Lipiec
12
PREZENTACJE Nie idziemy na skróty
14
JĘZYK ANGIELSKI W BRANŻY MIĘSNEJ Part 106
16
PROGRAM PROMOCYJNY „DOCEŃ POLSKIE” Dobry domowy smak
17 18
22 24 28 34 36
41
Nr 180
44
7/2014
Wydawca: PHU GEMINI, ul. Wojska Polskiego 1-3/3, 45-862 Opole Adres Redakcji: ul. M. Skłodowskiej 42, 47-400 Racibórz tel./fax: 32 419 17 00, 32 419 16 90 tel.: 32 419 16 90, 32 419 16 91, 32 419 16 92 tel. kom.: 509 230 711, 509 230 713, 509 230 714 e-mail: rzeznik@mieso.com.pl Redaktor Naczelny: Karolina Szlapańska Konsultacja językowa: dr Joanna Bielewicz-Kunc Skład graficzny: Karol Musioł (dtp@mieso.com.pl) Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i tekstów sponsorowanych oraz za treść i poprawność artykułów przygotowanych przez niezależnych autorów. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Zastrzegamy sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów. Przedruk materiałów lub ich części tylko za pisemną zgodą Redakcji. www.mieso.com.pl www.facebook.com/miesiecznikrzeznikpolski
ARTYKUŁ SPONSOROWANY Studium Konsumenckie Płyty warstwowe dla branży spożywczej - efektywność i bezpieczeństwo TEMAT NUMERU NOWOCZESNE METODY PAKOWANIA KLUCZEM DO SUKCESU Zaawansowane techniki pakowania Nowoczesne technologie pakowania mięsa i wędlin Urządzenia i systemy do znakowania i etykietowania w obrocie wyrobami żywnościowymi Pakowanie mięs czerwonych Kierunki rozwoju systemów pakowania produktów żywnościowych oraz stosowania nowoczesnych materiałów opakowaniowych
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI Ocena ryzyka w obszarach wysokiego ryzyka GOSPODARKA MIĘSNA Metody wykrywania zafałszowań żywności – metody elektroforetyczne
20 46
Z ŻYCIA BRANŻY Nie powiedziałem jeszcze ostatniego słowa 25 lat Agro-Handel
48
PRZEWODNIK MARKETINGOWY Czy warto inwestować w celebrytów?
50
NOWOCZESNE ZARZĄDZANIE Samodzielna nauka wewnątrzorganizacyjna
52 54
SMAK ŻYCIA Adrenalina, frajda, przyjemność i ryzyko Lekkie, letnie desery bez pieczenia
36 Magazyny chłodnicze z obsługą do wynajęcia
tel. +48 600 333 219 info@gfl.com.pl
www.DocenPolskie.pl
Najbliższa Certyfikacja produktów zgłoszonych do przyznania Godła „Doceń polskie” odbędzie się w październiku 2014 roku w Krakowie.
REKOMENDAC JE
Wybrałem Rzeźnik polski Eugeniusz Adamiec Prezes Zarządu spółki „LESZ”
Jakość i Tradycja - kluczowe słowa, które towarzyszyły spółce „LESZ” od samego początku istnienia są ciągle wyznacznikiem działań naszej firmy i jesteśmy dumni z tego, że tak właśnie postrzegane są nasze produkty. Droga, którą przebyliśmy od 1995 roku, aż do teraz, znaczona była mniejszymi i większymi sukcesami – modernizacją zakładu, zwiększeniem zatrudnienia, otwieraniem kolejnych sklepów firmowych, satysfakcją z prestiżowych nagród. Największą radością jednak jest dla nas zadowolenie ze strony klientów. To ono motywuje nas do dalszych działań. Na sukces firmy składa się wiele czynników, a jednym z nich bez wątpienia jest odpowiedni dobór partnerów, którzy w znaczący sposób mogą przyczynić się do rozwoju. Kimś takim jest dla nas „Rzeźnik polski” – pismo niezbędne w naszej branży. Od 15 lat miesięcznik ten jest dla nas źródłem niezbędnych informacji, tak bardzo potrzebnych w sytuacji wciąż zmieniającego się rynku i postępującej technologii. Z przyjemnością możemy pochwalić się wieloletnią współpracą z „Rzeźnikiem polskim” i cieszy nas stały, miły kontakt z całą redakcją. Mamy wiele wspólnego – łączy nas zarówno tradycja, jak i nowoczesność, zaś dzięki licznym inicjatywom ze strony redakcji pisma wiąże nas także wiele wspólnych wspomnień. Z okazji 15 – lecia działalności „Rzeźnika polskiego” życzymy całemu zespołowi dalszych sukcesów i samych świetnych tematów.
12
PREZENTACJE
NIE IDZIEMY NA SKRÓTY Z właścicielem Zakładu Mięsnego „Mistrz Antosik” Panem Aleksandrem Antosik rozmawia Małgorzata Martini.
Panie Aleksandrze, historia powstania zakładu „Antosik” sięga dość zamierzchłych czasów. Proszę o jej przedstawienie czytelnikom. Korzenie firmy „Antosik" sięgają XVIII wieku, kiedy to nasi przodkowie prowadzili przeprawę rzeczną w Drzewicy, a przy okazji prowadzili tam karczmę. Mój pradziadek - Józef Antosik założył pierwszą masarnię w 1930 roku. Podczas okupacji niemieckiej trafił do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a jego syn a mój dziadek - Zygmunt został wywieziony na roboty do Rzeszy. Po wojnie obydwaj wrócili do zawodu. W latach 70 mój dziadek przeniósł się do Dąbrowy Górniczej. Kiedy z wielką pompą otwierano Hutę Katowice, on w tejże Dąbrowie otwierał Zakłady Mięsne „Antosik". Uzupełniał jak mógł ubożuchny kartkowy przydział i nawet kiedy przychodził urzędnik z wydziału finansowego, który go gnębił domiarami, coś mu tam sprzedał z tzw. zaplecza, rozumiejąc, że tamtego taki zawód, a jego - żeby zapełnić półmiski. Nigdy, pomimo szykan, nie myślał o odejściu z zawodu. Dziadek był jednym z członków założycieli Śląskiego Cechu Wędliniarskiego, którego sztandar nadal pozostaje chlubą naszej rodziny. Do swojej śmierci prowadził zakłady przy współudziale mojego ojca - Artura Antosika. Zygmunt Antosik w 1996 roku został odznaczony złotym medalem im. Jana
Kilińskiego, najwyższym odznaczeniem polskiego rzemiosła, a firma „Antosik" pod dowództwem Artura Antosika, odznaczona w 1997 roku znakiem „Firma z jakością". Czyli - ile lat liczy sobie Zakład Mięsny „Antosik”? Możemy doszukać się historii tworzenia wędlin przez naszą rodzinę od 1897 roku, czyli już od ponad 100 lat. Rozumiem, że wybór przez Pana profesji był podyktowany specjalizacją przekazywaną z pokolenia na pokolenie? Oczywiście! Nie mogło być inaczej. Tradycji stało się zadość. A tak na poważnie, to rodzinna pasja. Proszę powiedzieć, jaki obecnie jest zakład „Antosik”? Dzisiaj Zakład Mistrza Antosika znajduje się przy ul. Łączącej 39 w Dąbrowie Górniczej. Zatrudniamy około 50 pracowników. Wciąż rozbudowujemy zakład i modernizujemy park maszynowy. W niedługim czasie moim celem będzie budowa nowego zakładu, bo ten obecny staje się powoli zbyt „ciasny”.
W jaki sposób udaje się Panu łączyć nowoczesne metody produkcji z tradycyjnymi recepturami, z których korzystali jeszcze Pana dziadek i pradziadek? To czasem bardzo trudne, szczególnie na rynku supermarketów, które wymuszają na producencie minimalne ceny. Zawsze jednak pozostajemy wierni smakom, które wypracowali nasi przodkowie. Do tej pory, każdego tygodnia przy tworzeniu nowych receptur, czerpiemy z dziedzictwa, jakie nam zostawili. Książki i zapiski mojego Dziadka są stale przez nas używane. Do tego nie pozwalamy sobie na używanie niektórych „nowoczesnych” składników, jak chociażby Mięsa Odkostnionego Mechanicznie, jestem pewien, iż nasi klienci to doceniają. Proszę o przedstawienie asortymentu firmy. Co, według Pana, przesądza o tym, że klienci wybierają właśnie Państwa produkty? Zawsze mówię o moich wyrobach, iż są prawdziwe. To znaczy, że nie idziemy na skróty. Dajmy na to naszego Kabanosa Staropolskiego. Jest on zawsze w naturalnym jelicie baranim i zawsze suszony minimum 48 godzin. Tak samo nasza Kiełbasa Krakowska, która powstaje przede wszystkim z wyselekcjonowanych mięśni szynki
PREZENTACJE
Chcesz przeczytać więcej? wieprzowej. Dodawanie do wyrobów różnychSkontaktuj Posiadacie własne firmoWędliny suche - są idealne na lato. A mamy się zsklepy znami! „dziwnych” rzeczy, po prostu mnie wkurza.
Które z wyrobów firmy posiadają typowo śląskie korzenie i cieszą się nie słabnącą popularnością jeszcze od czasów Pana przodków? Jeśli pyta Pani o typowo śląskie wyroby to nie sposób nie wymienić naszych wyśmienitych Metek: cebulowej i pieprzowej, Frankfurterek Surowych Extra czy Szynki Polskiej Dojrzewającej, które codziennie smakują naszym konsumentom od Katowic przez Opole po Wrocław, ale także w Niemczech, gdzie tak jak i na śląsku wędliny surowe cieszą się dużym uznaniem.
we? Czy może korzystacie z innych kanałów dystrybucji? Od sklepów firmowych odeszliśmy kilka lat temu, skupiając się na jakości produkcji i dystrybucji. Współpracujemy z renomowanymi dystrybutorami i sieciami sklepów na terenie całego kraju.
wyśmienite w naszej ofercie. W szczególności Kabanos Staropolski i Pepperoni, Kiełbasę Myśliwską i Jałowcową. To świetne produkty, które nadają się na wakacje, na piknik, biwak, wycieczkę w góry. Wszędzie tam, gdzie mamy dosyć trudny dostęp do lodówki, a nasze suche wyroby można po prostu powiesić na kawałku sznurka. Ja w swoim mieszkaniu mam kabanosy, które przez dwa lata wysuszyły się na wiór, ale wciąż nadają się do konsumpcji. Zawsze się nimi chwalę! To świadczy o naszej jakości!
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl Gdzie można nabyć produkty ZM „Antosik"? Przede wszystkim w mniejszych sklepach stawiających na jakość oferowanego asortymentu, ale także na stoiskach z wędlinami tradycyjnymi w centrach handlowych. Dużo naszych wędlin jest sprzedawanych w polskich sklepach w całej Wielkiej Brytanii.
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
Jak udaje się zdobywać surowiec spełniający wymagania produkcyjne zakładu „Mistrz Antosik”? Od lat korzystamy ze sprawdzonych dostawców. Są to jedynie 3 firmy, u których się zaopatrujemy. Rzetelne i uczciwe, spełniające kryteria jakości. Nigdy nie kuszę się na kupno towaru z tzw. „okazji”. Załoga jest prawdziwym sercem zakładu. Co Pan może powiedzieć o swojej? To bardzo dobry zespół. Świetni ludzie i świetni fachowcy. Wielu z nich jest z nami od lat. Znamy się, znamy swoje rodziny, historię...
W jakim kierunku będzie rozwijała się firma? Rynek jest bardzo duży i wciąż jeszcze przez nas nie zgłębiony. Jest wiele do zrobienia. Wraz ze wzrostem produkcji, planowanym na przyszły rok będziemy rozwijać nasze sieci dystrybucji w Polsce i za granicą. Prosimy nas wypatrywać już niedługo w swoim sklepie. Jakie produkty spośród asortymentu firmy poleciłby Pan swoim klientom w okresie wakacyjnym?
Dziękuję za rozmowę.
13
JĘZYK ANGIELSKI W BRANŻY MIĘSNEJ Part 106
Język angielski
w branży mięsnej
Food additives - a healthy approach Recently, the society has become interested in the application of food additives. However, the shortage of reliable information causes the concern on the part of the consumers. Food additives used in technological purposes are perceived as these allowed ones, and their application is regulated with the Minister of Health decree, although, the fact that they are allowed does not mean they do not have any negative impact on a human organism. If consumed in big amounts, and also at children and people suffering from various illnesses, they can cause undesirable reactions, and even damage. A particular attention should be paid to colouring agents, preservatives, antibiotics and flavour enhancers. On one hand, food additives exert a favourable effect on the quality of a product, e.g. they protect it from going off or bad quickly and consequently prevent consumers from food poisoning. On the other hand, it turns out that they are not entirely safe for the people’s health. Food producers do not always follow the regulations, and the consumers are often unaware of what they eat or drink and how this can affect their health.
Glossary:
14
Additives applied in food production are marked with a number from the international system of markings. It consists of the letter E and a three or four-digit number. The introduction of such encoded information on products labels was aimed to provide data to supervisor authorities and to facilitate the design of packaging. It was considered unnecessary for the average consumer to be given chemical names. Therefore the consumers know so little about the composition of the food they consume. Food producers know very well that colours arouse appetite and that is why they frequently apply them. The colouring agents naturally contained in fruit and vegetable are attractive for the final product. Natural colouring agents are very unsteady substances, sensitive to physical, chemical and biological factors. While being processed or storage they lose their colours, and therefore the use of artificial colourings is completely justified. According to the food law, adding specific colouring agents directly to food products is legal.
antybiotyk - antibiotic barwnik spożywczy - colouring agent bezpośrednio - directly biologiczny - biological cel - purpose cierpiący - suffering dodatek - additive dozwolony - allowed finalny - final fizyczny - physical konserwant - preservative korzystny - favourable labilny - unsteady międzynarodowy system oznaczeń - international system of markings Minister Zdrowia - Minister of Health nadmiar - excess niepokój - concern niepożądany - undesirable
nieświadomy - unaware organizm - organism pobudzać apetyt - arouse appetite przeciętny - average psucie się jedzenia - going off / going bad reakcja - reaction regulować - regulate rozporządzenie - decree rzetelny - reliable schorzenie - illness społeczeństwo - society spożywać - consume technologiczny - technological utrata - loss wpływ - influence, effect wzmacniacz smaku - flavour enhancer zatrucie pokarmowe - food poisoning
JĘZYK ANGIELSKI W BRANŻY MIĘSNEJ
Ex. 1. Choose the best alternative to complete the given sentences
Ex. 2. Match the food additive name to its symbol, e.g.: 1 – e.
according to the text.
FOOD ADDITIVE
1. Over the recent years the society ................ the application of food additives.
SYMBOL
1. curcumin
a) E440
a) has hardly been interested in
2. tartrazine
b) E954
b) has been more and more interested in
3. pectin
c) E420
4. monosodium glutamate
d) E140
5. aspartame
e) E100
6. saccharin
f) E412
c) has been moderately interested in 2. Nevertheless, .................. causes the concern on the part of the consumers.
7. sorbitol
g) E621
a) the fact that there is too little sincere information
8. carmoisine / azorubine
h) E951
b) there is not enough vulnerable data which
9. chlorophyll
i) E102
c) the abundance of true information
10. guar gum
j) E122
3. One of the Minister of Health decree .................. the application of food additives. a) rectifies b) determines
Ex. 3. Match up the definitions on the left with the correct idiom on the right.
c) controls
Chcesz przeczytać więcej? definition inquisitive / curious Skontaktuj się z 1.znami!
4. According to the food law, adding specific colouring agents directly to food products is ...................... . a) against the law. b) lawful. c) unacceptable. 5. Food producers do not always ........................ , and the consumers are
2. cruel 3. covered with bruises 4. conceited / vain / boastful 5. stubborn 6. old (of a person)
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl
often unaware of what they eat or drink and how this can affect their health. a) break the law b) fail to observe the law
509 230 714 - Katarzyna Salomon 6. Colours are known to ......................., and that is whyk.salomon@mieso.com.pl they are used in food. c) act according to the law
a) make the consumers hungry b) make the food look better c) make the food look healthy
Odpowiedzi
Zad. 1. 1. b; 2.a; 3.b; 4.b; 5.c; 6.a; Zad. 2. 1.e; 2.i; 3.a; 4.g; 5.h; 6.b; 7.c; 8.j; 9.d; 10.f; Zad. 3. 1.d; 2.a; 3.e; 4.b; 5.c; 6.f; MERZE PNYM NU W NASTE KI C IE M JEZYK NIE
idiom a) heartless b) bigheaded c) pigheaded d) nosy e) black and blue all over f) long in the tooth
15
Dobry domowy smak Z Marią Kowalik – Prezesem Zarządu Społem Zawiercie rozmawia Katarzyna Salomon
Proszę powiedzieć, co zadecydowało o tym, że przystąpili Państwo do oceny w XII Certyfikacji Programu Promocyjnego „Doceń polskie”? Przystąpiliśmy do oceny, gdyż chcemy pokazać iż Spółdzielnie też produkują wyroby dobre jakościowo. Informacja o programie „Doceń polskie” była dla nas bodźcem do poddania ocenie naszych produktów przez szerokie grono ekspertów. Pieczywo w naszej piekarni produkowane jest metodą tradycyjną na naturalnym zakwasie, a wyroby garmażeryjne - bez konserwantów. Proszę o przedstawienie pasztetu wieprzowego – produktu, który zyskał uznanie Loży Ekspertów Programu. Pasztet wieprzowy to produkt bez konserwantów, produkowany wg dawnej polskiej receptury, metodą tradycyjną. Podstawa to dobra jakość surowców – głównie mięsa wieprzowego, reszta to naturalne dodatki dla otrzymania właściwej konsystencji i dobrego domowego smaku. Przestrzeganie tych zasad daje gwarancję dobrej jakości.
Więcej informacji na: www.blog.DocenPolskie.pl www.DocenPolskie.pl www.facebook.com/docenpolskie
W jaki sposób promujecie zdobyte wyróżnienie? Uzyskane certyfikaty pozwolą nam lepiej wypromować produkty. Informacja o wyróżnieniu została umieszczona na wszystkich nam dostępnych nośnikach informacyjnych (strona internetowa, facebook, gazeta regionalna, telebim, tablice ogłoszeń na placówkach, cenówkach). Organizujemy spotkania z naszymi klientami, przekazujemy informacje osobiście, dajemy próbki produktów do degustacji. Poddajemy ocenie konsumenta. W ten sposób chcemy przekonać klientów że warto sięgać po ten produkt, a tych którzy to robią że podjęli słuszną decyzję. Proszę powiedzieć, czy nagrodzony pasztet jest także ulubionym asortymentem Waszych klientów? Nagrodzony pasztet powoli zaczyna zdobywać zaufanie coraz szerszej grupy klientów. Wprowadzamy do sprzedaży pasztet w małych porcjach, konfekcjonowany pod potrzeby, sugestie klienta. Liczymy, iż uda nam się wypromować jakościowo dobry i smaczny produkt, który będzie identyfikowany jako pasztet domowy i ulubiony.
oraz pod numerami telefonów: 32 419 17 00 32 419 16 90 509 230 711 509 230 713
Czy, według Pani, inicjatywy tego typu, jak Program Promocyjny „Doceń polskie” są potrzebne polskim konsumentom i producentom, i dlaczego? Inicjatywa bardzo potrzebna i słuszna. Głównie ważna dla konsumenta, pozytywna ocena upewnia konsumenta, iż dany produkt jest właściwej jakości i bez obaw można go konsumować. Producent poddając produkty ocenie ekspertów, uwiarygodnia właściwą, dobrą jakość przed konsumentem. Szczególnie staje się to ważne teraz gdy rynek konsumenta zarzucony jest dużą ilością różnorodnych produktów, o których konsument ma niepełną wiedzę. Dziękuję za rozmowę.
