenia te mogą zostać podłączane do centralnego systemu zarządzania wagami, zwykle zlokalizowanego w biurze kierownika produkcji. Ma on możliwość podglądu (na jednym monitorze) aktualnego stanu wszystkich podłączonych urządzeń. Może również skontrolować bieżącą produkcję, średnie i chwilowe masy produkowanych wyrobów czy liczbę wadliwych produktów. Obrazowanie danych za pomocą graficznych wykresów znacznie ułatwia zauważenie niepożądanych odchyleń i umożliwia szybką reakcję również ze strony personelu obsługi. Uzyskanie poprawnych wyników za pierwszym razem ma kluczowe znaczenie, ponieważ pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze oraz eliminuje potrzebę dokonywania przeróbek. Błędy powodowane przez nieprawidłowe wyniki ważenia lub błąd w zapisie wyniku ważenia sprawiają problemy, ponieważ często są one trudne lub niemożliwe do zidentyfikowania. Wagi rotacyjne stosuje się zazwyczaj do kontroli pojedynczych butelek szklanych czy plastikowych, dlatego takie wagi automatyczne znajdują zastosowanie przede wszystkim w przemyśle