kurdish

Page 220

b) «Malik olmak» anlamında kullanılan ikinci hebûn çaüsı geçişli fiillerin

geçmiş zamanına ait uyum kurallanna uyar (Böl. XIII), ama bu fiilin özel durumu gereği, şimdiki zamanlara da uygulanır. Ör.: Min hespek heye, benim atım var. Me hespek heye, bizim atımız var. Min hesp hene, benim atlarım var. Min hesp nine, benim atım yok. Wî mehînek hebû, onun kısrağı vardı. Wî mehîn hebûn, onun kısraklan vardı. Zaro du kitêb hebûn, çocuklann iki kitabı vardı; Zatoyan du kitêb hebûn, çocuklann iki kitabı vardı. Şiven sayine baş hebûn, çobanın iyi köpekleri vardı. Min nanek heye, benim ekmeğim var. Min nan heye, benim ekmeğim var. Mfn nan nine, benim ekmeğim yok.

Açiklama. Görüldüğü gibi, «malik olmak» anlamında hebûn'un (a) tipi çaüsı için izlenen yolun tersine, (b) tipi çatıda normal olarak, yukarda anılan örnekte olduğu gibi belirsizlik takısının kullanılmasına yer verilir: min hespek heye (benim bir atım var). Buna karşılık çoğulda : me hesp hene (bizim atlanmız var) ya da olumsuzlukta : min hesp nine (benim atım yok) denecektir. Bir de aşağıdaki nüans farkı var : Min gopal nîne, benim bastonum yok, ama : Min gopalek nîne ko ez ber xwe bidim, kendimi savunacak bir bastonum bile yok.

VİN 214. Vîn (bivî), istemek, gerekmek fiilinin bive ve bivê emir kipli birkaç ikizi vardır: vêtin, viyan, vên. Vîn 'in çekimi ve çatısı hebûn'un ikinci kullanı¬ mında uygulanan aynı kurallara (par 213,b) uygun yapılır.

Vîn fiilinin özellikle bildirme kipinin sanal geçmiş zaman hikâyesi ve ikinci derecede olmak üzere şimdiki ve gelecek zamanları kullanılır.

204


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.