Następna certyfikacja odbędzie się w październiku 2014 roku Zapraszamy do udziału!
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
STUDIUM
KONSUMENCKIE – relacje pomiędzy płcią i wiekiem a sposobem robienia zakupów produktów spożywczych – wędlin Celem naszych pomiarów było zbadanie korelacji między płcią, miejscem zamieszkania, wiekiem, funkcją pełnioną w rodzinie i sytuacją materialną a sposobem robienia zakupów artykułów wędliniarskich, wrażliwością na promocje, przywiązaniem do marek wędlin, miejscem ich zakupu, wyborem konkretnego asortymentu oraz pozyskiwaniem informacji o markach i produktach. WIEK Wiek ma potencjalny wpływ na zachowania zakupowe konsumentów. Oczywistym jest, że zmieniają oni swoje przyzwyczajenia wraz z upływem czasu. Wpływa na to m.in. ich status materialny, wykształcenie, funkcja pełniona w rodzinie, a także reklama, której przekaz oddziałuje w różny sposób w zależności od wieku. Wyniki naszego badania potwierdzają, że młodsze pokolenie (do 30. roku życia) gustują w surowcu drobiowym. Preferencja ta, ale już nie tak wyraźna, widoczna jest u osób w wieku 60+. Kabanos jest ulubionym produktem ludzi młodych i w średnim wieku (20-40 lat). Najmniejsze przywiązanie do marek wykazuje najmłodsza grupa wiekowa w naszym badaniu (20-30 lat), jednak produkty marek własnych najczęściej kupują osoby pomiędzy 30. a 40. i po 60. roku życia. Uczestnikami badania ankietowego były osoby obydwu płci w wieku 18-60 lat z zachowaniem rozkładu wieku wedle danych GUS 2013. Ankieta była przeprowadzana internetowo. PŁEĆ Do tej pory dokonano wielu badań w celu znalezienia różnic pomiędzy płciami w kontekście postaw i zachowań związanych z zakupami. Okazują się one dosyć istotne, ponieważ kobiety są poddane dużej presji otoczenia, jeśli chodzi o wygląd. Stąd ich większa świadomość diety i w związku z tym dbałość o jakość pożywienia. Ma to bezpośredni wpływ na ich zachowanie podczas zakupów produktów spożywczych. Wyniki naszych badań potwierdzają powyższe założenia. W przypadku omawianej grupy towarowej kobiety doceniają surowiec drobiowy w przeciwieństwie do mężczyzn, którzy zdecydowanie preferują wieprzowinę. Więcej kobiet niż mężczyzn wykazuje przywiązanie do swojej marki, mężczyźni są natomiast bardziej wrażliwi na promocje. Ponadto kobiety kupują wędliny zarówno w małych sklepach ogólnospożywczych, jak i w supermarketach. Ponad 60% kobiet i mężczyzn deklaruje czytanie oraz sprawdzanie etykiet. Taka sama ilość kobiet i mężczyzn kupuje marki własne (ponad 30%). Zakupu żywności przez Internet dokonują w większości mężczyźni.
Więcej informacji na temat raportu można uzyskać w Dziale Marketingu firmy REGIS.
Analizę przedstawiła:
Magdalena Nowak
Dyrektor ds. Marketingu REGIS e-mail: magdalena.nowak@regis.com.pl www.smakovita.com
17
18
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Płyty warstwowe dla branży spożywczej
Efektywność i bezpieczeństwo
Systemy izolacyjnych płyt warstwowych firmy Kingspan to szeroki wybór rozwiązań konstrukcyjnych dla dachów, ścian i sufitów podwieszanych w budynkach, w których musi być zapewniona pełna kontrola temperatury wewnętrznej oraz zachowanie wysokich standardów higienicznych (tj. budynki przetwórstwa żywności, magazyny, centra dystrybucyjne, chłodnie, mroźnie, zakłady farmaceutyczne i biotechnologiczne).
Przetwórstwo spożywcze Obecnie najczęściej wybieranym materiałem do budowy ubojni i zakładów przetwórstwa mięsnego są płyty warstwowe. Stanowią one idealne rozwiązanie umożliwiające spełnienie wymagań higienicznych i parametrów sprawnościowych tego typu budynków. Poprzez zastosowanie chłodniczych płyt warstwowych Kingspan, zapewnienie kontrolowanych warunków w strefach kontaktu z żywnością staje się proste. Powierzchnie płyt pokryte są specjalną powłoką spełniającą wymogi sanitarne, odporną na wnikanie wilgoci i która eliminuje
ryzyko rozwoju toksycznych pleśni lub bakterii. W zależności od wymagań i rodzaju środowisk wewnętrznych dostępne są różne opcje wykończeń - stal nierdzewna, plastisol FDS (Foodsafe) lub PVDF, gwarantujące długotrwałą, wysoką jakość użytkowania i zgodność z obowiązującymi normami.
Izolacyjność i szczelność Koszty energii ponoszone w czasie eksploatacji chłodni i mroźni stanowią wysoką część nakładów na utrzymanie tego typu obiektów. Płyty izolacyjne Kingspan, dzięki swoim wysokim
właściwościom izolacyjnym i doskonałej sprawności energetycznej, pozwalają istotnie ograniczyć zużycie energii. Rdzeń izolacyjny IPN (sztywna pianka poliizocyjanurowa), stosowany w płytach ściennych, sufitowych (TL , TF) i dachowych (RW) umożliwia utrzymanie temperatury wewnętrznej w zakresie od -40°C do +60°C. Płyty oferowane są w różnych grubościach, które można dobierać do poziomu temperatur, jakie mają być utrzymywane wewnątrz tworzonych obiektów. Rdzeń izolacyjny nie zawiera żadnych związków z grupy CFC lub HCFC. Ma niską przepuszczalność i dlatego pochłania niewiele wody.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY gnią ułatwiająca otwieranie, itp.). Natomiast modułowe komory chłodnicze to nowoczesne i wygodne rozwiązanie dla handlu detalicznego, hoteli, restauracji, ośrodków wypoczynkowych, oraz innych branż jak służba zdrowia, placówki naukowe i laboratoria.
KS1150 TL
KS1150 TF
Charakteryzuje się dobrą odpornością na wiele substancji chemicznych, rozpuszczalników oraz olei. Materiał ten jest odporny na atak pleśni i robactwa oraz ogranicza do minimum liczbę cząsteczek i mikroorganizmów zawieszonych w powietrzu. Konstrukcja złączy płyt warstwowych gwarantuje prawie pełną paro- i wiatroszczelność (pod warunkiem prawidłowego montażu), co umożliwia stosowanie płyt w budynkach, w których wymagana jest pełna kontrola mikroklimatu pomieszczeń. Niedawno w produkcji pojawiły się płyty z rdzeniem izolacyjnym THERMALsafe o jeszcze lepszych parametrach izolacyjnych, opracowanych specjalnie z myślą o obiektach chłodniczych. Obecnie jest to najcieplejszy materiał budowlany na rynku.
Bezpieczeństwo pożarowe Kingspan od wielu lat jest światowym liderem w projektowaniu i produkcji ognioodpornych systemów płyt warstwowych FIREsafe. Płyty poddawane są ciągłym testom i badaniom, otrzymały liczne aprobaty i są uznawane przez
KS1000 RW inwestorów, firmy ubezpieczeniowe, projektantów i wykonawców, jako produkty o szczególnych właściwościach przeciwpożarowych, które zmniejszają ryzyko skutków pożaru. Rdzeń płyt Kingspan FIREsafe jest materiałem samogasnącym, nierozprzestrzeniającym ognia i wydzielającym znikome ilości dymu w przypadku pożaru, a więc pośrednio chroni nie tylko majątek właściciela obiektu, ale przede wszystkim zapewnia bezpieczeństwo dla przebywających w nim ludzi.
Gradient temperatur W budynkach, w których płyty wykorzystywane są do wykonania zewnętrznego poszycia dachu i ścian, powierzchnia zewnętrzna płyt może być narażona na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, zwłaszcza w okresie letnim. Dlatego temperatura powierzchni płyt może wzrastać do 55, a nawet 80OC, zależnie od koloru zewnętrznej powierzchni płyty. Powoduje to znaczne różnice temperatur pomiędzy zewnętrzną, a wewnętrzną powierzchnią płyty oraz naprężenia termiczne wewnątrz płyt, które należy wziąć pod uwagę podczas projektowania budynku. Dlatego zalecamy konstruktorom zwrócenie się o poradę do działu technicznego firmy Kingspan.
Elementy dodatkowe Uzupełnieniem systemu płyt warstwowych są drzwi i komory dla chłodni i mroźni oraz szeroki asortyment akcesoriów. Drzwi chłodnicze zawiasowe i przesuwne, wykonane są z blachy stalowej ocynkowanej pokrytej lakierem poliestrowym i izolowane w środku pianą poliuretanową. Istnieje możliwość wyprodukowania drzwi w różnych rozmiarach i opcjach wykończeń i wyposażenia (np. z automatyką, specjalną dźwi-
Kingspan Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 20, 27-300, Lipsko tel.: 48 378 31 00, fax: 48 378 13 30, info@kingspan.pl www.plyty-warstwowe.kingspan.pl
Firma Kingspan dysponuje bogatą i potwierdzoną wiedzą w dziedzinie chłodnictwa, czego dowodem są dostawy realizowane dla największych firm działających w sektorze detalicznym, łańcuchu dostaw produktów spożywczych, konfekcjonowania, dystrybucji, logistyki i przetwórstwa spożywczego. Oferuje inwestorom, zespołom projektowym oraz wykonawcom wsparcie techniczne i konstrukcyjne w każdej fazie projektowania i realizacji inwestycji. Więcej informacji znajdą Państwo na naszych stronach internetowych oraz u naszych przedstawicieli regionalnych.
19
20
Z ŻYCIA BRANŻY
Nie powiedziałem
jeszcze ostatniego słowa Z prezesem Janem Ludwiczakiem o dniu dzisiejszym i niełatwych początkach firmy Agro-Handel rozmawia Jan Zalewski.
procent produkcji naszych zakładów. Mamy pozwolenia eksportowe do 36 krajów świata. Dziś eksport na rynki wschodnie znacząco zmalał lub został wstrzymany z powodów powszechnie znanych. Polskie władze robią wiele by eksport odblokować, ale idzie to opornie. Mam jednak nadzieję, że niebawem nastąpi przełom i eksport powróci. Przypomnę, że jeszcze trzy miesiące temu eksportowaliśmy na takie rynki jak Chiny, Korea Południowa i Japonia pokaźne ilości mięsa. Przez wiele lat mieliśmy zezwolenia na eksport mięsa do Federacji Rosyjskiej i do unii celnej, którą tworzyły Rosja, Kazachstan, Białoruś. Był to również nasz znaczący partner handlowy.
Na zdjęciu Prezes Zarządu – Jan Ludwiczak Autor zdjęcia – Anna Pawlak Zakłady Mięsne Agro-Handel to znany i uznany producent mięsa i przetworów wędliniarskich w kraju i poza jego granicami. Firma obchodzi w tym roku jubileusz 25 lecia swojego istnienia. W jakiej kondycji weszła spółka w rok jubileuszowy? Mimo powszechnie znanych kłopotów z eksportem polskiego mięsa na rynki wschodnie, kondycja naszych firm jest dobra. Zatrudniamy w nich, czyli w firmie Agro-Handel sp. z o. o. i PPHU Jo-L Jan Ludwiczak ponad 380 pracowników. Ale to nie wszystko. Współpracuje z nami na co dzień kilkadziesiąt małych firm rodzinnych w takich branżach jak transport, budownictwo, konserwacja urządzeń i wielu innych. Nasza firma słynie przede wszystkim ze znakomitej jakości mięsa, którego produkujemy około 140 ton dziennie, ale również wędlin, których produkujemy około 300 ton miesięcznie. Tak więc wędliny to około 8-9
Agro-Handel to znana marka na rynku wyrobów mięsnych, wielokrotnie nagradzana za jakość swoich wyrobów. Tak. Nasze produkty zdobywały uznanie jury w wielu konkursach i wystawach wędliniarskich. Dowodem jest imponująca ilość trofeów, statuetek i dyplomów, jakie otrzymaliśmy w dowód uznania za najwyższą jakość naszych wyrobów. Przez te 25 lat otrzymaliśmy ich tyle, że nie mieszczą się na półkach i ścianach naszych gabinetów. Agro-Handel od lat utrzymuje się w dziesiątce najlepszych zakładów mięsnych w kraju w rankingach tworzonych przez specjalistyczne czasopisma branżowe, takie jak BOSS Rolnictwo czy miesięcznik Agro Trendy. Były one tworzone pod kątem wielkości produkcji, rentowności, nakładów inwestycyjnych, zarobków i we wszystkich tych zestawieniach wypadaliśmy bardzo dobrze. Poza tym od wielu lat jesteśmy laureatami programu Rzetelna Firma. Posiadamy też certyfikaty programu „Biała Lista” który jest systemem weryfikacji wiarygodności gospodarczej firm. Największym naszym sukcesem jest, że w tych najtrudniejszych czasach wiarygodność firmy Agro-Handel była zawsze bardzo wysoko oceniana poza granicami kraju. Cieszy nas, że
europejskie firmy ubezpieczeniowe i wywiadownie gospodarcze oceniają naszą firmę jako w stu procentach wiarygodną ekonomicznie. Pod tym względem jesteśmy w ścisłej czołówce polskich firm z branży mięsnej i odbieramy to jako bardzo duży sukces firmy. Wróćmy może do czasów założenia firmy. Jak to się stało, że Pan, prezes jednej z najlepszych rolniczych spółdzielni produkcyjnych w kraju, zrezygnował z prezesury i postanowił założyć prywatny biznes? RSP Gierłachowo to była świetnie prosperująca spółdzielnia, posiadająca znakomity, dobrze współpracujący kolektyw. Ale szły nowe czasy. Pamiętam jak w hotelu w Tarnowie w 1989 roku słuchałem dziennika telewizyjnego w którym nie zostawiono suchej nitki na spółdzielniach rolniczych, mówiąc, że to jedno bagno, przykład niegospodarności itp. Mówiąc jednym słowem, to relikt komunizmu. Było mi bardzo przykro, bo wiedziałem ile ja i moi ludzie włożyliśmy pracy, serca w tę spółdzielnię. Pomyślałem, że czas założyć firmę prywatną, by nikt już na nas, jako na spółdzielców, nie pluł. Po powrocie zarejestrowałem RUSP AgroHandel, tak się wówczas firma nazywała, a było to w październiku 1989 roku. Potem na walnym zrzekłem się funkcji prezesa zarządu RSP. Członkowie protestowali, ale gdy proponowałem wcześniej przekształcenie firmy w spółkę, a doradzał nam wówczas mecenas Józef Zych, nie wszyscy akceptowali ten pomysł. Pomyślałem, że trzeba odejść na swoje, by mi potem nikt ze spółdzielców nie wypominał, że zawłaszczyłem część jego majątku. Przyznaję, że był to największy dylemat w moim życiu. Zostawiałem przecież dobrze prosperującą spółdzielnię z dobrą załogą i wieku 42 lat decydowałem się wszystko zaczynać od początku. Do dziś pracę w Gierłachowie wspominam z wielkim sentymentem.
Z ŻYCIA BRANŻY Wraz z Panem odeszła do nowej firmy część pracowników. Tak. Nie zakładałem jej sam. Firma miała na początku kilku udziałowców, przeszło do niej też kilkoro pracowników spółdzielni. Był wśród nich Henryk Wachowiak i Jan Ciesielski, udziałowcy nowej firmy, moi serdeczni koledzy z którymi znałem się od lat. Byli też inni, ale to z nimi przetrwałem 25 lat w nowej firmie. Podczas jubileuszowego spotkania na Olszy kilkudziesięciu najstarszych i najbardziej zasłużonych pracowników uhonorowaliśmy pamiątkowymi statuetkami. Nie sposób wymienić tu wszystkich, ale wspomnę tu jedynie o Jerzym Skałeckim, który przepracował 25 lat, 24 lata przepracowali Tomasz Bogusławski, Rafał Kapitaniak, Beata Piasecka, Roman Meissner, Jarosław Piasecki, Bogdan Kurasiak, Zenon Olejniczak. Niewiele mniej Ilona Forszpaniak, Sławomir Lossy, Renata Wojtas, Zbigniew Mostowski, Piotr Borowski czy Arkadiusz Górkowski. Początki były bardzo trudne. Reformy profesora Balcerowicza spowo-
Rozmowy z moimi partnerami prowadziłem już wcześniej, nim wynikła sprawa z pomorem świń. Dziś trwa stagnacja, jeśli chodzi o eksport, więc sprawa jest otwarta, aczkolwiek możliwe są tu różne scenariusze. Wkrótce odbiorę pozwolenia na budowę zakładu w podstrefie wałbrzyskiej WSSE, który w naszym zamyśle będzie jednym z najnowocześniejszych w Polsce. Będzie on zorientowany na eksport wyrobów mięsnych na Wschód ale także na kraje Unii Europejskiej. Dzięki partnerom biznesowym z Rosji z UE, którzy wejdą w ten biznes, liczymy, że wejdziemy na rynki europejskie poprzez dużą sieć handlową, z konfekcjonowanym mięsem wieprzowym oraz na rynek rosyjski. Rozmowy są bardzo zaawansowane, ale problemem na dziś jest wstrzymanie eksportu na rynki wschodnie. Liczę jednak na to, że wszystko zakończy się pomyślnie. Mimo, że obchodzę dziś jubileusz 25 lecia mojej działalności biznesowej z firmą Agro-Handel, to nie powiedziałem jeszcze ostatniego słowa.
ale konsekwencja w hodowli przyniosła efekty. Dziś jesteśmy już daleko na tej drodze. Mamy dużo świetnie zapowiadających się młodych koni własnej hodowli i jesteśmy dobrej myśli.
dowały, że kredyt który zaciągnęliśmy na rozwój firmy, po kilku miesiącach urósł do niebotycznych rozmiarów. Wzięliśmy w 1989 roku 5 mln kredytu, a po kilku miesiącach, w marcu, odsetki skoczyły do 80 procent miesięcznie, następnie 60, a w maju 38%. Do końca roku wysokość zadłużenia wyniosła 20 milionów. Potem były odsetki od odsetek. Pierwszy bilans zamknęliśmy zadłużeniem 41,5 mln zł. Inaczej licząc, za te pieniądze, które musieliśmy oddać bankowi moglibyśmy wybudować 8 takich firm jak nasza. Były to trudne czasy, wielu nie wytrzymywało presji, były nawet samobójstwa. Potem stanęliśmy na nogi, ale niebawem przyszło kolejne oziębienie gospodarcze, potem czas dostosowania zakładów do wymogów Unii Europejskiej. Trzeba było spełnić bardzo wygórowane, jak się potem okazało nie zawsze uzasadnione, wymagania stawiane przez nadzór weterynaryjny. Niektórzy nie sprostali wymogom i zbankrutowali, ale 630 firm w Polsce spełniło wymogi i dostało pozwolenia na rynek unijny, a jak pamiętam, szacowano wówczas, że spełni wymogi nie więcej jak 130 firm. Stąd dziś, przy wsparciu środków unijnych, nasza branża mięsna jest liczącym się graczem nie tylko na europejskim rynku mięsnym, ale również światowym, co dotychczasowi potentaci odbierają jako zagrożenie swoich interesów. Agro-Handel posiadający od października ubiegłego roku zezwolenia eksportowe do Chin tylko do tego kraju wysyłał 50 kontenerów mięsa miesięcznie. Aż tu słyszymy, że wykryto u nas afrykański pomór świń. Eksport został wstrzymany. Nie chcę głosić tu spiskowej teorii dziejów, ale moim
Firma Agro-Handel od wielu lat obecna jest w sporcie, jej logo widać na plastronach żużlowców czy frakach jeźdźców klubu jeździeckiego. Pasją do sportu zaraził mnie mój starszy brat, który grał w piłkę. Zabierał mnie na treningi, zawody. Potem było kolarstwo, jako młody chłopak działałem jako sekretarz klub LZS Głuchowo. Nasi kolarze odnosili sukcesy na arenie ogólnopolskiej. Do sponsorowania żużla namówili mnie działacze Unii Leszno. Byłem działaczem Unii trzynaście lat, odnieśliśmy z tym klubem wiele sukcesów, zdobyliśmy wiele tytułów mistrza Polski. Potem władze klubu zaczęły się upolityczniać. W zależności od tego jaka opcja polityczna rządziła, taki był zarząd klubu. Mnie to bardzo przeszkadzało. Interesowały mnie wyniki sportowe, a nie układy polityczne. Rozstałem się z Unią, a w międzyczasie zaproponowano mi, bym ja, kościaniak z urodzenia, sponsorował Obrę Kościan. Był to dobry czas dla Obry. Kadrę zespołu opieraliśmy przede wszystkim na młodych wychowankach. Przewinęło się w tym czasie w klubie sporo znanych piłkarzy, takich jak Maciej Mielcarz, Najewski, Cierżniak i wielu innych. Byliśmy wówczas w ścisłej czołówce ówczesnej III ligi, dziś byłaby to II liga. Na mecze chodziło regularnie po 1,5 tys. ludzi, a pamiętam, na mecz w Pucharze Polski z Ruchem Chorzów przyszło 4 tys. widzów. Stadion dosłownie pękał w szwach. Sponsorowanie Obry trwało do 2002 roku. A potem przyszła kolejna pasja – konie. Zaraził mnie mój kolega Jan Ciesielski, który kupił sobie kilka koni do rekreacji. Po pewnym czasie uznałem, że jak już się bawić to trzeba to robić porządnie, kupić konie sportowe i stworzyć klub. Zacząłem podpatrywać najlepszych, jeździłem na Zachód, do Niemiec, Holandii, patrzyłem jak tam się to robi. Początkowo konie mieliśmy słabe,
utalentowane dzieci, które jeżdżą w naszym klubie, Maria Stanisławiak, Dajana Pawlicka, siostra dwóch utalentowanych żużlowców Unii Leszno i wiele innych. Łącznie w klubowych barwach startuje 28 zawodników. Klub jest też organizatorem wielu ogólnopolskich zawodów, takich jak Polskich Producentów Żywności, Fundacji Orła Białego, Nadziei Olimpijskich. Organizujemy także Sportowy Championat Młodych Koni, imprezę niezwykle ważną dla krajowych hodowców koni sportowych, którzy mają tu możliwość zaprezentowania swojego dorobku. Jest to święto hodowców z całej Polski.
Klub Jeździecki Agro-Handel ma też świetnych zawodników, którzy już od siedmiu lat wygrywają w rankingu na najlepszy klub w Polsce. W naszych barwach jeździ Andrzej Głoskowski, który niedawno wygrał prestiżowe zawody CSI w Poznaniu, Jarosław Skrzyczyński, najlepszy od kilku lat polski jeździec, Mściwoj Kiecoń, dwukrotny indywidualny mistrz Polski, Aleksandra Lucina, także dwukrotna mistrzyni Polski w skokach przez przeszkody. W zielonych frakach ze złotymi emblematami startują dziś zawodnicy ambitni, którzy chcą walczyć o najwyższe cele. Tylko tacy mnie interesują. Mamy w klubie cztery tytuły mistrza Polski, wiele tytułów młodzieżowych mistrzów Polski, juniorów, są też
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami!
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl
Założył Pan też fundację.
509 230 714 - Katarzyna Salomon Tak. Fundację Orła Białego, która od kilku k.salomon@mieso.com.pl lat wyróżnia i nagradza nieprzeciętnych, wspa-
zdaniem, sprawa nie jest do końca tak jednoznaczna, jak się ją próbuje przedstawiać. Podczas jubileuszowej gali wspomniał Pan o nowej inwestycji z udziałem partnerów zagranicznych.
niałych ludzi działających na różnych płaszczyznach życia społecznego, firmy i instytucje zasłużone dla społeczeństwa. Statuetkami Orła Białego nagrodziliśmy już wybitnych sportowców Irenę Szewińską, Włodzimierza Lubańskiego, Ryszarda Szurkowskiego, Romana Jankowskiego, wielu samorządowców, wymienię tu prezydentów Katowic, Gliwic, Kołobrzegu, ale także wójta małej gminy Witkowo, przedsiębiorców z wielu branż, wspomnę tu o takim potentacie jak Solaris czy małą rodzinną firmę Walenciaków z Kościana. Nagradzamy ludzi, którzy własną pracą i uporem odnieśli niekwestionowany sukces, promujemy polskie firmy, które niedawno powstały od podstaw, a dziś z powodzeniem konkurują na międzynarodowych rynkach. Życzę kolejnych pomyślnych lat w działalności firmy, jej dynamicznego rozwoju, a Panu spełnienia kolejnych ambitnych zamierzeń i planów.
21
22
ARTYKUŁ SPONSOROWANY TEMAT NUMERU
Zaawansowane techniki pakowania
Maszyna termoformująca WEBOMATIC ML-C 5600 wytwarza opakowania skin.
W przypadku pakowania próżniowego, niemiecka firma WEBOMATIC z Bochum, oferuje pełny zakres technik pakowania, niezbędnych do wyprodukowania wszelkich rodzajów opakowań próżniowych. W każdym przypadku nasza firma może zaspokoić potrzeby odbiorcy - zarówno w przypadku starannego dopracowania techniki cięcia w celu jak najlepszej prezentacji na rynkach konsumenckich czy zapakowania produktu w skin, jak również przy dużych workach próżniowych do przemysłowej obróbki, czy też szybkiego pakowania przy wysokiej wydajności.
Opakowania nietypowe
Różnorodność cięcia
Poza standardowymi termoformowalnymi opakowaniami, maszyny Webomatic mogą produkować nietypowe kształty oraz oferować inne funkcje odpowiadające potrzebom producenta.
Maszyny Webomatic wyróżniają się również wielką różnorodnością technik cięcia. Poza standardowym cięciem gilotynowym oraz cięciem typu zygzak, cięcie poprzeczne może być wzbogacone o zaokrąglanie rogów opakowania czy też perforację. Możliwe jest również cięcie konturowe nadające pożądany kształt opakowaniu. Kolejną najnowocześniejszą techniką jest wykrawanie pozwalające na tworzenie opakowań z równym i gładkim brzegiem. Ta technika zapewnia precyzję cięcia i łączy wysoką wydajność cięcia z trwałością. Zapobiega to również niepożądanemu sklejaniu się warstwy z „peelem”.
Tłoczenie na gorąco Takim przykładem jest tłoczenie na gorąco. W przypadku sztywnych termoformowalnych opakowań, popularnym i efektownym sposobem wyróżnienia opakowania jest wytłoczenie logo czy rysunku na jego spodzie. WEBOMATIC ma duże doświadczenie w produkcji matryc do takich tacek – nawet najbardziej skomplikowane wzory nie stanowią dla nas problemu.
Odmiany cięcia: Wykrojniki tworzą specjalne kontury.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY Niepożądanych „kocich pazurków” tj. ostro zakończonych narożników opakowań z folii twardej można uniknąć dzięki kombinacji nożycowego cięcia wzdłużnego ze sztancowym kompletnym cięciem poprzecznym.
Łatwość otwierania zgrzanego opakowania WEBOMATIC stosuje szereg technik umożliwiających otwarcie mocno zgrzanych termoformowanych opakowań. Jednym z przykładów jest urządzenie rowkujące. Na rogu opakowania z języczkiem do otwierania, wykonywane są małe ukośne żłobki w twardej dolnej folii. W ten sposób można przełamać naroże i z łatwością zerwać górną folię. Inne użyteczne elementy ułatwiające zdjęcie górnej folii to małe wgniecenia (dołeczki) lub wypusty (guzki) na narożach. Te wgniecenia lub wypusty znajdujące się na jednym lub dwóch narożach, zapobiegają zbyt mocnemu przyleganiu do siebie górnej i dolnej folii. Konsument może uchwycić górną folię w tym miejscu i łatwo ją zdjąć.
Opakowania skin Opakowania skin zgrzewają produkt hermetycznie. Folia okrywa produkt niczym druga skóra, podkreślając jego kształt, tak aby jak najlepiej prezentował się na półce. Ponadto opakowania skin zapobiegają wyciekaniu soków i uniemożliwiają dalsze dojrzewanie produktu.
Worki próżniowe i opakowania termoformowane mogą być obkurczane w specjalnej jednostce obkurczającej Maszyna termoformująca WEBOMATIC ML-C 5600 może produkować opakowania skin z szybkością i ilością na skalę przemysłową. Ponadto wyposażona jest w zestaw matryc typu „2pack”, które są produkowane wyłącznie przez WEBOMATIC: ten zestaw pozwala na stworzenie kombinacji pakowanaia skin i MAP. To wyjątkowe opakowanie składa się co najmniej z dwóch komór, z których jedna może być pakowana w MAP (z zawartością gazu ochronnego), a druga w skin. Opakowania skin mogą być produkowane również na półautomatycznej maszynie pakującej na tackach TL 300, przeznaczonej dla handlu. Dla tej maszyny jest dostępny zestaw matryc zarówno dla opakowań MAP jak i skin. W ten sposób unikamy straty czasu na wymianę matrycy, gdy chcemy zmienić rodzaj opakowania. Jedna i ta sama matryca jest przystosowana do pakowania w MAP i skin.
Tłoczenie na gorąco: Formowanie wspomagane stemplem pozwala na stworzenie opakowań indywidualnych z marką klienta.
Wypustki na obrzeżach pozwalają na łatwe zdjęcie górnej folii.
Rowki w dolnej folii tworzą niewielką przestrzeń pozwalającą uchwycić górną folię i zdjąć ją.
Stworzony przez WEBOMATIC „2pack”, łączy pakowanie w MAP (tutaj komory zewnętrzne) z opakowaniem skin (tutaj wewnętrzne komory tacki).
Inne ciekawe rozwiązania Maszyny pakujące WEBOMATIC nie tylko produkują opakowania dla końcowego odbiorcy, ale również opakowania tymczasowe niezbędne w procesie produkcyjnym. Na przykład komorowa maszyna taśmowa WBM 1350-II zgrzewa worki o dużych wymiarach: długość użytkowej listwy zgrzewającej wynosi 1350 mm, a odległość między listwami zgrzewającymi 750 mm. Dzięki swojemu standardowemu bi-aktywnemu zgrzewaniu za pomocą drutów o szerokości 12 mm, maszyna wykonuje wyjątkowo silny zgrzew, zapewniając niezawodny proces produkcyjny. Worki i termoformowalne opakowania mogą być obkurczane w urządzeniach obkurczających. Po obkurczeniu, produkt ma swój naturalny kształt bez zmarszczeń folii. Zgodnie z założeniami programu maszynowego, WEBOMATIC oferuje zarówno automatyczne jak i ręczne urządzenia obkurczające, wspierane przez urządzenia osuszające oraz inne przydatne wyposażenie. Niemiecka, rodzinna firma WEBOMATIC z Bochum, rozwija i produkuje na potrzeby przemysłu, maszyny pakujące próżniowo od ponad 55 lat. Więcej szczegółowych informacji na stronie www.webomatic.de/pl.
23
24
GOSPODARKA MIĘSNA TEMAT NUMERU
Nowoczesne technologie pakowania mięsa i wędlin
Jednym ze sposobów zabezpieczania produktów żywnościowych w tym mięsa, przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych jest pakowanie. Tradycyjne opakowania chronią produkty jedynie w sposób bierny, co często jest niewystarczające, gdyż nie gwarantuje to możliwości długotrwałego i jednocześnie bezpiecznego przechowywania żywności.
Wprowadzenie Przyczyną niskiej trwałości mikrobiologicznej wyrobów mięsnych pakowanych w tradycyjne opakowania są zwykle wtórne zakażenia, do których dochodzi już po zakończeniu procesu produkcyjnego. Dlatego też w ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem cieszą się aktywne (interaktywne) opakowania, w których produkt, opakowanie i otoczenie wzajemnie na siebie od-
działują. Opakowania takie mogą m.in. kreować właściwości organoleptyczne mięsa i wędlin, np. ich smak i zapach, a także ograniczać w nich rozwój drobnoustrojów szkodliwych dla człowieka. Produkty mięsne są w dalszym ciągu aktywnym biologicznie systemem. Wydzielają gazy, mają określoną wilgotność, utleniają się, zmieniają barwę. Aby utrzymać wysoką jakość produktów żywnościowych można zastosować
tzw. opakowania aktywne. Obecnie głównym zadaniem opakowania jest ochrona żywności, przedłużenie czasu jej przydatności i zachęcenie potencjalnego klienta do zakupu. Opakowania aktywne powstały, by spełniać wysokie wymagania konsumentów związane m.in. z przedłużeniem okresu ważności produktu, polepszeniem jego właściwości organoleptycznych oraz ochroną przed mikroorganizmami. Aby móc spełnić te zadania opakowania aktywne zawierają szereg specyficznych dodatków między innymi pochłaniacze tlenu, pochłaniacze etylenu, regulatory wilgotności, substancje produkujące lub absorbujące dwutlenek węgla, substancje antymikrobiologiczne, absorbery światła oraz absorbery zapachów. Usunięcie takich gazów, jak tlen czy etylen jest bardzo istotne dla wielu produktów spożywczych.
GOSPODARKA MIĘSNA Substancje pochłaniające w opakowaniach aktywnych Pochłaniacze tlenu stanowią szeroką grupę dodatków, których nadrzędnym celem jest kontrola zawartości tlenu powstałego i zgromadzonego wewnątrz opakowania. Ich głównym zadaniem jest redukcja O2 do takiej ilości, która zapewnia zapakowanemu produktowi najwyższą jakość. Obecnie wykorzystywane są różnego rodzaju pochłaniacze O2, m.in. związki żelaza (II), utleniacze glukozowe, związki podsiarczynowe, substancje organiczne typu redukcyjnego. Efektywność poszczególnych rodzajów pochłaniaczy tlenu zależy od czynników zewnętrznych, głównie temperatury i wilgotności. Im wyższe są te parametry, tym tempo reakcji większości absorberów rośnie. Do najbardziej trwałych należą głównie związki żelazawe. Wszystkie typy pochłaniaczy mogą być umieszczane w opakowaniu w dwojaki sposób. Można je umieścić w oddzielnej saszetce zawierającej aktywny proszek lub włączyć je do folii opakowaniowej. Nowym trendem są też pochłaniacze tlenu umieszczane w postaci małej uszczelki ulokowanej pod zamknięciem opakowania. Podczas stopniowego usuwania tlenu z opakowania powstaje podciśnienie, w wyniku którego może nastąpić wgniecenie ścianki opakowania.
Wskazane jest zatem, aby przy jednoczesnym zmniejszaniu ilości tlenu spowodować wydzielanie dwutlenku węgla. Takie zdolności posiadają niektóre absorbery tlenowe, które produkuje się na bazie węglanu żelaza (II) lub mieszaniny kwasu L-askorbinowego z kwaśnym węglanem sodowym.
Substancje emitujące stosowane w opakowaniach Drugą grupą opakowań aktywnych są tzw. emitery. Tego rodzaju opakowania zawierają lub wytwarzają substancje zdolne do migracji wewnątrz opakowania i zahamowania niekorzystnych procesów. Za pomocą emiterów w opakowaniach można regulować wilgotność atmosfery wewnątrz opakowania, hamować wzrost niekorzystnych mikroorganizmów, w tym patogennych (np. emitery CO2, SO2, etanolu). Środki przeciwbakteryjne stanowią największą grupę emiterów. Ich działanie może być dwojakie. Jedne z nich migrują z materiału opakowaniowego na powierzchnię produktu i tam tworzą barierę ochronną, inne zaś działają antybakteryjnie bez potrzeby migracji do produktu. Coraz częściej spotyka się folie opakowaniowe, które zawierają środki antymikrobiologiczne jako jedną, nierozłączną całość. Wśród nich na uwagę zasługuje syntetyczny zeolit, którego część
jonów sodowych została zastąpiona jonami srebra, ze względu na ich inhibitujące działanie w stosunku do bakterii. W porównaniu z innymi jonami metali jony srebra są najbardziej efektywne. W momencie pojawienia się bakterii w produkcie, wydzielane powoli jony srebra, hamują ich wzrost. Wadą zeolitów srebrowych jest ich dość wysoka cena, dlatego są używane w postaci bardzo cienkiej warstwy w laminatach rzędu 3–6 mm. Jest on często stosowany zamiast chemicznych konserwantów, które coraz częściej postrzegane są za szkodliwe. Wykorzystanie właściwości etanolu w opakowaniu polega na umieszczeniu w opakowaniu saszetki z proszkiem z zaabsorbowanym alkoholem. W opakowaniu proszek wchłania wilgoć z produktu, wydalając jednocześnie etanol przez odpowiednio przepuszczalny materiał. Redukcja wysokiego poziomu zakażenia w produktach mało przetworzonych może opierać się na wykorzystaniu zjawiska antagonizmu pomiędzy drobnoustrojami występującymi na produkcie. Jest to metoda biologiczna utrwalania żywności polegająca na stosowaniu kultur bakteryjnych wytwarzających substancje o działaniu bakteriobójczym lub bakteriostatycznym wobec drobnoustrojów powodujących psucie żywności. Bakterie kwasu mlekowego, bakterie z rodzaju Pseudomonas oraz z rodziny Enterobacteriaceae,
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami!
REKLAMA
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl 509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
25
26
GOSPODARKA MIĘSNA
Sól
System Zarządzania Jakością wg normy ISO 9001: 2008 oraz system HACCP zg. Codex Alimentarius
(filmy) uzyskiwane z polimerów biodegradowalnych. W zależności od sposobu przygotowania takie materiały mogą być jednocześnie jadalne. Filmy i powłoki jadalne są praktycznymi systemami ochrony wędlin przed szkodliwym wpływem środowiska zewnętrznego. Poza wydłużaniem okresu trwałości oraz zmniejszaniem zapotrzebowania na opakowania syntetyczne mogą stanowić dodatkowe źródło substancji odżywczych. Powłoki jadalne to cienkie warstwy materiału utworzone z biopolimeru. W celu wytworzenia powłok jadalnych należy użyć dwóch podstawowych składników: naturalnego polimeru zdolnego do utworzenia matrycy oraz plastyfikatora w celu uplastycznienia jej struktury. Podczas produkcji filmu jego polimer musi być rozpuszczony i rozproszony w rozpuszczalniku takim jak woda, alkohol lub mieszanina innych rozpuszczalników. Podczas procesu mieszania substancji błonotwórczej z rozpuszczalnikiem mogą być dodawane plastyfiPowłoki jadalne katory, antybiotyki, barwniki i inne substancje. Tabletki solne Skuteczność działania aktywnych składników Odpowiednie pH i temperatura może ułatwiać Sól jest kamienna spożywcza opakowania ściśle uzależniona od stosowa- dyspersję polimeru. Roztwór filmu następnie jest nego materiału. Doświadczenia wykazały, że im rozprowadzony w postaci równej warstwy i suSól spożywcza warzona większa barierowość materiału opakowaniowego, szony. Filmy mogą być stosowane jako materiały Sól przemysłowa tym lepsza ochrona przed niepożądanymi gazami opakowaniowe. Roztwory filmotwórcze można Sól spożywcza jodowana wewnątrz opakowania. Najczęściej są to tradycyj- również wykorzystać do formowania folii (powłok) Sól drogowa nie używane folie z tworzyw sztucznych lub innego bezpośrednio na powierzchni żywności, takie Peklosól rodzaju opakowania. Najbardziej odpowiednie są powlekanie może również odbywać się poprzez materiały o dobrej barierowości Lizawki solne wobec gazów. natrysk lub zanurzanie. Aktualnie prowadzone są liczne badania mające na celu wynalezienie odpowiedniej bazy Podsumowanie technologicznej dla aktywnych folii polimerowych. Obecne trendy w dziedzinie pakowania mięs Takie folie powinny być wytrzymałe, nieprzepusz- i wyrobów mięsnych, oprócz opakowań aktywczalne oraz powinny zawierać odpowiednią ilość nych, są ściśle związane z wytwarzaniem mateaktywnych składników z wysoką mobilnością dy- riałów opakowaniowych z materiałów odnawialfuzyjną i zdolnością do uwalniania się z folii. nych. Zagadnienia dotyczące otrzymywania folii Obecnie duże zainteresowanie wzbudzają folie i powłok z biopolimerów są przedmiotem badań
wielu ośrodków naukowych zarówno w Polsce jak i na świecie. Koncepcja takich materiałów zgodna jest ze współczesnymi trendami proekologicznymi. Opakowania z materiałów biodegradowalnych, jadalnych, czy aktywnie oddziałujących na właściwości zabezpieczonego przez nie produktu również są ściśle związane z czynnikiem ekonomicznym, na który mogą wpływać korzystnie. Dzięki wykorzystaniu opakowań aktywnych Ochrona środowiska producenci mogą się przyczynić do zwiększenia zysków, poprzez dodatkowe zabezpieczenie żywności, wydłużenie ich czasu przydatności do spożycia, wpływu na cechy sensoryczne i organoleptyczne żywności, czy prostoty ich użytkowania przez odbiorców jak to ma miejsce w przypadku opakowań jadalnych. Można zatem stwierdzić, że tworzenie opakowań aktywnych zgodnie z oczekiwaniami producentów żywności, konsumentów oraz obecnymi trendami m.in. ekologicznymi, będzie sprzyjać dalszemu bardzo szybkiemu rozwojowi badań nad opakowaniami aktywnymi.
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami! Posiadamy:
tel.: 56 658 28 84 ; 56 658 28 71 ; 56 658 28 74; fax 56 658 28 79
są zdolne do produkcji związków antymikrobiologicznych i aktywowania mechanizmów obronnych w celu ograniczenia wzrostu patogenów. Jednymi z bardziej efektywnych czynników antydrobnoustrojowych są bakteriocyny. Według danych literaturowych wynika, że opakowania zawierające bakteriocyny są bardziej wygodną i często skuteczniejszą formą kontroli rozwoju drobnoustrojów od preparatów wprowadzanych bezpośrednio do żywności. Bezpośredni dodatek bakteriocyn do żywności niejednokrotnie wiąże się bowiem z utratą lub obniżeniem ich aktywności, na przykład w wyniku działania enzymów proteolitycznych lub interakcji ze składnikami żywności. Destabilizacje aktywności bakteriocyn, a czasem nawet całkowitą inaktywacje powodują takie czynniki jak: intensywne mieszanie, pienienie, wstrząsanie, zamrażanie i rozmrażanie.
dr Wioletta Żukiewicz-Sobczak, mgr Piotr Adamczuk, mgr Paula Wróblewska dr hab. Paweł Sobczak literatura dostępna u autorów
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
REKLAMA
REKLAMA
Sól paszowa Sól przemysłowa Sól kamienna spożywcza Sól drogowa Lizawki solne
Sól
Tabletki solne Sól spożywcza warzona Sól warzona jodowana Peklosól
Posiadamy:
System Zarządzania Jakością wg normy ISO 9001: 2008 oraz system HACCP zg. Codex Alimentarius
Pakowanie to nasza pasja – jakość jest naszym sukcesem
• Próżniowe maszyny komorowe • Maszyny do pakowania na tackach • Linie obkurczająco-osuszające • Maszyny termoformujące
Maschinenfabrik GmbH Sprzedaż: tel. kom. +48-664-839-720 tel. kom. +48-606-136-212 Serwis: tel. kom. +48-606-136-213 Internet: www.webomatic.eu
28
GOSPODARKA MIĘSNA TEMAT NUMERU
Urządzenia i systemy do znakowania i etykietowania w obrocie wyrobami żywnościowymi
Informacje na temat pochodzenia produktów żywnościowych mają szczególne znaczenie dla konsumentów znających związek pomiędzy jakością żywności i żywienia, a zdrowiem (zainteresowanie żywnością nisko przetworzoną, naturalną, ekologiczną, lokalnego pochodzenia, funkcjonalną), jak również etycznymi aspektami produkcji żywności, np. dobrostanem zwierząt czy ochroną środowiska naturalnego. Dlatego zarówno dla przemysłu spożywczego, jak i struktur urzędowej kontroli żywności, śledzenie ruchu i pochodzenia żywności ma znaczenie fundamentalne.
Mając na względzie zasadę bezpieczeństwa konsumenta wprowadzono prawo konsumenta do uzyskania pełnej informacji o produktach spożywczych. Podstawowym źródłem wiarygodnej informacji o produkcie powinna być dołączona do niego etykieta. Etykiety, reklamy i inne informacje o produkcie opracowane są jednak głównie przez producenta, który, co zrozumiałe chciałby przekonać konsumenta, że jego produkt ma wyłącznie pozytywne cechy i w dodatku jest lepszy niż inne, konkurencyjne wyroby. W systemowe znakowanie produktów włączone jest wiele działań: od zabiegów wspiera-
jących strefę zarządzania przedsiębiorstwem, poprzez środowiskową specyfikację produktu w relacjach biznesowych do używania etykiet w handlu. System etykietowania stanowi jedno z rozwiązań z zakresu systemu komunikowania się przedsiębiorstwa z rynkiem, które odgrywa rolę w ustanawianiu wartości, nadając jednocześnie istotę komunikacji znaczeniowej. Warto zwrócić uwagę na kilka istotnych cech systemu etykietowania, którymi jest m.in. wykorzystanie go do komunikacji z otoczeniem wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa. Może być pomocny w logistyce, która jest nieodłącznie związana z produkcją, transportem i magazy-
nowaniem. System etykietowania jest jednym z instrumentów marketingu, który towarzyszy klientowi w ostatnich dziesięciu krokach do lady.
Klasyfikacja etykietowania W systemie etykietowania można wyróżnić podsystemy, wśród których wyróżnia się dwa zasadnicze, tj. podsystem komunikacji wewnętrznej (np. kod EDI regulujący obrót towaru) oraz podsystem etykietowania w handlu (komunikacji przedsiębiorstwa z otoczeniem, która przyczynia się do identyfikacji towaru w obrocie, wzrostu wielkości sprzedaży, przyspieszenia procesu obsługi klienta). Rysunek 1 przedstawia ogólny schemat systemu etykietowania w obrocie żywnością. Współczesny system znakowania jest jednym z rozwiązań zaliczanych do zyskującej na popularności grupy rynkowych instrumentów komunikacji rynkowej. Główną rolę w systemie znakowania pełnią etykiety. Stanowią one nośnik powszechnie dziś stosowanych kodów kreskowych zarówno na opakowaniach jednostkowych, zbiorczych, jak i transportowych. Jest to związane z możliwością szybkiego i efektywnego przepływu informacji o konkretnych produktach czy usługach oraz partiach towarów. Możliwość przekazywania informacji może dotyczyć zarówno przekazów
GOSPODARKA MIĘSNA wewnętrznych mających miejsce w określonych jednostkach detalicznych, hurtowych, transportowych, produkcyjnych, jak i uniwersalnego elektronicznego przekazu EDI (Electronic Data Interchange – elektroniczna wymiana danych) służącego do nawiązywania kontaktu między różnymi podmiotami rynku w skali krajowej i międzynarodowej. Jednym z ważnych aspektów systemu jest również ustalenie tożsamości towaru (pochodzenie, przeznaczenie itp.), czyli identyfikacja towaru. Na świecie funkcjonują dwa podstawowe rodzaje kodów kreskowych UPC (Universal Product Code) w USA i w Kanadzie oraz EAN (European Article Numbering) w pozostałych krajach świata, które przystąpiły do jego stosowania. Podstawowa różnica między tymi systemami polega na tym, że UPC jest kodem dwunastocyfrowym, natomiast EAN – trzynastocyfrowym. W roku 1998 organizacja EAN International oraz UCC podjęły decyzję o scaleniu systemu UPC z systemem EAN, dzięki czemu obecnie funkcjonuje jeden globalny system EAN.UCC. Kolejnym systemem jest system znakowania (etykietowania) w handlu. Podstawowymi aktami prawnymi określającymi zasady znakowania żywności w Polsce są:
ETYKIETOWANIE SYSTEMY ETYKIETOWANIA WSPIERAJĄCE ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM
SYSTEMY ETYKIETOWANIA ŚRODOWISKOWEGO
Systemy etykietowania w handlu
Systemy znakowania kodem EDI Dotyczące produktu
Dotyczące przedsiębiorstwa
Obowiązkowy system znakowania
Dobrowolny system znakowania
Rys. 1. Klasyfikacja etykietowania w obrocie żywnością.
Chcesz przeczytać • • ustawa z dnia 25 sierpnia 2006więcej? r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Skontaktuj się z znami! Nr 171, poz. 1225 z późn. zm.),
ustawa z dnia 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 roku, Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.),
REKLAMA
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl 509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
29
30
GOSPODARKA MIĘSNA • rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 roku w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.). W celu aktualizacji, uproszczenia i ujednolicenia prawa żywnościowego na poziomie Unii Europejskiej opracowany został nowy akt prawny kompleksowo regulujący zasady dotyczące znakowania środków spożywczych, tj. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011, str. 18-63). Powyższe rozporządzenie weszło w życie 13 grudnia 2011 r., natomiast stosowane będzie od 13 grudnia 2014 r., z wyjątkiem art. 9 ust. 1 lit l) dotyczącego wprowadzenia informacji o wartości odżywczej, który stosuje się od dnia 13 grudnia 2016 roku oraz części B załącznika VI (dotyczącego szczegółowych wymagań odnośnie nazewnictwa mięsa mielonego), którą stosuje się od 1 stycznia 2014 r. Wymagania określone w rozporządzeniu dotyczą wszystkich etapów łańcucha żywnościowego, podczas których informacje na temat żywności są przekazywane konsumentom, w tym także
wszelkich środków spożywczych przeznaczonych dla konsumenta finalnego, produktów dostarczanych przez i do zakładów żywienia zbiorowego, a także usług gastronomicznych świadczonych przez przedsiębiorstwa transportowe.
• „z połączonych kawałków mięsa” lub „z połączonych kawałków ryby” - jeżeli wyrób sprawia wrażenie, że stanowi jeden kawałek mięsa, a w rzeczywistości składa się z różnych kawałków połączonych za pomocą innych składników, np. enzymów.
Zmiany na lepsze? Najważniejsze zmiany jakie wprowadza nowy akt prawny w stosunku do obowiązujących przepisów dotyczą m.in. określenia wymagań mających na celu zwiększenie czytelności etykiet (wielkość czcionki), obowiązkowego informowania o wartości odżywczej produktu, zamieszczania przejrzystych i pełnych informacji o alergenach, podawania kraju pochodzenia w przypadku mięsa wieprzowego, baraniego i koziego oraz drobiu, a także innych wymagań. Do nowości, jakie wnoszą przepisy dotyczące znakowania żywności, można również zaliczyć obowiązek podawania w przypadku produktów mięsnych, surowych wyrobów mięsnych i pro-
Omawiane rozporządzenie wprowadza wiele zmian w zakresie zasad dotyczących znakowania żywności i w konsekwencji ma przynieść korzyści zarówno obywatelom, ponieważ wprowadza wymóg jasnego, zrozumiałego i czytelnego etykietowania środków spożywczych, ale także ma służyć interesom rynku wewnętrznego, ponieważ upraszcza przepisy jak i ogranicza obciążenia administracyjne. Dobre i złe strony zmian będą nam zapewne znane za kilka lat.
duktów rybołówstwa, następujących informacji: • obecności białek i o ich pochodzeniu - jeżeli do produktu dodano białko (również w postaci hydrolizatów) z różnych źródeł zwierzęcych, • o dodanej wodzie - jeżeli dodana woda przekracza 5 % wagi gotowego produktu,
Unii Europejskiej, wzrosły również wymogi co do znakowania mięsa, tusz, półtusz w zakładach mięsnych i ubojniach. Stosowane dotychczas metody znakowania, takie jak np. naklejanie etykiet bezpośrednio na tusze, budzą duże wątpliwości z uwagi na kontakt kleju z mięsem. W wielu zakładach podczas
Nowe przepisy, a za nimi… Wraz z rozwojem przemysłu mięsnego oraz wdrożeniem przepisów obowiązujących w krajach
REKLAMA
Szczeciniarka bramowa poszerzana z doparzaniem z możliwością szczecinowania sztuk ciężkich, wydajność do 200 szt/h
PRODUCENT AUTOMATYCZNYCH LINII UBOJU BYDŁA, TRZODY, KONI, OWIEC Uniwersalny rozdrabniacz odpadów Modele: HMR - 37 HMR - 55
kości, głowy wołowe
Zastosowanie: kości wieprzowe
plastik
aluminium
guma drewno oraz inne zastosowanie
Urządzenie do zdejmowania masek wieprzowych
GMN TECHMET Sp. z o.o. 09-200 SIERPC, ul. Wróblewskiego 2
tel./fax (24) 275 05 05 (24) 275 05 06, (24) 275 77 71
e-mail: techmet@techmet.com.pl www.techmet.com.pl
Dział Handlowy: Artur Michalski 504 298 536 michalski@techmet.com.pl
32
GOSPODARKA MIĘSNA kontroli okazuje się, iż stosowana metoda jest nieodpowiednia i dopiero wówczas pilnie poszukuje się innego rozwiązania. Aby sprostać tym wymaganiom i potrzebom klientów, kilka firm wprowadziło do sprzedaży nowy produkt: urządzenie do zawieszania etykiet na półtuszach. Znakowanie tą metodą polega na zawieszaniu specjalnych etykiet w tuszach na nylonowych żyłkach, które są wstrzeliwane w tuszę za pomocą pistoletu. Pistolet i żyłki mające bezpośredni kontakt z tuszą posiadają atest Państwowego Zakładu Higieny w Polsce. Kompleksowa oferta zawiera urządzenie do zawieszania etykiet, żyłki oraz specjalne etykiety. W ofercie wielu firm produkujących tusze i półtusze oraz inne wyroby mięsne są etykiety samoprzylepne. Odporne na wodę, wilgoć, rozerwanie, zaginanie stanowią doskonały nośnik informacji o procesie produkcyjnym branży mięsnej. Możemy tu wymienić etykiety białe lub kolorowe, papierowe lub foliowe do oznakowania opakowań produktów mięsnych.
przywieszce. Zasadniczo drukarki dzielą się na drukarki termiczne i termotransferowe, co wynika ze sposobu uzyskania nadruku. W drukarkach termicznych uzyskujemy nadruk stosując papier termoczuły, który pod wpływem temperatury, jaką emituje głowica drukarki zmienia kolor przez co powstaje nadruk. W przypadku techniki termotransferowej informacja może być nadrukowywana na etykietach wykonanych z różnych materiałów: papier, karton, folia, tekstylia. Drukarki są niezastąpione do pracy w warunkach biurowych oraz przemysłowych. Najważniejszą zaletą drukarek jest ich szerokie zastosowanie w systemach automatycznej identyfikacji: • drukarki zapewniają wprowadzanie informacji zmiennych, istnieje możliwość integrowania systemów znakowania w skali całej firmy, • etykieta umożliwia oznakowanie pojedynczego produktu, opakowań i palet,
są dla konkretnych procesów w firmie. Szeroką gamę kompletnych systemów etykietujących posiadają firmy tj.: RADWAG, Arca, Intrex, LUCA, NOVITUS, Etisoft i wiele, wiele innych. Systemy etykietujące cieszą się funkcjonalnością jak i dużymi możliwościami. Oto niektóre z nich: • możliwość wyzwalania druku etykiety zbiorczej (oraz zbiorczej ze zbiorczych), • możliwość współpracy z drukarkami etykietującymi i paragonowymi, • możliwość realizacji funkcji wagi kontrolnej (kontrola wyniku ważenia +/-), • możliwość podglądu ważeń przeprowadzonych na terminalu wagowym w postaci tabeli ważeń, • możliwość tworzenia wzorów etykiet z poziomu terminala wagowego oraz tworzenie etykiet w programie komputerowym i przenoszenie ich za pomocą pendrive'a, • możliwość identyfikacji towarów przy wy-
To właśnie dzięki specjalnym urządzeniom drukującym możemy sobie pozwolić na wydruk określonych form etykiet. Drukarki etykiet to urządzenia niezbędne dla każdego zakładu spożywczego, zakładów mięsnych, ubojni, rozbiorów mięsa, hurtowni i innych firm zajmujących się produkcją spożywczą i handlem. Zadaniem drukarki etykiet jest wydruk tekstu, grafiki, kodów kreskowych na etykiecie, kartonie,
• drukarki etykiet są urządzeniami prostej konstrukcji i łatwe w obsłudze.
korzystaniu kodu EAN-13 oraz EAN-128, • możliwość wykorzystania skanerów kodów kreskowych podłączonych do mierników wagowych wchodzących w skład systemu etykietującego, • możliwość szybkiego wyszukiwania asortymentu za pomocą skanera kodów kreskowych, • możliwość współpracy z wagami precyzyjnymi pełniącymi rolę dodatkowej platformy, • możliwość ładowania etykiet z komputera do wag etykietujących, • możliwość zarządzania bazami danych z poziomu komputera PC.
REKLAMA
Profesjonalne drukarki etykiet dla branży mięsnej to urządzenia renomowanych firm: SATO, Zebra, Toshiba Tec, Intermec oraz Brother, Citizen itp. Poza tym w ofercie polskiej jak i zagranicznej dostępne są systemy etykietujące, które tworzone
Znakowanie i etykietowanie są jednymi z najważniejszych zadań dzisiejszej logistyki. Sprawne funkcjonowanie zakładu mięsnego uzależnione jest w dużej mierze od posiadania odpowiedniego oprogramowania i wyposażenia. Korzystanie z drukarek etykiet, czytników kodów czy terminali mobilnych wydatnie przyczynia się do usprawnienia wykonywanych działań, a pełne oprogramowanie ułatwia pracę, ograniczając ewentualne błędy, skracając czas przygotowywania etykiet oraz pozwalając na szybsze wyszukanie produktu czy sprawdzenie stanu magazynu. Dzięki nowoczesnym, kompleksowym rozwiązaniom, proponowanym przez wiele firm, można znacząco udoskonalić funkcjonowanie zakładu, zaoszczędzając cenny czas, niezbędny do zadbania o zadowalający poziom sprzedaży i umacniania kontaktów handlowych.
mgr inż. Agnieszka Starek literatura dostępna u autorki
34
GOSPODARKA MIĘSNA TEMAT NUMERU
Pakowanie mięs czerwonych
Mięso bez wątpienia jest jednym z najważniejszym składników pożywienia, głównie z powodu dostarczania znacznych ilości białka i energii. Producenci, jak i konsumenci stale poszukują więc nowych rozwiązań, pozwalających na zaoszczędzenie czasu, pieniędzy, ulepszeniu smaku i wyglądu. Atrakcyjna barwa, naturalny wygląd mięsa czerwonego, jak również wydłużona przydatność do spożycia stała się dla wielu firm produkujących żywność nie lada wyzwaniem.
Mięso czerwone swoją barwę zawdzięcza specjalnemu pigmentowi, mioglobinie, który podczas kontaktu z tlenem zmienia swoją barwę na jasnoczerwoną. Dla klientów podstawowym wskaźnikiem jakości i świeżości mięs jest ich barwa – mięso ubogie w tlen zaczyna zmieniać kolor na brązowy. Można wyróżnić dwa podstawowe mechanizmy, biorące udział w procesie rozkładu mięsa czerwonego, które jednocześnie wpływają na długość okresu przechowywania. Jest to rozwój mikroorganizmów i proces utleniania czerwonego pigmentu.
Przechowywanie czerwonych mięs w odpowiednich warunkach chłodniczych przedłuża okres przechowywania, jednak najistotniejsze jest zjawisko utleniania czerwonego pigmentu do jego brunatnej firmy, a mianowicie – metmyglobiny. Barwa mięsa może zostać niezmieniona, gdy zostanie zapakowana w atmosferze bardzo bogatej w tlen, a jednocześnie zrównoważonej w dwutlenek węgla. Tlen zapewnia zachowanie czerwonego koloru, natomiast dwutlenek węgla ma działanie ograniczające przyrost mikroorganizmów. Niejednokrotnie do mieszanki dodawany
jest także azot – służący jako wypełniacz. Taka mieszanka gazów ma za zadanie powstrzymać przemiany mikrobiologiczne, a jednocześnie przedłużyć przydatność do spożycia od 6 do nawet 8 dni. Pakowanie w atmosferze bogatej w tlen zalecane jest dla następujących mięs czerwonych: • wołowina; • baranina; • cielęcina; • sarnina; • konina; • mięso z zajęcy i królików; • mięsa z dzika. Skuteczny w zatrzymywaniu czerwonej barwy mięsa jest niewielki dodatek tlenku węgla (CO), który niezwykle dobrze łączy się z barwnikiem tkanki mięśniowej, mioglobiną, tworząc bardzo trwałą karboksymioglobinę o kolorze wiśniowym. Tlenek węgla o niskim stężeniu (0,3-1%) nie wywiera żadnego wpływu na mikroflorę mięs. W pierwszym etapie obróbki mięsa, a mianowicie podczas wykroju zasadniczego (mięso przeznaczone do późniejszego podzielenia na
GOSPODARKA MIĘSNA mniejsze części), barwa mięsa nie ma większego znaczenia, dlatego też w tym okresie stosuje się do pakowania mieszankę gazu 50% CO2 z 50% N2, a w przypadku mięsa wieprzowego 80% CO2/20% N2, czyli taką mieszankę, w której nie występuje tlen – zapakowane mięso przybiera wówczas fioletowe zabarwienie, a po wyjęciu z opakowania i kontakcie z tlenek – jasnoczerwone (mioglobina z mięsa wchodzi w reakcje z tlenem). Kolejnym sposobem na zatrzymanie barwy mięsa są opakowania zbiorcze, w których skład wchodzi odpowiednia ilość mniejszych opakowań, przeznaczonych do eksponowania w handlu detalicznych, co pozwala na zcentralizowanie pakowania. Aż do chwili ekspozycji mięs ich czerwona barwa nie jest konieczna, dlatego też do pakowania zalecane są mieszanki gazów o składzie: dla mięs wołowych i pochodzących z baraniny – 20% CO2 i 80% N2, dla mięs wieprzowych – 80% CO2/20%N2 oraz dla sarniny i mięs z dzika – 80%O2/20% CO2. Mięsa czerwone najczęściej pakowane i sprzedawane są w jednostkowych opakowaniach, czyli na tackach przykrytych folią. W takim opakowaniu czerwona barwa mięsa jest niezwykle istotna – z tego powodu w opakowaniach wymagana jest stosunkowo wysoka zawartość tlenu (65-85% O2/ 15-35% CO2). W przypadku pakowania z takim udziałem gazów przez pierwsze dni nie można zauważyć żadnego wpływu mieszanki na jasnoczerwoną i czerwoną jakość mięsa, jednak
już po jakimś czasie pojawiają się przebarwienia i nieprzyjemny zapach, powodowany głównie przez mikroorganizmy Brochotrhrix thermosphacta. Należy pamiętać, że w szczególności czerwone mięsa stanowią idealne podłoże dla rozwoju zróżnicowanych procesów psucia się żywności i przerostu mikroorganizmów, które niejednokrotnie powodują poważne zatrucia pokarmowe. Większość mięs czerwonych przed spożyciem poddawanych jest obróbkom cieplnym, które przeprowadzone w odpowiedni sposób jest wystarczającym procesem niszczącym komórki we-
getatywne bakterii (komórki, które powodują zatrucia). Odpowiednia barwa mięsa czerwonego, jak również odpowiedni sposób jego pakowania zapewnia konsumentom pewność co do jakości i świeżości kupowanych produktów.
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami!
REKLAMA
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl 509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
inż. Joanna Brzozowska
35
36
GOSPODARKA MIĘSNA TEMAT NUMERU
Kierunki rozwoju systemów pakowania produktów żywnościowych oraz stosowania nowoczesnych materiałów opakowaniowych
Opakowania dla żywności to specyficzna grupa produktów, która musi spełniać najwyższe standardy jakości, zapewniając równocześnie jak najwyższą jakość i bezpieczeństwo zapakowanej żywności oraz wygodę dla konsumenta. Jednocześnie opakowania stanowią zasadniczy element w łańcuchu dostawy produktu do konsumenta. W każdym stadium muszą one spełniać określone wymagania. Opakowania to również reklama dla produktu - wszak klient kupuje oczami... tylko czy zawsze? W krajach wysoko rozwiniętych od dawna dostrzeżono opakowania jako biznes pozwalający robić lukratywne interesy. Doprowadziło to środowisko do krawędzi katastrofy ekologicznej. Świat opamiętał się i teraz coraz większą role odgrywają opakowania przyjazne środowisku. Światowe trendy w tym zakresie ukierunkowane są na coraz większe stosowanie opakowań biodegradalnych.
Wstęp Człowiek na początku istnienia swojej cywilizacji ze względu na stopień intelektualnego rozwoju pozyskiwał żywność wyłącznie dla potrzeby chwili, aby zabezpieczyć głód. Żywność i jej pozyskanie oprócz naturalnego instynktu rozmnażania było podstawowym zajęciem plemion pierwotnych. Wobec braku potrzeby przechowywania żywności człowiek pierwotny nie
myślał o jej zabezpieczeniu poprzez opakowanie. Z biegiem upływających lat zainteresowania człowieka poszerzają się o aspekt społeczny – założenie rodziny jako podstawowej komórki organizacyjnej społeczeństwa cywilizowanego co wzbudziło nowe potrzeby w zakresie zadbania o siedzisko życia rodzin i stałe dążenie do poprawy komfortu życia. Okres ten przyniósł też istotną zmianę postrzegania sposobu pozyskania żyw-
ności. Rodziny nie mogły pozostawić pozyskanie żywności przypadkowi. Handel wymienny zastąpiono systemem sprzedaży, wprowadzono system pieniężny. Postępował stały postęp intelektualny co doprowadziło, wobec potrzeby zbywania nadmiaru żywności jako towaru, potrzebę jego porcjowania i opakowania. Dziś wobec totalnej nadprodukcji żywności, a także sposobu jej sprzedaży (szacuje się, że 65% żywności jest sprzedawana poprzez wielkie sieci hipermarketów) zaistniała potrzeba unowocześniania systemów pakowania żywności dla przedłużenia jej, trwałości natomiast najprzeróżniejsze wzornictwo opakowań spełnia rolę marketingową. Produkty uzyskiwane w przemyśle spożywczym wymagają zabezpieczenia jakości na okres przechowywania, transportu oraz dystrybucji. Produkty żywnościowe ulegają zmianom biochemicznym, chemicznym, fizycznym, zepsuciu na skutek działania drobnoustrojów, mogą być również niszczone przez różne szkodniki. Niezależnie od stosowanej w procesie technologicznym metody utrwalania żywności, jego trwałość w dużym stopniu zależy od właściwego opakowania, a więc od doboru odpowiedniego rodzaju tworzywa oraz konstrukcji dla przewidywanych warunków i okresu składowania.
REKLAMA
Uwarunkowania rozwoju i podział nowoczesnych systemów pakowania towarów
spożycia wielu produktów było ograniczenie tlenu w opakowaniach i zastąpienie powietrza inną mieszaniną gazową. Do modyfikacji atmosfery używa się przeważnie azotu, dwutlenku węgla i tlenu, chociaż możliwe jest zastosowanie także tlenku azotu i węgla oraz dwutlenku siarki lub innych gazów. Wydaje się, że najlepszym do tego celu gazem jest azot, gdyż jest on pierwiastkiem obojętnym w stosunku do żywności, słabo rozpuszczalnym w wodzie oraz w tłuszczach i charakteryzuje się stosunkowo niską aktywnością antybakteryjną lub jej brakiem. W modyfikowanej atmosferze stosowany jest głównie jako wypełniacz zapobiegający obkurczaniu się opakowania i jego przyklejaniu się do artykułów spożywczych, szczególnie silnie absorbujących dwutlenek węgla. Ponadto zastępuje tlen w opakowaniach, w związku z czym opóźnia oksydacyjne jełczenie oraz hamuje rozwój mikroorganizmów tlenowych. W mieszaninach gazowych unika się zasadniczo obecności tlenu. Używa się go w ograniczonych ilościach jedynie do gazowego pakowania mięsa dla utrzymania jasnoczerwonej barwy oraz do pakowania owoców i warzyw, co po zapakowaniu powstrzymuje całkowicie procesy ich oddychania. Z wielu badań prowadzonych w kraju i za granicą wynika, ze najważniejszym składnikiem mieszanin gazowych wykorzystywanych w technikach pakowania próżniowego jest jednak dwutlenek węgla. Gaz ten wykazuje właściwości bakteriostatyczne, jest więc najbardziej efektywny w hamowaniu rozwoju tlenowej mikroflory powodującej psucie produktów. Niezmiernie ważnym zagadnieniem jest odpowiedni skład mieszaniny gazowej do pakowania żywności, którego ustalenie wymaga szczegółowych i systematycznych badań obejmujących szereg zmiennych mających wpływ na trwałość i jakość zapakowanego produktu. Zbliżoną metodą do omówionej wcześniej jest pakowanie próżniowe, które daje szczególny rodzaj ochrony produktom żywnościowym. Współczesna technika w tym zakresie pozwala na wykorzystanie różnych metod pakowania i przechowywania produktów spożywczych, które umożliwiają utrzymanie charakteru i oczekiwanych przez konsumenta cech organoleptycznych
Następujące zmiany stylu życia i sposobu odżywiania się pracującej części społeczeństwa zmusiły przemysł spożywczy, w tym i branżę mięsną, do szukania nowych rozwiązań technologicznych i stałego postępu w doskonaleniu metod przedłużania trwałości żywności. Potwierdza to powszechne przekonanie, że od pewnego czasu na polskim rynku spożywczym i mięsnym nie decydują producenci, ale konsumenci. Zgodnie z tą tezą to oni wymuszają nowe mody i tendencje nie tylko w asortymencie produktów, ale również w branży opakowań. Te najnowsze mają nierozerwalny związek z bezpieczeństwem żywności, ale także z problemem braku czasu potrzebnego na przygotowanie posiłków. Współczesny konsument wymaga, by produkt był zawsze świeży, pachnący i zdrowy, a opakowanie, w którym się go oferuje – piękne, wielobarwne, charakterystyczne, koniecznie łatwe w użyciu i niekłopotliwe przy segregowaniu odpadów. Konsument ceni czas, dlatego tak ważne jest, by produkt po otwarciu pudełka, puszki, kubka, torebki czy rękawa był natychmiast (lub po podgrzaniu) gotowy do spożycia. Obecne wzorce i upodobania dotyczące konsumpcji wędlin i przetworów mięsnych wykazują wiele interesujących trendów rynkowych. Jedną z nowości może być tutaj system pakowania wyrobów mięsnych typu „skin", którego zaletą jest ścisłe przyleganie materiału opakowaniowego do produktu niczym „druga skóra", co pozwala z punktu widzenia podejścia marketingowego uzyskiwać bardzo dobre warunki ekspozycji i prezentacji wyrobu na sklepowej półce. Innym zauważalnym trendem w branży opakowań jest dość szybko rozwijający się rynek produktów przeznaczonych do sprzedaży samoobsługowej. Wyroby te oprócz korzyści wynikających z właściwego i estetycznego pakowania, zapewniają dużą funkcjonalność i wygodę użytkowania. Kolejny trend dotyczy ciągle postępującego, wręcz gwałtownego rozwoju nowych technik w dziedzinie pakowania i konserwowania artykułów żywnościowych. Jedną z bardziej skutecznych i powszechnie stosowanych jest pakowanie próżniowe i w modyfikowanej atmosferze. Metody te co prawda nie są nowymi koncepcjami, które stosowane były w różnych formach już od bardzo dawna, ale ich funkcjonalność i możliwość zastosowania pełnej automatyzacji procesu sprawiają, że są one powszechnie stosowane w zakładach przetwórstwa mięsnego. Ostateczny sukces tych metod zawdzięczamy wielokierunkowemu zakresowi i postępowi badań dotyczących zastosowania prostego, a zarazem wspaniałego pomysłu zmiany proporcji gazów otaczającego nas Rys. 1. Przykładowy system zgrzewania folii, powietrza atmosferycznego. Pierwszoplanową wycinania wieczek i przedmuchu gazowego ideą sposobu wydłużania okresu przydatności do MAP [www.techmar.pl]
ITALPRO
R
INNOVATIVE SOLUTIONS
To co najlepsze spotkało BŁONNIK odkąd pojawił się VITALPROCEL®
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami!
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
VITALPRO S.C. tel. +48 76 753 02 05, +48 58 333 12 43 gsm +48 609 408 001, + 48 665 603 612 fax +48 76 753 02 51 biuro@vitalpro.pl www.vitalpro.pl
38
GOSPODARKA MIĘSNA tych produktów tj. stanu świeżości, wysokich walorów smakowych oraz wartości odżywczej. Pakowane tą metodą mięso i jego wyroby pozostają świeże przez określony czas, różny w zależności od rodzaju produktu. Dla grupy wyrobów mięsnych zapewnia skuteczną ochronę przed rozwojem mikroorganizmów, dłuższą ich trwałość, zapobiega zbyt szybkiemu wysychaniu (straty masowe), utracie smaku i zapachu oraz izoluje przed dotykiem i uszkodzeniem mechanicznym. Analizując kierunek rozwoju metod zabezpieczania żywności należy obecnie mówić o tzw. systemach pakowania, pod pojęciem których należy rozumieć uporządkowany, wzajemnie powiązany ze sobą i otoczeniem układ elementów, wyodrębniony dla potrzeb właściwego zapakowania produktu. Każdy system pakowania ma swoją często zastrzeżoną nazwę i jest określany przez warunki techniczne, rozwiązania konstrukcyjne maszyn pakujących oraz stosowanie określonych materiałów opakowaniowych i opakowań. Nazwy i podział systemów pakowania przyjęte zostały powszechnie w skali międzynarodowej głównie w języku angielskim. Podział klasycznych systemów pakowania obejmuje sposób pakowania i rodzaj stosowanych materiałów tj.: • opakowanie wykonywane jest w procesie pakowania i stanowi końcową fazę wytwarzania produktu, (np. system pakowania lub rozlewu pionowego i poziomego), • opakowanie w całości lub częściowo wykonywane jest poza systemem pakowania (np. butelka słoik, pudełko), • pakowanie w folie kurczliwe (rys. 1), • pakowanie w materiały termokurczliwe, w których kurczenie się jest wynikiem działania podwyższonej temperatury (gorąca woda lub powietrze, np. folie z PE, PP), • pakowanie w folie rozciągliwe, które rozciągają się pod wpływem działania sił zewnętrznych i wracają z powrotem do poprzednich wymiarów z chwilą ustania działania sił, • pakowanie z wykorzystaniem materiałów hydrochlorokauczukowych, które dają duże możliwości w zakresie rodzaju pakowanych wyrobów i form opakowań. Istotnym zagadnieniem są również czynniki decydujące o wyborze określonego systemu pakowania. Należą do nich:
Etap
Zasadnicze wymagania stawiane opakowaniom
Wytwarzanie opakowania
Prosta technologia wytwarzania, niskie koszty produkcji.
Pakowanie/napełnianie
Wymagana wytrzymałość mechaniczna, możliwość pakowania z dużą prędkością, dużą wydajność i dokładność napełniania, przydatność do automatycznego pakowania.
Transport i mobilność
Mała objętość i mała masa opakowania w celu obniżenia zapotrzebowania na energię transportu, opakowanie bezpieczne, odporne na różne oddziaływania zewnętrzne w celu minimalizacji strat produktu.
Marketing
Atrakcyjne wzory, kształt i kolorystyka, przezroczystość, ochrona pakowanego produktu, możliwość sztaplowania, minimalna przestrzeń zajmowana w handlu.
Konsument (zakupy)
Lekkie, łatwe i bezpieczne do przenoszenia, wygodne rozmiary i wielokrotność wymiarów.
Przechowywanie przez konsumenta
Utrzymywanie świeżości i ogólnej jakości pakowanego produktu przez długi czas w ekstremalnych warunkach temperatury i wilgotności.
Stosowanie przez konsumenta
Wygodne i łatwe otwierania, dozowanie, zamykanie, w niektórych przypadkach zamknięcia zabezpieczające przed otwarciem przez dzieci.
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami! Tabela 1. Współczesne kryteria wymagań i doboru opakowań. • postać fizyczna i właściwości produktów, np. ciecze, ciała stałe, kruche, półpłynne, • warunki i okres przechowywania, np. podwyższona wilgotność, czas przechowywania, pH, • właściwości materiałów opakowaniowych i opakowań, • specjalne wymagania stawiane opakowaniom, np. zabezpieczenie przed światłem.
Wybrane aspekty współczesnego wykorzystania tworzyw sztucznych jako materiałów opakowaniowych
509 230 713 - Karolina Szlpańska W ciągu ostatnich lat obserwujemy gwałtowny wzrost ilości tworzyw sztucznych w Polsce, k.szlapanska@mieso.com.pl w szczególności w zastosowaniu jako opakowania, do przygotowywania oraz przechowywania żywności. W przeszłości zastosowanie tworzyw sztucznych do kontaktu z żywnością było niewielkie. Obecnie jednak tworzywa stanowią znaczącą część naszego codziennego życia, poczynając pojemników do jogurtu poprzez styropianowe kubeczki do napojów aż po wszechobecne plastikowe siatki, w których codziennie przynosimy zakupy. Ta radykalna zmiana nastąpiła w sytuacji znikomej lub wręcz żadnej debaty publicznej i braku wiedzy na temat potencjalnych oddziaływań jakie tworzywa mogą wywierać na środowisko lub zdrowie człowieka. Gwałtowny wzrost w wykorzystywaniu tworzyw nastąpił z wielu powodów. Przede wszystkim tworzywa sztuczne są tanie. Zwykle są one rów-
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl Wymienione powyżej wymagania dotyczą zastosowania opakowań do żywności, ale również podobne kryteria dotyczą materiałów opakowaniowych innych wyrobów. Zarówno w branży spożywczej jaki i innych dziedzinach idealnym rozwiązaniem są opakowania z tworzyw sztucznych, albowiem różnorodność tworzyw, szczególnie ich właściwości, pozwala uzyskać optymalne opakowanie do określonego produktu. Ponadto wyrobom z tworzyw sztucznych można nadać odpowiednie kształty, a także wytwarzać różnorodnymi metodami produkcji.
OGŁOSZENIE
Hodowla bawołów wodnych (Bubalus bubalis) poszukuje odbiorcy 10-20 byczków 2-3 letnich rocznie. Certyfikat BIO.
Olchowy Młyn, Tel. 957 481 296
GOSPODARKA MIĘSNA nież lżejsze niż inne, tradycyjne materiały, takie jak szkło czy papier. Dzięki temu są one tańsze w transporcie na duże odległości. Ponadto można im również nadać pełną gamę różnych właściwości, takich jak elastyczność, sztywność, miękkość itp., jak również nieskończoną ilość kształtów, kolorów i rozmiarów, w zależności od zapotrzebowania klientów. O ile tworzywa w pewnym sensie rzeczywiście są wygodne to należy jednak pamiętać o drugiej stronie, z której konsumenci nie zawsze zdają sobie sprawę. Tworzywa powodują bowiem rosnące problemy ekologiczne i mogą wywierać bezpośredni wpływ na zdrowie człowieka. Szczególne znaczenie ma tu fakt, że pojawia się coraz więcej argumentów wiążących reakcję naszych organizmów na substancje syntetyczne ze wzrastającą zachorowalnością na niektóre typy nowotworów, z zaburzeniami rozwoju, zmniejszaniem się ilości plemników w męskim nasieniu oraz innymi problemami zdrowotnymi. Tak więc tworzywa nie są do końca obojętne naszemu zdrowiu. Substancje syntetyczne znajdujące się w tworzywach sztucznych mogą i rzeczywiście migrują do żywności, z którą są w kontakcie. Chociaż przepisy prawne określające bezpieczne dla ludzi ilości tych substancji mają na celu ochronę zdrowia społecznego to okazuje się jednak, że już w minimalnych ilościach substancje te zaburzać funkcjonowanie układu hormonalnego. Są to ilości znacznie mniejsze niż te, które do tej pory uważane były za bezpieczne dla człowieka. Poza tym badania na obecność tych substancji w żywności nie dotyczą skutków dla układu hormonalnego ani możliwych efektów synergicznych (oddziaływanie więcej niż jednej substancji w tym samym czasie). Obecnie w odniesieniu do materiałów opakowaniowych stworzono międzynarodowy system kodyfikacji tworzyw syntetycznych. Niestety umieszczanie numerów na różnych typach tworzyw nie jest obowiązkowe w związku z czym nie wszystkie tworzywa sztuczne oznakowane są w ten sam sposób. Plastiki te nazwane są tworzywami masowymi, tzn. tworzywami, które są produkowane w dużych ilościach ponieważ są tanie. To one stanowią około 97% odpadów konsumenckich z tworzyw sztucznych. Mając na uwadze zalety opakowań z tworzyw sztucznych, to wynikają one z właściwości fizycznych i chemicznych zastosowanych materiałów. Mogą to być opakowania wykonane z jednego rodzaju tworzywa, mogą stanowić połączenie wielu komponentów chemicznych lub połączenie z innymi materiałami, np. papierem czy folią aluminiową. Opakowania z tworzyw sztucznych mogą być zarówno sztywne, jak i elastyczne. Do pakowania produktów spożywczych najbardziej rozpowszechnione są dwa rodzaje opakowań tj. folie i butelki. Ponadto stosuje się połączenia
Rodzaj tworzywa polimerowego
Przenikalność gazów cm3·cm 10-10/cm2 s atm.
N2
O2
CO2
PE-LD
1,8
4,0
15,0
PE-HD
0,3
1,1
4,3
PS
0,7
5,0
25,0
PA
0,01
0,04
0,2
PVC
0,03
0,09
0,8
PP
0,47
2,1
6,0
PET
0,007
0,04
0,3
Tabela 2. Współczynnik przepuszczalności gazów dla różnych materiałów polimerowych (t=25oC) dla folii o grubości 0,025 mm [Piecyk 2005]. Tworzywo polimerowe
Przenikalność pary wodnej g/cm2 24 h
PE-LD
17,7
PE-HD
5,9
PS
131,8
PA
158,1
PVC
46,5
PP
10,7
PET
20,2
Chcesz przeczytać więcej? Tabela 3. Współczynnik przepuszczalności pary wodnej dla różnych materiałów polimerowych (wilgotność 90%, t=25 C) [Piecyk 2005]. Skontaktuj się z znami!a) o
z innymi materiałami, np.: zestawienie papier/ tworzywo sztuczne, karton/ tworzywo sztuczne i folia aluminiowa/ tworzywo sztuczne.
opakowaniowe 509 230 Polimery 713 - Karolina Szlpańska Spośród szerokiej gamy tworzyw sztucznych k.szlapanska@mieso.com.pl stanowiących bazę materiałową do wytwarzania folii największą dynamikę rozwoju wykazują poliolefiny. Folie poliolefinowe jedno - lub wielowarstwowe mogą być stosowane do pakowania wielu produktów w zależności od układu warstw. Do innych najczęściej stosowanych tworzyw sztucznych wykorzystywanych do produkcji opakowań zaliczamy: PE-LD/PE-LLD, PE-HD, PP, PCV, PET, PVDC, EVDH, PA, EVAC. Poszczególne grupy tych tworzyw różnią się właściwościami optycznymi, przepuszczalnością gazów, zgrzewalnością, właściwościami mechanicznymi i termicznymi czy odpornością chemiczną. Ponadto każdy polimer stosowany w opakowaniach charakteryzuje się swoistymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi, charakterystyką przetwórstwa oraz poziomem cen. Wszystkie te cechy decydują w końcowym efekcie o zastosowaniu do pakowania określonych grup produktów. Jedną z charakterystycznych cech polimerów opakowaniowych jest barierowość materiałów określana jako jego zdolność do ograniczania przepuszczalności par i gazów. W tabeli 1 przedstawiono wartości współczynnika przepuszczalności gazów (tlenu) dla wybranej grupy polimerów.
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
b)
Rys. 2. Przykład połączenia różnych tworzyw sztucznych: a) wielowarstwowe opakowanie na płyny wykonane techniką „blow-moulding”, b) tradycyjny układ wielowarstwowy folii opakowaniowych o właściwościach barierowych [opakowania.com.pl].
39
40
GOSPODARKA MIĘSNA Bardzo ważnym parametrem z punktu widzenia pakowania i przechowywania żywności jest współczynnik przenikalności pary wodnej tworzyw polimerowych (tab. 3). Folie z polietylenu charakteryzują się niską przenikliwością pary wodnej, szczególnie PE-HD. Często przyjmuje się, że ilość pary wodnej przenikającej przez folie PE jest odwrotnie proporcjonalna do grubości folii. Materiałem charakteryzującym się najwyższą przepuszczalnością pary wodnej jest poliamid (PA). Współczynnik ten zależy od temperatury, wilgotności, a także ciśnienia, w których materiał jest używany. Jednym ze sposobów otrzymywania optymalnych opakowań jest połączenie różnych polimerów. Projektując opakowanie, należy brać pod uwagę przede wszystkim ochronę pakowanego wyrobu, a także cechy użytkowe opakowania, w tym również cenę. Coraz częściej produkowane są opakowania butelkowe wielowarstwowe z warstwą barierową taką, jak poliamid lub kopolimer etylen–alkohol
materiałami, aby uzyskać specyficzne właściwości danego opakowania, np. często stosuje się opakowania do pakowania leków typu blister, w których połączona jest folia aluminiowa z przezroczystą folią z tworzywa sztucznego. Innym ciekawym przykładem jest opakowanie piwa (butelka) wykonana z PET pokryta wewnątrz cienką warstwą dwutlenku krzemu (o grubości mniejszej od 0,0002 mm). Warstewka krzemionki charakteryzuje się właściwościami zbliżonymi do szkła i w związku z tym pełni funkcję ochronną przed przenikaniem tlenu, a korzyści wynikające z zastosowania butelki polimerowej są w pełni zachowane. Opakowanie takie spełnia wymagania w zakresie małej masy, nie ulega ono stłuczeniu, potrzeba też mniej energii na wytworzenie opakowania oraz niskie są koszty jego transportu. W wielu przypadkach pakowane produkty są wrażliwe na promieniowanie UV i mogą pod ich wpływem ulegać zniszczeniu. Problem ten jest szczególnie ważny dla artykułów barwionych. W
winylowy lub z warstwą wewnętrzną wytwarzaną z surowca pochodzącego z recyklingu (rys. 2). Ostatnio niektóre firmy wdrażają tzw. „przyjazne opakowania”, polegające na wprowadzeniu do polimeru specjalnych wskaźników informujących o świeżości zapakowanego produktu. Innym kierunkiem unowocześniania i rozwoju opakowań jest połączenie tworzyw sztucznych z innymi materiałami. Niejednokrotnie tworzywa łączy się z innymi
celu wydłużenia okresu przechowywania niezbędne jest stosowanie odpowiednich dodatków (tzw. filtrów UV), które wprowadza się do polimeru. Dodatki te absorbują tę część promieniowania słonecznego, która niekorzystnie wpływa na zapakowany produkt (na ogół jest to część widma słonecznego o długości fali poniżej 400 nm).
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami! Podsumowanie W oparciu o przytoczone, aczkolwiek fragmentaryczne zagadnienia (pominięto tutaj opakowania inteligentne), można wyznaczyć najnowsze kierunki dotyczące nowoczesnych systemów i metod pakowania materiałów opakowaniowych z tworzyw sztucznych. Należą do nich kierunki związane z: • ochroną pakowanych produktów przed promieniowaniem UV, co jest szczególnie ważne w przypadku barwionych produktów spożywczych, • zapewnieniem właściwości antystatycznych przez cały okres użytkowania opakowania,
• zapewnieniem właściwości barierowych dzięki stosowaniu nanonapełniaczy, • utrzymywaniem długiego okresu świeżości pakowanych produktów, dzięki zastosowaniu takich dodatków jak: a) absorberów tlenu, b) absorberów etylenu, c) środków antymikrobiologicznych. Nowa generacja bezpiecznych substancji i dodatków pozwala uzyskać materiały opakowaniowe bardziej funkcjonalne i dające możliwości bardziej bezpiecznego pakowania i przechowywania środków żywnościowych. Jednym z kierunków rozwoju jest zastosowanie nanokompozytów, które otwierającą nowe możliwości otrzymywania materiałów opakowaniowych o korzystniejszych właściwościach, a jednocześnie o niższej cenie. Również aktywne opakowania są dziedziną, która w najbliższym czasie będzie się rozwijać. Wprowadzenie na rynek nowych środków nukleujących i transparentnych pigmentów o niskiej migracji pozwala rozszerzyć zastosowanie polipropylenu, na przykład do pakowania kosmetyków i żywności. Technika współwytłaczania stanowi szansę na wykorzystywanie materiałów pochodzących z recyklingu, gdyż wybrane opakowania np. butelki są wytwarzane jako opakowanie trójwarstwowe, w którym wszystkie warstwy są wykonane z tworzywa PE-HD. Środkową warstwę takiej butelki stanowi materiał pochodzący z recyklingu. Ponadto, jeżeli do barwienia są stosowane drogie pigmenty, to mogą być one zastosowane do barwienia warstwy zewnętrznej.
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl
prof. dr hab. inż. Marian Panasiewicz
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
Rys. 3. Zasada uzyskiwania właściwości barierowych materiałów z tworzyw sztucznych zawierających nanonapełniacze. REKLAMA
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Ocena ryzyka w obszarach wysokiego ryzyka
Standard BRC zakłada podział zakładu na cztery różne strefy ryzyka w zależności od potencjalnej możliwości naniesienia zanieczyszczeń na produkt. Strefy te to: obszar produktów odseparowanych oraz dla obszaru produktów otwartych – strefa niskiego ryzyka, strefa wysokiej ostrożności lub strefa wysokiego ryzyka. W każdej z tych stref określono wymagania dotyczące higieny i separacji (rozdziału) mające za zadanie ograniczyć możliwość skażenia lub zanieczyszczenia produktów. Wymagania standardu BRC zawierają w swoich załącznikach drzewo decyzyjne ułatwiające zdefiniowanie poszczególnych stref ryzyka.
Standard jednak zaleca indywidualne podejście do zakładowych stref ryzyka ze względu na to, że nie są uwzględnione specyficzne cechy produktu odnoszące się do jego właściwości fizykochemicznych (np. aw czy pH) czy mikrobiologicznych (np. produkty fermentowane).
Obszar produktów odseparowanych Obszar produktów odseparowanych to obszar najbezpieczniejszy z punktu widzenia otoczenia produkcyjnego, gdyż nie ma możliwości naniesienia zanieczyszczeń na produkt, bo jest on zamknięty w opakowaniach lub w linii produkcyjnej. Obszary separacji dotyczą sytuacji, gdy
produkt (lub surowiec) jest całkowicie zamknięty w opakowaniu np. w magazynach surowców, przypraw, dodatków oraz magazyn wyrobów gotowych w szczelnych opakowaniach jednostkowych czy zbiorczych. Drugi przypadek dotyczy surowca, półproduktu czy wyrobu gotowego całkowicie zamkniętego w sprzęcie, którego granice oddzielają go od zanieczyszczeń fizycznych lub mikrobiologicznych ze środowiska produkcyjnego w trakcie produkcji. Może on obejmować odseparowane obszary tłoczących instalacji rurowych, a także całkowicie obudowane elementy wyposażenia – np. gdy jest to szczelnie zamknięta linia do napełniania osłonek czy innych opakowań.
Obszary produktów nieodseparowanych (otwartych) Wszędzie tam, gdzie nie ma strefy produktów odseparowanych jest strefa produktów otwartych. W strefach produktów otwartych jest możliwość zmiany składu produktów pod względem biologicznym (mikrobiologicznym), chemicznym (w tym alergeny) i fizycznym (dodatek ciał obcych). Z tego względu należy zachować szczególne zasady by chronić produkt i jego konsumenta przed niezamierzonym skażeniem. Znaczenie potencjalnego skażenia produktów zależne jest od warunków przechowywania tego produktu, projektowanej trwałości oraz „atrakcyjności” dla drobnoustrojów.
41
42
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI Obszar produktów otwartych dzieli się na trzy strefy ze względu na właściwości wyrobu, a także dalsze jego przetwarzanie lub wykorzystanie przez konsumenta – zgodnie z informacjami dołączonymi do produktu.
Krok 1
Obszar niskiego ryzyka Obszar niskiego ryzyka wyznacza się ze względu na (głównie) zanieczyszczenia fizyczne oraz niezamierzone zanieczyszczenie alergenami (chemiczne), gdyż mikrobiologiczne ze względu na występowanie na kolejnych etapach produkcyjnych obróbki cieplnej mogą być pominięte. Standard BRC podaje, że do obszarów niskiego ryzyka zaliczyć można cztery rodzaje stref. Pierwsza z nich dotyczy wytwarzania produktów które zawsze i bezwzględnie będą poddane obróbce cieplnej przed spożyciem. W przemyśle mięsnym będą to produkty rozbioru wieprzowego i drobiowego, gdyż nie spożywa się ich na surowo. W przypadku wołowiny – strefa niskiego ryzyka będzie występowała wtedy, gdy producent na etykiecie poda informację „do spożycia po obróbce cieplnej”. Druga dotyczy produktów wytwarzanych „w obrębie jednego pojemnika finalnego” i składowanych w temperaturze otoczenia. W przemyśle mięsnym zaliczyć tu można linię produkcji konserw. Trzecia to produktu, które co prawda przechowywane są w warunkach chłodniczych celem zachowania jakości, ale nie ma to wpływu na ich bezpieczeństwo, gdyż bezpieczeństwo jest gwarantowane przez inne czynniki niż temperatura. W przemyśle mięsnym będą to pomieszczenia przeznaczone do produkcji i składowania wyrobów fermentowanych. Ostatnia czwarta kategoria to pomieszczenia przygotowania surowców i półproduktów do obróbki cieplnej. W przemyśle mięsnym będą to wszystkie te pomieszczenia, które służą do przygotowania wędlin przed parzeniem, gotowaniem czy pieczeniem.
Czy produkty lub składniki znajdują sie w obrębie obszaru otwartego na otoczenie, tj. nie są ani opakowane, ani całkowicie odseparowane w zbiornikach lub rurach itp.?
NIE
OBSZARY PRODUKTÓW ODSEPAROWANYCH - przyjęcie towaru-rampa,magazyn surowca, magazyny przypraw i dodatków, magazyn wyrobów gotowych, rampa wysyłkowa gotowanego produktu.
TAK
Krok 2
Czy produkt sprzyja rozwojowi patogenów, jeżeli nie jest przechowywany w warunkach chłodniczych lub mrożony?
NIE
OBSZAR NISKIEGO RYZYKA - suszarnia wędlin suchych, dojrzewalnia wyrobów fermentowanych.
TAK
Krok 3
Czy w obrębie obszaru znajdują się produkty, ktore zgodnie z instrukcją przygotowania przed spożyciem poddawane są pełnej obróbce termicznej?
TAK
OBSZAR NISKIEGO RYZYKA - hala rozbioru, hale produkcji wędlin: peklowania, nadziewania, osadzanie.
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami! NIE
Krok 4
Czy wszystkie produkty wrażliwe zostały przed wprowadzeniem na obszar poddane obróbce termicznej równoważnej oddziaływaniu temperatury 70oC przez 2 minuty?
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl TAK
NIE
OBSZAR WYSOKIEJ OSTROŻNOŚCI wychładzanie wyrobów wędzonych surowych, konfekcjonowanie tych wyrobów.
OBSZAR WYSOKIEGO RYZYKA 509 230 714 - Katarzyna Salomon - wychładzanie wyrobów gotowych, k.salomon@mieso.com.pl konfekcjonowanie wyrobów.
Obszar wysokiej ostrożności Obszar wysokiej ostrożności jest to obszar, w którym celem jest minimalizacja skażenia produktu organizmami patogennymi pochodzącymi z otoczenia, opakowań, wyposażenia, składników i wreszcie - pracowników. Zakłada się, że oddzielenie (odseparowanie) obszaru wysokiej ostrożności, poprzez m.in. ograniczenie dostępu do niego powinno pozwolić na ograniczenie ryzyka niezamierzonego zanieczyszczenia produktów. Standard BRC mówi, że produkty wymagające manipulowania na obszarze wysokiej ostrożności posiadają wszystkie następujące cechy charakterystyczne: • potencjalna podatność na rozwój patogenów, • wszystkie wrażliwe mikrobiologicznie składniki zostały poddane procesowi mające-
Rys.1. Drzewo decyzyjne do wyznaczania stref ryzyka w zakładzie przemysłu mięsnego – opracowanie własne na podstawie standardu BRC. mu na celu obniżenie zanieczyszczenia mikrobiologicznego, zanim znalazły się w obrębie obszaru (zostały poddane obróbce cieplnej), • produkty są gotowe do spożycia lub do obróbki termicznej lub na podstawie znanych zwyczajów konsumentów można przypuszczać, że mogą zostać spożyte bez odpowiedniej obróbki termicznej, • produkty gotowe wymagają przechowywania chłodniczego lub mroźniczego. Ze względu na to, że produkty zostały wcześniej poddane obróbce zmniejszającej liczbę drobnoustrojów obecnych w produkcie do poziomu
akceptowalnego (poziomu bezpieczeństwa) należy produkty chronić przed kolejnymi zanieczyszczeniami oraz stosować warunki niesprzyjające wzrostowi pozostałych poprzez kontrolę czasu i temperatury przechowywania. W przemyśle mięsnym przykłady takich produktów to produkty surowe wędzone, produkty solone, produkty długodojrzewające.
Obszar wysokiego ryzyka Obszar wysokiego ryzyka to specjalnie ku temu zaprojektowany i odseparowany, z uwzględnieniem wysokich standardów higieny obszar, którego celem jest zapobieżenie skażeniu produktu mikroorganizmami patogennymi.
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI Standard BRC wskazuje, że produkty wymagające manipulowania w obszarze wysokiego ryzyka posiadają wszystkie cechy takie jak: potencjalną wrażliwość na rozwój patogenów (zwłaszcza z gatunku Listeria), produkty były poddane po obróbce termicznej przed obszarem wysokiego ryzyka, produkty są gotowe do spożycia lub do obróbki termicznej lub na podstawie znanych zwyczajów konsumentów można przypuszczać, że mogą zostać spożyte bez odpowiedniej obróbki termicznej oraz produkty gotowe wymagają przechowywania chłodniczego lub mroźniczego. W przemyśle mięsnym przykłady takich produktów to produkty parzone, pieczone i gotowane schłodzone np. wędliny, wyroby podrobowe, studzieniny itp.
Szczególne wymagania Standardu BRC dotyczące obszarów wysokiego ryzyka Ze względu na szczególną istotność produktów wytwarzanych w obszarach wysokiej ostrożności i wysokiego ryzyka Standard BRC określa specyficzne wymagania dotyczące tych obszarów. Sposób realizacji tych wytycznych powinien być odpowiedni do stwarzanego ryzyka dla produktu. Podobnie wymagania dotyczące higieny obszaru produkcyjnego, wykończenia budynków, wyposażenia i odzieży powinny od-
Zagadnienie
BRC
IFS
Plan zakładu ze strefami ryzyka
4.3.1.
4.8.1.
Fizyczne odseparowanie obszarów
4.3.5., 4.3.6
4.8.2., 4.9.1.
Kanalizacja
4.4.4.
4.9.3
Jakość powietrza
4.4.13.
4.8.3., 4.9.8
Śluza sanitarna dla pracowników
4.8.4., 4.8.5.
3.4.1, 3.4.4.
Sprzęt porządkowy
4.11.5.
4.10.6
Monitoring mikrobiologiczny
4.8.3., 5.2.1
Zanieczyszczenia
4.12.1
Tabela 1. Wymagania standardu BRC i IFS związane ze strefami ryzyka.
zwierciedlać potencjalne zagrożenie dla produktu. Wyszczególnienie poszczególnych obszarów powoduje identyfikacje środków kontrolnych i ograniczeń w przemieszczaniu personelu i materiałów pomiędzy obszarami. Standard IFS nie opisuje w tak szczegółowy sposób podziału na strefy pozostawiając producentowi możliwość zdefiniowania ryzyka zależnego od zakładu – z uwzględnieniem budynku, technologii produkcji i specyfiki wyrobu gotowego. Zestawienie wymagań związanych ze strefami ryzyka pokazano w tabeli 1. Jest możliwe znalezienie wspólnych wymagań w obydwu standardach i cel obu norm jest spójny. Poszczególne wymagania są nieco inaczej sformułowane, co czasem może nastręczyć pro-
blemów z interpretacją wymagań. Niemniej jednak główny cel – kontrola zagrożeń wpływających na obniżenie bezpieczeństwa i jakości produktu jest wyraźnie w obu standardach zdefiniowana.
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami!
REKLAMA
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl 509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
dr inż. Katarzyna Godlewska
43
44
GOSPODARKA MIĘSNA
Metody wykrywania zafałszowań żywności – metody elektroforetyczne
Za pomocą metod elektroforetycznych możliwe jest analizowanie substancji wielkocząsteczkowych np. białek, fragmentów DNA jak i drobnocząsteczkowych - np. węglowodanów, aminokwasów, flawonoidów, witamin, kwasów organicznych. Podstawą rozdziału i identyfikacji związków w produktach żywnościowych tą metodą jest przemieszczanie się cząsteczek lub ich grup obdarzonych ładunkiem w polu elektrycznym. Prędkość ich poruszania zależy od ładunku elektrycznego cząsteczki, wielkości oraz jej kształtu. Wyniki analiz przedstawia się w formie elektroforegramów.
Stosowanie metod elektroforetycznych w analizie kontrolowanej żywności może znacznie ułatwić analizę i weryfikację rzeczywistego i deklarowanego składu produktów spożywczych. W zależności od ośrodka, w którym następuje rozdział, wyróżnić można elektroforezę kapilarną i żelową. W elektroforezie żelowej badane substancje przemieszczają się w żelu uformowanym w płytkę o długości kilkunastu-kilkudziesięciu centymetrów. Cały żel lub tylko jego końce umieszczane są w roztworze przewodzącym prąd. Po przyłożeniu napięcia, naniesione cząsteczki oddalają się od miejsca ich nałożenia, tym szybciej im są mniejsze. Po zakończeniu procesu wydobywa
się żel i analizuje przez wybarwienie lub obserwację absorpcji światła przez żel. Elektroforeza żelowa stosowana jest najczęściej do rozdziału DNA, RNA lub białek, a czasami także do pomiaru masy cząsteczkowej. Zestaw do pionowej elektroforezy żelowej przedstawia rysunek 1. Drugim rodzajem elektroforezy, w zależności do użytego ośrodka, jest elektroforeza kapilarna. Służy najczęściej do rozdziału niewielkich cząsteczek. Proces prowadzony jest w cienkiej i długiej kapilarze kwarcowej przypominającej z wyglądu światłowód i wypełnionej buforem. Kapilarę z elektrodami umieszcza się w naczyniach z tym samym bu-
forem, który znajduje się w kapilarze. Po przyłożeniu napięcia cząsteczki obdarzone ładunkiem
Rysunek 1. Zestaw do pionowej elektroforezy żelowej. Źródło: www.a-biotech.pl
GOSPODARKA MIĘSNA przemieszczają się z różną prędkością w kierunku elektrod. Schemat opisanej metody przedstawia rysunek 2. Elektroforeza kapilarna posiada wiele odmian z uwagi na różne procesy wykorzystywane w rozdziale oznaczanych substancji. W tabeli nr 1 zostało przedstawione zestawienie odmian elektroforezy kapilarnej. Metody elektroforetyczne umożliwiają oznaczanie wielu składników w produktach spożywczych. Dzięki nim można oznaczyć wartość odżywczą produktów, a także ocenić właściwości zdrowotne żywności. W praktyce wykorzystuje się je do: • porównania autentyczności gatunku mięsa z zadeklarowanym przez producenta, wykrycia podmiany rodzaju surowca na tańszy, • oznaczenia frakcji białkowych mleka krowiego, owczego i koziego i wykrycia obecności mleka innego gatunku, • stwierdzania dojrzałości m.in. orzeszków ziemnych i czy nadają się już do konsumpcji, • kontroli podanego składu jonów w oznakowaniu wód mineralnych, • s p r a w d z e n i a , czy oferowane do sprzedaży produkty spożywcze zostały wyprodukowane z materiału roślinnego zmodyfikowanego genetycznie (GMO), • identyfikacji wielu odmian roślin strączkowych, ziemniaków zbóż, owoców, • określenia zawartości jaj w makaronach, • badania pozostałości leków w żywności.
Kapilara
Detektor Katoda
Anoda
Wysokie napięcie Rysunek 2. Schemat układu pomiarowego. Źródło: Cieślik E., Niedośpiał A., Mickowska B. „Wykorzystanie elektroforezy kapilarnej w analizie żywności” Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2008, 2 (57), 5-14. Nazwa
Zasada rozdziału składników
Zastosowanie
kapilarna elektroforeza strefowa (ang. Capillary Zone Electrophoresis, CZE)
rozdział uzależniony jest od różnicy stosunku ładunku do masy cząsteczek
rozdział zarówno substancji drobno i jak i wielkocząsteczkowych np. witamin, węglowodanów, jonów, białek
micelarna chromatografia elektrokinetyczna (ang. Micellar Electrokinetic Chromatography, MEKC)
rozdział składników zachodzi w wyniku podziału analizowanych składników między micele (środowisko hydrofobowe) i bufor (środowisko hydrofilowe) – cząsteczki niepolarne wnikają w micele, a polarne pozostają w buforze
rozdział witamin, farmaceutyków, peptydów, węglowodanów, oligonukleotydów
Chcesz przeczytać więcej? substancji wielkoczążelowa elektroforeza Skontaktuj się zrozdział znami! steczkowych zachodzi w wyniku kapilarna (ang. Capilary Gel Elektrophoresis, CGE)
różnicy ich wielkości
rozdział kwasów nukleinowych, oligonukleotydów, białek, peptydów
kapilarne ogniskowanie izoelektryczne (ang. Capillary Isoelectric Focusing CIEF)
rozdział mieszanin składników zachodzi na podstawie różnicy wartości punktów izoelektrycznych (pI)
rozdział głównie substancji o właściwościach amfoterycznych: aminokwasów, peptydów, białek
kapilarnej (ang. Capillary Isotachophoresis CITP)
różnic ruchliwości rozdzielanych jonów przy zastosowaniu dwóch rodzajów buforów
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl rozdział zachodzi na podstawie technika izotachoforezy
oznaczanie jonów, peptydów i białek
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl Tabela 1. Zestawienie odmian elektroforezy kapilarnej. Źródło: Opracowanie własne.
Głównymi zaletami tej grupy metod są: • wysoka selektywność, • duża czułość, • krótki czas wykonania analizy, • automatyzacja procesu, • mała ilość próbki potrzebnej do wykonania badania, co znacznie obniża kaszty. REKLAMA
Metody elektroforetyczne podlegają ciągłemu doskonaleniu i stanowią uzupełnienie innych powszechnie stosowanych metod analitycznych np. HPLC. Znajdują także zastosowanie w kontroli procesów produkcyjnych. Kolejny arty-
kuł tej serii będzie dotyczył metod immunologicznych stosowanych w analizie żywności. mgr inż. Anna Urbańska
45
46
Z ŻYCIA BRANŻY
25 lat Agro-Handel Zakłady Mięsne Agro-Handel obchodzą w tym roku 25 lecie swojego istnienia. Uroczystości jubileuszowe odbyły się 28 czerwca na obiekcie hippicznym w Olszy.
w jego ogrodzie i ma przypominać prezesowi o wdzięczności pracowników i minionym jubileuszu. Uroczystość jubileuszową uświetnili swoją grą „Bracia Walewscy”.
Noc z disco-polo
Liczne grono najstarszych pracowników otrzymało statuetki i dyplomy.
Srebrne gody mięsnego potentata Na uroczystość zaproszona została cała załoga firmy, jej byli pracownicy i liczne grono zaproszonych gości z wicemarszałkiem województwa wielkopolskiego Mateuszem Klemenskim na czele. Powiat śremski reprezentowali członek zarządu Zenon Jahns i przewodniczący rady Roman Szydłowski. Obecny był zastępca burmistrza Kościana Maciej Kasprzak i przedstawiciele wielu branżowych związków i organizacji zrzeszających firmy spożywcze. Unię Pracodawców i Producentów Przemysłu Mięsnego reprezentował prezes Wiesław Różański, a Związek Polskie Mięso prezes Witold Choiński.
trahentom i klientom, którzy kupują wyroby firmy. Wspólnie z wiceprezesami zarządu, Aliną Szała i Pawłem Szała wręczył wyróżnionym pracownikom statuetki, dziękując za długoletnią i ofiarną pracę. Od załogi otrzymał w podzięce drzewko ze specjalną dedykacją. Wręczający zapewnili prezesa, że zostanie ono wspólnie posadzone
Firma, która obchodzi w tym roku ten zacny jubileusz, znana jest z tego, że imprezy okolicznościowe robi huczne i niezwykle atrakcyjne dla jej uczestników. Nie inaczej było i tym razem, kiedy to prezes firmy zaprosił mieszkańców okolicznych miejscowości do Olszy na „Noc z disco-polo”. Wystąpiły topowe zespoły z tego gatunku muzyki: znany i lubiany zespół Classic i niekwestionowana gwiazda disco-polo zespół Boys. Mimo, że pierwszy występ zapowiedziano na 20.30 pierwsi fani tego gatunku muzyki zjawili się na hipodromie w Olszy już około godziny 18. Z czasem cały parkour wypełnił się fanami obu zespołów, którzy bawili się przy rytmicznych utworach, wspólnie wyśpiewując z zespołami ich największe przeboje. Niejako na deser wystąpili Bracia Walewscy, którzy zaprosili wszystkich do wspólnej zabawy i bawili licznie przybyłą publiczność do późnych godzin nocnych. (jaz)
Laury dla najlepszych Nim rozpoczęła się szalona „Noc z disco-polo”, zarząd firmy nagrodził najlepszych, a zarazem i najstarszych stażem pracowników, okolicznościowymi statuetkami i dyplomami. Podczas specjalnej gali zorganizowanej dla byłych i obecnych pracowników firmy, prezes Jan Ludwiczak w krótkim przemówieniu przypomniał historię firmy, jej trudne początki i czas rozkwitu. Podziękował wszystkim, którzy wspierali go przez te wszystkie minione lata, współudziałowcom firmy, pracownikom, kon-
Prezes Jan Ludwiczak z drzewkiem – prezentem od załogi.
Z ŻYCIA BRANŻY
Na festyn została zaproszona cała załoga.
Noc z disco-polo. Na scenie zespoły Classic i Boys.
Podczas koncertów publiczność bawiła się wspaniale.
Podczas festynu można było skosztować wyrobów firmy Agro-Handel.
47
48
PRZEWODNIK MARKETINGOWY
Czy warto inwestować
w celebrytów?
Angażowanie sławnych osób w działania reklamowe to zabieg stosowany od dawna. Raz na jakiś czas powraca jednak pytanie o opłacalność tego rodzaju praktyk. Wzrastająca świadomość konsumencka jest jednym z kilku powodów, dla których wątpliwości te wydają się coraz bardziej uzasadnione.
Zgodnie z powszechnym, intuicyjnym przekonaniem, angażowanie celebrytów w kampanie reklamowe to jeden z najskuteczniejszych sposobów na zwiększenie efektywności działań i polepszenie wyników sprzedaży. W związku z tym reklamodawcy wydają znaczne sumy pieniędzy po to, by przy pomocy znanych twarzy dotrzeć do klienta. Niestety, badania pokazują, że na powodzenie tego rodzaju reklam składa się wiele czynników, a zatrudnienie znanej i lubianej postaci nie jest gwarancją sukcesu. Co więcej, z raportu amerykańskiej firmy Acemetrix, zajmującej się analizą reklam telewizyjnych, wynika, że skuteczność spotów, w których biorą udział celebryci, pozostawia wiele do życzenia. Agencja przeanalizowała 2600 reklam emitowanych na antenie różnych stacji w Stanach Zjednoczonych. Zebrane dane pozwoliły ekspertom wysnuć następujący wniosek: większość spotów, w których występują
gwiazdy, nie tylko nie odznacza się większą efektywnością od tych bez ich udziału, ale również zdarza się, że mają one mniejszą skuteczność. Nie ma wątpliwości, że konsumenci amerykańscy różnią się od odbiorców polskich, niemniej dane dają do myślenia. Sugerują bowiem, że wysokie kwoty przeznaczane na honorarium dla gwiazd można spożytkować w znacznie lepszy sposób.
Sławni w reklamie – mechanizm działania Angażowanie sławnych osób w działania reklamowe jest w Polsce wciąż bardzo popularne. Warto przyjrzeć się historii tego zjawiska oraz teoriom wyjaśniającym mechanizm jego działania. Pierwsze próby wykorzystywania sławnych postaci w celach reklamowych datować można na koniec XIX wieku. Największy wpływ na dynamiczny rozwój tej techniki miało pojawienie się i roz-
powszechnienie środków masowego przekazu, szczególnie zaś telewizji. Za ojczyznę tego trendu uważa się Stany Zjednoczone – już w latach 60. XX wieku często korzystano tam z tego zabiegu. Dzisiaj szacuje się, że w ok. 20 proc. reklam telewizyjnych emitowanych w USA występują gwiazdy. Tak powszechne stosowanie techniki „celebryci w reklamie“ zwróciło uwagę naukowców, którzy podjęli się wyjaśnienia mechanizmu działania tej metody. Powstało wiele modeli objaśniających, jednak trzy z nich – model wiarygodności źródła, model atrakcyjności źródła oraz hipoteza dopa-
Należy pamiętać o tym, że konsumenci są coraz bardziej świadomi roli, jaką w działaniach marketingowych odgrywają celebryci
PRZEWODNIK MARKETINGOWY
Z raportu amerykańskiej firmy Acemetrix, zajmującej się analizą reklam telewizyjnych, wynika, że skuteczność spotów, w których biorą udział celebryci, pozostawia wiele do życzenia
sowania produktu – zyskały największe uznanie. Pierwszy z nich opiera się na założeniu, że konsumenci oglądający reklamę z udziałem celebrytów uznają ją za bardziej wiarygodną ze względu na rekomendację wystawianą przez owego celebrytę. Niestety, badania pokazują, że wiarygodność przekazu reklamowego w tym wypadku nie zawsze przekłada się na zwiększoną chęć jego zakupu. Sławna osoba musi być bowiem postrzegana przez odbiorców jako ekspert w danej dziedzinie. I tak akcje reklamowe z udziałem słynnych sportowców promujących specjalistyczne ubrania sportowe mają większe szanse powodzenia od kampanii z udziałem znanych i lubianych aktorów rekomendujących kredyty w banku. Drugi model sugeruje, że czynnikiem, który w największej mierze wpływa na sukces kampanii z udziałem gwiazd jest atrakcyjna aparycja celebrytów. Z wielu badań wynika, że wygląd osoby reklamującej dany produkt istotnie wpływa na pozytywny odbiór konkretnej kampanii. Niestety i w tym przypadku nie przekłada się to w prosty sposób na chęć zakupu danego produktu. Ostatnia teoria wydaje się być najbardziej kompleksowa ze wszystkich wspomnianych. Hipoteza dopasowania produktu skupia się na relacji celebryta – towar. Z badań przeprowadzonych w oparciu o ów model wynika, że im wyższy poziom postrzeganego przez konsumentów dopasowania sławnej osoby do reklamowanego artykułu bądź marki, tym bardziej przekonujący będzie celebryta oraz dana kampania. Co więcej, badania sugerują, że, jeśli połączenie między wizerunkiem gwiazdy, a rekomendowanym przez nią produktem nie jest dla odbiorców reklamy jasne bądź w ogóle go nie ma, polecana marka lub artykuł będą odbierane negatywnie. Angażowanie celebrytów w długotrwałe kampanie reklamowe wiąże się z pewnym ryzykiem. Na skutek takich czynników, jak zmiana wyglądu fizycznego, niemoralne zachowanie lub zaangażowanie w działalność przestępczą powszechne postrzeganie danej gwiazdy może ulec zmianie w wyniku czego jej wizerunek, mimo początkowego dopasowania, nie będzie wystarczająco spójny z daną marką lub produktem.
gwarancją sukcesu. Efektywność gwiazd zależy bowiem od szeregu czynników: ich dopasowania do marki, ciekawego pomysłu na powiązanie osoby z reklamowanym produktem, wyróżniającej się kreacji reklamowej oraz wyraźnej ekspozycji marki przez celebrytę. Można więc stwierdzić, że tym, co w największej mierze decyduje o powodzeniu kampanii z udziałem gwiazd, jest odpowiednio stworzona strategia. I choć sławna osoba w reklamie może być skutecznym narzędziem budowania marki, tworzenia przewagi konkurencyjnej i generowania sprzedaży, angażowanie celebrytów za wszelką cenę wydaje się nie mieć większego sensu. Należy również pamiętać o tym, że konsumenci są coraz bardziej świadomi roli, jaką w działaniach marketingowych odgrywają celebryci. W związku z tym są również znacznie bardziej wyczuleni na nieszczerość przekazu reklamowego. Warto więc zastanowić się nad tym, czy nie lepiej zaangażować gwiazdę w taki sposób, by naturalnie promowała markę bądź produkt – chociażby poprzez REKLAMA
Angażowanie celebrytów w długotrwałe kampanie reklamowe wiąże się z pewnym ryzykiem
noszenie ubrań danej firmy lub picie konkretnego napoju. Ambasadorzy marki mogą bowiem znacznie skuteczniej przysłużyć się firmie poprzez nienachalne, acz jasne jej rekomendowanie. W tym wypadku jednak także należy mieć na uwadze fakt, że wiarygodne dopasowanie gwiazdy do produktu ma kluczowe znaczenie w kontekście efektywności akcji promocyjnej. Dominika Bulska
BRIEF
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami!
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
Moc strategii Odpowiedź na pytanie o to, czy warto inwestować w udział celebrytów w działaniach komunikacyjnych, jest więc znacznie bardziej złożona niż mogłoby się wydawać. Nie ma wątpliwości, że sama obecność sławnej osoby w reklamie nie jest
49
50
NOWOCZESNE ZARZĄDZANIE
Samodzielna nauka
wewnątrzorganizacyjna
Przychodzą takie momenty w rozwoju firm, kiedy już wszystko funkcjonuje stabilnie, wyniki są satysfakcjonujące, a załoga jest zadowolona i zmotywowana. Nie należy wtedy oczywiście osiadać na laurach, konkurencja wszak niedługo też osiągnie ten sam poziom rozwoju. Ten etap życia firmy jest idealny, żeby zrobić kolejny krok naprzód, który będzie o wiele trudniejszy do powtórzenia przez innych. Krokiem tym jest wykorzystanie potencjału ludzkiego, poprzez wdrożenie wewnętrznych standardów pozyskiwania wiedzy i treningu umiejętności.
Oczywiście kolejnym niezwykle ważnym argumentem stojącym za postulatem wprowadzania takich programów jest bardzo duża oszczędność finansowa, ale także mniejsze zakłócenie ciągłości pracy, co jest ważne np.: na produkcji. Koszty zorganizowania szkolenia zewnętrznego, a także koszty logistyczne związane z brakiem np.: piętnastu pracowników w pracy powodują odwracanie się firm od praktyki wynajmowania zewnętrznych firm i trenerów. Posiadając własnych trenerów organizacja może reagować natychmiast po wy-
stąpieniu ważnej sytuacji, ale posiada też zdolność do systematycznego rozwoju. Szkolenie wewnętrzne nie musi być rozpisane na jeden lub dwa dni może ono przybierać postać krótkiego spotkania, które będzie skoncentrowane na najważniejszych treściach. Musimy oczywiście znaleźć pracowników, którzy mogliby stać się trenerami wewnętrznymi, możemy ich zrekrutować z rynku pracy, co wydłuża czas na wdrożenie się do organizacji i jej specyfiki. Pracownicy ci muszą posiadać
odpowiednie predyspozycje, tzn. powinni mieć umiejętność łatwości mówienia, nawiązywania relacji. Muszą być otwarci oraz sami powinni mieć motywację do ciągłego rozwoju własnych umiejętności i wiedzy. Oczywiście, co bardzo ważne, pracownicy ci powinni być specjalistami w jakiejś dziedzinie. Ilość trenerów wewnętrznych powinna być uzależniona od ilości pracowników i potrzeb rozwojowych. Oczywiście, trenerzy powinni być ekstra wynagradzani za prowadzenie szkoleń. Duże organizacje mogą sobie pozwolić na tre-
NOWOCZESNE ZARZĄDZANIE nerów wewnętrznych, którzy szkolą innych na cały etat, jednak w mniejszych firmach spokojnie wystarczą pracownicy, którzy będą to robić przy okazji swoich zwyczajowych obowiązków. Bardzo ważne jest, aby podział na czas poświęcony na szkolenie i czas poświęcony na pracę był ściśle określony i respektowany, również przez bezpośredniego przełożonego. Cała inwestycja ma przynieść oszczędności finansowe, jednak na początku wymaga określonych środków na przygotowanie trenerów do pracy. Muszą oni poznać techniki trenerskie, które wzmocnią ich efektywność na sali szkoleniowej. Dodatkowo mogą pogłębić obszar wiedzy, w którym będą się specjalizować. Często zdobycie danego certyfikatu potwierdzającego status eksperta samo w sobie jest motywacją dla pracownika do uczestnictwa w takim projekcie. Np. pracownik, który jest odpowiedzialny w firmie za naukę Excela może w nagrodę otrzymać możliwość przystąpienia do odpowiedniego szkolenia certyfikującego w tej dziedzinie. Kiedy firma ponosi koszt w postaci inwestycji w rozwój umiejętności trenerskich warto przemyśleć podpisanie odpowiedniej umowy, która będzie zabezpieczać te nakłady finansowe. Szkolenia wewnętrzne muszą być częścią jakiegoś pomysłu zamienionego w długoterminowy plan rozwoju, połączony z oceną okresową. Pracownicy muszą mieć wyznaczone plany rozwojowe, które opisują, jakie umiejętności i jaką wiedzę muszą osiągnąć w wyznaczonym terminie. Lepiej się skupić na dwóch – trzech precyzyjnie wyznaczonych celach niż „zarzucać” ludzi niepotrzebną wiedzą, której nie będą wykorzystywać. Szkolenia będą tym lepsze, im bardziej będą się osadzać w realnych problemach firmowych. Przykładowo, na szkolenie z Excela pracownicy sprzedaży mogą zabrać swoje kalkulacje i to na nich powinni ćwiczyć skomplikowane operacje ułatwiające ich pracę. Bardzo ważne, choć bardzo często są z tym problemy, są sale szkoleniowe, a raczej ich brak bądź złe wyposażenie lub umiejscowienie, w ostateczności wykorzystanie, które
zaburza używanie ich zgodnie z przeznaczeniem. Istotne jest również, aby powstały odpowiednie skrypty szkoleniowe i prezentacje, które będą mogły być wykorzystane w przyszłości wielokrotnie, również przez innych trenerów. Nieco innym sposobem na wykorzystanie koncepcji szkoleń wewnętrznych jest wdrożenie pracownika do pracy. Przy dobrze zaprojektowanych wymaganiach kwalifikacyjnych na określone stanowiska można założyć, że pracownik musi przejść określone szkolenia, aby pracować w danym miejscu. Na samym końcu najważniejsze jest zaangażowanie przełożonych. Jeśli przełożeni uważają, że szkolenia są niepotrzebną stratą czasu i nie angażują się w ich tworzenie, a później w konsekwentne nawiązywanie do nich podczas pracy to pracownicy mogą odnieść wrażenie, że istnieją dwa światy: jeden to praca drugi to sala szkoleniowa. Z drugiej strony jednak taką sytuację powinni szybko zdiagnozować trenerzy. Również system ocen okresowych, jeśli funkcjonuje powi-
nien to wyłapać podczas oceny realizacji wskaźników rozwojowych. Coraz więcej firm decyduje się na szkolenia, które prowadzą ich doświadczeni pracownicy czyli tzw. trenerzy wewnętrzni. Posiadają oni coś, co jest bezcenne dla pracodawcy: specyficzną, sprawdzającą się w pracy wiedzę i unikalne doświadczenie. Ponieważ świetnie znają realia firmy, są także wiarygodni dla pracowników, których szkolą. Jeśli tylko dostaną narzędzia do tego, aby skutecznie przekazywać to, co wiedzą i umieją – wówczas żaden trener z zewnątrz nie jest w stanie opracować i poprowadzić bardziej efektywnego szkolenia niż oni.
Chcesz przeczytać więcej? Skontaktuj się z znami!
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl
509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl
REKLAMA
Tomasz Demidowicz
51
52
Z WIZYTĄ U...
Adrenalina, frajda, przyjemność i ryzyko
O pasji do wyścigów, miłości do rodziny, a w szczególności do syna przetkanych nutą ryzyka, których uwieńczeniem będzie kiedyś Ferrari ;-) z Dariuszem Paszkowskim właścicielem Panepolu rozmawia Beata Rudzka.
Od czego zaczęła się Twoja przygoda z wyścigami samochodowymi? Moja pasja motoryzacyjna zaczęła się, gdy miałem 11 lat i samodzielnie jeździłem maluchem (Fiat 126 P) mojej mamy po naszym sadzie. Od tej chwili marzyłem, aby mieć swój własny, szybki, sportowy samochód. Przedstaw nam proszę swój pierwszy motoryzacyjny nabytek. Moim pierwszym „wspaniałym” samochodem był Renault 11, który dostałem od rodziców na moje 18 urodziny za dobre osiągnięcia w szkole. Był czerwony, szybki jak na tamte czasy (90PS) i totalnie przeze mnie stuningowany – miałem wtedy czas, by robić to samemu. Kiedy zacząłeś jeździć? Kto był Twoim pierwszym nauczycielem? Jeździć uczyłem się na kolanach taty, miałem wtedy 6 lat (tak samo jak mój syn na moich w wieku 4 lat). Ostrej sportowej jazdy uczył mnie natomiast mój wujek. Jakie odczucia i myśli wywołuje u Ciebie odgłos rajdowego samochodu? Adrenalina, frajda, przyjemność, ryzyko. Dla mnie, basowy dźwięk sportowego silnika jest piękniejszy niż najlepszy system nagłośnienia.
Z WIZYTĄ U...
Powiedz, co jest tak fascynującego w wyścigach samochodowych? Współzawodnictwo, prędkość i jazda na granicy ryzyka. I jak to się stało, że nie tylko Ty zaraziłeś się pasją do wyścigów samochodowych? Syn stara się już siadać za kółkiem i prowadzić ;-)? Po prostu syn to cały tatuś (hahaha). Tak naprawdę, ma wiele zainteresowań: od gry na pianinie, poprzez sztuki walki, piłkę nożną po jazdy quadem i samochodem. Moją pasją zaraziłem też młodszego brata - Daniela, który bierze udział w zawodach driftu.
Czy uczestniczysz aktywnie w rajdach? Tak. Jak bardzo rodzina jest zaangażowana w twoje hobby? Pomagają, wspierają czy raczej zabraniają? ;-) Jeśli chodzi o rajdy Off-roadowe to rodzina bardzo chętnie w nich uczestnicy, a jeśli chodzi o wyścigi samochodowe, to moja żona jest ich wielkim wrogiem. Czy, i jak, udaje Ci się połączyć czas wolny, który poświęcasz swojemu hobby z wymagającą przecież sporego zaangażowania pracą? Jak wcześniej wspomniałem, jest to trudne. Ale nie zawsze ma się wszystko, co się chce.
Chcesz przeczytać więcej? Czy poza rajdami masz jeszcze jakieś inne zainteresowania? Skontaktuj Bardzo się z znami! lubię podróżować i zwiedzać. Sporty to również moja pasja – gra w tenisa, narciarstwo i siłownia. Niestety, nie mam na to wszystko czasu. Twoje największe motoryzacyjne marzenie, to.. Od lat niezmiennie - Ferrari.
509 230 713 - Karolina Szlpańska k.szlapanska@mieso.com.pl 509 230 714 - Katarzyna Salomon k.salomon@mieso.com.pl Czy strona mechaniczna pojazdów też leży w kręgu Twoich
zainteresowań? Tak. Tylko, że - po pierwsze - dzisiaj samochody są bardzo skomputeryzowane, a po drugie - nie mam na to czasu. Kto reperuje Twoje samochody? W zależności od samochodu, dany warsztat lub firma tuningowa.
Są dwa rodzaje wyścigów: terenowe i wyścigowe... Co je różni, a co łączy? 13 lat temu, kiedy byłem jeszcze „bardzo młody” (hahaha), zacząłem jeździć w terenie na motorze enduro. Po 3 latach przesiadłem się na quada. Chcąc spędzać więcej czasu wspólnie z żoną i synem zaczęliśmy razem jeździć na rajdy OFF- roadowe samochodem terenowym. Czy istnieje rajd bądź wyścig, na który czekasz z niecierpliwością? W zasadzie każdy rajd sprawia mi przyjemność. Jak często, i dokąd, jeździsz w pogoni za adrenaliną? Tyle, ile pozwala mi na to praca. Niestety nie jest to tak często, jak bym chciał.
Dziękuję za rozmowę.
53
SMAK ŻYCIA
KULINARNE PODRÓZE Wiesława Bobera
Lekkie, letnie desery bez pieczenia
Desery i ciasta bez pieczenia to wspaniałe rozwiązanie na upalne, letnie dni.
W sezonie letnim, kiedy dostępnych jest wiele owoców takich, jak: truskawki, maliny czy jagody, można przyrządzić smaczne desery. Dodatkowym plusem jest to, że nie musimy używać piekarnika. Desery możemy przyrządzać na wiele sposobów używając jako bazy biszkoptów, herbatników, bezy i - najczęściej - serków. Mogą to być serki waniliowe lub serek mascarpone. Przedstawię przepis właśnie na bazie serków waniliowych, biszkoptów oraz galaretki owocowej i oczywiście owoców.
KULINARNE PODRÓZE Wiesława Bobera
54
Wiesław Bober – współzałożyciel Fundacji Klubu Szefów Kuchni: elitarnej organizacji, skupiającej najlepszych szefów kuchni w Polsce, którzy swą wiedzą służą branży gastronomicznej. Jako szef kuchni pracował prawie 25 lat. Rozpoczął pracę jako szef kuchni w Hotelu Olimpijskim w Katowicach, następny etap to pięciogwiazdkowy hotel Belweder w Ustroniu. Kolejne wyzwanie to praca na stanowisku – Dyrektor ds. Gastronomii Hotelu Verde Montana oraz Villa Verde. Szkoli młodych adeptów sztuki kulinarnej. Propaguje kuchnię polską, myśliwską. Jest zafascynowany kuchnią francuską. Wolny czas spędza na polowaniach w lasach dolnośląskich. Przebywanie w lesie to dla niego doskonały relaks po codziennych obowiązkach.
Składniki: • 6 serków waniliowych • 4 galaretki owocowe • 1 paczka biszkoptów • owoce • alkohol do nasączenia biszkoptów Wykonanie: Dwie ugotowane i schłodzone galaretki mieszamy z serkami waniliowymi. W tortownicy układamy nasączone alkoholem biszkopty, na które wykładamy serki połączone z galaretką. Wstawiamy do lodówki aby stężało. Następnie na masę wykładamy owoce. Doskonale smakują truskawki, maliny, jagody. Na wierzch wylewamy pozostałe dwie wystudzone galaretki owocowe i wstawiamy do lodówki. Na dwie galaretki przeznaczamy ½ litra wody.
Sesto S. G. (MI) Italia www.sinteco.com Firma Sinteco od ponad 20 lat specjalizuje się w produkcji maszyn, komponentów i kompletnych linii do pasteryzacji produktów spożywczych. Wieloletnie doświadczenie pozwala nam zaoferować naszym klientom linie do pasteryzacji „do wnętrza produktu” oraz do pasteryzacji powierzchniowej o wydajnościach od 500 kg/h do 10 000 kg/h, gwarantując osiągnięcie czystości mikrobiologicznej produktów, szybkość procesu pasteryzacji, oszcz ędno ść energetyczn ą oraz gwarancję uzyskania zamierzonego efektu - tj. przedłużenie przydatności artykułów spożywczych. Produkty Sinteco to ś wiatowa awangarda równie ż dzi ę ki perfekcyjnemu opanowaniu technologii ch ł odniczej. W produkcji pasteryzatorów zastosowanie znalazło wiele opatentowanych rozwi ą za ń , których efektem m.in. jest mo ż liwo ść doprowadzenia pasteryzowanych produktów do temp. poniżej 4°C w jak najkrótszym czasie od momentu rozpoczęcia pasteryzacji. Sinteco to także rozwiązania oferujące klientom pomieszczenia sterylnie czyste, wykonywane w siedzibie Klienta jak również monobloki do niej dostarczane. Znalazły one szczególnie szerokie zastosowanie w procesie plasterkowania wędlin i pakowania. Jakość wykonania gwarantuje uzyskanie wymaganej ochrony i sterylności. Naszym klientom gwarantujemy urz ą dzenia na najwyższym światowym poziomie, serwis gwarancyjny i pogwarancyjny oraz pełne wsparcie w trakcie rozruchu i szkolenia personelu.
• pasteryzatory powierzchniowe • pasteryzatory „do wnętrza produktu” • pomieszczenia sterylnie czyste np. ISO5 • monolity chłodnicze • chłodnictwo w branży spożywczej
WYŁĄCZNY PRZEDSTAWICIEL FIRMY SINTECO NA TERENIE POLSKI
ul. Wojskowa 18, 08-110 Siedlce, Poland tel. (025) 633 39 01, tel. mob. +48 602 114 114 biuro@italeko.pl, www.italeko.pl